The beautiful Mantra of Songkhla สงขลามนต์เสน่ห์อันงดงามแห่งเมือง ๒ เล...๓ น้ำ

51

พืน้ ทเ่ี ศรษฐกิจ อ�ำเภอหาดใหญ่

อ�ำเภอหาดใหญ่

ค�ำถามท่ีมักได้ยินบ่อย ๆ อ�ำเภอหาดใหญ่ท�ำไมไม่มีทะเล ? หาดใหญ่มีคลอง
มีทา่ จอดเรอื บรรทกุ สินค้า หาดใหญ่มีคลอง มีท่าเรอื รับจ้าง ขา้ มฟากไปมาจากตก - ออก
หาดใหญ่มหี าดทรายอยดู่ ้านทศิ ใตป้ ลายถนนสันติราษฎร์

บทความจาก บันทึกของพลบั ไชยวงศ์

ส�ำรวจพ้นื ที่เขาคอหงส์ เพอื่ ทำ� โครงการหอชมเมือง และ sky walk

ค�ำว่า “หาดใหญ่” เป็นช่ือรวมของหมู่บ้านโคกเสม็ดชุน
และหมู่บ้านหาดใหญ่ เดิมทีพื้นท่ีบริเวณน้ีมี เนินสูงที่โอบล้อมไปด้วย
ป่าต้นเสม็ดชุน จึงเป็นที่มาของชื่อ “บ้านโคกเสม็ดชุน” ครั้นพอมี
การตดั ทางรถไฟ ทำ� ใหม้ ีประชาชนอพยพมาตง้ั ถนิ่ ฐานทำ� มาหากนิ กัน
เพ่มิ ขนึ้ อีกท้ังไมน่ านจากนั้นทางการรถไฟไดท้ �ำการย้าย สถานมี ายังที่
สถานีชุมทางหาดใหญ่ปัจจุบัน ส่งผลให้เกิดการขยับขยาย สร้าง
บ้านเรอื น มีการจบั จอง ซือ้ -ขาย ทีด่ ินแปลงใหญ่

นายเจียกีซี (ขุนนิพัทธ์จีนนคร) คุณพระเสน่หามนตรี
นายซีกิมหยง และพระยาอรรถกระวีสุนทร หากจะยกให้บุคคล
ทงั้ ๔ ทา่ นน้ี คอื องคป์ ระกอบสำ� คญั ทม่ี บี ทบาทในการสรา้ งสรรคข์ บั เคลอื่ น
ให้มีถนนตัดท่ดี นิ แบ่งขาย สร้างอาคารบา้ นเรอื นใหเ้ ชา่ เงินท่ไี ด้ก็น�ำไป
ตัดถนนสายใหม่ต่อไป เรียกได้ว่าเป็นการพลิกโฉม บ้านป่าให้เกิด
การพัฒนาเป็นเมืองใหญ่ จนน�ำมาสู่ความเจริญก้าวหน้าได้อย่าง
อศั จรรย์ จนทางราชการตอ้ งยกฐานะใหบ้ า้ นหาดใหญเ่ ปน็ อำ� เภอเหนอื
แล้วไดเ้ ปลย่ี นชื่อเปน็ อำ� เภอหาดใหญ่ ในปี พ.ศ. ๒๔๖๐

เป็นอันว่าได้ค�ำตอบกันเสียทีว่านอกจากพ้ืนท่ีแห่งนี้เคยมี
หาดทราย แม่น้�ำล�ำคลองแล้ว ยังเคยเป็นท่าเรือเก่าแก่ที่ส�ำคัญ
ใหช้ าวบ้านไดม้ าแลกเปล่ยี นสินคา้

52

53

เป็นการตอกย้�ำว่านครแห่งน้ีเป็นมหานครและ
มีชื่อเสียงมากในภาคใต้ ทง้ั ในเรื่องของการท่องเท่ยี ว และ
การขบั เคลอื่ นทางดา้ นเศรษฐกจิ มาตง้ั แตอ่ ดตี อกี ทงั้ อำ� เภอ
หาดใหญ่ยังเคยถูกจัดให้เป็นศูนย์รวมของสินค้าหลัก
ในภาคใต้ตอนล่าง

ท่ตี งั้ และอาณาเขต

อ� ำ เ ภ อ ห า ด ใ ห ญ ่ มี อ า ณ า เ ข ต ติ ด ต ่ อ กั บ เ ข ต
การปกครองขา้ งเคียง ดังต่อไปน้ี

ทิศเหนอื จรดทะเลสาบสงขลา และตดิ ตอ่ กบั
อำ� เภอรตั ภมู ิ อำ� เภอบางกลำ่� อำ� เภอ
สงิ หนคร และอ�ำเภอเมอื งสงขลา

ทศิ ตะวันออก ตดิ ตอ่ กบั อำ� เภอเมอื งสงขลา อำ� เภอ
นาหม่อม และอ�ำเภอจะนะ

ทศิ ใต้ ติดตอ่ กบั อ�ำเภอสะเดา และอำ� เภอ
คลองหอยโขง่

ทิศตะวันตก ติดตอ่ กบั อำ� เภอควนกาหลง
(จงั หวัดสตลู ) และอ�ำเภอรัตภมู ิ

การแบง่ เขตการปกครอง

อ�ำเภอหาดใหญ่แบ่งพ้ืนที่การปกครองออกเป็น
๑๓ ตำ� บล

๑. หาดใหญ่
๒. ควนลงั
๓. คูเต่า
๔. คอหงส์
๕. คลองแห
๖. คลองอตู่ ะเภา
๗. ฉลุง
๘. ทุ่งใหญ่
๙. ทุ่งตำ� เสา
๑๐. ทา่ ข้าม
๑๑. นำ�้ นอ้ ย
๑๒. บา้ นพรุ
๑๓. พะตง

Recommended attractions

แหล่งทอ่ งเท่ยี วแนะน�ำ

ทชั มาฮาล...แดนใต้

“มสั ยดิ กลางประจำ� จงั หวดั สงขลา” หรอื ชอ่ื เตม็
“มัสยิดกลางดิย์นุลอิสลาม” เป็นศาสนสถานและศูนย์
รวมจิตใจของชาวมุสลิมในจังหวัดสงขลา ด้วยลักษณะ
สถาปตั ยกรรมทโ่ี ดดเดน่ งดงาม ตกแตง่ ดว้ ยความประณตี
ละเอยี ดออ่ นชอ้ ย โดยทางเดนิ ถกู ปดู ว้ ยหนิ ออ่ นทกุ ตารางนว้ิ
มีสระนำ้� ด้านหน้าทอดตัวยาวกวา่ ๒๐๐ เมตร จึงท�ำให้
ละมา้ ยคลา้ ยกับ “ทัชมาฮาล” ที่อินเดยี  

54

55

A land that is more than a park

เขาคอหงส์

ดินแดนแห่งความสขุ
เพื่อการเรียนรู้ พกั ผอ่ นรา่ งกาย
อีกท้งั ยงั เป็นที่ประดษิ ฐานส่ิงศกั ด์ิสิทธิ์
คบู่ า้ นคู่เมือง

“เขาคอหงส์” เทือกเขาท่ีถูกปกคลุมไปด้วยผืนป่าใหญ่ใจกลางเมือง ทอดตัวอยู่ในแนว
ทิศเหนอื – ใต้ มพี ้ืนทปี่ ระมาณ ๑๓ ตารางกโิ ลเมตร ความยาวประมาณ ๕.๖ กโิ ลเมตร บรเิ วณ
ยอดเขาคอหงสม์ คี วามสูงถงึ ๓๗๑ เมตร

มีเร่ืองเล่าสืบต่อกันถึงที่มาว่า เมื่อกว่าร้อยปีท่ีแล้วมีพระภิกษุนามว่า “พระหนอน”
เปน็ พระวดั ศาลาหวั ยางไปกอ่ เจดยี อ์ งคห์ นง่ึ บนเขาคอหงส์ โดยมกี ารกอ่ รปู หงสล์ อ้ มรอบองคเ์ จดยี ์
ท้ัง ๔ ทิศ ซ่งึ เปน็ ทีม่ าให้ชาวบ้านเรยี กว่า “เจดยี เ์ ขากอ่ หงส”์ หรือ “ก่อหงส์” คร้ันพอนานไป
กเ็ พ้ียนมาเป็น “คอหงส์” .

เปน็ ทน่ี ่าเสยี ดายอยา่ งมากทีอ่ งคเ์ จดีย์ และรปู หงส์ได้อนั ตรธานหายไป คงไวเ้ พียงแคซ่ าก
วตั ถกุ อ่ สร้างทพี่ อจะเปน็ หลกั ฐานรองรบั ว่าเรอ่ื งเล่าน้ันมีเค้าโครงจริงเช่ือถอื ได้

โครงการศกึ ษาความเหมาะสมการก่อสรา้ งหอชมเมืองและสกายวอลค์ เพอื่ รองรับการท่องเทย่ี วอยา่ งย่งั ยนื

สวนสาธารณะเทศบาลนครหาดใหญ่ วัดพระมหาเจดยี ์ไตรภพไตรมงคล หรือ
เจดียส์ แตนเลส
สวนสาธารณะท่ีเป็นมากกว่าพ้ืนที่เขียวขจีสีสันชอุ่มจาก
พรรณไม้นานาชนิด เสมือนปอดของคนเมือง แต่ทว่าดินแดน เจดีย์สแตนเลสหน่ึงเดียวในโลกสร้างด้วยสแตนเลส
แหง่ นยี้ งั มอบความสขุ ใหผ้ มู้ าเยอื นไดม้ ากกวา่ นนั้ ดว้ ยอยบู่ นเขาคอหงส์ สีเงินแวววาวเส้นกลมหลายขนาดมาเรียงเช่ือมต่อเป็นวง
ทมี่ คี วามสงู ถงึ ๓๗๑ เมตร สามารถมองเหน็ ทศั นยี ภาพรอบตวั เมอื ง ต่อข้ึนเป็นองค์เจดีย์ มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๒๒ เมตร
หาดใหญ่ได้อย่างชัดเจนแบบ ๓๖๐ องศา จึงถูกจัดให้เป็นจุดชม ความสูง ๓๒ เมตร (จำ� นวน ๖๐ ชัน้ ) ยอดเจดีย์ทำ� เปน็ ปลอ้ ง
พระอาทติ ยต์ กทส่ี วยที่สุดของหาดใหญ่ ไฉนมฉี ตั รอยบู่ นยอดสดุ ฐานสว่ นลา่ งกอ่ อฐิ ถอื ปนู เปน็ วงกลม
สีทอง จ�ำนวน ๑๔ ช่อง ซึง่ เป็นทางเข้าออกส่พู ระเจดยี ์ ไม่มี
รูปสลักพระโพธิสตั วก์ วนอมิ บานประตู แต่ละห้องมีพระพุทธรูปประจ�ำวันและปีเกิด
ในปางตา่ ง ๆ ประดษิ ฐานอยู่ มีจิตรกรรมภาพวาดเรือ่ งราว
หยกสีขาวงดงามขนาดใหญ่ถูกขนส่งข้ามขอบฟ้าผืนน้�ำมา พทุ ธประวตั แิ ละพทุ ธจรยิ วตั รของสมเดจ็ พระสมั มาสมั พทุ ธเจา้
จากสาธารณรัฐประชาชนจีน สร้างสรรค์ให้เป็นประติมากรรม ตรงกลางฐานองคเ์ จดยี เ์ ปน็ แกนสแตนเลส และเสาตรงกลาง
อันแสนประณีตด้วยเทคนิคการแกะสลักพระโพธิสัตว์กวนอิม บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ อีกทั้งบริเวณรอบองค์เจดีย์
องค์ใหญท่ ่สี ดุ ในประเทศไทย ท่มี ีความสงู ๙.๙ เมตร มีหอระฆังสแตนเลสตั้งอยู่ เปรียบเสมือนธาตุทั้ง ๔ คือ
ดิน น้�ำ ลม ไฟ

สรา้ งขน้ึ เพอื่ นอ้ มถวายเปน็ พระราชกศุ ลแดพ่ ระบาท
สมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
บรมนาถบพติ ร เนือ่ งในวโรกาสทรงครองสิริราชสมบตั ิ ๖๐ ปี

ท้าวมหาพรหม Cable Car (กระเชา้ ลอยฟา้ )

ศาสนาฮินดูยกให้ “ท้าวมหาพรหม” ดุจด่ังพระผู้สร้าง นวตั กรรมทางเลือกแห่งระบบขนสง่ อยา่ ง Cable
สรรพสง่ิ ตา่ ง ๆ บนพนื้ โลก เหมาะแกก่ ารกราบไหวข้ อพรดา้ นหนา้ ท่ี Car หรือ กระเช้าลอยฟ้า ถูกติดตั้งบนเขาคอหงส์เป็น
การงานให้ประสบความส�ำเร็จด่ังใจหมาย ในบริเวณเดียวกันยังมี แห่งแรกในประเทศไทย มีการรับรองมาตรฐานยุโรป
เทพสงู สุดของศาสนาฮินดู และชา้ งเอราวณั ขนาดใหญ่ ดา้ นความปลอดภยั รปู แบบทนั สมยั รวมถงึ เรอื่ งความสะดวก
สบายในการชมวิวทิวทัศน์แบบ ๓๖๐ องศา ช่วยเติมเต็ม
56 อรรถรสในการท่องเที่ยวให้มคี วามสนุกนา่ ต่ืนตาตืน่ ใจ

57

พระพุทธมงคลมหาราช พระบรมราชานสุ าวรียพ์ ระบาทสมเด็จ
พระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยูห่ วั (รชั กาลท่ี ๕)
พระพทุ ธรปู ประจำ� นครหาดใหญไ่ ดร้ บั พระราชทาน
นามจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล ลานสำ� หรบั ใชเ้ ปน็ สถานทจี่ ดั กจิ กรรมเนอ่ื งในวนั ปยิ มหาราช
อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เป็นพระพุทธรูป ทม่ี พี ระบรมราชานสุ าวรยี พ์ ระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั
ปางประทานพรทใี่ หญท่ สี่ ดุ ในภาคใต้ ดว้ ยความสงู ถงึ ๑๙.๙๐ ประทบั นงั่ บนบลั ลงั ก์ เพอ่ื ใหป้ ระชาชนไดส้ ำ� นกึ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ
เมตร หล่อดว้ ยทองเหลืองเนือ้ ดีอย่างวจิ ติ รงดงาม ทพ่ี ระองคท์ รงสรา้ งไว้ ซง่ึ พระองคไ์ ดร้ บั การยกยอ่ งจากยเู นสโกใหเ้ ปน็
บคุ คลสำ� คัญของโลก

วัดฉ่อื ฉาง ศนู ยก์ ารเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตรด์ าราศาสตร์ (หอดดู าว)

“วัดฉ่ือฉาง” หรือท่ีคนจีนเรียกว่าว่า “ฉื่อเส่ียงหย่ี” น่ีคือแหล่งการเรียนรู้ด้านวิทยาศาสตร์ดาราศาสตร์ท่ี
หมายถึง “วัดเมตตากุศล” เป็นวัดในพระพุทธศาสนา สมบูรณ์แบบ สามารถเปิดโลกของท้องฟ้าและดวงดาวได้ในที่เดียว
ฝา่ ยมหายาน ในอดตี เปน็ ศาลเจา้ เลก็ ๆ ภายในมอี งคเ์ ทพหลอ่ื โจว้ ภายในคับคั่งไปด้วยความทันสมัยในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น
(๑ ใน ๘ เซียน) เป็นเทพประธาน เรียกวา่ “ศาลเจ้าหลือ่ โจ้ว” ห้องนิทรรศการ โรงฉายภาพยนตร์ รวมถึงโดมดูดาว ต้ังอยู่
ก่อสร้างโดยนายเก็งต๊ัง แซ่เล้า เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๙ และมอบ ณ สวนสาธารณะเทศบาลนครหาดใหญ่
ถวายให้กับหลวงจีนง้วยจง พระภกิ ษจุ นี ทเ่ี ดินทางจารกิ มาจาก
ประเทศจีน ในปี พ.ศ. ๒๔๘๐ เพื่อยกฐานะเป็นวัดใน
พระพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน (วัดจีน) ปี พ.ศ. ๒๔๙๑
หลวงจนี งว้ ยจงและนายซกี มิ หยง (เจา้ ของทด่ี นิ ) บรู ณปฏสิ งั ขรณ์
ขน้ึ ใหม่

วัดมหตั ตมังคลาราม หรือ วดั หาดใหญใ่ น

วัดเก่าแก่อันเป็นที่ประดิษฐานองค์พระพุทธไสยาสน์
พระนอนขนาดใหญ่เป็นอันดับสามของโลก เดิมทีเป็นส�ำนักสงฆ์
ก่อสร้างเม่ือปี พ.ศ. ๒๔๗๙ โดยได้รับบริจาคที่ดินจากนายทอง
และนางฉน้ิ ใจเย็น และได้มีการอาราธนาพระมหาคลงิ้ อัตถจาโร
จากวัดเลียบมาเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก โดยมีการก่อสร้างเป็นวัด
ในวนั ท่ี ๑๐ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๔๙๐ ซงึ่ นายจนิ ต์ รกั การดี นายอำ� เภอ
หาดใหญ่พร้อมประชาชนมีจิตศรัทธาบริจาคซ้ือที่ดินเพิ่มเติม
ต่อมากระทรวงศึกษาธิการประกาศต้ังเป็นวัดและให้ชื่อว่า
“วดั หาดใหญ”่ วนั ท่ี ๒๔ กนั ยายน พ.ศ. ๒๔๙๐ และในปี พ.ศ. ๒๔๙๘
ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ พระราชทานวิสุงคามสีมา
ขนาดกวา้ ง ๔๐ เมตร ยาว ๘๐ เมตร ทางวดั จงึ ไดส้ ร้างอโุ บสถขึน้
มขี นาด ๑๘ เมตร x ๓๗ เมตร

เริ่มการก่อสร้างพระพุทธไสยาสน์องค์ใหญ่ ในปี
พ.ศ. ๒๕๑๖ มีขนาดความยาว ๓๕ เมตร สงู ๑๕ เมตร และกวา้ ง
๑๐ เมตร ใต้ฐานพระนอนมีการสร้างห้องพระ ซ่ึงภายใน
ประดิษฐานพระหลายองค์ อีกท้ังยังเป็นท่ีบรรจุอัฐิของผู้ที่ล่วงลับ
ไปแลว้

เม่ือวันท่ี ๒ กันยายน ๒๕๑๙ พระบาทสมเด็จพระบรม
ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี
พันปีหลวง พร้อมด้วยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จ
พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จเจ้าฟ้าฯ
กรมพระศรสี วางควัฒน วรขัตติยราชนารี ได้เสดจ็ พระราชดำ� เนิน
มาประกอบพิธียกพระเกตุมาลาพระพุทธไสยาสน์ ทรงพระกรุณา
โปรดเกล้าฯ พระราชทานนามพระพุทธไสยาสน์ว่า “พระพุทธ
มหตั ตมงคล” ซง่ึ แปลวา่ “พระพทุ ธเจา้ ผทู้ รงบรรลถุ งึ ความเปน็ ใหญ่
เปน็ มงคล”

58

59

บทกลอนสร้างปาฏหิ าริย์ อกี ทง้ั ยังเขยี นเป็นคำ� รอ้ ยกรองว่า “มธุมกฺขกิ า ทห่ี นา้ บัน
จากวดั ร้าง...สู่วดั หลวงอันงดงามวจิ ติ ร ผง้ึ หลวงมาลว่ งหนา้ รอมหาบพติ รนฤศร ถงึ สามรวงเสมอื นหมาย
วัดโคกสมานคุณ ถวายพร โบราณวอนวรรณ์สรุปศุภมงคล พระทรงยกช่อฟ้า
กรุณาโปรด ชูชุบโบสถ์เฉิดโฉมโพยมหน ขอพระบารมีเรื้องอยู่
นับเป็น ๑๐๐ ปีแล้ว ที่วัดเก่าแก่แห่งน้ีอยู่เคียงคู่ เบอื้ งบน ประชาชนรอกราบบาทบงสฯ์ุ ”
นครหาดใหญ่ เดิมคอื “วัดโคกเสม็ดชุน” ทีเ่ คยร้างมากว่า ๓๐ ปี
ตอนทางรถไฟย้ายจากสถานีชุมทางอู่ตะเภามาตั้งที่สถานี ซง่ึ ไดร้ บั ทราบภายหลงั วา่ เมอื่ พระองคท์ รงอา่ นแลว้ ทรงยมิ้
ชุมทางหาดใหญ่ในปัจจุบัน ก่อนที่พระอุปัชฌาย์ปานได้เข้ามาอยู่ และมีพระราชดำ� รัสวา่
เมือ่ วนั อาทิตย์ ท่ี ๘ เมษายน พ.ศ. ๒๔๖๖ แรม ๘ ค่�ำ เดอื น ๕
“เขาเชญิ แผลง ๆ แตซ่ ้งึ ด.ี .ไป”
มีเรื่องเล่าน่าประทับใจเกิดขึ้นในศาสนสถานแห่งน้ี ในยุค ภายในวดั เปน็ ทปี่ ระดษิ ฐานรปู หลอ่ เหมอื นจรงิ หลวงปทู่ วด
สมยั ทพ่ี ระเทพมนุ ี หรอื พระราชรตั นดลิ ก เปน็ เจา้ อาวาส ไดท้ ลู เชญิ เหยียบน้�ำทะเลจืด พระปรางค์สามยอด มณฑปประดิษฐาน
องค์พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดช หลวงพ่อปาน และเท้าเวสสุวรรณ เจา้ แห่งผี
มหาราช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิรกิ ิติ์ พระบรม
ราชนิ นี าถ พระบรมราชชนนพี นั ปหี ลวง เสดจ็ มายกชอ่ ฟา้ โบสถใ์ หม่
แต่เกิดเหตุความไม่สงบจึงต้องยกเลิกพระราชกรณียกิจ ต่อมา
พระในวังรูปหน่ึงซึ่งเป็นศิษย์หลวงพ่อพระเทพมุนีได้พาหลวงพ่อ
ไปทวี่ งั แตเ่ ขา้ เฝา้ ไมไ่ ด้ ทา่ นจงึ ใชค้ วามสามารถในการแตง่ บทกลอน
ทูลเชญิ ลงในจดหมายฝากใหม้ หาดเลก็ นำ� ไปทูลเชญิ

“ขอถวายพระพรมหาบพติ ร โปรดเสดจ็ ยกชอ่ ฟา้ ในระยะ
ที่ทูลเชิญ ได้มีศุภนิมิตมธุมักขิกา มาจับท�ำรวงรังอยู่ที่หน้าบัน
ถงึ สามรวงท้งั ด้านหน้าและด้านหลงั ”

เจดีย์ชเวดากอง วัดคลองแห

ประตมิ ากรรมจำ� ลองแบบมาจากพระธาตมุ หาธาตเุ จดยี ช์ เวดากอง
ซึ่งเป็นวัดในประเทศพม่า ศาสนสถานที่เกิดจากแรงศรัทธา และการร่วม
พลงั กาย พลงั ใจ ตลอดจนพลังทรัพย์ของพี่นอ้ งชาวพม่าที่ได้ยา้ ยเข้าอาศัย
ในหาดใหญ่

60

61

น้ำ� ตกโตนงาชา้ ง

ภายในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าโตนงาช้าง นอกจากมี
เหลา่ สตั วป์ ่านานาชนดิ แลว้ ยังมีนำ้� ตกท่สี วยสดงดงามมชี ื่อเสียงมาก
แหง่ หนงึ่ ของภาคใต้ ด้วยมรี ะดบั ความสูงชนั ถงึ ๗ ช้ัน ซง่ึ แตล่ ะชัน้
มคี วามโดดเด่นและช่อื เรยี กแตกต่างกันไป

ชนั้ ท่ี ๑. โตนบ้า สายนำ�้ และโขดหนิ เล็ก ๆ
ชั้นที่ ๒. โตนปลิว แอง่ น�ำ้ ไหลจากหน้าผาสูงชนั
ชัน้ ท ี่ ๓. โตนงาชา้ ง สมั ผสั ความงามสายนำ้� ตกแยกออกเปน็

งาชา้ ง
ช้ันที่ ๔. โตนดำ� ความสงู ๗๐๐ เมตร สมั ผสั กบั จดุ สงู ใกลก้ บั

เทือกเขา
ชน้ั ท่ ี ๕. โตนนำ้� ปล่อย ความสงู ๑,๐๕๐ เมตร
ช้นั ท่ี ๖. โตนฤาษคี อยบ่อ ความสงู ๑,๓๐๐ เมตร
ชั้นที ่ ๗. โตนเหมด็ ชุน ความสูง ๑,๕๕๐ เมตร
ณ ท่ีแห่งนี้มีความเชื่อเก่ียวกับสิ่งศักด์ิสิทธ์ินามว่าทวดตา
ขนุ ดำ� ทวดโตะ๊ ปะหวงั ทส่ี ถติ ปกปอ้ งและดแู ลรกั ษาเปน็ เวลายาวนาน
กวา่ หลายร้อยปี

fsoooudvennoitrst.o..bheavmeisassetdory

ของกนิ หา้ มพลาด ของฝาก...มีเร่ืองราว

“สวรรค์ของนักกิน แหล่งการค้านักช้อป มีจุดเซลฟี...รอบเมือง”
นิยามที่คุณจะเผลอหลุดออกมาเมื่อได้สัมผัสยังท่ีแห่งนี้

หาดใหญ่นับเป็นเมืองแห่งการค้าที่มี
ก า ร ขั บ เ ค ล่ื อ น เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ไ ด ้ เ ป ็ น อ ย ่ า ง ดี
พรั่งพร้อมไปด้วย สถานศึกษาที่มีชื่อเสียง
ชาวมาเลเซียและสิงคโปร์นิยมเข้ามาท่องเท่ียว
ด้วยหลงใหลในรสชาติอาหาร และความน่ารัก
ของผู้คน น่ีคือส่ิงที่จูงใจดึงดูดเหล่านักลงทุน
ส่งผลให้หาดใหญ่ถูกยกเป็นเมืองศูนย์กลาง
การคมนาคมของจงั หวัดสงขลาและภาคใต้

อบจ.สงขลา พร้อมส่งเสริมและ
ส นั บ ส นุ น ทุ ก กิ จ ก ร ร ม ที่ ส า ม า ร ถ ก ร ะ ตุ ้ น
เศรษฐกิจ สร้างจุดดึงดูดต่อนักท่องเที่ยว
โดยเฉพาะหาดใหญ่ นครที่มีความหลากหลาย
ทางวัฒนธรรมด้านต่าง ๆ รวมถึงวัฒนธรรม
ด้านอาหาร เหมาะที่จะมีงานเทศกาลเกี่ยวกับ
อาหาร ผลไม้ หรอื ของกนิ ของฝาก ยกชสู ดุ ยอด
อาหารทแ่ี สนอรอ่ ยมคี วามเปน็ อตั ลกั ษณพ์ นื้ ถนิ่

62

63

เพื่อช่วยฟื้นเศรษฐกิจ ตลอดจนสร้างความเชื่อมั่นให้หาดใหญ่
กลบั มาครกึ ครื้นย่ิงข้ึน

นา่ ปล้มื ใจไมน่ อ้ ยทป่ี ระเทศไทยติดอนั ดบั ต้น ๆ ของโลก
ในเร่ืองการเปน็ เมอื งท่องเท่ียว และจงั หวดั สงขลายังเป็น ๑ ใน
๑๐ เมืองไมซ์ กิจกรรม ๑๐ เส้นทางไมซ์สร้างสรรค์ เพื่อช่วย
กระตนุ้ ตลาด โดยการดงึ กจิ กรรมเพม่ิ ประสบการณท์ างธรรมชาติ
และวฒั นธรรมที่โดดเดน่ มาเป็นจุดขาย สอดรับการทำ� กจิ กรรม
ยุคหลังโควิด ซึ่งในปี ๒๕๖๔ ท่ีผ่านมาจังหวัดสงขลาได้ร่วม
ประกวดใน concept

“Southtural MICE in Songkhla”
ชมพิพิธภัณฑ์ เท่ียวเกาะยอ ปลูกป่าปัตตานี ล่องเรือ
ชมการทำ� ผา้ โบราณจวนตานี
แนน่ อนวา่ อบจ.สงขลา ใหค้ วามสำ� คญั พรอ้ มรกุ เดนิ หนา้
ร่วมมือกับทุกภาคส่วนที่จะปลุกเมืองหาดใหญ่ท่ีเผลอหลับใหล
ให้ฟื้นคืนความคึกคัก เพื่อทวงคืนฐานะหัวเมืองเศรษฐกิจและ
การทอ่ งเทย่ี วหลกั พรอ้ มผลกั ดนั หาดใหญเ่ ปน็ เมอื งทม่ี ศี กั ยภาพ
อุตสาหกรรมไมซเ์ พอ่ื รองรบั กล่มุ นกั ท่องเทย่ี ว ดว้ ยความพร้อม
ในฐานะเปน็ ศูนยก์ ลางด้านการลงทนุ การคา้ ขาย การคมนาคม
ขนส่ง รวมถึงการบริการ ที่ส�ำคัญมีสิ่งอ�ำนวยความสะดวก
มากมาย ไม่ว่าจะเป็นศูนย์ประชุม สถานท่ีจัดงานท่ีมีพ้ืนที่
ขนาดใหญ่ โรงแรมมากมายหลากหลายใหเ้ ลอื ก รวมถงึ ทีมงาน
ออแกไนเซอร์ที่มีศักยภาพ
จังหวัดสงขลาเป็นเหมือนประตูเชื่อมโยงด้านเศรษฐกิจ
กับกลุ่มประเทศเพื่อนบ้าน อีกท้ังเป็นเมืองแห่งจุดหมาย
ปลายทางของการจดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ การตลาด การประชมุ สมั มนา
การศกึ ษาดูงาน งานแสดงสินคา้ และงานอีเว้นต์รปู แบบตา่ ง ๆ
ให้กับนักท่องเที่ยวกลุ่ม IMT-GT โดยเฉพาะกลุ่ม ๕ จังหวัด
ชายแดนใต้ และประเทศมาเลเซยี

food not to be missed

ของกินห้ามพลาด

ห่อหมกทะเล

ตลาดน�้ำคลองแห

ไกท่ อดหาดใหญ่ ทบั ทมิ กรอบ
ไอตมิ กะทขิ ้าวเหนยี วมะมว่ ง

โปะ๊ เกี๊ยะ ไอตมิ ไขแ่ ขง็

ชดุ ขนมจนี

64

65

เมนเู สน้ มนั เดอื ย
ขา้ วย�ำ
หมกึ กระเทียม
ซฟี ู้ด
หมกู ระทะ
ติ่มซำ�
ขนมครกชาววงั

บักก๊ดุ เต๋ ขนมใสไ่ ส้
บ๊ะจา่ ง

ผัดไทยทะเล ขา้ วต้มรถแดง

ลวกจิ้มทะเล

๓.อcสาa�ำนrเตภry่อองoาคนnลขออfaงงพtหhอ่ อeยr’โsขw่ง ork

อ่างเกบ็ น�้ำคลองหลา

คำ� ขวญั อำ� เภอคลองหอยโขง่

พระพุทธลาภดำ� รงค์ เรอื นท่ปี ระทบั ทรงงาน ตำ� นานเมืองศลิ ปนิ
สนามบนิ นานาชาติ สวยสะอาดอา่ งเกบ็ น�้ำ เลือ่ งลอื นามถ่นิ ขนุ คล่อง
66

67

ผ่านร้อนหนาวมาเป็นเวลากว่า ๕๐๐ ปี ส�ำหรับดินแดน การแบ่งเขตการปกครอง
แห่งน้ี อดีตเป็นเพียงหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่ถูกโอบล้อมไปด้วยป่าดงดิบ
ประชากรดงั้ เดมิ อาศยั สบื ทอดกนั มาอยา่ งยากลำ� บาก มศี าสนสถาน อำ� เภอคลองหอยโขง่ แบง่ พน้ื ทกี่ ารปกครองออกเปน็
ส�ำคัญตั้งแต่โบราณบ่งบอกถึงประวัติศาสตร์อันยาวนานก่อนสมัย ๔ ตำ� บล
กรงุ รตั นโกสนิ ทร์
๑. คลองหอยโขง่
เดมิ ทอี ยใู่ นเขตการปกครองของอำ� เภอหาดใหญ่ กระทง่ั เมอ่ื ๒. ทุง่ ลาน
วนั ที่ ๒๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๕ กระทรวงมหาดไทยประกาศใหแ้ ยก ๓. โคกมว่ ง
ตำ� บลคลองหอยโข่ง ต�ำบลโคกม่วง และต�ำบลทุ่งลาน รวมตั้งเป็น ๔. คลองหลา
กิ่งอ�ำเภอคลองหอยโข่ง และในวันที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๐
มพี ระราชกฤษฎกี าฯ ยกฐานะขนึ้ เปน็ อ�ำเภอคลองหอยโข่ง

ปจั จบุ นั คลองหอยโขง่ เปน็ ทต่ี ง้ั ของทา่ อากาศยานนานาชาติ
หาดใหญ่ มีพัฒนาการเพ่ิมขึ้นของประชากรสูงเป็นอันดับต้น ๆ
ของจังหวัดสงขลา

ที่ตั้งและอาณาเขต

อ�ำเภอคลองหอยโข่งมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครอง
ขา้ งเคียง ดงั ต่อไปนี้

ทิศเหนอื ติดตอ่ กับอำ� เภอหาดใหญ่
ทศิ ตะวนั ออก ตดิ ตอ่ กบั อำ� เภอหาดใหญ่
ทศิ ใต้ ติดต่อกับอ�ำเภอสะเดา
ทศิ ตะวนั ตก ตดิ ตอ่ กับอำ� เภอควนกาหลง (จงั หวัดสตูล)

Recommended attractions

แหล่งท่องเที่ยวแนะนำ�

อ่างเกบ็ นำ้� คลองหลา

สมั ผสั กลนิ่ อายธรรมชาตใิ นบรรยากาศอนั รม่ รนื่ ทา่ มกลาง
ร่มไม้ ทิวเขา และสายน�้ำ บริเวณอ่างเก็บน�้ำตามโครงการ
พระราชด�ำริพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล
อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร

วัดปลกั คล้า

ศาสนสถานท่ีส�ำคัญและเก่าแก่แห่งน้ี เป็นที่
ประดษิ ฐานพรพระพทุ ธลาภด�ำรงค์ หรอื พระใหญ่ สดุ ยอด
ประติมากรรมทยี่ ง่ิ ใหญ่และสวยงดงาม ตง้ั ตระหงา่ นสูงเดน่
ตระการตา รอนักท่องเท่ียวที่เลื่อมใสในพระพุทธศาสนา
ทั้งชาวไทย และชาวตา่ งชาตมิ าสักการะบูชา

68

69

วดั โคกเหรยี ง

อีกหนึง่ วัดตัวอยา่ งในจงั หวดั สงขลา มสี ถานท่ีส�ำหรับรองรับ
การฝึกอบรมนักเรียนและเยาวชน มีพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านอาจารย์
ศรธี มมฺ ปาโล และอโุ บสถเกา่ แกอ่ ายกุ วา่ ๑๐๐ ปี เปน็ ทเี่ กบ็ วตั ถโุ บราณ
อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งส�ำนักงานมูลนิธิพลเอกเปรม ติณสูลานนท์
ประจำ� อ�ำเภอคลองหอยโขง่

วดั โคกม่วง

วดั เกา่ แกท่ มี่ ปี ระวตั ติ ำ� นานยาวนานมาก ภายในมรี ปู ปน้ั
ช้างพลายสวัสด์ิศักด์ิสิทธ์ิอันเป็นท่ีเคารพของชาวบ้าน อีกท้ังมี
การไหว้สกั การะและบวงสรวงเป็นประจำ� ทกุ ปี

เจดยี ์เก้ายอดวัดชนู วลรัตนราม (พะยอมทอง) วัดโพธิ์

สรา้ งในสมยั รชั กาลที่ ๙ (วนั ท่ี ๑๘ พฤศจกิ ายน ๒๕๐๘) ต้ังขึ้นตั้งแต่สมัยตอนปลายกรุงธนบุรี (วันท่ี ๕ เมษายน
ชื่อของวัดตั้งตามค�ำน�ำหน้านามสกุลผู้บริจาคท่ีดินทั้งสามท่าน พ.ศ. ๒๓๒๐) ลกั ษณะเปน็ อุโบสถโถงก่ออิฐถอื ปนู ขนาดเล็ก หนั หน้า
เป็นวัดแห่งพลังศรัทธา เกิดจากความร่วมแรงร่วมใจของ สทู่ ิศตะวนั ตก โครงหลงั คาไม้ หลงั คาทรงจวั่ มงุ ดว้ ยกระเบอ้ื งดนิ เผา
ญาติโยมชาวไทย ชาวมาเลเซีย และพระอาจารย์เกจิช่ือดัง พนื้ ปูดว้ ยกระเบือ้ งดินเผา มฝี าผนังกอ่ อฐิ ถือปูนสูงประมาณ ๑ เมตร
ปจั จบุ นั เจดยี ย์ งั สรา้ งไมเ่ สรจ็ และยงั รอจติ ศรทั ธาจากผทู้ เ่ี ลอ่ื มใส และประดับแผ่นกระเบื้องโปร่งเน้ือเซรามิคเคลือบเขียวหน้าบัน
ในพระพทุ ธศาสนา อโุ บสถเรียบ

70

71

จากหลากความเช่ือ
เหลือหนง่ึ เพยี งพหวุ ฒั นธรรม

different but
not divisive

๔.อ�ำเภอสะเดา

มTนhตe์เสcนhห่ a์เมrอืmงชoายfแtดhนe
southern border town

ด่านศุลกากรปาดงั เบซาร์

คำ� ขวัญอ�ำเภอสะเดา

เขาเลส่ ะดดุ ตา บ้านไทยจงั โหลน – ปาดังเบซาร์ เลือ่ งลือนาม
งามถำ้� เขารปู ชา้ ง สวยสลา้ งเขอ่ื นห้วยคู ประตูสมู่ าเลเซีย

72

73

หากสมญานามจังหวัดสงขลา คือ “เมืองหลวงของ สูงสุดของประเทศปีละหลายแสนล้านบาท ด้วยศักยภาพของ
ภาคใต้” ซ่ึงมีอ�ำเภอหาดใหญ่เป็นดั่งศูนย์กลางการค้า เส้นทางการขนส่ง ไม่ว่าจะเป็นทางถนน (ด่านสะเดา) รวมถึง
คอยขบั เคลอ่ื นดา้ นเศรษฐกจิ และอำ� เภอเมอื งสงขลาเปรยี บเสมอื น ทางรางรถไฟ (ด่านปาดังเบซาร์) ล้วนสามารถเช่ือมต่อท้ัง
ศนู ยร์ าชการ ตดิ ตอ่ ขอ้ มลู สำ� คญั แนน่ อนทส่ี ดุ วา่ อำ� เภอสะเดานน้ั มาเลเซยี และสงิ คโปร์
เสมอเหมือนเมืองหน้าด่าน อยู่ในขอบข่ายได้รับการจัดต้ัง
ใหเ้ ปน็ เขตพฒั นาเศรษฐกจิ พเิ ศษจงั หวดั สงขลา ดว้ ยมอี าณาเขต สงิ่ สำ� คญั นบั จากนี้ คอื การนำ� พาเมอื งหนา้ ดา่ นแหง่ นไี้ ป
พน้ื ทต่ี ดิ กบั ประเทศมาเลเซยี ส่แู ผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วแบบระยะยาว เพื่อรองรบั การเจริญ
เตบิ โตอยา่ งยง่ั ยนื โดยสง่ เสรมิ การทอ่ งเทยี่ วเชงิ อนรุ กั ษธ์ รรมชาติ
เปน็ เวลากวา่ ๑๐๐ ปี ทเี่ กดิ ความเปลยี่ นแปลงมากมาย น�ำผู้คนให้เข้าถึง ได้สัมผัสกับมนต์เสน่ห์ของวิถีชีวิตท่ีด�ำรงอยู่
ในดนิ แดนแหง่ นี้ จากเมอื งทไี่ กลปนื เทย่ี งในอดตี ปจั จบุ นั สะเดา ทา่ มกลางความหลากหลายทางดา้ นความเชอ่ื ศาสนา ประเพณี
มกี ารพฒั นาเปลย่ี นแปลง และเตบิ โตอยา่ งรวดเรว็ นำ� ตวั เองมา และศิลปะ อนั นำ� มาซึง่ พหุวฒั นธรรมทแ่ี สนงดงาม
สู่จุดที่เริ่มมีความพร้อมในทุกด้าน ท�ำมูลค่าการค้าชายแดน

ทีต่ ้งั และอาณาเขต

อำ� เภอสะเดาตงั้ อยทู่ างทศิ ใตข้ องจงั หวดั มอี าณาเขตตดิ ตอ่
กับเขตการปกครองข้างเคยี ง ดังตอ่ ไปนี้

ทศิ เหนอื ตดิ ตอ่ กบั อำ� เภอคลองหอยโขง่ และอำ� เภอ
หาดใหญ่

ทศิ ตะวันออก ตดิ ตอ่ กับอ�ำเภอจะนะ และอำ� เภอนาทวี
ทิศใต้ ตดิ ตอ่ กับรัฐเกอดะฮ์ (ประเทศมาเลเซยี )
ทศิ ตะวนั ตก ติดต่อกับรัฐปะลิส (ประเทศมาเลเซีย)

อ�ำเภอควนโดน และอ�ำเภอควนกาหลง
(จงั หวดั สตูล)

การแบง่ เขตการปกครอง

อ�ำเภอสะเดาแบง่ พ้นื ท่ีการปกครองออกเป็น ๙ ตำ� บล
๑. สะเดา
๒. ปริก
๓. พงั ลา
๔. ส�ำนักแต้ว
๕. ทุ่งหมอ
๖. ท่าโพธิ์
๗. ปาดังเบซาร์
๘. สำ� นักขาม
๙. เขามเี กียรติ

74

75

Recommended attractions

แหลง่ ท่องเที่ยวแนะนำ�

อา่ งเกบ็ น้�ำคลองสะเดา หรอื เขื่อนห้วยคู

อา่ งเกบ็ นำ�้ ทมี่ ขี นาดพน้ื ทส่ี ดุ อลงั การกวา่ ๔,๕๐๐ ไร่
ลักษณะเป็นเข่ือนดินถม ใช้เวลาในการสร้างยาวนานถึง
๘ ปี ตงั้ แต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๔ – ๒๕๔๑ ระดบั น�้ำสงู สดุ ความจุ
๖๗.๒๓ ลา้ น ลบ.ม. เดมิ ทส่ี รา้ งขน้ึ เพอ่ื เพม่ิ ปรมิ าณนำ�้ และ
ลดมลพษิ ของคลองอตู่ ะเภา ชว่ ยบรรเทาอทุ กภยั ในอำ� เภอ
สะเดาและอ�ำเภอหาดใหญ่ รวมถึงไล่ดันน้�ำเค็มให้เป็น
แหลง่ เพาะพันธ์สุ ตั วน์ ำ้�

ขอขอบพระคุณภาพจากเทศบาลเมืองสะเดา

พทุ ธอุทยานเขาเล่

ภูเขาลูกโดดกลางเมืองสะเดา เป็นแหล่งท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์
ธรรมชาติ เหมาะส�ำหรับผู้ท่ีชอบแนวแอดแวนเจอร์ มีจุดชมแสงเช้า
ท่ามกลางทะเลหมอกอันขาวปุย บริเวณทางขึ้นมีประติมากรรมพระพุทธรูป
ขนาดใหญ่ องค์เจ้าแมก่ วนอิม ตงั้ ตระหง่านใหผ้ ู้ที่ศรัทธาไดเ้ ขา้ มาสักการะ

76

77

วดั เขารูปช้าง

สถาปัตยกรรมอันงดงามของหินอ่อนแกะสลักท่ีเรียง
ต่อกนั เปน็ เจดีย์ จำ� ลองข้ึนมาจากมหาเจดยี พ์ ทุ ธคยา ประเทศ
อนิ เดยี ถกู สรา้ งขน้ึ ดว้ ยพลงั ศรทั ธาของ “พระมงคลญาณคณุ ”
หรือ “จวงเจยี ยสโร” เจา้ อาวาสชาวสงิ คโปร์ ภายในมี ๒ ชัน้

ชน้ั ที่ ๑ เปน็ ทีป่ ระดษิ ฐานพระพุทธรูป และจิตรกรรม
ฝาผนงั

ช้ันที่ ๒ เป็นจดุ ชมววิ เทอื กเขาแกว้
ในบรเิ วณเดียวกันเป็นถ�ำ้ ซึ่งภายในเปน็ ท่ปี ระดิษฐาน
ของพระอวโลกเิ ตศวรโพธสิ ตั วม์ หาสตั วอ์ งคใ์ หญ่ ทถ่ี กู รายลอ้ ม
ไปด้วยหินงอกหนิ ย้อยแสนงดงาม

วัดปาดังเบซาร์

พระสยามเทวาธริ าช

วดั ปาดงั เบซาร์

วิหารศาลทวดงขู าว

วัดหัวถนน

เนนิ นมสาว

ศาลเจ้าฮกเตก็ แปะ๊ กง ดา่ นนอก

78

79

๕. อwมำ�หoเศั ภnจรdอรeนยr์ผาsนื ทปoว่าfี the forest

ทะเลหมอกควนหรน

คำ� ขวญั อ�ำเภอนาทวี

เสนห่ ์เมืองนาทวี ศรวี ัดในวัง มนตข์ ลังเขาน�้ำคา้ ง
รวยยางพารา เนื้อหนาขนนุ ทอง ลองกองมชี ่อื เล่ืองลอื สะเดาเทยี ม

นาทวีเปน็ หนึ่งใน ๔ อ�ำเภอของจงั หวดั สงขลาที่อยู่ในกลมุ่ พื้นทเี่ ขตชายแดนภาคใต้
แยกมาเปน็ กงิ่ อำ� เภอจากหัวเมอื งจะนะ ตัง้ เป็นอำ� เภอนาทวี ในปี พ.ศ. ๒๔๙๙ ในอดตี
เมืองจะนะเป็นเมืองชั้นตรี มีผู้ปกครองคือขุนศรีสรรพกรรม (นายซ้อน) ต่อมาในสมัย
รัชกาลท่ี ๕ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ ฯ ไดท้ รงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ สัง่ ให้ย้าย
เมืองจะนะเป็นเช่นปจั จุบนั น้ี ดว้ ยตอนนั้นท่ีตำ� บลนาทวกี ารคมนาคมไมส่ ะดวก

เดมิ ทเี มอื งนาทวี ใชช้ ื่อตามเจา้ เมืองปกครองท่เี ปน็ ชาวมุสลิม คอื มะเดหวี ตอน
พมา่ เขา้ มาตกี รงุ ศรอี ยธุ ยาครงั้ หลงั สดุ เจา้ เมอื งมะเดหวจี งึ ไดอ้ พยพไปอยทู่ มี่ าเลเซยี แลว้
มีเจา้ พระยาจะโหนงเข้ามาปกครองทจี่ ะโหนง เจ้าพระยาจะโหนงจึงได้ตั้งเมอื งมะเดหวี
ให้เป็นกิ่งนาทวี และมีการแต่งต้ังปลัดมาปกครอง เม่ือเกิดการพัฒนาจนเจริญขึ้น
ทางราชการจึงเปล่ียนเป็นอ�ำเภอนาทวี มีการแบ่งเขตการปกครองออกเป็นต�ำบล
มาจนถึงทุกวนั นี้

80

81

ทะเลหมอกควนหรน

ทเุ รยี นหลากหลายสายพนั ธุ์ อาทิ ​หมอนทอง​ มูสงั คิง​ ท่ีต้งั และอาณาเขต
พวงมณ​ี หนามด�ำ และ​นกกระจบิ ณ​ สวน​ทุเรียน​หมออนันต​์
เขา​น�ำ้ ค้าง​ต�ำบลคลองก​ วาง​อำ� เภอนาทวี​ อำ� เภอนาทวมี อี าณาเขตตดิ ตอ่ กบั เขตการปกครองขา้ งเคยี ง
ดังต่อไปนี้

ทศิ เหนอื ติดต่อกับอ�ำเภอจะนะ
ทศิ ตะวนั ออก ติดต่อกับอ�ำเภอเทพาและอ�ำเภอ

สะบ้าย้อย
ทศิ ใต้ ตดิ ตอ่ กบั รฐั เกอดะฮ์ (ประเทศมาเลเซีย)
ทศิ ตะวันตก ติดต่อกบั อ�ำเภอสะเดา

การแบ่งเขตการปกครอง

อ�ำเภอนาทวีแบ่งพ้นื ทกี่ ารปกครองออกเปน็ ๑๐ ต�ำบล
๑. นาทวี
๒. ฉาง
๓. นาหมอศรี
๔. คลองทราย
๕. ปลักหนู
๖. ทา่ ประดู่
๗. สะทอ้ น
๘. ทับชา้ ง
๙. ประกอบ
๑๐. คลองกวาง

Recommended attractions

แหลง่ ท่องเที่ยวแนะน�ำ

ควนหรน ฮลิ ล์

สกายวอล์คท่ีแรกในสงขลา สามารถมองเห็นวิวได้แบบ
๓๖๐ องศา ทา่ มกลางทะเลหมอกสดุ ฟนิ อากาศดมี ากมาย

82

83

เจดยี ์หลวงปทู่ วดดา่ นพรหมแดนประกอบ วดั สะทอ้ น

อนสุ รณส์ ถานในการสกั การะบชู าหลวงปทู่ วด เปน็ แหลง่ เปน็ วดั ทเ่ี กา่ แกอ่ ายรุ ว่ มรอ้ ยปี โดยวดั สะทอ้ นนยี้ ังคงรปู แบบ
ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ เสมือนเส้นทางการท่องเท่ียว ทางสถาปตั ยกรรมดง้ั เดิมไวอ้ ย่างงดงาม
เชิงวฒั นธรรม ซ่ึงในอดีตเคยเปน็ เส้นทางเคล่ือนศพหลวงปทู่ วด
ซึ่งได้ละสังขาร ณ รัฐเปรัก ประเทศมาเลเซีย โดยใช้เส้นทาง
บา้ นประกอบเปน็ ทพ่ี กั ศพกอ่ นจะเดนิ ทางไปยงั วดั ชา้ งไห้ จงั หวดั
ปัตตานี เพือ่ ปลงศพหลวงปู่ทวด

ด่านศุลกากรบา้ นประกอบ

ด่านชายแดนไทย-มาเลเซียแห่งท่ี ๓ ของจังหวัดสงขลา
เป็นจุดผ่านแดนบริเวณหลักเขตที่ ๓๑ อ�ำเภอนาทวี ตรงข้ามเมือง
ก�ำปดุเรียนบุรง อ�ำเภอปาดังเตอร์รับ รัฐเคดาห์ ประเทศมาเลเซีย
ชอ่ งทางสำ� คญั ทเ่ี ชอ่ื มโยงเศรษฐกจิ การคา้ และการทอ่ งเทย่ี ว เปน็ การ
เสริมสร้างความสัมพันธอ์ ันดรี ะหว่างประเทศท่มี ตี ่อกันยาวนาน

อุโมงคป์ ระวตั ิศาสตรเ์ ขาน้ำ� คา้ ง นำ�้ ตกวงั หลวงพรม

ถำ้� หรอื อโุ มงคด์ นิ เหนยี วธรรมชาตทิ ม่ี ขี นาดใหญแ่ ละยาว น�้ำตกขนาดกะทัดรัด ไม่ได้สูงมาก มีหินใหญ่อยู่ตรงกลาง
ท่ีสดุ ในประเทศไทย เป็นทีเ่ ก็บอาวธุ ยุทโธปกรณ์ และแหล่งสะสม ลกั ษณะน้ำ� ตกแยกเป็น ๒ สายเลก็ ๆ ดา้ นล่างเปน็ แอ่งน�้ำ หรือ วงั นำ�้
เสบยี งอาหารที่สำ� คัญ ขดุ ดว้ ยก�ำลังคนใช้เวลาประมาณ ๒ ปี

๕. อ�ำเภอสะบา้ ย้อย

ปNีนaผtาurพeิชติTภoู เuรียriนsรm้เู ร่อื งaกnาdแฟ
Learn about
Robusta Coffee

โรงคั่วกาแฟ

ค�ำขวัญอำ� เภอสะบา้ ยอ้ ย

ยางพนั ธ์ดุ ี มีรอ้ ยภู ดูร้อยถำ�้
ฉ�่ำน�้ำไหล ลกิ ไนตด์ ี สามคั คเี ป็นเลิศ
84

85

สะบ้าย้อยเป็น ๑ ใน ๔ อำ� เภอในจงั หวัดสงขลาทีอ่ ยใู่ นเขต ลอ่ งแก่งบาโหย
ชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย ในอดีตเป็นเขตการปกครองของ ทิศใต้ ติดตอ่ กบั อำ� เภอกาบงั (จังหวัดยะลา)
อำ� เภอเทพา เคยมีฐานะเปน็ “กงิ่ อ�ำเภอบาโหย” ไดย้ ุบรวมเขา้ กบั
อ�ำเภอเทพา เม่ือปี พ.ศ. ๒๔๖๖ กระทรวงมหาดไทยได้จัดต้ัง และรัฐเกอดะฮ์ (ประเทศมาเลเซีย)
กง่ิ อำ� เภอขึ้นทีบ่ ้านสะบ้าย้อย เรยี กว่า “ก่งิ อำ� เภอสะบ้ายอ้ ย” ทศิ ตะวันตก ตดิ ตอ่ กบั อำ� เภอนาทวี

พ.ศ. ๒๔๙๙ ได้รบั การยกฐานะเปน็ “อ�ำเภอสะบ้าย้อย” การแบง่ เขตการปกครอง
และ ปี พ.ศ. ๒๕๓๑ ได้มกี ารเพม่ิ เขตการปกครองอกี ๑ ตำ� บล คอื
ต�ำบลธารคีรี (แยกจากตำ� บลบา้ นโหนด และตำ� บลจะแหน) อำ� เภอสะบา้ ยอ้ ยแบ่งพื้นท่ีการปกครองออกเป็น ๙ ตำ� บล
๑. สะบ้าย้อย
คำ� วา่ “สะบา้ ยอ้ ย” มาจากชื่อเถาวลั ย์ชนิดหนึง่ ท่ีมีผลเปน็ ๒. ทุง่ พอ
ฝักคล้ายสะตอ เมื่อผลสุกเมล็ดข้างในท่ีหุ้มเปลือกหนาจะมีเน้ือ ๓. เปียน
แขง็ มาก ใชใ้ นการละเลน่ “การเลน่ สะบา้ ” ๔. บา้ นโหนด
๕. จะแหน
ท่ีต้ังและอาณาเขต ๖. คหู า
๗. เขาแดง
อำ� เภอสะบา้ ยอ้ ยตง้ั อยทู่ างทศิ ตะวนั ออกเฉยี งใตข้ องจงั หวดั ๘. บาโหย
มีอาณาเขตติดตอ่ กับเขตการปกครองข้างเคียง ดงั ต่อไปน้ี ๙. ธารครี ี

ทิศเหนอื ตดิ ตอ่ กบั อ�ำเภอเทพา
ทศิ ตะวันออก ตดิ ต่อกับอำ� เภอโคกโพธิ์ (จังหวัดปัตตาน)ี

อ�ำเภอเมืองยะลา และอ�ำเภอยะหา
(จังหวัดยะลา)

Recommended attractions

แหลง่ ท่องเทย่ี วแนะน�ำ

๑๐๐๐ year old Buddha statue
in the temple in the middle of the valley
สหัสวรรษ...พุทธบูชา ศาสนสถานกลางหุบเขา

ถำ้� ตลอด หรือ วดั ถ�ำ้ ตลอด ถำ�้ ทวดหยัง ถ�ำ้ มหาอุด
ถ้ำ� ระฆงั ถำ้� มหาอดุ
พุทธสถานสมัยกรุงศรีอยุธยา เช่ือกัน
ว่าก่อนปีพุทธศักราช ๒๒๑๙ ลักษณะคล้าย
อุโมงค์ขนาดใหญ่ผ่าผ่านทะลุออกไปยังอีก
ฟากหนงึ่ ภายในสามารถเดินเช่อื มโยงไปไดถ้ งึ
๓ คูหาใหญ่ ได้แก่ ถ้�ำทวดหยัง ถ้�ำมหาอุด
รวมถงึ ถำ�้ ระฆงั หรอื ถำ�้ คนถรรพ์ บางคนเรยี กวา่
ถ้ำ� ค้างคาว

นับเป็นพุทธศิลป์ท่ีมีอัตลักษณ์ ด้วย
ศิลปกรรมในสมัยอยุธยาน�ำมาผสมผสานกับ
ศิลปะพื้นถิ่นภาคใต้ท่ีมีกลิ่นอายความเป็น
มสุ ลมิ ทสี่ ำ� คญั มพี ระพทุ ธรปู เกา่ แกห่ ลายรอ้ ยปี
สร้างด้วยไม้โบกปูนซีเมนต์ ประดิษฐาน
ท่ามกลางหินงอก หินย้อย และหินปูนท่ีสุด
งดงามตระการตา

86

87

บ่อน้�ำร้อน ถำ้� เจดีย์ทราย

ของขวัญจากธรรมชาติ ด้วยการรังสรรค์ให้พื้นที่แห่งนี้ เดิมทีชาวบ้านเรียกถ�้ำผีกองทราย ภายในมีกองทรายก่อข้ึน
กลายเป็นแหล่งท่องเท่ียวบ�ำบดั ซง่ึ ละลานตาไปดว้ ยบอ่ นำ้� ร้อน รปู มยี อดสูง เหมือนเจดีย์ทรายทกี่ ่อตามงานบญุ แตท่ ว่าในถ�ำ้ แหง่ น้ี
น้อยใหญ่ ซึ่งอุณหภูมิลดหล่ันกันไปแต่ละบ่อ ชาวบ้านเชื่อว่า ช่างมีมากมายหลายกอง ทั้งท่ีภายในถ้�ำมีแหล่งน�้ำขัง และหยดน�้ำ
สามารถรักษาโรค และบรรเทาอาการปวดเม่ือย ให้ความรู้สึก ธรรมชาติไหลหยดลงมาตลอด ชาวบ้านเล่าขานกันว่า ต่อให้มีคน
ผ่อนคลายในบรรยากาศเขียวชอุ่ม อีกท้ังยังมีทะเลหมอก เขา้ ไปทลายกองทรายให้ล้มลง ครน้ั เช้าวันต่อมาเจดียท์ รายก็กลับมา
ใหย้ ลยามเชา้ อยใู่ นสภาพเดมิ

ปจั จบุ นั สถานทแี่ หง่ นกี้ ำ� ลงั พฒั นาใหเ้ ปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วใหม่
หลายท่านที่นิยมมาน่ังวิปัสสนากรรมฐานได้นิมิตเห็นว่าเป็นสถานท่ี
ศักดิ์สิทธิ์ ดินแดนแห่งนาคพิภพ มีพระน่ังวิปัสสนากรรมฐานอยู่บน
กองทรายเป็นบางครา จึงไดม้ ีการเปลี่ยนชอ่ื เปน็ “ถำ้� เจดยี ท์ ราย”

ในอดตี บรเิ วณน้ีมีเร่ืองราวสัมพนั ธ์กบั หลวงป่ทู วด ดว้ ยเปน็ ท่ี
นงั่ สมาธิ และเปน็ สถานทหี่ ลวงปูท่ วดตอ้ งปนี หน้าผาขึน้ ไป

อทุ ยานแหง่ ชาตสิ นั กาลาครี ี

แหล่งก�ำเนิดแม่น�้ำเทพา ท่ีโอบล้อมด้วยภูเขาสลับซับซ้อน
ทอดตัวยาวจรดชายแดนไทย - มาเลเซีย ตั้งยอดก�ำแพงสูง
ด้วยเขาควนที่มีความสูงกว่า ๕๐๐ เมตร จากระดับน�้ำทะเล
อุดมสมบูรณ์ด้วยธรรมชาติ แมกไม้ล�ำธาร และน้�ำตก เหมาะแก่
การท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ์ ศึกษาธรรมชาติของสัตว์ป่านานาพันธุ์
รวมถึงไมเ้ ขตร้อนชื้นตระกูลท่หี าชมไดย้ าก

ถ�ำ้ ครก

พุทธสถานท่ีคงไว้ซึ่งความงดงามวิจิตรในศิลปกรรม
พทุ ธศาสนาสมยั อยธุ ยา – รตั นโกสนิ ทร์ ลกั ษณะเปน็ ถำ้� ภเู ขาหนิ ปนู
ขนาดเล็ก สามารถทะลุไปยังภูเขาอีกฝั่งได้ เชื่อว่าในอดีตเป็นที่
อาศัยของชาวบ้าน ซ่ึงการกัดเซาะของน้�ำตามธรรมชาติท�ำให้เกิด
หลุมบนพืน้ ถำ้� ใชเ้ ปน็ ครกต�ำยาเพ่อื รกั ษาโรคภยั ไขเ้ จบ็ จึงเรียกวา่
ถำ�้ ครก

ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยหลายขนาด
บ้างมีร่องรอยการลงรักปิดทอง บ้างก็มีร่องรอยการทาสีแดงชาด
รวมถงึ พระพทุ ธรปู นง่ั หอ้ ยพระบาท เปน็ ทแ่ี นน่ อนวา่ สถาปตั ยกรรม
เหล่าน้ีมาจากอิทธิพลของศิลปกรรมแบบอยุธยา - รัตนโกสินทร์
ท่ีน�ำมาผสมผสานกับศิลปะในท้องถิ่นชายแดนใต้ เลยมีกล่ินอาย
ความเป็นมุสลิม ส่ือถึงความเป็นน้�ำหนึ่งใจรวม แม้ต่างศาสนา
ความเชอ่ื ดจุ มนตข์ ลงั แห่งเสนห่ ว์ ิถพี หุวัฒนธรรม

วดั สะบ้ายอ้ ย

ความศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองสะบ้าย้อยมาอย่างช้านาน เป็น
ศาสนสถานอันเกา่ แก่ทีม่ เี กจอิ าจารยช์ อื่ เสยี งโด่งดังเปน็ เจา้ อาวาส

88

89

ถำ้� น�้ำใส

ศาสนสถานอันเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธรูป
ปางต่าง ๆ รวมถงึ องคพ์ ระทนั ใจ ท่ามกลางหนิ งอกหนิ ย้อย
แสนงดงาม

วดั คหู า

พทุ ธสถานทม่ี คี วามสำ� คญั มาตง้ั แตส่ มยั รตั นโกสนิ ทรต์ อนตน้
สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๓๐๐

90

91

ดินแดนแห่งความอดุ มสมบูรณ์

land of abundance

๗. อ�ำเภอสงิ หนคร

เOล่าldขาcนiเtรyอื่ งLเมeอื gงเeกn่าd

จุดชมวิวเขาแดง

คำ� ขวญั อำ� เภอสงิ หนคร

ทะเลคูต่ ระการ น้�ำตาลเลศิ รส เรอื งยศวัฒนธรรม
หตั ถกรรมลำ้� คา่ เมืองท่าแดนใต้ ท่ีต้ังและอาณาเขต

92

93

แผนท่ีแสดงววิ ฒั นาการต้ังถน่ิ ฐานของเมืองสงขลา

ที่มา : แผนท่ีต้ังเมอื งโบราณสงขลา, เขา้ ถงึ เมื่อ ๓๑ มกราคม ๒๕๕๗, เขา้ ถงึ ได้จาก
http://203.172.179.24/hisskz2/p5/index.htm

แหลมสนออ น แผนทต่ี ั้งเมืองโบราณสงขลา

ทศิ เหนือ ไปนครศรธี รรมราช บา น........ Map of Ancient Songkhla Town
กอตั้ง พ.ศ. ๒๑๕๓-๒๑๕๔ ๑
แพขนานยนต แหลมสมหิ ลา
บานเขาเมือง

อ.สงิ หนคร เขาแดง เขาตังกวน อาวไทย
เขาเมือง กำแพงเมืองเกา Gulg of Thailand

เขาเขียว บา นหัวเขา ยา ย พ.ศ. ๒๓๗๙๓ สถานรี ถไฟเกาสงขลา

สะพาน ิตณ ูสลานน ท ๒ บานบอเตย หาดชลาทศั น

ทะเลสาบสงขลา ทาเรอื รถไฟเกา(สะพานเหล็ก)
Songkhla lake
อ.เมอื งสงขลา

เกาะยอ ๑ เSมoือnงgสkงhขaลlาKเชhงิ aเขoาDแaดeงng Foot-hills เขาเกาเสง
๒ Sเมoอื nงgสkงhขaลlาLแaหeลmมสSนon ไปหาดใหญ ไปปต ตานี
เกาะยอ ๓ เSมoือnงgสkงhขaลlาBบoอrยYาaงng

ไปหาดใหญ,สงขลา

ชุมชนเมืองโบราณของจังหวัดสงขลาในอดีต ต่อมามีการ การแบง่ เขตการปกครอง
ย้ายตัวเมืองมาอยู่ด้านตะวันออกของปากอ่าวทะเสสาบสงขลา
ปอ้ มเมอื งเกา่ ตง้ั อยใู่ นจดุ ยทุ ธศาสตรส์ ำ� คญั ฝง่ั หวั เขาแดง ทง้ั บนเขา อำ� เภอสิงหนครแบ่งพ้ืนที่การปกครองออกเป็น ๑๑ ตำ� บล
และท่ีราบ ส�ำหรับใช้เป็นป้อมปราการป้องกัน ต่อสู้ และปกป้อง ๑. ชิงโค
บา้ นเมือง ๒. สทิงหมอ้
๓. ทำ� นบ
อ�ำเภอสิงหนครมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครอง ๔. ร�ำแดง
ขา้ งเคียง ดังต่อไปน้ี ๕. วัดขนุน
๖. ชะแล้
ทิศเหนอื ติดต่อกบั อำ� เภอสทิงพระ ๗. ปากรอ
ทิศตะวนั ออก จรดอ่าวไทย ๘. ปา่ ขาด
ทิศใต ้ ติดตอ่ กับอ�ำเภอหาดใหญ่ ๙. หวั เขา
๑๐. บางเขยี ด
และอำ� เภอเมืองสงขลา ๑๑. ม่วงงาม
ทิศตะวันตก ติดต่อกบั อ�ำเภอควนเนยี ง

และอ�ำเภอปากพะยูน (จงั หวัดพัทลุง)

the charm of diversity
ดนิ แดนแห่ง...จตรุ วาส
Different times, different seasons, but equally important.

ศาสนสถานส�ำคัญทั้ง ๔ ที่ถูกสร้างต่างกาล ต่างวาระ
แต่ทว่าล้วนต่างมีความงดงาม และส�ำคัญในความจตุรภัทร
อันหมายซึ่งความเจริญที่ชนปรารถนาท้ัง ๔ ประการ คือ อายุ
วรรณะ สุขะ พละ หรอื อายุ วทิ ยา ยศ พละ

วดั ภูผาเบิก วดั ศริ วิ รรณาวาส

ศาสนสถานสำ� คญั สมยั รตั นโกสนิ ทรต อนตน ชาวบา้ นเรยี กวา่ วัดที่สร้างขึ้นโดยเจ้าเมืองสงขลาต้นตระกูล ณ สงขลา
“วัดตก” ไดร้ ับพระราชทานวิสงุ คามสมี า เม่ือ พ.ศ. ๒๔๐๐ เป็นหน่งึ ในสมัยที่เมืองสงขลาตั้งอยู่ท่ีแหลมสน มีโบราณสถานที่เก่าแก่
ในหา้ วัดทม่ี กี ารเล่าเรียนภาษามคธ ภายในวดั มีโบราณสถานที่สำ� คญั สำ� คัญอยู่เคยี งคูก่ บั ประวัตศิ าสตรเ์ มอื งสงิ หนคร
ไดแ้ ก่ พระอโุ บสถ หอระฆงั ศาลาการเปรยี ญ กำ� แพงกนั ดนิ และบนั ได
นับเป็นสถาปัตยกรรมแบบผสมผสานระหว่างไทยพ้ืนถ่ิน
94 ท่ีมีกลิ่นอายความเป็นมุสลิมกับเปอร์เชีย ลักษณะภายนอกของ
อุโบสถจงึ คล้ายกับมัสยิดกรอื เซะ ของจังหวัดปัตตานี

95

วดั สวุ รณคีรี หรือ วดั หวั เขา (วดั ออก)

วัดเก่าแก่ท่ีสร้างมาต้ังแต่สมัยอยุธยา เป็นศาสนสถาน
ส�ำคัญคู่บ้านคู่เมืองสิงหนคร มีโบราณสถานท่ีส�ำคัญ อาทิ
พระ อุโบสถ ซึ่งภายในมีจิตรกรรมฝาผนังเป็นภาพเขียนสี
ทแ่ี สนงดงาม

วัดบอ่ ทรพั ย์

ศาสนสถานโบราณแห่งน้ีสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๖๐
เ ป ็ น ส ถ า ป ั ต ย ก ร ร ม ต า ม แ บ บ พ ร ะ ร า ช นิ ย ม ร า ช ส มั ย
กรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น มีบ่อน�้ำกรุอิฐขนาดใหญ่บริเวณ
หน้าวัด ให้ชาวบ้านท้ังไทยพุทธและไทยมุสลิมน�้ำไปใช้อุปโภค
บริโภค ในส่วนของพี่น้องไทยพุทธเชื่อว่าในบ่อมีทรัพย์สิน
อยู่จริงจึงเรียกว่า “บ่อทรัพย์” อีกทั้งเล่ืองลือถึงการรักษา
โรคภัย และปดั เป่าส่ิงไม่ดี

นอกจากนี้ภายในยังมีท้าวเวสสุวรรณ จ้าวแห่งผี
เทพแห่งความม่ังคั่งร�่ำรวย มีอ�ำนาจปกปักรักษา และป้องกัน
ส่ิงช่ัวร้าย อายเุ ก่าแกเ่ กอื บรอ้ ยปี

The most famous guru monks
of Southern Buddhists
กราบนมัสการพ่อทา่ นคง วัดธรรมโฆษณ์

อกี หนง่ึ พระเกจอิ าจารยช์ อื่ ดงั แหง่ ความเลอื่ มใส
ศรัทธา...ของพทุ ธศาสนกิ ชนคนใต้

พระครูธรรมโฆษิต “พ่อท่านคง โกกนุตโต”
หรือ “หลวงพ่อคง” สุดยอดพระอาจารย์เรืองเวทย์
ที่มีช่ือเสียงเป็นอย่างมากท้ังในพื้นท่ีภาคใต้ รวมถึง
เหลา่ นกั สะสมและเซียนพระท่ัวประเทศ

ในแวดวงพระเครื่องต่างยกให้เป็นเหรียญ
พระเกจอิ าจารยท์ ี่แพงทีส่ ุดของเมืองสงขลา พอ่ ทา่ นคง
เกดิ เมอื่ ปี พ.ศ. ๒๔๑๔ มรณภาพในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ สริ ริ วม
อายไุ ด้ ๘๙ ปี โดยทา่ นทำ� หน้าท่ปี กครองวดั ธรรมโฆษณ์
เป็นเวลายาวนานตัง้ แต่ ปี พ.ศ. ๒๔๔๓ - ๒๕๐๒

การทมี่ ีญาติ พ่ี นอ้ ง ตลอดจนพวกพ้องเดนิ ทาง
มายงั ถน่ิ นี้ ชาวเมืองสิงหนครจักนำ� พาไปกราบนมัสการ
พ่อท่านคง วัดธรรมโฆษณ์เพื่อความเป็นศิริมงคล
ด้วยมีความเชื่อม่ันศรัทธาในอ�ำนาจแห่งพุทธคุณ และ
ความศักดิ์สิทธิ์ในเรื่องการเดินทางแล้วแคล้วคลาดจาก
ภยนั ตราย เดินทางปลอดภัยไรอ้ ุปสรรค

96

food not to be missed 97

ของกินห้ามพลาด
ไขค่ รอบ

อาหารการกินของคนในแต่ละพ้ืนท่ี
สามารถถ่ายร้อยเรื่องราวชีวิตความเป็นอยู่
ออกมาในรูปแบบ local way กลิ่นอายอันมี
เสน่หท์ แี่ สนจริงใจ น่ันคอื appetizer ช้ันเลิศท่ี
เหลา่ นักเดินทางทอ่ งเทยี่ วและคนเมืองถวิลหา

หนง่ึ ในหลายหลากวธิ กี ารถนอมอาหาร
ของคนภาคพ้ืนลุ่มน�้ำทะเลสาบสงขลา ในการ
ใช้เกลือถนอมไข่ แต่ทว่านไี่ มใ่ ช่เมนูไข่เคม็ อย่างที่หลายคนเขา้ ใจ นนั่ เปน็ เพราะใช้แคไ่ ขแ่ ดง
ที่เหลือจากคุณพ่อบ้านซึ่งมีอาชีพชาวประมง ใช้ความเหนียวหนืดของไข่ขาวไปย้อมแห
หรอื อวนท่ที ำ� จากดา้ ยดบิ เพอ่ื เพ่มิ ระยะเวลาในการใชง้ านใหน้ านย่ิงข้ึน
ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ินที่ถกู รงั สรรคด์ ้วยเกลือเพียงปลายน้ิวหยิบ แตก่ ลบั น�ำมาซง่ึ เมนงู ่าย ๆ
ที่อัดแน่นด้วยสารอาหารจากน้�ำ โปรตีน รวมถึงแร่ธาตุอีกหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น
ธาตุเหล็ก แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ วิตามินบี ๑ ตลอดจนสารโคลีนท่ีมีส่วนช่วย
ในการพัฒนาสมองเสริมสร้างความจ�ำ อีกท้ังสารลูทีนและซีแซนทีนที่มีประโยชน์ในเรื่อง
การช่วยบ�ำรุงประสาทตา
ไขค่ รอบจึงไม่ใชแ่ คเ่ มนไู ข่งา่ ย ๆ ทส่ี ดุ ยอดอลงั การลา้ นประโยชน์ หากเพียงแตก่ ารที่
คุณไดม้ าสัมผสั ยงั พื้นทีแ่ หง่ นี้ แล้วได้รบั รสชาติอาหารทมี่ คี วามเป็นมา ประหนึง่ ว่าคุณได้ชม
ภาพยนตรท์ ชี่ อบในโรงภาพยนตร์เสมอื นจริง

แปรรปู ปลากะพง ๒ เล...๓ นำ�้

ปลากะพงรา้ ปลากะพงเคม็

ถ่ินก�ำเนิดมะม่วงเบา ๒ เล...๓ น้�ำ คงรส
สัมผสั จ�ำเพาะของคุณสมบตั ิเปลือกบาง เน้อื กรอบ
น�ำ้ ยางใส สบื ตอ่ มากว่าอายุ ๑๔๐ ปี

วดั แหลมจาก เมอ่ื ครงั้ เจา้ พระยากรงุ ทองสรา้ งเมอื งสทงิ พระ ใหเ้ มอื งสงิ หนครเปน็ เมอื ง
จตั วานามวา่ “เมอื งคชราชา” มาจากช่ือชา้ งเมือ่ ครงั้ เจา้ พระยากรุงทองได้พบ
วัดเก่าแก่ต้ังแต่สมัยอยุธยาตอนปลาย ตอนเดนิ ลอ่ งปา่ ไปยงั ทิศใต้ ซงึ่ หมายถึง “ช้างของพระราชา”
ศาสนสถานคกู่ บั คาบสมทุ รสทงิ พระมาอยา่ งยาวนาน
ตามบันทึกในประวัติศาสตร์ของสยามและชาวต่างชาติ พูดถึงเจ้าเมือง
สงขลาหัวเขาแดงว่าเป็นชาวมุสลิมจากดินแดนชวา ต่วนกูดะโต๊ะ โมกอลล์
(ดาโต๊ะ โมกอล) ปกครองระหวา่ งปี พ.ศ. ๒๑๔๖ – ๒๑๖๓ เคยยอมเปน็ เมืองข้ึน
กับอยุธยาในช่วงแรก ท�ำการแลกเปลี่ยนสินค้าระดับนานาชาติกับประเทศ
มหาอำ� นาจ อาทิ องั กฤษ โปรตุเกส ฝร่งั เศส จนี อินเดีย และฮอลันดา

เมืองสิงขระนครในยุคน้ันมีความรุ่งเรืองเป็นอย่างมาก วิวัฒนาการ
แบบก้าวกระโดด จนเป็นท่ีหมายปองของนานาประเทศอยากเข้ามาเป็นคู่ค้า
แบบผูกขาด ต่อมามีการสร้างป้อมปราการที่แข็งแกร่ง การสร้างก�ำแพงเมือง
ปอ้ มปนื ใหญ่ และประตเู มือง เพื่อสรา้ งความเชื่อม่ันด้านความปลอดภยั ใหผ้ ู้คา้
กระทงั่ ไดร้ บั ขนานนามวา่ “เปน็ เมอื งทา่ ทม่ี ปี อ้ มปราการแขง็ แรงทสี่ ดุ ในภาคใต”้

หาดทรายแกว้

เม็ดทรายขาวยามกระทบแสงอาทิตย์
ชา่ งงดงามตระการตา

บ่อเก๋ง

โบราณสถานทส่ี ำ� คัญของเมืองสงขลา ตง้ั อยู่
บริเวณตำ� บลเขาแดง

สะพานปากรอ เจดยี พ์ น่ี อ้ งยอดเขาแดง

สะพานขา้ มระหวา่ งอำ� เภอควนเนยี ง - อำ� เภอ เจดีย์องค์ด�ำบนยอดเขาแดง เจ้าเมืองพระคลัง (ดิศ บุนนาค)
สงิ หนคร เปน็ ทีน่ ิยมของนกั กฬี าตกปลา สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่ หรือ สมเด็จพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ สร้างไว้
เปน็ ทร่ี ะลึก
98

99

๘. อ�ำเภอสทงิ พระ

สRาiยvนe้ำ� rแหoง่fชlวีifิตe

คาบมหาสมทุ รสทงิ พระ

คำ� ขวญั อำ� เภอสทิงพระ

เมืองเก่าสองทะเล มนต์เสน่ห์นกน้�ำ งามหาดมหาราช
พระไสยาสนค์ ่าลน้ ผลติ ผลตน้ ตาล ตำ� นานหลวงป่ทู วด

อำ� เภอสทงิ พระ การแบง่ เขตการปกครอง

“แคว้นสทิงพระ” หรือ “เกาะสทิงพระ” อยู่รอบ ๆ อำ� เภอสทงิ พระแบง่ พื้นที่การปกครองออกเป็น ๑๑ ตำ� บล
ทะเลสาบสงขลา ตงั้ แตอ่ ำ� เภอหวั ไทร เขตจงั หวดั สงขลาและจงั หวดั ๑. จะทงิ้ พระ
พทั ลงุ ศนู ยก์ ลางของแควน้ เรยี กวา่ “แผน่ ดนิ บก” เรม่ิ ตง้ั แตอ่ ำ� เภอ ๒. กระดังงา
ระโนด ผา่ นอำ� เภอสทงิ พระ จนถงึ หัวเขาแดง อ�ำเภอสงิ หนคร เปน็ ๓. สนามชัย
ท่อี ยอู่ าศยั ของชน “ชาวบก” (ชุมชนโบราณกอ่ นประวัตศิ าสตร)์ ๔. ดหี ลวง
๕. ชมุ พล
ในสมัยศรีวิชัย “เมืองสทิงพระ” เปรียบเสมือนเมืองท่า ๖. คลองรี
และเปน็ ศนู ยก์ ลาง มกี ารสรา้ งศาสนสถานขน้ึ มากมาย ครนั้ รชั สมยั ๗. คขู ุด
พระเจ้าปราสาททอง มีพ่อค้าชาวอาหรับสร้าง “เมืองสงขลา” ๘. ทา่ หิน
ขนึ้ เปน็ เมอื งทา่ บรเิ วณหวั เขาแดง ตอ่ มาสมเดจ็ พระนารายณม์ หาราช ๙. วดั จันทร์
น�ำทับมาตี ท�ำให้ตกอยู่ภายใต้การปกครองและดูแลของ ๑๐. บอ่ แดง
“เมืองพัทลุง” ทางฝั่งตะวันตกของทะเลสาบสงขลา ๑๑. บ่อดาน
ความเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติโดยคลื่นลม เกิดการทับถม
ของโคลนทรายและตะกอน จนแผ่นดินแผ่ขยายเปล่ียนสภาพ
จากเกาะกลายเป็น “คาบสมทุ รสทิงพระ”

ทต่ี ั้งและอาณาเขต

อ�ำเภอสทิงพระต้ังอยู่บนคาบสมุทรสทิงพระ ทางทิศเหนือ
ของจังหวดั มอี าณาเขตติดต่อกบั เขตการปกครองข้างเคียง ดังตอ่ ไปน้ี

ทิศเหนอื ติดต่อกับอ�ำเภอระโนด
ทิศตะวันออก จดอ่าวไทย
ทศิ ใต้ ตดิ ตอ่ กบั อ�ำเภอสิงหนคร
ทศิ ตะวนั ตก ตดิ ตอ่ กบั อำ� เภอปากพะยนู (จงั หวดั พทั ลงุ )

และอำ� เภอกระแสสินธุ์

100