โอกาสในการเกิดโรคทางพันธุกรรม

วิทยาศาสตร์ ม.3

โอกาสในการเกิดโรค
ทางพันธุกรรม

แผนผังครอบครัว

ความผิดปกติทางพันธุกรรม




ระดับโครโมโซม ระดับยีน

เกิดขึ้นได้จากการ ขาดหรือเกิน เกิดขึ้นจาก ความผิดปกติของยีน
ของโครโมโซม
สำหรับสังเคราะห์โปรตีนผิดปกติ
หรือบางส่วนของโครโมโซมขาดหายไป
ฮีโมฟิเลีย,G6PD,ตาบอด
กลุ่มอาการดาวน์ซินโดรม ( Down syndrome)
ขนในใบหู
กลุ่มอาการคริดูชาต์
ธาลัสซีเมีย,ผิวเผือก
กลุ่มอาการเอ็ดเวิร์ด
กลุ่มอาการไคลน์เฟลเตอร์

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับโครโมโซม

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับโครโมโซม

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับโครโมโซม

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับโครโมโซม

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับโครโมโซม

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับยีน ฮีโมฟิเลีย,G6PD,ตาบอดสี
ขนในใบหู
ยีน บนโครโมโซม X
ยีน บนโครโมโซม Y ธาลัสซีเมีย,ผิวเผือก
ยีน บนโครโมโซมร่างกาย

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับยีน

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับยีน

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับยีน

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับยีน โรคขนในใบหู
เกิดจากมียีนบนโครโมโซม Y

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับยีน

ความผิดปกติทางพันธุกรรมระดับยีน

โรคราลัสซีเมียเป็นโรคทางพันธุกรรมที่เป็นลักษณะด้อย ผู้ป่วยจะมีแอลลีลด้อย
ทั้งคู่ ส่วนผู้ที่มีแอลลีลด้อยเพียงหนึ่งแอลลีลจะไม่แสดงอาการของโรค แต่

สามารถถ่ายทอดแอลลีลด้อยไปสู่รุ่นลูกได้ เรียกบุคคลดังกล่าวว่า พาหะของ
โรด(carrier) ผู้ป่วยที่เป็นโรคธาลัสซีเมียจะมีภาวะซีด ตาเหลือง ตัวเหลือง ตับ

และม้ามโต และร่างกายเจริญเติบโตข้ากว่าปกติ



โรคธาลัสซีเมียเป็นโรคทางพันธุกรรมที่ถูกควบคุมด้วยแอลลีลด้อย
ดังนั้นคู่แต่งงานที่มีแอลลีลด้อยจะ

มีความเสี่ยงที่บุตรจะมีจีโนไทป์เป็น bb ซึ่งจะเป็นโรคนี้

โรงทางทางพันธุกรรม

โรคทางพันธุกรรมเป็นลักษณะทางพันธุกรรมแบบหนึ่ง เราสามารถคำนวณอัตราส่วน
ของจีโนไทป์และพี่โนไทป์ได้ โดยใช้แผนภาพแสดงการผสมพันธุ์
ดังนั้นเมื่อทราบลักษณะทางพันธุกรรมของพ่อและแม่
จะสามารถทำนายโอกาสการเกิดโรคทางพันธุกรรมในรุ่นลูกได้







กิจกรรมที่ 2.8
วางแผนอย่างไรก่อนแต่งงานเพื่อลดความเสี่ยงที่จะมีบุตร

ที่เป็นโรคทางพันธุกรรม

กิจกรรมที่ 2.8
วางแผนอย่างไรก่อนแต่งงานเพื่อลดความเสี่ยงที่จะมีบุตร

ที่เป็นโรคทางพันธุกรรม

โอกาสที่รุ่นลูกของชายหญิงแต่ละคู่จะเป็นปกติ เป็นพาหะของโรค หรือเป็นโรคธาลัสซีเมียเป็นอย่างไร
- คู่แต่งงานคู่ที่ 1 ลูกทุกคน เป็นปกติ
- คู่แต่งงานคู่ที่ 2 โอกาสที่รุ่นลูกจะเป็นปกติเท่ากับ ร้อยละ 50

โอกาสเป็นพาหะของโรคธาลัสซีเมีย เร้อยละ 50
- คู่แต่งงานคู่ที่ 3 โอกาสที่รุ่นลูกจะเป็นปกติเท่ากับ ร้อยละ 25

โอกาสเป็นพาหะของโรคธาลัสซีเมีย เท่ากับ ร้อยละ 50
และโอกาสป่วยเป็นโรคธาลัสซีเมีย เท่ากับร้อยละ 25
- คู่แต่งงานคู่ที่ 4 โอกาสที่รุ่นลูกจะเป็นพาหะของโรคธาลัสซีเมียเท่ากับร้อยละ 50
และโอกาสที่รุ่นลูก จะเป็นโรคธาลัสซีเมียเท่ากับร้อยละ 50
- คู่แต่งงานคู่ที่ 5 ลูกทุกคนเป็นพาหะของโรคธาลัสซีเมีย

กิจกรรมที่ 2.8
วางแผนอย่างไรก่อนแต่งงานเพื่อลดความเสี่ยงที่จะมีบุตร

ที่เป็นโรคทางพันธุกรรม

การลดความเสี่ยงที่จะมีบุตรซึ่งป่วยเป็นโรคธาลัสซีเมียทำได้อย่างไร
ชายและหญิงก่อนแต่งงานควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจภาวะเสี่ยงที่จะเป็นโรคธาลัสซีเมีย

ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรม เพื่อนำข้อมูลไปตัดสินใจในการแต่งงานหรือมีบุตร

จากกิจกรรมนี้ สรุปได้ว่าอย่างไร
การคำนวณโอกาสของการเกิดลูกที่เป็นโรคทางพันธุกรรม

สามารถนำมาใช้ในการวางแผนก่อนตัดสินใจแต่งงานและมีบุตร เพื่อลดความเสี่ยง
ที่ลูกจะเป็นโรคทางพันธุกรรม ซึ่งโรคธาลัสซีเมียเป็นปัญหาสำคัญของประเทศไทย
เพราะส่งผลกระทบต่อคุณภาพของประชากร เศรษฐกิจ และสังคมของประเทศ ดัง
นั้นก่อนแต่งงานและมีบุตร คู่สมรสจึงควรตรวจร่างกายและศึกษาภาวะเสี่ยงที่จะ
เกิดโรคธาลัสซีเมียเพื่อหาทางป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นต่อไป