203แรงกิริยา แรงปฏิกิริยาและโมเมนต์ของแรง

แรงกิรยิ า แรงปฏกิ ริ ิยาและโมเมนตข์ องแรง

แรงกิริยาและแรงปฏิกิรยิ า

 แรงกริ ิยา เป็นแรงท่ีกระทาต่อวตั ถุ
 แรงปฏิกริ ยิ า เป็นแรงท่ีวตั ถุโตต้ อบต่อแรงท่มี ากระทา

กฎของแรงกริ ยิ าและแรงปฏกิ ิริยา
 ทุกแรงกริ ยิ ายอ่ มมีแรงปฏกิ ิรยิ าท่ีมีขนาดเทา่ กันแต่มที ิศทางตรงข้ามกันเสมอ

ลักษณะสาคญั ของแรง
กริ ยิ าและแรงปฏิกริ ยิ า

เกดิ ขึ้นพร้อมกันเสมอ
มขี นาดเท่ากนั
มที ศิ ทางตรงขา้ มกนั
กระทาต่อวตั ถุคนละชน้ิ กัน

ตวั อย่าง กำแพง

ลูกปิ งปอง

1
2

1. คือ แรงทล่ี ูกปงิ ปองชนกบั กาแพงเรียกว่า แรงกริ ิยา
2. คอื ผลจากการเด้งกลับของลกู ปิงปองหลังชนกับกาแพง นง่ั คือแรงท่ี
โตต้ อบกลับ เรยี กวา่ แรงปฏิกิรยิ า

โมเมนต์ของแรง

โมเมนตข์ องแรง

 โมเมนตข์ องแรง คอื ผลคูณระหวา่ งขนาดของแรงกบั ระยะทางทีต่ ัง้ ฉากจากจุด
หมนุ มาถึงแนวแรงท่กี ระทา

 เปน็ แรงท่ที าใหว้ ัตถุเคลื่อนท่รี อบจดุ หมุน ซงึ่ สามารถแบ่งตามทศิ ทางการหมนุ
ได้ 2 ชนดิ ดังนี้

โมเมนตท์ วนเขม็ นาฬิกา โมเมนตต์ ามเขม็ นาฬิกา

ผลการหมุนของแรงท่ที า ผลการหมนุ ของแรงท่ีทาให้
ให้วัตถหุ มุนรอบจุดหมุนใน วัตถุหมนุ รอบจุดหมุนในทศิ

ทศิ ทวนเขม็ นาฬกิ า ตามเข็มนาฬิกา

กระดานหกเป็นอปุ กรณท์ ่ีอาศยั
หลกั การของโมเมนต์

สมการการหาโมเมนตข์ องแรง

M=FxI

เมื่อ M แทนโมเมนตข์ องแรง มีหน่วยเปน็ นิวตนั เมตร (Nm)
F แทนขนาดของแรง มหี นว่ ยเป็น นวิ ตัน (N)
I แทนระยะทางตัง้ ฉากจากจุดหมนุ ถงึ แนวแรง
มีหน่วยเปน็ เมตร (m)

ตวั อย่าง

 จากภาพ โมเมนตข์ องแรงที่เด็กชายนัง่ บนไมก้ ระดานหกมคี ่าเท่าใด

วิธีทา จากสตู ร M = F x I
M = 300 x 1.5
M = 450 N . m (นิวตนั . เมตร)

ดงั นั้น โมเมนต์ของแรงทเ่ี ดก็ ชายนั่งบนกระดานหกมีค่าเท่ากบั 450 Nm (นิวตนั เมตร)
ตอบ 450 Nm (นิวตันเมตร)

แบบฝกึ หัดทา้ ยบทแรงกิริยา แรงปฏิกริ ยิ าและโมเมนต์ของแรง

1. จากรูป แรงคขู่ นาน 10 นวิ ตนั กระทาท่คี าน AB ยาว 2 เมตร ที่ปลายทงั้ สองของ
คาน จงหาโมเมนต์ของแรงน้ี

2. โมเมนต์ของแรง คอื ..................................................................................................
3. คา่ โมเมนต์ของแรง มหี นว่ ยเปน็ ...............................................................................
4. เป็นแรงทท่ี าใหว้ ัตถเุ คลือ่ นทีร่ อบจดุ หมุน ซงึ่ สามารถแบง่ ตามทศิ ทาง
การหมุนได้ 2 ชนิด คอื .................................................................................................
5. สตู รการหาคา่ โมเมนต์ของแรง คอื ...........................................................................

6. จากภาพ โมเมนต์ของแรงท่ีเดก็ ชายนงั่ บนไม้กระดานหกมีคา่ เทา่ ใด
(แสดงวิธีทา)

1200
25

7. กฎของแรงกริ ิยาและแรงปฏิกิรยิ า คอื ........................................................
8. แรงกิริยา คือ...............................................................................................
9. แรงปฏกิ ริ ิยา คือ..........................................................................................
10. จงบอกลกั ษณะสาคญั ของแรงกริ ิยาและแรงปฏกิ ิรยิ า