เทคนิคการสอนรูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้เกมเป็นฐาน (GBL)

เทคนิคการสอนรปู แบบการ
จดั การเรียนรโู้ ดยใช้เกมเป็นฐาน

(GBL)

อาจารยผ์ สู้ อน
ดร.รชั กร ประสรี ะเตสงั

ก

คานา

หนังสือเล่มนี้จดั ทาขึ้นเพื่อเป็ นส่วนหนึ่งของ รายวิชา
ทกั ษะและเทคนิคการสอน รหสั วิชา 5002614 เพ่ือให้ได้ศึกษา
หาความร้ใู นเรื่องเทคนิ คการสอนรปู แบบการจดั การเรียนรู้
โดยใช้เกมเป็ นฐาน (GBL) และได้ศึกษาอย่างเข้าใจเพ่ือเป็ น
ประโยชน์กบั การเรียนรู้

ผจู้ ดั ทาขอขอบพระคณุ อาจารย์ ดร.รชั กร ประสีระเตสงั
ที่คอยให้คาแนะนาในการจดั ทาหนังสือเล่มนี้ จนสาเรจ็ ไปได้
ด้วยดี

ผ้จู ดั ทาหวงั ว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็ นประโยชน์กบั ผ้อู ่าน
หรือนักเรียน นักศึกษา ท่ีกาลังหาข้อมูลเร่ืองนี้ อยู่หากมี
ข้อแนะนาหรือข้อผิดพลาดประการใดผ้จู ดั ทาขออภยั มา ณ
ที่นี้ด้วย

คณะผจู้ ดั ทา

ข

สารบญั

เร่ือง หนา้

คำนำ ก
สำรบัญ ข
รูปแบบกำรจัดกำรเรียนรู้โดยใช้เกมเป็ นฐำน (GBL) 1
ควำมหมำยกำรจดั กำรเรยี นรู้โดยใช้เกมเป็ นฐำน (GBL) 3
แนวคดิ รูปแบบกำรจดั กำรเรยี นรู้โดยใช้เกมเป็ นฐำน (GBL) 5
ทฤษฎีกำรศกึ ษำ 7
เทคนิคกำรสอนโดยใช้เกม 9
ขั้นตอนกำรสอน 12
บทบำทของผู้สอนและบทบำทผู้เรยี น 13
บรรยำกำศกำรเรียนกำรสอนและส่อื กำรเรยี นรู้ 14
ข้อดแี ละจำกัด 15
ตวั อยำ่ งแผนกำรจัดกำรเรยี นรู้ โดยใช้เกมเป็ นฐำน (GBL) 16
สือ่ /แหล่งกำรเรยี นรู้ 22
บรรณนุกรม

1

รปู แบบการจดั การเรยี นรโู้ ดยใชเ้ กมเป็นฐาน (GBL)

การจดั กิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้เกม คือ เกมการศึกษา เป็ น
วิธีการจดั การเรียนการสอนที่เน้นผ้เู รียนเป็ นสาคญั เป็ นเกมที่มีลกั ษณะการ
เล่นเพื่อการเรียนรู้ “Play to learning” มีวตั ถปุ ระสงคห์ ลกั เพ่ือให้ผ้เู รียนเกิด
การเรียนรู้ในขณะหรือหลงั จากการเล่นเกม เรียนไปด้วยและกส็ นุกไปด้วย
พร้อมกนั ทาให้ผ้เู รียนมีการเรียนรู้อย่างมีความหมาย ดงั นัน้ จึงสรุปได้ว่า
การจดั กิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้เกมมีประโยชน์ช่วยให้นักเรียน
นักศึกษาเกิดการเรียนร้คู วบค่ไู ปกบั ความสนุกสนาน เกิดความคิดรวบยอด
เกี่ยวกบั ส่ิงที่เรียน และเป็ นการพฒั นากระบวนการคิดของผ้เู รียนไปโดยท่ี
ผ้เู รียนไม่รตู้ วั รวมทงั้ ส่งเสริมกระบวนการทางานและอย่รู ่วมกนั
(Games Based Learning หรือ GBL) คืออะไร

เกมการณ์เรียนรู้ (GBL: Games- Based Learning) เป็ นสื่อในการเรียนรู้
แบบหนึ่ง ซึ่งถกู ออกแบบมาเพ่ือให้มีความสนุกสนานไปพร้อมๆ กบั การได้รบั
ความรู้ โดยสอดแทรกเนื้อหาทงั้ หมดของหลกั สูตรนัน้ ๆ เอาไว้ในเกมและให้
ผ้เู รียนลงมือเล่นเกมโดยที่ผ้เู รียนจะได้รบั ความร้ตู ่างๆ ของหลกั สตู รนัน้ ผ่าน
การเล่นเกมนัน้ ด้วย

2

รปู แบบการจดั การเรยี นรโู้ ดยใชเ้ กมเป็นฐาน (GBL)

การเรียนร้ผู า่ นเกม(Game-Based Learning หรอื GBL)
ในต่างประเทศนัน้ ไม่ใช่เร่ืองใหม่จึงเป็ นเรื่องที่น่าสนใจในวงการศึกษาไทย
ในการท่ีจะนามาประยกุ ตใ์ ช้กบั การเรียนการสอน การเรียนร้ผู ่านเกม (กรม
วิชาการ) ได้แสดงบทความเก่ียวกบั สื่อการเรียนร้วู ่า เราสามารถนาทุกสิ่ง
ทุกอย่างรอบตวั ผ้เู รียนมาใช้เป็ นสื่อการเรียนร้ไู ด้ ไม่ว่าจะเป็ นวสั ดอุ ปุ กรณ์
วิธีการ ตลอดจน คน สตั ว์ สิ่งของ ธรรมชาติ รวมถึงเหตุการณ์หรือแนวคิด
อาจอยู่ในลกั ษณะท่ีถ่ายทอด ความรู้ ความเข้าใจ ความร้สู ึก เพ่ิมพนู ทกั ษะ
และประสบการณ์ หรือเป็ นเครื่องมือท่ีกระต้นุ ให้เกิดศกั ยภาพทางความคิด
ตลอดจนส่ิงที่กระต้นุ ให้เป็นผแู้ สวงหาความรดู้ ้วยตนเอง

3

ความหมายรปู แบบการจดั การเรียนร้โู ดยใช้เกมเป็นฐาน
(GBL)

ความหมายของเกมคือ เกม หมายถึง กิ จกรรมท่ีสร้างความ
สนุกสนาน ผ่อนคลาย และสร้างความรู้ให้แก่ผ้เู ล่นได้ในเวลาเดียวกนั ซึ่ง
เกมสม์ ีหลายประเภทยกตวั อย่างเช่น เกมเงียบ (Passive Games) หรือเกม
ที่เล่นไม่ต้องเคล่ือนที่ และเกมที่ใช้ความว่องไว(Active Games) หรือเกมที่
ต้องเคล่ือนไหว แต่จะต้องมีกติกากาหนดไว้ โดยมีจุดประสงค์เพ่ือพฒั นา
นักเรียนในด้านใดด้านหน่ึงซึ่งเกมนัน้ สามารถดึงสมรรถภาพของผู้เรียนให้
เด่นออกมาได้รวมทงั้ สามารถทดสอบเดก็ ได้อีกด้วย
พระมหาธราบุญ คูจินดา กล่าวว่า เกมประกอบการสอน หมายถึง การ
นาเอาจดุ ประสงคใ์ ดๆ ของการเรียนร้ตู ามหลกั สตู รมาประกอบขึ้นเป็ นการ
เล่น ผ้เู ล่นจะเล่นเกมไปตามกติกาที่กาหนด ซึ่งจะต้องใช้ความร้ใู นเนื้อหา
มามีส่วนร่วมในการเล่นด้วย

4

ความหมายรปู แบบการจดั การเรียนรโู้ ดยใช้เกมเป็นฐาน
(GBL)

ทิศนา แขมมณี (2544 :81 –85) กล่าวว่าการเรียนรู้โดยใช้เกม
เป็ นกระบวนการท่ีผ้สู อนใช้ในการช่วยให้นักศึกษาเกิดการเรียนร้ตู าม
วตั ถปุ ระสงค์ที่กาหนด โดยการให้นักศึกษาเล่นเกมตามกติกาและนา
เนื้อหาและข้อมูลของเกม พฤติกรรมการเล่น วิธีการเล่น และผลของการ
เล่นเกมของนักศึกษามาใช้ในการสรปุ การเรียนรู้โดยมีจุดประสงค์เพื่อ
ช่วยให้นักศึกษาได้เรียนรู้เรื่องต่าง ๆ อย่างสนุกสนานและท้าทาย
ความสามารถ โดยนักศึกษาเป็นผ้เู ล่นเอง ทาให้ได้ประสบการณ์ตรง เป็ น
วิธีท่ีเปิ ดโอกาสให้นักศึกษามีส่วนรว่ มสงู

คณาภรณ์ รศั มีมารีย์ กล่าวว่า เกมท่ีนามาใช้ในการสอนส่วนใหญ่
จะเป็นเกมท่ีเรียกว่า เกมการศึกษา เป็ นเกมท่ีมีวตั ถปุ ระสงคใ์ ห้ผ้เู ล่นเกิด
การเรียนรู้ตามวตั ถปุ ระสงค์ท่ีกาหนดไว้ มิใช่เล่นเพ่ือความสนุกสนาน
เท่านัน้

จึงสรุปได้ว่า การจัดกิ จกรรมการเรียนการสอนโดยใช้เกมมี
ประโยชน์ช่วยให้นิ สิ ต นักศึกษาเกิ ดการเรียนรู้ควบคู่ไปกับความ
สนุกสนาน เกิดความคิดรวบยอดเก่ียวกบั ส่ิงท่ีเรียน และเป็ นการพฒั นา
กระบวนการคิ ดของผู้เรียนไปโดยท่ีผู้เรียนไม่รู้ตัว รวมทัง้ ส่งเสริม
กระบวนการทางานและอย่รู ่วมกนั

5

แนวคดิ รปู แบบการจดั การเรยี นรโู้ ดยใชเ้ กมเป็นฐาน (GBL)

การจดั การเรียนร้โู ดยใช้เกมเป็ นฐาน (GBL) มีรากฐานมาจาก ทฤษฎี
เกม เป็ นเร่ืองเกี่ยวกบั การตดั สินใจในสถานการณ์หนึ่งๆโดยมีเงื่อนไขที่ผกู
อยู่กบั การตดั สินใจของผ้อู ื่นท่ีร่วมเล่นเกมอยู่ด้วย ผ้ทู ่ีบุกเบิกทฤษฎีนี้ คือ
จอน ฟอนน์ นิ วแมน และ ออสการ์ มอรเ์ กินสเติร์น ในปี 1944และ ได้ถูก
พฒั นาอย่างก้าวกระโดดอีกครงั้

ลกั ษณะสถานการณ์ของทฤษฎีเกม เป็นส่ิงท่ีเราเจอะเจออยู่เป็ นประจา
แทบทุกวนั เพียงแต่อาจจะไม่ได้คิดแจกแจงออกมาเป็ นระบบในรปู แบบท่ีจะ
เอื้อให้เราตดั สินใจได้ดีที่สดุ ในสภาพการณ์นัน้ ๆ เรามาเร่ิมตงั้ แต่พื้นฐานกนั
ก่อนเลยนะครบั เป็ นตัวอย่างสุดคลาสสิคของทฤษฎีเกม ท่ีช่ือว่า ความ
ลาบากใจของนักโทษ (Prisoner's Dilemma) สถานการณ์มีอยู่ว่า ตารวจจบั
ผ้ตู ้องหาได้ 2 คน คือ นาย ก. และ นาย ข. ผ้ตู ้องหาสองนายนี้ถกู จบั แยกไป
สอบปากคาเพ่ือไม่ให้ได้ยินคาตอบของอีกคนหน่ึง ทางเลือกของแต่ละคน
คือ 1.ไม่รบั สารภาพ 2. รบั สารภาพว่ากระทาผิดร่วมกนั กรณีและผลลพั ธ์ที
เกิดขึ้น คือ
1.ถ้าทงั้ สองไม่รบั สารภาพ ทางตารวจจะไม่มีหลกั ฐานและตงั้ ข้อหาได้เพียง
เลก็ น้อยคือ จาคกุ คนละ 1 ปี
2. หากคนใดคนหนึ่งรบั สารภาพและอีกคนไม่รบั สารภาพ คนท่ีรบั สารภาพจะ
ไมต่ ้องรบั โทษและถกู กนั ตวั เป็นพยาน ส่วนคนที่ไมร่ บั จะโดนโทษจาคกุ 10 ปี
3. หากทงั้ ค่รู บั สารภาพ ศาลจะลดโทษให้คร่งึ หนึ่งเหลือจาคกุ คนละ 5 ปี

6

แนวคดิ รปู แบบการจดั การเรยี นรโู้ ดยใชเ้ กมเป็นฐาน (GBL)

Game Based Learning คือส่ือในการเรียนร้รู ปู แบบหน่ึง ซ่ึงถกู

ออกแบบมาเพ่ือให้มีความสนุกสนานไปพร้อมๆกบั การได้รบั ความรู้ โดย
สอดแทรกเนื้อหาทงั้ หมดของหลกั สูตรนัน้ ๆเอาไว้ในเกมส์ และให้ผ้เู รียน
ลงมือเล่นเกมส์ โดยที่ผ้เู รียนจะได้รบั ความร้ตู ่างๆของหลกั สูตรนัน้ ผ่าน
การเล่นเกมสน์ ัน้ ไปด้วย Game Based Learning เป็ นสื่อการเรียนรู้ท่ีจะ
ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ทัง้ ในระดับความจาและความเข้าใจ
นอกจากนี้ Game Based Learning ยงั เป็ นที่น่าสนใจสามารถสร้าง
แรงจงู ใจให้ผ้เู รียนอยากเรียนรไู้ ด้ สรา้ งความร้สู ึกสนุกสนานให้แก่ผ้เู รียน
และชกั จูงให้ผู้เรียมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้จนกระทัง่ เกิดการ
เรียนรู้ด้วยตัวเอง ผลการวิจยั นี้เหล่านี้ สามารถนามาปรบั ใช้กับการ
ฝึ กอบรมรปู แบบเดิม ๆได้ เช่นวิชาใดเป็ นวิชาที่ยาก ข้อมูลเยอะ ผ้เู รียน
ไม่ค่อยอยากเรียนวิชานี้ นักฝึ กอบรมหรือผ้อู อกแบบการเรียนร้สู ามารถ
นาเอาเนื้อหาเหล่านัน้ มาดดั แปลงเป็ นเกมส์ เพื่อให้เกิดความน่าสนใจ
และง่ายต่อความเข้าใจมากขึ้น แต่การออกแบบหลกั สตู รในลกั ษณะแบบ
Game Based Learning นัน้ ไม่ใช่เรื่องง่าย ควรต้องออกแบบอย่าง
ระมดั ระวงั และควรนาเกมสท์ ่ีออกแบบมาทดลองใช้หลาย ๆ ครงั้ เพื่อให้
แน่ใจว่าเกมสน์ ัน้ ยงั คงเนื้อหาที่สาคญั ทงั้ หมด และสร้างความสนุกสนาน
และสร้างความมีส่วนร่วมให้แก่ผเู้ รียนได้

ทฤษฎีเกมกบั การศึกษา 7

เกมในปัจจบุ นั เป็นเกมในลกั ษณะเล่นอย่างเดียว “mere play” คือ
วตั ถปุ ระสงค์เพื่อความเพลิดเพลิน สนุกสนานในการเล่นเกมของผเู้ ล่น
กระบวนการสร้างเกมประเภทนี้ ไม่ซับซ้ อนและยุ่งยากหากต้ องการให้
บรรลุวตั ถปุ ระสงคข์ ้างต้น แต่เกมเพ่ือการศึกษาเป็ นเกมท่ีมีลกั ษณะการ
เล่นเพื่อการเรียนรู้ “Play to Learning” วตั ถปุ ระสงคห์ ลกั เพ่ือให้ผ้เู รียน
เกิดการเรียนรใู้ นขณะหรือหลงั จากการเล่นเกม เรียนไปด้วยและกส็ นุกไป
ด้วยพร้อมกนั ทาให้ผ้เู รียนมีการเรียนร้อู ย่างมีความหมาย กระบวนการ
สร้างเกมเพื่อการศึกษาจาเป็ นต้องผ่านการออกแบบลกั ษณะของเกมโดย
ยึดตามหลกั ทฤษฎีต่างๆ ท่ีเก่ียวข้อง ดงั นัน้ เกมการศึกษาจึงเป็ นเกมท่ีมี

กระบวนการสร้างที่ซบั ซ้อน และใช้เวลามากในการสร้างและพฒั นาการ

ใช้และการสร้างเกมเพื่อการศึกษาในปัจจบุ นั มีลกั ษณะคล้ายๆกนั คือ การ
นาเนื้อหาท่ีต้องการให้ผเู้ รียน เรียนนาเข้าไปแทรกในเกม แลว้ ให้ผเู้ รียนได้
เล่นเกมโดยเชื่อว่าความร้หู รือเนื้อหานัน้ จะส่งผ่านไปยงั ผเู้ รียนจนผ้เู รียน
เกิดการเรียนรู้ได้ในที่สุด โดยรปู แบบเกมที่สร้างขึ้นส่วนใหญ่จะคานึกถึง
เฉพาะความสะดวกและความงา่ ยในการสรา้ งและพฒั นาเกมเท่านัน้ ทาให้
เกมทางการศึกษาจึงมีการสร้างเพียงไม่ก่ีรูปแบบ และยงั ใช้เกมรปู แบบ
เดียวใช้สอนเนื้อหาท่ีต่างกนั เพื่อความง่ายและสะดวกในการสร้าง ทาให้
เกิดข้อสงสยั ว่ารปู แบบเกมแบบเดียว สามารถใช้กบั เนื้อหาที่แตกต่างกนั
ได้จริงหรือ สิ่งท่ีควรคานึงถึงในการเลือกรูปแบบเกมเพ่ือนามาใช้เพื่อ

การศึกษาจะต้องคานึงถึงจุดประสงค์การเรียนรู้เป็ นหลกั โดยสามารถ
จาแนกลกั ษณะของเกมแบ่งจุดประสงค์ของการเรียนรู้กบั รปู แบบเกมที่
เหมาะสม ดงั นี้ (เกมคอมพิวเตอร)์

1. ความจา ความคงทนในการจา ลกั ษณะเกมเป็ นชุดของเนื้อหา
และแบบประเมินหลงั จากการอ่านชุดเนื้อหาต่างๆ แล้ว รปู แบบเกม เช่น
เกมแบบฝึ กหดั ,Quiz, เกม Crossword และเกม puzzles ต่างๆ เป็นต้น

ทฤษฎีเกมกบั การศึกษา 8

2. ทกั ษะ การกระทา เป็นเกมในลกั ษณะจาลองสถานการณ์เรื่องราว การ

กระทา การเลียนแบบ โดยมีการให้ผลป้อนกลบั และมีตวั แปรอ่ืนๆ เข้ามา
เก่ียวข้อง เช่น เวลา รปู แบบเกม เช่น เกม Simulation ต่างๆ เช่น เกมยิง,

เกมขบั รถ เป็นต้น
3. ประยกุ ต์ ความคิดรวบยอดและกฎข้อบงั คบั ต่างๆ เป็ นเกมในลกั ษณะ
กฎและขัน้ ตอนวิธีการในการปฏิ บัติ มีเงื่อนไขในการกระทา เช่น
เกมกีฬาต่างๆ
4. ตดั สินใจ การแก้ปัญหา ลกั ษณะเป็นเกมแบบเป็นเรือ่ งราว สถานการณ์
สามารถแสดงผลการกระทาได้ในทนั ที Real Time รปู แบบเกม เช่น เกม

วางแผน, เกมผจญภยั เป็นต้น
5. การอย่รู ่วมกบั สงั คม ลกั ษณะเป็ นเกมเกมเกี่ยวกบั การสื่อสาร การเล่า
เรื่องแล้วมีทางเลือก รปู แบบเกม เช่น เกมวางแผน, เกมผจญภยั , เกมเล่า

เรื่องราวแล้วให้เลือก(เกมภาษา) เป็นต้น

เทคนิ คการสอนโดยใช้เกม 9

การจดั การเรียนการสอนโดยใช้เกมให้มีประสิทธิภาพ ให้ผ้เู รียนเกิดการ
เรียนรตู้ ามวตั ถปุ ระสงคท์ ี่กาหนด คือ
1. การเลือกและนาเสนอเกม ผู้สอนต้องสร้างขึ้นให้สอดคล้องกับ
วตั ถปุ ระสงค์ของเนื้อหาสาระของการสอน ถ้านาเกมของผ้อู ่ืนที่ สร้าง
ต้องนามาปรบั ดดั แปลงให้เหมาะสมกบั วตั ถปุ ระสงคซ์ ่ึงเกมการศึกษามี
3 ประเภท คือ
1.1 เกมแบบไม่มีการแข่งขนั เช่น เกมการส่ือสาร เกมการตอบคาถาม
เป็ นต้น
1.2 เกมแบบแข่งขนั มีผู้แพ้ ผู้ชนะ เกมส่วนใหญ่จะเป็ นเกมแบบนี้
เพราะการแข่งขนั ช่วยให้
การเล่นเพ่ิมความสนุกสนาน
1.3 เกมจาลองสถานการณ์ เป็นเกมท่ีจาลองความเป็นจริง สถานการณ์
จริง เกมแบบนี้มี 2
ลกั ษณะ คือ
1.3.1 การจาลองความเป็นจริงลงมาเล่นในกระดานหรอื บอรด์ เช่น เกม
เศรษฐี เกม
มลภาวะ เกมแก้ปัญหาความขดั แย้ง เป็นต้น
1.3.2 การจาลองสถานการณ์และบทบาทให้เหมือนความเป็ นจริง โดย
ผเู้ ล่นจะต้องลงไปเล่นจริง

เทคนิ คการสอนโดยใช้เกม 10

2. การชี้แจงวิธีการเล่นและกติกาการเล่น ผ้สู อนควรจดั ลาดบั ขนั้ ตอน
และให้รายละเอียดท่ีชดั เจน กติกาการเล่นเป็ นส่ิงท่ีสาคญั มากในการ
เล่นเกม เพราะกติกานี้ จะตัง้ ขึ้นเพื่อควบคุมให้การเล่นเป็ นไปตาม
วตั ถุประสงค์ และดูแลให้ผู้เล่นปฏิ บัติตามกติ กาของการเล่นอย่าง

เคร่งครดั

3. การเล่นเกม ก่อนการเล่น ผ้สู อนควรจดั สถานที่ของการเล่นให้อยู่ใน

สภาพท่ีเอื้อ ต่อการเล่น การเล่นควรเป็ นไปตามลาดบั ขนั้ ตอน และต้อง
คอยควบคุมเวลาในการเล่นขณะกาลงั เล่น ผ้สู อนควรติดตามสงั เกต
พฤติกรรมการเล่นของผ้เู รียนอย่างใกล้ชิด และควรบนั ทึกข้อมูล ท่ีจะ
เป็ นประโยชน์ต่อการเรียนร้ขู องผ้เู รียน เพื่อนาไปใช้ในการอภิปรายหลงั

การเล่น
4. การอภิปรายหลังการเล่น ขัน้ ตอนนี้ มีความสาคัญมาก หากขาด
ขนั้ ตอนนี้การเล่นเกมกค็ งไม่ใช่วิธีสอน การอภิปรายหลงั การเล่นเกม

ควรมงุ่ ประเดน็ ไปตามจดุ ประสงคข์ องการสอนเพ่ืออะไร ซ่ึงอาจแบ่งการ
อภิปรายผลหลงั การเล่นเกมตามจดุ ประสงคข์ องการเล่นเกมได้ ดงั นี้
1. เพื่อฝึ กฝนเทคนิ คหรือทกั ษะต่างๆ ที่ต้องการให้ผ้เู รียน การอภิปราย

ควรมุ่งไปที่ทักษะนั้นว่า ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะนั้นเพียงใด ประสบ
ความสาเร็จตามต้องการหรือไม่ และจะมีวิธีใดที่จะช่วยให้ประสบ

ความสาเรจ็ มากขึ้น
2. เพื่อเรียนร้เู นื้อหาสาระจากเกม ควรอภิปรายในประเดน็ ที่ว่า ผ้เู รียนมี

ความเข้าใจใเนื้อหาสาระนัน้ อย่างไร ได้ความเข้าใจมาจากเล่นเกมตรง

ส่วนใด

เทคนิ คการสอนโดยใช้เกม 11

3. เพ่ือเรียนรู้ความเป็ นจริงของสถานการณ์ต่างๆ ควรอภิปรายใน
ประเดน็ ว่า ผ้เู รียนได้เรียนร้คู วามจริงอะไรบ้าง การเรียนร้นู ัน้ ได้มาจาก
ไหน อย่างไร ผ้เู รียนได้ตดั สินใจอะไรบ้าง ทาไมจึงตดั สินใจ เช่นนัน้ และ
การตดั สินใจให้ผลอย่างไร ผลนัน้ บอกความจริงอะไร ผ้เู รียนมีข้อสรุป

อย่างไร เพราะอะไรจึงสรปุ อย่างนัน้ เป็นต้น

จงึ กล่าวได้ว่า จดุ ประสงคก์ ารเรียนร้ทู ่ีต่างกนั เกมที่ใช้กจ็ ะแตกต่าง

กนั ไปด้วย ดงั นัน้ การเลือกใช้และพฒั นาเกม จึงควรคานึงถึงจุดประสงค์

การเรียนร้คู วบค่ไู ปกบั รปู แบบเกมที่เหมาะสม เพื่อให้ผ้เู รียนร้สู ึกสนุกไป
พร้อมกบั การเกิดการเรียนรู้

ขนั้ ตอนการสอน 12

- ผสู้ อนนาเสนอเกม ชี้แจงวิธีการเล่น และกติกาการเล่นเกม เกมทไี่ ด้รบั

การออกแบบให้เป็นเกมการศึกษาโดยตรงมีอย่ดู ้วยกนั 3 ประเภท คือ

1) เกมแบบไมม่ ีการแข่งขนั

2) เกมแบบแข่งขนั

3) เกมจาลองสถานการณ์
การเลือกเกมเพ่ือนามาใช้สอนทาได้หลายวิธีผ้สู อนอาจเป็ นผ้สู ร้างเกม

ขึ้น หรืออาจนาเกมท่ีมีผ้สู ร้างขึ้นแล้วมาปรบั ดดั แปลงให้เหมาะสมกบั
วตั ถปุ ระสงค์ และควรชี้แจงกติกาการเล่นเกมให้เข้าใจ
- ผ้เู รียนเล่นเกมตามกติกา ผ้สู อนควรติดตามสงั เกตพฤติกรรมการเล่น
ของผ้เู รียนอย่างใกล้ชิด และควรบนั ทึกข้อมูลท่ีจะเป็ นประโยชน์ต่อการ

เรียนของผเู้ รียน
- ผ้สู อนและผ้เู รียนอภิปรายผล ควรอภิปรายผลเก่ียวกบั ผลการเลน่ และ
วิธีการหรือพฤติกรรมการเล่นของผ้เู รียนที่ได้จากการสงั เกตจดบนั ทึกไว้
และในการอภิปรายผลควรให้เป็นไปตามวตั ถปุ ระสงค์

บทบาทของผสู้ อนและบทบาทผเู้ รียน 13

บทบาทของผสู้ อน
1. ก่อนการใช้กิจกรรมเกม

1) ผสู้ อนเตรียมเอกสารความรเู้ ก่ียวกบั เรื่องที่จะสอน
2) ผสู้ อนศึกษาเกี่ยวกบั วิธีการเล่นเกม
3) ผสู้ อนเตรียมอปุ กรณ์ต่างๆ เท่ากบั จานวนนักศึกษา
2. ระหว่างการเล่น

1) ผสู้ อนแจกเอกสารความรแู้ ละเกม
2) ผสู้ อนอธิบายกติกา และวิธีเล่นแก่ผเู้ รียน
3) ให้กล่มุ ผเู้ รียนเล่นเกมในเวลาท่ีกาหนด
3. หลงั การใช้กิจกรรมเกม
1) ผ้สู อนและนักศึกษาร่วมกนั สรปุ เนื้อหาความร้ทู ่ีได้จาก
การเล่นเกม
2) ผสู้ อนประเมินตนเองในการใช้เทคนิคเกม

บทบาทของผเู้ รียน
1) ผสู้ อนแบง่ กล่มุ ของผเู้ รียนให้สอดคล้องกบั เกม

2) ผเู้ รียนศึกษาเอกสารความร้เู ก่ียวกบั เรอื่ งท่ีจะเรียน
3) ผเู้ รียนศึกษากติกาและวิธีการเล่นเกม
4) ผ้เู รียนร่วมกนั อภิปรายและสรปุ เนื้อหาความร้ทู ่ีได้จาก
การเล่นเกม

14
บรรยากาศการเรียนการสอนและสื่อการเรียนรู้

บรรยากาศการเรียนการสอน
1. สถานท่ีท่ีใช้เล่นเกม ควรเป็นห้องที่สามารถจดั นักศึกษานัง่ เป็นกล่มุ ได้
2. การเรียนเน้นนักศึกษาเป็ นศูนย์กลาง โดยผ้สู อนเป็ นเพียงผู้ชี้แนะ
นิสิต นักศึกษาศึกษาเอกสารความร้แู ละเล่นเกม
3. ในขณะเล่นเกมเพื่อเป็นการผ่อนคลาย อาจเปิ ดเพลงเบาๆ ได้
ส่ือการเรียนรู้
1. เอกสารความร้เู ก่ียวกบั เร่อื งท่ีสอน (ใบงาน)
2. อปุ กรณ์เก่ียวกบั เกม กติกา และวิธีเล่น

จึงกล่าวได้ว่า รูปแบบการจดั การเรียนการสอนโดยใช้เกม เป็ น
วิธีการสอนที่ช่วยให้ผ้เู รียนเกิดการเรียนรู้ตามวตั ถปุ ระสงค์ที่กาหนด
ช่วยให้บทเรียนน่าสนใจ และจงู ใจผ้เู รียนให้สนใจเรียนร้เู พ่ิมขึ้น เกมอาจ
จาแนกเป็ นเกมท่ีมีวสั ดุประกอบ เช่น เกมไพ่ เกมบิงโก เกมอกั ษรไขว้
เกมกระดานต่าง ๆ เป็ นต้น และเกมที่ไม่มีวสั ดุประกอบ เช่น เกมทาย
ปัญหา เกมใบ้คา เกมสถานการณ์จาลอง เป็ นต้น ผ้สู อนจึงควรเลือกเกม
มาใช้ให้สอดคล้องกบั เนื้อหาสาระท่ีสอน จดุ ประสงคแ์ ละวยั ของผเู้ รียน

ข้อดีและข้อจากดั 15

ขอ้ ดี

1.ผเู้ รียนมีส่วนร่วมในการเรียนรสู้ งู
2.ผเู้ รียนได้รบั ความสนุกสนาน และเกิดการเรียนร้จู ากการเล่น
3.เป็ นวิธีสอนท่ีช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ โดยการเห็น

ประจกั ษ์แจ้งด้วยตนเอง ทาให้การเรียนร้นู ัน้ มีความหมายและ
อย่คู งทน
4.เป็ นวิธีสอนที่ผ้สู อนไม่เหน่ือยแรงมากขณะสอน และผ้เู รียน

ชอบ

ขอ้ จากดั
1. เป็นวิธีสอนที่ใช้เวลาและค่าใช้จ่ายมาก
2. เป็ นวิธีสอนท่ีผ้สู อนต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกบั การ

สรา้ งเกม
3. เป็นวิธีสอนที่ต้องอาศยั การเตรียมการมาก
4. เป็ นวิธีสอนที่ผู้สอนต้องมีทักษะในการนาอภิปรายท่ีมี
ประสิทธิภาพ จึงจะสามารถช่วยให้ผเู้ รียนประมวลและสรปุ การ

เรียนร้ไู ด้ตามวตั ถปุ ระสงค์

ตวั อย่างแผนการจดั การเรียนรู้ โดยใช้เกมเป็นฐาน 16
(GBL)

17

18

19

20

21

ส่ือ/แหล่งการเรียนรู้ 22

บัตรรูปภำพ

23

บตั รคำศัพท์

24

ใบงำนที่ 1

เกมอกั ษรซอ่ นคาศพั ท์

เฉลย เกมอกั ษรซอ่ นคาศพั ท์

25

ใบงำนท่ี 2

บรรณานุกรม

ทิศนา แขมมณี (2544 :81 –85) วธิ ีสอนสาหรับครูมืออาชีพ.
กรุงเทพฯ : สานกั พมิ พแ์ ห่งจุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั
สุชาติทง่ั สถิรสิมา (2554) การใชเ้ กมในการพฒั นาทกั ษะ
ภาษาองั กฤษเพ่ือการสื่อสาร : วารสารศึกษาศาสตร์ ฉบบั วจิ ยั
บณั ฑิตศึกษา มหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น

สืบคน้ เม่ือวนั ท่ี 28 มกราคม 2565

https://khunanonchan.blogspot.com/2018/02/blog-
post.html
http://thesis.swu.ac.th/swuthesis/Tea_Eng_For_Lan(
M.A.)/Bussaree_R.pdf

เสนอ

ดร.รชั กร ประสีระเตสงั

รายวิชา

วิชา ทกั ษะและเทคนิคการสอน
รหสั วิชา 5002614

ผจู้ ดั ทา

1. นายธีรภทั ร์ ทองดี รหวั นักศึกษา 611505110

2. นางสาวชรินรตั น์ ชินรตั น์ รหสั นักศึกษา 611505205

3. นางสาวอารรี ตั น์ มาระศรี รหสั นักศึกษา 611505228