1.1.8 รายงานการแข่งขันการแสดงทางวิทยาศาสตร์ (Science Show)

รายงานการแขงขันการแสดงทางวิทยาศาสตร (Science Show)

เรอ่ื ง ตลาดน้ำบางปะอนิ “ราชานุเคราะห๑ ”

(สมตำสดุ สวยสีแสนสดใส, กอ นหินวิเศษ (แคลเซยี มคารไ บด) , และฝนกรด)

1. เด็กหญงิ ชวลั ลกั ษณ โดย ช้นั มัธยมศึกษาปท ี่ 2
2. เดก็ หญงิ วนั วสิ า ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 2
3. เด็กหญิงอนนั ตญา โพธิ ช้นั มธั ยมศึกษาปที่ 2
อุณาพนั ธ
สงั ขศ ลิ า

ครผู ูฝก สอน

1. นางสาวอาภรณ สายจนั ดี
2. นางสาวนฏั ฐาภรณ ใหญยอด

โรงเรียนบางปะอนิ “ราชานเุ คราะห ๑”
อำเภอบางปะอนิ จงั หวัดพระนครศรอี ยุธยา
สำนกั งานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษามัธยมศึกษาเขต 3

รายงานฉบับน้ีเปน สว นประกอบของการแขง ขันการแสดงทางวทิ ยาศาสตร (Science Show)
ในงานสัปดาหว ทิ ยาศาสตร ประจำป 2561 ศนู ยวทิ ยาศาสตรเพอ่ื การศึกษาพระนครศรอี ยุธยา

เร่ือง ตลาดน้ำบางปะอนิ “ราชานเุ คราะห ๑”
(สม ตำสุดสวยสีแสนสดใส, กอนหินวเิ ศษ (แคลเซียมคารไ บค), และฝนกรด)

โดย ช้นั มัธยมศกึ ษาปท ่ี 2
ชนั้ มัธยมศกึ ษาปท ี่ 2
1. เด็กหญงิ ชวัลลกั ษณ โพธิ ชั้นมัธยมศกึ ษาปที่ 2
2. เดก็ หญิงวนั วิสา อุณาพันธ
3. เด็กหญงิ อนนั ตญา สงั ขศ ลิ า

ครผู ูฝกสอน

1. นางสาวอาภรณ สายจันดี
2. นางสาวนฏั ฐาภรณ ใหญยอด

สารบัญ 1
1
ชอื่ เรื่อง 1
มูลเหตจุ งู ใจ 2
เนือ้ หาโดยยอ 2
2
- สม ตำสุดสวยสีแสนสดใส 2
- กอนหินวเิ ศษ (แคลเซยี มคารไบด) 3
- ฝนกรด 5
การนำหลกั วทิ ยาศาสตรเ ขามาใช
การนำความรูไปประยกุ ตใ ช
บรรณานกุ รม
ภาคผนวก

คำนำ

รายงานฉบับนเี้ ปน สวนประกอบของการแขงขนั การแสดงทางวิทยาศาสตร ( Science show ) ระดับชั้นมัธยมศึกษา
ตอนตน โดยมีจุดประสงคเพ่ือศึกษาและรวบรวมเนื้อหาความรูจากการแสดงวิทยาศาสตร (Science show) ซ่ึงรายงานนี้มี
เน้อื หาประกอบดวยการแสดงทางวทิ ยาศาสตร 3 ชดุ คือ

1. เรอ่ื ง สม ตำสดุ สวยสีแสนสดใส
2. เร่ือง กอ นหินวิเศษ (แคลเซยี มคารไบค)
3. เร่อื ง ฝนกรด
เน้ือหาในการแสดงทางวิทยาศาสตร (Science show) เปนเน้ือหาความรูวิทยาศาสตรท่ีเก่ียวของกับใน
ชีวิตประจำวัน ส่ิงแวดลอมรอบตัวเราลวนเกิดขึ้นจากวิทยาศาสตรไมวาจะเปน พืช สัตว กิจกรรมตางๆ บาน อาคาร
ยานพาหนะ อุปกรณก ารเรียน เคร่ืองมือการเกษตร หรือในทุกๆสถานที่ท่ีเราอยูก็จัดวาเปนวทิ ยาศาสตรท้ังส้ิน ข้ึนอยทู ่ีเรา
จะสามารถนำทักษะทางวิทยาศาสตร รูจักสังเกต คิดคน และนำอุปกรณตางๆมาประยกุ ตใชใหเกิดเปนวทิ ยาศาสตรได โดย
ผสมความคดิ สรางสรรค ใหม ีรปู แบบการนำเสนอท่ีนาสนใจ เพื่อใหม ีประโยชนแ กผรู บั ชม
การประกวดการแสดงทางวทิ ยาศาสตร(Science show) เปนกิจกรรมกระตุนความสนใจทางวิทยาศาสตรและสราง
ความประทับใจในการเรียนรู สามารถสงเสริมแนวคิดในการจัดการเรียนการสอนไดเปนอยางดี กลุมสาระการเรียนรู
วิทยาศาสตร โรงเรียนบางปะอิน “ราชานุเคราะห ๑” จึงเห็นความสำคัญของการประกวดการแสดงทางวิทยาศาสตร
(Science Show) ระดับมัธยมศึกษาตอนตน โดยใหเปนกิจกรรมหนึ่งของงานมหกรรมความสามารถทางศิลปหัตถกรรม
วิชาการ และเทคโนโลยขี องนกั เรียน ปการศกึ ษา 2561

คณะผจู ัดทำ

รายงานการแสดงทางวิทยาศาสตร (Science Show)

ชอ่ื เรอ่ื ง ตลาดนำ้ บางปะอิน “ราชานุเคราะห ๑” ชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 2
โดย ชน้ั มัธยมศกึ ษาปท ี่ 2
1. เด็กหญิงชวัลลกั ษณ โพธิ ช้นั มัธยมศกึ ษาปท่ี 2
2. เด็กหญิงวนั วสิ า อุณาพันธ
3. เด็กหญิงอนันตญา สังขศลิ า

1. มูลเหตจุ งู ใจ

สิ่งแวดลอมรอบตัวเราลวนเกิดข้ึนจากวิทยาศาสตรไมวาจะเปน พืช สัตว กิจกรรมตางๆ บาน อาคาร ยานพาหนะ
อุปกรณการเรียน เครื่องมอื การเกษตร หรือในทุกๆสถานที่ท่ีเราอยูก ็จัดวาเปนวทิ ยาศาสตรทั้งส้ิน ขึ้นอยูที่เราจะสามารถนำ
ทกั ษะทางวิทยาศาสตร การรูจักสังเกต คิดคน และนำอุปกรณตางๆมาประยุกตใชใหเกิดเปนวิทยาศาสตรไ ด ดังนั้นจึงไดคิด
ทดลองนำวัสดุตางๆท่ีเปนธรรมชาตทิ อ่ี ยูรอบตวั เรา และทุกคนอาจจะมองขามถึงประโยชนที่มีอยู มาเพมิ่ ประโยชนใหเกิดข้ึน
โดยใชอุปกรณและสารตางๆ ท่ีเกิดขึ้นตามธรรมชาติ เขามามีสวนรวมในการแสดงทางวิทยาศาสตร ซึ่งชวยใหเราเขาใจและ
สามารถอธบิ ายส่ิงตางๆ ที่เกิดข้ึนรอบตัวเราไดอ ยางดียิ่งขึ้น นอกจากนั้นยังใหความเพลิดเพลนิ และสนกุ สนานในการทดลอง
วิทยาศาสตรอีกดวย เราจะเห็นวาวิทยาศาสตรมีประโยชนอยางยิ่งตอมนุษย แตถาหากเรานำวิทยาศาสตรมาใชอยางไม
คำนงึ ถึงคุณคา วิทยาศาสตรกอ็ าจจะสงผลกระทบตอ มนุษยแ ละส่ิงแวดลอ มได

2. เนื้อหาโดยยอ

2.1 อุปกรณ สารเคมี วิธกี ารทดลอง และสรุปผลการทดลอง

ตอนท่ี 1 เรือ่ ง สมตำสดุ สวยสแี สนสดใส

อุปกรณและสารเคมี - น้ำกล่นั - น้ำมะนาว - ถว ย
- กะหลำ่ ปลีสีมวง - เครอื่ งปน - มะละกอ

วิธีการทดลอง
1. นำผักกะหลำ่ ปลสี มี วงมาปนและคัน่ เพือ่ นำน้ำสีมวงในกะหล่ำปลีมายอมเสน มะละกอ
2. เม่ือไดน้ำกะหล่ำปลีสีมวงแลว นำมาใสถวยจากนั้นนำเสนมะละกอมาแชในถวยแชไวป ระมาณ 5 -10 นาที จากนั้น

นำเสนมะละกอซ่งึ จะเปล่ียนเปนเสน มะละกอสมี วง มาทดลอง นำน้ำมะนาวใสใ นเสน มะละกอสมี วง สังเกตผลการทดลอง

สรุปผลการทดลอง
เม่ือนำน้ำมะนาวใสลงในเสนมะละกอสีมวงทำใหเสนมะละกอจากท่ีเปนสีมวงนั้นเปล่ียนเปนเสนมะละกอสีแดง

การทดสอบน้ีเปนการทดสอบความเปนกรด-เบสของสารละลายสามารถทดสอบไดดว ย อินดเิ คเตอร (Indicators) ซ่งึ สามารถ
จําแนกไดเ ปน 3 ประเภท คอื สารทม่ี ีสมบัติเปน กรด เปนเบส และเปนกลาง

ตอนที่ 2 เรือ่ ง กอนหินวเิ ศษ (แคลเซยี มคารไบด)
อุปกรณแ ละสารเคมี - แคลเซยี มคารไบค - น้ำ - ขวดแกว - ไฟแชค็ - ธปู

วิธกี ารทดลอง
บดแคลเซียมคารไบคใหมีขนาดเล็ก เติมน้ำลงในขวดรปู ชมพู นำแคลเซียมคารไบคใ สลงไปในขวดรูปชมพูปดดวยจุก

ยางที่มีสายยางตอออกมา สายยางนี้จะตองนำไปจุมไวที่บีกเกอรท่ีมีน้ำยาลางจานผสมกับน้ำ รอใหแคลเซียมคารไบคทำ
ปฏกิ ริ ยิ ากบั นำ้ จะเกดิ ฟองอากาศ นำฟองอากาศท่ีได มาทดสอบการตดิ ไฟ

สรุปผลการทดลอง

แคลเซียมคารไบด CaC2 มลี ักษณะเปนของแข็ง คลาย ๆ กอนหิน ใชในการบมผลไม ( ทำใหผลไมสุก ) เม่ือเกิดปฏิกิริยา
เคมกี ับน้ำจะใหกาซอะเซทิลนี ( C2H2 )และกาซอะเซทิลีนสามารถตดิ ไฟได ใหพลังงานความรอ นสูง เม่ือเรานำธูปทีต่ ิดไฟแลว
ไปจดุ จงึ ทำใหเกดิ เปลวไฟเปน ปฎิกิรยิ าการเผาไหม

ตอนที่ 3 เรื่อง ฝนกรด - สำลี
อุปกรณและสารเคมี

- ตูก ระจก (ตปู ลา) - ไมข ีดไฟ - ไฟแช็ค - ดินน้ำมนั - บกี เกอร
- นำ้ - ยนู เิ วอรแซลอินดิเคเตอร - เบคกงิ้ โซดา - กระดาษ

วิธกี ารทดลอง
1. เตรยี มตูท ดลอง โดยตดิ กา นไมขีดไฟตดิ กบั ดินน้ำมนั และนำมาตดิ ไวกับตกู ระจก
2. นำสำลใี สลงในตกู ระจก บบี นำ้ เปลาใสล งไปใหชมุ จุดไฟกานไมขีดไฟ ดบั ไฟ และปดดวยกระดาษท่ีเจาะรู นำน้ำ

รดใหชุมบนกระดาษโดยใหนำ้ นั้นสมั ผัสกับควันไฟและนำนำ้ ท่ีไดมาทดสอบความเปน กรด - เบส โดยเทใสย ูนเิ วอรแซลอินดิเค
เตอร และเปรยี บเทยี บกบั ยนู เิ วอรแซลอินดเิ คเตอรท ่ีทดสอบกับเบคก้งิ โซดา สังเกตการทดลอง

สรปุ ผลการทดลอง
จากการทดลองพบวาเม่อื นำน้ำท่ีผานการสัมผัสกับควันที่เกิดจากการจุดไฟจากกานไมขีดมาทดสอบความเปนกรด-

เบส พบวายูนิเวอรแซลอินดิเคเตอรเปล่ียนเปนสีแดงซึ่งแสดงวา น้ำดังกลาวมีคุณสมบตั ิเปนกรด เมื่อเปรียบเทียบกับยูนิเวอร
แซลอินดิเคเตอรที่ทดสอบกับเบคก้ิงโซดาซ่ึงจะเปลี่ยนเปนสีน้ำเงินแสดงวาเบคกิ้งโซดามีคุณสมบัติเปนเบส การทดลอง
ดังกลาวเปรียบเสมืนการจำลองการเกิดฝนกรดที่เกิดจากการน้ำฝนในอากาศรวมกับแกสพิษในบรรยากาศจึงทำใหน้ำฝนมี
สภาพความเปนกรด

3. การนำหลักวทิ ยาศาสตรเ ขา มาใช

3.1 เรอ่ื งสม ตำสสี วยสุดแสนสดใส
การท่เี สนมะละกอสีมวงเปลย่ี นเปนเสน มะละกอสีแดงนั้น เพราะวา ในเสนมะละกอมนี ้ำกะหลำ่ ปลสี ีมว ง ซ่ึงกะหลำ่ ปลี

สีมวง เปนอินดิเคเตอรธรรมชาติ อินดิเคเตอรคือเปนสารที่ใชบอกความเปนกรด – เบสของสารละลาย สวนใหญเปน
สารอินทรีย มีสูตรโครงสรางที่ซับซอนและมีสมบัติเปนกรดออน เม่อื อินดเิ คเตอรล ะลายน้ำหรืออยูในสารละลายจะมีการแตก
ตัวเปนไอออน การท่ีจะมีรูปกรดหรือรูปเบสมากกวากันจะข้ึนอยกู ับปริมาณของ H3O+ ในสารละลายหรือขึ้นอยกู ับ pH ของ
สารละลายนัน่ เอง ดังนัน้ อินดิเคเตอรจึงมสี ีเปลีย่ นแปลงไปตามคา pH ของสารละลาย ทำใหสามารถบอกความเปนกรด-เบส
ของสารละลายจากการดูที่สขี องอนิ ดเิ คเตอร

3.2 เร่อื ง กอนหนิ วเิ ศษ (แคลเซยี มคารไ บค)
แคลเซียมคารไบด CaC2 มีลักษณะเปนของแข็ง คลาย ๆ กอนหิน ใชในการบมผลไม ( ทำใหผลไมสุก ) เม่ือ

เกดิ ปฏกิ ริ ยิ าเคมีกับน้ำจะใหก า ซอะเซทลิ ีน ( C2H2 )และกาซอะเซทลิ ีนสามารถตดิ ไฟได ใหพลังงานความรอนสูง เมื่อเรานำธูป
ท่ีตดิ ไฟแลวไปจุดจึงทำใหเกดิ เปลวไฟเปนปฎิกิรยิ าการเผาไหม ดงั สมการ

CaC2 (s) + H2O (l) ---> CaO (s) + C2H2 (g)

3.3 เร่ืองฝนกรด
ฝนกรด คือน้ำฝนท่ีมีสภาพความเปนกรดต่ำกวา 5.6 (pH นอยกวา 5.6) มีสาเหตุเกิดจากฝนรวมตัวกับแกสพิษใน

บรรยากาศ เชน แกสซัลเฟอรไดออกไซด (SO2) แกสคารบอนไดออกไซด (CO2) ซ่ึงสวนใหญเกิดจากกิจกรรมของมนุษย เชน
จากการใชเช้ือเพลิงฟอสซิลในการผลิตกระแสไฟฟา,โรงงานอุตสาหกรรมตาง ๆ การเผาไหมในเคร่ืองยนตดีเซล เบนซิน เปน
ตน เม่อื รวมตวั กบั นำ้ ฝนจะเกดิ ปฏิกริ ิยาไดกรดซัลฟลรกิ (H2SO4 ) ดังสมการ

SO2(g) + O2 (l) ---> 2SO3 (g)
SO3(g) + H2O(l) ---> H2SO4 (aq)

4. การนำความรไู ปประยุกตใ ช
4.1 เร่ืองสมตำสสี วยสดุ แสนสดใส
1) สามารถนำสารที่มีอยูในธรรมชาติ มาเปนอินดิเคเตอรท่ีมีสมบัติเหมาะสมในการเปล่ียนสีแตละชวง pH ท่ี

แตกตา งกัน เชน ดอกกหุ ลาบ ดอกอัญชัน เปลอื กมังคดุ ลูกหมึก สเี ลือด และครงั่ เปนตน
2) กระดาษลิตมสั ซ่ึงมี 2 สี คือ กระดาษลติ มสั สีนำ้ เงนิ และสีแดง เมอ่ื ทดสอบกับดินจะเกิดการเปลยี่ นแปลงดงั นี้ ดนิ

เปนกรด จะเปล่ยี นกระดาษลิตมสั สีน้ำเงินเปนสีแดง ดินเปน เบส จะเปลี่ยนกระดาษลติ มัสสีน้ำเงินเปนสแี ดง ดนิ เปน
กลาง จะไมเปลย่ี นสีกระดาษลติ มัสทัง้ สีนำ้ เงนิ และสีแดง

3) นำอินดิเคเตอรมาทดสอบ สารละลายกรดและเบสท่ีมีบทบาทที่สำคัญในชวี ิตประจำวัน เชน น้ำสมสายชู น้ำสม
น้ำมะนาว เหลานี้ลวนเปนสารละลายกรด สารละลายเบสที่คุนเคย ไดแก โซดาทำขนม (Na2CO3) สบู ผงซกั ฟอก น้ำยาลาง
จาน

4.2 เรือ่ งกอ นหนิ วิเศษ (แคลเซียมคารไ บค)
1) นำมาใชในการบมผลไมใหสุกไดเร็วข้ึน โดยหอกระดาษแลวซุกใหท่ัวกองผลไมหรือภาชนะบรรจุ ความช้ืนจาก
ผลไมจะทำปฏิกิริยากับถานแกสไดเปนกาซอะเซทิลีนท่ีชวยเรงการสุกของผลไม การใชแคลเซียมคารไบด เรงการออกดอก
สบั ปะรด และตะเกยี งทใี่ ชแคลเซยี มคารไ บดทําปฏิกิริยากบั น้ําไดแกสอะเซทลิ ีนซึ่งจดุ ไฟตดิ ใหความสวาง

4.3 เร่ืองฝนกรด
1) ชวยทำใหเราทราบหลักการในการเกดิ ฝนกรด ซ่ึงเปนผลกระทบจากปฏิกิรยิ าเคมี คือแกสพิษตา งๆเชน ควนั จาก
โรงงานอุตสาหกรรม และทอไอเสียรถยนต รวมกับน้ำฝนทำใหฝนตกลงมามีสภาพความเปนกรด ซ่ึงฝนกรดที่ตกลงมาจะ
ทำลายอาคารบานเรือนที่เปนหินปนู ใหผ ุพงั หากตกลงใสพ ืช ตนไม ก็จะทำใหเกดิ จุดดาง ร้วิ รอยและลม ตาย ถา ตกใสดินจะทำ
ใหด นิ เสอ่ื มสภาพ และถาสมั ผัสผวิ หนงั มนุษยก จ็ ะทำใหเกิดอาการระคายเคือง

2) ประโยชนข องแกสพิษ เชน แกสซัลเฟอรไ ดออกไซค ใชเปน สารในอุตสาหกรรมฟอกสหี นัง ฟอกสีผลิตภัณฑอ าหาร
เชน ฟอกสีแปงถ่ัวเขียวในการผลิตวุนเสน และแกสคารบอนไดออกไซค เปนองคประกอบสำคัญในกระบวนการสังเคราะห
ดวยแสงของพชื



รปู ภาพประกอบการทดลองที่ 1
เร่อื ง สม ตำสสี วยสุดแสนสดใส

รูปภาพประกอบการทดลองท่ี 2
เรื่อง กอ นหนิ วเิ ศษ (แคลเซียมคารไ บด)

รปู ภาพประกอบการทดลองท่ี 3
เรื่อง ฝนกรด

บรรณานกุ รม

ฤทัย จงสฤษดิ์. วทิ ยในอาเซยี น. พิมพค ร้งั ที่ 2. กรุงเทพฯ : นานมีบคุ สพับลเิ คชน่ั ส, 2557.
ยพุ า วรยศ. วิทยาศาสตร ม.1 เลม 1. พิมพค รัง้ ที่ 4. กรงุ เทพฯ : อักษรเจรญิ ทัศน อจท.จำกัด
ยุพา วรยศ. วิทยาศาสตร ม.2 เลม 2. พิมพครง้ั ที่ 4. กรงุ เทพฯ : อักษรเจรญิ ทศั น อจท.จำกัด