คู่มือมนุษย์ ท่านพุทธทาสภิกขุ

คู่มือมนุษย์


HANDBOOK FOR MANKIND


พุ ท ธ ท า ส ภิ ก ขุ


BUDDHADASA BHIKKHU


กรมการศาสนา

กระทรวงวฒั นธรรม

www.dra.go.th

°√¡°“√»“ π“
°√–∑√«ß«≤— π∏√√¡
æ‘¡æ‡å º¬·æ√à æ.». ÚııÚ

(Àâ“¡´È◊Õ-¢“¬)

§¡Ÿà ◊Õ¡πÿ…¬¢å Õßæ∑ÿ ∏∑“ ¿°‘ ¢ÿ

ºâŸ®—¥æ‘¡æå °√¡°“√»“ π“ °√–∑√«ß«—≤π∏√√¡

ª∑ï Ëæ’ ¡‘ æå æ.». ÚııÚ

®”π«πæ‘¡æå ı, ‡≈¡à

ISBN 978-974-9536-62-9

∑’˪√÷°…“

Ò. 𓬠¥ ·¥ß‡Õ¬’ ¥ Õ∏‘∫¥’°√¡°“√»“ π“

Ú. 𓬪°√≥å µπ—  °ÿ≈ √ÕßÕ∏∫‘ ¥’°√¡°“√»“ π“

Û. 𓬰ƒ…»≠æß…å »‘√‘ ºÕŸâ ”𫬰“√ ”π°— æ≤— π“§≥ÿ ∏√√¡®√¬‘ ∏√√¡

Ù. π“¬æ ‘ ∞‘ ‡®√≠‘  ÿ¢ ºâŸÕ”𫬰“√°Õß»“ ªŸ ∂—¡¿å

ı. π“ß “«¿§—  ®ÿ Ï‘¿√≥å ®ª‘ î¿æ ‡≈¢“πÿ°“√°√¡°“√»“ π“

§≥–ºâªŸ √– “πß“π

Ò. 𓬪≠í ≠“  ≈–∑Õßµ√ß π—°«™‘ “°“√»“ π“™”π“≠°“√摇»…

Ú. π“ß»√’π«≈ ≈¿— °µ‘ ‚√ π—°«™‘ “°“√»“ π“™”π“≠°“√

Û. π“ß “««‘¿“√—µπå °Õ欗§¶‘π∑√åπ°— «™‘ “°“√»“ π“™”π“≠°“√

Ù. π“ß “«Õ¡√“ ‰À¡æ¡‘ æå π—°«™‘ “°“√»“ π“™”π“≠°“√

ı. π“ß “«√°— ™π° …¡“ √‘ ‘ π—°«‘™“°“√»“ π“™”π“≠°“√

ˆ. 𓬪√–™“ ‡™“«πå««‘ ≤— π“æ√ π°— «‘™“°“√»“ π“ªØ‘∫—µ°‘ “√

˜. 𓬙𖰮‘ §™™’ π°— «‘™“°“√»“ π“ªØ∫‘ —µ°‘ “√

¯. π“ß “«¿§¿√≥å Õ¡√√µ— πå π—°«™‘ “°“√»“ π“ªØ‘∫—µ‘°“√

˘. π“¬∏πæ≈ æ√¡ «ÿ ß…å π°— «‘™“°“√»“ π“ªØ∫‘ —µ‘°“√

Ò. π“¬¬Õ¥™“¬ · ß»√‘ ‘ π°— «‘™“°“√»“ π“

ÒÒ. 𓬫√’ –æß…å ©µ— √‡«∑π‘ π°— «™‘ “°“√»“ π“

ÒÚ. π“ß “«∫ÿ…¬“ · ß∑‘æ¬å ‡®â“Àπ“â ∑Ë∫’ π— ∑÷°¢âÕ¡≈Ÿ

ÕÕ°·∫∫ª°/√ªŸ ‡≈¡à

π“¬¬ß¬ÿ∑∏  —ߧπ“§π‘ ∑√å °√¡»≈‘ ª“°√ °√–∑√«ß«—≤π∏√√¡

æ‘¡æå∑’Ë ‚√ßæ‘¡æå™ÿ¡πÿ¡ À°√≥å°“√‡°…µ√·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ ®”°—¥
˜˘ ∂ππß“¡«ß»å«“π ·¢«ß≈“¥¬“« ‡¢µ®µÿ®—°√ °√ÿ߇∑æ¡À“π§√ Ò˘
‚∑√. -ÚıˆÒ-Ùıˆ˜ ‚∑√ “√ -Úı˜˘-ıÒÒ
𓬂™§¥’ ÕÕ «ÿ √√≥ ºŸâæ‘¡æåºâŸ‚¶…≥“ æ.». ÚııÚ

§”π”

°“√®—¥ß“π —ª¥“Àå à߇ √‘¡æ√–æÿ∑∏»“ π“ ‡π◊ËÕß„π‡∑»°“≈
«—πÕ“ “ÃÀ∫™Ÿ “·≈–«—π‡¢“â æ√√…“ ª√–®”ªï ÚııÚ °√¡°“√»“ π“ 殑 “√≥“
‡ÀπÁ «à“Àπß—  Õ◊ 租à¡Õ◊ ¡π…ÿ ¬åé (¿“…“‰∑¬-Õ—ß°ƒ…) ¢Õßæ√–∏√√¡‚°»“®“√¬å
(æÿ∑∏∑“ ¿‘°¢ÿ) ¡’‡π◊ÈÕÀ“ “√–‡À¡“– ¡Õ¬à“߬ˑß∑’Ë®–®—¥æ‘¡æ出¬·æ√à
·°àæÿ∑∏»“ π‘°™π ‡æ◊ËÕ𔉪»÷°…“§âπ§«â“ª√–惵‘ªØ‘∫—µ‘„π™’«‘µª√–®”«—π
æ√Õâ ¡∑ß—È ®–‰¥¡â Õ∫„À»â πŸ ¬»å °÷ …“æ√–æ∑ÿ ∏»“ π“«π— Õ“∑µ‘ ¬·å ≈–Àπ«à ¬‡º¬·æ√à
»’≈∏√√¡∑“ßæ√–æ∑ÿ ∏»“ π“ „𧫓¡√∫— º¥‘ ™Õ∫¢Õß°√¡°“√»“ π“ ´Ë÷ß¡Õ’ ¬Ÿà
∑«Ë— ª√–‡∑»‰¥â„™ªâ √–‚¬™πå„π°“√ ßË—  ÕπÕ∫√¡‡¥°Á ‡¬“«™π„À∑â «Ë— ∂ß÷ µÕà ‰ª¥«â ¬

°√¡°“√»“ π“ ‰¥â¢ÕÕπÿ≠“µ∏√√¡∑“π¡Ÿ≈π‘∏‘‡æË◊Õ®—¥æ‘¡æåÀπ—ß ◊Õ
¥—ß°≈à“« ∑È—ß¿“…“‰∑¬·≈–¿“…“Õ—ß°ƒ…Õ¬àŸ„π‡≈ࡇ¥’¬«°—π ‡æ◊ËÕ –¥«°
·°à°“√»÷°…“§âπ§«â“ Õâ“ßՑߢÕ߇¥Á° ‡¬“«™π ·≈–ª√–™“™π ºŸâ„ΩÉ„®
„πæ√–æÿ∑∏»“ π“„Àâ°«â“ߢ«“ß¡“°¬Ë‘ߢ÷Èπ ®÷ߢբÕ∫§ÿ≥∏√√¡∑“π¡Ÿ≈π‘∏‘
∑Ë’‰¥Õâ π≠ÿ “µ„À®â ¥— æ‘¡æåÀπ—ß Õ◊ ∑¡’Ë ’§≥ÿ §“à Õ¬“à ß¬ß‘Ë π’È

°√¡°“√»“ π“ À«—ß«à“Àπ—ß ◊Õ ç§Ÿà¡◊Õ¡πÿ…¬åé ∑Ë’®—¥æ‘¡æå¢÷ÈππÈ’
®–‡ªπì ª√–‚¬™πµå Õà æ∑ÿ ∏»“ π‘°™π·≈–ºâŸ π„®‚¥¬∑Ë«— °π—

(𓬠¥ ·¥ß‡Õ¬’ ¥)
Õ∏‘∫¥°’ √¡°“√»“ π“























2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16



18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28



30

31

32

33

34

35

36