๔๕ พรรษา พระพุทธเจ้า เล่ม ๑ โดยสมเด็จพระญาณสังวร

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสงั วร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

1

2

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสงั วร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

3

4

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสงั วร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

5

6

พระนิพนธใ์ น สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

คำ�นำ�

(พิมพ์ครง้ั ท่ี ๔)

พระนพิ นธ์เรือ่ ง “๔๕ พรรษาของพระพทุ ธเจ้า” ในสมเด็จพระญาณสงั วร สมเด็จ
พระสงั ฆราช สกลมหาสงั ฆปริณายก ฉบบั นี้ จัดพิมพ์ข้ึนเป็นครั้งที่สี่ โดยไดร้ บั ประทาน
อนุญาตจากเจา้ พระคุณสมเด็จพระญาณสงั วร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสงั ฆปริณายก
ตามความในหนงั สอื ที่ ญส.๒๓๕/๒๕๕๖ ลงนามโดยพระเทพสารเวที ผปู้ ฏิบัตหิ นา้ ที่
เลขานกุ ารสมเด็จพระสังฆราช พรอ้ มทัง้ ประทานอนุญาตให้อญั เชิญพระรปู และพระนาม
ย่อ ญสส. พิมพ์ในพระนิพนธ์ดว้ ย ทงั้ น้ีเพอ่ื นอ้ มถวาย เปน็ อาจารยิ บูชา และเผยแผเ่ ปน็
ธรรมทานแก่พุทธศาสนกิ ชนและผูส้ นใจทว่ั ไป
การจัดพมิ พ์ครั้งน้ีใชห้ นงั สอื พระนพิ นธเ์ ร่ือง “๔๕ พรรษาของพระพทุ ธเจา้ ”
ซึ่งจดั พิมพเ์ พื่อเฉลมิ พระเกยี รติในโอกาสที่ในสมเด็จพระญาณสังวร สมเดจ็ พระสงั ฆราช
สกลมหาสังฆปรณิ ายก เจริญพระชนมายคุ รบ ๘ รอบ เม่อื วนั ท่ี ๓ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๒
จดั พิมพถ์ วายโดย สมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี น�ำ มาใช้เป็น ตน้ ฉบับ
และออกแบบจดั แบง่ รูปเลม่ ใหมเ่ ปน็ ส่เี ล่ม เพือ่ สะดวกตอ่ การหยบิ อ่านยงิ่ ขึ้น ตามค�ำ แนะนำ�
ของ พระราชรตั นมงคล (มนตรี อภิมนตฺ โิ ก, ดร.) ผู้ช่วยเจา้ อาวาสวัดบวรนเิ วศวหิ าร ดังน้ี
เลม่ ๑ หน้าปกสงั เวชนียสถานทีป่ ระสูติ พรรษาที่ ๑ - ๕
เล่ม ๒ หน้าปกสังเวชนยี สถานทตี่ รสั รู้ พรรษาที่ ๖ - ๗
เลม่ ๓ หนา้ ปกสงั เวชนียสถานทท่ี รงแสดงปฐมเทศนา พรรษาที่ ๘ - ๙
เลม่ ๔ หนา้ ปกสงั เวชนียสถานท่ีปรินพิ พาน พรรษาท่ี ๑๐ - ๑๒
ทง้ั นี้ พรรษาที่ ๑๓ - ๔๕ มิได้ทรงนพิ นธ์ไว้

คณะศิษยานศุ ษิ ย์
เว็บไซตพ์ ทุ ธะดอทคอม

7

คำ�นำ�

(พิมพค์ ร้ังท่ี ๓)

8

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสงั วร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

9

คำ�น�ำ

(พมิ พค์ รงั้ ท่ี ๒)

10

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

11

12

พระนพิ นธใ์ น สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

13

ค�ำ น�ำ

(พมิ พค์ รงั้ ท่ี ๑)

14

พระนพิ นธใ์ น สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

15

16

พระนพิ นธใ์ น สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

ค�ำ ชีแ้ จง

17

18

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

19

20

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

21

สารบัญ หนา้
๗
๔๕ พรรษาของพระพทุ ธเจา้ ๘
๑๐
คำ�น�ำ (พมิ พ์ครั้งที่ ๔) ๑๔
ค�ำ นำ� (พมิ พ์คร้งั ท่ี ๓) ๑๗
คำ�น�ำ (พิมพค์ ร้ังที่ ๒) ๑๙
ค�ำ น�ำ (พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๑) ๒๔
คำ�ชี้แจง ๒๔
อักษรยอ่ ช่อื คัมภรี ์ ๒๙
บทนำ� ๓๔
๓๖
เร่ืองการบวช ๓๘
เรื่องพระพทุ ธศาสนา ๔๑
๔๖
พรรษาที่ ๑ อิสปิ ตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณส ี ๕๔
๕๙
สอนภกิ ษปุ ญั จวัคคีย์ ๖๒
ปฐมเทศนา ธมั มจักกปั ปวัตตนสตู ร ๖๖
แควน้ กาส ี ๖๘
อริยสัจ ๔ ๗๓
อนัตตลกั ขณสตู ร ๗๕
อธบิ ายเบญจขันธ์ ๘๕
การสอบครั้งแรก ๘๖
พระยสะ ๙๒
อนปุ ุพพกิ ถา
ชฎลิ ๓ พ่ีน้อง ๑๐๔
อาทิตตปริยายสูตร ๑๐๖
๑๑๑
พรรษา ๒ – ๓ – ๔ พระเวฬุวนั กรงุ ราชคฤห์

มคธ – พระเจ้าพมิ พสิ าร
พระอัครสาวก
พระมหากัสสปะ
โอวาทของ ๓ พระสาวก
จาตุรงคสนั นิบาต

22

พระนพิ นธใ์ น สมเด็จพระญาณสงั วร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสงั ฆปริณายก

โอวาทปาตโิ มกข์ – หัวใจพระพทุ ธศาสนา ๑๑๒
ขันติ ๒ อยา่ ง ๑๑๔
นพิ พาน ๒ อยา่ ง ๑๑๖
สมณะ ๑๒๑
กิเลส ๓ ช้ัน ๑๒๔
ทักษิณานปุ ทานครงั้ แรก ๑๓๑
ทรงอนญุ าตเสนาสนะ ๑๓๘
การถอื อุปชั ฌาย ์ ๑๔๐
ประเภทของสงฆ ์ ๑๔๒
เสด็จกรงุ กบิลพสั ด ุ์ ๑๔๔
พระนันทะ พระราหลุ บวช ๑๔๘
ราหุโลวาทสูตร ๑๕๒
กมุ ารปัญหา ๑๕๕
สงิ คาลกสตู ร ๑๕๗
อนาถปณิ ฑกิ เศรษฐ ี ๑๖๔
พระปณุ ณะ ๑๖๘
ศากยราชกมุ ารทั้ง ๖ ๑๖๙
ชีวกโกมารภจั ๑๗๕
พระมหากจั จายนะ ๑๘๔
๑๘๙
พรรษาท่ี ๕ ป่ามหาวัน กรุงเวสาล ี ๑๙๐
๑๙๑
ลิจฉว ี ๑๙๘
เสดจ็ กรุงกบลิ พสั ด์ุ – ก�ำ เนดิ ภกิ ษณุ ี ๒๐๐
ลิจฉวีอปรหิ านยิ ธรรม ๕ ๒๐๒
วัจฉโคตรสตู ร ๒๐๘
วิชชา ๓ ๒๑๓
ตัวอวิชชา ตัวอาสวะ ๒๑๕
พระนนั ทะ ๒๑๙
พระรปู นนั ทาเถรี

บรรณานกุ รม

23

24

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

25

26

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

27

28

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

29

30

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

31

32

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

33

พรรษาที่ ๑

อสิ ปิ ตนมฤคทายวนั
แขวงเมอื งพาราณสี

34

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

35

36

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

37

38

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

39

40

พระนพิ นธใ์ น สมเดจ็ พระญาณสังวร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

41

42

พระนพิ นธใ์ น สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

43

44

พระนพิ นธใ์ น สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

45

46

พระนพิ นธใ์ น สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก

47

48