การปลูกองุ่น

ลักษณะท่ัวไปขององุ่น

ต้นองุ่น BLACKOPOR อยใู่ นสกลุ VITIS อยใู่ นวงค์
VITACEAE ไม้เถาเลื่อยใบเดียว รปู กลม ขอบหยกิ
ลูกสีแดงอมม่วง ไม่มีเมลด็ เนือ้ แน่นรถหวานกรอบ

พันธุ์องุ่นท่นี ิยมปลูก ในประเทศไทย มี 2 พนั ธุ์ คือ
❖ พันธ์ุไวทม์ ะละกา ซึง่ แยกยอ่ ยออกเปน็ ชนดิ

ผลกลม และชนดิ ผลยาว
❖ พันธุ์คารด์ ินลั

การปลกู และการดูแลรกั ษา

การเตรียมพน้ื ที่ ขึ้นอยู่กบั พื้นทเ่ี พาะปลกู องุ่นใน
แต่ละพื้นท่ี เช่น พื้นท่ลี ุ่ม น้าทว่ มขังได้ง่าย จะปลูกด้วยการ
ยกร่องให้สงู เพื่อป้องกันรางเน่าในองุ่นครบั
1.1 การปลกู แบบยกร่อง เตรยี มพื้นทโ่ี ดยการยกร่องให้
แปลงมีขนาดกว้าง 6 เมตร ความยาวรอ่ งแล้วแต่ขนาดของ
พื้นท่ี ส่วนความสงู ของรอ่ งให้สงั เกตจากปริมาณน้าทเ่ี คย
ทว่ มสงู สุดโดยให้อยสู่ งู กว่าแนวระดบั น้าท่วม 50 เซนติเมตร
ขนาดร่องน้ากวา้ ง 1.5 เมตร ลึก 1 เมตร กน้ รอ่ งน้ากว้าง
0.5-0.7 เมตร การปลกู ควรปลูกแถวเดียวตรงกลางแปลง
เว้นระยะระหว่างหลุมให้ห่างกนั 3-3.50 เมตร
1.2 การปลูกในทีด่ อน ควรไถพรวนเพื่อก้าจัดวัชพืชและ
ทา้ ให้ดินร่วนซุย ใช้ระยะปลกู 3×4-3.50×5เมตร ทงั้ นี้
ขึ้นอยู่กบั ความอดุ มสมบูรณข์ องดิน

วธิ กี ารปลูก
1. ควรขดุ หลมุ ปลูกให้มีขนาดกว้าง ยาว และลึก ประมาณ
50 เซนติเมตร
2. ผสมดิน ปุ๋ยคอก และปุ๋ยรอ๊ คฟอสเฟต เข้าด้วยกันในหลุม
ให้สูงประมาณ 2 ใน 3 ของหลมุ
3. ยกถงุ กลา้ ตน้ องุ่นวางในหลมุ โดยให้ระดับของดินในถงุ สูง
กว่าระดับดินปากหลุมเล็กน้อย
4. ใชม้ ีดท่คี มกรีดถงึ จากกน้ ขึ้นมาถงึ ปากถุงทงั้ 2 ด้าน (ซ้าย
และขวา)
5. ดึงถงุ พลาสติกออก โดยระวังอยา่ ให้ดินแตก
6. กลบดนิ ท่เี หลือลงไปในหลมุ
7. กดดินบริเวณโคนต้นให้แน่น
8. ปกั ไมห้ ลักและผูกเชือกยึด เพื่อป้องกนั ลมพัดโยก
9. หาวัสดุคลมุ ดินบริเวณโคนต้น เช่น ฟางข้าว หญ้าแห้ง
10. รดน้าให้โชก
11. ทา้ รม่ เงา เพื่อช่วยพรางแสงแดด

การทาคา้ ง
จะทา้ หลงั จากท่ปี ลูกองุ่นแล้วประมาณ 1 ปี ซึง่ ต้นองุ่นจะสงู พอดีที่จะขนึ้ คา้ งได้ คา้ งต้นองุ่นมหี ลายแบบด้วยกันแต่แบบท่ี

นิยมกนั มากคือ คา้ งแบบเสาคแู่ ล้วใช้ลวดขึง

การตัดแต่งทรงต้นในระยะเลี้ยงเถา
องุ่นเปน็ พืชทเ่ี จรญิ เติบโต และมีการแตกกิง่ กา้ นสาขาเรว็ จงึ จ้าเปน็ ตอ้ งมีการตดั แต่งกิง่
เพื่อให้ตน้ องุ่นเจรฐิ เติบโตไปในทิศทางทถ่ี กู ต้องต้นองุ่นทป่ี ลกู เสร็จแล้วให้หาไม้รวกปกั ขนาบ
ล้าตน้ แล้วจงึ ผูกต้นชิดกับเสาเพื่อบงั คบั ให้ตน้ ตั้งตรง ในระหว่างน้ตี าข้างจะเจรญิ พร้อมกับตายอด ถา้ ปล่อยทิง้ ไว้จะทา้ ให้

การเจรญิ ส่วนยอดลดลง ดังน้ันจึงต้องตัดตาข้างทิง้ เสมอๆ และผูกให้ยอด
องุ่นตั้งตรง เมื่อตน้ องุ่นเติบโตจนมีความสูง 1.5 เมตร หรือจากยอดถึงระดับค้าง หรือเสมอระดบั ลวด ต้องตัดยอดท้ิง จดั
กง่ิ ให้อยู่ตรงข้ามกันเพือ่ ให้ตาข้างท่อี ยู่บรเิ วณยอดเจรญิ ออกมา 2 ยอดตรงข้ามกนั ซึ่งจะเอาไว้ท้ัง 2 ก่งิ หรือกิ่งเดียวกนั ก็
ได้ ถ้าเอาไว้ 2 ก่งิ ให้จัดกง่ิ ทงั้ สองอยู่ตรงข้ามกนั ไมเ้ ถาเลือ่ ยใบเดียว รปู กลม ขอบหยกิ ลกู สีแดงอมม่วง ไม่มเี มล็ด เนื้อแน่น

รถหวานกรอบ

การปลกู และการดแู ลรกั ษา

การตัดแต่งกิ่งเพื่อให้ออกดอก
ต้นองุ่นทีน่ ้ามาปลกู ในบ้านเรานั้นถา้ ไม่ตดั แต่งกิง่
แล้วจะไม่ออกดอกหรือออกเพียงเล็กน้อยให้ผลที่

ไม่สมบรู ณ์ การจะให้ตน้ องุ่น
ออกดอกได้ต้องตัดแต่งกิง่ ช่วยหลงั จากต้นองุ่นพัก

ตวั อยา่ ง
เต็มที่แล้วและก่อนตัดแต่งกิง่ ต้องงดการให้น้า 7
วัน เพื่อให้องุ่นออกดอกได้มากอายุการตัดแต่งให้

ออกดอกในคร้ังแรก
หรือ “มีดแรก” ขึ้นอยู่กับความสมบรู ณ์ของต้น

อายุของต้น และพันธ์ุ เปน็ ต้น

การใสป่ ยุ๋
ปยุ๋ นบั ว่ามีความสา้ คัญมากเพราะองนุ่ เจริญเตบิ โตทั้งปีให้ผลผลิตมากดังน้ันจงึ ต้องใช้ธาตอุ าหาร

ต่างๆ มาก ปุ๋ยทีใ่ ช้ ได้แก่
6.1 ปุ๋ยอนิ ทรีย์ เช่น ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ถงึ แม้จะมีโรตอุ าหารท่พี ืขต้องการจ้านวนน้อย แต่มีคุณสมบตั ทิ า้ ให้
โครงสร้างของดินดี ดังน้ันควรใสป่ ยุ๋ คอกหรือปยุ๋ หมกั ทกุ ปีๆ
ละอยา่ งน้อย 1 คร้ังๆ ละ 5-10 กโิ ลกรมั /ต้น แต่ต้องค้านงึ เสมอว่าปุ๋ยคอกและปยุ๋ หมกั ทจ่ี ะนา้ มาใส่นน้ั ต้องเป็นปยุ๋ ท่มี ี
การย่อยสลายหมดแล้ว โดยเฉพาะปยุ๋ มูลค้างคาวใชไ้ ด้ผลดี
6.2 ปุ๋ยเคมี ควรแบ่งใส่ 4 ระยะ ดังนี้

ระยะที่ 1 หลังการเกบ็ เกย่ี วมีดแรกใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ เช่น 15-15-15 หรือ 12-24-12อัตราขึน้ อยู่กับความ
สมบรู ณ์ของต้นเพื่อบ้ารงุ ต้นพรอ้ มกับปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมกั

ระยะที่ 2 หลงั ตดั แต่งกิง่ 7-15 วันใส่ปยุ๋ สูตรเสมอ เช่น 15-15-15 หรือ 16-16-16 เพื่อบา้ รุงยอดใบ
และดอก ที่ผลิข้ึนมาใหม่

ระยะที่ 3 หลังตดั แต่งกิ่ง 45 วัน ให้ใส่ปุ๋ยสตู ร 13-13-21 หรือ 12-12-17 หรือ 4-16-24-4 ใส่เพือ่
ชว่ ยเร่งการเจริญเติบโตของผลประมาณ 100 กรัม/ต้น

ระยะที่ 4 หลงั ตัดแต่งก่งิ 75 วนั ระยะนคี้ วรใส่ปุ๋ยที่มโี ปรแตสเซียมสูง ให้ใส่ปุ๋ยสูตร 0-0-50 หรือ 13-
13-21 ประมาณ 100 กรัม/ต้น เพือ่ เพิ่มคุณภาพผลองุ่นและสีผิวและรสชาติ

การปลกู และการดูแลรกั ษา

การให้นา้
องุ่นมีความต้องการน้ามาก จึงควรให้น้าอยา่ งสม่า้ เสมอ
อยา่ ให้แห้ง โดยเฉพาะหลังจากตดั แต่งก่งิ ต้องใหน้ ้าเพือ่ ให้
ดินชื้นอยเู่ สมอแต่อยา่ ให้ถงึ กับแฉะ ในระยะแรกแปลงองุ่น
จะโล่งไม่มใี บปกคลมุ การให้น้าอาจจะตอ้ งให้ทุกวัน สังเกต
ดวู ่าอย่าให้ดินในแปลงแห้งมาก การใหน้ ้านคี้ วรให้อยา่ ง
สมา่้ เสมอไปเรือ่ ยๆ จนถงึ ระยะทผ่ี ลแกจ่ ึงควรงดการให้น้า

2-4 สปั ดาห์กอ่ นวันตดั ผล เพื่อให้องนุ่ มีคุณภาพดี
รสหวานจดั และสีสวยการใหน้ ้ากอ่ นตัดผลจะเพิ่มน้าหนัก
ขึ้นบ้าง แต่ผลองุ่นทไ่ี ด้จะมคี ุณภาพไม่ดี เน่าเสียเร็ว เก็บไว้

ได้ไม่นาน

การเก็บเก่ยี ว
ผลองุ่นทีแ่ กจ่ ัดสงั เกตได้หลายอยา่ ง เชน่ การนบั อายุตง้ั แต่ตัดแต่งจนถงึ แก่
จัดซึง่ จะแตกตา่ งกันไปแล้วแต่พนั ธุ์ เช่น พนั ธ์ุคารด์ ินลั ประมาณ 3 เดือน
พนั ธไ์ุ วทม์ ะละกา ประมาณ 3-3 เดือนครง่ึ อยา่ งไรก็ตามการกา้ หนดการแก่ของ
ผลโดยการนบั อายุตงั้ แต่ตัดแต่งนีม้ ีข้อสงั เกตบางประการ เช่น ผลองุ่นทใ่ี ชฮ้ อรโ์ มน
จะสุกเรว็ กว่าผลท่ไี ม่ใชฮ้ อรโ์ มนหลายวนั และฤดูกาลกม็ ีสว่ นเกีย่ วข้องด้วย เชน่ ฤดแู ล้ง ผลจะ
สุกเร็วกว่าฤดูฝน เปน็ ตน้ จงึ ต้องใชอ้ ยา่ งอืน่ ประกอบดว้ ย เช่น สีของผลทีแ่ กจ่ ดั จะเปลีย่ นจากสี
เขียว (องุ่นทุกพนั ธุ์ตอนทผ่ี ลยงั เลก็ อยู่จะเป็นสีเขียว) เป็นสีตามพนั ธ์ุ เช่น พันธ์ุไวทม์ ะละกา เมื่อ
แก่จัดเป็นสีเหลืองอ่อนหรือเหลืองใน ส่วนพันธ์ุคารด์ ินลั เป็นสีม่วงด้าหรือแดงอมด้า เปน็ ต้น
นอกจากสีของผลแล้ว อาจดูจากความหวานของผลโดยการทดลองชิมดหู รือใชเ้ ครือ่ งวดั
เปอร์เซน็ ต์ความหวาน (น้าตาล) หรืออาจดูจากข้ัวชอ่ ผล ถา้ ผลแก่จดั ขั้วของช่อผลจะเปลีย่ น
จากสีเขียวเปน็ สีน้าตาล ดังน้ันการเกบ็ ผลองุ่นท่แี ก่จัดควรอาศัยหลายๆ อย่างประกอบกนั

เพื่อให้แน่ใจและที่ส้าคัญอยา่ งยิง่ คือควรงดการให้น้าแก่ตน้ องุ่น
สักระยะหนึง่ กอ่ นการตดั ผลเพื่อให้ผลองุ่นมีคุณภาพดี



คณะผจู้ ดั ทำ
บคุ ลำกร กศน. อำเภอวำปปี ทมุ

วทิ ยำกร
อำจำรยส์ มพงษ์ เจรญิ ผวิ ครู กศน.ตำบลนำขำ่