บัญชรธรรม คติธรรมจากพระธรรมเทศนาหลวงตามหาบัว ชุดที่ 2

ประวตั แิ ละปฎิปทา

พระอาจารยส์ ิงห์ทอง ธมมฺ วโร

โดย พระอาจารย์อุ่น (อนุ่ หลา้ ) ฐิตธมฺโม

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

1

ประวัตแิ ละปฏปิ ทา

พระอาจารย์สงิ ห์ทอง ธมมฺ วโร
วดั ป่ าแก้วชมุ พล

ต.บ้านชมุ อ.สวา่ งแดนดิน จ.สกลนคร

ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง ธมฺมวโร มนี ามเดมิ วา่ สงิ หท์ อง ไชย
เสนา เกดิ เมอื่ วนั ท่ี ๑๒ กรกฎาคม พทุ ธศกั ราช ๒๔๖๗ ตรงกบั วนั เสาร์
ขน้ึ ๑๒ คํา่ เดอื น ๘ ปีชวด ณ บา้ นศรฐี าน ตําบลกระจาย อาํ เภอลมุ พกุ
จงั หวดั อบุ ลราชธานี (ปัจจบุ นั อําเภอลมุ พกุ เปลย่ี นเป็ นอําเภอคําเขอ่ื น
แกว้ ขน้ึ กบั จังหวดั ยโสธร และปัจจบุ นั บา้ นศรฐี านเป็ นตําบลศรฐี าน
ขน้ึ กบั อําเภอป่ าตวิ้ จังหวดั ยโสธร)

ทา่ นมพี น่ี อ้ งรว่ มมารดา-บดิ าเดยี วกนั ๕ คน เป็ นชาย ๓ เป็ นหญงิ ๒
บดิ าของทา่ นชอ่ื นายบญุ จนั ทร์ ไชยเสนา มารดาชอ่ื นางอบมา ไชย
เสนา ทา่ นเป็ นบตุ รคนท่ี ๓ พช่ี ายของทา่ นคนหวั ปีไดเ้ สยี ชวี ติ ไปตงั้ แต่
ยงั เลก็ สว่ นพชี่ ายคนรองก็ไดเ้ สยี ชวี ติ ไปอกี ในตอนทมี่ คี รอบครวั และมี
ลกู ๓ คนแลว้ ยังเหลอื อยแู่ ตน่ อ้ งสาวของทา่ น ๒ คน ชอ่ื นางกรอง
จันใด และนางแกว้ ป้องกนั

๏ ปฐมวยั -การศกึ ษา-อปุ สมบท

โยมแมข่ องทา่ นเคยเลา่ ใหฟ้ ังวา่ กอ่ นทจี่ ะปฏสิ นธิ โยมแมข่ องทา่ นฝัน
วา่ มคี นเอาหอ่ ของไปให ้ แลว้ บอกโยมแมข่ องทา่ นวา่ นเ้ี ป็ นของฝาก
ของเทวดา ใหเ้ กบ็ รกั ษาเอาไว ้ เมอ่ื แกอ้ อกดเู ป็ นซอ้ งกบั หวี ตอ่ มาโยม
แมข่ องทา่ นก็ตงั้ ทอ้ ง เมอ่ื ยงั เป็ นเดก็ ทา่ นไดช้ ว่ ยพอ่ แมผ่ มู ้ อี าชพี ทํานา
และชว่ ยในกจิ การทกุ อยา่ งเทา่ ทจี่ ะชว่ ยได ้ เมอื่ ทา่ นอายคุ รบพอเขา้
โรงเรยี นแลว้ กไ็ ดเ้ ขา้ ศกึ ษาในโรงเรยี นประชาบาลจนจบชนั้ ป. ๔

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

2

พระอาจารยจ์ วน กลุ เชฏโฐ พระอาจารยส์ งิ ห์ ขนฺตยาคโม

ครนั้ เรยี นจบชนั้ ป. ๔ แลว้ ทา่ นก็ไดช้ ว่ ยพอ่ แมท่ ํานาตอ่ ไป จนอายุ
ครบ ๒๐ ปีบรบิ รู ณจ์ งึ ไดอ้ ปุ สมบทเป็ นพระภกิ ษุ เมอ่ื เดอื นกรกฎาคม
พ.ศ. ๒๔๘๗ กอ่ นเขา้ พรรษา ๗ วนั ณ พัทธสมี าวัดป่ าสาํ ราญนเิ วศน์
ตําบลบา้ นบงุ่ อําเภออํานาจเจรญิ จงั หวดั อบุ ลราชธานี โดยมี ทา่ น
พระครทู ศั นวสิ ทุ ธิ์ (พระมหาดสุ ติ เทวโิ ร) เป็ นพระอปุ ัชฌาย์ ซงึ่

เป็ นพระอปุ ัชฌายเ์ ดยี วกนั กบั ทา่ นพระอาจารยจ์ วน กลุ เชฏโฐ วดั เจ

ตยิ าคริ วี หิ าร (วัดภทู อก) ตําบลนาแสง อาํ เภอศรวี ไิ ล จงั หวัด
หนองคาย แตท่ า่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องบวชหลงั ๑ พรรษา

ครัน้ บวชแลว้ ไดม้ าจําพรรษา ณ วดั ป่ าศรฐี านใน ซง่ึ เป็ นวดั ป่ าของ
หมบู่ า้ นศรฐี าน โดยมี ทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ สงิ ห์ เป็ นพระอาจารยผ์ ใู ้ ห ้
การอบรมสง่ั สอนดา้ นสมาธภิ าวนา

ทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ สงิ หอ์ งคน์ บ้ี วชทวี่ ดั ป่ าสาลวนั ตําบลในเมอื ง
อําเภอเมอื ง จงั หวดั นครราชสมี า เป็ นลกู ศษิ ยข์ อง ทา่ นพระอาจารย์

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

3

สงิ ห์ ขนฺตยาคโม ทา่ นเกดิ ทบ่ี า้ นหวั เมย ทกุ วนั นเ้ี ขา้ ใจวา่ เป็ นอําเภอ
กดุ ชมุ จงั หวดั ยโสธร เดมิ ทา่ นเป็ นครปู ระชาบาล ตอ่ มาทา่ นไดล้ าออก

นสิ ยั ของทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ สงิ ห์ เป็ นคนพดู นอ้ ยและไมเ่ คยดใุ ครเลย
ทา่ นขยนั ทําความเพยี รมาก ปกตพิ อฉันจงั หนั เสร็จทา่ นมกั จะเขา้ ทเ่ี ดนิ
จงกรม ทา่ นเดนิ ไดต้ ลอดวนั ไปเลกิ เอาเวลาประมาณบา่ ย ๔ โมง ซงึ่
เป็ นเวลาทํากจิ วัตรปัดกวาดลานวัด และตกั นํ้าใช ้ น้ําฉัน เป็ นตน้

สมยั ทที่ า่ นยงั ไมไ่ ดบ้ วชพระ ยังเป็ นตาปะขาวอยู่ ไดฝ้ ึกหดั ดา้ นสมาธิ
ภาวนากบั ทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์ ขนฺตยาคโม ทวี่ ดั ป่ าสาลวนั ทา่ นเคย
อดอาหารตดิ ตอ่ กนั เป็ นเวลา ๑๔ วนั เพอื่ ทําความเพยี รใหจ้ ติ สงบ

ในชว่ งเวลาทอี่ ดอาหารนัน้ ทา่ นไดท้ ําขอ้ วัตร คอื ทา่ นตกั นํ้าใสต่ มุ่ ใส่
โอง่ ใสไ่ หใหค้ รบู าอาจารยใ์ นวดั ทกุ วนั โดยทา่ นตงั้ ใจไวว้ า่ ตราบใดที่
ยงั รสู ้ กึ วา่ การหาบน้ํายงั หนักอยจู่ ะไมย่ อมหยดุ จะทําอยอู่ ยา่ งนัน้ เมอื่
เตม็ หมดโอง่ ตามตมุ่ ตามไหแลว้ ทา่ นกร็ ดน้ําตน้ ไมต้ อ่ ทําจนวา่ ไมม่ ี
ความรสู ้ กึ หนัก หาบน้ําขา้ งละ ๑ ปีบ ทา่ นวา่ เหมอื นเดนิ ไปตวั เปลา่ แลว้
ทา่ นจงึ ไดห้ ยดุ ทา่ นเป็ นคนทพี่ ดู นอ้ ยแตท่ ําจรงิ (อยา่ งทวี่ า่ พดู นอ้ ยแต่
ตอ่ ยมาก)

ทัง้ นหี้ มายความวา่ การทผ่ี ปู ้ ระสงคจ์ ะบวชเป็ นพระกรรมฐาน สมยั กอ่ น
นัน้ ครบู าอาจารยจ์ ะทดสอบดา้ นสมาธภิ าวนาใหเ้ ป็ นทพี่ อใจ แลว้ จงึ
อนุญาตใหบ้ วชเป็ นพระได ้ บางราย ๓ ปีก็มี

๏ อยดู่ ว้ ยพระอาจารยบ์ ญุ สงิ ห์

เมอ่ื ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องไดม้ าอยใู่ นความดแู ลของทา่ นพระ
อาจารยบ์ ญุ สงิ ห์ ไดร้ บั การอบรมสงั่ สอนจากทา่ นวา่ การทําความเพยี ร
ไมใ่ หถ้ อื เอาเวลา ใหถ้ อื เอาความสงบเป็ นสาํ คญั

ใหท้ ําความเพยี รไปจนกระทงั่ จติ สงบลงรวมจงึ หยดุ หมายความวา่ ไม่
วา่ จะเดนิ จงกรมหรอื น่ังสมาธภิ าวนา จะเป็ นเวลากชี่ ว่ั โมงกต็ าม ถา้ จติ
ยังไมส่ งบแลว้ หา้ มเลกิ คอื ทา่ นทําของทา่ นแบบนัน้ ถา้ ในกรณจี ําเป็ น

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

4

เชน่ จะตอ้ งไปบณิ ฑบาต ฉันจังหนั เมอ่ื เสร็จกจิ แลว้ ใหเ้ ขา้ ทภ่ี าวนาตอ่
จนกวา่ จติ จะลงรวมไดจ้ งึ จะหยดุ พกั ผอ่ น
ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องเคยเลา่ ใหข้ า้ พเจา้ (ทา่ นพระอาจารยอ์ นุ่
ฐติ ธมฺโม) ฟังวา่ มคี ราวหนง่ึ ทา่ นพาเดนิ ทางไปธรุ ะ เดนิ ไปตลอดวนั
เวลาพกั กพ็ กั ในโบสถด์ ว้ ยกนั ทา่ นเตอื นวา่ อยา่ เพงิ่ นอนเลย ใหท้ ําจติ
ใหส้ งบกอ่ น ถา้ นอนเลยมนั จะนอนมาก ถา้ ไดพ้ กั จติ ใหส้ งบกอ่ นแลว้
นอนหลบั นดิ เดยี วกอ็ มิ่
ทา่ นเตอื นอยา่ งนัน้ แลว้ ตา่ งองคต์ า่ งก็ลงเดนิ จงกรม พอเหนอื่ ยก็เขา้
มาพกั แตท่ า่ นพระอาจารยบ์ ญุ สงิ หท์ า่ นยงั ไมเ่ ขา้ มา ทา่ นยงั เดนิ จงกรม
อยู่ นั่งภาวนาไปพอสมควรแลว้ กล็ ม้ นอนลง เวลาตนื่ ขนึ้ มามองเหน็
ทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ สงิ ห์ ทา่ นน่ังสมาธอิ ยู่ เลยไมท่ ราบวา่ ทา่ นนอน
เมอื่ ไร ทา่ นทําใหเ้ หน็ เป็ นตวั อยา่ งอยา่ งนัน้ เสมอๆ

พระอาจารยบ์ ญุ เพ็ง เขมาภริ โต

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

5

ทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ เพ็ง เขมาภริ โต วดั ถํ้ากลองเพล ตําบลโนนทนั
อําเภอเมอื ง จงั หวดั หนองบวั ลําภู (ในปัจจบุ นั ) ไดเ้ คยเลา่ ใหฟ้ ังครงั้
สมยั ทที่ า่ นยงั เป็ น สามเณรบญุ เพ็ง จนั ใด อยวู่ า่ ทา่ นพระอาจารย์
บญุ สงิ หไ์ ดช้ วนไปภาวนาทปี่ ่ าชา้ (ป่ าชา้ บา้ นศรฐี าน) ทา่ นพาเดนิ
จงกรม

ทแี รกกค็ ดิ ในใจวา่ จะเดนิ แขง่ กะทา่ น วา่ คนแกจ่ ะเดนิ เกง่ ขนาดไหน แต่
พอเดนิ ไปๆ เจา้ หนุ่มนอ้ ยเหนอื่ ย สไู ้ มไ่ หว กเ็ ลยขนึ้ กะแครน่ อน พอตน่ื
ขน้ึ มายงั มองเหน็ ทา่ นยงั เดนิ อยู่ จนจะถงึ เวลาปัดกวาด คอื ๔-๕ โมง
เย็น ทา่ นจงึ พากลบั บทเวลาทา่ นนั่ง ทา่ นกน็ ั่งไดท้ งั้ วนั อกี แหละ
เพราะทําไมถ่ อย

ทางเดนิ จงกรมของทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ สงิ หม์ อี ยู่ ๓ เสน้ แตล่ ะเสน้
เดนิ จนเป็ นรอ่ งลกึ ตอ้ งไดถ้ มกนั อยบู่ อ่ ยๆ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง
กลา่ ววา่ ทา่ นอยไู่ ดเ้ พราะมอี าจารยผ์ นู ้ ําดี ทา่ นปฏบิ ตั ดิ ใี หเ้ ห็นเป็ น
ตวั อยา่ ง

ทําใหท้ า่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องมคี วามมานะ พยายามเดนิ จงกรมและ
นั่งสมาธภิ าวนา ตามแบบฉบบั ของพระอาจารยข์ องทา่ น เวลากลางคนื
เมอื่ ไปจับเสน้ ถวายทา่ น ถา้ วนั ไหนจติ ไมส่ งบ ทา่ นจะพดู ธรรมะในดา้ น
อสภุ กรรมฐานใหฟ้ ัง ถา้ วันไหนภาวนาดี จติ สงบ ทา่ นพระอาจารยจ์ ะนงิ่
ไมพ่ ดู อะไร

๏ เกดิ สบุ นิ นมิ ติ

การภาวนาของทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องในพรรษาตน้ ๆ นัน้ งา่ ย จติ
ของทา่ นสงบลงรวมไดง้ ่าย แมก้ ระท่ังทําวัตรไหวพ้ ระสวดมนตอ์ ยกู่ บั
หมคู่ ณะ กําหนดไปตาม จติ ของทา่ นก็สามารถสงบลงรวมไดเ้ ป็ น
บางครงั้

แตค่ วามตงั้ ใจของทา่ นนัน้ ตงั้ ใจวา่ จะลาสกิ ขา เกรงวา่ ถา้ ทําความ
เพยี รมากแลว้ จะเป็ นพระอรหนั ต์ จะไมไ่ ดส้ กึ ครัน้ เมอื่ ทา่ นตดั สนิ ใจท่ี
จะไมส่ กึ แน่นอนแลว้ การภาวนากลบั ยาก ไมง่ ่ายเหมอื นแตก่ อ่ น

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

6

รวมพระมหาเถราจารย์ (พระอาจารยส์ งิ หท์ อง ธมฺมวโร นั่งอยแู่ ถว
หนา้ ซา้ ยสดุ ) บนั ทกึ ภาพ ณ โรงพยาบาลสขุ มุ วทิ กรงุ เทพฯ เมอื่ วันที่
๑๐ กรกฎาคม ๒๕๒๐
ระหวา่ งทที่ า่ นจําพรรษาอยทู่ วี่ ัดป่ าศรฐี านในนัน้ ทา่ นไดเ้ กดิ สบุ นิ นมิ ติ
ปรากฏวา่ มพี าหนะ ๓ ชนดิ คอื ชา้ งเผอื ก มา้ ขาว และววั อสุ ภุ ราช ทา่ น
มคี วามรสู ้ กึ ในความฝันวา่ ทา่ นไดข้ พี่ าหนะทงั้ ๓ ตวั นัน้ ทา่ นองคเ์ ดยี ว
แตข่ พ่ี าหนะไดท้ ัง้ ๓ ตวั ในขณะเดยี วกนั และไดย้ นิ เสยี งดนตรบี รรเลง
ออกมาจากหมบู่ า้ นดงั ออกมายังศาลาทวี่ ดั คลา้ ยกบั วา่ ชาวบา้ นจะมา
ทอดผา้ ป่ าหรอื ทําการกศุ ลชนดิ ใดชนดิ หนงึ่ แตพ่ อมาถงึ ปรากฏวา่ ไมม่ ี
คน มแี ตด่ อกไมน้ านาชนดิ ลอยมาสงู ระดบั หนา้ อก แลว้ เวยี นรอบศาลา
ก็พอดที า่ นรสู ้ กึ ตวั ตน่ื จากความฝัน นเี่ ป็ นเหตใุ หท้ า่ นมคี วามมนั่ ใจวา่
การบวชของทา่ นนัน้ จะบรรลผุ ลอนั พงึ พอใจ
ในชว่ งทอ่ี ยวู่ ัดป่ าศรฐี านในนัน้ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องกไ็ ดศ้ กึ ษาคอื
เรยี นนักธรรมควบคกู่ นั ไปกบั การปฏบิ ตั ภิ าวนา และทา่ นกส็ อบได ้
นักธรรมชนั้ โท

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

7

พระอาจารยเ์ พยี ร วริ โิ ย
๏ ในชว่ งพรรษาแรก
ในชว่ งระหวา่ งทที่ า่ นอยวู่ ดั ป่ าศรฐี านในนัน้ มชี าวบา้ นศรฐี านไปตดิ เชอื้
ฝี ดาษมาจากทอ่ี น่ื และมาป่ วยตายทบี่ า้ นศรฐี าน ชาวบา้ นยงั ไมร่ จู ้ กั ก็
พากนั ไปงานศพตามประเพณขี องทางอสี าน
คนทไ่ี ปงานศพนัน้ ตดิ เชอ้ื ฝี ดาษกนั ทกุ คน ฟังวา่ เชอื้ นไ้ี ปจาก
เพชรบรู ณ์ คนทตี่ ายคนแรกเป็ นทหารสมยั เพชรบรู ณ์ โรคนจี้ งึ ระบาด
ไปทว่ั ทงั้ หมบู่ า้ น มคี นตายวันละ ๗-๘ คนทกุ วนั จนชาวบา้ นสว่ นใหญ่
อพยพออกจากหมบู่ า้ นไปอยตู่ ามทงุ่ ตามนา และภายในหมบู่ า้ นเงยี บ
เหงาวังเวงมาก เมอื่ มคี นตาย ชาวบา้ นกม็ านมิ นตพ์ ระไปสวดมาตกิ า
บงั สกุ ลุ ทําบญุ ใหก้ บั ผตู ้ าย ระหวา่ งนวี้ ันหนงึ่ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง
ทา่ นฝันวา่ ทา่ นพระอาจารยเ์ พยี ร วริ โิ ย สมยั ทา่ นยงั เป็ นเดก็ เอาพุ
ลกู เหลก็ (ไมซ้ าง) มายงิ ทา่ น ทา่ นหา้ มวา่ อยา่ ยงิ ๆ ก็ไมฟ่ ัง กเ็ ลยยงิ

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

8

ทา่ นจรงิ ๆ ทา่ นวา่ เขา้ ไมล่ กึ เทา่ ไรและทา่ นพระอาจารยเ์ พยี รพดู วา่ ยงิ
แคน่ จี้ ะเปื่อยไปทัง้ ตวั นะ แลว้ ทา่ นพระอาจารยก์ ห็ กั พลุ กู เหลก็ (ไม ้
ซาง) แลว้ ตที า่ นพระอาจารยเ์ พยี รจนเลอื ดอาบทงั้ ตวั

ทา่ นพระอาจารยเ์ พยี รนท้ี า่ นเป็ นญาตกิ บั ทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์
ทอง คอื โยมแมข่ องทา่ นพระอาจารยเ์ พยี รเป็ นพส่ี าวของโยมพอ่
ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง

พอรสู ้ กึ ตวั ตนื่ ขน้ึ เมอื่ ไดโ้ อกาสทา่ นก็เลา่ ความฝันนัน้ ถวายทา่ นพระ
อาจารยบ์ ญุ สงิ ห์ และทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ สงิ หก์ ท็ ํานายความฝันได ้
อยา่ งแมน่ ยําวา่ ทา่ นจะตอ้ งเป็ นฝี ดาษกบั เขานะ แตไ่ มต่ ายดอก เพราะ
ทา่ นไดช้ นะเขา พอทา่ นทราบดงั นัน้ ทา่ นจงึ ไดห้ ลบโรครา้ ยนไ้ี ปพกั อยู่
ทว่ี ัดป่ าหนองไคร ้ ตําบลหนองหนิ อําเภอเมอื ง จังหวัดยโสธร

วนั หนง่ึ ขณะทที่ า่ นเดนิ จงกรมอยู่ ปรากฏวา่ มคี วามรูส้ กึ เหมอื นแผน่ ดนิ
หมนุ ตวิ้ จนทา่ นไมส่ ามารถยนื อยไู่ ด ้ จงึ ลม้ ตวั ลง แลว้ คอ่ ยพยงุ ตวั ไป
ยังทพี่ ัก แลว้ ปรากฏวา่ ปวดหวั อยา่ งแรง ทา่ นจงึ ลกุ ขน้ึ นั่งภาวนา โดย
ตงั้ ใจวา่ ถา้ ความปวดนไี้ มห่ ายเมอื่ ใดจะไมย่ อมเลกิ ตงั้ ใจเสยี สละชวี ติ
ตอ่ สทู ้ กุ ขเวทนา ถงึ อยา่ งไรจะตอ้ งพจิ ารณาใหร้ จู ้ ักทกุ ขเวทนานใี้ หไ้ ด ้
ทา่ นไดต้ อ่ สทู ้ กุ ขเวทนาจนจติ ของทา่ นสงบ และปรากฏวา่ ทกุ ขเวทนา
หายเงยี บไปหมด พอทกุ ขเวทนาหายไปหมดแลว้ ทา่ นจงึ ออกจาก
สมาธแิ ลว้ ลม้ ตวั ลงนอน และไดก้ ลน่ิ ตวั ของตวั เองคลา้ ยๆ กบั กลนิ่
ฝี ดาษ จงึ ทราบวา่ ทา่ นไดต้ ดิ เชอื้ ฝี ดาษแลว้ ครัน้ ตอ่ มากม็ อี าการไข ้

เมอื่ โยมพอ่ ของทา่ นไดท้ ราบขา่ วการป่ วยของทา่ น โยมพอ่ ของทา่ นจงึ
ไปรบั ทา่ นกลบั มาอยทู่ ว่ี ดั ป่ าศรฐี านใน ทา่ นพยายามเดนิ มาจนถงึ วดั
เพราะสมยั กอ่ นยงั ไมม่ รี ถ ระยะทางกป็ ระมาณ ๓๐๐ เสน้ (๑๒
กโิ ลเมตร) ตอ่ มาตมุ่ กเ็ รมิ่ ออก ตมุ่ ออกเต็มทงั้ ตวั จนกระทง่ั ฝ่ ามอื ฝ่ าเทา้
ตอ่ มาพอตมุ่ สกุ แลว้ กเ็ ปื่อย โรคอนั นเี้ หมน็ คาวมาก ทา่ นพระอาจารยถ์ งึ
ตอ้ งนอนใบตองกลว้ ย เพราะออกแสบออกรอ้ นสารพัด

ขณะนัน้ ทา่ นพระอาจารยบ์ ญุ เพง็ เขมาภริ โต วัดถ้ํากลองเพล ยังเป็ น
สามเณรอยู่ เป็ นผอู ้ ปุ ัฏฐากทา่ นพระอาจารย์ แตท่ า่ นพระอาจารยบ์ ญุ

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

9

สงิ หส์ ง่ั พระเณรทอี่ ปุ ัฏฐากรกั ษาวา่ อยา่ เขา้ ไปทศิ ใตล้ ม ใหเ้ ขา้ ไปทาง
ทศิ เหนอื ลม ใหส้ งั เกตดลู มเสยี กอ่ น ทา่ นกลวั วา่ เชอื้ โรคจะตดิ พระเณร
ในทสี่ ดุ ทา่ นก็หายและรอดตายมาไดโ้ ดยไมม่ รี อยแผลเป็ นเหมอื นกบั
คนอนื่ ทเี่ คยเป็ นโรคนแ้ี ตส่ ว่ นมากมกั จะตายกนั ถา้ ลงไดเ้ ป็ นโรคอนั นี้
แลว้ จะเหลอื เพยี ง ๒๐ % เทา่ นัน้

พระเทพสงั วรญาณ (พระอาจารยพ์ วง สขุ นิ ทรโิ ย)
๏ ไปบอกลากานนั เหลา
ในชว่ งพรรษาที่ ๑-๔ ปี พ.ศ. ๒๔๘๗-๒๔๙๐ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์
ทองจําพรรษาทวี่ ดั ป่ าศรฐี านใน ๓ พรรษา และวัดป่ าบา้ นหนองแสง
ตําบลสงิ ห์ อําเภอเมอื ง จงั หวัดยโสธร อกี ๑ พรรษา ครนั้ พรรษาที่ ๔
ลว่ งไปแลว้ ในปี พ.ศ. ๒๔๙๑ เดอื น ๓ (เดอื นกมุ ภาพนั ธ)์ ทา่ นกไ็ ด ้

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

10

ออกธดุ งค์
โดยมงุ่ หนา้ จะไปไหว ้พระธาตพุ นม มพี ระเณรตดิ ตามทา่ นไปดว้ ย ๓
องค์ ๔ กบั องคท์ า่ น เป็ นสามเณร ๒ องค์ เป็ นพระ ๒ องค์ และ ทา่ น
พระอาจารยพ์ วง สขุ นิ ทรโิ ย (สมณศกั ดสิ์ ดุ ทา้ ยที่ พระเทพสงั วร
ญาณ) วัดศรธี รรมาราม ตําบลในเมอื ง อําเภอเมอื ง จังหวัดยโสธร และ
เจา้ คณะจงั หวัดยโสธร (ปัจจบุ นั ทา่ นมรณภาพแลว้ ) สมยั นัน้ ทา่ นยงั
เป็ น สามเณรพวง ลลุ ว่ ง อยู่ ทา่ นก็ไดต้ ดิ ตามทา่ นพระอาจารยไ์ ป
ดว้ ย

หลวงพอ่ วนั อตุ ฺตโม-พระอาจารยจ์ วน กลุ เชฏโฐ-พระอาจารยส์ งิ ห์
ทอง ธมฺมวโร
กอ่ นจะออกเดนิ ทางจากบา้ นศรฐี าน ทา่ นไดไ้ ปบอกลา กานนั
เหลา ซงึ่ กํานันเหลาคนนเ้ี คยพดู กบั ทา่ นพระอาจารยเ์ อาไวส้ มยั ทา่ นจะ
บวชวา่ “ถา้ มงึ บวชอยไู่ ดพ้ อพรรษาแลว้ ใหม้ งึ มาขใี้ สบ่ า้ นกนู ะ ชอบที่
ไหนใหข้ ใ้ี สเ่ ลย ใหเ้ อาหมอนกนู ัน้ เชด็ กน้ ” ทา่ นพระอาจารยจ์ ําไดไ้ ม่
ลมื เวลาทา่ นจะออกจากบา้ นไปเทย่ี ววเิ วก (ธดุ งค)์ ทา่ นจงึ ไดไ้ ปลา
พอขนึ้ ไปบา้ น เขาก็ปสู าดปเู สอื่ ตอ้ นรบั พดู คยุ หวั เราะกนั เพราะออกจะ
สนทิ กนั อยมู่ าก พอแลว้ ทา่ นพระอาจารยก์ ม็ องโนน้ มองนแ้ี ลว้ พดู วา่ จะ

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

11

ใหข้ ใี้ สต่ รงไหนละ่
กํานันเหลารอ้ งโอย้ ผมนกึ วา่ ครบู าลมื แลว้ หวั เราะกนั แลว้ กข็ อขมา
คารวะทา่ น อยา่ ใหโ้ ยมเป็ นบาปเป็ นกรรมเนอ้ โยมไมน่ กึ วา่ ครบู าจะอยู่
ได ้ ไดเ้ วลาพอสมควรแลว้ ทา่ นพระอาจารยก์ ็ลากลบั วัด เหตใุ ดกํานันจงึ
พดู อยา่ งนกี้ บั ทา่ น เพราะทา่ นพระอาจารยส์ มยั ทยี่ งั ไมบ่ วชเป็ นคนขด้ี อื้
(ซน) ชอบเลน่ สนุก แตไ่ มใ่ ชว่ า่ เป็ นนักเลงดอกนะ การลกั การขโมย
การฆา่ การตคี นอน่ื นัน้ ไมใ่ ช่ เพยี งแตน่ สิ ยั ของทา่ นชอบเลน่ สนุก
โยมแมข่ องทา่ นเคยเลา่ ใหฟ้ ัง แมก้ ระทง่ั วนั จะบวช พอโกนผมเสร็จ
แลว้ ยงั ไมถ่ งึ เวลาบวช ทา่ นกย็ งั ชวนหมทู่ เี่ ป็ นนาคดว้ ยกนั ซนกนั วา่
หวั โลน้ ชนกนั เถอะแลว้ ก็ไลช่ นกนั กบั หมตู่ ามใตถ้ นุ ศาลา แลว้ ทํา
เหมอื นควายจะชนกนั พดู แงะ-แงะ แลว้ เบดิ ไลช่ นกนั โยมแมข่ องทา่ น
พดู ชา่ งไมอ่ ายชาวบา้ นอนื่ เขา เพราะทไ่ี ปบวชนัน้ ก็มหี ลายหมบู่ า้ น
ทา่ นขดี้ อ้ื (ทา่ นซน) ไปในลกั ษณะนแ้ี หละ

พระธาตพุ นม (ในปัจจบุ นั ) ประดษิ ฐาน ณ วดั พระธาตพุ นม
วรมหาวหิ าร บา้ นธาตพุ นม ต.ธาตพุ นม อ.ธาตพุ นม จ.นครพนม

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

12

๏ ทา่ นออกเดนิ ทางไปไหวพ้ ระธาตพุ นม

สมยั กอ่ นชาวจงั หวดั อบุ ลฯ และจังหวัดใกลเ้ คยี ง หรอื อาจจะกลา่ วได ้
วา่ ชาวอสี านสว่ นใหญแ่ ทบทกุ จงั หวัด นยิ มเดนิ ทางไปนมสั การ พระ
ธาตพุ นม กนั เป็ นประจําทกุ ปี สว่ นใหญจ่ ะไปกนั ตอนเดอื น ๓ เพญ็
เพราะมงี านในชว่ งน้ี ทางวดั จดั งานไหวพ้ ระธาตเุ ป็ นประจําทกุ ปี
สมยั กอ่ นทไี่ ปมาหาสกู่ นั สะดวก ทางฝ่ังลาวกข็ า้ มน้ํามารว่ มกนั เป็ น
จํานวนมากเหมอื นกนั การเดนิ ทางจะเดนิ ไปดว้ ยเทา้ เพราะสมยั กอ่ นยงั
ไมม่ รี ถมาก และถนนหนทางรถกไ็ มค่ อ่ ยดี

ตอนหลงั ๆ มาหน่อย ถงึ จะมรี ถไปรับ (รถรบั เหมา) บางคนบางหมกู่ จ็ ะ
ไมย่ อมขนึ้ รถไป เขาพดู กนั ชวนกนั วา่ เราเดนิ ไปจงึ จะไดบ้ ญุ มาก ได ้
บญุ ทกุ กา้ วเดนิ เหน็ พวกโยมแมเ่ คยไปกนั ถา้ ขนึ้ รถไปกลวั จะไมไ่ ดบ้ ญุ
มาก การเดนิ ทางกเ็ ดนิ ตามทางเกวยี น เชอื่ มระหวา่ งหมบู่ า้ น คํา่ ไหน
นอนน่ัน อาหารและนํ้ากอ็ าศยั ขอตามหมบู่ า้ นทผ่ี า่ นไป แตช่ าวอสี าน
เดมิ กม็ ดี อี ยอู่ ยา่ ง คอื เวลามแี ขกมาพกั สว่ นมากจะพกั ในวดั กนั พอตก
กลางคนื ถงึ เวลากนิ ขา้ ว ชาวบา้ นจะพากนั เอาขา้ วเอาอาหารมาสง่ สดุ
แลว้ แตเ่ ขาจะมอี ะไร มนี ํ้าพรกิ หรอื ปลารา้ ผัก เหลา่ นเ้ี ป็ นตน้ จะไม่
คอ่ ยไดซ้ อ้ื กนั เหมอื นสมยั ทกุ วนั นี้

พวกหนุ่มสาวกล็ งมาคยุ กนั ก็มี เพราะไปแตล่ ะหมู่ แตล่ ะคณะก็มที ัง้
หนุ่มทงั้ แก่ ถา้ ไปอยา่ งนส้ี มยั กอ่ นจะตอ้ งมคี นแกไ่ ปดว้ ย ถา้ ไมม่ คี นแก่
ไปดว้ ย หญงิ สาวจะไมย่ อมไปเดด็ ขาด ตอ้ งอาศยั คนแก่ ในระหวา่ ง
ทางทเ่ี ดนิ ไป บางแหง่ ก็รม่ รน่ื ดว้ ยแมกไม ้ ทกุ คนดจู ะมคี วามสขุ ทจ่ี ะได ้
ไปไหวพ้ ระธาตพุ นม และการเดนิ ทางกป็ ลอดภยั ปราศจากอบุ ตั เิ หตุ
และโจรผรู ้ า้ ย บางพวกก็เป่ าแคนรอ้ งรํากนั ไป เป็ นทส่ี นุกสนานตลอด
ระยะทาง

สาํ หรับทา่ นพระอาจารยน์ ัน้ กไ็ ดเ้ ดนิ ทางไปเหมอื นกนั พอไปถงึ หมบู่ า้ น
แหง่ หนง่ึ ชอ่ื บา้ นตากแดด อาํ เภอคําชะอี จงั หวดั มกุ ดาหาร ทา่ นทราบ
วา่ มถี ํ้าทภี่ เู ขาลกู หนงึ่ ซง่ึ เป็ นภเู ขาทไี่ มใ่ หญเ่ ทา่ ไรนัก ชอื่ วา่ ภทู อก มี
ถ้ํา แลว้ เมอื่ ทา่ นพระอาจารยแ์ ละหมไู่ ปถงึ กค็ ดิ อยากจะไปพกั ในถํ้า
เพราะทา่ นยังไมเ่ คยเทยี่ วในถ้าํ มากอ่ นเลย ถามชาวบา้ น ชาวบา้ นเขาก็

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

13

หา้ มวา่ ครบู าจะอยไู่ ดห้ รอื ถ้ํานเ้ี ขด็ มากนะ (แรงมากนะ)

เมอื่ ๒-๓ วนั กม็ พี ระมาพัก แตอ่ ยไู่ มไ่ ด ้ หนไี ปกลางคนื เลย ครบู าจะอยู่
ไดห้ รอื ชาวบา้ นเขาหา้ ม แตท่ า่ นพระอาจารยก์ อ็ ยากจะลองพกั ดู เลย
ขอใหช้ าวบา้ นไปสง่ เมอื่ เขาตามไปสง่ ถงึ ถํ้าแลว้ เขากก็ ลบั ทา่ นพระ
อาจารยแ์ ละพระเณรทไ่ี ปดว้ ยกนั ก็ทําขอ้ วตั ร ปัดกวาดเสร็จแลว้ ก็สรง
น้ําสรงทา่ เสร็จ เป็ นเวลาจวนจะมดื ตา่ งองคต์ า่ งเดนิ จงกรม สว่ นทา่ น
พระอาจารยท์ า่ นเดนิ อยทู่ ป่ี ากถ้าํ

พอมดื เขา้ มาหน่อยกไ็ ดย้ นิ เสยี งดงั ลงมาจากหลงั เขา คลา้ ยๆ กบั เสยี ง
ลมพัดหนักๆ พอดวี นั นัน้ เป็ นวนั ๑๔ คํา่ ไมท่ ราบวา่ ขา้ งขนึ้ หรอื ขา้ งแรม
จําไมไ่ ด ้ เสยี งนัน้ กด็ งั ใกลเ้ ขา้ มา ใกลเ้ ขา้ มาเรอื่ ย แตเ่ มอ่ื เสยี งนัน้ ใกล ้
เขา้ มา ปรากฏวา่ ไมใ่ ชเ่ สยี งลมเสยี แลว้ เป็ นเสยี งงเู หมอื นงเู ลอ้ื ยมา
เสยี งทอ้ งของงกู วาดกบั หนิ ปรากฏวา่ จะตวั ใหญม่ ากทเี ดยี ว ใน
ความรสู ้ กึ ของทา่ นวา่ เหมอื นกนั กบั ลากเสอื่ หวาย ธรรมดาเสอ่ื หวายจะ
กวา้ งกวา่ เสอื่ ธรรมดาประมาณเมตรหา้ สบิ หรอื สองเมตร ทา่ นวา่ ถา้ เป็ น
งกู ็จะตวั ใหญข่ นาดนัน้ แหละ

ในภเู ขาลกู นมี้ หี ลวงพอ่ องคห์ นง่ึ ทา่ นประจํามานานแลว้ แตท่ า่ นเป็ น
พระมหานกิ าย (มหานกิ ายปฏบิ ตั )ิ ทา่ นไดย้ นิ เสยี งดว้ ย ทา่ นกเ็ ลย
ตะโกนบอกวา่ ไมเ่ ป็ นไรดอก มาเยย่ี มเฉยๆ แตด่ ว้ ยเหตทุ ท่ี า่ นพระ
อาจารยไ์ มเ่ คยประสบมากอ่ น และยงั ไมเ่ คยออกวเิ วกตามถํ้าตามเขา
มากอ่ นเลย ทา่ นกอ็ ดกลวั ไมไ่ ด ้ ทา่ นวา่ เมอื่ เสยี งยังดงั อยไู่ กลหน่อย
เดนิ จงกรมกส็ ดุ ทางขา้ งนัน้ ขา้ งน้ี เมอ่ื เสยี งนัน้ ใกลเ้ ขา้ มาๆ เดนิ จงกรม
ไปไดค้ รง่ึ ทางเพราะกลวั พอใกลเ้ ขา้ มาจรงิ ๆ กก็ า้ วขาไมอ่ อกเลย ทา่ น
วา่ นกึ จะสวดกรณี กไ็ ดแ้ ต่ กรณี กรณี ขยายความไปไมไ่ ด ้ ทา่ นวา่
คนเราเมอื่ กลวั ถงึ ทแ่ี ลว้ จติ จะไมป่ รงุ จติ ตัง้ อยเู่ หมอื นกบั เทยี นอยใู่ น
โคมไฟ มนั ปรงุ ไมอ่ อก

ทา่ นวา่ จากนัน้ เสยี งกไ็ ดเ้ งยี บไป ทา่ นพระอาจารยแ์ ละพระเณรกเ็ ขา้ ท่ี
ของใครของมนั สาํ หรบั ทา่ นพระอาจารยม์ แี ครน่ อน แตอ่ งคอ์ นื่ นอนกบั
พน้ื

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

14

พอขน้ึ แครแ่ ลว้ กท็ ําวัตร ไหวพ้ ระ สวดมนต์ เสร็จแลว้ กน็ ั่งภาวนา เมอื่
ไดเ้ วลาพอสมควรแลว้ ก็เลยนกึ วา่ วนั พรงุ่ นจ้ี ะตอ้ งเดนิ ทางตอ่ จะพัก
สกั หน่อย ถา้ ไมพ่ กั นอนเลยกจ็ ะเหนอ่ื ยในการเดนิ ทาง

แลว้ กล็ ม้ ตวั ลงนอน ภาวนาไปดว้ ย พอเคลมิ้ จะหลบั กไ็ ดย้ นิ เสยี งขู่
ขน้ึ มาจากใตแ้ คร่ ทา่ นก็รสู ้ กึ ตวั วา่ เสยี งทขี่ ขู่ น้ึ มานัน้ เป็ นเสยี งงู ทา่ น
พระอาจารยก์ เ็ ลยปลกุ พระเณรวา่ ลกุ ๆ งูจะกนิ หวั นะ ทา่ นเจา้ คณุ พวง
สขุ นิ ทรโิ ย (สมยั นัน้ ทา่ นยงั เป็ น สามเณรพวง ลลุ ว่ ง) ทา่ นวา่ ยงั ไม่
หลบั พอหมลู่ กุ ขนึ้ น่ังหมดแลว้ ก็ขขู่ น้ึ มาอกี ทา่ นพระอาจารยก์ เ็ ลยพดู
วา่ เดย๋ี วนะ ผมจะขดี ไมข้ ดี เพราะแตก่ อ่ นทา่ นไมม่ ไี ฟฉาย มแี ตไ่ มข้ ดี ที่
ใสน่ ้ํามนั กา๊ ด ทา่ นกข็ ดี ไมข้ ดี ยนื่ แขนออกมาจากมงุ ้ ทา่ นยังไมไ่ ดล้ กุ
นะ

แลว้ เสยี งกข็ ดู่ งั ขนึ้ มาอกี เป็ น ๓ ครัง้ สอ่ งดกู ไ็ มม่ อี ะไร จากนัน้ เสยี งก็
ดงั ลงไปขา้ งลา่ ง เหมอื นกบั ป่ าไมป้ ่ าไผแ่ ถวนัน้ จะราบไปหมด ใน
ความรสู ้ กึ ของทา่ น ทา่ นนอนกไ็ มเ่ ป็ นหลบั เป็ นตน่ื เพราะกลวั เวลารงุ่
เชา้ ขน้ึ มา ป่ าไมก้ ็ปกตธิ รรมดา ทา่ นพระอาจารยก์ เ็ ลยพดู กบั หมวู่ า่ ถา้
เราจะเดนิ ทางวนั นเี้ ลยก็กลวั วา่ เขาจะตําหนวิ า่ เรากลวั นอนไดค้ นื เดยี ว
กเ็ ผน่ ทา่ นวา่ เราพักอกี สกั คนื เถอะ กเ็ ลยไดค้ า้ งทถ่ี ํ้านัน้ ๒ คนื

แตค่ นื หลงั นเ้ี งยี บ ไมม่ อี ะไร หลวงพอ่ องคท์ อ่ี ยนู่ ัน้ เลา่ ใหท้ า่ นฟังวา่ ใน
เดอื นหนงึ่ จะมอี ยู่ ๔ ครงั้ คอื ขนึ้ ๗-๘ คํา่ , ๑๔-๑๕ คํา่ และแรม ๗-๘
คํา่ , ๑๔-๑๕ คํา่ วนั นอกนัน้ กธ็ รรมดา ไมม่ อี ะไร ในบรเิ วณถ้ําแหง่ น้ี คน
จะไปทําผดิ ศลี ผดิ ธรรมไมไ่ ด ้ จะมอี นั เป็ นไปใหเ้ หน็ อยา่ งวา่ ไปฆา่ นก
หรอื กบเขยี ด หรอื อะไร ในบรเิ วณนัน้ กอ้ นหนิ จะกระโดดป๊ับๆ รอ้ งเป็ น
เสยี งนก เสยี งกบ เสยี งเขยี ด เวลาไปดแู ลว้ กเ็ ป็ นกอ้ นหนิ

ในบรเิ วณนัน้ แตก่ อ่ นหลวงพอ่ องคน์ ัน้ วา่ อดน้ํา กนั ดารนํ้าใชน้ ้ําฉัน
ทา่ นเลยจดุ ธปู เทยี นอธษิ ฐานขอนํ้า ก็เลยปรากฏวา่ มนี ้ําไหลออกมา
จากแอง่ หนิ วนั หนง่ึ ทา่ นพระอาจารยว์ า่ หลวงพอ่ เลา่ ใหฟ้ ังวา่ มแี มอ่ อก
คนหนง่ึ (ผหู ้ ญงิ ) ไปเกบ็ มะมว่ งไขต่ ามแถวนัน้ หวิ น้ํา กเ็ ลยมากนิ น้ํา
เลยคดิ อยากจะอาบน้ําเพราะรอ้ น กเ็ ลยอาบนํ้า แตเ่ ขา้ ใจวา่ คงเปลอื ย
กาย อาบ เสร็จแลว้ กก็ ลบั บา้ น จากนัน้ น้ํานัน้ ปรากฏวา่ น้ํามกี ลน่ิ เหม็น

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

15

คลงุ ้ เหมอื นกบั ซากววั ซากควายตาย
แลว้ น้ํานัน้ กไ็ ดแ้ หง้ ไป จากนัน้ หลวงพอ่ กไ็ มม่ นี ้ําจะใชจ้ ะดมื่ จงึ
อธษิ ฐานขอใหม่ พรอ้ มกบั วา่ จะบอกไมใ่ หเ้ ขาทําอยา่ งนัน้ อกี น้ํานัน้ จงึ
ไดไ้ หลออกมาอกี ตามเคย

พระธาตพุ นม (ในปัจจบุ นั ) ประดษิ ฐาน ณ วดั พระธาตพุ นม
วรมหาวหิ าร พระธาตศุ กั ดส์ิ ทิ ธอิ์ นั เป็ นทเี่ คารพสงู สดุ ของชาวอสี านและ
ชาวไทยทงั้ ประเทศ
๏ หนเู ดนิ จงกรม
หลวงพอ่ พดู ตอ่ ไปวา่ วันหนง่ึ ทา่ นพาชาวบา้ นไปนวดดนิ ทา่ นจะทํา
ธาตุ (เจดยี )์ นวดดนิ ปัน้ อฐิ พอกลบั มาเหนอื่ ย เลยไมไ่ ดเ้ ดนิ จงกรม

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

16

พอวนั หลงั ก็พาชาวบา้ นไปทําอกี เพราะยงั ไมเ่ สร็จ แตบ่ งั เอญิ ทา่ นลมื
ของใช ้ ทา่ นจงึ กลบั มาเอาของ แตก่ อ่ นทา่ นคงจะพกั อยใู่ นถ้ํา พอมาถงึ
ถ้ําแลว้ มองเหน็ ผดิ สงั เกต คอื มองเหน็ หนูเดนิ จงกรมทถ่ี ้ํานัน้ ขา้ งบน มี
หนิ ยนื่ ออกมาประมาณ ๑ คบื หรอื ๑ ฟตุ ยาวไปตามถ้ํา

หนูตวั นัน้ เดนิ ไปพอถงึ สดุ ทางดา้ นนัน้ กก็ ลบั คนื แลว้ ยนื ๒ ขา เอาขา
หนา้ กอดอก ยนื อยคู่ ลา้ ยกบั กาํ หนดจติ พอสมควรแลว้ กเ็ อาขาหนา้ ลง
แลว้ เดนิ ไป พอถงึ หวั ทา้ ยขา้ งนัน้ ก็กลบั หลงั แลว้ ยนื ๒ ขา เอาขาหนา้
กอดอก ยนื อยคู่ ลา้ ยกําหนดจติ อกี แลว้ เดนิ กลบั ไปกลบั มาอยู่
นัน้ หลวงพอ่ ทา่ นเหน็ แลว้ กร็ ะลกึ ไดว้ า่ นห่ี นูมนั เดนิ จงกรม คงจะเป็ น
เทวดาหรอื เจา้ ทแ่ี สดงใหเ้ ห็น เพราะเมอื่ วันกอ่ นนัน้ ทา่ นขาดการเดนิ
จงกรม ตอ่ มาหลงั จากนัน้ ทา่ นจงึ ไมเ่ คยขาดการเดนิ จงกรม นั่งภาวนา
ถงึ จะเหน็ดเหนอื่ ยกต็ อ้ งบงั คบั ตวั เองทํา ไมเ่ คยขาด

๏ ถงึ พระธาตพุ นม

ทา่ นพระอาจารยเ์ มอื่ เดนิ ทางถงึ พระธาตพุ นม แลว้ ก็ไดเ้ ขา้ ไปกราบ
นมสั การพระธาตพุ นม เสร็จแลว้ กไ็ ดอ้ อกไปพักวเิ วกแถวบา้ นนํ้ากํา่ และ
หมบู่ า้ นรมิ โขงแถวนัน้ หนา้ เดอื นกมุ ภาพนั ธ์ (เดอื น ๓ น)้ี มะขามหวาน
กําลงั สกุ เขตเมอื งมกุ เมอื งธาตพุ นมนัน้ มมี ะขามหวานมาก เขาเอา
มะขามหวานมาจงั หนั เห็นวา่ ทา่ นชอบฉัน เขากเ็ อามาไมข่ าด ตา่ งคน
ตา่ งเอามาและจะใหท้ า่ นพระอาจารยเ์ ป็ นคนตดั สนิ วา่ ของใครจะหวาน
กวา่ กนั

เขาเอามาแขง่ กนั ทา่ นพระอาจารยก์ ็ไมร่ จู ้ ะวา่ อยา่ งไร ถา้ จะบอกวา่
ของคนนัน้ ดี ของคนนไี้ มด่ ี ก็คงจะกลวั วา่ เขาจะเสยี ใจและไมเ่ อาไป
จังหนั อกี ทา่ นก็เลยตอบเขาไปวา่ มนั ก็หวานดที กุ ตน้ นะ หวานดที กุ ตน้
แหละ

๏ คยุ กนั เรอื่ งผปี อบ

เมอ่ื ทา่ นพระอาจารยฉ์ ันเสร็จแลว้ ชาวบา้ นกเ็ รมิ่ กนิ ขา้ วกนั และพดู คยุ
กนั ไป คยุ กนั ไปถงึ เรอื่ งผปี อบในหมบู่ า้ น พอทา่ นพระอาจารยไ์ ดย้ นิ

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

17

เรอ่ื งเขาคยุ กนั เรอื่ งผปี อบ ทา่ นกพ็ ดู กบั เขาวา่ อาตมากเ็ ป็ นปอบ
เหมอื นกนั นะโยม ชาวบา้ นเขากง็ งและตกใจวา่ พระอะไรจะเป็ นปอบ
เขาเลยถามทา่ นวา่ เป็ นปอบไดอ้ ยา่ งไร ทา่ นพระอาจารยต์ อบวา่ ปอบ
มะขามหวาน ชาวบา้ นกพ็ ากนั หวั เราะ ทา่ นวา่ ยงิ่ หวานเทา่ ไรยง่ิ กนิ ดี
ปอบคนอนื่ เขากนิ คน แตป่ อบของทา่ นพระอาจารยก์ นิ มะขามหวาน

๏ เรอ่ื งของผปี อบ (จะอธบิ ายเรอื่ งของผปี อบ)

เรอ่ื งของผปี อบน้ี ทางอสี านโดยเฉพาะบา้ นนอกเขาจะรกู ้ นั แตภ่ าคอนื่
สว่ นใหญจ่ ะไมร่ จู ้ กั และบางคนอาจจะไมเ่ คยไดย้ นิ คนทเี่ ป็ นปอบ
(เจา้ ของปอบ) นเี้ ป็ นลกั ษณะผเี ทยี ม เวลาไปกนิ คนจะบอกชอื่ ของคน
ทเ่ี ป็ นปอบนัน้ ผปี อบนเ้ี กดิ จากคนทเ่ี รยี กวชิ าบางอยา่ งมา แลว้ รกั ษา
ตามคําสงั่ ของอาจารยไ์ มไ่ ด ้ หรอื เกดิ จากการสกั วา่ นกระจายโพงแลว้
รกั ษาไมไ่ ดก้ ็มี หรอื พวกสบเู่ ลอื ด เหลา่ นเ้ี ป็ นตน้ มกั จะเป็ นปอบ

คนทจี่ ะเป็ นผปี อบน้ี เรมิ่ แรกมกั จะฝันวา่ ไดก้ นิ ของดบิ เชน่ เนอื้ ดบิ ลาบ
ดบิ เหลา่ น้ี ทแี รกกจ็ ะกนิ เป็ ด กนิ ไก่ จากนัน้ ก็จะกนิ คน สว่ นมากมกั จะ
กนิ คนป่ วย คนธรรมดาทไี่ มป่ ่ วยก็มสี ว่ นนอ้ ย เวลาปอบเขา้ กนิ ทแี รกคน
ทถี่ กู ปอบเขา้ จะมนึ ชาทงั้ ตวั ตอ่ ไปกจ็ ะไมร่ สู ้ กึ ตวั ทัง้ หวั เราะทงั้ รอ้ งไห ้
และหลบหนา้ เป็ นไปในลกั ษณะนี้ ผดิ สงั เกต ไมเ่ หมอื นคนคนเกา่
คลา้ ยกบั ผที รง เวลาผปี อบเขา้ แลว้ เขาจะเอาหมอมาขบั ไล่

ถา้ อยากรวู ้ า่ เจา้ ของผปี อบเป็ นใคร เขาก็เสกคาถาใสด่ า้ ย (ดา้ ย ๓ สี
หรอื ๗ ส)ี แลว้ ผกู ตามขอ้ มอื ขอ้ เทา้ และคอ แตเ่ วลาผกู ไมใ่ หค้ นท่ี
ปอบเขา้ เหน็ รบี ผกู แลว้ เสกคาถาใสห่ วั วา่ นไฟ (หวั ไพร) จี้ หรอื บางที
ถา้ ไมย่ อมบอกชอ่ื หรอื ไมย่ อมออกจากคนไข ้ เขาก็จะตดี ว้ ยลําขา่ ลํา
วา่ นไฟ (ลําไพร) ชนดิ ตใี หย้ อม หรอื บางหมอก็จะตดี ว้ ยกา้ นกลว้ ย ตี
จนยอมบอกชอ่ื วา่ เป็ นใคร มาจากไหน เคยกนิ ใครมาบา้ ง ในทํานองนี้

เวลาผบี อปบอกวา่ คนนัน้ กกู ก็ นิ คนนกี้ กู ก็ นิ ตบั หวานอรอ่ ยดที ํานองนี้
แหละ เมอ่ื เวลาจะใหอ้ อก เขากจ็ ะแกด้ า้ ยทผี่ กู ออก ขบั ใหอ้ อก เมอ่ื ผี
ปอบออกแลว้ จะไมร่ จู ้ กั วา่ ตวั เป็ นอะไร คลา้ ยๆ กบั ผที รง บางทยี งั ถาม
วา่ คนมาทําไมมากอยา่ งนี้

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

18

๏ ผปี อบบา้ นศรฐี าน

ทา่ นพระอาจารยเ์ คยเลา่ สฟู่ ังเรอ่ื งปอบเขา้ บา้ นศรฐี าน ซงึ่ เป็ นบา้ นเดมิ
ของทา่ น ทา่ นเลา่ วา่ มคี นคนหนง่ึ เขาไปนา ไปทํางานทนี่ าของเขา
เกดิ ปวดทอ้ งหนักเลยกลบั บา้ น คงจะปวดหนักมาก พอ่ แมเ่ ห็นผดิ
สงั เกต นกึ วา่ ผปี อบเขา้ ลกู กนิ ลกู ก็เลยไปตามหมอมาขบั ไล่ พอหมอ
มาถงึ กไ็ มไ่ ดส้ งั เกตสงั กาอะไร เสกคาถาใสด่ า้ ย แลว้ กผ็ กู ขอ้ มอื ขอ้
เทา้ และคอ เสร็จแลว้ ก็หวดดว้ ยลําขา่ หอื มงึ เป็ นใคร มงึ มาจากไหน
มงึ ชอ่ื อะไรหอื มงึ จะหนหี รอื ไมห่ นี หอื ๆ คนทป่ี วดทอ้ งก็รอ้ งไห ้ วา่ จะ
ใหผ้ มหนไี ปไหน บา้ นผมอยนู่ ี่

แลว้ ยังขอู่ กี วา่ มงึ มาจากไหน คนเจ็บก็บอกวา่ มาจากนาหนองพอก
หอื มงึ เป็ นใคร กบ็ อกชอ่ื แลว้ หมอและคนดกู ต็ กใจ พากนั หวั เราะกนั พกั
ใหญ่ ทงั้ สงสารคนป่ วย ปวดทอ้ งกจ็ ะตายอยแู่ ลว้ ยังโดนตอี กี นป่ี อบ
บา้ นศรฐี าน แตส่ ว่ นมากหมอเขาจะรู ้ สว่ นหมอคนนอี้ ะไรก็ไมท่ ราบ คง
จะเรยี นมาใหมแ่ หละดทู า่ ทา่ นเคยเลา่ ใหฟ้ ังสนุกๆ

๏ พบพระอาจารยม์ น่ั ครงั้ แรก

ครนั้ เมอื่ ทา่ นพระอาจารยไ์ ดพ้ กั กบั ชาวบา้ นแถวรมิ แมน่ ้ําโขงพอสมควร
แลว้ ทา่ นกไ็ ดเ้ ดนิ ทางตอ่ ไปทางจังหวัดสกลนคร โดยมงุ่ หนา้ จะไป
กราบนมสั การและฟังคําอบรมสง่ั สอนจาก ทา่ นพระอาจารยม์ น่ั ภู
รทิ ตฺโต ณ วดั ป่ าบา้ นหนองผอื (วดั ป่ าภรู ทิ ตั ตถริ าวาส) ตําบลนาใน
อําเภอพรรณานคิ ม จงั หวดั สกลนคร เนอื่ งจากวดั ป่ าบา้ นหนองผอื นัน้
เป็ นวัดเลก็ แตพ่ ระเณรมมี ากทต่ี อ้ งการอบรมศกึ ษาธรรมกบั ทา่ นพระ
อาจารยม์ น่ั ทา่ นพระอาจารยจ์ งึ ไมอ่ าจจําพรรษาทนี่ ัน้ ได ้ จําเป็ นตอ้ ง
ไปจําพรรษาอยทู่ วี่ ัดใกลๆ้ เพราะกฏุ มิ จี ํากดั

ในระยะนัน้ เขา้ ใจวา่ ทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั ญาณสมฺปนฺโน คงอยู่
ทวี่ ัดป่ าบา้ นหนองผอื นัน้ เมอื่ พระทอ่ี ยเู่ กา่ ออกวเิ วกและมกี ฏุ วิ า่ ง ทา่ น
จงึ มโี อกาสเขา้ มาปฏบิ ตั ธิ รรมกบั ทา่ นพระอาจารยม์ นั่ พอสมควรแก่
เวลา แลว้ จงึ ไดก้ ราบลาทา่ นพระอาจารยม์ นั่ ออกไปวเิ วก

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

19

พระอาจารยม์ นั่ ภรู ทิ ตฺโต

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

20

พระอาจารยม์ หาบวั ญาณสมฺปนฺโน พระอาจารยอ์ อ่ น ญาณสริ ิ

พระอาจารยห์ ลยุ จนฺทสาโร

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

๏ พรรษาท่ี ๕-๖

ในพรรษาท่ี ๕ ทา่ นไดไ้ ปจําพรรษาอยทู่ บ่ี า้ นนาหวั ชา้ ง บา้ นบะทอง
อําเภอพรรณานคิ ม โดยมี ทา่ นพระอาจารยอ์ อ่ น ญาณสริ ิ เป็ นผนู ้ ํา
ปัจจบุ นั วัดป่ าบา้ นนาหวั ชา้ งนัน้ คอื วดั ป่ าอดุ มสมพร

ในพรรษาที่ ๖ นัน้ ทา่ นพระอาจารยไ์ ดจ้ ําพรรษาอยกู่ บั ทา่ นพระ
อาจารยห์ ลยุ จนฺทสาโร ทวี่ ัดป่ าบา้ นโคกมะนาว อําเภอพรรณานคิ ม
ในชว่ งนที้ า่ นเลา่ วา่ การภาวนาเรม่ิ จะยาก คอื วา่ ทา่ นผา่ นทกุ ขเวทนา
ไมไ่ ด ้พอน่ังภาวนาเป็ นเวลานานพอสมควร มกั จะเกดิ ทกุ ขเวทนาใหญ่
คอื ทกุ เวทนากลา้ มาก ทา่ นไดต้ อ่ สมู ้ าหลายครงั้ หลายหนแตก่ ็ยงั ไม่
สามารถเอาชนะได ้ ทา่ นจงึ ไดก้ ราบเรยี นถงึ ประสบการณน์ ถี้ วายทา่ น
พระอาจารยม์ หาบวั ทราบ

พอทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั ทราบแลว้ ก็แนะนําวธิ กี ารตอ่ สกู ้ บั
ทกุ ขเวทนาใหฟ้ ัง โดยใหใ้ ชส้ ตปิ ัญญาพจิ ารณาแยกธาตขุ นั ธ์ ทา่ นได ้
นําอบุ ายทไี่ ดร้ ับฟังมานัน้ มาปฏบิ ตั ิ ดว้ ยการตงั้ สจั จะวา่ จะสกู ้ บั
ทกุ ขเวทนานแ้ี บบสละชวี ติ เพอ่ื ใหร้ เู ้ ห็นความจรงิ ของทกุ ข์ ถงึ แมจ้ ะ
ปวดหนักปวดเบาขนาดไหน กจ็ ะไมย่ อมลกุ หนจี ะปลอ่ ยใหม้ นั ออกเลย

๏ ตอ่ สกู้ บั เวทนาใหญ่

เมอ่ื ทา่ นพระอาจารยไ์ ดอ้ บุ ายจากทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั แลว้ ไดเ้ วลา
ทา่ นกเ็ ตรยี มนั่งชนดิ วา่ แตง่ ตวั เต็มยศ คอื หม่ จวี ร ใสส่ งั ฆาฏิ แลว้ น่ัง
โดยตงั้ ใจเอาไวว้ า่ ถา้ ผา่ นทกุ ขเวทนานไี้ มไ่ ดแ้ ลว้ จะไมย่ อมลกุ จากท่ี
เดด็ ขาด

เวลาตอ่ สอู้ ยนู่ น้ั มนั ทกุ ขม์ าก เจ็บปวดมาก ผดิ กนั กบั ทกุ ขเวทนา
ทเ่ี คยผา่ นมา ฉะนนั้ ครบู าอาจารยท์ า่ นจงึ ไดต้ งั้ ชอื่ นเ้ี อาวา่
ทกุ ขเวทนาใหญ่ ซง่ึ ไมม่ ใี นตารา ทา่ นวา่ มนั ทกุ ขจ์ นเหงอื่ หรอื
อะไรภาษาอสี านเขานยิ มวา่ ยางตาย ออกเปี ยกหมดทงั้ ตวั

ทา่ นวา่ เวลายกมอื ขนึ้ ดู เหงอ่ื (ยางตาย) จะหยดป๊ับๆ ตามนวิ้ มอื ทา่ น

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

22

วา่ มนั ทกุ ขข์ นาดนัน้ นะ แตป่ รากฏวา่ ทา่ นกผ็ า่ นไปได ้ จติ สงบลงรวม
ผดิ ปกตเิ ป็ นอศั จรรย์ ทําใหท้ า่ นมกี ําลงั ใจในการปฏบิ ตั มิ าก และ
จากนัน้ กไ็ มป่ รากฏวา่ ทกุ ขเวทนาใหญน่ ัน้ ไดเ้ กดิ ขนึ้ อกี เลย ทา่ นวา่ จติ
มนั เปลย่ี นไปคนละอยา่ งกบั สมยั ทย่ี งั สมู ้ นั ไมไ่ ด ้ คอื เวลาน่ังไป
ทกุ ขเวทนาทําทา่ จะเกดิ ขนึ้ จติ มนั ไมก่ ลวั เหมอื นแตก่ อ่ น ทา่ นวา่ กลบั ดี
ใจวา่ เราจะไดก้ ําลงั ใจอกี แลว้ เพราะการตอ่ สแู ้ บบนท้ี า่ นวา่ ไดก้ าํ ลงั ใจ
คมุ ้ คา่ จงึ เกดิ ความดใี จ แตเ่ มอ่ื เรารบั รมู ้ นั แลว้ มนั กไ็ มเ่ กดิ จะเกดิ ขน้ึ ก็
ธรรมดา ไมใ่ ชเ่ วทนาใหญแ่ บบนัน้

หลวงป่ ขู าว อนาลโย
๏ เทย่ี ววเิ วกไปทางสวา่ งแดนดนิ สอ่ งดาว วรชิ ภมู ิ
เมอื่ ออกพรรษาแลว้ ทา่ นพระอาจารยก์ อ็ อกวเิ วก โดยเดนิ ทางไปทาง
อําเภอสวา่ งแดนดนิ อําเภอสอ่ งดาว และอําเภอวารชิ ภมู ิ ทา่ นไดเ้ คย
ไปพกั อยกู่ บั หลวงป่ ขู าว อนาลโย ซงึ่ สมยั คราวนัน้ ทา่ นพกั อยทู่ ห่ี วาย

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

23

สนอย

ทา่ นเลา่ วา่ ตอนพกั อยกู่ บั หลวงป่ ขู าวนัน้ คงจะเป็ นเดอื นพฤษภาคม-
มถิ นุ ายน ทา่ นไดเ้ ลา่ ถงึ ความอดอยากเพราะฝนแลง้ ชาวบา้ นอดขา้ ว
กนั ไปบณิ ฑบาตไมพ่ อฉัน ตอ้ งอาศยั แมช่ แี ละสามเณรหาหวั มนั และ
ผักเหด็ มาเสรมิ พอไดท้ ําความเพยี ร แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามการพกั อยกู่ บั
หลวงป่ ขู าวทห่ี วายสนอย (ภเู หล็ก) อําเภอสอ่ งดาว นัน้ ทา่ นวา่ การ
ภาวนาดมี าก นอนนดิ เดยี วก็อมิ่ จติ สงบละเอยี ดมาก ทัง้ หลวงป่ ขู าว
ทา่ นกท็ ําความเพยี ร คอื โดยมากทา่ นจะไมค่ อ่ ยเทศน์ แตท่ า่ นทําให ้
เหน็ เป็ นตวั อยา่ ง ปกตทิ า่ นเป็ นคนทพ่ี ดู นอ้ ย แตท่ ําความเพยี ร เดนิ
จงกรม นั่งภาวนามาก

สมยั ทที่ า่ นพกั อยนู่ ัน้ กม็ เี รอ่ื งทขี่ บขนั อยเู่ รอ่ื งหนง่ึ คอื พระเณรไป
บณิ ฑบาต ทา่ นไดเ้ ห็นผักกระโดนอยรู่ มิ ทาง ทา่ นจงึ จําเอาไวว้ า่ ขา
กลบั จะใหเ้ ณรเกบ็ เอา พอบณิ ฑบาตกลบั กส็ งั เกตมาตามทาง พอถงึ
พมุ่ ผกั กระโดนกช็ บ้ี อกเณรวา่ นเ่ี ณรเอาเลยในพมุ่ นัน้ บงั เอญิ วนั นัน้ มี
หญงิ สาวคนหนง่ึ เขาจะไปไร่ เหน็ พระเขากห็ ลบเขา้ ไปซอ่ นตวั อยใู่ นพมุ่
นัน้ พอไดย้ นิ เสยี งพระและพดู วา่ เณรเอาเลย เขาก็ตกใจ ขยับตวั

ทา่ นจงึ ไดเ้ หน็ เลยตา่ งคนตา่ งอาย ผักกระโดนกไ็ มเ่ อา หวั เราะกนั ตาม
ทาง องคท์ พี่ ดู นัน้ ไมใ่ ชท่ า่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง แตเ่ ป็ น ทา่ นพระ
อาจารยส์ ม ซง่ึ ทา่ นกไ็ ดม้ รณภาพไปแลว้

๏ พรรษาท่ี ๗-๘

พรรษาท่ี ๗ ไมท่ ราบวา่ ทา่ นจําพรรษาทไ่ี หน ทถี่ ํ้าเป็ ดทา่ นกเ็ คยพัก
พักอยกู่ บั ทา่ นพระอาจารยอ์ อ่ น ญาณสริ (ิ วดั ป่ านโิ ครธาราม) บา้ น
หนองบวั บาน สมยั นัน้ ทา่ นอยถู่ ้ําเป็ ด ทา่ นพระอาจารยเ์ ลา่ วา่ ทถี่ ํ้าเป็ ด
นภ้ี าวนาไมค่ อ่ ยจะดี จะเป็ นเพราะอากาศหรอื อยา่ งไรไมท่ ราบ ทา่ นวา่
ทถ่ี ํ้าเป็ ดนง้ี ว่ งนอนเกง่ นอนไมร่ จู ้ ักอม่ิ อาหารการฉันกอ็ ดอยาก
เหมอื นกนั ทา่ นวา่ กลว้ ยน้ําวา้ ใบเดยี วแบง่ กนั ๔ องค์ ตอ้ งอาศยั ปลารา้
ทเ่ี ตรยี มไป ใหเ้ ณรเอาออกวนั ละนดิ แบง่ กนั ฉัน แตเ่ วลาฉันแลว้ งว่ ง
นอนเกง่

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

24

พระอาจารยอ์ อ่ น ญาณสริ ิ กบั หลวงป่ ขู าว อนาลโย
๏ ไปรบั โยมพอ่ มาบวช
เมอ่ื พรรษาที่ ๗ ลว่ งแลว้ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องกก็ ลบั บา้ นศรฐี าน
เพอ่ื เยย่ี มโยมพอ่ -โยมแมข่ องทา่ น และไดน้ ําโยมพอ่ ของทา่ นไปดว้ ย
ไปบวชเป็ นตาปะขาว แลว้ ฝากโยมพอ่ ของทา่ นไวก้ บั ทา่ นพระอาจารย์
ออ่ น ครนั้ ตอ่ มาโยมพอ่ ของทา่ นก็ไดบ้ วชเป็ นพระ
๏ วเิ วกผา่ นดงสชี มพู
สําหรบั ทา่ นพระอาจารยก์ ็ไดเ้ ดนิ ทางโดยมงุ่ หนา้ ไปทางจงั หวดั อดุ ธานี
และหนองคาย ในระหวา่ งทางทจี่ ะไปมคี วามจําเป็ นทจ่ี ะตอ้ งผา่ น ดงสี
ชมพู ซงึ่ สมยั นัน้ ยงั เป็ นดงหนามป่ าทบึ อยมู่ าก และเตม็ ไปดว้ ยสตั วร์ า้ ย

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

25

นานาชนดิ

พวกชาวบา้ นรมิ ดง เขาพากนั หา้ มไมอ่ ยากใหท้ า่ นเดนิ ทางไปเพราะ
ทา่ นไปองคเ์ ดยี ว เขาเกรงวา่ จะหลงทาง ไมส่ ามารถจะขา้ มดงไปไดใ้ น
เวลาคํา่ มดื ถา้ คา้ งคนื ในดงจะตอ้ งตายแน่ เนอ่ื งจากเสอื ชา้ ง หมี สตั ว์
รา้ ยเหลา่ นชี้ มุ มาก ทา่ นหาไดฟ้ ังคําทกั ทว้ งของชาวบา้ นซง่ึ หวงั ดตี อ่
ทา่ นไม่ ดว้ ยทา่ นมคี วามเดด็ เดย่ี วอยวู่ า่ ตายเป็ นตายจะตอ้ งขา้ มดงสี
ชมพใู หไ้ ด ้ และใหถ้ งึ จดุ หมายปลายทางกอ่ นตะวนั ตกดนิ ดว้ ย

ทา่ นจงึ ตดั สนิ ใจเดนิ เขา้ สดู่ งสชี มพทู ัง้ ทไ่ี มร่ จู ้ ักทาง โดยสงั เกตดวง
อาทติ ยเ์ ป็ นเขม็ ทศิ ในการเดนิ ทาง ทา่ นไดบ้ รกิ รรม พทุ โธ, พทุ โธ ไป
ตลอดระยะทางทท่ี า่ นเดนิ ไปในดงนัน้ ซงึ่ เต็มไปดว้ ยรอยเทา้ ชา้ ง
รอยเทา้ เสอื และสตั วต์ า่ งๆ เตม็ ไปดว้ ยขช้ี า้ งและรอยสตั วป์ ะปนกนั
คลา้ ยกบั สตั วเ์ ลยี้ งไวใ้ นบา้ น ทา่ นเดนิ มงุ่ หนา้ ไปและระมดั ระวงั จติ ของ
ทา่ นไมใ่ หส้ ง่ ออกภายนอกเลย

กําหนดความรู ้ พทุ โธ ตดิ แนบแน่นกบั จติ เดนิ ทงั้ วนั ตงั้ แตฉ่ ันจงั หนั
เสร็จ ยามเมอื่ หวิ กระหายนํ้า กไ็ ดอ้ าศยั น้ําตามหนองซง่ึ สตั วป์ ่ าลงกนิ
ทัง้ ขท้ี งั้ เยย่ี วใส่ ฉันพอทาคอทา่ นวา่ เพราะการเดนิ ทางนัน้ ไมไ่ ดเ้ อา
นํ้าไปดว้ ย เอาไปแตก่ ระบอกกรองนํ้า ครบู าอาจารยท์ า่ นทําอยา่ งนัน้
ถา้ จะเอาน้ําไปดว้ ยแลว้ ก็จะฉันแตน่ ้ําเมอ่ื หวิ แลว้ การเดนิ ทางจะไป
ไมไ่ ดไ้ กล นํ้าจะลงพนื้ เทา้ จะพองเดนิ ไมไ่ ด ้

ฉะนัน้ ครบู าอาจารยส์ มยั กอ่ นทา่ นจงึ ไมเ่ อาน้ําตดิ ตวั ไปดว้ ย และจะได ้
ลดความหนักในการเดนิ ทาง เพราะแตบ่ รขิ ารทจ่ี ําเป็ นก็หนักพอแลว้
ผลทส่ี ดุ ทา่ นกไ็ ดเ้ ดนิ ทางผา่ นดงสชี มพไู ปไดใ้ นวันนัน้ โดยปลอดภยั
เมอื่ เวลาพลบคํา่ สงั เกตไดจ้ ากการเห็นหมบู่ า้ นซงึ่ ปลกู อาศยั อยตู่ ามรมิ
ดง ก็ทราบวา่ ถงึ ทจี่ ดุ หมายปลายทางแลว้

แลว้ ทา่ นกพ็ กั วเิ วกอยใู่ นเขตอําเภอผอื นัน้ ตามถํ้ามว่ ง ถํ้าจันฑคาด ถ้ํา
หบี แถวนัน้ พอสมควรแลว้ ก็เดนิ ทางตอ่ ไปทางอําเภอทา่ บอ่ และบา้ น
ศรเี ชยี งใหม่ ปัจจบุ นั เป็ นอําเภอศรเี ชยี งใหม่ ทา่ นไดจ้ ําพรรษาทวี่ ดั พระ
ดอย บา้ นศรเี ชยี งใหม่ (ชอ่ื ทกุ วนั นไ้ี มท่ ราบ) ในพรรษานัน้ ทา่ นป่ วย

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

26

เป็ นไข ้ เป็ นไขห้ นัก และพระเณรก็เป็ นไขก้ นั หลายองค์ แตท่ า่ นพระ
อาจารยเ์ ลา่ วา่ มกั จะไดก้ ําลงั ใจเมอ่ื เวลาป่ วยไข ้
เพราะสมยั แตก่ อ่ นไมค่ อ่ ยมหี มอ มหี มอกห็ มอชาวบา้ น อาศํยยาตม้ และ
ยาฝน ซง่ึ บางทกี ไ็ มค่ อ่ ยจะหายง่าย และมเี ณรองคห์ นง่ึ ซง่ึ จําพรรษา
ดว้ ยกนั เณรองคน์ ัน้ กป็ ่ วยและหายกอ่ น
เวลาพอเดนิ ไดเ้ ณรนัน้ ก็เดนิ ไปถามทา่ นพระอาจารยว์ า่ ครบู าเป็ น
อยา่ งไร ยงั ไขอ้ ยหู่ รอื ทา่ นตอบเณรวา่ ยังไขอ้ ยู่ แลว้ ทา่ นพระอาจารย์
ถามเณรวา่ เณรละ่ หายหรอื ยงั เณรนัน้ ตอบวา่ หายพอเดนิ ได ้ เณรเลย
พดู ตอ่ ไปวา่ โอย่ ถา้ เป็ นอยา่ งนไ้ี มใ่ หผ้ มเป็ นอกี ซกั ทกี ไ็ ดค้ รบู า ทา่ น
พระอาจารยก์ ห็ วั เราะ เณรนัน้ ออกจะไมค่ อ่ ยเตม็ บาทเทา่ ไร
ตอนทไี่ ปเทย่ี ววเิ วกดว้ ยกนั ก็มเี รอื่ งขบขนั หลายอยา่ ง ทพ่ี กั จําพรรษา
อยดู่ ว้ ยกนั ในปีนัน้ ก็มี ทา่ นพระอาจารยส์ วุ จั น์ สวุ โจ, ทา่ นพระ
อาจารยว์ นั อตุ ฺตโม, ทา่ นพระอาจารยส์ ม และทา่ นพระอาจารย์
สงิ หท์ อง ธมฺมวโร มหี ลายองคด์ ว้ ยกนั (ปัจจบุ นั ทกุ องคไ์ ดม้ รณภาพ
ไปหมดแลว้ )
เมอ่ื ออกพรรษาแลว้ ทา่ นไดท้ ราบขา่ ววา่ หลวงพอ่ ของทา่ นถงึ แกก่ รรม
ทห่ี มบู่ า้ นกดุ สมิ อําเภอบวั ขาว (อาํ เภอกฉุ นิ ารายณ์) จังหวดั กาฬสนิ ธุ์
ในปี พ.ศ. ๒๔๙๔ อนั เป็ นพรรษาท่ี ๘ ลว่ งแลว้
ทา่ นจงึ เดนิ ทางกลบั บา้ นศรฐี านเพอ่ื ทําบญุ ใหก้ บั หลวงพอ่ ของทา่ น
แลว้ พักอยบู่ า้ นนานพอสมควร จงึ ไดเ้ ดนิ ทางออกวเิ วกตอ่ ไปทาง
จังหวัดนครพนม เขตอําเภอมกุ ดาหาร อําเภอคําชะอี

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

27

กองทพั ธรรมพระป่ ากรรมฐาน สานุศษิ ยส์ ายทา่ นพระอาจารยม์ นั่ ภรู ทิ ตฺ
โต (จากซา้ ยไปขวา) หลวงป่ สู วุ จั น์ สวุ โจ, หลวงป่ สู งิ หท์ อง ธมมฺ วโร
, พระอาจารยก์ วา่ สมุ โน, หลวงตามหาบวั ญาณสมฺปนฺโน
หลวงป่ เู ทสก์ เทสรงั ส,ี หลวงป่ อู อ่ น ญาณสริ ,ิ พระอาจารยช์ ม (ไม่
ทราบฉายา) หลวงป่ กู งมา จริ ปํุ โฺ ญ, หลวงป่ อู อ่ นศรี สเุ มโธ, หลวงป่ ู
เหรยี ญ วรลาโภ
๏ พรรษาที่ ๙-๑๑
จาพรรษาทว่ี ดั ป่ าบา้ นหว้ ยทราย (วดั ป่ าวเิ วกวฒั นาราม)
ในระหวา่ ง พ.ศ. ๒๔๙๕-๒๔๙๗ เป็ นพรรษาที่ ๙ ถงึ พรรษาท่ี ๑๑
ทา่ นไดจ้ ําพรรษาอยทู่ บ่ี า้ นหว้ ยทราย ตาํ บลคําชะอี อําเภอคําชะอี
ปัจจบุ นั ขนึ้ กบั จงั หวัดมกุ ดาหาร โดยมี ทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั
ญาณสมฺปนฺโน เป็ นผนู ้ ํา
ในยคุ สมยั นัน้ ทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั ทา่ นเขม้ งวดกวดขนั กบั พระเณร

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

28

ทไ่ี ปปฏบิ ตั กิ บั ทา่ นมาก ยามคาํ่ คนื ทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั จะลงเดนิ
ตรวจพระเณรในวัดโดยไมใ่ ชไ้ ฟฉาย วา่ พระเณรองคไ์ หนทําความเพยี ร
อยหู่ รอื เปลา่ ถา้ มองเห็นจดุ ไฟอยทู่ า่ นจะไมเ่ ขา้ ไป ถา้ องคไ์ หนดบั ไฟ
ทา่ นจะเขา้ ไป เขา้ ไปจนใตถ้ นุ กฏุ แิ ลว้ ฟังเสยี งวา่ นอนหลบั หรอื เปลา่
หรอื น่ังภาวนา เพราะคนทนี่ อนหลบั สว่ นมาก เสยี งหายใจจะแรงกวา่
ธรรมดาทไี่ มห่ ลบั

ถา้ หากวา่ องคไ์ หนนอนหลบั กอ่ น ๔ ทมุ่ แลว้ พอตอนเชา้ ประมาณตี ๔
ทา่ นจะเดนิ ตรงไปทกี่ ฏุ อิ งคน์ ัน้ แหละ และถา้ ยงั ไมต่ นื่ ตอนเชา้ ลงศาลา
จะเตรยี มบณิ ฑบาต ทา่ นจะเทศนว์ า่ ใหพ้ ระเณรองคน์ ัน้ ถา้ ทา่ นได้
เตอื นถงึ ๓ ครง้ั แลว้ ไมด่ ขี น้ึ ทา่ นจะขบั ไลอ่ อกจากวดั ใหไ้ ปอยวู่ ดั
อน่ื โดยพดู วา่ “ผมสอนทา่ นไมไ่ ดแ้ ลว้ นมิ นตอ์ อกไปจากวดั เสยี ”

ฉะนัน้ พระเณรยคุ บา้ นหว้ ยทรายภายใตก้ ารนําของทา่ นพระอาจารย์
มหาบวั จงึ มคี วามพากเพยี รในดา้ นการทําสมาธภิ าวนาเป็ นอยา่ งมาก
ตา่ งองคต์ า่ งหลกั กนั (ภาษากลางไมท่ ราบ) คอื บางองคเ์ วลาหมเู่ ดนิ
จงกรมจะขนึ้ กฏุ แิ ลว้ ไมจ่ ดุ ไฟ ทําทา่ เหมอื นวา่ นอน แตค่ วามจรงิ น่ัง
ภาวนา เวลาหมขู่ นึ้ จากทางเดนิ จงกรมหมดแลว้ จงึ คอ่ ยลงเดนิ ก็มี ทา่ น
พระอาจารยส์ งิ หท์ องเคยเลา่ ใหฟ้ ังวา่ สมยั นัน้ เหมอื นกบั วา่ พระเณรใน
วดั นัน้ จะไมค่ า้ งโลกกนั พอตน่ื นอนขนึ้ มา มองไปเหน็ แตแ่ สงไฟ (แสง
โคมไฟ) สวา่ งไสวตามกฏุ ขิ องพระเณร เหมอื นกบั ไมน่ อนกนั

สาํ หรับทา่ นพระอาจารย์ ทา่ นก็เรง่ ความเพยี รเตม็ ทจ่ี นทางเดนิ จงกรม
ลกึ เป็ นรอ่ ง พระเณรไดถ้ มทางเดนิ จงกรมใหบ้ อ่ ย ทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์
ทองเลา่ ใหฟ้ ังวา่ วันหนงึ่ ทา่ นเดนิ จงกรมอยู่ ระยะนัน้ เป็ นหนา้ หนาว
อากาศหนาวมาก ทา่ นกห็ ม่ ผา้ ๓-๔ ผนื เดนิ จงกรม พอเดนิ ไปๆ ดกึ เขา้
มาทา่ นกง็ ว่ งนอนมาก เพราะคราวนัน้ ทา่ นอดนอนได ้ ๓ คนื แลว้ เดนิ ไป
ผา้ หม่ ผนื ทอ่ี ยนู่ อกหลดุ ออกตกลง ทา่ นกไ็ มท่ ราบ พอเดนิ ไปถงึ หวั
ทางเดนิ จงกรม หนั กลบั มาเหน็ ผา้ หม่ ตวั เองกต็ กใจ ทา่ นนกึ วา่ เสอื หรอื
อะไรหนอ

เพราะสมยั นัน้ ยงั มี เดอื นกไ็ มส่ วา่ งเทา่ ไร ทา่ นจงึ กระทบื เทา้ ดู มนั ก็นงิ่
เอะ๊ มนั อะไรนา เลยคอ่ ยๆ ขยับเทา้ เขา้ ไปกม้ ดใู กลๆ้ แลว้ เอาเทา้ เขย่ี ดู

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

29

ทไ่ี หนได ้ เป็ นผา้ หม่ ทา่ นกห็ วั เราะคนเดยี วพักใหญ่ เลยหายง่วง การ
เป็ นอยขู่ องพระเณรสมยั นัน้ อยกู่ นั อยา่ งประหยดั บณิ ฑบาตแบบธดุ งค
วตั ร คอื ชาวบา้ นเขาจะหมกหอ่ อาหารใสบ่ าตรพรอ้ มกบั ขา้ วเหนยี ว
ไมไ่ ดน้ ําอาหารตามมาสง่ ทว่ี ดั

แตว่ า่ ศรทั ธาของชาวบา้ นแถวนัน้ เขาดมี ากทัง้ ๆ ทยี่ ากจน อดอยาก
โดยเฉพาะแลว้ เรอ่ื งอาหาร เขามกี บหรอื เขยี ดตวั เดยี ว อยา่ งนเี้ ขาก็
แบง่ ใสบ่ าตรได ้ ๔ บาตร ๔ องคก์ ็มี ในคราวทอี่ ดอยาก มะเขอื ลกู เดยี ว
อยา่ งนี้ เขาจะผา่ ใสบ่ าตรได ้ ๔ องค์ ทงั้ นี้ เนอ่ื งจากทางภาคอสี าน
กนั ดารนํ้าโดยเฉพาะหนา้ แลง้ บางแหง่ ตอ้ งไปกนิ นํ้าในสระ พรอ้ มทงั้
ตกั ไปเอาไกลดว้ ยเป็ นระยะทาง ๒-๓ กโิ ลเมตรก็มี เพราะขดุ บอ่ ไมม่ นี ้ํา
ถงึ จะมบี างแหง่ น้ําก็เคม็ กนิ ไมไ่ ด ้ และทําใหส้ งิ่ ทตี่ ามมาดว้ ยก็คอื ความ
อดอยากเรอ่ื งอาหารการกนิ

ภาคอนื่ บางคนมกั จะวา่ คนอสี านนก้ี นิ ไมเ่ ลอื ก กเ็ พราะเหตวุ า่ ความทม่ี นั
หาไมไ่ ดน้ ัน้ เอง มอี ะไรเขากจ็ บั กนิ ไป พวกนํ้ารอ้ น นํ้าชา โกโก ้ กาแฟ
และนํ้าตาล อยา่ งน้ี ไมต่ อ้ งถามหา แมแ้ ตภ่ าพยงั ไมเ่ คยเหน็ เลย อาศยั
เอาแกน่ ไม ้ รากไม ้ ใบไมม้ าตม้ ฉัน นานๆ จะมนี ํ้าออ้ ยกอ้ นทหี นง่ึ แต่
กอ้ นน้ําออ้ ยสมยั นัน้ อรอ่ ยมาก กอ้ นเดยี วแบง่ กนั ฉัน ๓-๔ องคก์ ย็ งั พอ
และอรอ่ ยดว้ ย ไมเ่ หมอื นน้ําออ้ ยสมยั ทกุ วันนี้

บางปีพระเณรป่ วยเป็ นไขม้ าลาเรยี เกอื บหมดทัง้ วดั ยังเหลอื แตท่ า่ น
พระอาจารยม์ หาบวั และพระอกี องคห์ นงึ่ ก็มี เป็ นผทู ้ ํากจิ วตั รประจําวนั
เชน่ ปัดกวาดลานวัด และตกั นํ้าใชน้ ํ้าฉัน บางครัง้ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์
ทองกป็ ่ วยหนัก จนชาวบา้ นไดพ้ ากนั ออกมานอนเฝ้ารักษา แตท่ า่ นพระ
อาจารยเ์ คยเลา่ วา่ ไดก้ ําลงั ใจดใี นเวลาป่ วย เพราะไมม่ ที พี่ ง่ึ จะพงึ่ กาย
ก็ไมส่ บายป่ วยไข ้ ไดม้ โี อกาสพจิ ารณามาก

เมอื่ พจิ ารณากนั อยไู่ มห่ ยดุ ไมถ่ อย มนั กร็ กู ้ ็เขา้ ใจในเรอ่ื งของกายและ
จติ ครบู าอาจารยส์ มยั กอ่ นทา่ นไดก้ าํ ลงั ใจเพราะการป่ วยไขน้ มี้ มี ากๆ
เลย และกําลงั ใจทา่ นก็เขม้ แขง็ ไมเ่ หมอื นพระนักปฏบิ ตั ทิ กุ วนั น้ี เอะอะ
ก็หมอ เอะอะก็หมอ นโิ รธของนักปฏบิ ตั กิ ็เลยอยกู่ บั หมอ ไมไ่ ดอ้ ยกู่ บั
ธรรมะของพระพทุ ธเจา้ กําลงั ใจกอ็ อ่ นแอเอามากๆ เลย เหน็ แลว้ บางที

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

30

กห็ นหวย (รําคาญ) ในชว่ งปี พ.ศ. ๒๔๙๕-๒๔๙๗ น้ี พอตกหนา้ แลง้
บางปีทา่ นจะออกไปเทย่ี ววเิ วกตามทต่ี า่ งๆ เชน่ ภผู ากดู ภเู กา้ ภจู อ้ กอ้
แถวนัน้ ทา่ นพระอาจารยเ์ คยเลา่ ใหฟ้ ังเรอื่ งหนงึ่ วา่ ทา่ นไดไ้ ปพกั อยทู่ ่ี
วัดป่ าบา้ นหนองสงู

ปัจจบุ นั บา้ นหนองสงู เป็ นกง่ิ อําเภอ และชอ่ื จรงิ ของวดั กไ็ มท่ ราบ พกั
อยกู่ บั ทา่ นพระอาจารยก์ งแกว้ ขนฺตโิ ก มชี าวบา้ นหนองแต ้ ถา้ จํา
ไมผ่ ดิ เขาไปนมิ นตใ์ หท้ า่ นไปดทู ใี่ หเ้ ขา (ไปเหยยี บทใี่ หเ้ ขา) เพราะท่ี
หวั นาของเขานัน้ แรงมาก (เข็ดมาก) จะไปตดั ไมต้ ดั ฟืนในบรเิ วณนัน้
ไมไ่ ด ้ จะตอ้ งมอี นั เป็ นไปใหเ้ หน็ จนเป็ นทร่ี จู ้ กั กนั วา่ ทนี่ ัน้ มนั แรง เขามา
นมิ นตท์ า่ น ทา่ นก็ไป แตน่ ไ่ี มท่ ราบวา่ ทา่ นไปดว้ ยกนั ๒ องค์ หรอื องค์
เดยี ว จําไมไ่ ด ้

พอไปถงึ แลว้ เขาก็พาทา่ นเขา้ ไปในทแี่ หง่ นัน้ ทนี่ ัน้ จะทําเป็ นหอเลก็ ๆ
ไว ้ เมอ่ื ทา่ นพระอาจารยไ์ ปถงึ แลว้ ทา่ นกว็ า่ ไหนผี มนั อยตู่ รงไหน
แลว้ ทา่ นกข็ ใี้ สน่ ัน้ ไมท่ ราบวา่ ทา่ นปวดขมี้ าแตเ่ มอื่ ไร เสร็จแลว้ ออกมา
ทา่ นวา่ ทําไปเลย มนั ไมม่ ผี ดี อกน่า ไมเ่ หน็ อะไรน่ี แลว้ ทา่ นกก็ ลบั วดั
พอกลบั มาถงึ วดั ถงึ เวลาปัดกวาด ทําขอ้ วัตรก็ทํา สรงนํ้าสรงทา่ เดนิ
จงกรม พอคํา่ ดกึ พอสมควรกข็ น้ึ กฏุ ิ ไหวพ้ ระสวดมนตแ์ ละน่ังภาวนา
แลว้ กพ็ กั ผอ่ นหลบั นอน

๏ ฝนั เห็นผี

เมอ่ื ทา่ นนอนหลบั เคลม้ิ ไป แลว้ ฝันวา่ เห็นมคี น ๒ คน เดนิ คยุ กนั มา
เดนิ ผา่ นสนามบนิ นายเตยี ง สริ ขิ นั ธ์ มา รปู รา่ งใหญส่ งู มาก ดํา ทา่ นวา่
มองเหน็ แตไ่ กล เพราะสงู กวา่ ป่ าไมแ้ ถวนัน้ สงู ประมาณ ๑๐ เมตร แลว้
เดนิ เขา้ ไปในวัด พดู กนั วา่ ไหน มนั อยไู่ หน แลว้ กต็ รงไปยงั กฏุ ขิ องทา่ น
พระอาจารย์ กฏุ ขิ องทา่ นเพยี งเขา่ ของคน ๒ คนเทา่ นัน้ ระยะนัน้ ทา่ น
พระอาจารยก์ ว็ า่ ทา่ นปรากฏวา่ ตวั เองนอนอยู่ และรา่ งของทา่ นก็
ปรากฏวา่ ใหญย่ าวออกเหมอื นกนั ในความรสู ้ กึ ของทา่ นนัน้ วา่ จะไมห่ นี
จะสู ้ แลว้ คนหนงึ่ กก็ ม้ ลงสอ่ งดทู า่ นพระอาจารย์ แลว้ พดู วา่ “อา้ วหลาน
ของเรา อยา่ ทําทา่ น” แลว้ กพ็ ากนั กลบั

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

31

๏ พรรษาที่ ๑๒

ในปี พ.ศ. ๒๔๙๘ อนั เป็ นพรรษาที่ ๑๒ ของทา่ น ทา่ นไดต้ ดิ ตามทา่ น
พระอาจารยม์ หาบวั ไปจงั หวัดอดุ รธานี เพอ่ื เยย่ี มโยมมารดาของทา่ น
พระอาจารยม์ หาบวั และทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั ไดพ้ าโยมมารดาของ
ทา่ นไปพกั จําพรรษาทใี่ กลส้ ถานที ดลองเกษตรกรรมน้ําตกพลวิ้ อําเภอ
แหลมสงิ ห์ จงั หวดั จนั ทบรุ ี ซง่ึ เป็ นสถานทท่ี เ่ี ขาถวายใหม่ ทา่ นเลา่ ให ้
ฟังวา่ ญาตโิ ยมแถวนัน้ ภาวนาเกง่ กนั หลายคน ทา่ นอยภู่ าคตะวนั ออก
ไดป้ ีเดยี ว เนอื่ งดว้ ยโยมมารดาของทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั ไมค่ อ่ ย
สบาย อยากกลบั บา้ น

ทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั จงึ ไดพ้ าโยมมารดาของทา่ นกลบั จงั หวัด
อดุ รธานี จงึ ไดส้ ง่ ปัจจยั คา่ เดนิ ทางไปใหท้ า่ น และหมทู่ ย่ี ังเหลอื อยจู่ งึ
ไดเ้ ดนิ ทางกลบั อดุ รธานี โดยน่ังเรอื โดยสารมาลงทก่ี รงุ เทพฯ และ
เดนิ ทางตอ่ ไปยังวดั ป่ าบา้ นตาด ซง่ึ สมยั นัน้ เพง่ิ จะเรมิ่ ตงั้ วัดในปี พ.ศ.
๒๔๙๙

๏ สตปิ ญั ญากลา้

ทา่ นพระอาจารยเ์ คยเลา่ ใหฟ้ ังวา่ คราวทสี่ ตปิ ัญญามนั กลา้ มนั กลา้
จรงิ ๆ พจิ ารณาอะไร เรอื่ งทใี่ จตดิ ขอ้ งหรอื สงสยั มนั เหมอื นกนั กบั วา่ ทง้ิ
เศษกระดาษใสไ่ ฟกองใหญๆ่ มนั แวบ้ เดยี ว แวบ้ เดยี วเทา่ นัน้ มนั หาย
สงสยั มนั ขาดไป ตกไป ใจจงึ เพลนิ ในการพจิ ารณาและคน้ หาเรอ่ื งทใี่ จ
ยังคดิ ยงั สงสยั เมอ่ื เจอแลว้ พจิ ารณาเขา้ ไป มนั ขาดไปๆ ตกไปๆ จงึ ทํา
ใหเ้ พลนิ ในการพจิ ารณา ตอ่ ไปจติ ของทา่ นกไ็ หลเป็ นนํ้าซบั นํ้าซมึ คอื
ไมม่ เี ผลอเลย เวน้ เสยี แตห่ ลบั

กอ่ นจะหลบั พจิ ารณาอะไร เมอื่ ตนื่ ขน้ึ กจ็ บั พจิ ารณาตอ่ ไปไดเ้ ลย ครนั้
ตอ่ มา จติ ของทา่ นก็ตกวา่ ง จติ วา่ งนี้ ทา่ นวา่ ยงั ไมใ่ ชน่ พิ พานดอกนา
บางคนอาจจะเขา้ ใจวา่ จติ วา่ งนคี้ อื นพิ พาน ทา่ นวา่ ยังไมใ่ ช่ เวลาผา่ น
ไปแลว้ คอ่ ยรู ้ ทา่ นวา่ ตอ้ งยอ้ นจติ เขา้ มารตู ้ วั ผทู ้ ร่ี วู ้ า่ วา่ งนัน้ อกี

แตจ่ ติ ของทา่ นพระอาจารยน์ ไ้ี มม่ ขี ณะ เหมอื นครบู าอาจารยอ์ งคอ์ น่ื ๆ

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

32

เป็ นชนดิ ทเี่ หยี่ วแหง้ ไปเลย (จติ ชนดิ นใี้ นตํารากค็ งมบี อก) จากนัน้ ไป
ทา่ นวา่ มนั ไมเ่ หมอื นแตก่ อ่ น คอื มนั ไมต่ ดิ กบั อะไร เหมอื นกบั ทงิ้ เมล็ด
งาใสป่ ลายเขม็ ทา่ นวา่ มนั ไมต่ ดิ ซง่ึ แตก่ อ่ นทย่ี งั มกี เิ ลสอยมู่ นั ก็รู ้ เมอ่ื
มนั หมดทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งแลว้ ทจี่ ะละ จะบําเพญ็ จะไมใ่ หร้ ไู ้ ดอ้ ยา่ งไร
ทา่ นวา่ มนั รแู ้ ตส่ มมตุ ทิ ว่ั ไปของโลก ทใี่ ชก้ นั กใ็ ชไ้ ปธรรมดา บางคน
อาจจะเขา้ ใจวา่ ครบู าอาจารยว์ า่ ทา่ นหมดกเิ ลสแลว้ ทําไมจงึ ดุ และดุ
เกง่ ดว้ ย ทา่ นวา่ อนั นัน้ มนั เป็ นพลงั ของธรรม มนั ไมใ่ ชก่ เิ ลส เราเคย
เป็ นมาเรารู ้ ทา่ นวา่ พวกเรานจ้ี ติ ยงั ไมเ่ ป็ นธรรม มนั มแี ตพ่ ลงั ของกเิ ลส

เมอ่ื เห็นทา่ นแสดงอาการอยา่ งนนั้ ก็เขา้ ใจวา่ จะเหมอื นกนั กบั เรา
ทา่ นวา่ ถา้ อยากรใู้ หป้ ฏบิ ตั ิ เมอ่ื จติ ถงึ ทสี่ ดุ หมดความสงสยั ในตวั
แลว้ จะรเู้ อง
๏ พรรษาท่ี ๑๓-๑๖

พรรษาท่ี ๑๓-๑๖ ในปี พ.ศ. ๒๔๙๙-๒๕๐๐ ทา่ นจําพรรษาทวี่ ดั ป่ า
บา้ นตาด ครนั้ เมอื่ อกพรรษาแลว้ ญาตทิ างบา้ นศรฐี านไดเ้ ขยี น
จดหมายมาบอกวา่ สามเณรนอ้ ย สามเณรอนุ่ จะตอ้ งคดั เลอื กทหารใน
ปี พ.ศ. ๒๕๐๑

เมอ่ื เสร็จธรุ ะคอื รับกฐนิ ทําธรุ ะเกยี่ วกบั การตดั เย็บจวี รเสร็จแลว้ ทา่ นก็
ไดพ้ าสามเณรนอ้ ย สามเณรอนุ่ ไปบา้ นเพราะเณรสององคน์ เี้ ป็ น
ลกู นอ้ งสาวของโยมแมข่ องทา่ น ทา่ นจงึ ตอ้ งไดเ้ ป็ นภาระพาไป

พอดเี มอื่ ไปถงึ แลว้ ปรากฏวา่ ยงั ไมใ่ ชป่ ีนัน้ จะเป็ นปี พ.ศ. ๒๕๐๒ แลว้
ทา่ นจงึ ไดพ้ าสามเณรสององคน์ ัน้ ไปเทยี่ ววเิ วกตอ่ ไปทางอําเภอ
มกุ ดาหาร (จงั หวดั มกุ ดาหาร) แถวภวู ดั บา้ นดงมนั และภเู กา้ ทอี่ ยู่
ใกลเ้ คยี งกบั ภจู อ้ กอ้

ขณะนัน้ ทา่ นพระอาจารยห์ ลา้ เขมปตฺโต กอ็ ยภู่ จู อ้ กอ้ ทา่ นไปเยย่ี ม
ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องทภ่ี เู กา้ จากนัน้ คณะทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์
ทองกไ็ ดเ้ ดนิ ทางตอ่ ไปยงั บา้ นหว้ ยทราย ซง่ึ ระยะนัน้ ทา่ นพระ
อาจารยศ์ รี มหาวโี รทา่ นไดพ้ าพระเณร ศษิ ยข์ องทา่ นพกั อยกู่ อ่ น
แลว้

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

33

พระอาจารยห์ ลา้ เขมปตฺโต พระอาจารยศ์ รี มหาวโี ร

คณุ แมช่ แี กว้ เสยี งลา้ (องคข์ า้ งหลงั ) ถา่ ยภาพกบั เพอื่ นแมช่ ี
ณ สาํ นักชบี า้ นหว้ ยทราย ต.คําชะอี อ.คําชะอี จ.มกุ ดาหาร

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

34

๏ พกั อยทู่ บี่ า้ นหว้ ยทราย

กอ่ นหนา้ ทท่ี า่ นจะไปถงึ มชี าวบา้ นหว้ ยทรายคนหนงึ่ ชอื่ วา่ พอ่ ปัน เขา
จะซอ้ื ที่ เขาจงึ มากราบเรยี นทา่ นพระอาจารยศ์ รวี า่ จะสมควรซอ้ื ไหม
เพราะทแ่ี หง่ นัน้ มนั แรงมาก (เขด็ มาก) มนี ้ําไหลซมึ อยตู่ ลอด ทงั้
หนา้ แลง้ หนา้ ฝน

ทา่ นพระอาจารยศ์ รเี ลยบอกวา่ ถา้ เขาจะขายกซ็ อ้ื เอาไวเ้ สยี แลว้
อาตมาจะไปพกั ใหด้ อก เพราะทมี่ นั แรง ยง่ิ กวา่ นก้ี เ็ คยไดไ้ ปพักใหเ้ ขา
อยแู่ ลว้ พอ่ ปันกเ็ ลยซอื้ เอาทแี่ หง่ นัน้ แลว้ กท็ ําตะแครร่ า้ นไว ้ ๗ แหง่
เพราะพระเณรทไี่ ปกบั ทา่ นพระอาจารยศ์ รมี หี ลายองค์ เมอ่ื เขาทําเสร็จ
แลว้ กม็ านมิ นตท์ า่ นใหไ้ ปพกั ให ้ กพ็ อดที า่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องไปถงึ
ทา่ นพระอาจารยศ์ รกี ็เลยพดู วา่ เอา ครบู า ไปพักใหเ้ ขาหน่อย เพราะ
ทา่ นพระอาจารยศ์ รอี อ่ นกวา่ จงึ เรยี กครบู า ทา่ นพระอาจารยว์ า่ ก็ใคร
บอกใหเ้ ขาทํากไ็ ปซี แลว้ เถยี งกนั ไปเกยี่ งกนั มา ทา่ นพระอาจารยศ์ รวี า่
หมผู่ มฝากใหค้ รบู านัน้ แหละไป ผลทสี่ ดุ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องเป็ น
ผแู ้ พ ้ เลยไดไ้ ปพักในทแี่ หง่ นัน้

ณ ทแ่ี หง่ นัน้ อยใู่ กลก้ บั สาํ นักของ คณุ แมช่ แี กว้ เสยี งลา้ เวลาออกไป
จากบา้ นหว้ ยทรายจะมองเหน็ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องไดไ้ ปกบั
สามเณรนอ้ ย สว่ นขา้ พเจา้ (ทา่ นพระอาจารยอ์ นุ่ ฐติ ธมฺโม) ทา่ น
ไมใ่ หไ้ ปดว้ ย ใหด้ แู ลรกั ษาบรขิ ารทไ่ี มไ่ ดเ้ อาไปดว้ ย เมอื่ ทา่ นไปถงึ วนั
แรก พอจะคํา่ ทา่ นกส็ รงนํ้า แลว้ กล็ งเดนิ จงกรม พอเหนอ่ื ยและดกึ
หน่อยทา่ นกข็ น้ึ แครข่ น้ึ รา้ น ไหวพ้ ระสวดมนต์ เสร็จแลว้ กจ็ ะนั่งภาวนา
กอ่ นจะน่ังภาวนาทา่ นไดน้ กึ ในใจวา่ ถา้ หากมเี จา้ ทเ่ี จา้ ฐานอยนู่ ี้ กข็ อให ้
ขยับขยายไปทอ่ี นื่ เสยี

เพราะทน่ี ชี้ าวบา้ นเขาจะทํา อยากทํากนิ ทําทาน หรอื วา่ ถา้ ไมไ่ ปแลว้
ก็อยา่ เบยี ดเบยี นเขา ทา่ นนกึ อยา่ งนัน้ แลว้ กน็ ั่งภาวนา มแี ปลกผดิ
สงั เกตอยวู่ า่ นํ้าทเี่ คยไหลซมึ อยนู่ ัน้ ปรากฏวา่ ยน่ เขา้ มาทกุ วัน คอื แหง้
เขา้ มาๆ จนวนั ที่ ๗ ยงั เหลอื อยแู่ ตป่ ากบอ่ เทา่ นัน้ พอทา่ นพกั อยไู่ ด ้
ครบ ๗ วนั แลว้ ทา่ นกก็ ลบั วัด

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

35

๏ พญานาคอพยพหนไี ปถา้ มว่ ง
ตอ่ มา คณุ แมช่ เี จยี ง ซงึ่ อยสู่ าํ นักชใี กลท้ แี่ หง่ นัน้ แมช่ อี งคน์ เี้ ป็ น
นอ้ งสาวของโยมพอ่ ทา่ นพระอาจารยอ์ นิ ทรถ์ วาย สนฺตสุ ฺสโก วัดป่ า
บา้ นนาคํานอ้ ย ตําบลบา้ นกอ้ ง อาํ เภอนายงู จังหวดั อดุ รธานี (ใน
ปัจจบุ นั ) เขาไปจังหนั ทว่ี ัด แลว้ ถามทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องวา่ ได ้
ปรากฏอะไรบา้ ง

พระอาจารยอ์ นิ ทรถ์ วาย สนฺตสุ ฺสโก
ทา่ นพระอาจารยต์ อบวา่ มนั จะมอี ะไร คณุ แมช่ เี จยี งเลยพดู วา่ เขาไป
ลาขา้ นอ้ ย ถามเขาวา่ จะไปไหน เขาบอกวา่ จะไปอยถู่ ํ้ามว่ ง ทําไมจงึ จะ
ไป ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องบอก ทา่ นบอกวา่ อยา่ งไร เขากพ็ ดู ให ้
ฟัง คําพดู นัน้ เป็ นคําพดู คําเดยี วกบั ทท่ี า่ นพระอาจารยน์ กึ และคณุ แมช่ ี
เจยี งยงั บอกใหแ้ สดงรอยไวใ้ หด้ ดู ว้ ย เวลาเชา้ แมอ่ อกไปจงั หนั ไดพ้ า
แมอ่ อกไปดเู ป็ นรอยคลา้ ยๆ กบั รอยรถยนต์ คณุ แมช่ เี จยี งพดู
ตอ่ มาคณุ แมช่ เี จยี งกพ็ ดู อกี วา่ มเี จา้ ทอ่ี ยภู่ หู นิ ขนั ธ์ บา้ นดงมนั อําเภอ

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

36

มกุ ดาหาร (จงั หวดั มกุ ดาหาร ในปัจจบุ นั ) มาลาวา่ ผมจะไปเกดิ ผมไป
ลาทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องมา คณุ แมช่ เี จยี งถามวา่ รจู ้ กั ทา่ นดว้ ยหรอื
เขาบอกวา่ รู ้เขาไดเ้ คยไปปฏบิ ตั ทิ า่ นอยทู่ ภี่ วู ัด บา้ นดงมนั เพราะเขา
สองลกู นอี้ ยใู่ กลก้ นั อยคู่ นละฝั่งทาง ผมอยู่ภปู ่ินขนั ธน์ มี้ าได ้ ๒ หมน่ื ปี
แลว้ ผมจะไปเกดิ แตไ่ มท่ ราบวา่ จะไปเกดิ ทไ่ี หนและเกดิ เป็ นอะไร

ความรขู ้ องทา่ นพระอาจารยท์ เี่ กยี่ วกบั ดา้ นน้ี ตามทเี่ คยอยกู่ บั ทา่ นมา
เขา้ ใจเอาเองวา่ ความรขู ้ องทา่ นในดา้ นนไ้ี มม่ ี บางคนอาจเขา้ ใจวา่ ครู
บาอาจารยท์ ที่ า่ นภาวนาเป็ นแลว้ จะรูท้ กุ สง่ิ ทกุ อยา่ งไปนัน้ ไมใ่ ช่ จะ
เป็ นไดเ้ ฉพาะบางรายเทา่ นัน้ ไมท่ วั่ ไป แตว่ า่ อาสวกั ขยญาณ คอื รวู ้ า่
กเิ ลสหมดไปนเี้ หมอื นกนั หมด สว่ นความรปู ้ ลกี ยอ่ ยนไี้ มเ่ หมอื นกนั ผทู ้ ่ี
ไดศ้ กึ ษาตาํ ราทางศาสนามากจะเขา้ ใจ แตผ่ ทู ้ ศ่ี กึ ษานอ้ ยอาจจะยัง
สงสยั จงึ ไดเ้ ขยี นไวใ้ นทน่ี ดี้ ว้ ย

พญานาคทว่ี า่ นัน้ เดย๋ี วนกี้ ลบั มาทเี่ ดมิ แลว้ และมนี ํ้าไหลซมึ ออกมาอกี
เหมอื นเดมิ จากนัน้ ทา่ นกไ็ ดเ้ ทย่ี ววเิ วกตอ่ ไปทางอําเภอธาตพุ นม
จังหวัดนครพนม กลบั มาอาํ เภอนาแก พกั อยทู่ ถ่ี ํ้าตาฮด ปัจจบุ นั ชอื่ ถํ้า
โพธท์ิ อง บา้ นแจง้ มะหบั พกั อยนู่ ัน้ ไดป้ ระมาณ ๑ เดอื น มเี รอื่ งทขี่ บขัน
อยเู่ รอ่ื งหนง่ึ คอื เมอื่ ทา่ นพกั อยนู่ ัน้ ชาวบา้ นยงั ไมร่ จู ้ กั ทา่ นเพราะไมเ่ คย
อยมู่ ากอ่ น เขาพากนั ถามถงึ ชอ่ื ของทา่ น ทา่ นก็บอกชอ่ื ทา่ นวา่ ญาพอ่
ผกั กะโดน คอื ปกตทิ า่ นพระอาจารยท์ า่ นจะชอบฉันผกั เป็ นพเิ ศษ และ
หนา้ นัน้ ผกั กะโดนกาํ ลงั ออกดอก ทา่ นก็เลยบอกชอ่ื ของทา่ นแบบนัน้
ชาวบา้ นพากนั หวั เราะ พอพกั ทน่ี ัน้ พอสมควรแลว้ กเ็ ดนิ ทางกลบั บา้ น
หว้ ยทราย และจําพรรษาทบี่ า้ นหว้ ยทรายในปี พ.ศ. ๒๕๐๑ เมอื่ ออก
พรรษาแลว้ ทา่ นก็กลบั บา้ นศรฐี านอกี ประมาณเดอื นธนั วาคม พา
สามเณรนอ้ ย สามเณรอนุ่ ไปรบั ใบหมายเรยี กจะเขา้ เกณฑท์ หาร แต่
เนอ่ื งจากสามเณร ๒ องคน์ สี้ อบนักธรรมได ้ คอื ทางการเขาอนุญาตให ้
ยกเวน้ ได ้ ทา่ นจงึ ขอใหเ้ ขายกเวน้ ให ้ เมอ่ื เสร็จธรุ ะแลว้ ทา่ นกอ็ อกจาก
บา้ นศรฐี านไปทางอําเภอมกุ ดาหาร (จังหวดั มกุ ดาหาร ในปัจจบุ นั ) ไป
พักอยทู่ ภี่ วู ดั เพราะวา่ ภวู ัดนอี้ ากาศดี ทา่ นพระอาจารยช์ อบสถานทแ่ี หง่
นี้

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

37

หลวงป่ บู วั สริ ปิ ณุ ฺโณ พระอาจารยอ์ นุ่ (อนุ่ หลา้ ) ฐติ ธมฺโม

มเี วลาผา่ นไปทางนัน้ ท่านจงึ มกั จะไปพกั อยบู่ อ่ ย เมอื่ พกั อยพู่ อสมควร
แลว้ กเ็ ดนิ ทางตอ่ ไปยงั ภเู กา้ บา้ นโคกกลาง สมยั กอ่ นขน้ึ กบั อําเภอคํา
ชะอี แตท่ กุ วนั นคี้ งขน้ึ กบั อําเภอนคิ มคําสรอ้ ย ครนั้ พกั อยทู่ ภี่ เู กา้

พอสมควรแลว้ กไ็ ดเ้ ดนิ ทางตอ่ ไปยงั บา้ นหว้ ยทราย และไดท้ ําการ
บวชพระใหแ้ กส่ ามเณรนอ้ ย สามเณรอนุ่ ในปี พ.ศ. ๒๕๐๒ ทา่ นกไ็ ด ้
จําพรรษาทบี่ า้ นหว้ ยทรายอกี ๒ พรรษา

๏ พรรษาที่ ๑๗-๑๙

เมอ่ื ออกพรรษาแลว้ กไ็ ดเ้ ดนิ ทางกลบั มาทางจงั หวดั อดุ รธานี เขา้ ไปยงั
สํานักวดั ป่ าบา้ นตาด และในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ นัน้ กไ็ ดพ้ กั จําพรรษาอยทู่ ่ี
วัดป่ าบา้ นตาด ครนั้ ออกพรรษาแลว้ ทา่ นกไ็ ดเ้ ดนิ ทางไปยงั วดั ราษฎร
สงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง) ตําบลหนองบวั บาน อําเภอหนองววั ซอ
ของ หลวงป่ บู วั สริ ปิ ณุ ฺโณ

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

38

ครนั้ เมอ่ื พกั พอสมควรแลว้ ทา่ นพระอาจารยก์ เ็ ดนิ ทางตอ่ ไปยงั วดั ถ้ํา
กลองเพล ของหลวงป่ ขู าว อนาลโย ขณะนัน้ ทา่ นพระอาจารยจ์ วนทา่ น
กพ็ ักอยทู่ น่ี ั่น แลว้ ทา่ นก็เลยชวนกนั ไปเทยี่ วจงั หวดั เชยี งใหม่ ทไ่ี ป
ดว้ ยกนั ก็มี ทา่ นพระอาจารยจ์ วน กลุ เชฏโฐ, ทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์
ทอง ธมฺมวโร, ทา่ นพระอาจารยเ์ พยี ร วริ โิ ย, หลวงพอ่ ไท และ
สามเณรอกี ๑ องคช์ อ่ื สามเณรคาสี ทแี รกทา่ นกไ็ ดน้ ั่งรถ ตอ่ เมอ่ื
หมดคา่ รถแลว้ กเ็ ดนิ ทา่ นพดู วา่ การเดนิ ทางคราวนล้ี าํ บากมากเพราะ
ขน้ึ ๆ ลงๆ ตามเขาระหวา่ งเมอื งเลยตอ่ นครไท เหน็ดเหนอ่ื ยมากไม่
เหมอื นเดนิ ตามทรี่ าบ และเดนิ ทางจนถงึ จงั หวัดเชยี งใหมโ่ ดยนั่งรถ
บา้ ง เดนิ บา้ ง

เมอ่ื ไปถงึ เชยี งใหมแ่ ลว้ ก็ไดไ้ ปดหู ลายแหง่ และพกั อยนู่ านพอสมควร
ทา่ นวา่ ทางเชยี งใหมน่ ไ้ี มเ่ ป็ นทสี่ บายของทา่ น ทา่ นก็ไดเ้ ดนิ ทางกลบั
อสี านอกี โดยนั่งรถไฟ ตอนทน่ี ่ังรถไฟกลบั ทา่ นกเ็ ลา่ เรอื่ งขบขนั ใหฟ้ ัง
วา่ มพี ระองคห์ นงึ่ มาคยุ ดว้ ย คยุ ไปหลายเรอื่ งหลายราว พระองคน์ ัน้ พดู
วา่ ทา่ นไดภ้ าษาทกุ ภาษา ทา่ นพระอาจารยค์ งจะรําคาญหรอื ทา่ นคดิ จะ
หยอกเลน่ ก็ไมท่ ราบ กพ็ ดู ภาษาอนั หนง่ึ ขนึ้ มา สาํ เนยี งเหมอื นสําเนยี ง
ภาษาญวน

แตค่ ําพดู นัน้ องคท์ า่ นพระอาจารยเ์ องก็ไมร่ จู ้ กั เป็ นภาษาป่ า พอตก
ประโยค ทา่ นพระอาจารยจ์ วนกข็ น้ึ รับเลย สาํ เนยี งคลา้ ยๆ กนั โดยท่ี
ไมไ่ ดน้ ัดกนั เอาไว ้ เมอื่ พดู แลว้ กห็ นา้ ตาเฉย พระองคน์ ัน้ มองหนา้ เพราะ
ทา่ นตดิ ภาษาป่ า ทา่ นวา่ จา้ งมนั กไ็ มร่ ดู ้ อก แมแ้ ตเ่ ราคนพดู เองยงั ไมร่ ู ้
ทา่ นวา่

ในปี พ.ศ. ๒๕๐๔-๒๕๐๕ นี้ ทา่ นจําพรรษาทบ่ี า้ นหว้ ยทรายอกี เมอ่ื
ออกพรรษาไดเ้ วลาพอสมควรแลว้ ทา่ นกไ็ ดเ้ ดนิ ทางมาอดุ รธานอี กี
เขา้ ไปทว่ี ัดราษฎรสงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง) ของหลวงป่ บู วั สริ ปิ ณุ ฺ
โณ ครนั้ พกั อยทู่ วี่ ดั ราษฎรสงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง) ไดน้ าน
พอสมควรแลว้ กไ็ ดก้ ราบลาหลวงป่ บู วั พาขา้ พเจา้ (ทา่ นพระอาจารย์
อนุ่ ฐติ ธมฺโม) ไปเทยี่ ววเิ วกทางถํ้าจนั ทร์ อําเภอบงึ กาฬ จงั หวดั
หนองคาย ในระยะนัน้ พวกทหารป่ า ผกค. กําลงั เรม่ิ ระบาด พวกทหาร

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

39

คอยสอดสอ่ งดแู ลอยทู่ กุ แหง่ ทถ่ี ํ้าจนั ทรน์ ัน้ แตก่ อ่ นยงั เป็ นดงหนาป่ า
ทบึ
เมอ่ื ทา่ นพระอาจารยจ์ วนไปพกั อยทู่ นี่ ัน้ กไ็ ดม้ ชี าวบา้ นพากนั อพยพเขา้
ไปปลกู บา้ น บกุ เบกิ ป่ า ในระยะนัน้ ก็มอี ยปู่ ระมาณ ๓๐-๔๐ ครอบครวั
วันหนง่ึ พอทําขอ้ วตั รปัดกวาดเสร็จ กส็ รงน้ําอาบนํ้ากนั เสร็จแลว้ ก็
รวมกนั ฉันนํ้ารอ้ น และพดู คยุ กนั ไปหน่อย ขา้ พเจา้ (ทา่ นพระอาจารย์
อนุ่ ฐติ ธมฺโม) จงึ ออกไปเก็บผา้ อาบน้ําทตี่ ากปไู วก้ บั ลานหนิ มองเหน็
เครอื่ งบนิ ปีกตดั บนิ ขา้ มมาจากฝ่ังลาว มองเห็นเครอื่ งบนิ ลาํ นัน้ เอยี งปีก
และบนิ ผา่ นเขา้ มายงั ถํ้าจนั ทร์ ขา้ พเจา้ ก็เลยกวกั มอื ใส่ เครอื่ งบนิ ลํานัน้
คงจะเป็ นเครอื่ งบนิ ลาดตระเวน พอเครอ่ื งบนิ ลํานัน้ เหน็ กเ็ ลยบนิ วนบนิ
เวยี นอยนู่ ัน้
เขาคงผดิ สงั เกต คงจะเขา้ ใจวา่ เป็ นทพั ของพวก ผกค. จงึ ไดบ้ นิ อยา่ ง
นัน้ บนิ เวยี นอยจู่ นมดื ไดป้ ระมาณทมุ่ เศษๆ แลว้ คอ่ ยหนี ทา่ นพระ
อาจารยจ์ วนก็ไดไ้ ฟฉาย ๒ กระบอกสอ่ งขนึ้ ใสเ่ ครอ่ื งบนิ แลว้ เตน้ ลอ้
เครอ่ื งบนิ ยง่ิ วนเวยี นกนั ใหญ่ ไปทางทศิ เหนอื ทศิ ใต ้ ทศิ ตะวนั ออก
ทศิ ตะวนั ตก คดิ ดธู รรมดาแลว้ มนั กบ็ า้ ทัง้ ๒ ทางนะ ทงั้ ทางอากาศและ
ทางดนิ พวกเรากไ็ มก่ ลวั เพราะพวกเราไมม่ อี ะไรนี่ ดเี ขาไมย่ งิ ปืนลง
มาใส่ ถา้ เขายงิ ปืนลงมาก็จะกลวั อยแู่ หละ เพราะลกู ปืนมนั ใชญ่ าตพิ ่ี
นอ้ งของใคร
เมอื่ พกั อยทู่ ถี่ ้ําจันทรน์ านพอสมควรแลว้ ทา่ นกไ็ ดพ้ ากนั มาทางอาํ เภอ
สวา่ งแดนดนิ พรอ้ มทงั้ ทา่ นพระอาจารยจ์ วนและพระตดิ ตามทา่ นพระ
อาจารยจ์ วน พอดเี ป็ นงานสรงน้ําทําบญุ ครบรอบ ทา่ นพระอาจารย์
พรหม จริ ปญุ ฺโญ วัดบา้ นดงเย็น (วัดประสทิ ธธิ รรม) ตาํ บลดงเย็น
อําเภอบา้ นดงุ จงั หวัดอดุ รธานี

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

40

พระอาจารยพ์ รหม จริ ปํุ ฺโญ พระอาจารยก์ งมา จริ ปํุ ฺโญ

เมอื่ เสร็จงานทา่ นแลว้ กไ็ ดเ้ ดนิ ทางตอ่ ไปวดั ดอยธรรมเจดยี ์ ตําบลตอง
โขบ อําเภอโคกศรสี พุ รรณ จงั หวัดสกลนคร ไปในงานเผาศพ
ของ ทา่ นพระอาจารยก์ งมา จริ ปญุ ฺโญ เสร็จงานแลว้ ทา่ นพระ

อาจารยจ์ วนและพระตดิ ตามกไ็ ดเ้ ดนิ ทางไปวเิ วกแถวอําเภอนาแก ถ้ํา
ตาฮด (ถํ้าโพธทิ์ อง)

ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องทา่ นกก็ ลบั บา้ นศรฐี านอกี เพอื่ เยย่ี มโยมแม่
ของทา่ น และไดเ้ อาโยมแมข่ องทา่ นบวชพรอ้ มกบั นอ้ งสาวของโยมแม่
ของทา่ น ซง่ึ เป็ นโยมแมข่ องขา้ พเจา้ (ทา่ นพระอาจารยอ์ นุ่ ฐติ ธมฺ

โม) ตอนทเ่ี อาพวกโยมแมบ่ วชน้ี ไปดงึ เอามาเลยนะ กระท่ังพอ่ ของ
พวกโยมแม่ พวกโยมแมก่ ไ็ มไ่ ดล้ า เพราะผเู ้ ฒา่ ไปทงุ่ นายงั ไมก่ ลบั
ครนั้ ตอ่ มา ๒-๓ วนั ผเู ้ ฒา่ มาตกั บาตร ไมเ่ หน็ ลกู สาวมาตกั บาตรดว้ ย ก็
เลยถามหมทู่ ต่ี กั บาตรอยดู่ ว้ ยกนั วา่ เขาออี่ บ อบี่ บุ ผา ไปไหน ไมเ่ หน็
มาตกั บาตร ๒-๓ วนั แลว้

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

41

พวกหมทู่ ร่ี จู ้ ักก็หวั เราะแลว้ บอกวา่ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องเอาไป
บวชแลว้ และไปแลว้ ไปทางสกลนคร อดุ รธานี โนน้ แหละ ผเู ้ ฒา่ กเ็ ลย
ออกอทุ านวา่ โอย๋ มนั จะบวช มนั กไ็ มบ่ อกกซู กั คํานอ้ คดิ แลว้ กน็ ่า
สงสารผเู ้ ฒา่ มวั แตไ่ ปทงุ่ นา หลานขโมยเอาลกู สาวหนจี อ้ ย
ในระยะนัน้ อายขุ องโยมแมข่ องทา่ นพระอาจารยไ์ ดป้ ระมาณ ๖๖-๖๗
ปี แลว้ ทา่ นพระอาจารยก์ ไ็ ดพ้ าโยมแมข่ องทา่ นเดนิ ทางไปอดุ รฯ เขา้
ไปสวู่ ดั ป่ าบา้ นตาด อยวู่ ดั ป่ าบา้ นตาดกบั ทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั ได ้
ประมาณ ๒ เดอื น
คอื ทวี่ ัดป่ าบา้ นตาดน้ี ทา่ นพระอาจารยไ์ มถ่ กู กบั อากาศทที่ า่ นไดเ้ คย
อยมู่ า ๓ ปี ปีแรกกไ็ มค่ อ่ ยเทา่ ไร พอปีท่ี ๒ ที่ ๓ นแี้ พม้ าก คอื คนั ตาม
ตวั ตามผวิ หนังออ่ นๆ แลว้ เป็ นตมุ่ ขนึ้ พองคลา้ ยๆ กบั ไฟไหม ้ เสร็จแลว้
ก็เปื่ อย

คณุ หมออวย เกตสุ งิ ห์

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

42

ขอโทษ เวลาทา่ นไปบณิ ฑบาต ตอ้ งไดเ้ อาผา้ มดั เอาไว ้ เพราะกลวั
น้ําเหลอื งตดิ ผา้ มนั เป็ นทลี่ กู อณั ฑะดว้ ย จนจะเดนิ ไมไ่ ดบ้ างที ในชว่ ง
นัน้ คณุ หมออวย เกตสุ งิ ห์ กไ็ ดเ้ ขา้ ไปวัดป่ าบา้ นตาดแลว้

คณุ หมออวยทา่ นสงสยั นํ้า เอานํ้าไปตรวจ ไปวจิ ัยกไ็ มพ่ บอะไร ทา่ น
พระอาจารยเ์ คยพดู วา่ อตุ สุ ปั ปายะ อากาศไมเ่ ป็ นทสี่ บายมนั เป็ นอยา่ ง
นี้ ทา่ นเคยเลา่ วา่ ถา้ หากวา่ อากาศไมผ่ ดิ กบั ทา่ นอยา่ งนี้ ทา่ นจะอยกู่ บั
ทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั ไปตลอด เพราะการอยกู่ บั ครบู าอาจารย์
ภาระธรุ ะมนั นอ้ ยไมเ่ หมอื นอยเู่ ฉพาะเรา เพราะภาระสว่ นมากกเ็ ป็ นของ
ครบู าอาจารย์ เรามเี พยี งแตค่ อยรบั ใชท้ า่ น มนั สะดวกสบายดี ทา่ นเคย
พดู

เมอื่ ทา่ นไปอกี (พาโยมแมไ่ ป) กแ็ สดงอาการขนึ้ อกี โรคทวี่ า่ แตเ่ มอื่
ออกไปจากวัดป่ าบา้ นตาดแลว้ ก็หาย โดยทไ่ี มต่ อ้ งฉันหยกู ฉันยาอะไร
แตอ่ ยวู่ ัดป่ าบา้ นตาดนัน้ ทัง้ ฉันยา ทงั้ ทายา มนั กไ็ มห่ าย เมอ่ื เรมิ่ มี
อาการเกดิ ขนึ้ อยา่ งนัน้ แลว้ ทา่ นกก็ ราบเรยี นทา่ นพระอาจารยม์ หาบวั
วา่ จะตอ้ งไดพ้ าโยมแมข่ องทา่ นออกไปอยทู่ อี่ น่ื แลว้ ทา่ นก็ปรกึ ษากนั
วา่ จะพาไปอยทู่ ไ่ี หน ก็เลยตกลงจะไปอยกู่ บั หลวงป่ บู วั สริ ปิ ณุ ฺโณ วดั
ราษฎรสงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง) บา้ นหนองแซง

๏ ผเี ปรตบา้ นกดุ เรอื คา

ขอยอ้ นกลบั มาพดู เรอ่ื งผเี ปรตอกี ครงั้ ในปีหนงึ่ ทา่ นพระอาจารยไ์ ด ้
ออกเทยี่ ววเิ วกในหนา้ แลง้ เมอ่ื ทา่ นวเิ วกไปถงึ วดั กดุ เรอื คา บา้ นกดุ
เรอื คา ตําบลกดุ เรอื คํา อําเภอวานรนวิ าส จงั หวดั สกลนคร ก็เป็ นเวลา
จวนจะมดื ทา่ นไดเ้ ขา้ ไปในวดั กดุ เรอื คาํ พระเณรกต็ อ้ นรบั จัดสถานท่ี
ใหพ้ ัก ทา่ นเลา่ วา่ กฏุ วิ า่ งกม็ อี ยหู่ ลายหลงั แตจ่ ัดใหท้ า่ นและทา่ นพระ
อาจารยเ์ พยี รพกั ทศ่ี าลาปฏบิ ตั ธิ รรม สงั เกตดพู ระเณรรวมกนั อยกู่ ฏุ ลิ ะ
หลายองคท์ ัง้ ๆ ทกี่ ฏุ วิ า่ งยงั มี

เมอ่ื ทา่ นสรงน้ําเสร็จเรยี บรอ้ ยแลว้ ทา่ นก็ครองผา้ ไปกราบนมสั การทา่ น

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

43

เจา้ อาวาส ซง่ึ มนี ามวา่ พระอปุ ชั ฌายเ์ ถอ่ื น หรอื พระครอู ดลุ สงั ฆ
กจิ (หลวงป่ มู หาเถอื่ น อชุ ุกโร) โดยให ้ทา่ นพระอาจารยเ์ พยี ร วริ ิ
โย อยเู่ ฝ้าบรขิ าร ครนั้ กราบทา่ นเจา้ อาวาสแลว้ กพ็ ดู คยุ กนั ตอ่ จนเป็ น
เวลาประมาณ ๓ ทมุ่ ทา่ นจงึ กลบั มาทพี่ กั แลว้ กท็ ําวตั ร ไหวพ้ ระ สวด
มนต์ ยงั ทําวตั รไมท่ นั ถงึ ไหน ทา่ นไดย้ นิ เสยี งดงั ขา้ งนอกกอ็ กแกก๊ ๆ
นกึ วา่ หมามนั จะมาคาบรองเทา้ หนเี พราะเป็ นรองเทา้ หนัง ทา่ นจงึ หยดุ
ออกไปเกบ็ รองเทา้ เขา้ มาไวข้ า้ งใน แลว้ ไหวพ้ ระตอ่
เสยี งนัน้ กย็ งั ดงั อยู่ ดงั เขา้ มาในหอ้ งทนี ี้ เมอ่ื ไหวพ้ ระเสร็จทา่ นก็สอ่ งไฟ
ฉายไปดู เหน็ ทา่ นพระอาจารยเ์ พยี รนั่งภาวนาอยู่ จงึ ถามทา่ นพระ
อาจารยเ์ พยี รวา่ เสยี งอะไร ทา่ นพระอาจารยเ์ พยี รตอบวา่ มนั ดงั อยู่
นานแลว้
บางทกี เ็ ขา้ ใจวา่ ตพู ้ ระไตรปิฎกลม้ ทา่ นพระอาจารยเ์ พยี รพดู ...ถา้ ดบั
ไฟเสยี งจะดงั ขน้ึ ตา่ งองคต์ า่ งกส็ อ่ งไฟฉายไปดู กไ็ มเ่ หน็ พบอะไร เมอ่ื
ดอู ยชู่ นั้ ลา่ งเสยี งจะไปดงั อยชู่ นั้ บน เพราะศาลาเป็ น ๒ ชนั้ เมอ่ื ตามขน้ึ
ไปดชู นั้ บน ก็จะมาดงั อยชู่ นั้ ลา่ ง จนทา่ นทัง้ สององคแ์ น่ใจวา่ นค่ี งจะ
เป็ นเปรตแน่ แลว้ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องก็เลยพดู วา่ ถา้ เป็ นเปรต
จรงิ ก็อยา่ มารบกวนเพราะเดนิ ทางมาเหนอ่ื ย จะเป็ นบาปเป็ น
กรรมหนกั ยงิ่ กวา่ เกา่ นะ ใหไ้ วพ้ กั บา้ ง จากนน้ั เสยี งก็ไดเ้ งยี บไป
ตลอดคนื ไมม่ เี สยี งรบกวนอกี

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

44

พระอาจารยเ์ พยี ร วริ โิ ย
๏ คนทเ่ี ป็ นเปรต
คนทเ่ี ป็ นเปรตนัน้ เดมิ เป็ นทายกวดั เกบ็ ปัจจยั (เงนิ ) ของวัด แลว้ นําไป
ซอ้ื หวย (ซอ้ื เบอร)์ ยังไมท่ นั ไดใ้ ชแ้ ทน และไมไ่ ดส้ ง่ั บอกลกู เมยี เอาไว ้
เมอื่ ตายไปแลว้ จงึ เป็ นเปรต ชาวบา้ นกไ็ มร่ แู ้ น่วา่ เป็ นใครกนั แน่ แต่
สงสยั เพราะคนนตี้ ายไปจงึ มเี ปรต ลกู เมยี ก็ทําบญุ อทุ ศิ ใหแ้ ตก่ ย็ งั ไม่
หาย ครนั้ ตอ่ มามคี นเหน็ คอื เหน็ ทายกคนนัน้ นั่งหอ้ ยเทา้ ไกวขาอยทู่ ่ี
แหง่ ใดแหง่ หนง่ึ ในวดั
จงึ ไดแ้ น่ใจวา่ เป็ นคนคนนแี้ น่ๆ แลว้ ลกู เมยี กต็ กใจ เทย่ี วคน้ หาหลกั ฐาน
ทเ่ี กย่ี วกบั เงนิ ของสงฆท์ แี่ กเกบ็ รกั ษาเอาไว ้ เสร็จแลว้ กไ็ ดน้ ําเงนิ มา
แทน มามอบคนื สงฆ์ เปรตนัน้ จงึ ไดห้ าย
๏ พรรษาที่ ๒๐-๒๑
ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ องไดพ้ าโยมแมข่ องทา่ นไปพักอยกู่ บั หลวงป่ ู

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

45

บวั สริ ปิ ณุ ฺโณ ณ วดั ราษฎรสงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง) บา้ น
หนองแซง ตําบลหนองบวั บาน อาํ เภอหนองววั ซอ จงั หวดั อดุ รธานี ใน
ปี พ.ศ. ๒๕๐๖-๒๕๐๗ และไดอ้ ยดู่ ว้ ยความสะดวกสบายทกุ อยา่ ง
ดว้ ยอาศยั บารมขี องหลวงป่ บู วั ซง่ึ ระยะนัน้ กม็ ี คณุ แมช่ เี ทยี บ เป็ น
หวั หนา้ แมช่ ที วี่ ัดราษฎรสงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง) ไดพ้ ักอยทู่ วี่ ดั
ราษฎรสงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง) นัน้ เป็ นเวลา ๒ ปี อนั เป็ นพรรษา
ที่ ๒๐-๒๑ ของทา่ นพระอาจารย์

๏ พรรษาท่ี ๒๒-๓๖
สาเหตทุ จ่ี ะไดม้ าอยวู่ ดั ป่ าแกว้ ชุมพล

ชาวบา้ นในหมบู่ า้ นชมุ พล บา้ นขาม บา้ นคําเจรญิ ซง่ึ ชาวบา้ น ๒-๓
หมบู่ า้ นนสี้ ว่ นมากจะอพยพมาจากเขตจงั หวดั อบุ ลราชธานี และ
ชาวบา้ น ๒-๓ หมบู่ า้ นนส้ี ว่ นมากจะเป็ นลกู ๆ หลานๆ ของหลวงป่ ขู าว
อนาลโย แหง่ วดั ถํ้ากลองเพล จังหวดั หนองบวั ลําภู ซง่ึ ชาวบา้ นเหลา่ น้ี
ไดต้ ดิ ตามปฏบิ ตั ริ ับใชห้ ลวงป่ ขู าวมาโดยตลอด เชน่ ปีทที่ า่ นพกั จํา
พรรษาทภ่ี คู อ้ อําเภอวงั สามหมอ จงั หวดั อดุ รธานี ชาวบา้ นเหลา่ นจี้ ะ
ตามสง่ เสยี เรอื่ งเสบยี งอาหารมาโดยตลอด เพราะทภี่ คู อ้ นัน้ ไมม่ ี
หมบู่ า้ นทจ่ี ะบณิ ฑบาต จะตอ้ งอาศยั ชาวบา้ นเอาเสบยี งไปสง่ โดยให ้
แมช่ ที ําถวายทา่ น และสมยั ทท่ี า่ นพกั จําพรรษาอยทู่ ภ่ี วู งั อําเภอบงึ
กาฬ จงั หวดั หนองคาย เป็ นตน้

เฉพาะหมบู่ า้ นชมุ พล “วดั ป่ าแกว้ ชมุ พล” แหง่ นเ้ี ป็ นวัดท่ี หลวงป่ ขู าว
อนาลโย และ หลวงป่ พู รหม จริ ปญุ ฺโญวดั บา้ นดงเยน็ (วดั ประสทิ ธิ
ธรรม) จังหวัดอดุ รธานี นาพารเิ รมิ่ สรา้ งขนึ้ และทา่ นไดอ้ ยจู่ า
พรรษากบั ชาวบา้ นเป็ นเวลา ๒ ปี คอื ปี ทตี่ งั้ วดั ทแี รกเป็ นปี พ.ศ.
๒๔๙๔ และ ปี พ.ศ. ๒๕๐๐

ครนั้ หลวงป่ ขู าวทา่ นกลบั มาจากภวู วั ในปี พ.ศ. ๒๕๐๘ นี้ ชาวบา้ นได ้
ไปขอพระจากหลวงป่ ขู าว เนอ่ื งจากทางวัดป่ าแกว้ ชมุ พลนขี้ าดพระท่ี
จะอยปู่ ระจําวัด หลวงป่ ขู าวทา่ นจงึ ไดแ้ นะนําใหไ้ ปนมิ นต์ ทา่ นพระ
อาจารยส์ งิ หท์ อง ธมฺมวโร ทว่ี ัดราษฎรสงเคราะห์ (วดั ป่ าหนองแซง)
บา้ นหนองแซง

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

46

ชาวบา้ นไดพ้ ยายามตดิ ตามนมิ นตท์ า่ นพระอาจารยอ์ ยหู่ ลายครงั้ หลาย
หน ตงั้ ๖-๗ ครงั้ ผลทสี่ ดุ กป็ ระสบความสาํ เร็จ เหตทุ ท่ี า่ นพระอาจารย์
ไมร่ บั นมิ นตง์ า่ ยนัน้ ก็เพราะทา่ นคดิ วา่ ไมใ่ ชท่ า่ นองคเ์ ดยี ว แตม่ โี ยมแม่
ของทา่ นดว้ ย เกดิ เมอ่ื ไปแลว้ โยมแมไ่ มส่ ะดวกจะลําบาก เพราะอยกู่ บั
หลวงป่ บู วั นัน้ สะดวกแลว้ เมอ่ื ทา่ นเห็นวา่ ชาวบา้ นชมุ พลเขาเอาจรงิ เอา
จงั และรับสภาพทกุ อยา่ ง จะไมใ่ หค้ รบู าอาจารยแ์ ละโยมแมข่ ดั ขอ้ ง จงึ
ไดร้ ับนมิ นต์
ทา่ นพระอาจารยจ์ งึ ไดก้ ราบนมสั การลาหลวงป่ บู วั สริ ปิ ณุ ฺโณ แลว้ พา
โยมแมแ่ ละนอ้ งสาวของโยมแมข่ องทา่ น ซงึ่ บวชเป็ นแมช่ ดี ว้ ยกนั ไปวดั
ป่ าแกว้ ชมุ พล พรอ้ มกบั ขา้ พเจา้ (ทา่ นพระอาจารยอ์ นุ่ ฐติ ธมฺโม) จําได ้
วา่ เป็ นปี พ.ศ. ๒๕๐๘ เดอื นเมษายน อนั เป็ นพรรษาท่ี ๒๒ ของทา่ น
พระอาจารย์
๏ การมรณภาพ
ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง ธมฺมวโร อยจู่ าพรรษาทว่ี ดั ป่ าแกว้ ชุม
พลมาจนกระทง่ั ถงึ ปี พ.ศ. ๒๕๒๓ อนั เป็ นพรรษาท่ี ๓๖ สริ อิ ายุ
ได้ ๕๖ ปี ซงึ่ เป็ นปี ทที่ า่ นประสบอบุ ตั เิ หตเุ ครอ่ื งบนิ ตกไดถ้ งึ แก่
มรณภาพ ณ ทอ้ งนาทงุ่ รงั สติ เขตหมทู่ ่ี ๔ ตาบลคลองสี่ อาเภอ
คลองหลวง จงั หวดั ปทมุ ธานี เมอื่ วนั อาทติ ยท์ ี่ ๒๗ เมษายน
พ.ศ. ๒๕๒๓ เวลาประมาณ ๑๔.๐๐ นาฬกิ า พรอ้ มกบั ครบู า
อาจารยอ์ กี ๔ รปู คอื

วดั พุทธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

47

หลวงป่ บู ญุ มา ฐติ เปโม หลวงพอ่ วนั อตุ ฺตโม

๑. หลวงป่ บู ญุ มา ฐติ เปโม
วดั สริ สิ าลวนั บา้ นโนนทัน ตําบลโนนทนั อําเภอเมอื ง จงั หวัด
หนองบวั ลําภู

๒. หลวงพอ่ วนั อตุ ฺตโม
วัดถํ้าอภัยดํารงธรรม (วดั ถํ้าพวง) ตําบลปทมุ วาปี อําเภอสอ่ งดาว
จังหวดั สกลนคร

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

48

พระอาจารยจ์ วน กลุ เชฏโฐ พระอาจารยส์ พุ ฒั น์ สขุ กาโม

๓. ทา่ นพระอาจารยจ์ วน กลุ เชฏโฐ
วัดเจตยิ าคริ วี หิ าร (วดั ภทู อก) ตาํ บลนาแสง อําเภอศรวี ไิ ล จงั หวดั
หนองคาย

๔. ทา่ นพระอาจารยส์ พุ ฒั น์ สขุ กาโม
วัดป่ าประสทิ ธส์ิ ามคั คี บา้ นตา้ ย ตําบลบา้ นตา้ ย อําเภอสวา่ งแดนดนิ
จงั หวดั สกลนคร

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย

49

พระคณาจารย์ ๕ รปู ทม่ี รณภาพพรอ้ มกนั ดว้ ยเหตเุ ครอื่ งบนิ ตก
เมอื่ ปี พ.ศ. ๒๕๒๓ เดอื นเมษายน ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง ธมฺมว
โร ไดร้ บั อาราธนาจากทางสานกั พระราชวงั กรงุ เทพฯ พรอ้ มดว้ ย
พระคณาจารยอ์ น่ื ๆ อกี จํานวน ๔ รปู คอื หลวงป่ บู ญุ มา ฐติ เปโม,
หลวงพอ่ วนั อตุ ฺตโม, ทา่ นพระอาจารยจ์ วน กลุ เชฏฺโฐ และทา่ น
พระอาจารยส์ พุ ฒั น์ สขุ กาโม พระคณาจารยท์ ัง้ หมดจงึ ไดไ้ ปรวมกนั
ทจี่ ังหวดั อดุ รธานเี พอ่ื ขน้ึ เครอ่ื งบนิ เพราะลกู ศษิ ยล์ กู หาตอ้ งการถวาย
ความสะดวกและเพอื่ ความรวดเร็วในการเดนิ ทาง โดยไดข้ น้ึ เครอื่ งบนิ
ทจ่ี งั หวดั อดุ รธานี เมอ่ื วันที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๒๓
ครัน้ เมอื่ เครอื่ งบนิ มาถงึ ทอ้ งนาทงุ่ รงั สติ เขตหมทู่ ี่ ๔ ตาํ บลคลองสี่
อําเภอคลองหลวง จงั หวดั ปทมุ ธานี เหลอื ระยะทางประมาณ ๒๐
กโิ ลเมตรเศษ เครอื่ งบนิ ไดต้ งั้ ลําและลดเพดานบนิ เพอื่ เตรยี มลงสู่
สนาม แตเ่ นอ่ื งจากเครอ่ื งบนิ ไดป้ ระสบพายหุ มนุ และประกอบกบั ฝนตก
หนัก จงึ เสยี หลกั ตกลงทท่ี อ้ งนาทงุ่ รงั สติ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ หท์ อง
และคณะจงึ ไดถ้ งึ แกม่ รณภาพ พรอ้ มดว้ ยผโู ้ ดยสารอกี เป็ นจํานวนมาก
เมอื่ เวลาประมาณ ๑๔.๐๐ นาฬกิ า
ผโู ้ ดยสารทรี่ อดชวี ติ เป็ นผทู ้ น่ี ่ังทางสว่ นหางของเครอื่ งบนิ เพราะสว่ น
หางของเครอื่ งบนิ ยังอยใู่ นสภาพดี เมอ่ื ท่านพระอาจารยส์ งิ หท์ องและ

วดั พทุ ธธมั มธโร คอนคอร์ด แคลิฟอร์เนีย