รายงานผลการดำเนินงานโครงการการอบรมให้ความรู้ "การปลูกผักสวนครัวปลอดสารพิษ"

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม แบบรำยงำน โครงกำรอบรมให้ควำมรู้ “กำรปลูกผักสวนครัวปลอดสำรพิษ” วันที่ 23 กุมภำพันธ์2566 สถำนที่จัด ณ กศน.ต ำบลสันทรำยงำม หมู่ 2 ต.สันทรำยงำม อ.เทิง จ.เชียงรำย รวบรวมโดย นำงวีนัส สรรพสุข ครูกศน.ต ำบลสันทรำยงำม ลงชื่อ...............................................ผู้ตรวจ (นำงสำวจีรำภรณ์ โนรำช) ผู้อ ำนวยกำรศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอ ำเภอเทิง

ก กศน.ต ำบลสันทรำยงำม ค ำน ำ ด้วยศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ าเภอเทิงได้จัดกิจกรรมโครงการอบรให้ ความรู้ “การปลูกผักปลอดสารพิษ” ให้แก่นักศึกษา กศน.ต าบลสันทรายงาม ในวันที่ 23 เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักศึกษามีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีปลูกพืชผักปลอดสารพิษ สามารถน าไปปฏิบัติได้จริงในชีวิตประจ าวัน และได้เรียนรู้ศาสตร์พระราชา ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงได้อย่างเหมาะสม ซึ่งในการด าเนินงานในครั้งนี้ได้รับงบประมาณรายจ่ายงบด าเนินงาน ปีงบประมาณ 2566 จากเงินค่าจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน รหัส 03140201 จากส านักงาน กศน.จังหวัดเชียงราย เป็นเงิน จ านวน 1,560 บาท ( หนึ่งพันห้าร้อยหกสิบาททถ้วน ) กศน.ต าบลสันทรายงาม จึงได้จัดท ารายงานฉบับนี้ขึ้นเพื่อเป็นการสรุปรายงานผลการ ด าเนินงานและปัญหา อุปสรรค แนวทางแก้ไข เพื่อน าไปปรับแผนการด าเนินงานครั้งต่อไป นางวีนัส สรรพสุข ครูกศน.ต าบลสันทรายงาม

ข กศน.ต ำบลสันทรำยงำม สำรบัญ เรื่อง หน้า ค าน า ก สารบัญ ข บทที่ 1 บทน า 1 บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 8 บทที่ 3 วิธีการด าเนินงาน 16 บทที่ 4 ผลการด าเนินงาน 18 บทที่ 5 สรุปผล และข้อเสนอแนะ 22 ภาคผนวก

ห น้ า | 1 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม บทที่ 1 บทน ำ 1. ชื่อโครงกำร โครงกำรอบรมให้ควำมรู้ “กำรปลูกผักสวนครัวปลอดสำรพิษ” 2. สอดคล้องกับนโยบำยและจุดเน้นกำรด ำเนินงำน ส ำนักงำน กศน. ประจ ำปีงบประมำณ พ.ศ.2566 2. กำรยกระดับคุณภำพกำรศึกษำ 2.1 ส่งเสริม สนับสนุนให้สถานศึกษาน าหลักสูตรฐานสมรรถนะไปสู่การปฏิบัติอย่างเต็ม รูปแบบ เพื่อสร้างสมรรถนะที่ส าคัญจ าเป็นส าหรับศตวรรษที่ 21 ให้กับผู้เรียน 2.3 ส่งเสริมการจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างความมั่นคง การสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องในการ ปกครอง ระบอบประชาธิปไตย การเรียนรู้ที่ปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม สร้างวินัย จิตสาธารณะ อุดมการณ์ ความยึดมั่น ในสถาบันหลักของชาติ การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของชาติและท้องถิ่น เสริมสร้างวิถีชีวิตของความ เป็นพลเมือง และมีศีลธรรมที่เข้มแข็ง รวมถึงการมีจิตอาสา โดยผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ที่เป็นการเพิ่มทักษะที่ จ าเป็นต่อการด ารงชีวิต เช่น ทักษะความคิดสร้างสรรค์ การคิดวิเคราะห์ การตัดสินใจ การสื่อสารระหว่าง บุคคล การเตรียมพร้อม รับความเปลี่ยนแปลงที่เหมาะสมกับวัยของผู้เรียน ควบคู่ไปกับการเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น กรอบกิจกรรมพัฒนำผู้เรียน ข้อ 2 กิจกรรมพัฒนาทักษะชีวิต ข้อ 4 กิจกรรมการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ข้อ 11 กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะอาชีพ 3. หลักกำรและเหตุผล ตามนโยบายและจุดเน้นการด าเนินงาน ส านัก กศน.ประจ าปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ที่มุ่งหวังให้ ผู้เรียนทุกช่วงวัยจะได้รับการพัฒนาในทุกมิติ ทั้งในด้านโอกาส ความเท่าเทียม ความเสมอภาค ความปลอดภัย และมีสมรรถนะที่ส าคัญจ าเป็นในศตวรรษที่ 21 และมีความพร้อมร่วมขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศสู่ความ มั่นคงมั่งคั่งและยั่งยืน โดยเน้นการพัฒนาคุณภาพ การศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน การศึกษา ต่อเนื่อง และการศึกษาตามอัธยาศัยอันจะน าไปสู่ การสร้างโอกาส ความเท่าเทียมและลดความเหลื่อมล้ า ทางการศึกษา ยกระดับคุณภาพและเพิ่มประสิทธิภาพ การให้บริการส าหรับทุกกลุ่มเป้าหมาย และสร้างความ พึงพอใจให้กับผู้รับบริการ ในปัจจุบันคนไทยหันมาสนใจปลูกผักกันมากยิ่งขึ้น ประสบปัญหาแมลงลงแปลงผัก จึงต้องก าจัดแมลง ฉีดพ่นในปริมาณที่มาก เพื่อให้ได้ผักที่สวยงามตามความต้องการของผู้บริโภค เมื่อน ามาบริโภคแล้วอาจได้รับ

ห น้ า | 2 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม อันตรายจากสารพิษที่ตกค้างอยู่ในพืชผักนั้นได้ เพื่อเป็นการแก้ปัญหาดังกล่าว กศน.อ าเภอเทิง จึงได้การ ส่งเสริมการปลูกผักเพื่อบริโภคในครัวเรือน หากปลูกผักรับประทานเองแบบผักอินทรีย์ก็เป็นหนทางหนึ่งที่จะ ช่วยให้ผู้บริโภคได้รับสารอาหารที่ดี มีประโยชน์อย่างแท้จริง แต่กระนั้นส าหรับนักศึกษาที่ไม่เคยปลูกผักเลยก็ เป็นปัญหาใหญ่ในการเริ่มต้นที่จะเรียนรู้การปลูกผักด้วยตนเอง โดยการน้อมน าหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาใช้เน้นการพึ่งตนเองและให้ความส าคัญกับการปลูกผักปลอดสารพิษอนุรักษ์ธรรมชาติสิ่งแวดล้อมและเกิด ศูนย์การเรียนรู้คู่ชุมชนต่อไป กศน.ต าบลสันทรายงาม สังกัด กศน.อ าเภอเทิง จึงได้ด าเนินจัดโครงการอบรมให้ความรู้“การปลูกผัก สวนครัวปลอดสารพิษ” เพื่อส่งเสริมให้นักศึกษามีทักษะที่จ าเป็นในการด าเนินชีวิต มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการปลูกผักปลอดสารพิษ มีเจตคติที่ถูกต้องเกี่ยวกับการน้อมน าศาสตร์พระราชามาใช้ในชีวิตประจ าวัน ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างเหมาะสมทั้งต่อตนเอง ครอบครัวและชุมชน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดประสิทธิผลสูงสุด 4. วัตถุประสงค์ 4.1 เพื่อให้นักศึกษามีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีปลูกพืชผักปลอดสารพิษได้ 4.2 เพื่อให้นักศึกษามีทักษะในปลูกพืชผักปลอดสารพิษและสามารถปฏิบัติได้จริงในชีวิตประจ าวัน 4.3. เพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้ศาสตร์พระราชา ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างเหมาะสม 5. เป้ำหมำย 5.1 เชิงปริมำณ นักศึกษากศน.ต าบลสันทรายงาม จ านวน 13 คน 5.2 เชิงคุณภำพ นักศึกษามีความรู้ มีทักษะปลูกพืชผักปลอดสารพิษและสามารถน าไปปฏิบัติได้จริงใน ชีวิตประจ าวันและมีความรู้เกี่ยวกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

กศน.ต 6. วิธีด ำเนินงำน กิจกรรมหลัก วัตถุประสงค์ กลุ่มเป้ำหมำยและเป้ กลุ่มเป้าหมาย เป้ (เชิง 1. ประชุมชี้แจงและ ประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างความรู้เข้าใจใน การวางแผนการจัด กิจกรรม ผู้บริหาร ครู บุคลากร จ านวน 14 คน ครูแล ได้ปร วางแผ หน้าที ในกา ร่วมกั 2. ส ารวจความต้องการ/ ประสานเครือข่าย ส ารวจความต้องการของ กลุ่มเป้าหมาย ครูและนักศึกษา จ านวน 10 คน ครู แล แบ่งห ความ และป เครือข 3. จัดท า/ขออนุมัติ โครงการอบรมให้ความรู้ “การปลูกผักสวนครัวปลอด สารพิษ” เพื่อก าหนดแนวทางและให้ ได้รับการสนับสนุน ด าเนินงานโครงการ ครู กศน.ต าบล จ านวน 1 คน มีโครง เสนอ ด าเนิน วางแผ

ห น้ ำ | 3 ต ำบลสันทรำยงำม ำหมำย พื้นที่ด ำเนินกำร ระยะเวลำ งบ ประมำณ (บำท) ป้าหมาย งคุณภาพ) ละบุคลากร ะชุม ผนแบ่ง ที่รับผิดชอบ รด าเนินงาน กัน ห้องประชุม กศน.อ าเภอ เทิง 10 ก.พ.66 - ละนักศึกษา หน้าที่ส ารวจ ต้องการ ประสาน ข่ายในพื้นที่ กศน.ต าบลสันทรายงาม 13 ก.พ.66 - งการเพื่อ ขออนุมัติ นการตามที่ ผนไว้ กศน.อ าเภอเทิง 15 ก.พ.66 -

กศน.ต กิจกรรมหลัก วัตถุประสงค์ กลุ่มเป้ำหมำยและเป้ กลุ่มเป้าหมาย เป้ (เชิง 4. ด าเนินการจัดกิจกรรม โครงการอบรมให้ความรู้ “การปลูกผักสวนครัวปลอด สารพิษ” - ให้ความรู้การพัฒนา คุณภาพชีวิตตามหลัก ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง - อบรมแนวทางท าเกษตร อินทรีย์และการสร้างชีวิตที่ ยั่งยืน 1. เพื่อให้นักศึกษามี ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ วิธีปลูกพืชผักปลอด สารพิษได้ 2. เพื่อให้นักศึกษามีทักษะ ในปลูกพืชผักปลอด สารพิษและสามารถปฏิบัติ ได้จริงในชีวิตประจ าวัน 3. เพื่อให้นักศึกษาได้ เรียนรู้ศาสตร์พระราชา ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงได้อย่างเหมาะสม นักศึกษา กศน. ต าบล สันทรายงาม จ านวน 13 คน นักศึก ต าบล งาม ไ โครงก ความร ผักสว สารพิษ นักศึก มีทักษ พืชผัก สารพิษ สามาร ปฏิบัติ ชีวิตป และมี เกี่ยวกั

ห น้ ำ | 4 ต ำบลสันทรำยงำม ำหมำย พื้นที่ด ำเนินกำร ระยะเวลำ งบ ประมำณ (บำท) ป้าหมาย งคุณภาพ) กษา กศน. สันทราย ด้เข้าร่วม การอบรมให้ รู้ “การปลูก นครัวปลอด ษ” กษามีความรู้ ษะปลูก กปลอด ษและ รถน าไป ติได้จริงใน ระจ าวัน ความรู้ กับหลัก กศน.ต าบลสันทรายงาม 23 ก.พ. 66 1,560 บำท

กศน.ต กิจกรรมหลัก วัตถุประสงค์ กลุ่มเป้ำหมำยและเป้ กลุ่มเป้าหมาย เป้ (เชิง ปรัชญ พอเพี 5. ประเมินความพึงพอใจ ของผู้เข้าร่วมโครงการ -เพื่อทราบผล ความก้าวหน้าและปัญหา การเรียนรู้และด าเนินงาน นักศึกษา กศน. ต าบล สันทรายงาม จ านวน 13 คน นักศึก อ าเภอ ความพ ร้อยล 6. สรุปรายงานผลการ ด าเนินงานตามโครงการ - เพื่อสรุปและรายงานผล ต่อผู้เกี่ยวข้อง น าผลจาก การกรอกแบบประเมิน ความพึงพอใจของ กิจกรรมมาปรับปรุงและ พัฒนาต่อไป ครู กศน.ต าบล จ านวน 1 คน ครูปร และส ด าเนิน น าไปพ ปรับป ยิ่งขึ้นไ

ห น้ ำ | 5 ต ำบลสันทรำยงำม ำหมำย พื้นที่ด ำเนินกำร ระยะเวลำ งบ ประมำณ (บำท) ป้าหมาย งคุณภาพ) ญาเศรษฐกิจ ยง กษา กศน. อเทิง ระดับ พึงพอใจ ะ80 กศน.ต าบลสันทรายงาม 23 ก.พ. 66 ะเมินผล รุปผลการ นโครงการ พัฒนา ปรุงให้ดี ไป กศน.อ าเภอเทิง 24 ก.พ.66

ห น้ า | 6 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม 7. วงเงินงบประมำณทั้งโครงกำร งบด าเนินงาน ปีงบประมาณ 2566 งบค่ากิจกรรมพัฒนาผู้เรียน รหัส 03140201 จ านวนเงิน 1,560 บาท (หนึ่งพันห้าร้อยหกสิบบาทถ้วน) โดยขอถัวจ่ายทุกรายการตามที่จ่ายจริง ดังนี้ 7.1. ค่าอาหารกลางวัน จ านวน 13 คน 1 มื้อละๆ 70 บาท เป็นเงิน 910 บาท 7.2. ค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม 13 คน 2 มื้อๆละ 25 บาท เป็นเงิน 650 บาท รวมเป็นเงิน 1,560 บำท หมำยเหตุ ค่ำใช้จ่ำยทุกรำยกำรขอถัวจ่ำยตำมที่จ่ำยจริง 8. แผนกำรใช้จ่ำยงบประมำณ กิจกรรมหลัก ไตรมำส 1 (ต.ค.- ธ.ค. 65) ไตรมำส 2 (ม.ค.- มี.ค. 66) ไตรมำส 3 (เม.ย.-มิ.ย. 66) ไตรมำส 4 (ก.ค.- ก.ย.66) โครงการอบรมให้ความรู้ “การปลูก ผักสวนครัวปลอดสารพิษ” - 1,560 บาท - - 9. ผู้รับผิดชอบโครงกำร นางวีนัส สรรพสุข ครู กศน.ต าบล 10. เครือข่ำยที่เกี่ยวข้อง 10.1 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10.2 ก านัน/ผู้ใหญ่บ้าน 10.3 ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงประจ าต าบล 11. โครงกำรที่เกี่ยวข้อง 11.1. โครงการพัฒนาผู้เรียน 11.2. โครงการจัดการศึกษาพื้นฐานนอกระบบ

ห น้ า | 7 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม 12. ผลลัพธ์ (Outcome) นักศึกษาที่เข้ารับการอบรม มีความรู้ และทักษะการปลูกผักปลอดสารพิษ มีการพัฒนา คุณภาพชีวิต ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง น าความรู้ไปใช้ในการประกอบอาชีพของตนเองและ ครอบครัวได้ 13. ดัชนีตัวชี้วัดควำมส ำเร็จของโครงกำร(outcome) 13.1 ตัวชี้วัดผลผลิต(Output) 1) เชิงคุณภาพ ร้อยละ 80 ของผู้เรียนมีความรู้ มีความรู้ และทักษะการปลูกผักปลอดสารพิษ มีการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง น าความรู้ไปใช้ในการประกอบอาชีพของตนเอง และครอบครัวได้ 2) ผู้เข้าร่วมโครงการ จ านวน 186คน มีความพึงพอใจในระดับดีขึ้นไป 13.2 ตัวชี้วัดผลลัพธ์(Outcome) 1) ร้อยละ 80 ของผู้เรียนมีความรู้ มีความรู้ และทักษะการปลูกผักปลอดสารพิษ มีการพัฒนา คุณภาพชีวิต ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง น าความรู้ไปใช้ในการประกอบอาชีพของตนเองและ ครอบครัวได้ 2) ผู้เข้าร่วมโครงการ จ านวน 186 คน ได้พัฒนาทักษะมีการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตามหลัก ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง น าความรู้ไปใช้ในการประกอบอาชีพของตนเองและครอบครัวได้ 14. กำรติดตำมและประเมินผลโครงกำร 14.1 แบบสอบถามความพึงพอใจ 14.2 แบบรายงานผลการด าเนินโครงการ

ห น้ า | 8 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม บทที่ 2 เอกสำรที่เกี่ยวข้อง ในปัจจุบันมีการท าการเกษตรมากมาย และหลากหลายรูปแบบ ท าให้เกิดข้อสงสัยหลายๆ อย่างว่าการ ท าการเกษตรแต่ละแบบนี้ผู้บริโภคจะมั่นใจได้อย่างไรว่าพืชผักและผลไม้ต่างๆ ที่เราบริโภคกันอยู่ทุกวันนั้นจะ ไม่เป็นอันตราย จะปลอดภัย และไม่มีสารเคมีจากยาฆ่าแมลง หรือยาก าจัดศัตรูพืช ครั้งนี้เราจะมาพูดถึง เรื่อง การปลูกผักปลอดสารพิษ ซึ่งการปลูกพืชผักปลอดสารพิษนั้นเป็นการปลูกที่ใช้อินทรียวัตถุ และวัสดุที่มาจากธรรมชาติทั้งหมด รวมไปถึงองค์ประกอบต่างๆ ต้องเป็นแหล่งที่มาจากธรรมชาติ และไม่มีพื้นที่ใกล้เคียงใช้สารเคมีโดยเด็ดขาด ไม่ ว่าจะเป็นการปลูกแบบทานเองที่บ้าน ปลูกแบบออแกนิก หรือปลูกบนดิน ต่างก็มีวิธีการดูแลโดยไม่ใช้สารเคมี ทั้งสิ้น เรียกว่า การปลูกพืชแบบปลอดสารพิษ กำรปลูกผักปลอดสำรพิษ ผักปลอดสารพิษ คือ ผักที่ไม่ได้ผ่านการใช้สารเคมี หรือยาฆ่าแมลงต่างๆ และต้องไม่มีสารเคมีตกค้าง ในดินเกินค่าที่มีการก าหนด ซึ่งตัวผักปลอดสารพิษจะเป็นพืชผักที่คนไทยและทั่วโลกให้ความนิยม และต้องการ หาซื้อมาทานเป็นจ านวนมาก เนื่องจากมีความมั่นใจได้ว่าเป็นพืชที่ไม่มีสารเคมีตกค้างในผัก และท าให้บริโภคได้อย่างมั่นใจได้เป็น อย่างดี นอกจากนี้ยังสามารถปลูกทานเองได้ที่บ้าน เนื่องจากพืชหลายชนิดนั้นสามารถเพาะปลูกทานเองได้ จึง จ าแนกได้ว่าพืชผักปลอดสารพิษนั้น นอกจากจะเป็นพืชที่อยู่ในแปลงเกษตรใหญ่แล้ว ตามบ้านเรือนที่ปลูกพืช กินเองก็นับเป็นพืชปลอดสารพิษได้เช่นกัน

ห น้ า | 9 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม จะกล่าวได้ว่าพืชผักปลอดสารพิษนั้นเป็นที่ต้องการของทุกคนเพราะอะไร เพราะการบริโภคพืชผักนั้น เป็นการบริโภคที่เป็นประจ าของคนทั่วโลกอยู่แล้ว ใครบ้างไม่อยากรับประทานผักปลอดสารพิษ ซึ่งพืชผักปลอด สารพิษก็จ าแนกการปลูกได้หลากหลาย ไม่ว่าจะปลูกไว้ทานเองในพื้นที่ที่อยู่อาศัย หรือปลูกแบบไม่ใช้ดิน หรือที่ เรียกว่า การปลูกผักออแกนิก การปลูกแบบใช้สารอินทรียวัตถุในการดู ซึ่งการปลูกแบบนี้ล้วนแต่เป็นการปลูก แบบปลอดสารพิษทั้งสิ้น เราจะเจาะเข้าไปว่าการปลูกแบบปลอดสารพิษนั้นมีที่มาที่ไปอย่างไร ผักเป็นอาหารที่มีความจ าเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างมาก ซึ่งโดยปกติแล้วผู้คนทั่วโลกย่อมนิยมทานผัก เป็นเรื่องปกติของชีวิตประจ าวัน ซึ่งพืชผักนั้นมีคุณประโยชน์ที่จ าเป็นต่อร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นพวกวิตามิน แร่ ธาตุ ไขมัน คาร์โบไฮเดรต และใยอาหาร ซึ่งสารอาหารเหล่านี้จะเป็นตัวช่วยสภาวะสมดุลให้กับร่างกายของคนเราเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็น การสร้างสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยบ ารุงร่างกายในส่วนที่สึกหรอ เป็นต้น นอกจากนี้ผักปลอดสารพิษนั้นจะต้อง มีการผ่านการคัดกรองและตรวจสอบคุณภาพว่าเป็นผักที่ปลอดสารพิษจริง ในดินต้องไม่มีสารตกค้างที่เกินค่า มาตรฐานที่จะเป็นอันตรายต่อผู้บริโภค ที่ส าคัญต้องย่อยสลายได้ง่าย รวมไปถึงขั้นตอนการดูแลรักษา จนถึง การบรรจุ และส่งต่อไปยังผู้บริโภค ต้องเป็นไปตามมาตรฐานที่มีการก าหนดไว้ตามกฎกระทรวง ผักปลอดสารพิษนั้น คือ ผัก หรือผลผลิตที่ไม่มีการใช้สารเคมีในการป้องกันและปราบศัตรูพืช หรือถ้า ใช้ต้องเป็นสารเคมีที่ไม่มีการตกค้างเกินค่ามาตรฐานที่ก าหนด โดยสารเคมีเหล่านั้นจะต้องไม่ตกค้างอยู่ในดิน นานเกินไป หรือต้องไม่ใช้สารเคมีเพื่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศน์ต่างๆ รวมไปถึงต้องไม่ ส่งผลไปยังผู้บริโภคอย่างเด็ดขาด ตามประกาศของกฎกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 163 พ.ศ.2538

ห น้ า | 10 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม สภำพพื้นที่ปลูกผักปลอดสำรพิษ การเลือกพื้นที่ใน การปลูกผักปลอดสารพิษ นั้นเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ส าคัญในการจะปลูกผักปลอด สารพิษ สิ่งส าคัญเลยจะต้องปลูกในที่ที่ดินมีความราบเรียบสม่ าเสมอกัน โดยการระบายน้ านั้นจะต้องระบายน้ า ได้เป็นอย่างดี และจะต้องไม่เป็นพื้นที่ที่อยู่ใกล้เขตโรงงาน หรือเขตอุตสาหกรรมต่างๆ เพื่อหลีกเลี่ยงสารพิษที่ จะลอยมากับอากาศ และตกค้างอยู่ในพื้นที่เพาะปลูกได้ โดยทั่วไปแล้วลักษณะดินที่มีความเหมาะสมนั้นจะต้องเป็นดินที่มีการระบายน้ าได้ค่อนข้างดี และที่ ส าคัญจะต้องเป็นดินร่วนซุย ดินจะต้องมีความอุดมสมบูรณ์ของธาตุอาหาร โดยส่วนใหญ่แล้วจะประกอบไป ด้วยอนินทรียวัตถุ 45% อินทรียวัตถุ 5% น้ าและอากาศ 25% ไส้เดือนและจุลินทรีย์ในดิน เป็นต้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่จะช่วยให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์ และที่ส าคัญจะช่วยพืชผักนั้น เจริญเติบโตได้เป็นอย่างดี มีความต้านทานต่อโรคและแมลง นอกจากนี้ดินที่ดีมีค่า pH ที่เป็นกลาง โดยอยู่ ระหว่างที่ 6.0-6.5 โดยประมาณ ดินจะมีความสมบูรณ์เป็นอย่างมาก ส่วนแหล่งน้ าที่เหมาะแก่การใช้ในการ ปลูกพืชผักปลอดสารพิษนั้นควรเป็นแหล่งน้ าที่มาจากธรรมชาติ ไม่มีสารพิษเจือปน และจะต้องมีเพียงพอต่อ ความต้องการในการปลูกพืชตลอดทั้งปี

ห น้ า | 11 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม ขั้นตอนกำรปลูกผักปลอดสำรพิษ ในการเตรียมแปลงปลูกนั้นควรจะมีการไถพรวนดิน และตากดินไว้อย่างน้อย 1-2 อาทิตย์ ก่อนที่จะท า การเพาะปลูก เพื่อเป็นการฆ่าเชื้อโรคที่อยู่ในดิน และก าจัดวัชพืชไปในตัว นอกจากนี้เมล็ดพันธุ์พืชผักส่วนใหญ่ จะมีขนาดเล็ก และมีระบบรากที่ละเอียดอ่อนเป็นอย่างมาก ถ้าเกิดการเตรียมดินนั้นไม่ดีจะท าให้มีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของพืชผักได้ หรือจะท าอีกวิธีโดย การสูบน้ าเข้าพื้นที่ให้น้ าท่วม หลังจากนั้นก็ค่อยปล่อยน้ าออก และไถพรวนดิน ตากทิ้งไว้ ก็เป็นการล้างสารพิษ และก าจัดวัชพืชได้อีกแบบ ที่ส าคัญต้องไม่ลืมเติมธาตุอาหารลงในแปลงที่จะเตรียมการปลูกไว้ด้วย เพื่อให้ พืชผักนั้นสามารถเติบโตได้อย่างแข็งแรง และต้านทานต่อโรคและการท าลายของแมลง อีกประการหนึ่งเลย คือ จะต้องไม่ลืมปรับร่องน้ า การท าร่องน้ าไว้นั้นก็เพื่อให้มีน้ าใช้ที่เพียงพอตลอด ในช่วงของการเพาะปลูก ที่ส าคัญไม่ควรจะท าให้มีแอ่งน้ าขัง หรือน้ าท่วม ในแปลงปลูกอย่างเด็ดขาด เพื่อเป็น การป้องกันการเกิดโรคที่จะตามมาได้ ในขั้นตอนการเตรียมเมล็ดพันธุ์นี้ ก่อนที่จะเริ่มน าไปปลูกนั้นเราจะต้องท าการล้างเมล็ดให้สะอาด เสียก่อน และต้องไม่ลืมว่าการล้างนั้นเหมือนเป็นการฆ่าเชื้อโรคที่ติดมากับเมล็ดพันธุ์ไปในตัวด้วย โดยการล้าง นั้นเราสามารถท าได้ดังนี้ –คัดแยกเมล็ดพันธุ์โดยการคัดแยกเมล็ดพันธุ์ก็เพื่อให้เราได้รู้ว่าเมล็ดพันธุ์อันไหนดี หรือมีวัชพืช หรือสิ่ง แปลกปลอมปะปนอยู่ในเมล็ดพันธุ์ด้วยหรือไม่ ถ้ามีให้คัดแยกออกทันทีเพื่อเป็นการป้องกันในขั้นต้น –แช่เมล็ดพันธุ์ในน้ ำอุ่น โดยจะแช่เมล็ดพันธุ์ในอุณหภูมิที่ประมาณ 50-55 องศาเซลเซียส โดยจะใช้ระยะเวลา ในการแช่ประมาณ 15-30 นาที ท าไมต้องแช่น้ าอุ่น ก็เพราะจะช่วยในการลดปริมาณเชื้อโรคที่ติดมากับเมล็ด พันธุ์ อีกทั้งยังเป็นส่วนช่วยในการกระตุ้นเมล็ดพันธุ์ไปในตัวด้วย –กำรเลือกซื้อเมล็ด ควรเลือกซื้อเมล็ดพันธุ์จากแหล่งที่มีความน่าเชื่อถือได้ ควรตรวจสอบแหล่งที่มาของเมล็ด พันธุ์ชนิดนั้นๆ ว่ามีที่มาที่ไปอย่างไร เพื่อเป็นการป้องกันและปัญหาที่อาจจะเกิดตามมาในภายหลังได้ –สังเกต วัน เดือน ปี วันหมดอำยุการดูฉลากนั้นเป็นสิ่งส าคัญเป็นอย่างมากในการเลือกเมล็ดพันธุ์ที่จะน ามา ปลูก เพราะจะเป็นข้อมูลที่บอกว่าเมล็ดพันธุ์จะสามารถเจริญเติบโตได้ดีหรือไม่ กำรเลือกวิธีกำรปลูกผักปลอดสำรพิษ ในการเลือกวิธีการปลูกนั้น ระยะในการปลูกจะขึ้นอยู่กับว่าเราจะปลูกพืชชนิดใด แต่จะแนะน าว่าการ ปลูกพืชผักนั้นควรปลูกในระยะห่างที่ดีและพอสมควร อย่าปลูกแน่นจนเกินไป จะท าให้พืชผักนั้นเสียหายได้เมื่อ เริ่มเจริญเติบโตขึ้น สาเหตุที่ไม่ควรปลูกแน่นเกินไป เพราะพืชจะได้มีการระบายอากาศที่ดี และยังช่วยในการ ปรับสภาพแวดล้อมไม่ให้เหมาะสมต่อการระบาดของโรค ที่ส าคัญจะต้องคอยตรวจแปลงอยู่เสมอ โดยการตรวจแปลงนั้นอาจจะเป็นการสุ่มเดินตรวจเป็นจุดๆ ไปก็ได้ โดยตรวจจุดละ 10-20 จุด ต่อไร่ ถ้าพบว่ามีปัญหาเกิดขึ้นก็ให้รีบก าจัดต้นตอตรงบริเวณนั้นในทันที เพื่อไม่ให้ลามไปเกิดยังบริเวณจุดอื่นๆ

ห น้ า | 12 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม กำรบ ำรุงดูแลรักษำผักปลอดสำรพิษ นอกจากนี้การดูแลพืชปลอดสารพิษนั้นก็มีวิธีที่ดูแลที่หลากหลาย และไม่จ าเป็นต้องพึ่งสารเคมีแต่ อย่างใด โดยส่วนใหญ่อาจจะใช้วิธีการทางชีวภาพ โดยใช้น้ าชีวภาพเข้ามาช่วย หรือปลูกพืชเสริม ที่มีสรรพคุณ ในการช่วยไล่แมลง หรือในช่วงที่เตรียมดินมีการเติมธาตุอาหารและปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยหมักชีวภาพ ขึ้นอยู่กับ ว่าเกษตรกรแต่ละท่านจะสะดวกวิธีการใด ซึ่งวิธีการข้างต้นนี้เป็นการช่วยให้เกษตรกรไม่จ าเป็นต้องพึ่งสารเคมี เลยแม้แต่น้อย เพราะถ้าดินดีอยู่แล้วพืชย่อมแข็งแรงอย่างแน่นอน การให้ธาตุอาหารนั้น นอกจากจะให้ในดินแล้ว พืชบางชนิดก็มีความจ าเป็นที่จะต้องให้ธาตุอาหาร เช่นกัน เช่น พืชในกะหล่ า อาจจะต้องการธาตุโบรอนเพื่อต้านทานโรคไส้กลวงด า มะเขือเทศอาจจะต้องการ ธาตุแคลเซียม เป็นต้น ซึ่งการให้ธาตุอาหารในพืชนั้นไม่จ าเป็นจะต้องให้ในพืชทุกชนิด เพียงแต่เป็นการเสริมให้ พืชบางชนิดที่ต้องการเท่านั้น เพราะพืชหลายๆ ชนิดนอกจากให้ในช่วงที่ปรับปรุงดินก็เพียงพอต่อความต้องการ ของพืชแล้ว กำรป้องกันและก ำจัดแมลงศัตรูพืช การปลูกพืชปลอดสารพิษหรือแม้แต่การปลูกพืชแบบปกตินั้น คงหนีไม่พ้นปัญหาแมลงหรือศัตรูพืช มา รบกวนแปลงอย่างแน่นอน ซึ่งถ้าในกรณีปกติอาจจะมีการน าสารเคมีมาใช้เพื่อไล่ แต่ในกรณีของการปลูกพืช แบบปลอดสารพิษนั้นคงท าไม่ได้อย่างแน่นอน เพราะอาจจะท าให้เกิดสารเคมีตกค้างในพืชผักได้ ซึ่งวิธีที่จะกล่าวถึง คือ การใช้กับดักกาวเหนียว ซึ่งวิธีนี้เป็นวิธีที่ไม่ส่งผลต่อแปลงเกษตรอย่างแน่นอน นอกจาก ไม่มีกลิ่น สี แล้วนั้น ยังไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ซึ่งการใช้กับดักกาวเหนียวนี้จะควบคุมปริมาณ แมลงตัวที่โตเต็มวัย ซึ่งสามารถช่วยดึงแมลงได้หลากหลายชนิด โดยทั่วไปนั้นแมลงจะชอบวัสดุที่มีสีเหลือง หรือ อะไรที่เรืองแสงเป็นสีเหลือง โดยการน ากาวดักเหนียวทาทิ้งไว้ จากนั้นก็น าไปติดตั้งในแปลง โดยให้ความสูงอยู่ที่ 30 เซนติเมตร หรือสูงกว่าผักที่โตเต็มที่แล้ว โดยกับดักนี้จะใช้ประมาณ 60-80 กับดัก ต่อพื้นที่ 1 ไร่ โดยในช่วงที่ระบาดมาก อาจจะใช้มากหน่อย แต่ถ้าช่วงที่ระบาดน้อยก็ลดลงเหลือ 15-20 กับดัก ต่อไร่ก็พอ

ห น้ า | 13 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม นอกจากนี้ยังมีการใช้วิธีต่างๆ ในการจัดการแมลง หรือศัตรูพืชประเภทแมลงตัวเล็กๆ อื่นๆ ได้อีก การใช้กับดัก แสงไฟโดยใช้หลอดไฟแบล็คไลท์ หรือฟลูออร์เรสเซนต์ ล่อแมลงในช่วงเวลากลางคืน หรือจะใช้ฟางข้าวคลุม แปลงปลูก แต่เนื่องจากวิธีแบบฟางข้าวคลุมแปลงปลูก หรือพลาสติกคลุมนี้ จะต้องใช้ในพืชที่มีระยะเวลาที่ ตายตัวจะเหมาะสมที่สุด อีกวิธี ก็คือ การใช้มุ้งตาข่ายคลุม โดยวิธีใช้ตาข่ายนี้จะเป็นวิธีการแบบโรงเรือนหรือไม่มีโรงเรือนก็ได้ แต่วิธีแบบใช้มุ้งตาข่ายนี้ก็ย่อมมีความเสี่ยง เนื่องจากว่าถ้ามีแมลงผีเสื้อ หรือหนอนผีเสื้อ หลุดเข้าไปได้นั้นจะท า ให้เกิดการระบาดอย่างรวดเร็ว ฉะนั้นต้องดูแลมุ้งตาข่ายเป็นอย่างดีเพื่อไม่ให้เกิดรอยรั่วหรือฉีกขาด ซึ่งวิธีการนี่จะใช้วิธีการทางธรรมชาติ โดยใช้ธรรมชาติเป็นตัวควบคุมและจ ากัดการแพร่กระจายของพวกแมลง ศัตรูพืชทั้งหลาย โดยอาจจะใช้ไส้เดือนฝอยเพื่อช่วยในการควบคุม โดยจะมีรายละเอียดดังนี้ ไส้เดือนฝอย ซึ่งในตัวของไส้เดือนฝอยนั้นจะมีเชื้อบักเตรีอยู่ พอปลดปล่อยเชื้อตัวนี้ออกมาจะท าให้แมลง ศัตรูพืชนั้นตายในที่สุด ซึ่งเหมาะกับการควบคุมพวกด้วงหมัดผัก โดยไส้เดือนจะเข้าไปชอนไชสู่ระบบเลือดและ ปล่อยสารดังกล่าวออกมา แต่เนื่องจากไส้เดือนนั้นไม่ทนต่อสภาพแห้งแล้ง และโดนแสงมากไม่ได้ เกษตรกรที่ จะควบคุมให้ปริมาณไส้เดือนมีตลอดนั้น จะต้องหมั่นให้น้ าแก่พืชที่ปลูกในช่วงเย็นจะเหมาะสมที่สุด เป็นที่ทราบกันอยู่แล้วว่าสารสกัดจากพืชหรือสมุนไพรของไทยนั้น บางชนิดมีสรรพคุณในการช่วยขับ ไล่แมลงศัตรูพืชได้ โดยสารสกัดที่ว่ามาจากพืชสะเดา ซึ่งในสะเดานั้นจะมีสารชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า “อะซาดิแร คติน” ซึ่งสารตัวนี้จะมีส่วนช่วยในการป้องกันและก าจัดแมลงได้ โดยสามารถฆ่าแมลงได้ แต่เป็นเพียงบางชนิด เท่านั้น, ใช้เป็นสารเพื่อไล่แมลงได้, ช่วยในการยับยั้งการเจริญเติบโตของแมลงได้ และยังช่วยยับยั้งการวางไข่ และการลอกคราบ ของแมลงได้ กำรใช้สะเดำ นอกจากนี้การใช้สะเดานั้นจะใช้สะเดาที่บดแล้วประมาณ 1 กิโลกรัม และน าไปแช่ในน้ าประมาณ 20 ลิตร จากนั้นทิ้งไว้ โดยทิ้งค้างไว้ 1 คืน แต่ในกรณีที่เกษตรกรหรือท่านที่มีเครื่องช่วยในการกวนส่วนผสมก็สามารถลด ระยะเวลาได้เหลือแค่ 3-4 ชั่วโมง เท่านั้น พอได้ส่วนผสมเรากรองเอาแต่น้ า และผสมด้วยสารจับใบ 1 ช้อน ก็ น าไปใช้ได้ในทันที ในส่วนของกากสะเดานั้นเราสามารถน าไปโรยยังโคนต้นเพื่อปรับปรุงสภาพดิน และช่วยก าจัดแมลงได้ข้อระวัง ในกำรใช้นั้น เนื่องจากพืชบางชนิดอาจจะเกิดอาการใบไหม้ เหี่ยวย่น หรือต้นแคระได้ หลังจากได้รับสารตัว ดังกล่าวจากสะเดา ถ้าพบอาการผิดปกติจากการใช้นั้นก็ควรงดใช้สารสกัดจากสะเดาไปก่อน เพื่อเป็นการ ป้องกันการเกิดความเสียหาย และคอยสังเกตอาการต้นพืชที่ใช้ว่ามีอาการดีขึ้นหรือแย่ลงเป็นระยะๆ ไป

ห น้ า | 14 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม ข้อดีของกำรปลูกผักปลอดสำรพิษ ข้อดีของการปลูกพืชผักปลอดสารพิษนั้น แน่นอนอยู่แล้วว่าจะต้องได้ผักที่สด สะอาด และปลอดภัย ทั้งตัว เกษตรกรเอง และผู้บริโภค ซึ่งก็มีดังนี้ ช่วยให้เกษตรกรที่ท าการปลูกพืชผักปลอดสารพิษนั้นมีคุณภาพและสุขภาพชีวิตที่ดีขึ้น เพราะว่า ไม่ได้ใช้สารเคมีในการก าจัด ท าให้ไม่ได้รับสารอันตรายเข้าสู่ร่างกาย จึงท าให้คุณภาพชีวิตและ สุขภาพดีขึ้นกว่าเดิม ช่วยลดต้นทุนในการดูแลและการใช้สารเคมีมาท าลายพืช เนื่องจากการปลูกพืชปลอดสารพิษนั้นไม่ มีความจ าเป็นต้องใช้สารเคมีแต่อย่างใด ท าให้การดูแลนั้นเป็นเรื่องที่ง่าย เพียงแค่ใช้น้ าชีวภาพและ ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ในการดูแล และการเตรียมดินที่ดีก็ช่วยให้พืชมีภูมิต้านทานโรคได้อย่างมากมาย ท าให้พืชผักที่ได้มีคุณภาพมากขึ้น เพราะไม่ได้ใช้สารเคมีในการช่วยเร่งการเจริญเติบโต ท าให้ได้ผัก ที่สด สะอาดปลอดภัย และมีคุณภาพ มากยิ่งขึ้น ท าให้ขายได้ในราคาที่ดี และได้ก าไร สามารถปลูกทานเองได้ เพราะเป็นพืชที่นิยมปลูกกันทั่วไป ท าให้หลายๆ ครอบครัวมีการหันมา ปลูกพืชเพื่อไว้ใช้ภายในครอบครัวกันมากขึ้น ท าให้คุณภาพชีวิตและจิตใจดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ในส่วนของข้อเสียนั้นจะบอกว่าแทบจะไม่มีผลกระทบของข้อเสียเลยก็ว่าได้ อาจจะมีบ้างแต่น้อย อาจจะเสียเวลาในการดูแล หรือไม่ก็อาจจะใช้เวลาในการดูแลที่ละเอียดอ่อนมากเกินไป ซึ่งยุคปัจจุบันก็มีการ หันมาใช้วิธีการปลูกพืชปลอดสารพิษกันมากอยู่แล้ว ท าให้การพูดถึงข้อเสียนั้นอาจจะเป็นเรื่องเวลาเสียมากกว่า แต่เสียเวลาแต่แลกมากับคุณภาพและสุขภาพที่ดีขึ้นก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ดี

ห น้ า | 15 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม ประโยชน์ของ กำรปลูกผักปลอดสำรพิษ จะเห็นได้ว่าการปลูกพืชปลอดสารพิษนั้นนับเป็นประโยชน์อย่างหนึ่งที่ช่วยในการลดต้นทุนส าหรับ ผู้บริโภค ลดต้นทุนในการผลิต และการซื้อสารเคมี ส าหรับเกษตรกรซึ่งจะช่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้น ผู้บริโภค ก็ได้รับแต่สิ่งดีๆ และมีประโยชน์ เกษตรกรเองก็ได้ทั้งก าไรจากการจ าหน่าย สุขภาพที่ดีจากการไม่ใช้สารเคมีใน การก าจัดวัชพืช การปลูกพืชผักปลอดสารพิษนั้นเป็นเรื่องที่นับว่าเป็นอีกทางเลือกหนึ่งส าหรับสังคมในปัจจุบันที่หันมา ใส่ใจสุขภาพกันมากขึ้น เพียงแค่ต้องดูแลและเอาใจใส่มากกว่าการใช้สารเคมีร่วมด้วย เพราะต้องเตรียมดินใน การปลูก คัดเมล็ดพันธุ์ และฆ่าเชื้อก่อนปลูก ขั้นตอนค่อนข้างละเอียดอ่อน แต่เชื่อได้ว่าส่งผลดีกับผู้ปลูกอย่าง แน่นอน ที่ส าคัญการปลูกพืชทุกชนิดจะต้องไม่ให้มีน้ าขังเป็นเวลานาน เพราะว่าถ้าเกิดน้ าท่วมขังเป็นเวลานาน นั้นจะท าให้เกิดโรคตามมาอย่างแน่นอน การกล่าวถึงการปลูกพืชปลอดสารพิษนั้นเป็นการให้ความรู้ในเรื่องการปลูกว่ากว่าจะได้พืชที่ปลอด สารพิษนั้นจะต้องมีที่มาที่ไปอย่างไร ขั้นตอนในการดูแลท าอย่างไร เพราะการปลูกพืชปลอดสารพิษนั้น นอกจากปัจจัยภายในแล้ว ภายนอกเองก็ส าคัญ เพราะสิ่งแวดล้อมรอบนอกจะต้องไม่มีสิ่งที่สร้างสารเคมีอย่าง เด็ดขาด เห็นได้ว่าการปลูกพืชแต่ละชนิดต้องใส่ใจในรายละเอียดทุกด้าน เพราะเมื่อเราปลูกแล้วก็ต้องรู้จักที่ ดูแลให้ดี เพราะถ้าเราดูแลดีผลผลิตที่ได้ย่อมได้คุณภาพที่ดีอย่างแน่นอน บทความในครั้งก็เป็นตัวเสริมในเรื่อง ของ การปลูกผักปลอดสารพิษ เพียงคร่าวๆ เป็นแนวทางให้กับผู้ที่สนใจอย่างแท้จริงได้อย่างแน่นอน แหล่งข้อมูล : https://www.palangkaset.com

ห น้ า | 16 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม บทที่ 3 ขั้นตอนกำรด ำเนินงำน กิจกรรมหลัก วัตถุประสงค์ กลุ่มเป้ำหมำย เป้ำหมำย พื้นที่ ด ำเนินกำร ระยะเวลำ งบ ประมำณ 1. ประชุมชี้แจง และ ประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างความรู้เข้าใจ ในการวางแผนการจัด กิจกรรม ผู้บริหาร ครู บุคลากร 14 คน กศน. อ าเภอเทิง 10 กุมภาพันธ์ 2566 - 2. ส ารวจความ ต้องการ/ประสาน เครือข่าย ส ารวจความต้องการ ของกลุ่มเป้าหมาย ครูและ นักศึกษา 10 คน กศน.ต าบล สันทรายงาม 13 กุมภาพันธ์ 2566 - 3. จัดท า/ขอ อนุมัติ โครงการอบรมให้ ความรู้ “การปลูก ผักสวนครัวปลอด สารพิษ” เพื่อก าหนดแนวทาง และให้ได้รับการ สนับสนุนด าเนินงาน โครงการ ครูกศน.ต าบล 1 คน กศน. อ าเภอเทิง 15 กุมภาพันธ์ 2566 - 4. ด าเนินการจัด กิจกรรมโครงการ อบรมให้ความรู้ “การปลูกผักสวน ครัวปลอด สารพิษ” - ให้ความรู้การ พัฒนาคุณภาพ ชีวิตตามหลัก 1. เพื่อให้นักศึกษามี ความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับวิธีปลูกพืชผัก ปลอดสารพิษได้ 2. เพื่อให้นักศึกษามี ทักษะในปลูกพืชผัก ปลอดสารพิษและ สามารถปฏิบัติได้จริง ในชีวิตประจ าวัน นักศึกษากศน. ต าบล สันทรายงาม 13 คน กศน.ต าบล สันทรายงาม 23 กุมภาพันธ์ 2566 1,560 บาท

ห น้ า | 17 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม กิจกรรมหลัก วัตถุประสงค์ กลุ่มเป้ำหมำย เป้ำหมำย พื้นที่ ด ำเนินกำร ระยะเวลำ งบ ประมำณ ปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง - อบรมแนวทาง ท าเกษตรอินทรีย์ และการสร้างชีวิต ที่ ยั่งยืน 3. เพื่อให้นักศึกษาได้ เรียนรู้ศาสตร์พระราชา ตามหลักปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียงได้ อย่างเหมาะสม 5. ประเมินความ พึงพอใจของ ผู้เข้าร่วมโครงการ เพื่อทราบผล ความก้าวหน้าและ ปัญหาการเรียนรู้และ ด าเนินงาน นักศึกษา 13 คน กศน.ต าบล สันทรายงาม 23 กุมภาพันธ์ 2566 - 6. สรุปรายงานผล การด าเนินงาน ตามโครงการ เพื่อทราบและรายงาน ผลต่อผู้เกี่ยวข้อง น าผล จากการกรอกแบบ ประเมินความพึงพอใจ ของกิจกรรมมา ปรับปรุงและพัฒนา ต่อไป ครูกศน.ต าบล 1 คน กศน. อ าเภอเทิง สิ้นสุด โครงการ -

ห น้ า | 18 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม บทที่ 4 ผลกำรด ำเนินงำน 1. สถานที่ที่ใช้ในการอบรมสถานที่ กศน.ต าบลสันทรายงาม หมู่ 2 ต.สันทรายงาม อ.เทิง จ.เชียงราย 2. อบรมวันที่ 23 เดือน กุมภาพันธ์พ.ศ. 2566 3. วิทยากรชื่อ นางวีนัส สรพรสุข วุฒิการศึกษา ปริญญาตรีอาชีพ พนักงานราชการ อายุ 41 ปี 4. จ านวนสมาชิกผู้เข้ารับการอบรม ชาย - คน หญิง 13 คน รวม 13 คน 5. จ านวนผู้จบหลักสูตร ชาย - คน หญิง 13 คน รวม 13 คน 6. รายละเอียดผู้เข้ารับการอบรม รับราชการ ………-………คน ลูกจ้าง ………-……….. คน เกษตรกร ..........10........คน ประกอบอาชีพส่วนตัว …… -………. คน ยังไม่ได้ประกอบอาชีพ ………3……คน อาชีพอื่นๆ …………-……. คน 7.วัตถุประสงค์ในการเข้ารับการอบรม เพื่อเพิ่มพูนความรู้ ………13….……. คน เพื่อใช้ในชีวิตประจ าวัน……13……….. คน เพื่อน าไปประกอบอาชีพ …….……คน อื่นๆ ……..…-………. คน 8. เจ้าหน้าที่มาตรวจเยี่ยม และ นิเทศ นายชาตรี ไชยรัตน์ต าแหน่ง ครู คศ.1 ในวันที่23 กุมภาพันธ์2566 9. อบรมให้ความรู้กับ นักศึกษา กศน.ต าบลสันทรายงาม อ.เทิง จ.เชียงราย สังกัด กศน.อ าเภอเทิง 10. เนื้อหาในการอบรมเรื่อง - ความรู้เรื่องการปลูกผักสวนครัวปลอดสารพิษ - ความรู้เรื่องแนวทางการท าเกษตรอินทรีย์และการสร้างชีวิตที่ยั่งยืย - สอดแทรกความรู้เรื่องการจริยธรรม และคุณธรรมในสังคม 11. ประเภทงบประมาณที่ใช้ งบประมาณปี2566 งบกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน เป็นเงินจ านวน 1,560 บาท (หนึ่งพันห้าร้อยหกสิบบาทถ้วน)

ห น้ า | 19 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม 12. ผู้ด าเนินการ นางวีนัส สรรพสุข ครูกศน.ต าบล ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตาม อัธยาศัย อ าเภอเทิง 13. การแนะแนว ไม่มี 14. จ านวนผู้เรียนที่เข้าและส าเร็จ จ าแนกตามพื้นฐานความรู้เดิม และเพศ วุฒิเดิม ผู้เรียน ต่ ากว่า ป.4 ป.4-ป.6 ประถม ม.ต้น ม.ปลาย ปวส. อนุปริญญา ปริญญา รวม ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ จ านวนผู้เรียน - - - - - - - 10 - 3 - - - - - - - 13 จ านวนผู้จบ - - - - - - - 10 - 3 - - - - - - - 13 15. จ านวนผู้เรียนที่เข้าเรียนและส าเร็จ จ าแนกตามอาชีพและเพศ อาชีพผู้เรียน เกษตรกร รับราชการ รับจ้าง ค้าขาย ไม่มีอาชีพ อื่นๆ รวม ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ จ านวนผู้เรียน - 10 - - - - - - - 3 - - - 13 จ านวนผู้จบ - 10 - - - - - - - 3 - - - 13 16. จ านวนผู้เรียนที่เข้า และส าเร็จจ าแนกตามอายุและเพศ อายุผู้เรียน ต่ ากว่า15 ปี 15- 39ปี 40 – 59ปี 60ปี ขึ้นไป รวม ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ ช ญ จ านวนผู้เรียน - - - - - 10 - 3 - 13 จ านวนผู้จบ - - - - - 10 - 3 - 13

ห น้ า | 20 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม บันทึกกำรนิเทศกิจกรรมพัฒนำผู้เรียน ชื่อสถานศึกษา กศน.อ าเภอเทิง ส านักงาน กศน.จังหวัดเชียงราย ตอนที่ 1 ข้อมูลทั่วไป 1. โครงการอบรมให้ความรู้ “การปลูกผักสวนครัวปลอดสารพิษ” 2. รูปแบบ การอบรม จัดวันที่ 23 เดือน กุมภาพันธ์พ.ศ.2566 3. ชื่อวิทยากร นางวีนัส สรรพสุข สถานที่จัด ณ กศน.ต าบลสันทรายงาม อ าเภอเทิง จังหวัดเชียงราย จ านวนผู้เรียนที่สมัครเรียน 13 คน จ านวนผู้เรียนที่มาเรียนในวันที่นิเทศ 13 คน ตอนที่ 2 กำรจัดกระบวนกำรเรียนรู้ ประเด็นกำรนิเทศ สภำพที่พบ ข้อนิเทศ 1 .มีการจัดตามแผนการจัดการเรียนรู้หรือไม่ อย่างไร ครูและผู้เรียนได้จัดท าแผนการ เรียนรู้ร่วมกัน แผนการจัดการเรียนรู้ 2. แผนการจัดการเรียนรู้สอดคล้องกับโครงการ/ กิจกรรมหรือไม่ ครู วิทยากรได้จัดท าแผนที่สอ คล้องกับโครงการ ความสอดคล้องของแผนการ จัดการเรียนรู้ 3. วิทยากรและผู้เรียนมีการออกแบบกิจกรรมการ เรียนรู้ร่วมกันหรือไม่ วิทยากรผู้เรียนมีการออกแบบ กิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกัน การออแบบกิจกรรมการเรียนรู้ 4. วิทยากรใช้สื่อ/วัสดุอุปกรณ์ประกอบกิจกรรม การเรียนรู้อย่างเหมาะสมหรือไม่ มีการใช้สื่อ ใบความรู้ในการจัด กิจกรรม สื่อ/วัสดุอุปกรณ์ 5 การถ่ายทอดความรู้และการประสบการณ์ของ วิทยากร วิทยากรเป็นผู้มีความรู้ ประสบการณ์ในการถ่ายทอด ความรู้ การถ่ายทอดความรู้

ห น้ า | 21 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม ประเด็นกำรนิเทศ สภำพที่พบ ข้อนิเทศ 6. ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมหรือไม่ อย่างไร ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการฝึก ปฏิบัติการออกแบบกิจกรรม ผู้เรียนมีส่วนร่วม 7. เครือข่ายมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมหรือไม่ - ผู้น าชุมชน - อปท. มีส่วนร่วมในการจัด กิจกรรม เครือข่าย 8. การวัดผล ประเมินผล ทั้งทฤษฎีและปฏิบัติ เป็นอย่างไรเหมาะสมหรือไม่ - มีการทดสอบก่อน-หลังเรียน - ฝึกปฏิบัติการปลูกผัก การวัดผลประเมินผล 9. อื่นๆ......................... ข้อเสนอแนะเพื่อกำรพัฒนำ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.......................................................ผู้นิเทศ (นายชาตรี ไชยรัตน์) . 23 กุมภาพันธ์ 2566 หมายเหตุ สถานศึกษาสามารถปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสม

ห น้ า | 22 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม บทที่ 5 สรุปผลและข้อเสนอแนะ ผลกำรประเมิน โครงการอบรมให้ความรู้ “การปลูกผักสวนครัวปลอดสารพิษ” วัตถุประสงค์ 1. เพื่อส ารวจความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมโครงการ 2. เพื่อเป็นข้อมูลในการด าเนินงานครั้งต่อไป ความหมายของระดับความพึงพอใจ ระดับ 5 = มากที่สุดหรือดีมาก 4 = มากหรือดี 3 = ปานกลางหรือพอใช้ 2 = น้อยหรือต่ ากว่ามาตรฐาน 1 = น้อยที่สุดหรือต้องปรับปรุงแก้ไข จ านวนแบบสอบถาม 13 ชุด คิดเป็นร้อยละ 100 ของผู้เข้าร่วมโครงการทั้งหมด ส่วนที่ 1 ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถำม 1. เพศ หญิง 13 คิดเป็นร้อยละ 100 ของผู้เข้าร่วมโครงการ(ของผู้ตอบแบบสอบถาม) ชาย - คิดเป็นร้อยละ - ของผู้เข้าร่วมโครงการ(ของผู้ตอบแบบสอบถาม) 2. อำยุ 15 – 39 ปี คิดเป็นร้อยละ - ของผู้เข้าร่วมโครงการ(ของผู้ตอบแบบสอบถาม) 40 – 59 ปี 10 คิดเป็นร้อยละ 76.90 ของผู้เข้าร่วมโครงการ(ของผู้ตอบแบบสอบถาม) 60 ปีขึ้นไป 3 คิดเป็นร้อยละ 23.10 ของผู้เข้าร่วมโครงการ(ของผู้ตอบแบบสอบถาม)

ห น้ า | 23 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม ส่วนที่ 2 ควำมคิดเห็นของผู้ตอบแบบสอบถำม มากที่สุด(5) ร้อยละ มาก(4) ร้อยละ ปานกลาง(3) ร้อยละ น้อย(2) ร้อยละ น้อยที่สุด(1) ร้อยละ 5 4 3 2 1 1 การจัดโครงการในครั้งนี้มี ประโยชน์ตอ่ทา่น 4 30.77 9 69.23 0 0 0 0 0 0 4.31 86.15 2 ทา่นไดม้ีสว่นร่วมในการจัด โครงการ 3 23.08 10 76.92 0 0 0 0 0 0 4.23 84.62 3 ทา่นไดร้ับความร/ู้ประโยชน์จาก การเข้าร่วมโครงการเพอื่ไปปรับ ใชไ้ด้ 7 53.85 6 46.15 0 0 0 0 0 0 4.54 90.77 4 รูปแบบ/หัวข้อในการจัด โครงการมีความเหมาะสม 1 7.692 12 92.31 0 0 0 0 0 0 4.08 81.54 5 ระยะเวลาในการจัดโครงการ มีความเหมาะสม 1 7.692 12 92.31 0 0 0 0 0 0 4.08 81.54 6 การประชาสมัพนัธก์ารจัด โครงการ 2 15.38 11 84.62 0 0 0 0 0 0 4.15 83.08 7 สถานที่จัดโครงการมีความ เหมาะสม 3 23.08 10 76.92 0 0 0 0 0 0 4.23 84.62 8 วทิยากรที่สามารถให้ข้อมูล หรือ ตอบข้อซกัถามไดเ้ป็นอย่างดี 8 61.54 5 38.46 0 0 0 0 0 0 4.62 92.31 9 วทิยากรที่มีความสภุาพ เป็นมิตร และเป็นกนัเอง 10 76.92 3 23.08 0 0 0 0 0 0 4.77 95.38 10 ภาพรวมความพงึพอใจในการจัด โครงการครั้งนี้ 5 38.46 8 61.54 0 0 0 0 0 0 4.38 87.69 รวม 44 33.85 8 6 66.15 0 0 0 0 0 0 4.34 86.77 ระดบัการประเมิน ที่รายการ คะแนน เฉลี่ย เปอร์เซ็นต์ คะแนนเฉลี่ย

ห น้ า | 24 กศน.ต ำบลสันทรำยงำม วิเครำะห์และแปลควำมหมำยด้วยค่ำเฉลี่ยก ำหนดเกณฑ์ดังต่อไปนี้ คะแนนเฉลี่ย 4.51- 5.00 หมายถึง มีความพึงพอใจอยู่ในระดับดีมาก คะแนนเฉลี่ย 3.51 - 4.50 หมายถึง มีความพึงพอใจอยู่ในระดับดี คะแนนเฉลี่ย 2.51 - 3.50 หมายถึง มีความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง คะแนนเฉลี่ย 1.51 - 2.50 หมายถึง มีความพึงพอใจอยู่ในระดับพอใช้ คะแนนเฉลี่ย 1.00 - 1.50 หมายถึง มีความพึงพอใจอยู่ในระดับปรับปรุง ข้อคิดเห็นและเสนอแนะเพื่อกำรพัฒนำ จ านวนกลุ่มเป้าหมาย 13 คน จากแบบประเมินความพึงพอใจผู้เข้าอบรม ทั้ง ด้าน หลักสูตร ด้านสถานที่/ระยะเวลา ด้านวิทยากร อยู่ในระดับการประเมิน เฉลี่ย 4.34 คิดเป็นร้อยละ 86.77 อยู่ในระดับ ความพึงพอใจระดับดี ที่ผู้เข้าอบรมให้ความสนใจ จากผลการจัดกิจกรรมโครงการอบรมให้ความรู้ “การปลูก ผ้กสวนครัวปลอดสารพิษ” ปัญหำ/และข้อเสนอแนะ -

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม ภำคผนวก

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม รูปภำพโครงกำรอบรมให้ควำมรู้ “กำรปลูกผักสวนครัวปลอดสำรพิษ” วันที่ 23 เดือน กุมภำพันธ์พ.ศ.2566 สถำนที่จัด ณ กศน.ต ำบลสันทรำยงำม อ ำเภอเทิง จังหวัดเชียงรำย กลุ่มเป้ำหมำย นักศึกษำกศน.ต ำบลสันทรำยงำม จ ำนวน 13 คน

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม

กศน.ต ำบลสันทรำยงำม แผนภูมิแสดงควำมพึงพอใจในกำรเข้ำร่วมกิจกรรม 4.31 4.23 4.54 4.08 4.08 4.15 4.23 4.62 4.77 4.38 การจัดโครงการในครั้งนี้มีประโยชน์ต่อท่าน ท่านได้มีส่วนร่วมในการจัดโครงการ ท่านได้รับความรู้/ประโยชน์จากการเข้าร่วมโครงการเพื่อไปปรับใช้ได้ รูปแบบ/หัวข้อในการจัดโครงการมีความเหมาะสม ระยะเวลาในการจัดโครงการมีความเหมาะสม การประชาสัมพันธ์การจัดโครงการ สถานที่จัดโครงการมีความเหมาะสม วิทยากรที่สามารถให้ข้อมูลหรือตอบข้อซักถามได้เป็นอย่างดี วิทยากรที่มีความสุภาพ เป็นมิตรและเป็นกันเอง ภาพรวมความพึงพอใจในการจัดโครงการครั้งนี้ ระดับความพึงพอใจ ระดับความพึงพอใจ