แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒
กล่มุ สาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี ๑
หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ เรื่อง นิราศภูเขาทอง จานวน ๒๔ ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒ เรื่อง คาพ้องและการตคี วามคายากโดยใช้บริบท เวลา ๑ ชั่วโมง
มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วดั
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ท ๑.๑ ใชก้ ระบวนการอา่ นสร้างความรู้และความคิดเพอ่ื นาไปใชต้ ดั สินใจ
แกป้ ัญหาในการดาเนินชีวติ และมนี ิสัยรักการอ่าน
ตวั ชีว้ ดั
ท ๑.๑ ม. ๑/๔ ระบุและอธิบายคาเปรียบเทียบและคาท่ีมีหลายความหมายในบริบทต่าง ๆ จากการ
อา่ น
สาระสาคญั
การเขา้ ใจประเภทของคาพอ้ งที่ใช้ในคาประพนั ธ์ทาให้เขา้ ใจความหมายของคาศพั ท์ได้ชดั เจนข้ึน
และการใชบ้ ริบทช่วยพิจารณาความหมายของคาศพั ท์บางคา ซ่ึงไม่สามารถตรวจสอบความหมายโดยตรงได้
จากพจนานุกรม จะทาให้ผูอ้ ่านเขา้ ใจความหมายของคาประพนั ธน์ ้นั ไดถ้ ูกตอ้ งและชดั เจน
จดุ ประสงค์การเรียนรู้
๑. อธิบายความหมายของคาศพั ทท์ ่ีกาหนด (K)
๒. ตคี วามคายากจากนิราศภูเขาทองโดยพจิ ารณาจากบริบท (P)
๓. วิเคราะหป์ ระเภทของคาพอ้ งในคาประพนั ธ์ (P)
๔. เห็นความสาคญั ของการเรียนรู้คาศพั ทท์ ่ีใชใ้ นคาประพนั ธ์ (A)
สาระการเรียนรู้
๑. ความรู้
๑) การตีความคายากโดยพิจารณาจากบริบท
๒) คาพอ้ ง
๒. ทกั ษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด
การจาแนก การแกป้ ัญหา การสรุปความรู้
๓. คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค์
ซ่ือสัตยส์ ุจริต มีวินยั ใฝ่ เรียนรู้ มงุ่ มน่ั ในการทางาน
๔. สมรรถนะสาคญั ของผ้เู รยี น
ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคดิ ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ
การบรู ณาการสู่อาเซียน
การศกึ ษาวรรณคดีไม่ใช่การศกึ ษาในเชิงสุทรียศาสตร์เทา่ น้นั แตเ่ ป็นการวิเคราะห์วรรณคดีในฐานะ
เป็นตวั บททางวฒั นธรรม โดยศึกษาในลกั ษณะสหวทิ ยาการ และการใชบ้ ริบททางสังคม
มาช่วยอธิบาย สามารถแสดงถงึ ความสัมพนั ธ์ของวรรณคดีกบั วฒั นธรรมไดเ้ ป็นอยา่ งดี
ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)
ใบงานเร่ือง การตีความคายากโดยพิจารณาจากบริบท
กิจกรรมการเรียนรู้
ข้นั นา
๑. ครูและนกั เรียนร่วมกนั ทบทวนเน้ือหาจากนิราศภูเขาทองทอี่ า่ นมาแลว้ ในชวั่ โมงท่ี
ผ่านมา
๒. นกั เรียนทบทวนความหมายของคาศพั ท์
ข้นั สอน
๑. นกั เรียนอ่านคาจากบตั รคาทคี่ รูตดิ บนกระดานทลี ะคู่ เช่น
จอกแหน หวงแหน
ปรากฏการณ์ ฤดูกาล
สลดั ผกั สลดั น้า
ดวงอาทิตย์ ดวงตะวนั
๒. นกั เรียนสงั เกตคาเหล่าน้นั และช่วยกนั อธิบายตามความเขา้ ใจ
๓. นกั เรียนศึกษาความรู้เร่ือง คาพอ้ ง แลว้ ร่วมกนั สรุปความเขา้ ใจ ครูเป็นผูอ้ ธิบายเพิ่มเติม
๔. นกั เรียนแบ่งกลุม่ ๔ กลุ่ม ระดมความคดิ เพื่อยกตวั อยา่ งคาพอ้ งที่นกั เรียนรู้จกั แต่ละ
ประเภท ดงั น้ี
กลมุ่ ท่ี ๑ คาพอ้ งรูป
กลมุ่ ท่ี ๒ คาพอ้ งเสียง
กลุ่มท่ี ๓ คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง
กล่มุ ที่ ๔ คาพอ้ งความหมาย
๕. นกั เรียนส่งตวั แทนออกมาเขยี นคาทรี่ วบรวมไดบ้ นกระดาน นกั เรียนทุกคนร่วมกนั
ตรวจสอบและอธิบายความหมาย
๖. นกั เรียนอ่านคาประพนั ธจ์ ากนิราศภูเขาทองที่ครูนามาตดิ บนกระดาน ช่วยกนั พิจารณาคา
ทขี่ ีดเส้นใตว้ า่ เป็นคาพอ้ งประเภทใด
๑) ออกจากวดั ทศั นาดอู าวาส (คาพอ้ งความหมาย)
๒) โออ้ าวาสราชบรุ ณะพระวหิ าร (คาพอ้ งความหมาย)
๓) จ่ึงอาลาอาวาสนิราศร้าง (คาพอ้ งความหมาย)
๔) ถึงบางจากจากวดั พลดั พ่ีนอ้ ง (คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง)
๕) จาตอ้ งขืนใจพรากมาจากเมอื ง (คาพอ้ งความหมาย)
๖) ถงึ เขมาอารามอร่ามทอง (คาพอ้ งรูป กบั โกฐเขมา)
๗) เห็นโศกใหญใ่ กลน้ ้าระกาแฝง ท้งั รักแซงแซมสวาด *ประหลาดเหลือ
เหมอื นโศกพ่ีทช่ี ้าระกาเจือ เพราะรกั เร้ือแรมสวาทมาคลาดคลาย
โศก - โศก ระกา - ระกา (คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง)
สวาด - สวาท (คาพอ้ งเสียง
๘) ถงึ บางหลวงเชิงรากเหมือนจากรัก สูเ้ สียศกั ด์ิสังวาสพระศาสนา
เป็นลว่ งพน้ รนราคราคา ถงึ นางฟ้าจะใหไ้ มไ่ ยดี
(คาพอ้ งเสียง)
๙) ดว้ ยหนามดกรกดาษระดะตา นึกกน็ ่ากลวั หนามขามขามใจ
(คาพอ้ งความหมาย)
๑๐) ในทุ่งกวา้ งเห็นแต่แขมแซมสลอน (คาพอ้ งรูปพอ้ งเสียง กบั แขม (ขะแม))
๗. นกั เรียนช่วยกนั อธิบายความหมายของคาพอ้ งเหล่าน้นั ครูช่วยอธิบายเพ่ิมเตมิ และตรวจสอบ
จากพจนานุกรม
๘. นกั เรียนทาใบงานที่ ๑ เร่ือง การตคี วามคายากโดยพิจารณาจากบริบท แลว้ ร่วมกนั ตรวจสอบ
ความถูกตอ้ ง
ข้นั สรุป
๑. นกั เรียนและครูร่วมกนั สรุปความรู้ ดงั น้ี การเขา้ ใจประเภทของคาพอ้ งท่ใี ช้ในคาประพนั ธ์
ทาให้เขา้ ใจความหมายของคาศพั ท์ ไดช้ ดั เจนข้ึน และการใชบ้ ริบทช่วยพิจารณาความหมายของคาศพั ทบ์ าง
คา ซ่ึงไมส่ ามารถตรวจสอบความหมายโดยตรงไดจ้ ากพจนานุกรม จะทาให้ผอู้ า่ นเขา้ ใจความหมายของคา
ประพนั ธน์ ้นั ไดถ้ กู ตอ้ งและชดั เจน
๒. นกั เรียนร่วมกนั แสดงความคดิ เห็น โดยครูใชค้ าถามทา้ ทาย ดงั น้ี
การตีความคายากโดยพิจารณาจากบริบทมีประโยชน์ตอ่ การอ่านในชีวติ ประจาวนั
อยา่ งไรบา้ ง
ส่ือ / แหล่งเรียนรู้
๑. บตั รคา
๒. แถบขอ้ ความ
๓. พจนานุกรม
๔. ใบงาน
๔. หนงั สือเรียนวิวธิ ภาษา ช้นั มธั ยมศกึ ษาปี ท่ี ๑
การวดั และประเมนิ ผล
๑. วิธีการวดั และประเมนิ ผล
๑.๑ สงั เกตพฤติกรรมการเรียน
๑.๒ การตอบคาถาม
๒. เครื่องมือวดั และประเมินผล
๒.๑ แบบสังเกตพฤติกรรมเรียน
๒.๒ ตรวจใบงานท่ี ๑
๓. เกณฑก์ ารวดั และประเมนิ ผล
นกั เรียนผา่ นเกณฑก์ ารวดั และประเมินผลเฉลีย่ ร้อยละ ๘๐
กิจกรรมเสนอแนะ
นกั เรียนแบง่ กลุ่มยกตวั อยา่ งคาพอ้ งที่ใชใ้ นชีวิตประจาวนั ให้สัมพนั ธ์กบั ความรู้ทศ่ี กึ ษา แลว้ นามา
แลกเปลยี่ นกนั เพือ่ เพ่มิ พูนความรู้ ตรวจสอบความเขา้ ใจ และครูอธิบายเพิ่มเตมิ นกั เรียนเกิดความเขา้ ใจมาก
ข้นึ
ความเหน็ /ข้อเสนอแนะของหัวหน้ากล่มุ สาระหรือผ้ทู ี่ได้รับมอบหมาย
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...........................................................
(นางเปรมยดุ า คลงั แสง)
หัวหน้ากล่มุ สาระการเรยี นรู้ภาษาไทย
…………../………………/………………
ความเห็น/ข้อเสนอแนะของผ้บู ริหารหรือผ้ทู ี่ได้รบั มอบหมาย
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...........................................................
(...........................................)
...............................................................
…………../………………/………………
บันทึกผลการจัดการเรียนรู้
ผลการจดั การเรียนรู้
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
ปัญหา/อุปสรรค
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
(ลงช่ือ) ผบู้ นั ทึก
(นางเปรมยดุ า คลงั แสง)
....................../....................../..................