วิธีเลี้ยงไก่ไข่สำหรับมือใหม่

วิธีเลี้ยงไก่ไข่
สำหรับมือใหม่

เ ก ษ ต ร ท ฤ ษ ฎี ใ ห ม่
2022

เ ลี้ ย ง อ ย่ า ง ไ ร ใ ห้ ไ ด้
ไ ข่ ไ ว้ ท า น เ อ ง

คำนำ

หนังสือเล่มนี้เป้นส่วนหนึ่งของรายวิชานวัตกรรมและเทคโนโลยีฯ การเลี้ยง
ไก่นั้นสามารถเลี้ยงไว้ขายเพื่อเป็นอาชีพเสริมหรือเป็นอาชีพหลักก็ได้แล้วแต่
ความพร้อมของบุคคล ดั้งนั้นการเลี้ยงไก่ไข่เพื่อขายหรือไว้สำหรับกินไข่ทุกคน
สามารถเลี้ยงได้ และวางแผนจัดสรรงบประมาณที่จะลงทุนให้พอเหมาะกับ
อุปกรณ์และพื้นที่ได้โดยการศึกษาจากหนังสือเล่มนี้หรือจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ได้
ข้าพเจ้าหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้อาจจะใช้เป็นประโยชน์สำหรับทุกท่านได้
ไม่มากก็น้อย

จัดทำโดย
นายวริศ แสนคำ

สารบัญ หน้า

เนื้อเรื่อง 1
2
ไก่ไข่ 3
สายพันธุ์ไก่ไข่ 4
การวางแผนก่อนเลี้ยงไก่ไข่ 6
วิธีเลี้ยงไก่ไข่ 7
การให้น้ำและอาหาร 8
อุณหภูมิ 9
ปัญหาและการป้องกัน 10
ประโยชน์ของการเลี้ยงไก่ 11
เกร็ดความรู้
อ้างอิง

ไก่ไข่

เป็นสัตว์เลี้ยงอีกหนึ่งชนิดที่ทำรายได้ได้อีก
ทางหนึ่ง สำหรับคนที่กำลังจะหันไปเลี้ยงไก่
ไข่ เพื่อสร้างอาชีพ แต่ไม่รู้จะเริ่มตรงไหนดี
วันนี้กระปุกดอทคอมรวบรวมข้อมูลวิธีเลี้ยง
ไก่ไข่มาฝาก ข้อมูลเบื้องต้นสำหรับมือใหม่ที่
อยากจะเลี้ยงไก่ไข่ ซึ่งจะพาไปทำความรู้จัก
ตั้งแต่สายพันธุ์ การเลี้ยงไก่ไข่ด้วยวิธีต่าง ๆ
การให้น้ำ-อาหาร ปัญหาที่พบบ่อยในการ
เลี้ยง รวมถึงวิธีป้องกัน

การเลี้ยงไก่ไข่นั้นอาจจะเป็นเรื่องใหม่สำหรับคนที่ไม่เคยเลี้ยงมาก่อน เราจึงมี
ข้อมูลสำคัญ และจำเป็นมาแนะนำ

สายพันธุ์ไก่ไข่

ไก่ไข่ที่นิยิมเลี้ยงในไทยมี 3 สายพันธุ์ด้วยกัน คือ
1. ไก่โรดไทย (RHODE THAI)
ไก่พันธุ์แท้กึ่งเนื้อกึ่งไข่ สามารถเลี้ยงเพื่อใช้ประโยชน์ได้ทั้งเนื้อและไข่ ลักษณะ

ประจำพันธุ์คือ มีขนสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาล เปลือกไข่สีน้ำตาล ให้ไข่ฟองแรกได้เมื่อ
อายุประมาณ 168 วัน อัตราการให้ไข่ 94% ผลผลิตประมาณ 240 ฟองต่อตัวต่อปี

2. ไก่ไข่ไทยกรมปศุสัตว์ (DLD LAYER HEN)
มีลักษณะประจำพันธุ์คือ ขนสีน้ำตาลอ่อนถึงสีน้ำตาลเข้ม ขนปีกสีน้ำตาล สร้อย
คอสีน้ำตาลเข้ม หงอนจักรใหญ่สีแดงสด เหนียงสีแดงใหญ่ ตุ้มหูแดงมีสีขาวปนเล็กน้อย
ผิวหนังและแข้งมีสีเหลือง ปลายหางมีสีดำ เปลือกไข่สีน้ำตาลอ่อน ให้ไข่ฟองแรกเมื่อ
อายุ 169 วัน ผลผลิตประมาณ 290 ฟองต่อตัวต่อปี

3. ไก่ไข่เล็กฮอร์นขาวหงอนจักร (SINGLE COMB WHITE LEGHORN)
เป็นไก่พันธุ์แท้ มีลักษณะประจำพันธุ์คือ มีขนาดเล็ก ขนสีขาว เปลือกไข่สีขาว
ไข่ดก ให้ไข่เร็ว เริ่มให้ไข่ได้เมื่ออายุ 4 เดือนครึ่ง ถึง 5 เดือน ผลผลิตประมาณ 300
ฟองต่อตัวต่อปี

ไก่ไข่เล็กฮอร์นขาวหงอนจักร

การวางแผนก่อนเลี้ยงไก่ไข่

ควรเริ่มการวางแผนเลี้ยงไก่ไข่ 10-20 ตัว แล้วค่อย ๆ เพิ่มจำนวน
เพื่อศึกษาพฤติกรรมต่าง ๆ รวมไปถึงการให้อาหาร โรคที่จะเกิดขึ้น
รวมถึงการหาวิธีป้องกันและดูแล อีกทั้งในระหว่างนี้ควรจัดพื้นที่
สำหรับปลูกพืชผักควบคู่กันไปด้วย เช่น กล้วย ข้าว และผักสวนครัว
ไว้ใช้เป็นอาหารเสริมและอาหารหลักของไก่

นอกจากนี้ยังแนะนำให้ปลูกกล้วย ข้าว และผักสวนครัว เพื่อใช้เป็นอาหาร
หลักและอาหารเสริมให้กับไก่ไข่

วิธีเลี้ยงไก่ไข่

การเลี้ยงไก่ไข่แบบปล่อยอิสระ
การเลี้ยงไก่ที่ปล่อยให้ไก่ออกมาจากโรงเรือนหรือภายนอกคอกได้อย่างอิสระ และได้ใช้

ชีวิตตามธรรมชาติ เป็นวิธีเลี้ยงไก่ไข่ที่นิยมใช้กันมากในปัจจุบัน เพราะจะทำให้ไก่อารมณ์ดี มี
ความสุข มีสุขภาพที่แข็งแรง เป็นผลดีกับผลผลิตที่ได้ ซึ่งช่วยให้ไข่แดงมีสีเข้มนูนเด่น ไข่ขาว
สีข้นชัดเจน เมื่อนำมาปรุงอาหารจะมีความหอมมัน รสชาติดี และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง
ขึ้น เหมาะกับการเลี้ยงไก่ไข่สายพันธุ์โรดไทย ไก่บาร์ไทย ไก่พลีมัธร็อกไทย และไก่ไข่กรม
ปศุสัตว์ เนื่องจากสามารถหาอาหารกินเองได้ตามธรรมชาติและทนต่อสภาพแวดล้อม
สำหรับพื้นที่ในการเลี้ยงควรจัดให้อยู่ห่างจากที่พักอาศัย เช่น สวนหรือลานโล่งที่มีหญ้า
ปกคลุม โดยเป็นพื้นที่ที่ไม่มีการใช้สารเคมีอย่างน้อย 3 ปี และควรตรวจสอบคุณภาพดินว่า
ไม่มีสารเคมีหรือโลหะหนักปนเปื้อน อัตราพื้นที่หญ้า 5 ตารางเมตร ต่อไก่ไข่ 1 ตัว

วิธีเลี้ยงไก่ไข่

การเลี้ยงไก่ไข่แบบโรงเรือน

โรงเรือนไก่ไข่ต้องมีความแข็งแรง ทนทาน ป้องกันลม กันแดด กันฝน รวมถึงสัตว์อื่น ๆ
เช่น นก แมว หนู และสุนัขได้ ทำความสะอาดง่าย อยู่ห่างจากชุมชนเพื่อป้องกันกลิ่นเหม็น
รบกวน โครงสร้างควรเป็นคอนกรีต มีวัสดุรองพื้นคอก เช่น แกลบหนา 3-5 นิ้ว และควรมี
รังไข่ 1 ช่อง ต่อแม่ไก่ 4 ตัว และประตูเข้า-ออก 2 ด้าน เพื่อหมุนเวียนปล่อยไก่ออกสู่แปลง
อิสระ ทั้งนี้ หากมีโรงเรือนมากกว่า 1 หลัง แต่ละหลังควรเว้นระยะห่างกันมากกว่า 10 เมตร
เพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวกและป้องกันการแพร่ระบาดของโรค

การให้น้ำและอาหาร

อาหารไก่ไข่มี 4 ชนิด คือ อาหารผสม หัว
อาหาร อาหารอัดเม็ดหรืออาหารสำเร็จรูป
และอาหารเสริม สำหรับการให้น้ำในไก่ไข่
อายุ 5 เดือนขึ้นไป ควรให้น้ำประมาณครึ่ง
ลิตรต่อวัน หากไก่ขาดน้ำในช่วงกำลังไข่ จะ
ทำให้ไข่ฟองเล็ก น้ำที่ให้ควรเป็นน้ำสะอาด
ไม่มีเชื้อโรคปนเปื้อน ใส่ในกระบอกหรือถัง
ให้ไก่กิน

โดยไก่ไข่ที่อายุ 5 เดือนขึ้นไป ต้องการน้ำ
ประมาณ 0.5 ลิตรต่อวันต่อตัว หากขาดน้ำ
ในช่วงที่กำลังไข่เพียง 3-4 ชั่วโมง จะทำให้
ไข่ฟองเล็ก น้ำสำหรับให้ไก่ไข่ควรเป็นน้ำ
สะอาด ส่วนเรื่องของอาหารนั้น ถ้าเป็นช่วง
เริ่มให้ไข่จะเป็นอาหารที่มีเปอร์เซ็นต์โปรตีน
13-15 % ซึ่งก็มีทั้งอาหารผสม หัวอาหาร
อาหารอัดเม็ด หรืออาหารสำเร็จรูป และ

อาหารเสริม

อุณหภูมิ

โปรแกรมแสงสว่าง การเลี้ยงไก่ไข่แสงสว่างมีความจำเป็นที่จะต้องเพิ่มเมื่อ
ไก่มีอายุ 6-22 สัปดาห์โดยค่อย ๆ เพิ่มแสงให้สัปดาห์ละ 1/2-1 ชั่วโมง จนครบ 4
ชั่วโมง รวมแสงะรรมชาติอีก 12 ชั่วโมงต่อวัน รวมเป็น 16 ชั่วโมง จึงจะเพียงพอ
ต่อความต้องการ เพื่อที่จะให้ได้ผลผลิตสูง หรืออายุการให้ไข่นานและจะใช้แสงเช่น
นี้ไปจนกว่าไก่จะหมดไข่
ความชื้นสัมพัทธ์ ความชื้นสัมพัทธ์ที่เหมาะสมประมาณ 50-80 % ซึ่งถ้าความชื้น
ในอากาศต่ำการระบายความร้อนออกจากร่างกายจะระบายได้ดีขึ้น ซึ่ง
ประเทศไทยมักจะเจอปัญหาเรื่องความชื้นในฤดูฝน (ร้อน-ชื้น)
การให้อาหารไก่ไข่ เป้าหมายสำคัญของอาหารที่ใช้เลี้ยงไก่ไข่ต้องคำนึงถึงต้นทุน
การผลิตให้ต่ำที่สุดและมีประสิทธิภาพการผลิตเพื่อให้ได้ไข่ 1 ฟองต่ าที่สุด อย่างไร
ก็ตามต้นทุนการผลิตไข่ 1 ฟอง เป็นค่าอาหารประมาณ 60% ดังนั้นจะมีผล
เกี่ยวข้องไปถึงเรื่องอัตราการให้ไข่ และขนาดตัวของไก่ด้วยซึ่งผู้เลี้ยงจะต้องเลือก
สายพันธุ์ไก่ที่มีอัตราการให้ไข่ดกและขนาดตัวเล็กเพื่อประหยัดค่าอาหารนอกจากนี้
ยังขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ ฤดูกาลก็เป็นปัจจัยสาคัญ

ปัญหาและการป้องกัน

ปัญหาการเลี้ยงไก่ไข่ที่ต้องระวังก็คือ โรคระบาดต่าง ๆ ที่มาจากเชื้อไวรัสและ
แบคทีเรีย เช่น โรคนิวคาสเซิล โรคหลอดลมอักเสบติดต่อ โรคอหิวาต์ไก่ และโรค
ฝีดาษไก่ ซึ่งสามารถป้องกันได้โดยการฉีดวัคซีนตามอายุไก่และให้วัคซีนอย่าง
สม่ำเสมอ เพราะวัคซีนแต่ละชนิดมีระยะคุ้มกันโรคไม่เหมือนกัน

การรักษา
ใช้ยาปฏิชีวนะ คลอเตตร้าซัยคลิน หรือออกซีเตตร้าซัยคลิน หรือใช้ยาประเภทซัลฟา
เช่น ซัลฟาเมอราซีน หรือซัลฟาเมทธารีน การป้องกัน โดยการให้วัคซีนป้องกันโรคอหิ
วาต์

ประโยชน์ของการเลี้ยงไก่

ทำให้ผู้เลี้ยงมีอาหารที่ดีมีคุณภาพไว้บริโภค
ช่วยให้ผู้เลี้ยงมีรายได้จากการทำร่วมกับงานเกษตรกรรมชนิด
อื่นๆ
สามารถทำเป็นอาชีพหรือกึ่งอาชีพได้
ได้ผลตอบแทนเร็ว และมีโอกาสขยายงานได้มาก
ช่วยให้ดินซึ่งไม่เหมาะแก่การปลูกพืชหรือเลี้ยงสัตว์อย่างอื่นให้
เป็นประโยชน์มากขึ้น
มูลไก่สามารถนำไปใช้เป็นปุ๋ยคอกได้เป็นอย่างดี เป็นการลด
รายจ่ายในการซื้อปุ๋ยเคมีสำหรับใส่พืชผล

และในส่วนที่เพิ่มเติม คือ ไก่ช่วยกำจัดวัชพืชและแมลง ที่เป็นศัตรูพืชบาง
ชนิดได้ รวมถึงช่วยกำจัดปลวก ที่เป็นปัญหาของบ้านที่ปลูกสร้างจากไม้

เกร็ดความรู้

เกร็ดความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับไข่ไก่คือ ถ้าอยากรู้ว่าไก่ตัวไหนจะออก
ไข่สีอะไร ก็ให้ดูที่ติ่งหูของแม่ไก่ แม่ไก่ที่มีติ่งหูสีขาวก็จะออกไข่สีขาว ส่วน
แม่ไก่ที่มีติ่งหูสีแดง จะออกไข่สีน้ำตาล ดังนั้นความเชื่อที่ว่า สีของไข่ไก่ขึ้น
อยู่กับอาหารที่กินเข้าไปนั้นจึงผิด เพราะที่จริงมันขึ้นอยู่กับพันธุ์ของแม่ไก่

ต่างหาก

อ้างอิง

สำนักงานเลขานุการกรม กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ROYAL
กองงานพระราชดำริและกิจกรรมพิเศษ