วัวแดง

แต่ก่อนพบวัวแดงใน พม่า ไทย อินโดนีเซีย ชวา บอร์เนียว และเกาะ
บาหลี ซาราวกั สาหรับประเทศไทยเคยพบได้ทุกภาค ปัจจุบันประชากรววั
แดงในประเทศไทยท่ียังที่ยังมีพอหลงเหลืออยู่ ส่ วนมากอยู่ที่อุทยาน
แห่งชาติกุยบุรี เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่ าเขาอ่างฤาใน เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่ า
ห้วยขาแข้ง เขตรักษาพนั ธ์ุสัตว์ป่ าเขาสลกั พระ

พื้นท่ีถ่ินท่ีอยู่อาศัยลดน้อยลง (Habitat lost) ปัจจุบันประเทศไทย
ประสบปัญหาในการลดจานวนลงอย่างมากของวัวแดงเน่ืองจาก
พืน้ ที่อยู่อาศัยถูกทาลายและการถูกล่าเพ่ือนามาใช้ประโยชน์

สภาพถ่ินอาศัยท่ีเป็ นเกาะไม่มีอาณาเขตติดต่อกบั ผืน
ป่ าผืนอ่ืน (Habitat Fragmentation) ทาให้วัวแดงไม่
สามารถเคลื่อนย้ายจากป่ าหนึ่งไปผสมพันธ์ุกับสัตว์
ป่ าอกี ป่ าหนึ่งได้ด้วยตัวมนั เอง

การผสมเลือดชิด (Inbreed)
หมายถึงการผสมในครอบครัว
เดียวกันหรื อในหมู่ เครื อ ญ า ติ
เช่ นพ่ อพันธวัวแดงผสมกับลูก
ลู ก ผ ส ม กั บ แ ม่ พ่ี ผ ส ม กับ น้ อ ง
หรือการผสมระหว่างสัตว์ที่เป็ น
ญาติพนี่ ้องกนั

ววั แดง (Banteng)

เป็ นสัตว์ป่ าขนาดใหญ่ทอี่ ยู่ในสถานภาพใกล้สูญพนั ธ์ุ ที่เป็ นเครือญาตกิ บั กระทิง
ในประเทศไทยจัดเป็ นสัตว์ป่ าคุ้มครอง ในบัญชีสัตว์ป่ าคุ้มครองจาพวกเลีย้ งลูกด้วย
นมลาดับท่ี 180 ปัจจุบันวัวแดงสายพันธ์ุไทยแท้มีเหลืออยู่บนโลกไม่ถึง 500 ตัว จึง
เป็ นสัตว์ท่ีมีความเสี่ยงต่อการสูญพันธ์ุเป็ นอย่างยิ่ง แต่ก็ในภาวะวิกฤต ก็ยังมี
ความหวงั เหลืออยู่บ้าง เนื่องจากที่ศูนย์ศึกษาธรรมชาตแิ ละสัตว์ป่ าเขานา้ พุ และกลุ่ม
ประชาชนหัวใจสีเขียว ในจังหวัดกาญจนบุรีมีแนวคิดท่ีจะปล่อยวัวแดงท่ีศูนย์
เพาะเลีย้ งไว้กลบั สู่ธรรมชาตเิ ร่ืองราวความเป็ นมาเกดิ ขึน้ ได้อย่างไร ท้ังหมดต้องผ่าน
ข้ันตอนมากมาย ท้ังปรับสภาพวัวแดงให้สามารถกลับไปหากินในป่ าได้ และปรับ
สภาพใจของคนให้อย่รู ่วมกบั ธรรมชาติอย่างเป็ นมติ ร กว่าจะถงึ วนั ปล่อยได้มขี ้ันตอน
อกี มากมาย ท้งั การตรวจเลือดเพ่ือเช็ค DNA การขนย้ายววั เข้าไปในป่ าเพ่ือปรับสภาพ
การหากนิ แต่แล้ววนั ทรี่ อคอยกไ็ ด้มาถงึ เมื่อได้เวลาเขยี นประวตั ศิ าสตร์หน้าใหม่ให้กบั
วงการนักอนุรักษ์ในประเทศไทย กับการปล่อยวัวแดงกลับคืนสู่ธรรมชาติอย่างเป็ น
ทางการคร้ังแรกของโลกที่เขตรักษาพนั ธ์ุสัตว์ป่ าสลกั พระ จงั หวดั กาญจนบุรี

ลกั ษณะการดาเนินโครงการในแต่ละปี ปัจจุบันโครงการปล่อยวัวแดงได้ดาเนิน
โครงการมาอย่างต่อเน่ืองโดยทาการปล่อยวัวแดงคืนสู่ธรรมชาตมิ า 3 คร้ัง

คร้ังท่1ี พ. ศ. 2553 คร้ังที่ 2 พ. ศ. 2554 คร้ังที่ 3 พ. ศ. 2561 การดาเนินโครงการ
มีหลายข้ันตอนและต้องใช้ความเชี่ยวชาญในการดาเนินโครงการโดยมีกระบวนการ
ต่างๆดังนี้
-วางแผนในการดาเนินโครงการ
-การฝึ กกล่องก่อนเคล่ือนย้าย

-กระบวนการเคล่ือนย้าย
-กระบวนการติดตามหลงั การปล่อยวัวแดง

-สรุปผลการติดตามหลงั การปล่อยววั แดงจากกล้อง

โครงการปล่อยววั แดง ในการปล่อยววั
แดงคื นสู่ ธรรมชาติสื บเน่ื องจากข้ อมูลจาก
กล้ องดักถ่ ายอัต โนมัติและการ รายงานการ
สารวจประชากรสัตว์ป่ าโดยเฉพาะวัวแดงท่ี
ไม่ มีรายงานการพบในพื้นที่เข ตรั กษาพัน ธ์ุ
สัตว์ป่ าสลกั พระมาเป็ นเวลาเน่ินนานท้ังที่เดิม
ทีผืนป่ าแห่งนเี้ ป็ นพืน้ ทอ่ี าศัยของววั แดงอย่าง
ชุกชุมเป็ นท่ีมาของโครงการปล่อยวัวแดงคืน
ป่ าธรรมชาติคร้ังแรกของโลกถวายพ่อหลวง
น า ม า ซ่ึ ง ค ว า ม ภ า ค ภู มิ ใ จ ข อ ง ช า ว จั ง ห วั ด
กาญจนบุรีทุกคนการเร่งฟื้ นฟูประชากรวัว
แดงคืนป่ ามีความสาคัญมากเพื่อการรักษา
ค ว า ม ส ม ดุ ล ข อ ง ร ะ บ บ นิ เ ว ศ แ ล ะ ค ว า ม
หลากหลายทางชีวภาพซึ่งสัมพันธ์กับสภาพ
ส่ิงแวดล้อมท่ีดีส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของพี่
น้องชาวกาญจนบุรีอกี ด้วย

ท่มี า : https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_1351879 , 17 กรกฎาคม 2561

ความคืบหน้าของโครงการปล่อยวัวแดงคืนสู่ป่ าว่าโครงการความร่วมมือระหว่างองค์กร
เครือข่ายนี้เร่ิมมาต้ังแต่ปี พ.ศ. 2557 จากการสารวจพบว่าวัวแดงท้ังหมดที่ปล่อยต้ังแต่ริเริ่ม

โครงการมีอตั ราการอยู่รอด 100% และวัวแดงทุกตัวมีสุขภาพแข็งแรง โดยข้อมูลล่าสุดเผย

ว่า เจ้าหน้าทส่ี ารวจพบการให้กาเนิดลูกรวมท้ังหมด 6 ตัว จากวัวแดงชุดแรกท่ีถูกปล่อย

“ถือเป็ นเป็ นหนงึ่ ในเรื่องท่ีน่ายนิ ดี เนื่องจากววั แดงมสี ัญชาตญาณในการเอาชีวิต
รอด และสามารถหาอาหารเองได้ เราจึงไม่พบปัญหาในการหาอาหารกินเองเม่ือถูก
ปล่อยสู่ป่ า งานนี้ถือเป็ นความสาเร็จจากการทางานอย่างหนักของเจ้าหน้าท่ี และ

องค์กรเครือข่ายฯ ทาให้พืน้ ที่เขตรักษาพนั ธ์ุสัตว์ป่ าสลักพระในปัจจุบันมีประชากร
ววั แดงราว 15 ตวั จากที่ไม่เคยมอี าศัยอย่มู ากกว่า 30 ปี ”

ทม่ี า : https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/847007 , 12 กนั ยายน 2562

WWF และองค์กรเครือข่ายฯ เผยความคืบหน้าหลังปล่อยวัวแดง
กลบั คืนป่ า ณ พืน้ ท่ีเขตรักษาพนั ธ์ุสัตว์ป่ าสลักพระ เป็ นคร้ังที่ 3 ชี้อัตราการ
อยู่รอด 100% ส่งผลให้ปัจจุบันจานวนประชากรเพม่ิ ขึน้ เป็ น 15 ตัว ยกเป็ น
ความสาเร็จของงานอนุรักษ์ร่วมกับชุมชน

ทาไมต้องเป็ นมวลชน ? วิธีการเข้าร่วมเป็ นมวลชน

ร่วมเป็ นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์พันธ์ุวัว 1. มีจติ สานกึ ในการอนุรักษ์สัตว์ป่ าและ
แดง เนื่องจากประชากรวัวแดงในประเทศไทย ธรรมชาติ
มีจานวนน้อยลงจากการถูกลักลอบล่าวัวแดง
ในเขตพื้นท่ีต่างๆ สาเหตุเหล่านี้เกิดจากการที่ 2. ร่วมอดุ มการณ์ปล่อยววั แดงคืนสู่
คนผู้คนขาดจิตสานักในการหวงแหนสัตว์ป่ า ธรรมชาตไิ ปกบั ศูนย์ศึกษาธรรมชาติและสัตว์
มองเห็นเพียงประโยชน์ ของตนไม่ ว่ าจะทาง ป่ าเขานา้ ผุด้วยการร่วมลงชื่อเป็ นมวลชน
ธุรกจิ หรือความสนุกสนาน และอื่นๆ
อนุรักษ์ววั แดง

3. ประชาสัมพนั ธ์โครงการปล่อยววั แดง
อย่างกว้างขวาง