การปฏิบัติงานช่างไม้(การงาน)

สมาชิกกลุ่ม

1.นางสาวประภาภรณ์ เครือวลั ย์ เลขท่ี 12
2.นางสาววา่ นตะวนั สีหานู เลขที่ 17
ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 6/2

เสนอ

คุณครูพทิ กั ษ์ เชียงนางาม

คานา

E-Book เลม่ นีม้ ีเนือ้ หาเก่ียวกบั งานชา่ งไม้ ซงึ่ มีรายละเอียดประกอบด้วย ความรู้
เบอื ้ งต้นเกี่ยวกบั งานช่างไม้ เคร่ืองมอื งานชา่ ง รวมทงั ้ งานช่างไม้เบือ้ งต้น โดยรวบรวมข้อมลู มาเพื่อ

ผ้ทู ี่สนใจศกึ ษาและเรียนรู้เพ่มิ เตมิ
โดยเป็นสว่ นหนึง่ ของรายวชิ าการงาน ง33101 โปรแกรมนาเสนอข้อมลู ระดบั ชนั ้
มธั ยมศกึ ษาปีที่ 6/1 ซง่ึ หวงั เป็นอยา่ งยง่ิ วา่ ผ้อู า่ นจะได้รับประโยชน์ไมม่ ากก็น้อย และขอบคณุ ทกุ

ทา่ นท่ีสนใจ E-Book เลม่ นีข้ องเรา

สารบัญ

คานา หนา้
1
สารบญั 2
ความรู้เบ้ืองตน้ เกี่ยวกบั งานช่างไม้ 3-7
เคร่ืองมืองานช่าง 8-9
งานช่างไมเ้ บ้ืองตน้
10-12

ความรู้เบอื้ งต้น
เก่ยี วกบั งานช่างไม้





การเลือกไม้มาใช้งาน

การเลือกไม้ที่จะนามาใช้งานต้องพจิ ารณาใน 2 ประเด็นคือ
1. การเลือกไม้มาใช้ในงานประณีต ไม้ท่ีเลือกมาใช้งานประเภทนี ้เป็นไม้ที่ไม่ต้องรับนา้ หนกั หรือต้านแรงมากเหมือนไม้ท่ีใช้งานประเภทแรก แต่งาน
ประเภทนีจ้ ะนาไม้ไปประกอบเป็นรูปร่างต่างๆ เชน่ บาน ประตู หน้าตา่ ง เครื่องเรือน ตู้ โต๊ะ เก้าอี ้หรือครุภณั ฑ์ตา่ งๆ ที่จะทาอย่างประณีตเรียบร้อย
และต้องการความสวยงามมากกว่าความแข็งแรง เป็นงานท่ีทาได้ยากและต้องใช้ฝีมือ
หลกั การเลือกไม้มาใช้งานประเภทนี ้

- ไม้นนั้ จะต้องได้จากแก่นไม้ที่สมบรู ณ์ คือ จากต้นไม้ท่ีเจริญเตบิ โตเตมิ ที่เหมาะสมตามสภาพดนิ ฟา้ อากาศของถ่ินนนั้ ๆเป็นไม้ท่ีตายยืนต้น
- เป็นไม้ที่หดตวั แล้ว คือเป็นไม้ท่ีผงึ่ แห้งอยตู่ วั ดีแล้ว เมื่อนามาประกอบสาเร็จรูปจะไม่เกิดอ้าออกจากกนั หรือบิดโค้งเสียความงาม
- ไม้เนือ้ ละเอียดเหนียวแน่น มีแนวตรง ไสกบตกแตง่ ได้งา่ ยเรียบร้อยขดั มนั และชกั เงาได้ดี
- มีสีสม่าเสมอกนั ทกุ แผ่น และทกุ ๆแผน่ มีสีเหมือนกนั ด้วย
- มีลายสวยงามคล้ายๆกนั เพ่อื เพลาะไม้เป็นแผ่นเดียวกนั ได้
- เป็นไม้ที่มีตาน้อย ตาไม้ไม่เสีย ไมม่ ีรอยแตกร้าว เป็นแผล เป็นรอยทะลุ
- ไม้ที่เป็นรอยผุ ด่างหรือเน่าเป่ือย (ไม้ท่ียงั ไมไ่ ด้ไสสงั เกตยาก) ทดลองโดยใช้ค้อนเคาะไม้ดีจะมีเสียงแนน่ แกร่ง ถ้าไม่ผหุ รือเสีย เปราะ ไม่เหนียว มี
เสียงดงั ผลๆุ เลื่อยไม่ตดิ คลองเลื่อย ไสกบขีก้ บจะป่น
- ราคาไม่แพงจนเกินไป
พนื ้ ไม้, เฟอร์นิเจอร์ไม้งานไม้ ตกแตง่ ไม้ เฟอร์นเิ จอร์ไม้พนื ้ ไม้ โต๊ะไม้
2. การเลือกมาใช้ในงานรับนา้ หนกั โดยตรง ได้แก่ ไม้ท่ีใช้ในการก่อสร้างท่ีไมต่ ้องการความประณีตมากนกั เช่น การก่อสร้างบ้านเรือนท่ีอย่อู าศยั
ไม้จาพวกนีต้ ้องทาหน้าท่ีเก่ียวกบั การรับนา้ หนกั และต้านทานแรงตา่ ง ๆ มากกวา่ ความสวยงาม ความแขง็ แรง จงึ เป็นข้อแรกท่ีจะต้องคดั เอาไม้ที่
แข็งแรงเท่าที่จะสามารถทาได้ คือ ต้องเป็นไม้ท่ีเนือ้ แน่น แขง็ แกร่ง เหน่ียว ไม่เปราะง่าย ควรเลือกไม้แก่นหรือไม้ท่ีมีอายเุ หมาะแก่การตดั ไม่มี
รอยชารุดเสียหาย เช่น เป็นตา ผุ แตกร้าว ปิดงอ คด โค้ง และเป็นไม้ท่ีผ่านการผงึ่ มาได้ท่ีพอเหมาะแก่งานประเภทนี ้

การปรับปรุงคุณภาพไม้
เนื่องจากไม้ในปัจจบุ นั มีคณุ ภาพต่าลง มีการหดตวั แตกร้าว หรือบดิ งองา่ ย ทาให้เกิดความเสียหายในสิ่งก่อสร้าง ครัวเรือนเคร่ืองใช้ไม้

สอย โดยทวั่ ๆ ไปจงึ ต้องมีการปรับปรุงคณุ ภาพไม้เพอ่ื ให้ไม้มีคณุ ภาพท่ีสงู ขนึ ้ ซงึ่ เป็นการปรับปรุงทางด้านสี ความแข็งแรง การหดตวั การพองตวั และ
ความทนทาน มีหลายวิธีได้แก่
1. การกองไม้ เป็นการกองไม้ให้โปร่งไม่ชดิ ติดตอ่ กนั นอกจากจะทาให้ไม้แห้งเร็วแล้ว ยงั ปอ้ งกนั การเกิดเชือ้ ราที่ทาให้ไม้ผไุ ด้เป็นอย่างดีด้วยสว่ นไม้ท่ี
เป็นกระพหี ้ รือไม้ท่ีไม่ทนทาน ในขณะที่แปรรูปสด ๆ แล้วกองไม้ชดิ ตดิ กนั เพยี งวนั สองวนั ก็จะเกิดราขนึ ้ เตม็ อาจเสียหายถึงกบั ทาให้ไม้ใช้การไม่ได้
ตลอดไป
2. การแช่นา้ การแช่นา้ เป็นระยะเวลานาน ๆ ะทาให้แปง้ และนา้ ตาลท่ีมีในไม้สลายตวั ไป เม่ือนาไม้มาใช้งาน ถงึ แม้จะมีกระพตี ้ ดิ อยู่ มอดก็จะไม่เข้า
รบกวน
3. การอบหรือนงึ่ จะทาให้สารประกอบทางเคมีบางประเภทซงึ่ ดดู และคายนา้ ได้มากสลายตวั ไป ทาให้การพองและการหดตวั ของไม้ลดลง
4. การอบหรือผงึ่ โดยการใส่ไม้ท่ีจะอบในเตาอบ ซงึ่ สามารถทาให้ไม้แห้งได้เร็วไมท่ าให้ไม้เสียหายจากการหดตวั ส่วนการผงึ่ ในอากาศไม้จะแห้งเร็ว
หรือแห้งช้าขนึ ้ อย่กู บั ความชืน้ ในอากาศ ถ้าอากาศมีความชืน้ ต่า ไม้ก็แห้งเร็ว และถ้าอาคารมีความชืน้ มากไม้ก็แห้งช้า
5. การอดั ไม้ด้วยความร้อน ทาให้ไม้มีปริมาตรเลก็ ลงและคงรูปได้ภายหลงั การอดั และทาให้ไม้แขง็ และทนทานขนึ ้
6. การอดั พลาสติก โดยการอดั สารที่เป็นพลาสติกเหลวเข้าไปในเนือ้ ไม้ แล้วทาให้มนั รวมตวั จบั กนั เป็นเนือ้ พลาสติก กลายเป็นของแข็งในภายหลัง
อาจทาได้โดยอาศยั ตวั เร่งทางเคมีหรือฉายรังสี
7. การอบนา้ ยา เป็นการทา ชปุ แช่ หรืออดั นา้ ยาเข้าไปในไม้ด้วยแรงอดั สงู ซงึ่ เป็นวิธีท่ีมีประสิทธิภาพสงู สดุ โดยการนาไม้เข้าห้องบปิดฝาจนสนทิ ทา
การดดู อากาศในไม้และในห้องอบออกจนหมด แล้วจงึ ปลอ่ ยนา้ ยาเข้าไป ขณะเดียวกนั ก็จะเพม่ิ ความกดดนั ของอากาศในทอ่ ให้สงู ขนึ ้ ถงึ ระดบั ท่ี

ต้องการทงิ ้ ไว้ระยะหนงึ่ แล้วจงึ ลดความดนั ลง ไม้ท่ีทาการอาบนา้ ยาแล้วจะมีความทนทานสงู กวา่ ไม้ธรรมชาตหิ ลายเท่า

เคร่ืองมอื และอุปกรณ์ท่ีใช้ในงานไม้

เคร่ืองมือนบั วา่ เป็นส่ิงสาคญั และจาเป็นมากสาหรับ “ช่าง”เคร่ืองมือช่างสาหรับช่างไมแ้ ละงานอาคาร ถือไดว้ า่ เป็นศิลปะในการก่อสร้าง
บา้ นเรือน ที่อยอู่ าศยั ต้งั แต่การเตรียมเคร่ืองมือก่อสร้าง ในการทาฐานราก การยกผนงั การทาหลงั คา การติดต้งั พ้ืน การซ่อมแซมผนงั
การติดต้งั หนา้ ต่าง ประตู บวั และอุปกรณ์อ่ืนๆ ท้งั น้ีช่างที่ใชเ้ ครื่องมือช่างประเภทน้ีจะตอ้ งมีความเชี่ยวชาญในการใชง้ านเป็นอยา่ งดี
และยงั สามารถดูแลรักษาเคร่ืองมือช่างสาหรับช่างไมแ้ ละงานอาคารใหอ้ ยใู่ นสภาพดีพร้อมใชง้ านไดใ้ นโอกาสตอ่ ไปดว้ ย เครื่องมือช่าง
ดงั กล่าว ไดแ้ ก่ ป๊ัมลม ขวาน เครื่องขดั กระดาษทราย สวา่ น ดอกสวา่ น ปื นยงิ กาววสั ดุอุด เชือกตีแนว คอ้ น เล่ือยเจาะรูกลม ระดบั น้า
ตะลุมพุก ลูกดิ่ง เหลก็ หมาด ฉากเป็น คาลิเปอร์ เคร่ืองมือแกะสลกั ส่ิว ชะแลง แวน่ ขยาย ขอขีด กบไสไม้ บุง้ มา้ งาน เคร่ืองคน้ หาโครง
เคร่า โตะ๊ งาน เป็นตน้
เคร่ืองมือจาเป็นทว่ั ไป (Hand Tools)
1.คอ้ นหงอน ( curved-claw hammer) เป็นเครื่องมือที่ใชท้ ุบหรือตอกและถอนตะปูในงานไม้
2. เลื่อย : เล่ือยลนั ดา (Hand Saw) เป็นเล่ือยท่ีใชใ้ นงานไมโ้ ดยทวั่ ไป เลื่อยชนิดน้ีท้งั ชนิดใชต้ ดั และโกรกไม้
โดยที่ฟันของเลื่อยชนิดน้ีจะมีความแตกต่างกนั ตามความเหมาะกบั การใชง้ านแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ
2.1 เลื่อยโกรก ( Rip Saw) ลกั ษณะฟันเลื่อยโกรกจะทาหนา้ ที่คลา้ ยสิ่วหลายๆเล่มรวมกนั อยู่
2.2 เลื่อยตดั ( Crosscut Saw) รูปร่างกค็ ลา้ ยเล่ือยโกรกแต่ฟันจะละเอียดกวา่ เลื่อยโกรก
3. ตลบั เมตร เป็นอุปกรณ์ที่จาเป็นมากสาหรับช่างทุกสาขา ใชว้ ดั ขนาด กาหนดระยะ ตรวจสอบขนาด
4. ไมบ้ รรทดั (ฟุตเหลก็ )
5. ไขควง 6. คีม 7. ดินสอ 8. ฉาก

เครื่องมือประเภทมอเตอร์ไฟฟ้า (Power Tools)
1. สวา่ นไฟฟ้า ใชใ้ นการเจาะยดึ อุปกรณ์ไฟฟ้า เช่น สวติ ซ์ โคมไฟฟ้า แป้นไม้ ซ่ึงยดึ ดว้ ยน๊อต หรือสกรูจาเป็นตอ้ งเจาะรู การเจาะสามารถทาไดโ้ ดยใช้
สวา่ น หรือบิดหล่า
2. เล่ือยฉลุ “จิกซอว”์ เหมาะสาหรับงานตดั ท่ีมีรูปทรงโคง้ แต่ผวิ ที่ไดจ้ ะไม่เรียบ ตอ้ งขดั แต่งอีกคร้ัง
3. เล่ือยวงเดือน เป็นเครื่องท่ีทางานค่อนขา้ งเอนกประสงค์ ถา้ ตอ้ งการงานที่มีความละเอียดของผวิ ตดั ที่ได้
4. เครื่องขดั กระดาษทราย เป็นเคร่ืองที่ช่วยผอ่ นแรงขดั เพราะตวั เครื่องเองจะมีลกั ษณะการส่นั ไปบนหนา้ ผวิ งาน
5. เคร่ืองเซาะร่อง (เราเตอร์) เป็นเคร่ืองใชง้ านไดห้ ลากหลายเช่นกนั ความเร็วรอบสูงกวา่ 20000รอบ/นาที
จึงมีอนั ตรายมาก และการกินของคทั เตอร์น้นั รอบตวั 360องศา ก่อนป้อนงานใหส้ งั เกตทิศทางการหมุนของคทั เตอร์
ตอ้ งสวนทางกบั การป้อนชิ้นงานเสมอ ไม่เช่นน้นั จะดูดไมเ้ ขา้ ไปหากจบั ไม่แน่นกจ็ ะเกิดอนั ตรายได้
ภาษาที่โรงงานใชอ้ ยา่ งเป็นทางการคือเครื่องลอกลาย แต่เร้าเตอร์จะเป็นแบบคอมา้ มีแท่นเป็นมาตรฐาน
6. เคร่ืองไสไม้ หรือนิยมเรียกกนั ติดปากวา่ กบไฟฟ้า มีหลายขนาดที่นิยมกนั จะเป็น 4นิ้ว
เหมาะกบั การปรับผวิ ใหเ้ รียบหรือเปิ ดผวิ ไม้ ปรับกินมากนอ้ ยไดต้ ามตอ้ งการ
7. สวา่ นแท่น ใชส้ าหรับเจาะรู
8. ปั๊มลม เป็นเครื่องที่ใหก้ าเนิดแรงลมโดยปั๊มลมเกบ็ เอาไวใ้ นถงั มีขนาดของตวั มอเตอร์ขบั ที่แตกต่างกนั ออกไป
รวมท้งั ถงั เกบ็ กม็ ีขนาดแตกต่างกนั ไปดว้ ยเด๋ียวน้ีมีแบบโรตาร่ีทาใหก้ ารปั๊มลมเติมเขา้ ไปในถงั ทาไดเ้ ร็วข้ึน แต่การดูแลรักษากจ็ ะยากข้ึนตามดว้ ย
9. ปื นยงิ ตะปูเป็นเสมือนตวั ยงิ ลวดหรือตะปูลงไปบนชิ้นงานทาใหส้ ะดวกและรวดเร็วมากมีขนาดลวดต้งั แต่10 มม.
ไปจนถึง50 มม.ปื นลมกม็ ีหลายรุ่นหลายแบบแต่ที่นิยมกเ็ ป็นแบบF30(สามารถใชก้ บั ลูกแมก็ ซเ์ ดี่ยวต้งั แต่10-30 มม.)

งานช่างเบอื้ งต้น

ช่าง หมายถงึ ผ้ทู ี่มีความรู้และชานาญในงานหรือในศลิ ปะอยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ และงานช่าง หมายถึง ส่งิ ท่ีเป็น
ผลเกิดจากการทางานของชา่ ง งานช่างแบ่งออกได้หลายสาขา เช่น งานไม้ ชา่ งไฟฟา้ ช่างโลหะ ช่างยนต์ ชา่ ง
ประปา เป็นต้น
การต่อไม้ คือการทาให้ไม้ยาวขนึ ้ หรือการเอาไม้มาเช่ือมกนั โดยวางไปในทางเดียวกนั การเช่ือมนนั้
จะต้องไมท่ าให้บงั เกิดมมุ ขนึ ้
การเข้าไม้ คือ การน ไม้ตงั้ แต่ 2แผ่น หรือ 2 ทอ่ นขนึ ้ ไปมาบากรับ แล้วประกอบเข้าด้วยกนั ซง่ึ เมื่อประกอบกนั แล้ว
ต้องแข็งแรงเป็นชนิ ้ เดียวกนั
การเพลาะไม้ เป็นการนาเอาไม้หลาย ๆ แผ่นมาอดั ตดิ กนั เป็นแผ่นท่ีกว้างเพอ่ื ให้ได้ขนาดเหมาะสมกบั การใช้งาน
โดยการใช้กาวหรือทาที่ขอบชนิ ้ งานทงั้ สองด้านที่แระกบกนั แล้วใช้แคลมป์ หรือแมแ่ รงอดั บีบทงิ ้ ไว้ประมาณ 10-20
ชว่ั โมง ถึงนามาใช้งานได้
การเคลือบผิวงานไม้ คือ การเพม่ิ ความสวยงามตามธรรมชาตขิ องไม้ให้ดดู ีขนึ ้
กระบวนการนีทาให้ได้ไม้ที่มีสีตามต้องการ และช่วยปอ้ งกนั เนือ้ ไม้จากการใช้งานประจาวนั