สารเสพติด

สารเสพตดิ คืออะไร

หมายถึง สารใดๆ ก็ตามเมื่อนาํ เขา้ สูร่ า่ งกายโดยวิธีใดก็ตาม
แลว้ ออกฤทธ์ิตอ่ รา่ งกาย จติ ใจ หากใชส้ ารน้นั ๆ เป็ นประจาํ
จะเกิดผลดงั น้ ี

1. เกิดอาการด้ อื ยา
2. เกิดอาการขาดยา
3. พยายามทกุ วิถีทางในการนาํ สารน้นั มาใชใ้ หไ้ ด้
4. เกิดอนั ตรายตอ่ ตนเอง ครอบครวั ผอู้ ่ืน สงั คม

การแบง่ ประเภทสารเสพตดิ ตามผลตอ่ จติ ประสาท

สารเสพตดิ ที่เปล่ียนแปลง...

อารมณ์ ความคิด พฤติกรรม
เรยี กว่า การออกฤทธ์ิตอ่ จติ ประสาท แบง่ เป็ น 4 ประเภท ดงั น้ ี

กด กระตนุ้ หลอน ผสมผสาน

ข้ ึนอยูก่ บั ฤทธิ์ยาทมี่ ีผลตอ่ ระบบประสาทสว่ นกลางในสมอง

สารกดประสาท

ทาํ ใหส้ มองสงั ่ งานชา้ ลง ตวั อยา่ ง เช่น
ใชป้ รมิ าณไม่มากจะงว่ งซึม • ฝ่ิ น มอรฟ์ ี น เฮโรอีน ยานอนหลบั
เกิดความมึนเมาจากการใชย้ า
เกินขนาด ถา้ ใชม้ ากอาจทาํ ให้ เครอ่ื งด่ืมมึนเมา สารระเหย
หมดสติ ทนิ เนอร์ กาว
• ทาํ ใหอ้ ่อนเพลยี ซุบซีด อารมณ์
เปล่ยี นแปลงงา่ ย

แอลกอฮอล์ สารระเหย ยานอนหลบั
ดอรม์ ีคมุ วาเลี่ยม ซาแนกซ์

สารหลอนประสาท

เกิดเสยี ง ภาพลวงตา กล่ิน ตวั อยา่ ง เช่น
สมั ผสั ท่ไี ม่ไดเ้ กิดข้ ึนจรงิ ถา้ เสพ • แอลเอสดี เห็ดข้ ีควาย
ปรมิ าณไม่มากทาํ ใหเ้ พลิดเพลนิ
แตเ่ สพในปรมิ าณมากจะเกิด
อาการมึนเมาและอาการหลอน

เห็ดข้ ีควาย

กระดาษเมา (แอล เอส ด)ี

สารกระตนุ้ ประสาท

กระชุ่มกระชวย สมาธิดี ตวั อยา่ ง เช่น
ไม่หิวไม่เหนื่อย กระสบั กระสา่ ย • แอมเฟตามีน ยาบา้ ยาอี
ตนื่ ตระหนก หวั ใจเตน้ เรว็ มาก กระทอ่ ม โคเคน

อุณหภมู ิรา่ งกายสูงข้ ึนมาก
หวาดระแวง หูแว่ว หวั ใจวาย

ยาบา้ ยาไอซ์

กระท่อม

สารเสพตดิ ผสมผสาน

เป็ นการออกฤทธ์ิที่มีท้งั ตวั อยา่ ง เชน่
กระตนุ้ ประสาท กดประสาท • กญั ชา
และหลอนประสาท

กญั ชา

ชนิดของสารเสพตดิ

แบ่งตามพระราชบญั ญตั ยิ าเสพตดิ ใหโ้ ทษ พ.ศ. 2522

ประเภท 1 • ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษชนิดรา้ ยแรงไม่มีประโยชนท์ างการแพทย์
ประเภท 2 • เฮโรอีน แอมเฟตามีน เมทแอมเฟตามีน แอลเอสดี เอคตาซี
ประเภท 3
ประเภท 4 • ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษทวั ่ ไป
ประเภท 5 • ฝ่ิ น มอรฟ์ ี น โคเคน โคเดอีน เมทาโดน
• ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษท่ีมียาเสพตดิ ประเภท 2 ผสมอยู่
• ยาแกไ้ อท่ีมีโคเดอีน

• สารเคมีที่ใชผ้ ลิตยาเสพตดิ ประเภท 1 หรือ 2
• Aceticanhydride, Acetylchoride, Lysgersic acid
• ยาเสพตดิ ที่ไม่จดั อยูใ่ นประเภท 1 ถึง 4
• พืชกญั ชา พืชกระท่อม พืชฝิ่ น พืชเห็ดข้ ีควาย

พระราชบญั ญตั ยิ าเสพตดิ ใหโ้ ทษ พ.ศ. 2522
แอมเฟตามีนและอนุพนั ธข์ องแอมเฟตามีน

ผลิต นาํ เขา้ ตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ตลอดชีวิต หากเป็ นการกระทาํ เพื่อจาํ หน่าย ตอ้ ง
หรือ ส่งออก ระวางโทษประหารชีวิต (กรณีคาํ นวณเป็ นสารบริสุทธ์ิไดต้ ง้ั แต่ 20

กรมั ข้ ึนไปถือว่าเป็ นการกระทาํ เพื่อจาํ หน่าย)
จาํ หน่าย หรือ ตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ต้งั แต่ 5 ปี ถึงจาํ คกุ ตลอดชีวิตและปรบั ตง้ั แต่ 5
ครอบครองเพื่อ หมื่นบาทถึง 5 แสนบาท หากมีสารบรสิ ุทธิ์ไม่เกิน 100 กรมั แตถ่ า้

จาํ หน่าย เกิน 100 กรมั ข้ ึนไป ตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ตลอดชีวิตหรือประหาร
ชีวิต

ครอบครอง ตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ตง้ั แต่ 1 ปี ถึง 10 ปี และปรบั ต้งั แต่ 1 หมื่นบาท
ถึง 1 แสนบาท (หากเป็ นสารบริสุทธ์ิต้งั แต่ 20 กรมั ข้ ึนไปถือว่าเป็ น
การครอบครองเพ่ือจาํ หน่าย

เสพ ตอ้ งระวางโทษจาํ คกุ ตง้ั แต่ 6 เดือนถึง 10 ปี และปรบั ตง้ั แต่ 5 พนั
บาทถึง 1 แสนบาท

ผลทางจติ ใจตอ่ ผเู้ สพแอมเฟตามีน

• อารมณด์ ี สนุกสนาน รูส้ ึกดี
• รูส้ ึกมนั ่ ใจในตวั เอง
• อารมณค์ ร้ นื เครง
• ตน่ื ตวั มีสมาธิดี
• ลดความเมื่อยลา้
• พดู มากข้ ึน
• ทาํ งานไดม้ ากข้ ึน
• รูส้ ึกมนั ่ ใจในตวั เอง

ผลจากการเสพเป็ นเวลานาน

• ขาดสารอาหาร น้าํ หนกั ลด
• มีปัญหาความจาํ หลงลมื ง่าย มึน งง
• ในผหู้ ญงิ พบประจาํ เดือนผิดปกติ เช่น ปวดทอ้ ง

ประจาํ เดอื นมาไม่สมาํ่ เสมอ หรอื ขาดหายไป
• อาจเกิดอาการชกั ได้
• การเสพตดิ
• ความสามารถในการนึกคิดเสยี ไป
• อารมณเ์ ปล่ยี นแปลงง่าย วิตกกงั วล หวาดระแวง
• สบั สน ซึมเศรา้ อาการโรคจติ
• ปัญหาการนอนหลบั เร้ อื รงั

ภาวะเมาสารกระตนุ้ ประสาท

อาการช้ ีบง่ ทางรา่ งกาย อาการช้ ีบง่ ทางพฤตกิ รรม
• ความดนั โลหิตสูง • สบั สน
• ชีพจรเตน้ เรว็ • วิตกกงั วลอยา่ งมาก
• ชกั • ความคิด ความจาํ เปล่ียนไป
• กดั ฟัน • พฤตกิ รรมกา้ วรา้ ว
• เกรง็ กราม • ความคิดที่ระแวง หลงผิด
• คล่ืนไส้

ภาวะถอนพิษสารกระตนุ้ ประสาท

ภาวะถอนพิษ เป็ นอาการที่เกิดข้ ึนจากรา่ งกายไม่ไดร้ บั สารกระตนุ้
ประสาท ทาํ ใหเ้ กิดอาการตา่ งๆ ตามมา ไดแ้ ก่

• อารมณเ์ ศรา้ ซึมลง สมาธิเสยี เคลอ่ื นไหวชา้ เฉื่อย
• กระสบั กระสา่ ย โกรธ เสียใจ ฉุนเฉียวง่าย
• มีความรูส้ ึกอยากยา อยากกลบั ไปเสพซ้าํ
• ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตวั นอนมาก แตห่ ลบั ไม่สนิท
• ออ่ นเพลยี หมดเรย่ี วแรง
• นอนไม่หลบั หิวบอ่ ย กินจุ
• ซึมเศรา้ อาจมีความคิดฆ่าตวั ตาย
• รูส้ กึ วิตกกงั วลอยา่ งมาก หงุดหงิด อยไู่ ม่น่ิง

ทาํ ไมคนเราจงึ ใชส้ ารเสพตดิ ??

ตอ้ งการความสุข

ความสุข

ผเู้ สพ เสพยา

ตอ้ งการคลายทุกข์ เคยชินตดิ เป็ นนิสยั

หลีกเลยี่ งทกุ ข์ สุขทุกขเ์ ป็ นตวั กระตนุ้

ผเู้ สพ เสพยา ผเู้ สพ เสพยา

สมองสว่ นคิด สมองสว่ นอยาก

(คิดดว้ ยสตปิ ัญญา (ควบคมุ อารมณ์ ความอยาก)
ความมีเหตผุ ล) ด้ ือตอ่ ส่ิงกระตนุ้ เรา้ ตาม
การคิดตดั สินใจแยล่ ง ธรรมชาติ ไวตอ่ ยาเสพตดิ
ขาดความยบั ย้งั ชงั ่ ใจ

ปัจจยั การตดิ ยาเสพตดิ

ยาเสพตดิ ผเู้ สพ

• ฤทธิ์เสพตดิ ตดิ ยาเสพตดิ • พนั ธุกรรม
• ออกฤทธิ์เรว็ , ส้นั • โรคทางกาย
• หาเสพได้ • โรคทางจติ เวช

สงิ่ แวดลอ้ ม

ครอบครวั , ชุมชน, เพอ่ื น, สงั คม, สอ่ื ตา่ งๆ

การกลบั ไปเสพซ้าํ
ตวั กระตนุ้ เรา้ ภายนอก ตวั กระตนุ้ เรา้ ภายใน

•อปุ กรณก์ ารเสพ •อารมณเ์ ป็ นทกุ ข์ เชน่
•สถานท่ีเสพ เหงา เบ่ือเซ็ง โกรธ
•เพื่อนที่เสพ หงุดหงิด ซึมเศรา้ เหน่ือย
•แหลง่ ขาย ผคู้ า้ ผซู้ ้ ือยา ลา้
•สถานบนั เทิง งานเล้ ียง •อารมณเ์ ป็ นสุข
•วนั เวลาที่เคยเสพ
•อารมณท์ างเพศ

•เงิน โทรศพั ทม์ ือถือ

ข้นั ตอนการเปลี่ยนแปลงพฤตกิ รรม
Stage of Change

ระยะเพิกเฉย ระยะลงั เลใจ ระยะเตรียมตวั

ระยะลงมือกระทาํ

ระยะหวนคืนสูพ่ ฤตกิ รรมเก่า ระยะดาํ รงพฤตกิ รรมไวต้ อ่ ไป