หนังสืออิเล็กทรอนิกส์. เรื่องสำนวนสุภาษิต และคำพังเพยpdf

เอกสารประกอบกจิ กรรม

กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย
โรงเรียนราชวนิ ิตบางเขน
กรงุ เทพมหานคร

สาํ นวน

Êíҹǹ ËÁÒ¶§Ö ¶ŒÍ¤íÒ·ÁÕè Õ¤ÒÃÁ¤Á¤ÒÂ
ÁÕ¤ÇÒÁËÁÒÂÅÖ¡«é§Ö ÁÒ¡¡Ç‹Ò¶ŒÍ¤íÒ¸ÃÃÁ´Ò
Á¤Õ ÇÒÁ¡ÃЪºÑ ¡Ð·´Ñ ÃÑ´ ¡Ô¹ã¨ áÅÐä¾àÃÒÐ
·íÒãËŒ¡ÒÃà¢ÂÕ ¹áÅСÒþ´Ù ¨ÒÁ¤Õ ÇÒÁ
ÊÅÐÊÅÇÂ

กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย
โรงเรียนราชวินิตบางเขน

สํานวนสภุ าษติ และคาํ พังเพย

ลกั ษณะของสํานวน

ñ.ÊÒí ¹Ç¹·ÇÑè ä» à»š¹¶ÍŒ ¤Òí ·àÕè ¹¹Œ ¤ÒÃÁ¤Á¤Ò¢ͧ
à¹×éͤÇÒÁ હ‹ ¢ŒÒÇÂÒ¡ËÁҡᾧ ¤¹ÅÐäÁ¤Œ ¹ÅÐÁÍ×
¨ºÑ ãËÁŒ ¹èÑ ¤¹Ñé ã˵Œ Ò ªÑÇè à¨´ç ·´Õ àÕ ¨´ç ˹ ໹š µŒ¹

ò.ÊÒí ¹Ç¹·àèÕ ¹¹Œ ¡ÒÃà»ÃÂÕ ºà·ÂÕ º ὧ´ÇŒ ¢͌ ¤´Ô àÃÂÕ ¡ÇÒ‹
¤Òí ¾Ñ§à¾Â ઋ¹¡Å¹× äÁà‹ ¢ÒŒ ¤ÒÂäÁÍ‹ Í¡ ã¡ÅàŒ ¡ÅÍ× ¡¹Ô ´Ò‹ §
§Áà¢Áç ã¹ÁËÒÊÁ·Ø à ໹š µ¹Œ

ó.Êíҹǹ·ÁÕè ¤Õ µÊÔ Í¹ã¨ ãË·Œ Òí ã¹Ê§èÔ ·Õè´ËÕ ÃÍ× ÅÐàǹŒ ·Òí ã¹Ê§Ôè ·Õè
äÁ´‹ Õ àÃÕ¡ÇÒ‹ ÀÒÉÔµËÃÍ× ÊÀØ ÒÉµÔ àª¹‹ ·Òí ´Õä´´Œ Õ ·íÒªÑÇè ä´ªŒ ÇèÑ
¸ÃÃÁÐÂÍ‹ Áª¹Ð͸ÃÃÁ

กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย
โรงเรยี นราชวินิตบางเขน

สาํ นวน สภุ าษิต และคําพังเพย

ท่ีมาของสาํ นวน

๑ ÊÒí ¹Ç¹·ÁÕè Ò¨Ò¡ÈÒÊ¹Ò àª‹¹ µÑ¡ºÒµÃÍÂÒ‹ ¶ÒÁ¾ÃÐ à¶Ã

ʋͧºÒµÃ µè¹× áµ´‹ ¡Ö Ê¡Ö áµË‹ ¹Á‹Ø ª»Õ Å‹Í»ÅÒá˧Œ

๒ Êíҹǹ·ÁèÕ Ò¨Ò¡ÇÃó¤´Õ ઋ¹ Ç‹Òáµà‹ ¢ÒÍàÔ Ë¹Ò໹š àͧ

§ÍÁ¾ÃÐÃÒÁ ÅÙ¡·Ã¾Õ àÍÐÍÐÁÐྦྷèÔ

๓ ÊÒí ¹Ç¹·ÁÕè Ò¨Ò¡¹·Ô Ò¹ ઋ¹ ä¡ä‹ ´¾Œ ÅÍ ¡Ãеҋ µ¹è× µÁÙ

¹Òíé ¼è§Ö Ë´à´ÂÕ Ç à´¡ç àÅÂÕé §á¡Ð

๔ Êíҹǹ·ÁèÕ Ò¨Ò¡ªÇÕ µÔ »ÃШÒí Ç¹Ñ ¢Í§¤¹ä·Â ઋ¹ ¨Ñº»ÅÒ

ÊͧÁÍ× ¢Á‹ à¢Ò⤢¹Öé ãË¡Œ ¹Ô ËÞÒŒ ¾ÒÂàÃÍ× ·Ç¹¹ÒŒ​

๕ Êíҹǹ·ÁèÕ Ò¨Ò¡ÍÒª¾Õ હ‹ ËÑÇŌҹ¹Í¡¤ÃÙ ·Òí ¹Òº¹

ËÅ§Ñ ¤¹

กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย
โรงเรียนราชวินิตบางเขน

สาํ นวน สภุ าษติ และคําพังเพย

ตัวอยา งสาํ นวน

กงเกวียนกําเกวียน ความหมาย
กบในกะลาครอบ
กระเชอกนรัว่ ทําอะไรกบั ใครไว ยอมไดร ับผลกรรมนน้ั
กระดไี่ ดน า้ํ มีความรหู รอื ประสบการณน อ ยมกั นึกวาตวั รูม าก
กระตา ยขาเดียว ใชจ า ยเงนิ สรุ ุยสรุ า ย ไมป ระหยัด ไมเ ก็บหอมรอมริบ
กระตา ยตืน่ ตูม ดีอกดีใจจนเกินงาม เน้ือตัวสน่ั
กระตายหมายจนั ทร ยนื กรานไมยอมรบั ผิด ฉันไมไ ดท าํ ฉันเปลา นะ
กวา ถวั่ จะสุกงากไ็ หม ตนื่ ตกใจงาย ยงั ไมทันหาสาเหตใุ หชดั เจนเสยี กอ น
กอรางสรางตัว แลว โวยวาย
กาคาบพรกิ ผูชายทหี่ มายปองหญิงสูงศักดิ์ ฐานะดีกวา ตัวเอง
กิ่งทองใบหยก ทาํ งาน ๒ อยาง แบบลังเลใจ แกป ญ หาไมท ันทว งที
กินนา้ํ ใตศอก ตองเสียงานไป ๒ อยาง
กินน้าํ พริกถวยเกา ทํางานหาเงนิ เปนกอบเปน กํา ต้งั เน้ือตง้ั ตวั ไดเ ปน
หลักฐาน
คนผิวดาํ ทชี่ อบแตง ตัวดวยเสื้อผาสแี ดง ๆ
ชายหนมุ หญงิ สาวเหมาะสมกันดีท่ีจะแตงงาน
เมยี นอ ยตอ งยอมรับของเหลอื เดนจากเมียหลวงตก
เปนรองดา นศกั ดศ์ิ รี
อยูก บั เมียคนเดิม

กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย
โรงเรียนราชวินิตบางเขน

สํานวน สภุ าษิต และคําพงั เพย

ตวั อยา งสาํ นวน

กินนา้ํ ไมเผอ่ื แลง ความหมาย
กนิ บนเรือนขบี้ นหลงั คา
เก็บเบ้ยี ใตถ นุ รา น มเี งนิ มขี องก็ใชถ ลุงเสยี จนหมด ไมห ว งอนาคตขางหนา
เกลือจิ้มเกลือ คนเนรคุณอาศัยบา นเขาหรอื เขาใหความชว ยเหลือแตก ลับ
เกลอื เปนหนอน ทําความบัดซบให
แกวงเทา หาเสยี้ น เก็บเล็กผสมนอย เก็บสว นเลก็ สวนนอ ยจนเปน รปู เปนราง
ไกแกแมปลาชอ น เปนกอบเปน กํา
ไกลปนเท่ียง แกแ คน ใหสาสมกับท่ที าํ ไว ไมย อมเสยี เปรียบกัน
ไกเห็นตีนงู งูเหน็ นมไก คนภายในกลมุ ของเรา คดิ ทรยศไปบอกความลับฝายตรงขาม
อยดู ไี มวาดี ไปหาเร่ืองเดอื ดรอนใสตวั
หญิงมอี ายมุ าก มีมารยามาก เลห เหลีย่ มมาก จัดจาน
ไมค อยรูความเปน ไปของโลก เพราะอยหู า งไกลความเจรญิ
ตา งฝายตา งรคู วามลับของกนั และกัน

ขิงกร็ า ขากแ็ รง ตางคนตางอารมณรอนพอกนั ตา งคนตางไมยอมกนั
ขี่ชางจับตัก๊ แตน ลงทุนมาก แตกลบั ไดผลนิดหนอ ย
ขุดดว ยปาก ถากดวยตา เหยียดหยามท้ังวาจา และสายตามองแบบดูถูก
ขดุ บอ ลอ ปลา ทาํ กลอุบายใหเขาเชอื่ เพ่อื หวงั ผลประโยชน
เข็นครกขึน้ ภเู ขา ทํางานท่ยี ากลาํ บากตอ งใชความเพียรพยายามและอดทน
มาก

กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย
โรงเรียนราชวินิตบางเขน

สาํ นวน สุภาษติ และคําพังเพย

ตัวอยา งสาํ นวน

คางคกขน้ึ วอ ความหมาย
คาหนังคาเขา
โคแกชอบกินหญาออน คนจนพอไดด ีข้ึนมา กล็ มื ตวั
ฆอ งปากแตก จบั ไดใ นขณะทีก่ าํ ลงั ทําผดิ หรอื พรอมกับของกลาง
ชักใบใหเรอื เสีย ชายแกช อบหญงิ ทีม่ ีอายนุ อ ยกวา หรือหญงิ ที่สาว ๆ เปน เมยี
ชกั แมน ้ําท้งั หา เกบ็ ความลับไมอยู ชอบนาํ ความลับของคนอืน่ ไปโพนทะนา
พูดหรือขวางใหก ารสนทนาออกนอกเรอ่ื ง
ตีปลาหนา ไซ พูดจาหวานลอ ม ยกยอคนอ่นื วาเขาดเี ลศิ เพ่ือเราจะไดส ม
ตีวัวกระทบคราด ปรารถนา
พดู หรอื ทาํ ใหกจิ การของผอู น่ื ซึ่งกาํ ลงั ดาํ เนินไปดว ยดีกลบั เสยี
น้าํ ขึ้นใหร ีบตัก โกรธคนหนง่ึ แตทาํ อะไรเขาไมไ ดก ็เลยรังควานอีกคนทต่ี นเอง
นํ้าซึมบอ ทราย สามารถทาํ ได
นาํ้ ทวมทุง ผักบุง โหรงเหรง มีโอกาสดกี ็ควรรีบทํา
น้ําทว มปาก รายไดม าเรื่อย ๆ
นา้ํ ลดตอผดุ พูดมากไดสาระนอย
พูดไมได เกรงจะมีภยั แกต นหรอื ผอู นื่
เม่ือหมดอาํ นาจ ความชั่วที่ทาํ ไวก็ปรากฏ

กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย
โรงเรียนราชวนิ ิตบางเขน

สาํ นวน สุภาษิต และคําพงั เพย

ตวั อยางสาํ นวน

ปากวาตาขยบิ ความหมาย
ปากหวานกน เปรีย้ ว
ปด ทองหลงั พระ พดู อยา งหนึง่ แตท าํ อกี อยางหน่ึง ปากกับใจไมต รงกนั
ผักชีโรยหนา พดู จาออ นหวาน แตไ มจ รงิ ใจ
ผซี ้ําดาํ้ พลอย ทาํ ดแี ตไ มม ีใครยกยอง เพราะมองไมเห็นคุณคา
ผถี ึงปา ชา ทาํ ความดเี พยี งผวิ เผิน
ฝนตกไมทว่ั ฟา ถูกซา้ํ เติม เมอื่ พลาดพลัง้ หรือเมอ่ื คราวเคราะหรา ย
พบไมง ามเม่อื ขวานบนิ่ ตองยอมทํา เพราะจาํ ใจหรือไมมีทางเลือก
พออาปากก็เหน็ ลน้ิ ไก ใหห รือแจกจา ยอะไรไมทว่ั ถงึ กนั
พูดเปนตอยหอย พบหญิงสาวที่ถูกใจ เม่อื แกแลว
สุกเอาเผากนิ รทู นั กัน ไมม ที างจะโกหก หลอกกันได
เสน ผมบังภเู ขา พูดฉอด ๆ ไมหยดุ ปาก
หนา สว่ิ หนาขวาน ทาํ ลวก ๆ ทําพอเสรจ็ ไปครง้ั ๆ หน่ึง
เอาหไู ปนา เอาตาไปไร เร่ืองงาย ๆ แตค ดิ ไมออก เหมือนมีอะไรมาบังอยู
อยูในระยะอันตราย เพราะอีกฝา ยหนง่ึ กําลงั โกรธ
แสรงทาํ เปนไมรไู มเ หน็ ไมสนใจ

กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย
โรงเรยี นราชวนิ ิตบางเขน

กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย
โรงเรียนราชวินิตบางเขน