SUMBANGAN AL-BIRUNI

SUMBANGAN AL-BIRUNI

SUBJEK:
TAMADUN ISLAM (KDI2333)

PENSYARAH:
USTAZAH SHAHNUN BINTI HAJI MUSA

DISEDIAKAN OLEH:
KUMPULAN ZAHRA

NAMA AHLI:
NUR FARAHAN BINTI AYOB(20111023)
ANIS AQILAH BINTI MUHAMMAD(20111001)
NUR AIN AMALIN BINTI RIDZWAN (20110982)
REEHAN SUFIA BINTI MOHD ZAHID (20110999)

ISI KADUNGAN

1) Isi kandungan ........................................................................................................................................ 2
2) Pengenalan ............................................................................................................................................. 3-8
3) Sumbangan dalam bidang Matematik ..................................................................................... 9-11
4) Sumbangan dalam bidang Astronomi ...................................................................................... 12-14
5) Sumbangan dalam bidang Falsafah ........................................................................................... 15-17
6) Penutup .................................................................................................................................................... 18-19
7) Rujukan .................................................................................................................................................... 20-21

2

01.

PENGENALAN

3

PENGENALAN

▪ Aliran falsafah menunjukkan ajaran islam dan kalimah syahadah yang bertujuan
untuk menambahkan lagi ketakwaan dan keyakinan bagi umat islam.

▪ Aliran falsafah juga meliputi tentang perbincangan berkaitan akhlak-akhlak.
▪ Umat islam juga dibolehkan menimba ilmu sehinggalah sampai ke negara mana

sekalipun untuk meningkatkan lagi ilmu pengetahuan.
▪ Pemikiran falsafah yang tidak hanya bergantung terhadap imaginasi seseorang

malah terhadap kajian yang dibuat sendiri.

▪ Al-Biruni membuktikan golongan ahli falsafah bukan hanya golongan yang main-
main dalam hidup tetapi mereka adalah golongan ilmuwan yang mana mereka
diberi penghormatan.

4

▪Mereka berada dalam kedudukan yang besar iaitu dalam pembuatan tamadun islam
dan peradaban seseorang umat tersebut.
▪Al-biruni adalah tokoh ilmuwan yang sangat termasyhur telah dimartabatkan
sebagai ahli falsafah yang termasyhur. (Yayat Hidayat,2016)

5

BIODATA AL-BIRUNI

▪ Nama sebenar ialah Abu Raihan Muhammad bin
Ahmad Al-Biruni.

▪ Tarikh wafat pada 13 Disember 1048 pada umur 75
tahun.

▪ Tempat lahir di Turkmenistan / 4 September 973M di
Parsi.

▪ Berasal daripada keluarga Tajik.

▪ Seorang ahli matematik, astronomi, cendiakiawan, ahli
fizik, ahli falsafah dan banyak lagi. (Yayat
Hidayat,2016)

6

PENDIDIKAN

▪ Al-Biruni anak murid kepada Abu Nasr Mansur bin Ali Jilani iaitu pakar
matematik.

▪ Al-Biruni pakar dalam bidang astronomi,bahasa dan sejarah.
▪ Karya al-Biruni ialah Rasa’il al-Biruni. Mahayudin Hj. Yahya (2000),

7

SIFAT-SIFAT AL-BIRUNI

▪ Al-Biruni menguasai tamadun Arab dan tamadun Yunani.
▪ Beliau seorang yang tidak suka membuang masa.
▪ Beliau seorang yang semangat dalam meningkatkan ilmu.
▪ Al-Biruni hanya mengambil perhatian tentang bidang penulisan dan

penyelidikan sahaja. (Yayat Hidayat,2016)

8

02.

SUMBANGAN DALAM
BIDANG MATEMATIK

9

1) Beliau pakar dalam bidang 3) Teori ini digunakan ketika
matematik dan boleh menentukan sinus bagi sudut-
menerangkan sistem
nombor India. sudut yang berganda.

2) Kaedah orang India Rusum 4) Beliau juga telah menghasilkan sudut-
al-Hind dalam pengajaran sudut yang boleh dibahagikan untuk
mengatasi masalah yang tidak boleh
Aritmetik , dan Mansubat al-
Darab yang menerangkan diselesaikan menggunakan pembaris dan
tentang kaedah mendarab kompas.
yang berbeza.

10

5) Dalam Karangan Qanun al-Mas’udi yang berkaitan
dengan trigonometri mengandungi 10 bab:

▪ Menerangkan cara-cara mendapatkan sisi daripada
pelbagai gambar rajah seperti segi tiga sisi dan segi
empat sama hingga segi sepuluh jejari sesuatu bulatan.

▪ Membincangkan cara untuk mendapatkan pelbagai
garis rentak lentuk.

6) Trigonometri sfera pula, beliau turut menguasai aritmetik orang India dan
menghasilkan beberapa buah karya berhubung dengan subjek itu antaranya
ialah Zodiak di India, kaedah aritmetik yang berbeza dalam Brahma Siddhant.

(Muhammad Ridzuan Hashim, 2017)

11

03.

SUMBANGAN DALAM
BIDANG ASTRONOMI

12

1) Menurut beliau juga, ilmu pengetahuan 2) Dalam teori alam semesta, al-Biruni
tentang bintang-bintang dan beranggapan bahawa alam semesta
terletak di luar permukaan sfera yang
kedudukan bintang amat penting terhad. Dalam masa yang sama beliau
dalam menentukan arah tidak bersetuju dengan konsep graviti
alam semesta sebagai kuasa sebenar
pengembaraan dan perjalanan
pelayar. Ia juga sangat berguna ketika yang terlibat seperti yang dilihat
daripada pengalaman.
ingin menentukan arah kiblat, waktu
solat dan kedudukan garisan lintang

atau bujur sesuatu Bandar.

3) Al-Biruni juga menulis mengenai pergerakan matahari
mengenai geosentrik dalam sebuah karyanya yang berjudul

Kitab al-Tatbiq fi Tahqiq Harakat al-Syams.

13

4) Beliau juga membuat kajian mengenai matahari dan

perkara yang berkaitan. Antaranya ialah mengenai sifat
fizikal matahari. Menurutnya matahari ialah suatu jasad
yang panas bagi letusan solar yang boleh diperhatikan

apabila berlaku gerhana penuh.

5) Mengenai teori geosentrik, al-Biruni

dan cendekiawan pada zaman
dengannnya sering memikirkan tentang

kontroversi geosentrik (bumi sebagai
pusat sistem suria) dan heliosentrik
(matahari sebagai pusat sistem suria).
(Fatin Mardhiah Shamsudin, 2022)

14

04.

SUMBANGAN DALAM
BIDANG FALSAFAH

15

1) Penguasaannya terhadap 2) Al-Biruni sering menjalinkan
pelbagai ilmu pengetahuan dan
bidang telah menyebabkan hubungan dengan Ibnu Sina. Sekali
beliau digelar sebagai “Ustaz fil gus menjadikan beliau seorang
Ulum” atau guru segala ilmu. ahli falsafah Islam yang serba
boleh dengan sumbangan yang
3) Al-Biruni juga membuktikan telah memberikan manfaat yang
bahawa golongan ahli falsafah besar kepada manusia seluruhnya.
bukan merupakan golongan yang
sesat dan hidup di awang- 16
awangan. Sebaliknya mereka
merupakan golongan ilmuwan
yang perlu diberi pengiktirafan.

4) Al-Biruni sebagai tokoh ilmuwan 6) Al-Biruni berjaya membuktikan
tersohor telah mengangkat martabat bahawa gandingan falsafah dan ilmu
ahli falsafah daripada terus diberikan pengetahuan telah membolehkan
pelbagai stigma dan label yang agama terus hidup subur dan
berbentuk negatif serta merubah berkembang serta membantu
peranan yang sepatutnya dimainkan menyelesaikan permasalahan yang
oleh ahli falsafah itu sendiri. dihadapi oleh umat.

5) Antara buku itu ialah Al-Jamahir fi al- 7) Al-Biruni menggunakan seluruh
Jawahir yakni mengenai batu-batu
permata; Al-Athar al-Baqiah berkaitan ruang dan peluang yang ada untuk
kesan-kesan lama tinggalan sejarah menjalinkan hubungan antara para
dan Al-Saidalah fi al-Tibb, tentang ilmuwan sekolah tinggi Baghdad dan
ubat-ubatan. Karya ini dikatakan para sarjana Islam India yang tinggal
karyanya yang terakhir sebelum dalam istana Mahmud al-Ghaznawi.
meninggal dunia . (Yayat hidayat, 2016)

17

05.

PENUTUP

18

Secara kesimpulannya, islam sememangnya telah banyak memberi sumbangan
terhadap kemajuan sains dan matematik dalam tamadun Islam. Hal ini dibuktikan
oleh saintis Islam mahupun Barat mengenai penemuan ilmu hasil daripada tokoh-
tokoh Islam terdahulu di seluruh pelusuk dunia dan diumpamakan sebagai gedung
ilmu hasil sumbangan daripada karya-karya dan penulisan mereka.
Justeru, ketokohan Al-Biruni dalam Ilmu Matematik dan Astronomi dan
kesarjanaan ilmuwan Islam sewajarnya dijadikan pembakar semangat untuk kita
berjaya dalam segenap bidang kehidupan.

19

06.

RUJUKAN

20

Fatin Mardhiah Shamsudin, 2022, Ketokohan Al-biruni dalam ilmu matematik dan
astronomi.
https://www.thepatriots.asia/ketokohan-al-biruni-dalam-ilmu-matematik-dan-astronomi/

Muhammad Ridzuan Hashim 2017, Sumbangan al -Biruni dalam bidang matematik dan
astronomi.
https://astronomi.my/sumbangan-al-biruni-dalam-bidang-matematik-dan-astronomi/

Yayat Hidayat,2016,Al-biruni King Saud University,Syaria Law Graduate Student.
https://www.academia.edu/10632650/Biografi_Al_Biruni

https://www.imagemela.com/image/al-biruni-119675

Mahayudin Hj. Yahya (2000), Tamadun Islam. Kuala Lumpur. Penerbit Fajar Bakti.

21

SEKIAN, TERIMA
KASIH.

22