หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่อง การซ่อมบำรุงลำโพง1

คณะครุศาสตรอ์ ตุ สาหกรรมและเทคโนโลยี สาขาวิชา ไฟฟ้า
มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลศรวี ิชยั

การซอมบำรุงลำโพง

Speaker maintenance

PREFACE

โครงการเลมนี้จัดทำขึ้นเพื่อเปนสวนหนึ่งของวิชาพัฒนาหลักสูตร
อาชีวศึกษาเพื่อใหไดศึกษาหาความรูในเรื่องการซอมลำโพงที่เปนอุปกรณ
อิเล็กทรอนกิ สชนิดหนึง่ และไดเรียนรูวิธีการซอมตางๆแหละหลักการทำงานของ
ลำโพงและไดศึกษาอยางเขาใจเพอ่ื เปนประโยชนกบั การเรยี น

ผูจักทำหวังวาโครงการเลมนีจะเปนประโยชนกับผูอาน หรือนักเรียน
นักศึกษา ที่กำลังหาขอมูลเรื่องนี้อยูและที่สำคัญคณะผูจัดทำตองขอขอบพระคุณ
ผศ.ดร บุษราคัม ทองเพชร ที่ไดมอบความรูและแนวทางการทำหนังสืออีบุคน้ี
ขึ้นมา หากมขี อแนะนำหรือผิดพลาดประการใด ผจู ัดทำขอนอมรับไวและขออภยั
มาณ ทน่ี ด้ี วย

1. บอกความสาํ คญั ของการซ่อมลาํ โพงไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
. เลือกใชเ้ ครืองมือและอปุ กรณใ์ นการซอ่ มลาํ โพงไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
. อธิบายขนั ตอนการซ่อมลาํ โพงไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง
. อธิบายการปฏิบตั ิการซ่อมลาํ โพงไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง
. เหน็ ถงึ ประโยชน์ของการซอ่ มลาํ โพงไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง



วตั ถุประสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม
ยกตวั อยา่ งในการงานบดั กรีสายไฟไดอ้ ย่างถกู ตอ้ ง
สาธิตในการงานบดั กรี
บอกความแตกต่างของงานบดั กรสี ายไฟได้
บอกคุณสมบตั ิงานบดั กรีสายไฟของลาํ โพงได้
บอกความหมายงานบดั กรีสายไฟของลาํ โพงได้

การบตั กรี (Soldering)

เป็ นการเชือมโลหะเขา้ กว้ ยกนั โดยใชว้ สั ดุตวั กลางซึงเป็ นโลหะผสมของ
ดีบุกและตะกวั เป็ นตวั เชือมประสานเพือจุดประสงคใ์ หม้ ีการเชือมต่อกนั ทาง
ไฟฟ้า และสะดวกต่อการถอดถอนในภายหลงั

ข้นั ตอนการบตั กรีสายไฟ

1. เสยี บปลกั หวั แรง้ ในขณะทีรอใหห้ วั แรง้ รอ้ น เรา
ก็ต้องเตรียมชินงานทีจะบัตกรี ใหม้ ีความสะอาด โดนการ
ใชค้ ตั เตอรข์ ูดทีจุดบตั กรีใหส้ ะอาด แตอ่ ยา่ ขดู แรงเกนิ ไปเพราะ
ขาอุปกรณส์ ว่ นใหญ่ บอบบาง อาจจะหกั ไดง้ า่ ยและรอ แนะนํา
อีกอย่างตอนขูดใหใ้ ชส้ ันมีด อย่าใชค้ มมีดขูดเพราะอาจจะทํา
ใหม้ ีดไม่คม

2. การใส่อุปกรณ์มีเทคนิคพืน ๆ คือ ตอ้ งใส่
อุปกรณ์ตัวเล็ก ๆ และเตีย ๆ ก่อนโดยเฉพาะ
พวกจมั เปอร์ การใส่อุปกรณ์ตอ้ งกดอุปกรณ์ทุกตัวให้
ติดแผ่นปรินมากทีสุด เมือใส่อุปกรณ์และกดอุปกรณ์
จนแนบแผ่นปรินท์มากทีสุดแลว้ เทคนิคทีสําคัญ
อันหนึงคือ ตอ้ งพบั ขาอุปกรณ์ใหแ้ ยกออกเป็ นตรงกนั
ขา้ มกนั และตอ้ งพบั ใหช้ ดิ แผ่นปรินท์มากทีสุด

. เมือทําความสะอาดจุดบัดกรีเสร็จแล้ว เราก็
ทดสอบว่าหวั แรง้ รอ้ นหรือไม่ โดยเอาตะกวั ลองมาแตะทีหวั
แรง้ ถา้ ละลายแปลวา่ ใชไ้ ดแ้ ลว้

4. เมือหัวแรง้ รอ้ นไดท้ ีแลว้ การบัดกรีทีถูกตอ้ งคือ
ตอ้ งนําปลายหวั แรง้ ไปป้อนความรอ้ นใหก้ บั ชินงาน จะตอ้ ง
ป้อนบริเวณทีจุดบัดกรีและขาอุปกรณ์พรอ้ มๆกัน แลว้ จึง
ป้อนตะกวั การป้อนตะกวั ทีถูกตอ้ งจาํ เป็ นตอ้ งป้อนบริเวณ
ชินงานไม่ใช่ป้อนทีหวั แรง้ เมือตะกวั ละลายทวั จดุ บัตกรีแลว้
ก็ยกหัวแรง้ ขึนและใหเ้ ป่ าดว้ ยปากใหต้ ะกัวแข็งตัวเร็วขึน
หรือรอใหต้ ะกวั แหง้ เอง ถา้ เป็ นจุดบตั กรเี ล็กๆ กไ็ ม่ตอ้ งเป่ า
ก็ไดเ้ พราะวา่ ตะกวั จะแข็งตวั เกือบทนั ทีทียกหวั แรง้ ออกจาก
จดุ บตั กกรี

5.ในขันตอนสุดท้ายของการบัดกรี เราควรล้าง
แผ่นปรินเพือดูผลงานทีเราทาํ ว่าเป็ นอย่างไรบา้ ง
เพราะหลังจากการบัตกรีจะเกิดคราบสกปรกจาก
ตะกัวทําให้เรามองเห็นรอยบัตกรีได้ไม่ชัดเจน
รอยบัตกรีของเราอาจจะเป็ นตามดหรืออาจบัดกรี
ไม่ติด ดังนันเพือใหก้ ารบดั กรีมีคุณภาพและดูเป็ น
เงาสวยงามควรลา้ งจดุ ทีบตั กรที ุกครงั



วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิงพฤติกรรม

ยกตวั อยา่ งในการงานเปลียนวอยซค์ อยลข์ องลาํ โพงไดอ้ ย่าง
สาธิตในการงานเปลียนวอยซค์ อยลล์ าํ โพงไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
บอกความแตกต่างของงานเปลียนวอยซค์ อยลข์ องลาํ โพงได้
บอกคุณสมบตั ิงานเปลียนวอยซค์ อยลข์ องลาํ โพงได้
บอกความหมายงานเปลียนวอยซค์ อยลข์ องลาํ โพงได้

ข้นั ตอนการเปล่ยี นวอยซคอยล

. เททินเนอร์ลงบนขอบรูปร่างคลา้ ยคลึงหมวก
ครึงวงกลมติดอยู่ตรงกลางของแผ่นอะเฟรม และนําฝา
มาครอบบริเวณครึงวงกลมขา้ งต้น เพือป้องกันทิน
เนอรร์ ะเหยจากนันรอประมาณ - นาที เพือให้
ทนิ เนอรแหง้ และแกะงา่ ย

2. จากนันนําหมวกครึงวงกลมทีติดอยู่ตรง
กลางของแผ่นไดอะฟรมแกะออก และนําผา้ มาเช็ด
กาวบริเวณขอบทีโดนทินเนอรใ์ หส้ ะอาด

3. จากนันเป็ นขนั ตอนการนําวอยซค์ อยลอ์ อก
มี วิธี
วิธีที นําหลอดไฟ W มาส่องทีตรงบริเวณตรง
กลางเพือใหก้ าวทีติดวอยซค์ อยล์ หลุดออก โดยการใช้
ไขควงปากแบบค่อยๆ ดันออก เนืองจากกาวบริเวณ
วอยซค์ อยลโ์ ดนความรอ้ นจงึ หลุดงา่ ย
วิธีที นําเครืองเป่ าลมรอ้ น วนๆ บริเวณวอยซค์ อยล์
ประมาณ รอบ เพือใหก้ าวทีติดวอยซ์คอยล์หลุด
โดยการใชไ้ ขควงปากแบนค่อยๆ ดนั ออก เชน่ วธิ ีที

4. ใชเ้ ครืองเป่ าลมรอ้ นเป่ าเพือทําความสะอาด
ภายใน หากภายในมีเศษเหล็กเครืองเป่ าลมรอ้ นไม่
สามารถทําความสะอาดได้ แนะนําใหใ้ ชก้ าวสองหน้า
ขนาดบาง ซบั บริเวณรอบ ๆ วอยซค์ อยลเ์ ตรียมพรอ้ มที
จะเปลียนวอยซค์ อยล์

5. นําวอยซ์คอยล์อนั ใหม่มาเทียบบริเวณ
ตรงกลางว่ามี ขนาดพอดีหรือเปล่า หากไม่พอดี
ให้นํา หลอดไฟ Wจาก ขอ้ มาตัง ไว้
บริเวณวณตรงกลางเพือให้ดอกลํา โพงมีการ
ขยายขึน

. ใส่วอยซค์ อยลล์ งไปใหล้ วดอยูก่ งึ กลาง
ประมาณ . เซนติเมตร

. ต่อมาเสียบซิมลงไปตังศูนย์ใหเ้ รียบรอ้ ย
เสียบใหห้ นาๆ บริเวณรอบๆ วอยซ์คอยล์
จากนันบตั กรี ขวั บวกลบทีโผลอ่ อกมา

. ใชก้ าวอีพ็อกซี ชนิดแหง้ ชา้ ใส่ภาชนะ กวน
ใหเ้ ขา้ กนั และทา กาวลงไปบริเวณขอบวอยซ์คอยล์
หมวกครึงวงกลม ติดอยูต่ รง กลางของแผ่นไดอะฟรม
ใ ห้ทั ว เ พื อ ทํ า ก า ร ติ ด ว อ ย ซ์ ค อ ย ล์ ใ ห้ติ ด กั บ
Suspension(ขอบยึดไดอะเฟรม)

. ใชห้ ลอดไฟ w เพอื ทาํ ใหก้ าวแหง้

10. จากนันทดสอบเสียงหลงั จากเปลียน
วอยซค์ อยล์ โดยการใชไ้ ฟ AC เสียบเพอื ฟัง
เสียง

11. นําขอบรูปร่างคลา้ ยคลึงหมวกครึงวงกลม
ติดอยูต่ รงกลางของแผ่นไดอะเฟรมจากขอ้ มา
ติดทีเดิม และเสรจ็ การซอ่ มวอยซค์ อยล์



วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม

ยกตวั อยา่ งในการงานเปลียนขอบลาํ โพงไดอ้ ย่างถูกตอ้ ง
สาธิตในการงานเปลียนขอบลาํ โพงไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
บอกความแตกต่างของงานเปลียนขอบลาํ โพงได้
บอกคุณสมบตั ิงานเปลียนขอบลาํ โพงได้
บอกความหมายงานเปลียนขอบลาํ โพงได

ข้นั ตอนการเปล่ยี นขอบลำโพง

1.ทาํ ความสะอาดขอบลาํ โพงดว้ ยแอลกอฮอล์

2. ทากาวยางบรเิ วณขอบลาํ โพงดา้ นใน

.ทากาวยางบรเิ วณขอบดา้ นหลงั ของขอบลาํ โพงทีจะ
นํามาเปลียน

.รอกาวแหง้ แลว้ ทากาวยางดา้ นนอกอกี ครงั



วัตถปุ ระสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม

บอกความสาํ คญั ของการลา้ งหนา้ กรวยกระดาษใหมไ่ ดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
เลือกใชเ้ ครืองมอื และอปุ กรณใ์ นลา้ งหน้ากรวยกระดาษใหม่ไดถ้ ูกตอ้ ง

อธิบายขนั ตอนการลา้ งหน้ากรวยกระดาษใหม่ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง
อธิบายการปฏบิ ตั ิการลา้ งหน้ากรวยกระดาษใหม่ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง



.เททินเนอร์ลงบนขอบรูปร่างคล้ายคลึง
หมวกครึงวงกลมติดอยูต่ รงกลางของแผ่นไดอะแฟรม
และนําฝามาครอบบริเวณครึงวงกลมขา้ งตน้ เพือ
ป้องกนั ทินเนอรร์ ะเหย จากนันรอประมาณ -
นาที เพือใหท้ ินเนอรแ์ หง้ และแกะงา่ ย

.ทําความสะอาดโดยใชไ้ มป้ ัดฝ่ ุนหรือเครือง
เป่ าลมร้อนเพือใช้ในการทําความสะอาด
ภายในลาํ โพงและทากาวทีกรวยกระดาษใหม่
ของลาํ โพง

.ประกอบกรวยกระดาษใหม่ใส่โครงของ
ลาํ โพง แลว้ รอใหก้ าวแหง้



วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิงพฤติกรรม

บอกวธิ กี ารเปลียนฝาครอบกรวยลําโพงไดถ้ ูกตอ้ ง
อธิบายขนั ตอนการเปลียนฝาครอบกรวยลาํ โพงไดถ้ ูกตอ้ ง
ปฏบิ ตั ิการเปลียนฝาครอบกรวยลาํ โพงไดถ้ กู ตอ้ ง



1. ถอดฝาครอบอนั เก่าออกจากลาํ โพง

.ใชเ้ ครืองเป่ าลมรอ้ นเป่ าเพอื ทาํ ความสะอาดภายใน
หรอื นําไมป้ ัดฝ่ นุ มาทาํ สะอาดลาํ โพง

.ทากาวทีฝาครอบกรวยลําโพงและนําไปติดกับ
ลาํ โพง แลว้ รอใหก้ าวแหง้

คณะผจู้ ดั ทาํ

นางสาวปรยิ วรรณ จนั ทรเ์ พชร นักศึกษาชนั ปี ที
คณะครุศาสตรอ์ ุตสาหกรรมและเทคโนโลยี สาขาวิชา ไฟฟ้า

นางสาวธิมาพร ทิพยจ์ นั ทา นักศึกษาชนั ปี ที
คณะครุศาสตรอ์ ุตสาหกรรมและเทคโนโลยี สาขาวิชา ไฟฟ้า

นาย กวิภฎั ทพิ ยก์ องลาศนักศึกษาชนั ปี ที
คณะครุศาสตรอ์ ุตสาหกรรมและเทคโนโลยี สาขาวชิ า ไฟฟ้า