สิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรม
แบบทดสอบก่อนเรียน เขียนเครื่องหมาย √ หน้าข้อความที่ถูกต้อง และเขียนเครื่องหมาย x หน้าข้อความ ที่ไม่ถูกต้อง 1. ความผิดปกติของโครโมโซมส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม 2. ความผิดปกติของโครโมโซมเกิดขึ้นเฉพาะกับเซลล์ร่างกาย 3. ความผิดปกติของยีนอาจส่งผลให้สิ่งมีชีวิตนั้นมีลักษณะแตกต่างไปจาก
พันธุวิศวกรรม (Genetic Engineering) คือ เทคโนโลยีที่ท ำกำรเคลื่อนย้ำยยีน (gene) จำกสิ่งมีชีวิตสำยพันธุ์หนึ่ง ไปสู่สิ่งมีชีวิตอีกสำยพันธุ์หนึ่ง เพื่อสร้ำงสิ่งมีชีวิตรูปแบบใหม่ (novel) เทคนิคเหล่ำนี้ เป็นวิธีกำรทำงวิทยำศำสตร์ที่สลับซับซ้อน
สิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรม หรือจีเอ็มโอGMOs คือ กำรน ำชิ้นส่วนดีเอ็นเอซึ่งมียีนที่มีลักษณะที่มนุษย์ต้องกำรจำกสิ่งมีชีวิต ชนิดหนึ่งไปเชื่อมต่อกับดีเอ็นเอในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตอีกชนิดหนึ่งจนเกิดเป็น สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะตำมต้องกำร ยกตัวอย่าง บนโลกมีสัตว์ ชนิดนี้แค่สำมตัวและ มันอยู่ในห้องปฏิบัติกำร Dolion เป็นการ ดัดแปลงพันธุกรรม ระหว่างสิงโตและสุนัข
1. จุลินทรีย์ดัดแปลงพันธุกรรม เพื่อใช้ในอุตสำหกรรมอำหำรและยำ รวมทั้ง เพื่อประโยชน์ทำงด้ำนสิ่งแวดล้อม 2. พืชดัดแปลงพันธุกรรม ซึ่งมักเป็นที่นิยมกัน เนื่องจากท าได้ง่ายกว่าสัตว์และ พืชมีอายุสั้นกว่าสัตว์ ซึ่งเป็นกำรช่วยแก้ปัญหำกำรขำดแคลนอำหำรของประชำกร โลกที่เพิ่มขึ้น ตัวอย่ำงพืชที่ท ำ GMOs เช่น ข้ำวโพด มะละกอ ฝ้ำย เป็นต้น 3. สัตว์ดัดแปลงพันธุกรรม เพื่อเพิ่มผลผลิต ด้ำนอำหำรให้เพียงพอควำมต้องกำร ของประชำกรโลก และเพื่อกำรศึกษำค้นคว้ำทำงด้ำนวิทยำศำสตร์และกำรแพทย์ สิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรม ( GMOs ) แบ่งเป็น 3 กลุ่มได้แก่
ยีนควบคุมการสร้างอินซูลิน เซลล์มนุษย์ เซลล์แบคทีเรีย ดีเอ็นเอรูปวงแหวน ดีเอ็นเอของแบคทีเรีย ที่มียีนควบคุมการ สร้างอินซูลิน แบคทีเรียดัด แปลงพันธุกรรม แบ่งเซลล์ อินซูลิน เริ่มจากการน ายีนควบคุมการสร้างอินซูลินของมนุษย์มาเชื่อมต่อกับดีเอ็นเอ รูปวงแหวนของแบคทีเรีย จากนั้นใส่ดีเอ็นเอนั้นเข้าไปในเซลล์ของแบคทีเรียท าให้ แบคทีเรียสามารถสร้างอินซูลินได้ และเมื่อเลี้ยงในสภาวะที่เหมาะสม แบคทีเรียจะแบ่ง เซลล์เพื่อเพิ่มจ านวนเซลล์ท าให้สามารถสร้างอินซูลินปริมาณมากได้ การสร้างอินซูลินซึ่งเป็นฮอร์โมน ส าหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน แบคทีเรียดัดแปลงพันธุกรรมที่ได้รับยีนควบคุมการสร้างอินซูลินของมนุษย์
1. ช่วยลดกำรใช้สำรก ำจัดเชื้อโรคพืชและแมลงศัตรูพืช ลดต้นทุนในกำรท ำเกษตรกรรม เพรำะพืชดัดแปรงพันธุกรรมมีควำมต้ำนทำนต่อโรคและแมลงศัตรูพืช 2. พืชดัดแปรพันธุกรรมที่มีคุณค่ำทำงอำหำรสูงขึ้น 3. สัตว์มีขนำดใหญ่ขึ้นและใช้เวลำเลี้ยงน้อยลง เช่น ปลำแซลมอน ปลำคำร์ป 4. ลดปัญหำมลพิษจำกสิ่งแวดล้อมที่เกิดจำกกำรใช้สำรเคมีก ำจัดศัตรูพืช 5. ไม่ต้องตัดไม้ท ำลำยป่ำเพื่อเพิ่มพื้นที่เพำะปลูก เพรำะพืชดัดแปรพันธุกรรมให้ผลผลิต มำกกว่ำพืชปกติ สิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมมีประโยชน์อย่างไร
สิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมมีข้อเสียอย่างไร 1. ความเสี่ยงต่อผู้บริโภค คือ สำรอำหำรจำกGMOs อำจมีสิ่งปนเปื้อนที่เป็นอันตรำย ควำมกังวลในเรื่องของกำรเป็นพำหะของสำรพิษหรือสำรอำหำรอำจมีคุณค่ำทำงโภชนำกำร ไม่เท่ำอำหำรปกติในธรรมชำติ 2. ความเสี่ยงต่อสิ่งแวดล้อม คือ สำรพิษบำงชนิดที่ใช้ปรำบแมลงศัตรูพืชที่มีอยู่ในGMOs บำงชนิดอำจมีผลกระทบต่อแมลงที่มีประโยชน์ชนิดอื่น ๆ 3. ความกังวลในด้านเศรษฐกิจ-สังคม คือ กำรครอบง ำโดยบริษัทข้ำมชำติที่มีสิทธิบัตร ถือครองสิทธิ์ในทรัพย์สินทำงปัญญำที่เกี่ยวข้องกับGMOs ควำมมั่นคงทำงอำหำร ตลอดจนปัญหำควำมสำมำรถในกำรพึ่งตนเองของประเทศในอนำคต เบลเยียม-บลู วัวนมท้องถิ่นไปผสมพันธุ์กับวัวกระทิงพันธุ์ชอตฮอร์น
• โดยในแต่ละประเทศจะมีความแตกต่างกันเนื่องจำกบำงประเทศมีกำรยอมรับกำร ผลิตและบริโภคสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม • บำงประเทศมีกำรก ำหนดให้ผลิตภัณฑ์ต้องติดฉลำกหำกมีส่วนผสมจำกสิ่งมีชีวิต ดัดแปรพันธุกรรม • และบำงประเทศไม่ยอมรับกำรใช้สิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรมรวมถึงผลิตภัณฑ์ที่มี ส่วนผสมจำกสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม ข้อตกลงการใช้ประโยชน์จากสิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม ภาพแสดง: ข้อควำมระบุ ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมจำก สิ่งมีชีวิตดัดแปรพันธุกรรม
ประเทศไทยเคยได้รับผลกระทบที่ท ำให้เกิดควำมเสียหำยต่อเศรษฐกิจจำกกรณี มะละกอของประเทศไทยถูกสหภำพยุโรปปฏิเสธและส่งกลับ เนื่องจำกตรวจพบว่ำ มะละกอที่ส่งออกมีมะละกอดัดแปรพันธุกรรมปะปนอยู่ด้วย จำกเหตุกำรณ์ครั้งนั้นจึงห้ำมปลูกพืชดัดแปรพันธุกรรมในแปลงเปิด แต่สำมำรถ ปลูกเพื่อทดลองเฉพำะในพื้นที่รำชกำรเท่ำนั้น และต้องท ำรำยงำนวิเครำะห์ผลให้ สำธำรณะชนได้รับทรำบด้วย
แบบฝึกหัดท้ายบทเรียน พันธุกรรม 1. นักเรียนพิจำรณำภำพที่ก ำหนดให้แล้วท ำเครื่องหมำย / ลงใน ในแต่ละภำพให้ถูกต้อง พร้อมทั้งบอกเหตุผลประกอบ ลักษณะผิวเผือก สิ่งแวดล้อมมากกว่าพันธุกรรม พันธุกรรมมากกว่าสิ่งแวดล้อม เพราะ………………………………………………………… …………………………………………………………………. ปริมาณน้ านมวัว สิ่งแวดล้อมมากกว่าพันธุกรรม พันธุกรรมมากกว่าสิ่งแวดล้อม เพราะ………………………………………………………… ………………………………………………………………….
มะเขือเทศปลูกในพื้นที่ต่างๆ สิ่งแวดล้อมมากกว่าพันธุกรรม พันธุกรรมมากกว่าสิ่งแวดล้อม เพราะ………………………………………………………… …………………………………………………………………. 2. นักเรียนเขียนสรุปลักษณะทำงพันธุกรรมลงในแผนผังที่ก ำหนดให้ ลักษณะที่ได้รับอิทธิพล ลักษณะทางพันธุกรรม จำกพันธุกรรม ลักษณะที่ได้รับอิทธิพล จำกสิ่งแวดล้อมร่วมด้วย ………………………………… ………………………………… เช่น………………………………… เช่น…………………………………