คู่มือ GMP & ALLERGEN (BFS_LR)

¤Ù‹Á×Í GMP/FOOD ALLERGENS

* อาหารทดี ี *

1

แต่ถา้ พบแบบนี……

หรอื แบบนี……

2

GMP หรอื จ.ี เอม็ .พี

ความหมาย : หลกั เกณฑท์ ดี ใี นการผลติ อาหาร
นิยาม “อาหารทดี ”ี : อาหารทไี ม่สง่ ผลใหผ้ ูบ้ รโิ ภคเกดิ อนั ตราย (บาดเจ็บ, เจ็บป่ วย ไปจนถงึ เสยี ชวี ติ )

Good Manufacturing Practice (GMP) ËÃÍ× ¨.Õ àÍçÁ.¾Õ

¡ÒüÅÔµÍÒËÒÃã˶Œ Ù¡ËÅÑ¡ GMP µŒÍ§¤Òí ¹Ö§¶§Ö

1.) ʶҹ·Õ赧éÑ áÅÐÍÒ¤ÒÃ¼ÅµÔ ÊÐÍÒ´, ÊÁºÃ³Ù , äÁ‹áµ¡ªíÒôØ

2.) à¤ÃÍè× §¨¡Ñ à áÅÐÍ»Ø ¡Ã³¡ÒüÅÔµ ÊÐÍÒ´, ÊÁºÃ³Ù , äÁ‹áµ¡ªÒí ôØ

3.) ¡ÒäǺ¤ØÁ¡Ãкǹ¡ÒüÅÔµ ÁÕÇ¸Ô ¡Õ ÒüÅÔµ·Õè¶Ù¡µŒÍ§ ໹š Áҵðҹ

4.) ¡ÒÃÊØ¢ÒÀÔºÒÅ ¡íҨѴáÁŧ - ¢Âе‹Ò§æ

5.) ¡ÒúÒí ÃØ§Ã¡Ñ ÉÒ áÅСÒ÷íÒ¤ÇÒÁÊÐÍÒ´ ÁÕÇÔ¸¡Õ Òë͋ Á ¡Ò÷íÒ¤ÇÒÁÊÐÍÒ´

6.) Ê¢Ø Å¡Ñ É³ÐÊNj ¹ºØ¤¤Å ¼Ù¼Œ ÅԵᵋ§¡Ò¶¡Ù µŒÍ§ ÁÍ× -àÅçº-¼ÁÊÐÍÒ´

3

1

สถานทตี งั และอาคารผลติ

1.1 สถานทตี งั โรงงาน ไม่อยู่ใกลก้ องขยะ / พนื ทสี กปรกมนี ําเน่าขงั

4

พนื ทกี ารเกษตร

Pet Focus BFS-LR ABS พนื ทกี ารเกษตร
ตลาดสวุ รรณฯ

TAB

5

1.2 อาคารผลติ สมบรูณ์ แข็งแรง ไม่แตกชาํ รุด แยกเป็ นสดั สว่ น

รวั โรงงาน

รอบ
อาคาร
กอ่ นเขา้
ไลนผ์ ลติ

พนื ทผี ลติ
1. ฝั งดบิ
2. ฝั งสุก
3. คลงั สนิ คา้

1.2.1 พนื ทโี ดยรอบอาคารผลติ ตอ้ งสมบรู ณ,์ สะอาด

รอบอาคารผลติ

รอบอาคารผลิต รอบอาคารผลติ

รอบอาคารผลติ

6

1.2.2 ทางเขา้ ไลน์ และชอ่ งเปิ ดตา่ งๆ ตอ้ งสมบรณู แ์ ละปิ ดไดส้ นิท (เพอื ป้ องกนั ฝ่ ุน และแมลง)

1.2.3 โครงสรา้ งดา้ นในอาคารผลติ สมบูรณ์ สะอาด
พนื

7

ผนงั หอ้ ง
ขอบบวั

8

เพดาน
มา่ นพลาสตกิ

9

รางระบายนํ า

2

เครอื งจกั ร และอปุ กรณก์ ารผลติ

10

2.1 เครอื งจกั ร – อปุ กรณก์ ารผลติ : สะอาด สมบรู ณ์ ไม่แตกชาํ รดุ
เครอื งจกั ร - ไมเ่ ป็ นสนิม

สายพาน - ไมช่ าํ รุด

11

มดี กรรไกร - ไมช่ าํ รุด
อปุ กรณผ์ ลติ - ไม่ชาํ รุด

12

3

การควบคุมกระบวนการผลติ

การควบคมุ สงิ แปลกปลอมในกระบวนการผลติ

13

 ตอ้ งปิ ดคลมุ วตั ถดุ บิ หรอื สนิ คา้
เพอื ป้ องกนั สงิ แปลกปลอมปนเปื อน

 อุปกรณผ์ ลติ ตอ้ งไม่แตกชาํ รดุ
มสี ภาพสมบรูณ์ เพอื ป้ องกนั
เศษสงิ แปลกปลอมปนเปื อน

14

 เครอื งชงั ตอ้ งไม่แตกชาํ รดุ
หรอื ตดิ เทปกระดาษ
เพอื ป้ องกนั เศษ
สงิ แปลกปลอม

 หา้ มตดิ เทปกระดาษ หรอื เทปแดงบรเิ วณเครอื งจกั ร / อุปกรณ์
หรอื ซอ่ มชวั คราว เพอื ป้ องกนั การปนเปื อนจากเศษสงิ แปลกปลอม

15

 หา้ มใชพ้ ลาสตกิ ผูก
หรอื ซอ่ มชวั คราวบรเิ วณ
เครอื งจกั ร อุปกรณผ์ ลติ
หนา้ จอเครอื งตา่ งๆ

 ถงุ สาร Ingredient ตอ้ งไม่
ขาดชาํ รุด เพอื ป้ องกนั เศษ
พลาสตกิ ปนเปื อนไปใน
ขนั ตอนการผสม

16

 ถงุ มอื ตอ้ งไม่ขาดชาํ รดุ
มสี ภาพสมบรณู ์ เพอื ป้ องกนั
เศษถงุ มอื ปนเปื อน
กรณีถุงมอื ขาดตอ้ งเก็บเศษ
ใหค้ รบ และแจง้ หวั หนา้ ทนั ที

 หา้ มตดิ Sticker บรเิ วณ
เอยี ม ใหแ้ จง้ หน.เพอื เปลยี น
เอยี มทชี าํ รุด

17

 ชดุ พนกั งานตอ้ งไม่ขาด
ชาํ รดุ เพอื ป้ องกนั เศษดา้ ย
เศษชดุ ปนเปื อนไปกบั สนิ คา้

 ไม่ควรมเี ศษโลหะ นอ๊ ต
วงแหวน สายรดั โลหะ
ตามเครอื งจกั ร หรอื
จดุ ต่างๆ เพราะเศษโลหะ
อาจจะปนเปื อนไปกบั สนิ คา้

18

 หา้ มใชล้ วดเย็บกระดาษ หรอื
ลวดหนีบกระดาษใน line
ผลติ

4

การจดั การแมลง - กาํ จดั ขยะ

19

4.1 การควบคมุ สตั วพ์ าหะตา่ งๆ

รวั โรงงาน ป้ องกนั สุนขั – แมว – สตั วเ์ ลอื ยคลาน
พนื ทรี อบโรงงาน-ตดิ รวั โรงงาน มกี ล่องดกั หนู
รอบนอกอาคารผลติ มกี ลอ่ งดกั หนู, ตาขา่ ยกนั นก
ดา้ นในอาคารผลติ (ฝังดบิ , ฝังสุก, คลงั สนิ คา้ )
มไี ฟดกั แมลง, ม่านพลาสตกิ ป้ องกนั แมลง

20

5

การบํารงุ รกั ษาสถานประกอบการ
และการทาํ ความสะอาด

5.1 การทําความสะอาดโครงสรา้ ง : ทมี อนามยั ตามรอบทกี าํ หนด

21

5.2 การทาํ ความสะอาดเครอื งจกั รผลติ : ทมี ผลติ - ตามรอบทกี าํ หนด
5.3 การทาํ ความสะอาดอปุ กรณผ์ ลติ : ทมี ผลติ - ทมี อนามยั ตามรอบทกี าํ หนด

22

6

สขุ ลกั ษณะสว่ นบุคคล

6.1 ขอ้ ปฏบิ ตั ขิ องพนกั งาน

1. มาจากบา้ น • อาบนําใหส้ ะอาด
• แตง่ กายจากบา้ นถูกตอ้ งตามกฏ
• ชดุ สะอาด เรยี บรอ้ ย

• เก็บของทหี อ้ งล็อกเกอร ์

2. เขา้ เขตโรงงาน • รบั ประทานอาหารตามจดุ ทกี าํ หนด

• สบู บหุ รตี ามจดุ ทกี าํ หนด
• ทงิ ขยะใหถ้ ูกที

• ลา้ งมอื เมอื เขา้ อาคาร

3. เขา้ อาคารผลติ • แต่งตวั เขา้ ไลนต์ ามมาตรฐาน

• กลงิ ตวั และลา้ งมอื ซาํ
• ฉีดแอลกอฮอล และเขา้ ตูแ้ อรช์ าเวอร ์

4. พนื ทผี ลติ • สวมชดุ , เอยี ม, ปลอกแขน, ถงุ มอื
• ลา้ งมอื และกลงิ ตวั ทุกชวั โมง

23

6.2 การคดั กรองสุขภาพของพนักงาน

6.2.1 กรณีมแี ผลตามรา่ งกายตา่ งๆ หรอื ไดร้ บั บาดเจ็บ ตอ้ งแจง้ Staff ทราบทกุ ครงั เพอื พจิ ารณาวา่
พนักงานจะสามารถเขา้ ไลนผ์ ลติ ไดห้ รอื ไม่ หากบาดแผลเล็กนอ้ ยใหใ้ ชแ้ ผน่ พลาสเตอรน์ ําเงนิ ปิ ดทบั

บลูพลาสเตอร ์

6.2.2 กรณีมอี าการไมส่ บาย, ทอ้ งเสยี , อาเจยี น ตอ้ งแจง้ Staff ทราบทกุ ครงั เพอื พจิ ารณาวา่
พนักงานจะสามารถเขา้ ไลนผ์ ลติ ไดห้ รอื ไม่ และเพอื การสง่ ตรวจรกั ษาตอ่ ไป

24

6.2.3 ผูป้ ฏบิ ตั งิ านในบรเิ วณทผี ลติ ตอ้ งไม่เป็ นโรคตดิ ตอ่ หรอื โรคน่ารงั เกยี จ ตามทกี าํ หนดในกฎกระทรวง
หรอื ไมเ่ ป็ นพาหะนําโรคตดิ ตอ่ ไดแ้ ก่

1. วณั โรค
2. อหวิ าตกโรค
3. ไขไ้ ทฟอยด ์
4. โรคบดิ
5. ไขส้ กุ ใส
6. ไขห้ ดั
7. โรคคางทมู
8. โรคเรอื น
9. โรคเทา้ ชา้ ง
10. โรคผวิ หนังทนี ่ารงั เกยี จ
11. โรคไวรสั ตบั อกั เสบ ชนิด A
12. โรคตดิ ยาเสพตดิ
13. โรคพษิ สรุ าเรอื รงั

ตอ้ งไดร้ บั การรกั ษา และมใี บยนื ยนั ผลการรกั ษาจากแพทย ์

6.3 การปฏบิ ตั กิ อ่ นเขา้ ไลน์

1. ถอดเครอื งประดบั ทกุ ชนิด ไดแ้ ก่ นาฬกิ าขอ้ มอื , แหวน, กาํ ไล, ตา่ งหู
กอ่ นเขา้ ในพนื ทผี ลติ

2. หา้ มนํากลอ้ งถา่ ยรปู , กลอ้ งถา่ ย VDO, อปุ กรณส์ อื สารทกุ ชนิด,
อปุ กรณอ์ เิ ลคทรอนิคสอ์ นื ๆ เขา้ ในพนื ทกี ารผลติ

3. หา้ มนําอาหารเขา้ ในพนื ทอี าคารผลติ

4. กรณีสวมแวน่ ตา, คอนแทคเลนส ์ ใหแ้ จง้ เจา้ หนา้ ทหี นา้ ไลน์

5. หา้ มแตง่ หนา้ ทาลปิ ตกิ เขยี นควิ กรดี ขอบตา ตดิ ขนตาปลอม

6. หา้ มสวมกางเกงขาสนั , ขาสามสว่ น, กางเกงยนี ส ์ กางเกงทมี กี ระเป๋ าจาํ นวนมาก

7. สวมเครอื งแตง่ กายตามทบี รษิ ทั ฯ กาํ หนดใหถ้ กู ตอ้ ง ตลอดเวลาทอี ยใู่ นพนื ทผี ลติ

8. กอ่ นเขา้ หอ้ งนํา ตอ้ งถอดเครอื งแตง่ กายของบรษิ ทั ฯ ออกกอ่ นนอกอาคารผลติ ทกุ ครงั

25

ขอ้ มูลจากแผนกอนามยั ตรวจสขุ ลกั ษณะพนักงานกอ่ นเขา้ ไลน์
(เดอื นธนั วาคม 2562)

6.4 ขนั ตอนการลา้ งมอื

ประกบ ขี ขยี ขยํา กาํ รูด
• ขดั นิวโป้ ง • ขดั ขอ้ มอื
• ขดั ฝ่ ามอื • ขดั หลงั มอื • ขดั เน้น • ขดั นิวชี
ลายมอื • - นิวกอ้ ย

26

27

6.5 ขนั ตอนการสวมชุด
6.6 ขนั ตอนการกลงิ ตวั

28

6.7 ขอ้ หา้ มปฎบิ ตั ิ ในขณะอยู่ใลนผ์ ลติ
เพอื ป้ องกนั การปนเปื อน และสงิ แปลกปลอม

อย่าใชม้ อื กดปุ่มเปิ ด Air shower ใชข้ อ้ ศอกกดปุ่มสวทิ ซ ์ Air shower
เพราะจะทาํ ใหเ้ ชอื โรคปนเปื อนมาทมี อื เพอื เปิ ดประตู

29

เมอื พนกั งานปฏบิ ตั งิ านในไลนผ์ ลติ ตอ้ งสวมถงุ มอื เอยี ม และปลอกแขนใหค้ รบ และถูกตอ้ ง

หา้ มเกบ็ ของทตี กลงบนพนื เองโดยเด็ดขาด แจง้ พนกั งานอนามยั เกบ็ ของทตี กบนพนื
ใหเ้ ท่านนั

30

พนกั งานทกุ คนตอ้ งลา้ งมอื และกลงิ ตวั ตามเสยี งสญั ญาณเตอื นทุกครงั

พนกั งานตอ้ งแขวนชดุ พนกั งานใหถ้ ูกตอ้ ง และตรงตามป้ ายชบี ่งแตล่ ะแผนก

31

- ชดุ ทถี อดตอ้ งแขวนในจดุ ที
กาํ หนด หา้ มวางกองหน้า
กระจก

- หา้ มบว้ น หรอื ถม่ นําลายในบรเิ วณผลติ - หา้ มลว้ ง แคะ แกะ เกาตามสว่ นต่าง ๆ ของรา่ งกาย

32

- หา้ มทาํ งานใกลพ้ นื เพอื
ป้ องกนั การปนเปื อน

- หา้ มวางของดา้ นบนถงั ขยะ

33

- หา้ มนงั บนถงั ขยะ
- หา้ มนงั ตามกนั ชน

อา่ นวา่ “อลั -เลอ-เจน”

สารก่อภมู แิ พ้ (Allergen) คอื สารทเี ขา้ สูร่ ่างกายแลว้ ทาํ ใหร้ ่างกายมปี ฏกิ ริ ยิ าผดิ ปกติ จะมี
อนั ตรายเฉพาะคนทแี พส้ ารนนั เท่านนั โดยแสดงอาการ
1. ทางระบบผวิ หนงั เช่น คนั , ตาบวม , ปากบวม , ผนื ลมพษิ , ผนื แดง
2. ระบบทางเดนิ อาหาร เช่น ปวดทอ้ ง , คลนื ไส้ , อาเจยี น
3. ระบบทางเดนิ หายใจ เช่น หายใจตดิ ขดั , หอบหดื
อาจมอี าการอย่างใดอย่างหนงึ หรอื หลายอยา่ งพรอ้ มกนั

34

1. ธญั พชื ทมี กี ลเู ตน 6. ถวั เหลอื ง
เชน่ แป้ งสาลี ขา้ วไรย ์ ผลติ ภณั ฑจ์ ากถวั เหลอื งยกเวน้
ขา้ วบารเ์ลย ์ขา้ วโอต๊
นํามนั ถวั เหลอื ง
2. สตั วน์ ําทมี เี ปลอื กแข็ง
เชน่ กงุ้ กงั ปู 7. นม / ผลติ ภณั ฑจ์ ากนม

3. ไข่ 8. ถวั ทมี เี ปลอื กแข็ง เชน่
ผลติ ภณั ฑจ์ ากไข่ อลั มอนต ์ วอลนัท

4. ปลา 9. ซลั ไฟต ์  10 มก./กก.
ผลติ ภณั ฑจ์ ากปลา

5. ถวั ลสิ ง
ผลติ ภณั ฑจ์ ากถวั ลสิ ง

การจดั การสารกอ่ ภูมิแพ้

1. การตรวจรบั วตั ถดุ บิ
* วตั ถดุ บิ บรรจอุ ยู่ในบรรจภุ ณั ฑท์ ปี ิดสนทิ ไม่ฉีกขาดหรอื ชาํ รดุ
* สภาพรถขนส่งตอ้ งสะอาดและไมพ่ บการปนเปือน

2. การกาํ หนดสขี องป้ายชบี ่งสาร และจดั เกบ็ แยกกนั
 สารทไี มก่ อ่ ภมู แิ พ้ Non Allergen ใชป้ า้ ยชีบง่ สขี าว
 สารกอ่ ภมู ิแพ้ Allergen ใชป้ า้ ยชีบง่ สเี ขยี ว

35

การจดั การสารกอ่ ภมู แิ พ้
3. แยกพนื ทชี งั สารแบง่ เป็นหอ้ งชงั สาร Non Allergen และหอ้ งชงั สาร Allergen

4. แยกอปุ กรณช์ งั สาร แบง่ ออกเป็น
อปุ กรณ์ Non Allergen ป้ายขาว อปุ กรณ์ Allergen ป้ายเขยี ว อปุ กรณN์ itriteป้ายเหลอื ง
5. ลาํ ดบั การผลติ โดยผลติ Non Allergen ก่อนผลติ Allergen

เช่น ร่อนแป้งทไี ม่มสี ารก่อภมู แิ พ้ ก่อน สารทกี ่อภูมแิ พ ้

การจดั การสารกอ่ ภูมแิ พ้
6. การจดั การควบคุมกรณีการหกหรอื การฟ้งุ กระจายของสารก่อภมู แิ พ)้

ใหแ้ จง้ ปญั หากบั เจา้ หนา้ ที QC หรอื QA เพอื ประเมนิ ความเสยี งการปนเปือน
- กรณีไมป่ นเปือน ใหเ้ก็บเศษทหี กและลา้ งทาํ ความสะอาดพนื ที
- กรณีปนเปือน 1. ใหห้ ยดุ การผลติ ให้ Reject เพอื ทาํ ลายวตั ถดุ บิ ทมี กี ารปนเปือน

2. ใหเ้ก็บเศษทหี กและลา้ งทาํ ความสะอาดพนื ที , เครืองจกั ร, อปุ กรณ์
3. อปุ กรณท์ ใี ชแ้ กไ้ ขบรเิ วณทมี กี ารหกหรือฟ้งุ กระจายสาร Allergen

ใหท้ าํ ความสะอาดอปุ กรณ์ สาํ หรบั ถงุ ขยะทเี ก็บเศษแลว้ ใหน้ าํ ไปทงิ หอ้ งขยะทนั ที
4. พนกั งานทที าํ ความสะอาดบริเวณทมี กี ารหกของสารก่อภูมแิ พ้
และพนกั งานทที าํ งานในพนื ทดี งั กลา่ วและมคี วามเสยี งต่อการปนเปือนสารก่อภมู แิ พ้
ใหพ้ นกั งานไปเปลยี นชดุ มาใหม่
โดยชดุ เดมิ ใหส้ ่งคนื หอ้ งซกั และแยกซกั ทาํ ความสะอาดจากชดุ พนกั งานอนื

ส่วนรองเทา้ บูท๊ ใหท้ าํ ความสะอาด
5. ภายหลงั การทาํ ความสะอาด ใหเ้จา้ หนา้ ที QC หรือ QA ตรวจสอบพนื ทกี ่อนเริมผลติ

และเป็นผูส้ งั เรมิ การผลติ

36

การจดั การสารก่อภมู แิ พ้
7. แยกอปุ กรณก์ ารลา้ งทาํ ความสะอาด

ฟองนาํ สฟี ้า ใชล้ า้ งอปุ กรณ์ Non – Allergen
ฟองนาํ สเี ขยี ว ใชล้ า้ งอปุ กรณ์ Allergen
8. ลาํ ดบั การลา้ งอปุ กรณ์
จดั ลาํ ดบั ในการลา้ งอปุ กรณส์ าํ หรบั Non-Allergen ก่อน
หลงั จากนนั ใหเ้ปลยี นนาํ เพอื ลา้ งอปุ กรณส์ าํ หรบั สาร Allergen
9. การแสดงฉลากสนิ คา้ ทมี กี ารระบสุ ารก่อภูมแิ พ้

เราทําได ้

37