1
2 بسته آموزشی پویش آموزشی و اطالع رسانی شیر و لبنیات وضعیت مصرف لبنیات: طی دهه اخیر مصرف لبنیات در ختنوارهات ایرانای رونا کتهشای داشاهه اسا وو باه حدود 461 گدم ر ردز رسی ه اس که بات پیشاناتدهت "ساب ذاایی مطلاو بارا جتمعاه ایرانای "مبنای بار مصدم ردزاند 052 گم لبنیدت فتصده بسایتر زیاتد دارد .طبا وج یا یریاواماتر،ووسات و6931 مصارفوشایرودروااارادو 61 سات ووووبیشاهرو ر هفتد ووباهوطد ر مت د 6666 لید ا وودرو دت 4611 ، 062 لید ا گارار و ش هوواس .و مصاارفومتساا وازو649 کیلااوگردودروساات و6931 بااهو61 کیلااوگردودروساات و6931 رساای هواساا . ساارانهو مصرفوپنیرویغییروچن انیونکاردهواسا وووطایو61 سات ،ویرریباتودرووا ودوه ات و64 کیلاوگردوبات یومتنا ه،و ولایویغییارا ورونا ومصارفوشایروبسایترومهغیاروباودهواسا وووازووا ودو643 کیلاوگردودروسات و6931،وباهو وا ودو694 کیلاوگردودروسات و6963 ااارای ویتاهاهووودرو ایاووات ویاتوسات و6931،وباهووا ود 661 کیلاوو گردوکته ویتاههواس . معرفی گروه شیر و لبنیات: گمده شیم د فمآدر ه هتی آ ایاوگروهوشتملوشیر،ومتس ،وپنیار،ودو،،وکشاووووبساهنیوساتده اسا .وباهوطاوروکلایومصارفو6 یاتو9 واوا و ازوانواعولبنیت ودروروزویوصیهومایوشاود.وهاروواوا وازوایااوگاروهوبراباروباتو6 لیاوا وشایر، 6 لیاوا ومتسا ، 6 تلبوپنیر)41 گارد،،وو6 یاتو9 لیاوا ودو،،ویاووچااتردولیاوا وکشاووذلایصوووونصا ولیاوا وبساهنیوساتدهو اس .و نکت : موادوذااییومتنن وسرشیر،وختماه،وکارهوووپنیرختماهوا وجارووگاروهوچربایوهاتوهساهن ووودروایااوگاروهو رارون یوگیرن . شیم د اهمیت مصم آ
3 شیر و ارآورده هت لبنی مام یریا منبع یااااتمیا کلساااایم می بتشنااا و مصرف آ جا وفص سلام و اسهحکتدواسهخوا هااات، دن ا هت، پاااوس وکنهااار واشاااترخو ویوصیه میشود. مصااارفوروزاناااهووومااان مو مناتبعوذاااییوذنایوازوکلسایمو)متننا وشایرووومتسا وکمچار ،ومییوانا وخطاروباروزوبرخایوسارطت وهاتوراو کاته دها .وازوایااوگاشاههویرکیبات ووطبیعایوموجاودودروشایرو لکاردوسیساهموای نایوبا وراوباباودو بخشای هوووباتوخنرایوکارد وسا ودودروشارای وآلاودگیوهاواووازودساهرتهویانفتووو لابووو ارو ومحتا ا و میکن . دریتا ونتکتایوشیرووولبنیت وبت ث یتخیرودرورش واسهخوانیوووکویتهو ودروکودکت ووونوجوانت ووواارای واوه ت چت یوووپراشتر وخو وووبروزوپوکیواسهخوا ودروسنیاوبررگستلیوووستل ن میوشود. مقدار مناسب مصرف شیر و لبنیات در گروه های سنی و فیزیولوژیک: گمده نی تعوا داحو لبنیت م ر نیتز ردزان زیرو1 ست 6 واو 1 یتو66 ست ،وبررگستال ، ستل ن ا 6 یتو9 واو 40 تت 42 ت 6 داحو زنت بتر ار د شیم ه 6 تت 1 داحو ف ایو د ت صی هتی مصم لبنیت : 6 .پیشریر ازوابهلا به سرطت کولورکهت وویخ ا ، پوکی اسهخوا 6 .یووست و بلوازوزمات وخاوا ، یاوولیاوا وشایروباهوه اراهوک ایو سالوباهوخاوا وباهاروشا تو ک وومیوکن . 9 .مصرفووشیر و متس بهودلیلوداشهاوکلسیم بهوکنهر باهر اشتر خو ش ت ک و می کن . 4 .لبنیت بهودلیلوداشهاوپرویئیاوبت ثوستخ و ضلا ومیوشود. 1 .مصرفوشیرووولبنیت وخطر ابهلاوبهوپراشتر وخو ووو دیتب نوعودودوراوکته ومیوده .
4 1 .شیروبهووفصوسلام ودن ا هتوبهوخصوصودروسنیاوکودکیووونوجوانی ک وومی کن . 3 .مصرفوشیرووومتس وووپنیاروباهودلیالوداشاها کلسایموباهوکاته وچربایهات اضاتای ووکاته و وز وک وومیکن . 6 .مصارفوشایروباهوباترور وک اوومایوکنا ، نهاتیج یحریرات انجاتدوشا هودرودانشارتهوهاترواردو نشات ومایدها باتومصاارفولبنیات مشااکلا وباترور یات یخ وگااار یاتو61 درصا وک هاارو میشون . 3 .ازواناواعولبنیات و)متسا ،وپنیار،ودو،وووکشاو،وکامون اوومصارفوکنیا .ووپنیاروووکشاو هاتییو کااهودارا ون ااووزیااتد ووهسااهن وچناا وساات و باالوازومصاارف، آ وراودروآ ومع ااولیو اارارو دهی ویتوومر اروون کشت وکته ویتب . 61 .بهوجت وشیرهت وطعموداروکهودارا و ن وهسهن ،وازوشیروهت وستدهواسهفتدهوکنی . 66 .ازوبساهنیوهاتییوکاهوازوشایروپتساهوریرهویایاهوشا هوبتشا ،واساهفتدهوکنیا . مرا ارو نا وبساهنیو بتالس ،وبنتبرایاویوصیهومیوشودودرومصرفوآ وزیتدهورو ونکنی . 66 .ظرف شیر راویتوهنرتد مصرف بسههوووبهودوروازوموادوبودارونرا ار کنی . انواع شیر شیم كم چمب، شیم معم لی د شیم پم چمب مر اروچرباایوشیرواسهتن اردویتوشیرومع ولیودروایرا یرریبااتو1/6درصاا واساا .وشااایروکاااموچاار وو ود 1/6درص وووشیروپرچر ویاتوشایااروکاتماالووااا ودو1/9 درص چربیودارد. برا وکودکت ویاتودووساتلریومصارفووشایروپرچار ویوصایهومایوشاود، اماتوبارا وماتبریوااارادوازو6 سات وباهو باااااتالومخصوصاااااتً برا واارادومبهلاوبهوبی تر وهت و لبیووو رو ی،ودیتب ووواارادوچاااااات ومصرفوشیروکمو چار ویوصیهومیشود.وباهو الاوه، دروشایرهت وکمچر یارودرووز ومساتو ،ومرا اروبرخایوماوادومغاا ومتننا و کلسیموبیشهرواس .
5 شیم گتد، گ فنو، بُز د گتد میش یفاتو وشایر گاتو،وشایر بُار، شایروگاتوومای ووشایر گوسافن ودروطعاموووخاواصوآناتسا .وشایر گاتووطعامو ملایمیر دارد،وامتوهضموشایر بُار راوا یرواسا ،وباهو الاوهوشایر گوسافن وووباروازون اروبعضایوماوادومغاا ذنییر ازوشیر گتووهسهن . شیر بُر ازون روذاایی باهوشایر ماتدرونردیاو اسا . ااااراد کاهونسااب وباهومصارفوشاایر گاتوووستساای /و آلاار دارنا ووویات ن ایویواننا آ راویح الوکننا ، مایویواننا شاایر بُاارووواارآوردههاات آ وراومصارفو کنن . شیم كم الكت ز د بود الكت ز دویح ل ن شایرو)الکیاوز،ومای یوانا ودروهاروسانی ایجاتد شاود. بسایتر ازوماواردوابها اودروااارادو61 یاتو 41 ستلهوایجتد می شاود. و هایو ن شاایر هضامونشاودوبت اثوباروزو اواراوگوارشایومتننا ونفار،ود ودردووو یاااوعوماایشااود. اگاار ارد دچااتروایا ترضه اس ومییوان از ستیر ارآورده هت شاایرومرااال شاایر باا و و الکهوزووویت پنیر و متسا اساهفتدهوکن . رمت پزشکی تغذی ای بمای عو تحمل ب الكت ز لائمو دویح لوبهوالکهوروبتوکته ومصرفوموادوذاائیووتو والکهوزوازوبیاومیورون . ر یمو تر وازوالکهوزوبرا وایاواارادوضارورییونا ارد.واکرارواااراد وکاهو ا دویح الو ن شاایرودارنا و تدروبهومصارفومرا ار والکهاوزو)g 66-1،وبا و و لائ ایو ا هو لایوالخصاوصوباهوه اراهوذاااهتو یتوبهوشکلوپنیرویتولبنیت ویخ یروش هوهسهن .و بیشهروبررگستال ومبهلاوباهو ا دویح الوباهو ن شاایر اگاروباهویا ریجوووطایوچنا یاوهفهاهومیارا و مصرایوراواارای ودهنا ،ودروناتیا و اتدروباهو اتد ون اود ووویح الوالکهاوزودروشایروخواهنا وباود وواذلبوارآوردهوهت ولبنیوجتم ویتونی هوجتم ون یروپنیروکانهوبخوبیویح لومیوگردن . شیم غنی شوه مع ااوالوذنی ستز شیر بت ویهتمیا هت وA ووD انجااتدوماایوشااود، امااتوسااتیرومااوادومغااا ومتنناا و رو ، آهاووواسی اولیو نیاروبارا وذنای کارد وشایروباهوکاترومایورونا .ویکایوازورایاجویاریاوذنایو
6 سااتز هااتودروکشااوروماات،وذنی ستز شیر بت ویهتمیاوD اس وکااهوبااتومصاارفوآ وبخشاایوازونیااتزوبااهو ایا ویهتمیاوبرآورده میشود شیمهتی طعم ار شیروطعمدارومییوانا وباهوصاور وصانعهیویاتودرومنار ویایاه شاود.وشایرهت وطعاموداروصانعهیوباهو دلیلومحهوا وباتال وچربایوووشاکروبارا واااراد درومعاراواضاتاه وز وووچات ی و نیار مبهلایات باهو دیتب ووکب وچر و منتسبونیسا ووازوایااورووشایروساتدهوکاموچار باهواناواعوطعاموداروباهوویا هو گرینهوهت وچر وووشیریاوارجحواس . نگهواری شیم از آنجاات کااه شیر یو ذاا بسیتر استدپااایر اس ، شاایروپت ددت ریزه بتیاا ودرویخلاات ونرااا ار وشااودووو پت ازوبتزوکرد بتی وظرف م و6 الیوو اکررو4 روز مصرفوشود. شیر ا تمیهیزه یتوارادمتوما وطاوالنیویار و تبالونراا ار واسا .ووو ماای یااوا در صاور وبساههوباود و در وآ ودر خاتراوازویخلات وباهوما و1 هفهاهونراا ار وکاارد، ولایوپاتوازوباتزوکارد وبتیا ودرویخلاات و نرااا ار وووواا اکرروطاایویااووهفهااه مصاارفوشااود.والزدوبااهورکاارواساا وکااهودروشاایرواسااهریلوهددی نگهوارنوه ای برا اارای زمت متن گتر بهوشیر اضتاهون یشود.و اسهریل ش ، اسهفتده از وارار شا ی بارا از بایا بارد ه اه میکارو هات بی اتر زا و ذیار بی تر زا و ذیار اعات کارد آناریم هات مراتود باه وارار اسا .وکترختناههتیی کاه شایرهت بات متناا گتر بااتال )شاایرهت اسااهرلیره،ورا یولیاا و بااه بااتزار رضااه میکنناا ، باارا اااارای زماات متناا گتر شاایر، بتیاا یاات واا امکاات ی ااتد میکرو هاات موجااود در آ را از باایا ببرناا .وباارا رسای باه ایاا من اور شایر را باتوسار وبسایتروباتالو)باه ما 6 ثتنیاه ،ودروا ود 611 درجاه ستنهیگراد ورار بسایتروشا ی مایودهنا )شد نتگهدتنی حدمار ،.وبات ایاا الوومحصاو ناااتیی باات ورار دهاای بااتال اسااهریلیره شاا ه و دیراار میکروباای در آ باات ی ن یمتناا لاااا یگددم نیتزی ب ا تفت ه از م ا نگهوارنوه نیست.
7 پنیر پنیار یکای از اارآورده هات شایر اسا و مای یاوا آ را یغلایص شا ه شایر باه وسات آورد زیارا اکرار یرکیبت استسای شایر در آ بات ذل های باتالیر از خاود شایر یتاا مای شاون .وپنیار مهناوع یاریا محصاو شایر اسا باه گوناهایای کاه در نرات مخهلا جاات صا هت ناوع پنیار بات شاکل و طعام مهفاتو و بات ووووو رو هت یولی گونتگو ستخهه میشود. از معروف یریا پنیرهت می یوا به اهت، گودا، لیروا ، چ ار،وپنیر الکهیکیوووپنیروختمهوا و اشترهوکرد.و پنیاار اهت پنیاار اساا بت بتا نرد و متل پااایر کاااهومع ااوال بااه صااور ااتلبی یولیاا و در آ ن ااو نرا ار می شود. پنیرولیروا وازوشیرویتزهوگوسافن وکاهوگاتهوباتو61 یاتو91 درصا وشایروبارومخلاو وشا ه،ویایاهومایشاود.وایااو پنیرودارا ون وووووچربایوواشابتعوزیاتدواسا .ومصارف ایااوپنیاروباه اااراد وکاهوکلساهرو ویاتوچربایوخاو و دارنا ویوصایهون ایشاود. ه لنایاوااارادومباهلاوباهواشاتروخاو وایااوپنیاروراوازو64 سات و بالوباهوانا ازهو مصرفوخودودروآ ومع ولیوشیروبراارن وووبع ومصرفوکنن . پنیر لیروا وبرا واااراد وکاهوباهوالکهاوزوشایرووستسای ودارنا وماییوانا یاتمیاوکننا هوبخشایوازونیاتزوباهو کلسیم وبتش . ویفتو پنیر لیراوا و یبریار باه شاکل شایر اسا کاه ایاا پنیرهات از آ ساتخهه مای شاون .و پنیار یبریار از شایر گاتو یایاه شا ه اسا .وایاا پنیار یرریباتً متننا لیراوا دارا طعام شاور اسا .وازون ارو ظتهر وپنیر لیراوا مع اوالً وفاره هات ک هار نساب باه پنیار یبریار دارد، امات ایاا وفاره هات بررگهار از وفره هت پنیر یبریر هسهن . پنیم الكتیکی پنیروالکهیکیوازوانعرتدوشیرویتزهوبهووسیلهواارود ومتس ووتصلومیشود. پنیم ختم ایی ارآوردهاییواس وکاهوازوشایروووختماهوپتساهوریره،وباتکهر هات ویولیا وکننا هواسای والکهیاووووباتکهر هات و یولی وکنن هوموادومعطرووونمک یایاهومایگاردد.ودارا وبتاا وناردوووصاتفویاتوک ایوور اهوایایواسا . چربای موجاودودروپنیار ختماهوا ، دروصاور و مصاارفوما اودوبارا وسالام و لاابووو اارو ومضاارواسا .وبنااتبرایاو
8 مصرفوزیتد آ هرگرویوصایه ن ای شاود. اااراد کاهوباهولبنیات یات شایر وستسای دارنا ،وبتیا ازومصارفو پنیر ختماهوا نیار خاوددار کننا وزیارا ایاا ماتدهوواتو مراتدیر شایر گاتوواسا .و لائامووستسای باهو شاایر م کاااواساا وازونااوعوخفیاا یااتوشاا ی بتشاا ووو لائ اای ه لااو وخااتوخاات،واسااهفرا،،وکایاار وو مشکلا وگوارشی راوشتملومی شود. ماست متساا ورایااجویااریاوووپرمصاارفویااریاومحصااو ولبناایویخ یاار واساا .ومرایاات واسااهفتدهوازومتساا وشااتملو پیشااریر وازوانااواعوساارطت ،ویولیاا ودوبااترهوبااتکهر وهاات والااورورودها ودروطااو وووبعاا وازودرماات وبااتووووووو آنهیوبیوییو،وباباودواگرمات وپوساهیووواناواعوزخام،وک اووباهومشاکلا ومعا هوا -رودهوا ،وجبارا وک باودو ویهاتمیاهات،ورااعومشاکلا وهضاموالکهاوزودروااارادومباهلاوباهو ا دویح الوالکهاوز،ورااعووستسای وهات و مربو وبهوشیر،وکته واسهرسووواضطرا ،واارای وجا وایبرهتووویروی ووتا هومیبتش . ان اع مت ت از لحتظ چمبی ختمها ،وپرچر ،ونیموچر ،وکموچر ،وب و وچربی واضحواس وکهومصرفوبیورویهومتسا وهات وپرچار وووختماهوا وبارا وهای وگاروهوسانیوباهوهای ووجاهو یوصیهون یوشود. مت ت ی نتنی درواصلوه ت ومتس ومع ولیواسا ،وینااتویفاتو وایااومتسا ووومتسا ومع اولیودروایااواسا وکاهودروپتیات و ارآینا ویولیا وآ ،وآ واضاتایوگراهاهومیشاود کاهوبت اثومیشاودوباتاهیوذلیصیار،وختماها یرووولطیا یروازو متسا ومع اولیوداشاههوبتشا .واماتوجا اوازوطعاموووبتاا ومهاراکموآ ،وایااومحصاو ودرومرتیساهوباتومتسا و مع ولی وتو ومواد جتم کل بیشهر، الکهوز ک هر ووپرویئیاوبیشهرواس .
9 مت ت چکیوه ازوآ وگیاار ومتساا ومع ااولیودرساا ومیشااود.وایااا نااوعومتساا وذلاایصوووسااف وبااوده،ودرصاا وچرباایوآ و بیشهروازومتس ومع اولیواسا وولایووباهودلیالوخاتراوشا وآ ،ومیارا وبرخایوماوادومغاا ون یاروویهاتمیاو B2 دروآ وک هروازوومتس ومع ولیواس .و مت ت ختم ای ازوسر متس هت بتودرص وچربی بتالواسا وکاه باهودلیال چربای باتال،وبتاا ومتسا وبسایتر ساف ومایبتشا .و یرجیجتوبارا وایااوکاهوااارادوباتوااارای ووز ومواجاهونشاون وووبارا ووفاصوکاتلر ،وباهارواسا وازواناواعوکامو چر ومتس واسهفتدهوشود.و مت ت نتی متسا وسانهیِ رویاه داروه اوارهوباهوشاکلوخاتنری وومحلای درسا ومایوشاود.ودرویولیا متسا وسانهی درو کترختنجاات وازوختمااه یااتزهووومرذااو واسااهفتدهوماایشااود کااهویااو رویااه لطیاا ووخوشاا رهوباارورو محصو وایجتد میکن ووطعموبی ن یر بهومتس ووورویه آ ومیده .و کشک کشاوویکایوازواارآوردهوهات ونااتییوب سا وآما هوازوشایرواسا .وکشاو اراورده ا واس که بتواسهفتده از اراین هت سنیااای یت صنعیااایواز یخ یر، یغلیص ویتخشکوکااارد شیر کتمااال، شیر کاااموچااار ، شیر ب و چرباای، شیر بتز ستخهه،ودو،، پساات وکااره، آ پنیاارووویت مخلوطاایواز آنات به دس ماایوآیاا وو در دو نوع ساانهیووومااتیع صنعیاایودر بتزار موجودواس . کلساایم بتال و اسفر موجود دروکشااوومااییوان در پیشااریر و
10 از پااوکیواسهخوا موثر بتش . مصاارفوکشااووباارا وك كددت ، زنددت بددتر ار د زنددت شددیم ه یوصاایهووووو می شود. دروزمت وخری وایااومحصاو واناواعوپتساهوریرهوووبساههوبنا وشا هوراوانهخات ون تییا وووباهویاتریرومصارفووو پروانه با اشهیوآ ویوجهون تیی . دوغ مصرفوبیورویهو دغهتی ش ر زمینهستزواارای وفشتر خ ووپوکیواسهخوا واس . بستنی من ورومتوازوبسهنیونو یواسا وکاهوباتوشایرودرسا وشا هواسا .وبارا ویایاهوبساهنیومع اوالوشایر،وشاکرووو موادواارودنایوباهوکاتروباردهومایشاود.ومیارا وچربای،وکلساهرو ووو نا ودروبیشاهروبساهنیوهاتو تبالویوجاه و موادومغاا وآنااتوکامواسا .وبناتبرایاومصارفوآ وباهوویا هودروااارادودیاتبهی، بی اتر وهات و لبایو رو ایووو اارادودارا واضتاهووز وووچت یوبتی وبتواوهیت وانجتدوشود. برخی نکات درباره شیر و فرآورده های آن فمآدر ه هتی لبنی پمدبی تیک پروبیوییوهتوموجودا وریارومیکروساکوپیو)زنا هووواعاتلی،وهساهن وکاهوباتواساهررارودروبخا وهات ومخهلا و باا و)استسااتوروده،ودروبردارناا هوخااواصوساالام وبخاا وبساایتروهسااهن .وکلیااهوااارآوردهوهاات ولبناایو پروبیوییووازوج لهوپنیر،ودو،ووومتسا ودروباباودوهضاموذااا،وباباودو لکاردوسیساهموای نایوبا ووویولیا و یرکیبت وسودمن وبتوارز وذااییوبتالونر ودارن .
11 شیمفه ای بهودلیلوخطروابهلاوبهوبی تر وهتییومرلویبومتل ،وبتی و9 یتو1 د یرهوجوشتن هوشود. شیم یت ارآوردهوذاایی متیعی کهووتصلوازو صترهوآبای داناهوکتمالوسویتسا .وشایر ساویت ماییوانا وباهوصاور وشایر سویت ستدهو) دواسهفتدهوازوشاکرووویات ساتیر شایریا کننا هوهات مجاتز،ویات شایر ساویت طعامودار)واساهفتدهو ازوشکرویات ساتیر شایریا کننا هوهات مجاتز،ویولیا وو رضاهوشاود. پارویئیا ساویتوبت اثومایشاودوشاخ و کلسیموک هر وراوداعوکنا .وشایروساویتوینااتودارا وپارویئیا گیاتهیواسا .ومریا وپارویئیا گیاتهیونساب و باهوپارویئیا ویاوانیوایااواسا وکاهوک هاروبت اثوازودسا ورااهاوکلسایموازوطریا وکلیاهوهاتومایوشاود.و پاارویئیا سااویتوبااهو نااوا وبخشاایوازور یااموذااااییوکااهواریااروازوچرباایوهاات واشاابتعوووکلسااهرو واساا ،ووووووو میویوان واوه ت وابهلاوبه بی تر وهت و لبیووو رو یوراوبهومیرا وزیتدوکته وده .وو شیروسویتومنجروبهویروی وسیسهموای نیوشا هوووباهوکاته وماوادوسا یودروبا وک اوومایوکننا ،وازوباروزو برخیوسرطت هتون یاروسارطت وپروساهت وووپساهت وجلاوگیر ومایوکنا . مهمتدمی وومساتله ا وکاهوساویتو مییوان وایجتدوکن ووستسی واس .وزیاراوبعضایوااارادوباهوآ ووستسای ودارنا وباهوگوناهوا وکاهوو هایوبارا و اولیاوبتروشیروسویتوراواسهفتدهومیوکنن دچتروکایرهت وپوسهیوووگراهریوص اومیوشون .
12 بستنی جزد لبنیت ا ت د ارزش غذایی خیهی بتالیی ار بساهنی ازوشایر، شاکروووچربای یشاکیل شا هواسا .وشایر م کااواسا وواتو کلسایم بتشا ،واماتوشاکرووو چربی اتی ه ا برا سالام واساهخوا وهاتووودنا ا وهاتون ارنا ، بلکاه مصارفوزیاتدوآناات مای ت اندو بتعد چتقی، یتبت، کته ومرتوما وبا وووااارای خطاروبی اتر هات لبای وو رو ای شاون . بساهنی صانعهی وتو موادواارودنی، رنگوهات،وطعامودهنا هوهاتوووماوادونرا ارنا هواسا وکاهوم کااواسا وبت اثووستسای ، الهاات ،وساارطت وووسااتیر بی اتر هااتوشااون .وخااورد وبساهنی بااهو نااوا ومنباعوکلساایم منتساابونیساا و مصارفوآ وبتیا درووا وا ها ا وبتشا .وباهوجات بساهنی، مصارفولبنیات پتساهوریره شا ه،وپنیار، متسا ،و کشاوووودو،وباهو الاوهوآجیال هات،وخشاکبترووودرمعارا منتسابوناوروخورشای باود وواعتلیا وجسا یو من مووومصرفوکتای کلسیم ووویهتمیا دویوصیهومیوشود. شیم د لبنیت فه ای، چمبی د ارزش غذایی بهتمی نسبت ب لبنیت پت ت ریزه ار . دروپتسهوریراسایو اراینا دماتیی ذیرمساهریم ووکنهار وشا هوا ات وشا هوووارز وذااایی محصاو ووفاصو می شودو.و همماه بت گ شت قممز نبتیو مت ت مصم ش . گوش وذنی ازوآه بودهووومتسا وذنای ازوكهسدیم مای بتشا .وگوشا ووومتسا ودرواااراد کاهودچاتروکامو خونی هسهن ووویت مشکلودروهضاموووجاا وماوادوذااایی دارنا وباهارواسا باتویکا یرر مصارفونشاود، زیارا م کااواسا وکلسایم موجاود درومتسا وباتوآهااوگوشا ور تبا وکنا وووبت اثوکاته جاا وآهااوگوشا و باورهای نادرست تغذیه ای در خصوص شیر و لبنیات
13 شود.وامتودروااارادوساتلمومصارفوایاا دووماتدهوذااایی باتویکا یرر مشاکلی ایجاتد ن ای کنا وزیارا با وایاا اارادوبهومیرا نیتز لیت جا وراوبهوخوبی انجتدومی ده .و شیم كم چمب فتقو م ا مغذی ا ت د هم بیشتم آ آب ا ت. شاایر پرچاار وپاارویئیا ووکلساایم ک هاار دارد.وشاایرهت کااموچاار ودرومرتیسااه بااتووشاایرهت پااروچاار و گرینه باهروووستلمویر برا مصرفوهسهن وومیرا وآ وآ وهتوبرابرواس . مصم لبنیت )مت ت د دغ( ر دعوه شت بتع بمدز کت شبتن می ش . مصرفولبنیت ا اموازومتسا ووودو،واریبات ومعکوسای باتوبی اتر هات لبای رو ای دارد.وبناتبرایا مصارفو متس ووودو،ودروو هوشتدووویت بال ازوخاوا وناهوینااتوبت اثوباروزوساکههون ای شاودوبلکاهومای یوانا وبت اثو بابودوکیفیا خاوا وشاود.ودروانهخات ولبنیات نیار باهارواسا وناوعوکاموچار وووکامون اووآ ودرواولویا راروگیرد. شیم گتد بمای انست ارزش غذایی نوار زیما شدیم هدم حید انی فقد بدمای همدت حید ا مفیو ا ت. شیر گتوووهی ازولحتظوبرخای ماوادوذااایی ذنای یاروازوشایروماتدرومای بتشا .وکلسایم وواسافروشایر گاتووباهو یرییب 4 وو1 برابروشیر متدرواس . مصم آبزیت ب همماه لبنیت بمای المتی مضم ا ت. ذااهتیی متنن ولبنیت ووماتهی باتویکا یرر ضاروریت مشاکلی ایجاتد ن ای کنا .وبرخای لبنیات ن یار متسا ووو دو،وبت اثوایجاتد وتلا وسساهی دروبا ومای شاود، ایاا ختصای یاتووا ود نیار دروماتهی وجاودوداردووو و هی ایا دوومتدهو ذاایی بتویک یرر مصرف می شون ومی یوانن واثرا ویک یرر راویروی کنن .و
14 مصدم گدمده غدذایی لبنیدت ر بیمدتری كمدندت خد ب نیسدت ) بیمدتری كمدندت بدوتم می ش ( شایر ووااراوردهوهات لبنای نرا وما ای دروسالام وسیساهم ای نای دارنا ووباهوباباودو لکاردودساهرتهو گوار ونیروک وومیوکننا .وازوساو دیرار لبنیات مع اوالوباتوویهاتمیا D ذنای ساتز مای شاون .وشاواه و نشت ومی ده وکاهومصارفوویهاتمیا D مای یوانا وبت اثوکاته وباروزو فونا وهات ینفسای شاودوووه ایا طورواراین بابود ازوبی تر کرونتوراویسریع ببخش .و شیمهتی فما مت) ا تمیهیزه( حتدی مقوار زیت ی نگهوارنوه هستنو. شایر هات اساهریلیرهوباهودلیال ناوعوارآینا کاهودراارآور ووبساههوبنا ساهوالیاهویخصصایودارنا ، متنا گتر باتالیی داشاههوووهای ماتدهونرا ارنا ها باهوآ وهاتواضاتاهون ای شاود. بتیا یوجاهوداشا وکاهو شیرهت اساهریلیره پاتوازوباتزوشا بساههبن ه تننا وشایر پتساهوریرهووبتیا درویخلات نراا ار شا هو ووطی 6-1 ردز بهومصرفوبرس . شیم محهی ب خدتطم اینکد پدتلم، شدیم خشدک د نگهوارندوه ندوار ، دتلم تدم از شدیم پت ت ریزه ا ت. اضتاه کرد وموادونرا ارن هوووروذاوپاتلموباهوشایر م ناوعوووذیرمجاتز مای بتشا .وروذااوپاتلموارا ودرویولیا برخاای اااراوردهوهاات پااروچاار ون یاار ختمااهو نااتد ، پنیاار پیهاارا، بسااهنی ووشااکلا واسااهفتدهوماای شااود.و اسااهفتدهوازوشیرخشااو درومحصااوال ولبناای م نااوعونیساا ، زیاارا شیرخشااو ااارآوردها اساا وکااهوارز و ذاایی بتالیی داردووواضتاهوکرد وآ وکیفی محصو وراوکته ون ی ده .و
15 مصم شیم ر فص گم ت م جب ا هت می ش . بروزواسات وپتوازونوشی شیر می یوان ودالیال مخهلفای داشاههوبتشا )کاهواریباتطیوباهواصالونا ارد،و کاهو بهوبرخی ازوآناتواشترهومی شاود.وسیساهم گوارشای برخای ااارادویواناتیی هضامو نا وشایر )الکهاوز،وراون اشاههو وونسب وبهوآ و دویح الودارنا .وایاا ااارادوما یی پاتوازومصارفوشایر دچاترو لائ ای متننا واساات ،ودردو شاک ی وونفارومای شاون .ویوصایه مای شاودوایاا ااارادوازوشایرهت با و والکهاوز،ومتسا ،ودو،ووویات ساتیر اراوردهوهت لبنی اسهفتدهوکنن . لبنیت محهی جذب كهسیم بیشتمی ار . جا موادومغا ازوج لهوکلسیم درولبنیت پتسهوریره وومحلی یفتویی بتویک یرر ن ارد.و عو مصم لبنیت ب لیل م ی طبع لبنیت شاواه و اتنعوکننا هو ل ای بارا نساب وداد وویرگای هاتیی متننا وسارد وویات گرمای باهوماوادوذااایی مخهل وازوج لهولبنیت وواریبت وآ وبتوبی تر و یت مشکلا ومریب وبتوسلام ودرودسهرسون ی بتش . مصم لبنیت ر مبتالیت ب كیست پستت ممن ع ا ت. کیس پسهت وبهوکیساه هات واتو ماتیع دروپساهت وگفهاهومای شاود.وایاا کیسا هاتواذلابوخاو وخایم بودهوووخطار ن ارنا .وباتوایاا وجاودوهیلروناه یاتثیر منفای نتشای ازولبنیات بارورو ایجاتد وویات پیشارا ایاوسرطت ونشت ودادهونشا هواسا .وه لنایا شاواه و ل ای اتنعوکننا هوا بارا واافولبنیات دروااارادو مبهلاوبهوکیسا وویات سارطت وپساهت ووجاودونا ارد.وبناتبرایا براساتسوشاواه و ل ای اعلای مصارفولبنیات دروایا دسههوازواارادوبلامتنعومی بتش .وووو
16 تمكیب شیم د م ز نت تزگتر، د بتع مشکل گ ارشی ا ت. شیرموز یرکیبی پروانر باودهوکاهومیهوانا بارا ااارای وز ووویات یوسا وورزشاکترا ومصارفوشاود.ونکهاهو مام، یوجهوبهواضتاهونکرد وشاکروزیاتد باهوایاا یرکیاب مای بتشا .ویرکیاب شایر باتوماوزوهای ضارر بارا دسهرتهوگوار ون ارد. ه رم هتی شیم پت ت ریزه بتع مطت پستت د بیض می ش . دروطی پتسهوریره ش وهورمونی به شیر اضتاهون ای شاود.ویکای ازونررانای هات رایاج مارددوایااواسا وکاهو شیر می یوان ودروابهلاوبهوسرطت وپساهت ووودیرار سارطت وهاتوماوثروبتشا ،وباتوایاا وجاودوشاواه و ل ای اتنعو کنناا هوا یااتکنو ودروایااا زمینااه موجااودون اای بتشاا ووون اای یااوا وآ وراوبااتودالیاال ل اای اثباات ون ااود.و ه لنیا یع ادوزیاتد ازومطتلعات وانجاتدوشا هونشات ودادهوانا وکاهوشایر وودیرار لبنیات مای یواننا وبت اثو کته وخطر سرطت وپسهت وشون . لبنیت بمای بو فتیوه ای نوار د بتع كتهش ضمیب ه شی می ش . مصرفوشایر وولبنیات دروطاو وروز بت اثوباباودوضاریب هوشای، لکاردورهنای دروکودکات ووونوجوانات ووو بابودو لکردوشنتخهی درواارادوبررگست وووستل ن ومی شود.و مصم لبنیت ب لیل ا تفت ه از م ا نگهوارنوه د دایتکس منت ب نیست. بهوچن ودلیل اارود ووایهکت باهوشایر امکات وپاایر نیسا :واضاتاهوکارد ووایاهکت وهای درومراتدیر پاتییا، می یوان وموجبوایجتد بو بسیتر مشاخ ووووهای طعامویلارودروشایرووشاودوکاهومای یاوا وباهوآساتنی ایاا موضاوعوراودروختناهونیار امهحات وکارد.وباهو الاوه،ووایاهکت بت اثوناتبود ی اتدواناواعومیکروارگتنیسام هات مفی ووذیر مفیا دروداخالوشایر مای گارددووودرونهیجاه چنایا شایر ن ای یوانا وبارا یولیا متسا ودرو کترختنهوموردواسهفتدهو راروگیرد.
17 مصم لبنیت بتع م ی بو د چتقی د مشکال گ ارشی می ش . مصاارفومحصااوال ولبناای ازونااوعوکااموچاار وبت ااثوکااته ابااهلاوبااهواضااتاهووز وووچاات یووماای شااون . محصوال ولبنی باهوویا ه ازوناوعوکاموچار وذنای ازوپارویئیا هساهن .وپارویئیا دارا اثارا وسایر کننا گی بتالیر نسب وبهوکربوهیا را یات چربای اسا وووه ایا اماروبت اثوکاته ودریتاا ذاااوووریاره خاوار درو طو وروزومی شود. مصم مت ت ر شب بتع كتهش فعتلیت مغز می ش . مصرفومتس ودروشبوبت ثوکاته واعتلیا مغارون ای شاود،وبلکاهوباتوالراتوهورماو ویرویا کننا هوخاوا ووو ختصاای یسااکینی ووآرادوبخاا وبااود ، بت ااثوآمااتده شاا وباا وباارا خااوا وباهااروووبااتوکیفیاا بااتالیرووووووو می شود.ودرونهیجه یوصایه مای شاودوکاهودروو ا هو بالوازوخاوا ویاو کتساهومتسا وکاموچار وباهوه اراهو انواعویو ویت آجیل مصرفوشود. مصم پنیم بتع یم ب حم آمو ك كت می ش . هی رابطهو لیهای بایا مصارفوپنیار وودیار باهووارفوآما وکودکات ووجاودونا ارد.ودیار باهووارفو آما وکودکات و لا وهات مخهلفای داردوکاهوبعضای ازوآ وهاتو تبالوپیشاریر وودرمات وهساهن .و برخی ازو واملوماثثروبارووارفوزد وکودکات و بترینا واز: شانواییو)اگاروکاودک نهوانا وصا اهتوراوباهو خوبی بشنود،ون ای یوانا وآ وهاتوراویرلیا کنا وووگفهاتروراویاتد بریارد،،ومشاکلا وگفهاتر )کاودکو دچترومشکلودرویولیا صا اهت کلامای بتشا ایاا کودکات وم کااواسا ونهواننا وبعضای ازوواروفو راویلفااصوکنناا ،ووااروفوراوبااتوهاامو ااتطی کنناا ،ویاات بعضاای ازوکل اات وراوباار کتوبرویناا ،.و لاا و اخهلاال وگفهتروم کاواسا وناتیوانی صابی- ضالانی، فونا وهات گاو ،وبینای ووولا ،وصا مت و
18 جس تنی یت رووی، یت تدا وب ومرالومکیا انرشا وبتشا وکاهوهیلکا اد اریباتطی باتومصارفوپنیار ن ارد. مصم لبنیت ر بتر اری بتع آلمژی ن زا ب پمدتئی شیم گتد می ش . آلر بهوپرویئیا شیر گتووزماتنی رخومای دها کاهوسیساهم ای نای با وناوزادوباهوطاوروذیرطبیعای نساب و بهوپرویئیا موجودودرواارآورده هات گاتو ووبرخای ویوانات دیرار ن یار شایر باروواکان ونشات ودها .ودرو شایرخوارا مباهلاوباهوآلار باهوپارویئیا گاتو ، ماتدروبتیا دروطاو وشایردهی، ی اتدومحصاوال ولبنای وو سویت راوازور یام ذااایی خاودوواافوکنا وووه لنایا ازوارموالهات اتر ازوپارویئیا شایر گاتوووویات ساویت برا نوزادوخودواسهفتدهوکن .و ایا نوعوآلر بتو ا دومصارفولبنیات یوسا وماتدر باتردار تبالوپیشاریر نیسا وواریباتطی بایا مصارفو ایا نوعوازوگروهوذاایی ووبروزوآلر بهوپرویئیا شیر گتوودرونوزادا ووجودون ارد. مصم دغ د شیم بمای یتبتیهت مضم ا ت. مصرفوشیر وولبنیت میویوانا خطارواباهلاوباهودیتبا ناوعو6 راووکاته ودها .ومحصاوال ولبنیات یخ یار مرلوپنیر، متس ووودو، بهودلیل داراوباود اثارا ومربا وباروباتکهر هات مفیا رودهومای یواننا ومنجاروباهو کته و ن وخاو وپاتوازوذاااودروبی اترا دیتبا ناوعو6 شاود. اساهفتدهوازودو،وباهو ناوا ومیات و ا هووویات دروکناتروو ا هوهات ذااایی اصالی باهوجات نوشای نی هات واتو نا وااارودهوووپرکاتلر مرالونوشاتبه،و دلسهرووو...ومی یوان وبرا پیشریر ووکنهر ودیتب مفی بتش . ا تثنتء: دروبی ترا دیتبهی کاهودچاترواخاهلاال وکلیاو شا هوانا وم کااواسا والزدوبتشا ومصارفولبنیات بهودلیل محهوا بتال اسفروووپهتسیم مح ودوشود.
19 ر تلمنوا مصم شیم د لبنیت ب لیل ضعف معوه ت صی نمی ش . نیتز ساتل ن ا وباهودریتاا لبنیات بیشاهر ازوااارادوباتوسانیا پاتییا یاروباودهووووه اتوبتیا روزاناهودریتاا شااود.ولبنیاات پروبیوییااو بااتو ترضااهوک هااروووبابااودوشاارای سیسااهم گااوار وباارا ایااا ساانیا یوصاایه میشود. مصم لبنیت ر بیمتری هتی ا تخ انی د آرتمیت ، ب لیل م ی ممن ع ا ت. کلسیم متدهواصلی یشاکیل دهنا هواساهخوا ووودنا ا وهاتواسا ، باهوطاور وکاه نردیاووباهو41 درصا وز و اسهخوا وهتوراویشکیل میوده .ومصرفولبنیت ازو آریروزوجلوگیر می کن .و پ ر نجو كهسیم زیت ی ار د می ت انو جتیگزی شیم د لبنیت بتشو. اسهفتدهوازوپودروسنج وباهوجات ولبنیات ومبنات و ل ایونا ارد ووبیشاهروجنباهویبلیغاتییودارد.وها فواصالیوازو مصرفوشیروووستیرولبنیات ،ویایمیاوکلسایمواسا . مصارفومرا اروبسایتروزیاتدوپاودروسانج وباتوها فویاتمیاو کلسیموموردونیتز،وبت ثوااارای وکربوهیا ا وووانار ودریاتاهیومایوشاودووومایویوانا وخاواصومفیا وسانج و راویح ویتثیرو راروده .وازوطرفودیررومیرا وجا وکلسیموازومنتبعوگیتهیوک هروازومنتبعولبنیواس .و لبنیت تأثیم مثبتی بم ا تخ ا هت نوار . کلسایم جاروواصالی یاودهواساهخوانی اسا ووویرریباتً 33 درصا وکلسایم با وانسات وباتلسودرواساهخوا وهاتو موجودواس .وکودکت وبهومرتدیر نسبهتً زیتد کلسایم نیاتز دارنا ویاتواساهخوا وهات ج یا راوباتورشا وساریع بسااتزن .ومنااتبعوذاااایی کلساایم مااوثریروازومک االوهاات کلساایم هسااهن ووومصاارفونتکااتای شاایر درودورا و کودکی وونوجوانی باتوکاته و تبالویوجاهوچراتلی اساهخوا ولرااووودووبراباروشا وخطاروشکساهری دروبایا زنت بتالیروازو 11 ستلهوه راهواسا .ومصارفونتکاتای مناتبعوکلسایم درور یام ذااایی رخاتیر کلسایم اساکلهی
20 راویخلیااه کاارده وودروادامااه، یااودهووو اا ر واسااهخوا وهااتوراوکااته ودادهوووبت ااثوبااروزوبی ااتر هاات اسهخوانی ازوج لهونرمی ووپوکی اسهخوا ودروسنیا مخهل ومی شود. ب جتی مصم شیم د لبنیت ردزان 42 تت 45 بدت ا رختدی مصدم كنیدو كهسدیم مد ر نظمتت تتمی می ش . وووووواگر به یوصایههت ساتزمت وجااتنی با اشا ومبنای بارومصارفوروزاناهو91 گاردومغرهات گیاتهی یوجاهو شودوووار وبتدادومصرفوشود و ود 34 میلیگارد کلسایم دریتاا مایشاود، دروواتلی کاهوارا وباتومصارفو یو واو ولبنیت نردیو بهو911 میلیگارد کلسایم دریتاا مایشاود. باهو باتر ودیرار بارا دریتاا 911 میلیگرد کلسیم کهودرویو واوا ولبنیات موجاودواسا وبتیا 661 گاردوباتدادومصارفوشاودوکاهوناهوازون ارو اصو ویغایه منطری اس ووونهوازون رو ی محصو . پ ر دنجو د تخدم شدمبتی از نظدم میدزا كهسدیم بمابدم بدت شدیم بد ه د مدی ت اندو جتیگزی آ ش . سانج وویخاموشاربهیونساب وباهوشایرومحهاوا وکلسای یوبسایتروک هار وداشاههوووهرگارون ایویوانا ودرو جتیررینیوبهوجت وشیرومیرا ونیتزوروزانهوبهوکلسیموراویتمیاوکن .و مصم هنودان بت پنیم بتع آتمدز می ش . هی ودلیلووومسهن و ل یوبرا واثبت واثرومصرفوهن وانهوووپنیروبروبروزوآریروزووجودون ارد. لبنیت بمای افما مبتال ب نگ كهی مضم ا ت. لیورذمواینکاهوکلسایمودرویرکیابوبسایتر وازوسانگوهات وکلیاو ووجاودوداردووودروادرارواااراد وکاهومباهلاو بهوسنگوکلیهوهساهن ونیارومرا اروزیاتد وکلسایمومشاته هومایوشاودواماتوواافولبنیات ووومناتبعوکلسای ی،
21 کلساایم موجااودودروادراروراوکااته ون اایودهاا ووودرو ااوا محاا ودوکاارد ولبنیاات ودرور یااموذااااییواااارادو مبهلاوبهوسنگوکلیه اصلاویوصیهون یوشود زیراوخطرویشکیلوسنگوکلیهوراواارای ومی ه . مصم زیت شیم ب عهت كهسیم بتع لک هتی فیو ردی پ ت می ش . هی واریباتطیومیات ودریتاا وزیاتدوکلسایموازوطریا ولبنیات وووایجاتدولکاهوهات وسافی وبارو وپوسا ووجاودو ن اردووودروصور ووجودولکهوهت وسفی وپوسهیوبتی وستیرو للوم ون رو راروگیرن .و شیمهتی بست بنوی مزه آب می هدو بتیدو از امدواری بد صد ر فهد تهید شد كد چمب بتشو. ازوآنجتوکهوچربیوهات وموجاودودروشایروجارو چربایوهات واشابتعواسا ،وهار چاهودرصا وایااوچربایوبیشاهرو بتش ،ومصرفوآ وبرا وسلام ومضریر اسا . نکهاهودیراروایااوکاهوهاروچاهودرصا وچربایوشایروبیشاهروبتشا ،و جا وکلسیموکهویکیوازو نتصروبسیتروماموبرا وسلام وب واس ،وک هرومیوشود.و بدمای ازبدی بدم میکدمدب هدتی شدیم بتیسدتی بد مدو 02 قیقد د بیشدتم آ را ج شتنو. جوشتن وطوالنیوما وبت اثوازوبایاورااهاوارز وذااایی،وویهاتمیاوهاتوووماوادومعا نیوشایرومایوشاود وو9 یتو1 د یرهوجوشتن وشیرویتزهوذیروپتسهوریرهوکفتی ومیوکن . شیم چ چمبی پتلم ار مضم ا ت. برا واارای چربی درومحصوال لبنای ازوچربای خاودوشایر اساهفتدهومایوشاودوباهوایااوصاور وکاه چربیوبهودسا وآما ه دروطای یولیا محصاوال وکاموچار وباهومحصاوال وباتوچربای بیشاهر انهرات و دادهومی شود.
22