อาจาริยานุสรณ์ หลวงพ่อคูณ ปริสุทโท เล่ม 2

เนอื่ งในงาน พระราชทานเพลิงศพครูใหญเ ปนกรณีพเิ ศษ

พระเทพวิทยาคม (หลวงพอ คณู ปริสทุ โฺ ธ)
ณ ศูนยป ระชุมอเนกประสงคก าญจนาภิเษก มหาวิทยาลยั ขอนแกน
(๒๑-๓๐ มกราคม ๒๕๖๒)

สารจากอธิการบดี

พระเทพวิทยาคม (หลวงพ่อคูณ ปริสุทฺโธ)
อดีตเจ้าอาวาสวัดบ้านไร่ อ�าเภอด่านขุนทด จังหวัด
นครราชสีมา พระเกจิอาจารย์ผู้มีความเมตตาและมี
คุณูปการต่อประเทศชาติ ท่านได้จัดสร้างโรงพยาบาล
ถึง ๓ แห่ง ตลอดจนโรงเรียน วิทยาลัย และอื่นๆ
อกี มากมาย นอกจากน ี้ ยงั ไดบ้ รจิ าคเงนิ ทองเพอื่ ชว่ ยเหลอื
สาธารณสขุ และสาธารณกศุ ลตา่ งๆ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง แมก้ ระทง่ั สรรี สงั ขารของทา่ นกเ็ มตตา
บรจิ าคเปน็ ครใู หญใ่ หน้ กั ศกึ ษาแพทยข์ องมหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ ไดท้ า� การ ศกึ ษา คน้ ควา้
เพื่อเปน็ องคค์ วามรใู้ นการช่วยเหลือชีวิตมวลมนุษยชาติ
ชาวมหาวิทยาลัยขอนแก่นในฐานะที่ได้รับอนุญาตให้ด�าเนินตามเจตนารมณ์
ของพระเทพวทิ ยาคม (หลวงพอ่ คณู ปรสิ ทุ โฺ ธ) ทบี่ นั ทกึ ไวใ้ นพนิ ยั กรรม มคี วามซาบซง้ึ
และส�านึกในเมตตาของหลวงพ่อเป็นอย่างยิ่ง ได้ด�าเนินตามเจตนารมณ์ของท่าน
ทุกข้นั ตอน นับตง้ั แตเ่ มื่อทา่ นไดม้ รณภาพเมื่อวนั ท ี่ ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๘ เปน็ ตน้ มา
ได้ประกอบพธิ ีบา� เพ็ญกศุ ลระหวา่ งวันท ่ี ๑๗ - ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๕๘ ณ ศูนย์ประชมุ
อเนกประสงคก์ าญจนาภิเษก มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ และได้ประกอบพธิ ีมอบสรีรสงั ขาร
ใหภ้ าควชิ ากายวภิ าคศาสตร์ คณะแพทยศาสตร ์ เพอ่ื เข้าสกู่ ระบวนการศึกษาในฐานะ
“ครูใหญ่” ของนักศึกษาแพทย์ เมื่อวันอาทิตย์ท่ี ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๕๘ และหลัง
จากเสร็จส้ินการศึกษาของนักศึกษาแพทย์แล้ว วันท่ี ๒๑ - ๓๐ มกราคม ๒๕๖๒
ได้จัดพิธสี วดพระอภธิ รรมรว่ มกบั ครใู หญท่ า่ นอ่ืน รวมจา� นวน ๖๔๗ รา่ ง ณ ศนู ยป์ ระชุม
อเนกประสงค์กาญจนาภิเษก มหาวิทยาลัยขอนแก่น และประกอบพิธีพระราชทาน
เพลงิ ศพครใู หญเ่ ปน็ กรณพี เิ ศษ พระเทพวทิ ยาคม (หลวงพอ่ คณู ปรสิ ทุ โฺ ธ) ทฌี่ าปนสถาน
ชวั่ คราววดั หนองแวง ในพนื้ ทใ่ี กลก้ บั พทุ ธมณฑลอสี าน โดยวนั ท ี่ ๓๐ มกราคม ๒๕๖๒
จะประกอบพิธีลอยอังคารและอัฐิ ณ แม่น�้าโขง จังหวัดหนองคาย ตามเจตนารมณ์
ของหลวงพอ่ ต่อไป
แมว้ นั นหี้ ลวงพอ่ คณู ปรสิ ทุ โฺ ธ ละสงั ขารไปแลว้ แตค่ า� สอนอนั เรยี บงา่ ย วตั รปฏบิ ตั ิ
ที่ดีงาม เมตตาท่ีสูงส่งของท่านยังคงอยู่ในใจของพุทธศาสนิกชนคนไทย และชาว
มหาวิทยาลยั ขอนแกน่ ตลอดไป

รองศอาธสิกตารราบจดามี รหย ์ากวิติทตยิชาลัยัย ไขตอรนรแัตกนน่ศริ ชิ ยั

สารบัญ หนา

พระมหากรุณาธคิ ุณในพระบรมราชจกั รีวงศ ๔
ชีวประวัติพระเทพวทิ ยาคม (หลวงพอ คณู ปริสทุ ฺโธ) ๘
อาการอาพาธของหลวงพอ คณู ๑๙
บาํ เพญ็ ทานบารมที ย่ี ิง่ ใหญ ๒๑
รวมภาพแหงความทรงจําวันมรณภาพหลวงพอคณู ๒๓
การเรยี นการสอนจากรา งครูใหญหลวงพอ คูณ ๓๐
โอวาทธรรม: ๑๒ คําสอนที่จะคงอยูในใจตลอดไป ๓๓

[4]

พระมหากรุณาธิคุณ
ในพระบรมราชจกั รวี งศ

พระบาทสมเด็จพระปรมินทร
มหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ ๙)
และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรม
ราชินีนาถ (ในรัชกาลท่ี ๙) โปรดเกล้าฯ
พระราชทาน และเสด็จฯ ไปทรงบรรจุ
พระบรมสารรี กิ ธาตทุ บ่ี ษุ บกเหนอื อโุ บสถ
วดั บา้ นไร ่ ในวนั พธุ ท ี่ ๑๑ มกราคม ๒๕๓๘
ยงั ความซาบซงึ้ และปลาบปลมื้ ใจแกป่ วง
พสกนิกรอยา่ งหาท่ีสุดมไิ ด้
หลวงพ่อเล่าว่า ก่อนเสด็จ
พระราชดา� เนนิ กลบั ซง่ึ เปน็ เวลาพลบคา�่ แลว้
พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั (รชั กาลท ่ี ๙)
ได้ประนมพระหัตถ์นมัสการลาหลวงพ่อ
หลวงพอ่ คณู ไดร้ วบพระหตั ถข์ องพระองค์
ไว้แน่นพร้อมกับก�าหนดจิตและอธิษฐาน
ในใจถวายพระพรว่า สุคโต สคุ โต สุคโต
[๕]

สมเดจ็ พระเจาŒ อยู‹หัวมหาวชริ าลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ในหลวงรชั กาลที่ ๑๐
ขณะดาํ รงพระยศสมเดจ็ พระบรมโอรสาธริ าชฯ สยามมกุฎราชกมุ าร
เสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ทรงประกอบพธิ ีตดั ลูกนมิ ติ อโุ บสถวดั บŒานไร‹

เมอ่ื วนั ท่ี ๒๘ มถิ นุ ายน ๒๕๓๖

อา้ งองิ : นัยนา แยม้ สาขา และคณะฯ. หลวงพอ่ คูณ ปริสทุ โฺ ธ. พมิ พค์ ร้ังท ี่ ๑.
กรงุ เทพฯ: อมรนิ ทรพ์ ริ้นตง้ิ แอนด์พับลชิ ชง่ิ จ�ากดั , ๒๕๔๓.

[๖]

สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า สยามบรมราชกมุ ารี เสดจ็ พระราชดําเนินทรงประกอบพธิ ี
ยกช‹อฟ‡า เททองหล‹อพระประธาน ณ วดั บŒานไร‹
เม่ือวนั ที่ ๑๖ มนี าคม ๒๕๓๕

พระบรมวงศานุวงศ์อีกหลายพระองค์ ได้เสด็จไปนมัสการหลวงพ่อคูณ
ที่วัดบ้านไร่ อาทิ พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าโสมสวลีพระวรราชาทินัดดามาต ุ
พระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา
สริ วิ ัฒนาพรรณวดี ฯลฯ

[๗]

ชีวประวตั ิ
พระเทพวิทยาคม (คณู ปริสทุ ฺโธ)

พระเกจอิ าจารย อดีตเจาอาวาสวัดบา นไร และอดตี ทป่ี รึกษาเจาคณะภาค ๑๑
หลวงพอ่ คณู เกดิ ในชอื่ และนามสกลุ ทางโลกคอื คณู ฉตั รพลกรงั
เม่อื วันพฤหัสบดีท่ ี ๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๖๖ ตรงกบั แรม ๑๐ ค�า่ เดอื น ๑๐
ปีกุน ท่ีบ้านไร่ หมู่ท่ี ๖ ต�าบลกุดพิมาน อ�าเภอด่านขุนทด จังหวัด
นครราชสีมา เป็นบุตรชายคนโตของนายบุญ และนางขาว ฉัตรพลกรัง
ซ่ึงประกอบอาชีพเกษตรกร มีน้องสาวร่วมบิดามารดา ๒ คน คือ
นางคา� ม่ัน วงษก์ าญจนรตั น์ และ นางทองหลอ่ เพญ็ จันทร ์

[๘]

ชีวติ ในวยั เดก็

โยมแมเ่ สยี ชีวิตต้งั แต่หลวงพอ่ อายุได้ ๑๑ ขวบ โยมพอ่ ไดน้ �ำไป
ฝากเป็นศิษย์ วัดบ้านไร่เพ่ือให้เรียนหนังสือกับพระสงฆ์ พระอาจารย์ท่ี
วัดท้ัง ๓ ท่านตงั้ ใจสอนอยา่ งจรงิ จงั และดมุ าก ทำ� ใหห้ ลวงพอ่ ตง้ั ใจเรยี นจน
ไดม้ คี วามรมู้ าถงึ ปจั จบุ นั น้ี

[9]

ชีวติ วยั รุน

ในวยั ๑๖ ปี หลวงพอ่ ไดอ้ อกจากวัดบา้ นไร่ไปอยใู่ นความอปุ การะของน้าชาย
และนา้ สะใภ ้ หลวงพอ่ อยากเปน็ นกั แสดงเพลงโคราช หรอื ทเ่ี รยี กวา่ หมอเพลง ตามความนยิ ม
ของหนุ่มสาวโคราชสมยั นั้น จึงไดเ้ ดนิ เท้า ๕ วนั ๕ คืน พร้อมคนในหมบู่ ้านจ�านวนหน่งึ
ไปยังบ้านมะระ ต�าบลดอนชมพู อ�าเภอโนนสูง ฝากตัวเป็นลูกศิษย์ครูสน ได้ความรู้
และบทเพลงเก้ยี วพาราสีจากครูมา ๑ บท จากน้นั ได้ตัดสินใจลาครูกลบั บา้ น
หลวงพอ่ อยากคบนกั เลงดบู า้ ง นกั เลงสมยั นน้ั เปน็ ทเ่ี กรงขามไดร้ บั การยอมรบั
และยกย่องว่าเป็นผู้ยิ่งใหญ่จึงได้ลองคบกับนักเลงโตตามหมู่บ้าน นักเลงเหล่านั้น
นอกจากจะท�าตัวเกะกะระรานผู้อ่ืนแล้ว ยังลักขโมยสัตว์เลี้ยงอย่างวัวควายไปฆ่า
ช�าแหละเน้ือมาแบ่งปันกันอีกด้วย แต่เดชะบุญที่หลวงพ่อมีจิตส�านึกท่ีดีงามสามารถ
แยกแยะความดี ความเลวได้ จึงไม่ได้ถล�าตัวและรักษาตนได้รอดพ้นจากวัยอันตราย
ไดอ้ ย่างปลอดภัย

[ ๑๐ ]

ชวี ิตชาวนา

น้าชายและน้าสะใภ้มีอาชีพท�านา เป็นอาชีพที่ต้องใช้แรงกายเป็นหลัก
หลวงพ่อได้ช่วยน้าท้ังสองท�างานตามก�าลังความสามารถโดยตลอด จนวันหนึ่ง
ด้วยร่างกายท่ีปวดระบมไปท้ังตัวจนสุดท่ีจะทนได้ จึงได้ทอดกายนอนพาดบนคันนา
เปน็ เวลานาน ไดย้ นิ นา้ สะใภพ้ ดู วา่ “ถา้ ไมไ่ หวกไ็ ปบวชเสยี ไป” หลวงพอ่ จงึ ตอบไปวา่
“น้าคอยดูเด้อ หากฉันได้บวชแล่ว ขอรับรองว่าฉันจะไม่ยอมซึกเป็นอันขาด
จะบวชจนตายเลยแหละ”

[ ๑๑ ]

ใตรมกาสาวพสั ตร

เม่ืออายุได้ ๒๑ ปี ได้อุปสมบท วจิ ารยตกิ จิ ) ใหฉ้ ายาวา่ ปรสิ ทุ โฺ ธ หลวงพอ่
ณ พัทธสีมาวัดถนนหักใหญ่ ต�าบลกุด ได้ศึกษาพระธรรมวินัยจากหลวงพ่อคง
พิมาน อ�าเภอด่านขุนทด จังหวัด พุทธสฺ โร และเปน็ ศิษยห์ ลวงพอ่ แดงทม่ี ชี ่ือ
นครราชสีมา ในวันศุกร์ที่ ๕ พฤษภาคม เสียงด้านวิปัสสนากัมมัฏฐาน ซ่ึงหลวงพ่อ
พ.ศ. ๒๔๘๗ ปวี อก พระอปุ ช ฌาย ์ (พระครู ไดต้ ง้ั ใจฝก ปฏบิ ตั เิ ปน็ อยา่ งดแี ละสมา�่ เสมอ

[ ๑2 ]

บวชตลอดชวี ติ

คร้ังแรกต้ังใจจะบวชเพียง ๓ พรรษา แต่ภาพความยากล�าบากในอดีตของ
ตนเอง และผู้คนในบา้ นเกดิ ท�าให้ต้องครุ่นคดิ อยตู่ ลอดเวลาว่า “ท�าอย่างไรจะช่วยคน
เหลา่ นั้นให้พ้นทุกข์ได้”
“อันตัวกูก็ต่�าต้อยน่อยค่าอย่างน้ี ถ้าซึกออกไปจะท�าประโยชน์อะไรให้
คนในแผ่นดิน ล�าพังการเล่ียงตัวเองก็จะเอาตัวไม่รอด แต่การบวชเรียน
ถือศีลอยู่ หากมีความรู่ มีคุณธรรม อาจจะช่วยเหลือเกื้อกูลพวกเขาให่พ่นวิบาก
กรรม ได้มากกวา่ ”
หลวงพอ่ จงึ ไดต้ ดั สนิ ใจอยา่ งแนว่ แนว่ า่ จะอทุ ศิ กายถวายชวี ติ บวชเพอ่ื พระพทุ ธ
ศาสนาตลอดไป

[ ๑๓ ]

วดั บานไร : อดีตและปจจุบนั

ในคร้ังท่ีหลวงพ่อได้ร่วมธุดงค์กับหลวงพ่อคง ท่านได้รับการ
สอนวิชาพุทธาคม และวิชาไสยเวทย์เพิ่มเติม หลวงพ่อได้ธุดงค์ไปใน
พ้ืนที่หลายจังหวัดของประเทศไทย รวมถึงได้ธุดงค์ไปยังเขตประเทศ
ลาวและกัมพูชาอีกด้วย ทั้งธุดงค์แบบรูปเดียวหรือมีสหธรรมิกแล้วแต่
สถานการณ์ คร้นั ถงึ ป ี พ.ศ. ๒๔๙๕ หลวงพ่อไดเ้ ดินทางกลบั ภูมลิ �าเนา
และไดจ้ า� พรรษาทวี่ ดั บา้ นไรม่ าโดยตลอด และตลอดระยะเวลาทหี่ ลวง
พ่อจ�าพรรษาที่วัดบ้านไร่ ได้อุทิศแรงกายและสติปัญญาพัฒนาให้วัด
มีความเจริญรุ่งเรืองเพื่อให้ประชาชนซ่ึงยากไร้ที่อาศัยอยู่โดยรอบวัด
ได้พ้นจากความทุกข์ยาก เป็นที่เล่ือมใสและศรัทธาของประชาชนท่ัว
ท้งั ประเทศ

[ ๑4 ]

การพัฒนาชมุ ชนรอบวดั

นอกจากวดั บา้ นไรแ่ ลว้ หลวงพอ่ อาพาธ หลังจากนั้นหลวงพ่อได้เมตตา
ได้มีเมตตาเผ่ือแผ่ถึงผู้ตกทุกข์ได้ยากท่ัว เดินทางไปจ�าพรรษาในหลายจังหวัด
ประเทศ โดยได้สนับสนุนให้มีการสร้าง ท่ัวทุกภูมิภาคให้ประชาชนท่ัวประเทศ
อาคาร และสงิ่ อา� นวยความสะดวกมากมาย ได้มีโอกาสสร้างบุญสร้างกุศลอีกด้วย
ทั้งอาคารเรียน โรงพยาบาล รถยนต์ ก่อนที่หลวงพ่อจะเดินทางกลับวัดบ้านไร ่
สระนา้� มลู นธิ ติ า่ ง ๆ และอน่ื ๆ อกี มากมาย อกี ครง้ั ในป ี พ.ศ. ๒๕๓๘ และจา� พรรษา
จ น มิ อ า จ จ� า แ น ก ร า ย ช่ื อ ไ ด ้ ห ม ด ส้ิ น ท่ีวัดบ้านไรจ่ วบจนมรณภาพ
และมิอาจประเมินค่าได้ เพราะมีมูลค่า
มหาศาล

จนถงึ ป ี พ.ศ. ๒๕๑๒ ไดไ้ ปจา� พรรษา
ท่ีวัดสระแก้ว จังหวัดนครราชสีมา
เพื่อความสะดวกในการรักษาอาการ

[ ๑๕ ]

เมตตาจติ อันย่งิ ใหญ
เมตตา เมตตา และ เมตตา

ใครขอรอ้ งใหห้ ลวงพอ่ ชว่ ยทา� อะไร
ถา้ ท�าได ้ ทา่ นก็เมตตาทา� ใหท้ กุ คน หลวงพ่อ
พูดวา่
“มนั มาขอร่องกู ใหก่ ูทา� โนน่ ท�าน ่ี
ให้กูเหยียบ กูก็เหยียบให่มัน จั๊กกูจะคัด
ใจมนั ไปทา� ไม มนั จะได้สบายใจ.....”
แม้แต่วัตถุมงคลหลายประเภท
ซง่ึ หลวงพอ่ เองไมไ่ ดม้ เี จตนาทจี่ ะสนบั สนนุ
ในเรือ่ งนี้ แต่ถา้ หากท�าแล้วประชาชนอยู่ดี
มสี ุข หลวงพอ่ ก็ไม่ขดั ใจใคร
ดังนั้น บ่อยคร้ังที่ได้เห็นภาพ
หลวงพอ่ ฝงั ตะกรดุ เคาะหวั เปา กระหมอ่ ม
เหยียบโฉนดท่ีดิน เจิมรถยนต์ เจิมอาคาร
บ้านเรือน และอีกมากมาย ท่ีหลวงพ่อ
เมตตาท�าให้....
“คนเรา เมือ่ มเี มตตาให้กับผอู้ ืน่
ผู้อื่นเขาก็จะให้ความเมตตาตอบสนอง
ต่อเรา ถ้าเราโกรธเขา เขาก็จะโกรธเรา
ตอบเชน่ กนั ความเมตตานแี่ หละคอื อาวธุ
ทจ่ี ะปกปอ งตวั เราเองใหไ้ ปไดต้ ลอดรอดฝง
เป็นอาวุธที่ใครๆ จะน�าเอาไปใช้ก็ได้
จัดวา่ เป็นของดนี กั แล”

[ ๑๖ ]

สมณศักดิ์

๑๒ สงิ หาคมพ.ศ. ๒๕๓๕ : เปน็ พระราชาคณะชน้ั สามญั ฝา ยวปิ สั สนาธรุ ะ
ท่พี ระญาณวทิ ยาคมเถร
๑๐ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๕๓๙ : เป็นพระราชาคณะชั้นราชฝายวิปัสสนาธุระ
ที่พระราชวิทยาคม อุดมกิจจานุกิจจาทร
มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ : เปน็ พระราชาคณะชนั้ เทพฝา ยวปิ สั สนาธรุ ะ
ทีพ่ ระเทพวทิ ยาคม อุดมธรรมสนุ ทร ปสาท
กรวรกจิ มหาคณสิ สร บวรสงั ฆาราม คามวาสี

อางอิง: พระเทพวทิ ยาคม (คูณ ปรสิ ทุ โฺ ธ).วิกพิ ีเดีย สารานุกรมเสร.ี จาก https://th.wikipedia.org/
wiki/พระเทพวิทยาคม_(คณู _ปรสิ ุทฺโธ)

[ ๑๗ ]

เอกลกั ษณข องหลวงพอคณู

คําพดู ”กู มึง”

หลวงพอ่ ใหเ้ หตผุ ลของการพดู คา� นว้ี า่
“กูแสดงให่รู่ว่า กูมีความจริงใจกั๊บพวกมึง
แสดงความเป็นกันเองรักใคร่ ซาน้ิดสนม
ไม่ต่องมีพิธีรีตอง พูดตรงไปตรงมา อย่างกู
เรียกว่า ไอ้นาย ก็แปลว่า กูรักกูเอ็นดู
เหมือนลูกเหมือนหลาน ไม่เกี่ยวกั๊บยศฐา
บรรดาซั๊กอะไร”

การน่งั ยองยอง

หลวงพอ่ ใหค้ า� ตอบวา่ “การนงั่ ยอง ๆ
มนั คลอ่ งตวั สะดวกคลอ่ งแคลว่ รวดเรว็ การ
เคลื่อนตัวไม่ว่าจะลุก จะน่ัง เดิน ก็สะดวก
และกกู ็นั่งมาจนชนิ ร่ซู ๊กึ มนั สบายด”ี
เนอ่ื งจากในสมยั กอ่ น ไมม่ โี ตะ -เกา้ อ ้ี
มีแตเ่ สอ่ื หรอื สาด แตถ่ ้าไม่ได้ปูเสื่อน่งั ก็จะนัง่
ยอง ๆ แทน
หลวงพ่อคูณ ท่านยังมีเอกลักษณ์
อีกหลายอย่าง ซ่ึงล้วนสร้างความประทับใจ
แก่ปวงพุทธศาสนิกชน จนมิอาจน�ามาบันทึก
ไว้ได้ทงั้ หมด

[ ๑๘ ]

อาการอาพาธของหลวงพอ คณู

นพ.พนิ ศิ จยั นาคพนั ธ ์ุ หนงึ่ ในทมี แพทยท์ ไี่ ดด้ แู ลหลวงพอ่ เลา่ วา่ โรงพยาบาล
มหาราชนครราชสีมา มีโอกาสได้ดูแลหลวงพ่อต้ังแต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๖ ต่อมาปลายป ี
๒๕๓๙ หลวงพ่อมีภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบตันจึงได้ท�าบอลลูนหลอดเลือดหัวใจท่ี
โรงพยาบาลศริ ริ าช และตอ่ มาไดร้ บั การผา่ ตดั บายพาสหลอดเลอื ดหวั ใจในป ี พ.ศ.๒๕๔๓
จนอาการดีขนึ้ ตามลา� ดบั
ปพี .ศ. ๒๕๔๗ หลวงพอ่ มภี าวะหลอดเลอื ดในสมองแตก ไดร้ บั การผา่ ตดั สมอง
ฉกุ เฉนิ ทโ่ี รงพยาบาลศริ ริ าช ตอ้ งพกั รกั ษาตวั นานถงึ ๓ เดอื น กอ่ นกลบั ไปฟน ฟรู า่ งกาย
ต่อท่วี ดั บา้ นไรโ่ ดยหลวงพอ่ ยังมกี ลา้ มเน้ืออ่อนแรงหลงเหลืออยู่ จึงต้องใช้เก้าอรี้ ถเข็น
ในบางครั้ง ในเดือนพฤษภาคม ๒๕๕๔ หลวงพ่อเกิดภาวะติดเช้ือในปอด ต้องพัก
รกั ษาตวั ที ่ โรงพยาบาลมหาราชนานถงึ ๙ เดือน จนถึง ๓๐ มกราคม ๒๕๕๕ จงึ ได้
กลับไปพักรักษาตัวต่อท่ีวัดบ้านไร่โดยมีทีมสหวิชาชีพร่วมกันดูแลตลอด ๒๔ ชั่วโมง
อย่างสมบูรณ์แบบที่สุด จนวาระสุดท้ายของท่านเมื่อ ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๕๘
ท่านเกิดภาวะลมรั่วในปอดอย่างเฉียบพลัน ส่งผลให้ปอดและหัวใจหยุดท�างาน
หลวงพ่อคูณ ปริสุทฺโธ ได้มรณภาพอย่างสงบ เมื่อเวลา ๑๑.๔๕ น. ของวันท ่ี
๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๘ สิรริ วมอายุได้ ๙๑ ปี

[ ๑9 ]

การเลกิ บหุ รี่

หลวงพอ่ เรมิ่ สบู บหุ ร ่ี (ยาเสน้ ) ตงั้ แตว่ ยั รนุ่ ตามคา่ นยิ มในสมยั นนั้ ในระยะหลงั ๆ
มวนบุหรีข่ องหลวงพอ่ จะมขี นาดโตจนเป็นเอกลกั ษณเ์ ฉพาะตัว หลวงพอ่ เล่าว่า “ขณะสบู
กูจะกา� หนดจ๊ิตจนกว่าจะโมด๊ มวน”
ด้วยวัย ๗๕ ปี และสูบบุหรี่มานาน หลวงพ่อได้เลิกสูบบุหรี่ตามค�าแนะน�า
ของแพทย์ต้ังแต่ปี พ.ศ. ๒๕๔๑ เพ่ือเป็นตัวอย่างแสดงให้เห็นว่าการเลิกสูบบุหรี่น้ัน
ส�าคญั อยทู่ ีจ่ ติ ใจ “ถา้ เราตงั้ ใจ ข่มใจเอาชนะตนเองแล้ว ทุกส่งิ ทกุ อยา่ งก็จะสา� เร็จ
การเลกิ สบู บหุ รใ่ี คร ๆ กว็ า่ ยาก แตก่ ส็ ามารถเลกิ ได”้ (การสบู บหุ รเ่ี ปน็ ระยะเวลานาน
ทา� ใหเ้ กดิ ปญั หาสขุ ภาพตอ่ ปอด มอี าการรนุ แรงหลายระดบั ตง้ั แตเ่ ยอื่ บทุ างเดนิ หายใจ
อักเสบ ถุงลมโปงพอง และมะเรง็ ปอด เป็นตน้ )

บิณฑบาตบุหรี่

หลวงพอ่ คณู กลา่ วในโอกาสวนั งดสบู บุหร่ีโลกวา่ .....
“อาตมาอยากจะบอกวา่ ถา้ เลกิ ไดเ้ ปน็ สงิ่ ทด่ี ี แตก่ เ็ ปน็ เรอ่ื งของแตล่ ะคนวา่
อยากจะเลิกหรืออยากจะสูบต่อไป ถ้าอาตมาห้ามได้ก็อยากจะห้ามไปถึงเรื่อง
ยาบ้าดว้ ย”

[ 2๐ ]

บาํ เพ็ญทานบารมที ย่ี ่งิ ใหญ

ดว ยการตัดสนิ ใจอยางแนวแนที่จะเปน ครใู หญและทําพนิ ัยกรรมอันลา้ํ คา
“เมื่อกูตายแล้ว กูกลัวว่าศพ ตา่ ง ๆ นานา โดยไม่กลัวบาปกรรม......
ของกูนี่แหละจะเป็นภาระยุ่งยากของ กูจึงขอให้โรงพยาบาลมารับเอาศพไป
ลูกหลาน จะเกิดความสับสนวุ่นวาย ภายใน ๒๔ ชวั่ โมง และหลังจากสิน้ สุด
เพราะคนท่ีมาหากู ฝากตัวเป็นศิษย์ การศกึ ษาคน้ ควา้ แลว้ กใ็ หจ้ ดั พธิ บี า� เพญ็
มีมากมายหลายประเภท มีทั้งดีท้ังเลว กศุ ลศพเชน่ เดยี วกบั ศพของอาจารยใ์ หญ่
ละโมบ โลภมาก มาแสวงหาประโยชน์ ท่านอน่ื ๆ....”

[ 2๑ ]

วันท่ี ๖ มกราคม ๒๕๓๖ พินัยกรรมฉบับน้ีต่อมามีการ
หลวงพ่อคูณในวัย ๗๐ ปี พร้อมคณะ แก้ไขเล็กน้อย เม่ือวันที่ ๒๕ มิถุนายน
ลูกศิษย์ เดินทางจากวัดบ้านไร่ด้วย พ.ศ. ๒๕๔๓
รถยนตไ์ ปจงั หวดั ขอนแกน่ ดว้ ยจดุ ประสงค ์ การตัดสินใจท�ำพินัยกรรมยก
ท่ีแน่วแน่จะบริจาคร่างกายเป็นครูใหญ่ สรีรสังขารของท่านให้เป็นครูใหญ่ไม่ได้
ท่ีภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะ หมายความว่าหลวงพ่อจะไม่คิดถึงความ
แพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ โดยมี รู้สึกของญาติพี่น้อง ลูกศิษย์ลูกหา
หัวหน้าภาควิชากายวิภาคศาสตร์ ผู้ช่วย ท้งั หลาย ท่านกลา่ ววา่
ศาสตราจารย์ (ปจั จบุ นั รองศาสตราจารย)์ “ลูกหลานเอ๊ย ให้เขาไปเถอะ
ดอกเตอรก์ ติ ตศิ กั ดิ์ ศรพี านชิ กลุ ชยั พรอ้ ม เขาจะไดเ้ อาไปใชเ้ ปน็ ประโยชน.์ ...อยา่ ได้
คณาจารยใ์ หก้ ารตอ้ นรบั และนำ� หลวงพอ่ พริ พี้ ิไรเหนีย่ วรั้งไว้เลย..........”
เดินชมห้องปฏิบัติการการเรียนการสอน วาจาทที่ า่ นเปลง่ ออกมานเี้ ปน็ สง่ิ
จากร่างกายครใู หญ่ ซึ่งหลวงพอ่ ไดต้ ัดสิน ทที่ า่ นไดข้ ออนญุ าตตอ่ ญาตพิ นี่ อ้ งลกู หลาน
ใจว่า “กูจะขอเป็นครูใหญ่แบบให้ผ่า” วงศต์ ระกลู ของทา่ น แสดงถงึ ความเมตตา
(ไม่เลือกแบบเป็นโครงกระดูก) จากนั้น อย่างลึกซึ้งและเคารพต่อความรู้สึกของ
หลวงพ่อได้ให้เขียนพินัยกรรมคร้ังแรก ทุกคน ไม่ได้ตัดรอนต่อความรู้สึกอาลัย
(รหัสหมายเลข ๓๖/๐๐๖) หลังจากลง อาวรณ์ของญาติพี่น้องและลูกหลานแต่
ลายมือชอ่ื ในพินยั กรรม หลวงพ่อไดเ้ ปล่ง อย่างใด
วาจาว่า “สำ� เรจ็ แล้ว” ถึง ๓ ครง้ั

[ 22 ]

รวมภาพแหงความทรงจํา
วนั มรณภาพหลวงพอคูณ

ยนิ พอ่ คูณละสงั ขารดวงมานทรดุ
ปม จะหยุดหายใจไปแ รงสนิ้

โอห้ ลวงพ่อพระคุณล้นท้นแดนดิน
อสั สรุ นิ จะผนิ หนา้ พ่งึ พาใคร
ไม่มีแลว้ เกจกิ ล้าวาจาซื่อ
หยัดยนื คือแรงศรทั ธาพลาดิศัย

ต่อท่านผเู้ ปียมเมตตาประชาไทย
โรงพยาบาลโรงเรยี นใหม่ได้ร่มบุญ

สาธชุ นภกิ ษมุ าทุกสารทศิ
มาลยั ประดษิ ฐบ์ ชู ิตทา่ นรังสรรค์หนุน

ส�ารวมจิตอธิษฐานกรานเทพจุน
ดล พอ คูณ สงบ สงา่ สวรรคาลัย
ผชู้ ่วยศาสตราจารย์อนงค์ รุง่ แจง้ ประพนั ธ์
[ 2๓ ]

วันเสาร์ที่ ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๘ เวลา ๒๐.๐๐ น. ได้เคลื่อนสรีรสังขาร
ของหลวงพอ่ คณู ออกจากโรงพยาบาลมหาราช นครราชสมี า ตามเสน้ ทางถนนมติ รภาพ
ตลอดสองฟากทางมีประชาชนนั่งรอส่งสรีรสังขารของท่านโดยจุดธูปเทียนส่องสว่าง
เป็นการสกั การะตอ่ ดวงวิญญาณของหลวงพ่อ

[ 24 ]

เวลาประมาณ ๒๒.๐๐ น. ขบวนรถถงึ อาคาร ๒๕ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น
มีผู้บริหาร บุคลากร จา� นวนมากคอยตอ้ นรับ

เนอ่ื งจากอาคาร ๒๕ ปฯี นน้ั คบั แคบไมส่ ามารถรองรบั พทุ ธศาสนกิ ชนจา� นวน
มหาศาลทีจ่ ะเดินทางมาสักการะสังขารได ้
ดังน้ัน วันอาทิตย์ที่ ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๕๘ เวลาประมาณ ๑๔.๐๐ น.
จึงได้เคล่ือนสรีรสังขารหลวงพ่อคูณ ไปยังศูนย์ประชุมอเนกประสงค์กาญจนาภิเษก
มหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อบ�าเพ็ญกุศลและสวดพระอภิธรรม เป็นเวลา ๗ วัน
(๑๗ พฤษภาคม – ๒๓ สงิ หาคม ๒๕๕๘ ) ตามทีร่ ะบุไว้ในพินัยกรรม

[ 2๕ ]

กราบอาลยั พระเทพวิทยาคม หลวงพอ คูณ ปรสิ ุทฺโธ
ในพระเมตตาอุทิศสรีระกายา เปน วิทยาทาน
แก มหาวิทยาลัยขอนแกน
**********

กราบ แทบเทา้ ด้วยเคารพ นอ้ มนบท่าน
อาลยั ดาล เทวษโศก วิโยคสูญ
พระเทพ จร ส่สู วรรค ์ พลนั อาดูร
วิทยาคม เบื้องบูรพ ์ พูนรา� ลึก
หลวง ราษฎร์ พรอ้ มพรัก ด้วยรักเทดิ
พ่อคณู เปรือ่ ง เวทประเสริฐ เลศิ รู้สกึ
ปริ วาร ใกล้ไกล ไดส้ า� นกึ
สุทโฺ ธ ผลกึ สอนสงั่ ลุกน่ังยนื
ใน นอกเขต ขอบขัณฑ ์ ทา่ นไม่เวน้
พระเมตตา โดดเดน่ เปน็ แผ่นผนื
อทุ ศิ สรรี ะกายา อ่าองค์ครนื
เป็นวทิ ยาทาน ลูกหลานชน่ื ได้เรยี นรู้
แก่ กล้า วิชาชาญ “อาจารย์ใหญ”่
มหาวทิ ยาลยั หญิงชายศษิ ย์ ตั้งจิตสู้
ขอน คานใด ไปแกรง่ แรงทา่ นครู
แกน่ ดา� รู “แก่นพอ่ คณู ” เนาพูนนาน

**********

ผชู วยศาสตราจารยอ นงค รงุ แจง ประพนั ธ
[ 2๖ ]

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ สมเด็จ
พระนางเจา้ สริ กิ ติ พ์ิ ระบรมราชนิ นี าถในรชั กาลท ่ี ๙ สมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั มหาวชริ าลงกรณ์
บดินทรเทพยวรางกูร ในหลวงรัชกาลท่ี ๑๐ และพระบรมวงศานุวงศ์ พระราชทาน
พวงมาลาวางหน้าหบี ศพ

[ 2๗ ]

ในระหวา่ ง ๑ ปแี รก รา่ งกายของครใู หญห่ ลวงพอ่ คณู ไดถ้ กู เกบ็ รกั ษาไวท้ หี่ อ้ ง
เก็บสรีรสังขารพระเทพวิทยาคม (หลวงพ่อคูณปริสุทฺโท) อาคารเรียนรวม ชั้น ๗
ของคณะแพทยศาสตร์ เพื่อรอเวลาที่เหมาะสมในการประกอบการเรยี นการสอน และได้
เปด ใหบ้ คุ ลากร ญาต ิ และศษิ ยานศุ ษิ ยป์ ระกอบพธิ ที า� บญุ อทุ ศิ สว่ นกศุ ลเดอื นละ ๑ ครงั้
ในวันพระ และวันส�าคญั อ่ืน ๆ ที่เกย่ี วกบั หลวงพ่อ เชน่ วนั คล้ายวันเกิด วันมรณภาพ
เป็นต้น

[ 2๘ ]

ในระหว่างที่ร่างกายของครูใหญ่หลวงพ่อคูณได้รับการเก็บรักษาไว้ท่ ี
คณะแพทยศาสตร์เพ่ือประกอบการเรียนการสอนนักศึกษาน้ัน ถือเป็นภารกิจที่ไม่
สามารถเปดให้บคุ คลทว่ั ไปเข้าคาราวะหลวงพอ่ ได้
ดังน้ันเพื่อเป็นการอ�านวยความสะดวก คณะแพทยศาสตร์จึงได้จัดเตรียม
สถานทพ่ี เิ ศษดา้ นหนา้ โรงพยาบาลบรเิ วณใตต้ กึ ผปู้ ว ย ๒ จ ไวใ้ หแ้ กป่ ระชาชนผมู้ จี ติ ศรทั ธา
ซงึ่ มีจ�านวนมากไดม้ ากราบคารวะหลวงพ่อโดยไม่เป็นการรบกวนการเรยี นการสอน

[ 29 ]

การเรียนการสอนจากรา งครใู หญหลวงพอคณู

การเตรียมสรีรสังขารหลวงพ่อคูณเป็นครูใหญ่หลวงพ่อคูณ หลังจากท�าพิธี
ขอขมาตอ่ สรรี สงั ขารของหลวงพอ่ ทอ่ี าคาร ๒๕ ปฯี เมอ่ื วนั ท ี่ ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๘ แลว้
อาจารย์และเจ้าหน้าท่ีของภาควิชากายวิภาคศาสตร์ได้ท�ากระบวนการเตรียมร่างครู
ใหญ่และบรรจุสรีรสังขารหลวงพ่อไว้ในโลงเย็นเพื่อบ�าเพ็ญกุศลในช่วง ๗ วัน ที่ศูนย์
ประชมุ อเนกประสงคก์ าญจนาภเิ ษก จากนน้ั ไดเ้ ปลย่ี นไปใชน้ า�้ ยาทจี่ ดั ทา� ขน้ึ เฉพาะจน
ครบก�าหนดระยะเวลา ๑ ป ี
วันท่ี ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๙ ภาควิชากายวิภาคศาสตร์และศิษยานุศิษย์
รวมทง้ั ประชาชนทว่ั ไปไดจ้ ดั ทา� บญุ ครบรอบ ๑ ปกี ารมรณภาพของหลวงพอ่ และเปน็ วนั
ทไี่ ดน้ า� ร่างของทา่ นขึน้ โตะ ผ่าตัดเพอ่ื เตรียมการใหน้ ักศึกษาได้เรียนร้ตู ่อไป

[ ๓๐ ]

เพ่อื ให้เกิดประโยชน์
สูงสุดจากการเรียนการสอน
โดยร่างของหลวงพ่อ ภาควิชา
กายวิภาคศาสตรจ์ ึงเห็นสมควร
ใช้ร่างของหลวงพ่อเป็นร่าง
สาธิตโดยอาจารย์ผู้เชี่ยวชาญ
แ ล ะ มี ป ร ะ ส บ ก า ร ณ ์ เ ป ็ น ผู ้
ท� า ก า ร ผ ่ า ตั ด ร ่ า ง ข อ ง ท ่ า น
ให้เห็นโครงสร้างอวัยวะต่าง ๆ
ภายในรา่ งกาย และนกั ศกึ ษาคณะต่างๆ ในมหาวิทยาลยั ขอนแก่นและสถาบนั ใกล้เคียง
จะไดม้ าใชร้ ่างของหลวงพ่อในการศกึ ษา โดยจะจดั ใหน้ ักศกึ ษาหมนุ เวียนเข้ามาศึกษา
ตามเวลาที่ก�าหนดเป็นเวลา ๒ ปี มีนักศึกษาที่ได้ประโยชน์เรียนรู้จากร่างกายหลวง
พ่อจา� นวนมากกวา่ ๑,๐๐๐ คน
ก่อนจะเร่ิมการเรียนการสอนทุกครั้ง นักศึกษาทุกคนจะกล่าวค�าขอขมา
ตอ่ ครูใหญ ่ ดงั นี้

มหาเถเร ปะมาเทนะ ทวาระตะเยนะ กะตงั สัพพงั อะปะราธงั ขะมะตุเม ภันเต
มหาเถเร ปะมาเทนะ ทวาระตะเยนะ กะตงั สพั พงั อะปะราธงั ขะมะตเุ ม ภันเต
มหาเถเร ปะมาเทนะ ทวาระตะเยนะ กะตงั สพั พงั อะปะราธัง ขะมะตุเม ภนั เต
ข้าพเจา้ กราบขอขมา พระเดชพระคณุ พระเทพวทิ ยาคม (หลวงพ่อคูณ ปรสิ ุทฺโธ) หากมี
สิ่งใดท่ีขา้ พเจ้า เคยประมาท พลาดพลัง้ ไป ด้วยกาย ดว้ ยวาจา ด้วยใจ ด้วยความขาดสติ

รเู้ ทา่ ไม่ถงึ การณ ์ ระลึกไดก้ ็ดี ระลกึ ไม่ไดก้ ็ด ี
ทัง้ ในอดีต ปจั จุบัน และในอนาคต ก็ดี

ขอพระเดชพระคุณ พระเทพวทิ ยาคม (หลวงพอ่ คูณ ปริสทุ ฺโธ)
โปรดอโหสิกรรม และงดโทษลว่ งเกินน้ัน ให้แกข่ ้าพเจ้าด้วยเทอญ...

[ ๓๑ ]

เมอื่ สนิ้ สดุ กระบวนการเรยี นการสอนในเดอื นธนั วาคม ๒๕๖๑ ระหวา่ งรอทา�
พธิ ีพระราชทานเพลงิ ครใู หญเ่ ป็นกรณพี ิเศษวันท่ ี ๒๑-๓๐ มกราคม ๒๕๖๒ ภาควชิ า
กายวภิ าคศาสตร ์ และศษิ ยานศุ ษิ ยไ์ ดร้ ว่ มกนั สวดมนตแ์ ละนง่ั สมาธเิ พอื่ ปฏบิ ตั บิ ชู าถวาย
แดห่ ลวงพ่อทุกเยน็ วนั พฤหสั บดตี ั้งแตเ่ ดือนตุลาคม ๒๕๖๑ เปน็ ตน้ มา
งานพิธีพระราชทานเพลิงครูใหญ่ได้จัดขึ้นตามความประสงค์ของหลวงพ่อท่ี
เขยี นไวใ้ นพนิ ัยกรรม คือ
“....เมื่อสิ้นสุดการศึกษาค้นคว้าของภาควิชากายวิภาคศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยขอนแก่นแลว้ ใหจ้ ัดโดยเรียบงา่ ย ละเว้นการพิธี
สมโภชใด ๆ และห้ามมใิ หข้ อพระราชทานเพลิงศพ โกฏ ิ และหรือพระราชพิธอี น่ื ๆ
เป็นกรณีพิเศษ เป็นการเฉพาะ โดยให้คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
กระทา� เชน่ เดยี วกบั การจดั พธิ ศี พของอาจารยใ์ หญน่ กั ศกึ ษาแพทยป์ ระจา� ป ี รว่ มกบั
อาจารย์ใหญ่ท่านอ่ืน แล้วเผา ณ ฌาปณสถาน วัดหนองแวงพระอารามหลวง
ต.ในเมือง อ.เมือง จ. ขอนแก่น หรือวัดอ่ืนใดที่คณะแพทยศาสตร์เห็นสมควร
และเหมาะสม โดยท�าพิธีเผาให้เสร็จสิ้นท่ี จ.ขอนแก่น แล้วอัฐิเถ้าถ่านและเศษ
อังคารทั้งหมดให้คณะแพทยศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ น�าไปลอยท่แี ม่นา�้ โขง
จังหวัดหนองคาย ตามทีเ่ ห็นสมควรและเหมาะสม”
ด้วยวัยถึง ๙๑ ปี ร่างของหลวงพ่อสามารถแสดงให้เห็นโครงสร้างต่าง ๆ
ท่ีมนุษย์มีอยู่ได้อย่างชัดเจน หลวงพ่อได้มอบส่ิงท่ีท่านมีอยู่เป็นส่ิงสุดท้ายให้กับมวล
มนุษยชาติผ่านนักศึกษาผู้เป็นลูกศิษย์ของท่าน จึงกล่าวได้ว่าท่านเป็นครูผู้ให้
อย่างแทจ้ รงิ

[ ๓2 ]

โอวาทธรรม
๑๒ คาํ สอนท่ีจะคงอยูในใจตลอดไป

หลวงพ่อเทศนาเปน็ คา� พูดตรง ๆ แทรก
ธรรมง่าย ๆ ท่ีประชาชนท่ัวไปฟังแล้วเข้าใจได้
ในทน่ี ไี้ มส่ ามารถสาธยายไดห้ มด จงึ ขอยกตวั อยา่ ง
เพียงสงั เขป ๑๒ เรอื่ ง
๑. กอนสอนคนอืน่ ตอ งสอนตวั เองกอ น
“มันต้องสอนตัวเองก่อน จะแนะน�าอะไรเขา
ตวั เองทา� ใหเ้ ขาดตู วั อยา่ งกอ่ น เชน่ สอนใหเ้ ขาบรจิ าคทาน
ตวั เองตอ้ งบรจิ าคเสยี กอ่ นดว้ ยจงึ จะถกู ใครมนั จะไปเชอ่ื เชอ่ื ไมไ่ ด ้ ตอ้ งทา� ใหเ้ ขาดกู อ่ น
สอนตัวเองก่อน ถึงค่อยไปสอนคนอ่ืน จะท�าอะไรทกุ อยา่ งมนั ตอ้ งทา� ใหเ้ ขาดกู อ่ น
เขาจึงจะเช่ือ... อย่างพระสงฆ์ อย่าดีแต่ไปสอนคนอ่ืน สอนตัวเองบ้างเถอะน่า
สอนคนอื่นอย่างน�้าไหลไฟดับ แต่ตัวเองไม่สอน บอกให้เขาบริจาคเท่านั้นเท่าน้ี
แต่ตัวเองไม่ท�าให้เขาดูก่อน หรือจะเป็นครูอะไรก็ตาม.. เป็นครูนาฏศิลปก็ต้อง
รา� เป็น... หรอื เป็นครูอะไร ๆ กต็ อ้ งท�าเปน็ ก่อนทั้งนน้ั
พระพุทธองค์ก็เหมือนกัน สอนตัวเองได้แล้ว ท่านเอาชนะตัวเองได้แล้ว
จงึ ได้เสด็จออกไปเทศนาโปรดปญ จวคั คยี แ์ ละเวไนยสตั ว์”
๒. ความประมาทเปนบอเกิดแหง ความตาย
หลวงพอ่ มกั จะใหข้ ้อคดิ กบั คนทีเ่ อารถมาใหท้ า่ นเจิมวา่
“การขบั รถอย่างระมัดระวงั ไมป่ ระมาท ส�าคญั กว่าการเจิม อย่างโบราณ
ท่านว่า วิ่งไม่ดูตาม้าตาเรือก็ชนกันตาย การขับรถจะต้องดูทาง ถ้ามันคดโค้งจะ
ต้องระมดั ระวัง”
“ถ้าประมาทเม่ือใดก็ตายเม่ือนั้น เพราะฉะน้ันท�าอะไรทุกอย่าง ท�าให้ดี
อยา่ ไดป้ ระมาท อยา่ ผดั ผอ่ น ถา้ ประมาทแล้วนกึ ไดท้ หี ลงั จะเสยี ใจ”

[ ๓๓ ]

๓. บานเราจะเจรญิ ไดไมยาก หากคนไทยมศี ีล ๕ ประจําใจ
หลวงพ่อให้ค�าสอนส�าหรับพุทธศาสนิกชนคนไทยได้ยึดถือปฏิบัติตาม
หลกั ธรรมคา� สอนของพระพุทธเจา้ สัน้ ๆ เขา้ ใจง่าย ๆ วา่
“ละทา� ชวั่ ท�าดี มศี ลี ธรรมประจ�าใจ”
ซงึ่ ถอื เป็นหวั ใจของพระพทุ ธศาสนานน่ั เอง
ท่านมกั กลา่ วอยู่เสมอวา่
“อยากให้บ้านเราเจริญนะ ไม่ยากหรอก ต้ังอยู่ในองค์ปญจะท้ัง ๕ คือ
รักษาศีล ๕ ให้บริสุทธิ์ ไม่ให้ขาด อย่าให้ด่างพร้อย เป็นมนุษย์สุดประเสริฐ หรือ
ใครกต็ าม แมแ้ ตพ่ ระ เรากต็ อ้ งรกั ษาศลี ๕ ถา้ ไมม่ ศี ลี ๕ ประจา� ใจ ไมว่ า่ พระรปู ใด
รูปหน่งึ ก็เปน็ พระไม่ไดเ้ หมือนกนั ”

๔. กหู ว งหัวมึง
โครงการรณรงค์ ขับข่ีปลอดภัย
สวมหมวกนิรภัย “หลวงพ่อคูณ กูห่วงหัวมึง”
เป็นการรณรงค์ตามเจตนาของหลวงพ่อที่ท่าน
ไดเ้ คยสง่ ความหว่ งใย ถงึ ศษิ ยานศุ ษิ ยแ์ ละลกู หลาน
ทใี่ ชร้ ถจกั ยานยนตท์ กุ คน โดยทา่ นมเี มตตานเุ คราะห์
ให้ข้อความ “กหู ว่ งหัวมึง” ดว้ ยลายมือของท่าน
เองแก่มลู นธิ เิ มาไมข่ บั เพ่ือนา� ไปใช้รณรงคต์ อ่ ไป
มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ ไดใ้ หค้ วามสา� คญั
ในเรื่องน้ีเป็นอย่างมากเพราะมีนักศึกษาไม่สวม
หมวกนริ ภยั และไดร้ บั อบุ ตั เิ หตทุ กุ ป ี จงึ ไดม้ กี ารตดิ
ปายรณรงคท์ ว่ั บริเวณมหาวิทยาลยั รวมท้ังรณรงค์
ผา่ นส่อื อ่ืน ๆ ด้วย

[ ๓4 ]

๕. บาปบุญมจี รงิ
“…กูไม่มีอะไรจะสอนพวกมึงหรอก....
กมู ีแตว่ า่ ให้ละช่วั ท�าดกี นั เท่านน้ั แหละ บุญบาป
มจี รงิ ลกู หลานเอย๊ ใหเ้ ชอ่ื วา่ บญุ มจี รงิ บาปมจี รงิ
ใหล้ ะชว่ั ทา� ด ี มศี ลี ธรรมประจา� ใจ บญุ เหน็ กบั ตา
บาปเห็นกับตา... รักตัวกลัวภัยอย่าท�าช่ัว ให้ต้ัง
อยใู่ นเมตตา”
“คนนบั ถอื ศาสนาพทุ ธ ไมต่ อ้ งเชอ่ื อะไร
เชื่อบุญมีจริง บาปมีจริง ก็ใช้ได้ เท่าน้ันพอ
ไมต่ อ้ งทา� อะไร”
“พ่อแม่อยู่บนบ้าน มึงไม่ท�าบุญเลย มึงควรท�าบุญทุกวันก็จะได้มาก
มงึ อยา่ มวั รอทา� บญุ ๑๐๐ วันมงึ จะได้สักเท่าไร”
“ขึ้นชื่อวา่ บญุ มีอะไรกท็ �าไป อย่าไปเลือกวา่ บุญมากบุญน้อย ทา� ไปก็มากเอง”

๖. จงทาํ หนาทตี่ นเองใหด ีทสี่ ดุ
หลวงพอ่ มกั กลา่ วเตอื นสตบิ คุ คลหลาย ๆ สาขาอาชพี ทง้ั ขา้ ราชการ นกั การเมอื ง
เอาไวว้ ่า...
“ลกู หลานเอย ... การทา� หนา้ ทคี่ อื การปฏบิ ตั ธิ รรม จงทา� หนา้ ทข่ี องตนเอง
ใหด้ ีท่ีสุด อย่าไดท้ ุจริตต่อหนา้ ท่เี ลย”
“กูเป็นพระไทย พ่อแม่ของกูก็เป็นคนไทย กูก็เป็นเจ้าของแผ่นดินไทย
คนหน่ึงเหมือนกัน กูก็รักแผ่นดินไทยไม่น้อยกว่าคนอื่น อะไรไม่ดีกูก็ติ อะไรไม่ถูก
กูกว็ า่ กูจะไมเ่ ฉย ๆ เหมอื นหลาย ๆ คนเฉย เพราะคิดว่าไมใ่ ชเ่ รื่องของตวั ”
“.......ทุกวันน้ีดู ๆ แล้วคนชั่วจะมีมากกว่าคนดี พระอย่างกูอาจจะไม่ดี
กวา่ พระองคอ์ น่ื ๆ นกั เพยี งแตก่ ไู มเ่ กบ็ สะสมทรพั ยส์ นิ เงนิ ทองทญ่ี าตโิ ยมถวายมา
กกู ็ไปท�าบญุ สร้างสาธารณประโยชนอ์ กี ทอดหนึ่ง”

[ ๓๕ ]

๗. รูจ กั พอ
ในวตั รปฏบิ ตั ขิ องหลวงพอ่ คณู
หลายประการที่เป็นการสอนธรรม
โดยทางอ้อม เช่น การรับเงินจาก
ญาติโยมที่มาบริจาคให้ท่านน�าไป
สรา้ งสาธารณกศุ ล ทา่ นจะหยบิ เพยี ง
ใบเดียวและเป็นใบท่ีมีค่าน้อยท่ีสุด
หลวงพอ่ บอกวา่ ท่ีท�าเช่นนี้เพราะ....

“กูให้มึงรู่จ๊ักพอ เพราะ
ผู้คนหาเงินมาด้วยความยากล�าบาก ยิบท่ังหม๊ด จะเป็นการเอาเปรียบหยาดเหงื่อ
แรงงานของญาติโยม เราต้องมีเมตตาแก่เพ่ือนมนุษย์ เกิด แก่ เจ๊บ ตาย เขาให่
เท่าไหร่ก็เอาเท่าน่ัน มันเป็นไปไม่ได้ อย่าเอามามากหลาย หลานเอ๊ย โลภของ
คนเรา ร่อยล้าน พันล่านก็ไม่พอ ให่รู่จักว่าพอกันซักทีซิ พูดว่า “พอ” กันซักท ี
การรับบริจาคเพียงส่วนหนึ่งของกูน่ีเป็นการเตือนสติและสอนพุทธศาสนิกชน
ท่ังหลายว่าให่รู่จักพอ อย่าโลภมากหรือให่ลดความโลภ ความอยากได้ของคนอื่น
อย่าเบยี ดเบยี นเอารดั เอาเปรยี บซึง่ กันและกนั ”

๘. การให
ดว้ ยบารมีของหลวงพ่อคูณ เมือ่ ตง้ั ใจจะสรา้ งอะไร
ส่ิงน้ันย่อมส�าเร็จ คือจะมีผู้บริจาคสมทบอย่างมากมาย
เคยมผี สู้ อบถามเรอื่ งน ้ี หลวงพอ่ หวั เราะพรอ้ มบอกวา่ ... “เราตอ้ ง
ใหเ่ ขาก่อน แล่วเขาก็จะให่เราทีหลัง และเมื่อเราได้รับการ
บริจาคมาแล้ว เราควรท่ีจะท�าตัวให่เป็นประโยชน์ต่อสังคม
ไมใ่ ชห่ วงั เกบ หวงั รวยแตอ่ ยา่ งเดยี ว มนั ไมใ่ ชว่ สิ ยั ของเพศสมณะ
เม่ือเขาเห็นเราน�าไปท�าประโยชน์ เขาก็ย่ิงแต่จะมาช่วยเรา
ถา้ เราไมน่ า� ไปท�าบุญใหเ่ ขาตอ่ เขาจะได้บุญอะไร”

[ ๓๖ ]

๙. กูมีทุกอยา งแลว
เม่ือหลวงพ่อกลับวัดบ้านไร่ ในปี พ.ศ. ๒๕๒๘ วัดมีสภาพทรุดโทรมมาก
เม่ือหลวงพ่อมาถึงญาติโยมก็ก้ันห้องให้หลวงพ่ออยู่ในกุฏิหลังที่ดีท่ีสุด แต่หลวงพ่อ
ปฏเิ สธและบอกวา่ จะอยทู่ ีเ่ พิงเล็กๆ ดา้ นซา้ ยของศาลา ซ่ึงเปน็ ทีเ่ กบ็ ของ หลวงพ่อพดู ว่า
“กูจะอยู่ตรงเพิงศาลาน่ีแหละ ถ้าใครมาหากูก็ไม่ต้องเดินไกล ช่วยกัน
เกบ๊ ของให่สะอาดกแ็ ล่วกนั สมบตั ิกมู ีเส่อื ผนื หมอนใบ”
ลกู ศษิ ยถ์ ามดว้ ยความหว่ งใยวา่ หลวงพอ่ ตอ้ งการอะไรอกี ไหม หลวงพอ่ ตอบวา่

“กูไม่ต้องการอะไรอก๊ี แลว่ เพราะกมู ีทกุ อยา่ งแลว่ ”
ลกู ศิษย์ก็สงสยั เพราะไมเ่ หน็ หลวงพอ่ มีอะไร จึงถามว่า
“หลวงพ่อบอกวา่ มแี ลว้ ทุกส่ิงทุกอยา่ ง หมายความว่าอยา่ งไรครบั ”
หลวงพ่อยิ้มอยา่ งอารมณด์ ี แลว้ ตอบวา่

“กูก็มีความเพียร ความสมถะ ความศรัทธา มีเมตตา มีศีล มีความรัก
เพื่อนมนษุ ย์และมีธรรมในหัวใจ”

๑๐. การชนะตนเอง
หลวงพ่อให้สัมภาษณ์ภายหลัง
จากกลับจากรักษาอาการอาพาธ ณ
โรงพยาบาลรามาธิบด ี

“กูดีใจที่....ทุกคนมาต้อนรับ
และห่วงมาตลอด ท้ังที่ไปเยี่ยมกูท่ี
โรงพยาบาล กูไม่ตายด๊อก ก็ยังอยู่กับ
พวกมงึ ไดอ้ ย ู่ แตก่ ขู อใหพ้ วกมงึ ทหี่ ว่ งใย
กูจริง ๆ แล้วละก็จงหม่ันสร้างความด ี
รักษาศีล มีเมตตาธรรม สร้างบุญกุศล
ให้มาก ๆ กูช่วยพวกมึงไม่ได้ด๊อก
อยา่ งเกง่ กกู ไ็ ปสง่ พวกมงึ ยงั เมรไุ ดเ้ ทา่ นน้ั

[ ๓๗ ]

ถ้าท�าดีก็ไปสู่สุคติ ถ้าไม่ดีก็ไปสู่ทุคติ ถ้าบอกให้ท�าดีจะไปสู่สุคติ เร่ืองหมอห้าม
ไมใ่ หส้ บู บหุ รน่ี น้ั ความจรงิ กไ็ มต่ อ้ งใหห้ มอมาพดู ดอ๊ ก เพราะกดู ดู ยามาแลว้ ถงึ ๖๒ ป ี
กูจะละกไ็ ด ้ ระยะเวลา ๖๒ ป ี กูดูดยาด ี ๆ มวนโต ๆ หมอให้กลู ะ กูกจ็ ะละ แต่ถ้า
ใครมาหากู จะดดู กกู ไ็ ม่ว่าอะไร ”

(เดลินวิ ส์: ๘ มกราคม ๒๕๔๐)

๑๑. การดาลกู เปน อัปมงคล
หลวงพ่อคณู กลา่ วใหพ้ รเนื่องในโอกาสวันเดก็ แหง่ ชาต ิ พ.ศ.๒๕๔๐

“กูเองก็ขอให้เด็กไทยทุกคนจงประพฤติตัวให้เหมาะสมกับท่ีเราเป็น
ชาตไิ ทย พวกลกู ๆ หลาน ๆ กข็ อใหต้ ง้ั ใจเลา่ เรยี นศกึ ษาหาความรใู้ สต่ วั เองเอาไว ้
เม่ือเติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ก็จะมีวิชาหากินกับเขา อย่าได้เป็นเด็กเกเร ให้รู้จักรัก
พอ่ แม่ เขาสัง่ สอนบอกอะไรก็ใหเ้ ชอ่ื ฟง.... ”

“ทางพวกพ่อแม่ก็สั่งสอนให้ลูก ๆ ถ้าจะเอ่ยค�าสอนไหน ก็อย่าไปพูดว่า
ลูกคนน้ีดื้อ ลูกคนน้ีมึน ลูกคนนี้ซน ลูกคนนี้บอกยากสอนยาก เพราะมึงไปว่ามัน
มาแต่เล็ก ๆ มันเป็นอัปมงคล และจะส่งเสริมให้ลูกของมึงด้ือจริง ๆ พวกมึงต้อง
พูดค�าว่าเปน็ คนด ี บอกง่าย สอนงา่ ย ไมเ่ คยเกเร ให้พดู กบั ลกู ๆ แต่สิ่งดีๆ มันจะได้
เป็นมงคลและมนั กจ็ ะได้จดจา� เอาไว ้ มงึ ทา� ตามกบู อกเด้อ ลกู หลานเอ๊ย”
๑๒. อยา งมงาย

“พวกมงึ มาขอโชคพร กกู ใ็ หพ้ รและเคาะหวั แตเ่ รอื่ งเลขเดด็ ไมม่ ใี หใ้ ครดอ๊ ก
อย่าไปงมงายเอาเงินไปซื้อเลขหวยกนั เลย เก็บเงนิ ไวซ้ อื้ กบั ข้าวดกี ว่า”

(เดลนิ ิวส:์ ๒๕ กนั ยายน ๒๕๔๑)

กรณีข่าวเลขเด็ดอายุของหลวงพ่อคูณ ที่สร้างความสนใจให้กับนักเสี่ยงโชค
ทวั่ ประเทศ ท�าใหผ้ ู้สอื่ ขา่ วพยายามตดิ ตอ่ ขอสัมภาษณ์หลวงพอ่ ตลอดวนั แตห่ ลวงพอ่
ไม่ว่างเพราะรับแขกไม่ขาดสาย จนไม่ได้พักผ่อน หลวงพ่อคูณก็ได้พูดเตือนสติไปถึง
นกั เสย่ี งโชคเพยี งสน้ั ๆ วา่ “กไู มอ่ ยากพดู อะไรทงั้ นนั้ ไมอ่ ยากใหล้ กู หลานมนั งมงาย
เกินเหตุ ใครจะโชคดีแล้วแต่โชควาสนา”

(เดลนิ ิวส:์ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๔๒)

[ ๓๘ ]

คณะอนุกรรมการฝา ยจัดทาํ หนังสือที่ระลกึ งานครใู หญ

ทปี่ รกึ ษา
๑. พระครศู รปี ริยตั ิวิสทุ ธิ์(โกวทิ ) รองเจา้ คณะจังหวัดนครราชสีมา วัดด่านใน
๒. นายสุนทร จติ ตอา� นวยวัฒนา ๖. นายนรากร มหัธนันท์
๓ .นางสาวจ ู ปริสทุ ธิชาติ ๗. นางสาววชั ร ี ไทยพิทักษ์กุล
๔. นายอนนั ต์ พูลสวาย ๘. นายสมบูรณ ์ โสตถิอนนั ต์
๕. นายธวชั เรอื งหร่าย ๙. นางวภิ าพรรณ โสตถอิ นันต์
ประธานอนกุ รรมการ รองศาสตราจารยช์ าญชยั พานทองวริ ยิ ะกลุ
(คณบดีคณะแพทยศาสตร์)
รองประธานอนุกรรมการ ศาสตราจารยส์ มบรู ณ ์ เทียนทอง
อนุกรรมการและเลขานกุ าร นายชมุ พร พารา
อนุกรรมการและผ้ชู ่วยเลขานกุ าร (ผ้อู า� นวยการกองสอื่ สารองคก์ ร)
นางสาววลั ยา ภูงาม

อนกุ รรมการ ๒๑. นางสาวภูรชิ ญา รังสี
๑. รองศาสตราจารยว์ รวฒุ ิ วรพุทธพร ๒๒. นายชูชนะ อุคหปัญญกุล
๒. รองศาสตราจารยจ์ รยิ า อา� คา เวลบาท ๒๓. นายอภิสิทธ ์ิ อินทรวงษ์โชติ
๓. ผ้ชู ่วยศาสตราจารย์ยรรยง ทมุ แสน ๒๔. นายพีรพศั ศรีนิล
๔. ผูช้ ่วยศาสตราจารยป์ ัทมา อมาตยคง ๒๕. นายธรี ภัทร เหลอื งธนะผล
๕. ผชู้ ว่ ยศาสตราจารยน์ วพร เตชาทววี รรณ ๒๖. นายวุฒชิ ัย รกั ญาติ
๖. ผชู้ ว่ ยศาสตราจารยว์ นสั นนั ท ์ แปน นางรอง ๒๗. นางสาวศศนิ า โคตรสมบตั ิ
๗. นายวันชยั กาญจนรตั น์ ๒๘. นางสาวชุตมิ ณฑน ์ ดลนิมติ สกุล
๘. นางบษุ กร อุสสา่ หก์ จิ ๒๙. นางสาวสิริกร กจิ กมลเศวต
๙. นางสาวพัทธ์พิชญา พชิ ญวณชิ ย์ ๓๐. นางสาวธนั ยพร กติ สิ าธร
๑๐. นางสาวลกั ษกิ า ดาศรี ๓๑. นางสาววรัญญา ทับทิมโกมลกุล
๑๑. นางสาวปุณยนุช ฉัตรเสถียรศกั ดิ์ ๓๒. นางสาวชนิ ิมา ธนเกษมสุขกลุ
๑๒. นายณฐั ชนนท์ ศรีสนาย ๓๓. นางสาวฐิตกิ านต์ บญุ เจริญ
๑๓. นายทวธุ รัตนทิพย์ ๓๔. นายกันตพงศ์ ไพบลู ย์ศริ ิจิต
๑๔. นางวิลยั พุด ชนิ คา� หาญ ๓๕. นางสาวนงนภัสม ์ วชั รคปุ ต์
๑๕. นายถริ วฒั น ์ กุญแจทอง ๓๖. นางสาวกานดา รุ่งรงั สี
๑๖. นางสาวฐติ ิวลั ค ์ุ บญุ จนั ทร์ ๓๗. รองศาสตราจารยส์ นุ ยี ์ เลยี่ วเพญ็ วงษ์
๑๗. นางสาวพรนภา พันธ์ภกั ดวี งษ์ ๓๘. ผชู้ ่วยศาสตราจารยอ์ นงค์ ร่งุ แจง้
๑๘. นางสาวสุธมิ นต์ เมธาเพิ่มสขุ ๓๙. รองศาสตราจารยว์ ไิ ลวรรณ หมอ้ ทอง
๑๙. นางสาวจุฬาลักษณ์ เครอื เพยี กุล ๔๐. รองศาสตราจารยพ์ พิ ฒั นพ์ งษ ์ แคนลา
๒๐. นางสาวปรยิ ากร เกตุภเู ขยี ว
[ ๓9 ]

พระ สถิตแห่งเนื้อ นาบุญ
เทพ อโุ ฆษสังฆคณุ แซซ่ อ้ ง
วิทยา ประสิทธจิ นุ เจือโลก เลศิ แฮ
คม คา่ ควรคดิ ถ้อง ถอ่ งแทท้ างธรรม
ขุนทด
หลวงพอ่ ก�ำเนิดด้าว กลา่ วถอ้ ย
คณู คา่ ศกั ดิสทิ ธพิ์ จน์ สาวก เลศิ นอ
ปริ วารพระสคุ ต สดุ สนิ้ มลทนิ เฮย
สทุ ฺโธ สุดกิเลสรอ้ ย คอื มุนี
ผ่องแผว้
เปรียบรตั นะ เปรยย่งิ แกว้ หลวงพ่อ คณู นา
สงู ค่า วิสุทธิ์ดี เพริศแพร้วพิสษิ ฐพร
ของ เกจบิ ารมี ดับขนั ธ์
ชาวพุทธ ศรทั ธาแลว้ ศาสตร์ช้ี
ฤาห่อน หายแล
ค�ำสอน ภกิ ษผุ ู้ บัดหนา้ นริ ันดรเ์ กษม
หลวงพอ่ ประสิทธ์สิ รรพ์
ยังสถิต ปจั จบุ ัน
เปน็ สรณะ ถึงบัดน้ี

นศ.พ.ณัฐภพ ปนี ะกาตาโพธ ์ิ ประพันธ์

ภาพจ�ำลองฌาปนสถานชั่วคราววัดหนองแวงพระอารามหลวง
งานพระราชทานเพลงิ ศพครใู หญเ่ ปน็ กรณพี เิ ศษ พระเทพวทิ ยาคม (หลวงพอ่ คณู ปรสิ ทุ โฺ ท)
ณ บริเวณใกลพ้ ุทธมณฑลอีสาน ตำ� บลศลิ า อ�ำเภอเมอื ง จังหวัดขอนแก่น