ภาคตะวันตก

ภู ภาคตะวันตก Wมิ
ศ ภาคตะวันตก e
า s

สt
ร์

ภ า ค ต ะ วั น ต กป

ร
ตe

r
n

ะ


เ จจัังงหหววััดดตตาากก จจัังงหหววััดดกกาาญญจจนนบบุุรรีี
จจัังงหหววััดดรราาชชบบุุรรีี จจัังงหหววััดดเเพพชชรรบบุุรรีี
ท
ศ จจัังงหหววััดดปปรระะจจววบบคคีีรรีีขขัันนธธ์์
ไ



ท

ย

ที่ตั้งและขอบเขตของภาค 1
ลักษณะภูมิประเทศ 2
ลักษณะภูมิอากาศ 4
5
ข้อมูลประชากรและกลุ่มชาติพันธุ์ 8
9
เศรษฐกิจของภาคตะวันตก 10
การท่องเที่ยวภาคตะวันตก 11

การคมนาคมขนส่ง
เกร็ดความรู้และบรรณานุกรม

ภาคตะวันตก 1

ภาคตะวันตกของประเทศไทยมีพื้นที่ประมาณ 53,679 ตารางกิโลเมตร
ประกอบด้วย 5 จังหวัด คือ ตาก กาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี และ
ประจวบคีรีขันธ์

ที่ตั้งและขอบเขตของภาค

ทิศเหนือ มีดินแดนเหนือสุดของภาคอยู่ที่อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก
ทิศตะวันออก มีดินแดนติดต่อกับสุพรรณบุรี อุทัยธานี กำแพงเพชร สุโขทัย
นครสวรรค์ สมุทรสาคร สมุทรสงคราม อ่าวไทย
ดินแดนที่อยู่ทางตะวันออกสุดของภาคคืออำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี
ทิศตะวันตก มีดินแดนติดกับประเทศพม่า มีเทือกเขาถนนธงชัยและเทือก
เขาตะนาวศรีเป็นพรมแดนธรรมชาติ
ทิศใต้ ดินแดนที่อยู่ใต้สุดของภาคอยู่ที่อำเภอบางสะพานน้อย จังหวัด
ประจวบคีรีขันธ์

2

ลักษณะภูมิประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับกับหุบเขาที่ค่อนข้างชันและ
แคบกว่าหุบเขาของภาคเหนือ เนื่องจากการกัดเซาะของแม่น้ำลำธาร มี
ภูมิประเทศคล้ายภาคเหนือ แบ่งได้ดังนี้

1. เขตเทือกเขา ได้แก่
เทือกเขาถนนธงชัย เป็นแนวแบ่งเขตระหว่างไทยกับพม่า จากจังหวัด
แม่ฮ่องสอนถึงตาก
เทือกเขาตะนาวศรี เป็นแนวแบ่งเขตไทยกับพม่า มีช่องทางติดต่อที่ด่านสิงขร
จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และด่านบ้องตี้ จังหวัดกาญจนบุรี
เทือกเขาหินปูน อยู่ระหว่างแม่น้ำแควใหญ่และแม่น้ำแควน้อย ส่วนใหญ่เป็น
ภูเขาหินปูน มีถ้ำหินงอกหินย้อย

เทือกเขาถนนธงชัย เทือกเขาตะนาวศรี เทือกเขาหินปูน

3

2. เขตที่ราบ อยู่ระหว่างเขตเทือกเขากับที่ราบต่ำภาคกลางจนถึงอ่าวไทย
เป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ ได้แก่ ที่ราบลุ่มแม่น้ำปิง แม่น้ำแม่กลอง ที่ราบแม่น้ำ
เพชรบุรี และที่ราบชายฝั่ งทะเลที่เป็นหาดทรายสวยงาม เช่น หาดชะอำ หาด
หัวหินและอ่าวมะนาว
แม่น้ำที่สำคัญของภาคตะวันตก
แม่น้ำแม่กลอง เกิดจากการรวมตัวของแม่น้ำแควใหญ่กับแควน้อย ต้นน้ำอยู่
ในเขตจังหวัดกาญจนบุรี ไหลลงทะเลที่จังหวัดสมุทรสงคราม
แม่น้ำแควใหญ่ หรือแม่น้ำศรีสวัสดิ์ มีต้นน้ำอยู่ที่จังหวัดกาญจนบุรี ไหลไป
รวมกับแม่น้ำแควน้อย
แม่น้ำแควน้อย หรือแม่น้ำไทรโยค มีต้นน้ำอยู่ที่จังหวัดกาญจนบุรี ไหลไปรวม
กับแม่น้ำแควใหญ่
แม่น้ำเมย เป็นพรมแดนกั้นเขตแดนไทย-พม่า ต้นน้ำอยู่ที่ประเทศพม่า ไหล
ลงสู่แม่น้ำสาละวิน ที่แม่ฮ่องสอน
แม่น้ำเพชรบุรี เกิดจากเทือกเขาตะนาวศรีไหลผ่านจังหวัดเพชรบุรี
แม่น้ำปราณบุรี ต้นน้ำเกิดที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

แม่น้ำแม่กลอง แม่น้ำแควใหญ่ แม่น้ำแควน้อย

แม่น้ำเมย แม่น้ำเพชรบุรี แม่น้ำปราณบุรี

4

ลักษณะภูมิอากาศ

ภาคตะวันตกมีอากาศแบบทุ่งหญ้าสะวันนา (Aw) คือมีอากาศร้อนชื้น
สลับกับฤดูแล้ง มีฝนตกน้อยกว่าภาคอื่น เนื่องจากมีภูเขาสูงกั้นจึงเป็นพื้นที่อับ
ฝน และอุณหภูมิในฤดูร้อนจะร้อนจัด ถ้าฤดูหนาวจะหนาวจัด กลางวัน
อุณหภูมิสูงและกลางคืนอุณหภูมิจะต่ำมาก ทำให้เกิดความแตกต่างกันมาก
เนื่องจากอยู่ในหุบเขา จังหวัดที่มีฝนตกน้อยที่สุดคือ จังหวัดตาก และจังหวัดที่
มีฝนตกมากที่สุดคือ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ปัจจัยควบคุมอุณหภูมิภาคตะวันตก

1. ได้รับอิทธิพลลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ
ทำให้มีฝนตกและอากาศหนาวเย็น
2. การวางตัวของเทือกเขาถนนธงชัยและเทือกเขาตะนาวศรีใน
แนวเหนือ-ใต้ ทำให้มีอิทธิพลต่อสภาพอากาศของภาคตะวันตก คือ อากาศ
ร้อนอบอ้าว และจังหวัดกาญจนบุรี และราชบุรีเป็นเขตที่อับลมฝน
3. ได้รับอิทธิพลจากลมพายุดีเปรสชันทะเลจีนใต้ ทำให้ฝนตกหนักและน้ำท่วม
ในเขตจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และเพชรบุรี
4. ลมพายุดีเปรสชันจากอ่าวเบงกอล ที่พัดผ่านเข้าสู่ประเทศพม่าและภาค
ตะวันตกของไทย เมื่อปะทะกับแนวเทือกเขาแต่ไม่มีบ่อยครั้ง

5

ข้อมูลประชากรและกลุ่มชาติพันธุ์

ตารางประชากรในภาคตะวันตก

6

กลุ่มชาติพันธุ์ในภาคตะวันตก

1. ชาวไทยทรงดำ
ตั้งถิ่นฐานอยู่ภาคตะวันตก ได้แก่ จังหวัดเพชรบุรีเป็นเมืองแม่ นอกนั้นมีอาศัย
อยู่ที่ ราชบุรี และกาญจนบุรี
ศรัทธาความเชื่อ ชาวไทยทรงดำ ส่วนใหญ่จะมีความผูกพันอยู่กับความเชื่อใน
เรื่องผีและขวัญ เป็นอันมาก เนื่องจากเชื่อว่าผีนั้นเป็นเทพยดาที่ให้ความ
คุ้มครองพิทักษ์รักษา หรืออาจให้โทษถึงตายได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่อง
ผีเรือน ประดุจดั่งศาสดาประจำตน ซึ่งทำในสิ่งไม่ดีจะเป็นการผิดผี ผีเรือน
อาจจะลงโทษได้ โดยจำแนกประเภทของผีตามลำดับความสำคัญและความ
เชื่อได้ดังนี้ผีแถนหรือผีฟ้า ผีบ้านผีเมือง ผีบรรพบุรุษ ผีป่าขวงและผีอื่นๆ

ชาวไทยทรงดำ

2. กะเหรี่ยง
กะเหรี่ยงเป็นชาติพันธุ์ที่มีจำนวนมากที่สุด อาศัยอยู่ 5 จังหวัดของภาคตะวัน
ตก คือ กาญจนบุรี ราชบุรี ประจวบคีรีขันธ์ สุพรรณบุรี และเพชรบุรี ชาว
กะเหรี่ยงเป็นขาวเขาสันโดษ ไม่ชอบสมาคมกับคนทั่วไป ใช้ชีวิตในชนบท มี
ชุมชนขนาดเล็ก และทำมาหากินในลักษณะเพื่อการยังชีพ อาชีพส่วนใหญ่จึง
เป็นการเกษตรทั้งปลูกพืช ปลูกข้าวไร่ และเลี้ยงสัตว์ กะเหรี่ยงมีการนับถือ
ศาสนาที่ต่างกัน แต่กะเหรี่ยงดั้งเดิมจะนับถือผี เชื่อเรื่องต้นไม้ป่าใหญ่ ภายหลัง
หันมานับถือพุทธ คริสต์

7

กะเหรี่ยง

3. มอญ
ชาวมอญภาคตะวันตกจะพบได้ในบริเวณ อ.สังขละบุรี จ.กาญจนบุรี และ
มอญบ้านโป่ง-โพธาราม จ.ราชบุรี
ชาวมอญจะมีการนับถือผี สมาชิกในครอบครัว จะได้รับการสอนให้รู้จัก และ
นับถือผีบรรพบุรุษประจำตระกูลของตน ทุกครอบครัว มักกำหนดให้ลูกชาย
คนโตเป็น “ต้นผี” หรือ “ผู้รับผี” ซึ่งจะเป็นผู้สืบทอดการเลี้ยง และการทำ
พิธีกรรมต่าง ๆ เพื่อให้เกิดสิริมงคล โชคดี และความสุขในครอบครัว ญาติพี่
น้องที่อยู่ไกล ๆ หรือใกล้จะต้องกลับมาร่วมประกอบพิธี เราจะเห็นได้ว่าการ
สร้างบ้านนั้น ทุกหลังคาเรือนให้ความสำคัญกับ “เสาเอก” ของบ้าน จะถือเป็น
เสาหลัก เป็นเสาที่นับถือที่สุด เพราะเป็นที่ไว้ผีบรรพบุรุษ ปู่ ย่า ตา ทวด

มอญ

8

เศรษฐกิจของภาคตะวันตก

ลักษณะทางกายภาพของภาคตะวันตกมีทิวเขาสูงสลับกับที่ราบลุ่มแม่น้ำ
ขนาดเล็ก ทางใต้ของภาคติดกับชายฝั่ งทะเล มีพื้นที่ติดต่อกับประเทศเมียนมามี
ทรัพยากรป่าไม้ค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ และเป็นเส้นทางคมนาคมที่เชื่อมต่อภาคใต้
ของประเทศ ทำให้ภาคตะวันตกมีศักยภาพที่เอื้อต่อการพัฒนาเศรษฐกิจนี้
1. ภาคตะวันตกมีศักยภาพทางด้านการท่องเที่ยว
เนื่องจากมีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติทั้งทะเล ภูเขา น้ำตก และเขื่อนที่มีทัศนียภาพ
งดงามทำให้มีศักยภาพทางด้านแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และเอื้อต่อธุรกิจการ
ท่องเที่ยว การค้าและบริการซึ่งสร้างรายได้สำคัญให้กับประชากรในพื้นที่
2. ภาคตะวันตกมีแหล่งทรัพยากรที่เอื้อต่อการประกอบอาชีพที่หลากหลาย
เช่น ประมงน้ำเค็ม ประมงน้ำกร่อย ประมงน้ำจืด นาเกลือ นากุ้ง
แหล่งเพาะปลูกและนอกจากนี้ยังมีแหล่งแร่สำคัญหลายชนิด ทำให้มีการถลุงแร่
เพื่อนำมาใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมหลายประเภท นอกจากนี้ผลผลิตทางการ
เกษตรจากภาคตะวันตกสามารถกระจายเข้าสู่กรุงเทพมหานครได้สะดวกและ
รวดเร็ว
3. ภาคตะวันตกเป็นแหล่งที่ตั้งโรงงานอุตสาหกรรม และการแปรรูปผลผลิต
เช่น โรงงานแปรรูปอาหารทะเล แปรรูปผลไม้ เครื่องปรุงรสเครื่องดื่ม ทำให้ภาค
ตะวันตกเป็นศูนย์กลางการผลิตและแปรรูปสินค้าเกษตร
4. ภาคตะวันตกเป็นเส้นทางคมนาคม
ที่สำคัญที่เชื่อมต่อระหว่างภาคกลางและภาคเหนือกับภาคใต้ และประเทศเพื่อน
บ้าน ทำให้การค้าชายแดนมีความสำคัญทั้งทางด้านแหล่งวัตถุดิบแรงงาน และ
ตลาดเพิ่มขึ้น

9

การท่องเที่ยวภาคตะวันตก

แหล่งท่องเที่ยวในภาคตะวันตกที่เป็นแหล่งธรรมชาติและแหล่งท่องเที่ยวเชิง
ประวัติศาสตร์มีหลากหลายที่ เช่น

สุสานทหารสัมพันธมิตรดอนรัก ทางรถไฟสายมรณะ สะพานแม่น้ำแคว
จ.กาญจนบุรี จ.กาญจนบุรี จ.กาญจนบุรี

ถ้ำสีฟ้า ชายหาดหัวหิน ตลาดน้ำดำเนินสะดวก
จ.ตาก จ.ประจวบคีรีขันธ์ จ.ราชบุรี

10

การคมนาคมขนส่ง

สมัยก่อนภาคตะวันตกยังไม่ได้รับการพัฒนามากนัก เพราะขาดเส้น
ทางการคมนาคมขนส่งแต่หลังจากสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นต้นมา
การพัฒนาได้เป็นไปอย่างรวดเร็ว ทั้งนี้เพราะเป็นภาคที่มีชื่อเสียงด้านการท่อง
เที่ยว ทั้งทางธรรมชาติและทางวัฒนธรรม การคมนาคมที่สำคัญ ได้แก่
1.การคมนาคมขนส่งทางบก

ทางรถยนต์เส้นทางที่สำคัญที่สุดได้แก่ ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 คือ
ถนนเพชรเกษม ซึ่งในปัจจุบันได้มีนโยบายการพัฒนาโดยขยายถนนเพชรเกษม
ให้ได้ระดับมาตรฐาน เพื่อใช้รองรับการพัฒนาทางเศรษฐกิจ การค้า และการ
ท่องเที่ยวที่ขยายตัวอย่างรวดเร็ว

ทางรถไฟ การคมนาคมทางรถไฟในภาคนี้มีมานานแล้ว โดยมีทั้งเส้นทางใน
เขตการท่องเที่ยว เช่น กรุงเทพฯ-กาญจนบุรี และเส้นทางรถไฟสายใต้ดินที่ผ่าน
ภาคตะวันตก
2.การคมนาคมขนส่งทางน้ำ

ไม่สะดวกเนื่องจากสภาพแม่น้ำส่วนใหญ่เป็นสายสั้นๆ คดเคี้ยวและไหล
เชี่ยว แม่น้ำที่ใช้เป็นเส้นทางเศรษฐกิจของภาค ได้แก่ แม่น้ำแม่กลอง
3.การคมนาคมขนส่งทางอากาศ

มีสนามบินภายในประเทศที่จังหวัดตาก เพราะมีภูมิประเทศเป็นเทือกเขา
และหุบเขาสูงชัน จึงไม่สะดวกสำหรับการคมนาคมทางรถยนต์
4.การสื่อสารโทรคมนาคม

ปัจจุบันได้รับการพัฒนาทำให้ภาคตะวันตกมีระบบการสื่อสารทุกประเภท
และมีความทันสมัยเทียบเท่ากับภูมิภาคอื่นๆ

11

เกร็ดความรู้

ภาคตะวันตกของไทย ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ รวมวิดีโอแนะนำสถานที่เที่ยว
(วิดีโอ) ภาคตะวันตก และจุดเช็คอินในภาคตะวันตก

บรรณานุกรม

กมลวรรณ โพธิ์สนิท, ปภาวรินท์ โกแก้วและสุจิตรา แสงสวัสดิ์. (2562).
การคมนาคมขนส่ง. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2565 ,
จาก https://sites.google.com/site/phumisastr5444/

กมลวรรณ โพธิ์สนิท, ปภาวรินท์ โกแก้วและสุจิตรา แสงสวัสดิ์. (2562).
ศักยภาพทางเศรษฐกิจของภาคตะวันตก. [ออนไลน์].
สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2565 ,
จาก https://sites.google.com/site/phumisastr5444/sakyph
aph-thang-sersthkic-khxng-phakh-tawan-tk

วรากร อินทรทุ่ม. (2555). แม่น้ำที่สำคัญของภาคตะวันตก. [ออนไลน์].
สืบค้นเมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2565 ,
จาก https://sites.google.com/site/flukehoods/home/phumi

ลัดดาวรรณ รอดทุกข์. (2558). ลักษณะภูมิอากาศของภาคตะวันตก.
[ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2565 ,
จาก https://luddawan2905.wordpress.com,

อาจารย์วิไลวรรณ วิไลรัตน์

นางสาวยิสมาณี หะยีอาแด นางสาวนัชมี มะแซ นายอัฟฟาน อาแว

รหัสนักศึกษา406403010 รหัสนักศึกษา406403017 รหัสนักศึกษา406403027

นางสาวนุรอาวาตีฟ อาแว นางสาวรอยมีย์ สือบา

รหัสนักศึกษา406403028 รหัสนักศึกษา406403029