เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ม.3 หน่วยที่ 4

เทคโนโลยี

(วทิ ยาการคานวณ)

ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

หน่วยการเรียนรู้ที่ 4

การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภยั
และถูกต้องตามสิทธิในการนามาใช้

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

แผนผงั หัวข้อหน่วยการเรียนรู้

ประเภทของขอ้ มูลที่มีการแชร์ กฎหมายเก่ียวกบั ทรัพยส์ ินทางปัญญา
หรือแบ่งปันในสงั คมออนไลน์ คอมพวิ เตอร์

การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างปลอดภัย
และถูกต้องตามสิทธิในการนามาใช้

การทาธุรกิจออนไลน์ การทาธุรกรรม การใชเ้ ทคโนโลยสี ่ือสาร
ออนไลน์ และความปลอดภยั และสารสนเทศกบั การเผยแพร่

ในการใชง้ านสาหรับผเู้ รียกใชบ้ ริการ

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ตวั ชีว้ ัด

ใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั และมีความรับผิดชอบตอ่ สงั คม ปฏิบตั ิตาม
กฎหมายเก่ียวกบั คอมพวิ เตอร์ ใชล้ ิขสิทธ์ิของผอู้ ื่นโดยชอบธรรม (ว 4.2 ม.3/4)

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

ประเภทของข้อมูลทม่ี ีการแชร์หรือแบ่งปันในสังคมออนไลน์

ข้อมูลข่าวสาร
(Information)

ขอ้ มูลข่าวสารที่แบ่งปัน ขอ้ มูลข่าวสารท่ีแบ่งปัน ขอ้ มูลสารสนเทศท่ี
แลกเปลี่ยนหรือแชร์ แลกเปล่ียนกนั ระหวา่ ง แลกเปลี่ยนกนั ระหวา่ ง
เป็ นการส่วนบุคคล องคก์ รหรือหน่วยงาน ระบบเฟิร์มแวร์และซอฟตแ์ วร์

เช่น ขอ้ ความ ภาพ วดิ ีโอ เช่น ข่าวสาร เช่น การตรวจสอบวา่ มีหมายเลข
ลิงก์ ไฟลป์ ระเภทต่าง ๆ หรือเหตุการณ์ต่าง ๆ IP ใดที่วา่ งใหข้ อใชไ้ ด้

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ความเป็ นส่วนตัวของข้อมูลท่ีแชร์
หรือแลกเปลยี่ นกันในสังคมออนไลน์

ขอ้ มูลบุคคลต่อบุคคล ขอ้ มูลบุคคลตอ่ กลมุ่ บุคคล ขอ้ มูลบุคคลต่อสาธารณะ
(Person to Person) (Person to Private Group) (Person to Public)

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

กฎหมายเกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร์

กฎหมายเกีย่ วกบั คอมพวิ เตอร์
1. พระราชบัญญตั ิว่าด้วยการกระทาความผิดเกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560

มาตรา 4 ผใู้ ดส่งขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์หรือจดหมายอิเลก็ ทรอนิกส์แก่บุคคลอื่นอนั มีลกั ษณะ
เป็นการก่อใหเ้ กิดความเดือดร้อนราคาญแก่ผรู้ ับขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์หรือจดหมาย
อิเลก็ ทรอนิกส์ โดยไม่เปิ ดโอกาสใหผ้ รู้ ับสามารถบอกเลิกหรือแจง้ ความประสงค์
เพอ่ื ปฏิเสธการตอบรับไดโ้ ดยง่าย ตอ้ งระวางโทษปรับไม่เกิน 200,000 บาท

มาตรา 5 การกระทาต่อขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์หรือระบบคอมพวิ เตอร์ท่ีเกี่ยวกบั การรักษา

ความมนั่ คงปลอดภยั ของประเทศ ความปลอดภยั สาธารณะ ความมน่ั คงในทาง
เศรษฐกิจของประเทศหรือโครงสร้างพ้นื ฐานอนั เป็นประโยชน์สาธารณะ
ตอ้ งระวางโทษจาคุกต้งั แต่ 1-7 ปี และปรับต้งั แต่ 20,000-140,000 บาท

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

มาตรา 6 ถา้ การกระทาความผิดเป็นเหตใุ หเ้ กิดอนั ตรายแก่บุคคลอื่นหรือทรัพยส์ ิน
ของผอู้ ่ืน ตอ้ งระวางโทษจาคุกไม่เกิน 10 ปี และปรับไม่เกิน 200,000 บาท
ถา้ การกระทาความผิดโดยมิไดม้ ีเจตนาฆ่า แต่เป็นเหตใุ หบ้ ุคคลอื่น
ถึงแก่ความตาย ตอ้ งระวางโทษจาคุกต้งั แต่ 5-20 ปี และปรับต้งั แต่
100,000-400,000 บาท

มาตรา 7 ผใู้ ดจาหน่ายหรือเผยแพร่ชุดคาสง่ั ท่ีจดั ทาข้ึนโดยเฉพาะเพื่อนาไปใชเ้ ป็น
เคร่ืองมือในการกระทาความผดิ ตอ้ งระวางโทษจาคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับ
ไม่เกิน 40,000 บาท หรือท้งั จาท้งั ปรับ

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

มาตรา 8 ผใู้ ดกระทาความผิดท่ีระบุไวด้ งั ตอ่ ไปน้ี ตอ้ งระวางโทษจาคุกไม่เกิน 5 ปี
หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือท้งั จาท้งั ปรับ

(1) โดยทุจริต หรือโดยหลอกลวง นาเขา้ สู่ระบบคอมพวิ เตอร์
ซ่ึงขอ้ มูลคอมพิวเตอร์ที่บิดเบือนหรือปลอมไม่วา่ ท้งั หมดหรือ
บางส่วน หรือขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์อนั เป็นเทจ็ โดยประการท่ีน่าจะเกิด
ความเสียหายแก่ประชาชน อนั มิใช่การกระทาความผดิ ฐาน
หมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา

(2) นาเขา้ สู่ระบบคอมพวิ เตอร์ซ่ึงขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์อนั เป็นเทจ็
โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายตอ่ การรักษาความมน่ั คงปลอดภยั
ของประเทศ ความปลอดภยั สาธารณะ ความมนั่ คงในทางเศรษฐกิจ
ของประเทศ หรือโครงสร้างพ้นื ฐานอนั เป็นประโยชนส์ าธารณะ
ของประเทศ หรือก่อใหเ้ กิดความตื่นตระหนกแก่ประชาชน

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

(3) นาเขา้ สู่ระบบคอมพิวเตอร์ซ่ึงขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ใด ๆ อนั เป็นความผิด
เก่ียวกบั ความมน่ั คงแห่งราชอาณาจกั รหรือความผดิ เกี่ยวกบั
การก่อการร้ายตามประมวลกฎหมายอาญา

(4) นาเขา้ สู่ระบบคอมพวิ เตอร์ซ่ึงขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ใด ๆ ท่ีมีลกั ษณะ
อนั ลามกและขอ้ มูลคอมพิวเตอร์น้นั ประชาชนทว่ั ไปอาจเขา้ ถึงได้

(5) เผยแพร่หรือส่งต่อซ่ึงขอ้ มูลคอมพิวเตอร์โดยรู้อยแู่ ลว้ วา่ เป็น
ขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

มาตรา 9 ผใู้ หบ้ ริการผใู้ ดใหค้ วามร่วมมือ ยนิ ยอม หรือรู้เห็นเป็นใจใหม้ ีการกระทาความผดิ
ตามมาตรา 14 ในระบบคอมพวิ เตอร์ท่ีอยใู่ นความควบคุมของตน ตอ้ งระวางโทษ
เช่นเดียวกบั ผกู้ ระทาความผดิ ตามมาตรา 14

มาตรา 10 ผใู้ ดนาเขา้ สู่ระบบคอมพวิ เตอร์ที่ประชาชนทว่ั ไปอาจเขา้ ถึงไดซ้ ่งึ ขอ้ มูล
คอมพวิ เตอร์ท่ีปรากฏเป็นภาพของผอู้ ื่น และภาพน้นั เป็นภาพท่ีเกิดจากการ
สร้างข้ึน ตดั ต่อ เติม หรือ ดดั แปลงดว้ ยวธิ ีการทางอิเลก็ ทรอนิกส์หรือวธิ ีการ
อ่ืนใด โดยประการที่น่าจะทาใหผ้ อู้ ่ืนน้นั เสียช่ือเสียง ถูกดูหม่ิน ถูกเกลียดชงั
หรือไดร้ ับความอบั อาย ตอ้ งระวางโทษจาคุกไม่เกิน 3 ปี และปรับไม่เกิน
200,000 บาท

ถา้ การกระทาตามวรรคหน่ึงเป็นการกระทาต่อภาพของผตู้ าย และการกระทาน้นั
น่าจะทาใหบ้ ิดา มารดา คู่สมรส หรือบุตรของผตู้ ายเสียชื่อเสียง ถูกดูหม่ิน หรือถูก
เกลียดชงั หรือไดร้ ับความอบั อาย ผกู้ ระทาตอ้ งระวางโทษดงั ที่บญั ญตั ิไว้
ในวรรคหน่ึง

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

มาตรา 14 ในกรณีท่ีมีการทาใหแ้ พร่หลายซ่ึงขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ ดงั ต่อไปน้ี
พนกั งาน เจา้ หนา้ ท่ีโดยไดร้ ับความเห็นชอบจากรัฐมนตรีอาจย่ืนคาร้อง
พร้อมแสดงพยานหลกั ฐานต่อศาลท่ีมีเขตอานาจขอใหม้ ีคาส่ังระงบั การทา
ใหแ้ พร่หลายหรือลบขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์น้นั ออกจากระบบคอมพิวเตอร์ได้

(1) ขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ท่ีเป็นความผดิ ตามพระราชบญั ญตั ิน้ี

(2) ขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ที่อาจกระทบกระเทือนตอ่ ความมนั่ คง
แห่งราชอาณาจกั รตามท่ีกาหนดไว้

(3) ขอ้ มูลคอมพิวเตอร์ที่เป็นความผิดอาญาตามกฎหมายเกี่ยวกบั
ทรัพยส์ ินทางปัญญาหรือกฎหมายอื่นซ่ึงขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์น้นั
มีลกั ษณะขดั ตอ่ ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอนั ดีของ
ประชาชนและเจา้ หนา้ ท่ีตามกฎหมายน้นั หรือพนกั งานสอบสวน
ตามประมวลกฎหมาย

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

มาตรา 23 พนกั งานเจา้ หนา้ ที่หรือพนกั งานสอบสวนในกรณีตามมาตรา 18 วรรคสอง
ผใู้ ดกระทาโดยประมาทเป็นเหตุใหผ้ อู้ ื่นล่วงรู้ขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ ขอ้ มูลจราจร
ทางคอมพวิ เตอร์ หรือขอ้ มูลของผใู้ ชบ้ ริการท่ีไดม้ าตามมาตรา 18 ตอ้ งระวาง
โทษจาคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือท้งั จา ท้งั ปรับ

มาตรา 24 ผใู้ ดล่วงรู้ขอ้ มูลคอมพวิ เตอร์ ขอ้ มูลจราจรทางคอมพวิ เตอร์ หรือขอ้ มูลของผใู้ ช้
บริการที่พนกั งานเจา้ หนา้ ที่หรือพนกั งานสอบสวน และเปิ ดเผยขอ้ มูลน้นั
ต่อผหู้ น่ึงผใู้ ด ตอ้ งระวางโทษจาคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 40,000 บาท
หรือท้งั จาท้งั ปรับ

มาตรา 26 ผใู้ หบ้ ริการตอ้ งเกบ็ รักษาขอ้ มูลจราจรทางคอมพวิ เตอร์ไวไ้ ม่นอ้ ยกวา่ 90 วนั

นบั แต่วนั ท่ีขอ้ มูลน้นั เขา้ สู่ระบบคอมพวิ เตอร์ แต่ในกรณีจาเป็น พนกั งาน
เจา้ หนา้ ที่จะสัง่ ใหผ้ ใู้ หบ้ ริการผใู้ ด เกบ็ รักษาขอ้ มูลจราจรทางคอมพวิ เตอร์ไวเ้ กิน
90 วนั แต่ไม่เกิน 2 ปี เป็นกรณีพเิ ศษเฉพาะรายและเฉพาะคราวกไ็ ด้

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

2. พระราชบัญญัติการรักษาความมน่ั คงปลอดภัยไซเบอร์ พ.ศ. 2562
สาระสาคญั สรุปได้ ดงั น้ี
กาหนดใหโ้ ครงสร้างพ้ืนฐานสาคญั ทางสารสนเทศและหน่วยงาน
ภาครัฐมีมาตรฐานและแนวทางปฏิบตั ิในการรักษาความมน่ั คง
ปลอดภยั ไซเบอร์

มีการเฝ้าระวงั ภยั คุกคามและมีแผนรับมือเพือ่ กคู้ ืนระบบใหก้ ลบั มา
ทางานไดต้ ามปกติ

มีการร่วมมือและประสานงานกนั กบั สานกั งานรักษาความมนั่ คง
ปลอดภยั ไซเบอร์ เมื่อมีภยั ร้ายแรงทาใหก้ ารใหบ้ ริการท่ีสาคญั
ไม่สามารถทางานได้ จนทาใหป้ ระชาชนเดือดร้อน

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ลักษณะของภัยคุกคามทางไซเบอร์

แบ่งออกเป็น 3 ระดบั

ภัยคุกคามทางไซเบอร์ ภัยคุกคามทางไซเบอร์ ภยั คุกคามทางไซเบอร์
ในระดบั ไม่ร้ายแรง ในระดบั ร้ายแรง ในระดบั วกิ ฤต

ภยั คุกคามทางไซเบอร์ใน โจมตีระบบคอมพิวเตอร์ หรือ ภยั คุกคามทางไซเบอร์ในระดบั
ขอ้ มูลคอมพิวเตอร์ มีผลทาให้ วกิ ฤต ท่ีมีลกั ษณะลม้ เหลวท้งั
ระดบั ท่ีทาใหร้ ะบบ ระบบคอมพิวเตอร์หรือ ระบบจนรัฐไม่สามารถควบคุม
คอมพิวเตอร์ของหน่วยงาน การทางานจากส่วนกลางของ
โครงสร้างสาคญั ทางสารสนเทศ ระบบคอมพิวเตอร์ของรัฐได้
โครงสร้างพ้ืนฐานสาคญั ของ ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การใหบ้ ริการของ หรือทาใหป้ ระเทศหรือส่วนใด
ประเทศหรือการใหบ้ ริการ ส่วนหน่ึงของประเทศตกอยใู่ น
โครงสร้างพ้ืนฐานสาคญั ของ ภาวะคบั ขนั
ของรัฐดอ้ ยประสิทธิภาพลง ประเทศเสียหายจนไม่สามารถ
ทางานหรือใหบ้ ริการได้

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3
แนวทางการป้องกันการเข้าถงึ ข้อมูลของตัวเราโดยมิชอบจากผู้อื่น

การใชค้ อมพิวเตอร์สาธารณะ ลอ็ กเอาตอ์ อกจากระบบทุกคร้ังหลงั การ
ทาใหเ้ กิดความเส่ียง ใชง้ านอีเมลหรือทุกบริการทางเวบ็ ไซต์
ควรต้งั รหสั ผา่ นใหซ้ บั ซอ้ น คาดเดายาก หรือ
การต้งั รหสั ผา่ น ชื่อผใู้ ช้ ควรมีความ ใชร้ ะบบสแกนลายนิ้วมือหรือใบหนา้
ซบั ซอ้ นท่ีสามารถคาดเดาไดย้ าก
ระมดั ระวงั การเผยแพร่ขอ้ มูลส่วนตวั ต่อ
ควรเลือกที่จะเผยแพร่ขอ้ มูลส่วนตวั กบั บุคคลหรือกลุ่มคนท่ีไม่มีความน่าเชื่อถือ
กลมุ่ หรือหอ้ งที่เชื่อถือไดว้ า่ จะไม่นา
ขอ้ มูลของเราไปแสวงหาประโยชนต์ ่อ ใชโ้ ซเชียลมีเดียอยา่ งมีสติและมีวิจารณญาณ
ไม่ควรบอกรหสั ผา่ นต่อบุคคลอ่ืน
หา้ มเปิ ดเผยหรือบอกรหสั ผา่ น
ใหบ้ ุคคลอื่นทราบโดยเดด็ ขาด

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

ทรัพย์สินทางปัญญา

ตามพระราชบญั ญตั ิกฎหมายคุม้ ครองทรัพยส์ ินทางปัญญา การคุม้ ครองทรัพยส์ ิน
ทางปัญญาแบ่งออกเป็น 3 ประเภท

ลิขสิ ทธ์ ิ สิทธิแต่เพยี งผเู้ ดียวที่จะกระทาการใด ๆ เกี่ยวกบั งานที่ผสู้ ร้าง
(Copyrights) หรือพฒั นาไดค้ ิดคน้ หรือสร้างสรรคข์ ้ึนโดยใชส้ ติปัญญา ความรู้
ความสามารถ และทกั ษะของตนเอง โดยไม่ลอกเลียนผลงานของผอู้ ื่น

สิทธิบตั ร สิทธิพเิ ศษที่กฎหมายบญั ญตั ิไวใ้ หเ้ จา้ ของสิทธิบตั รน้นั มีสิทธิ
(Patents) แต่เพยี งผเู้ ดียวในการแสวงหาประโยชน์จากการประดิษฐ์

หรือการออกแบบผลิตภณั ฑท์ ่ีไดร้ ับการจดสิทธิบตั ร

เครื่องหมายการคา้ เป็นสิทธิในการใชเ้ ครื่องหมายท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั สินคา้
(Trademark) เพอ่ื แสดงวา่ สินคา้ ท่ีใชเ้ คร่ืองหมายของเจา้ ของเคร่ืองหมายการคา้ น้นั

แตกต่างกบั สินคา้ ที่ใชเ้ ครื่องหมายการคา้ ของบุคคลอื่น

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

เราควรเคารพในสิทธิอนั ชอบธรรมของผทู้ ่ีเป็นเจา้ ของผลงาน
ไม่วา่ จะเป็นซอฟตแ์ วร์ หรือส่ิงประดิษฐต์ ่าง ๆ ที่มีการคุม้ ครองภายใตก้ ฎหมาย
เพราะเจา้ ของผสู้ ร้างหรือผผู้ ลิตสินคา้ น้นั ๆ ไดล้ งทุนลงแรง ท้งั ทรัพยากร
ดา้ นเงินและบุคคล เพอื่ ที่จะสร้างสินคา้ ท่ีใชป้ ระโยชนใ์ หเ้ หมาะกบั ความ
ตอ้ งการของผใู้ ช้ ดงั น้นั การละเมิดสิทธิต่าง ๆ ยอ่ มมีโทษทางกฎหมาย

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

การใช้เทคโนโลยสี ื่อสารและสารสนเทศกบั การเผยแพร่

สิทธิของสื่อในการนาข้อมูลมาใช้เผยแพร่ต่อ หรือทาซ้า
(Fair Use and Creative Commons)

การนาสื่อตา่ ง ๆ ขอ้ มูล สื่อเหล่าน้ีถือวา่ เป็น
จากโลกออนไลนม์ าใช้ รูปภาพ ทรัพยส์ ินทางปัญญา
วิดีโอ
เพลง/คลิปเสียง

ตอ้ งดาเนินการตาม ไดร้ ับอนุญาต ปฏิบตั ิตามเงื่อนไขสัญญาอนุญาต

ข้นั ตอนของกฎหมาย จากเจา้ ของผลงาน ครีเอทีฟคอมมอนส์ (Creative Commons)

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

โครงการ Creative Commons

เป็นการจดั ชุดเง่ือนไขต่าง ๆ เขา้ ไวด้ ว้ ยกนั และสร้างความคุม้ ครองใหม้ ีผลบงั คบั ใช้
ทางกฎหมาย มีโลโก เพ่อื ใหเ้ กิดความเขา้ ใจตรงกนั

มีลักษณะ 4 แบบ ดงั นี้

Attribution
(ตวั ยอ่ BY)
คนนาไปใชต้ อ้ งอา้ งอิงแหลง่ ที่มาอยา่ งชดั เจน

Non-Commercial
(ตวั ยอ่ NC)
หา้ มนาไปใชเ้ พื่อหาประโยชน์

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

No Derivatives
(ตวั ยอ่ ND)
หา้ มดดั แปลงแกไ้ ข

Share Alike
(ตวั ยอ่ SA)
หากจะนาผลงานไปใชต้ ่อ งานน้นั ตอ้ งเป็น Creative Commons ดว้ ย

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

Fair Use (แฟร์ยูส)

คือ ความชอบธรรมทางกฎหมายในการนาผลงานลิขสิทธ์ิมาใชใ้ นระดบั ที่จากดั โดยไม่ขดั กบั
ผลประโยชน์ที่เจา้ ของผลงานพงึ ไดร้ ับจากงานของเขา การใชข้ อ้ มูลเพอื่ การศึกษาถือวา่ เป็น Fair Use
ไดท้ ้งั สิ้น

ปัจจัย 4 อย่างท่เี ป็ นตวั กาหนด Fair Use

จุดมุ่งหมายและ ลกั ษณะของ ความยาวของ ผลกระทบทีอ่ าจมี
ลกั ษณะของการใช้ ผลงานลขิ สิทธ์ิ งานทน่ี าไปใช้ ต่อตลาด รายได้ของผ้ผู ลติ
ผลงานที่มีลขิ สิทธ์ิ ผลงาน และมูลค่าของผลงาน
หนงั สือใน อาจเป็นหนงั สือ
เพอื่ การเรียน หอ้ งสมุดท่ีสมาชิก ท้งั เล่ม หรือ 2-3 ตอ้ งไม่ส่งผลกระทบต่อ
เพอ่ื วจิ ารณ์ ยอ่ หนา้ ที่คดั ลอก รายไดข้ องเจา้ ของผลงาน
เพอ่ื การทาวจิ ยั ยมื ไปอ่านได้
ไปสอน ที่พงึ ไดร้ ับ

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3
ตัวอย่างที่ 1 การกากับของลขิ สิทธ์ิลักษณะของ Creative Commons

บริการใน www.thingiverse.com
จะมีตวั อยา่ งของโมเดลสาหรับ
การพิมพ์ 3 มิติ โดยจะมีการ
กากบั สิทธิในการนาไปใชด้ ว้ ย

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3
ตัวอย่างที่ 2 การสืบค้นวดิ ีโอท่ีมี Creative Commons
ในตวั อยา่ งน้ีจะสืบคน้ หาหุ่นยนตโ์ ดยใชค้ าคน้ วา่ Robot Arm

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

บริเวณที่คน้ หาจะมีเมนูตวั กรอง (FILTER) ใหก้ ดเลือก Creative Commons
วดิ ีโอที่สืบคน้ กจ็ ะอยใู่ นหมวดของ CC

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

เม่ือกรองขอ้ มูลแลว้ รายการวดิ ีโอที่มีคุณสมบตั ิให้นาไปใชง้ านต่อในลกั ษณะของ
Creative Commons จะปรากฏข้ึน

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

ถา้ เราผลิตหรือสร้างวิดีโอและอปั โหลดข้ึนมาไวบ้ น YouTube เราสามารถกาหนด
Creative Commons ไดใ้ นหนา้ จอของการอปั โหลด หรือเมนูแกไ้ ขวดิ ีโอน้นั ๆ ใน Tab เมนู
Advanced settings

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

การทาธุรกจิ ออนไลน์ การทาธุรกรรมออนไลน์
และความปลอดภัยในการใช้งานสาหรับผู้เรียกใช้บริการ

ธุรกิจออนไลน์ หรือ e-commerce

คือ การทาธุรกิจการคา้ ผา่ นเครือขา่ ยอินเทอร์เน็ตในรูปแบบอตั โนมตั ิ

เมื่อลูกคา้ ตดั สินใจ ชาระเงิน ธุรกรรมทางการเงิน เวบ็ ไซตจ์ ะตดั
ซ้ือสินคา้ เสร็จสิ้นสมบูรณ์ สินคา้ ออกจากคลงั

บตั รเครดิต Rabbit โอนเงิน ช่องทาง ผขู้ ายจะจดั ส่งสินคา้
บตั รเดบิต LINE Pay เขา้ บญั ชี อ่ืน ๆ ไปยงั ลูกคา้

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

ธุรกิจออนไลนใ์ นปัจจุบนั มีช่องทางในการขายหลายเทคนิค โดยมีลกั ษณะโดยสังเขป ดงั น้ี

ผา่ นเวบ็ ไซตข์ องตนเอง ส่วนใหญจ่ ะเป็นผลิตภณั ฑท์ ี่ไดร้ ับความรู้จกั และ
มีความน่าเชื่อถือท้งั ตวั บริษทั และตวั สินคา้ เอง

ผา่ นเวบ็ ไซตต์ วั กลางคา้ ขาย เทพช็อป (lnwshop.com), talad.com, olx.com,
(Marketplace) kaidee.com, ตลาดรถ (taladrod.com)

ผา่ นเวบ็ ไซตร์ ้านคา้ www.lazada.co.th, www.shopee.co.th
ชอ็ ปปิ งออนไลน์

ผา่ นสื่อโซเชียลมีเดีย เฟซบุก๊ อินสตาแกรม ไลน์

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3
การทาธุรกรรมการเงินกับร้านค้าต่าง ๆ ท่ีถูกต้องและปลอดภัย

ตรวจสอบการจดทะเบียนพาณิชยอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์
กบั กระทรวงพาณิชย์

ตรวจสอบประวตั ิการคา้ ขาย
คาวิจารณ์และความคิดเห็นในกระทูต้ า่ ง ๆ

ตรวจสอบเลขบญั ชีธนาคาร
วา่ เคยมีประวตั ิการฉอ้ โกงหรือไม่

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

ใชบ้ ริการเรียกเกบ็ เงินปลายทาง
เม่ือซ้ือสินคา้

ตรวจสอบประวตั ิของร้านคา้
คาวจิ ารณ์ และการรีววิ สินคา้

ลิงก์ URL จากเวบ็ ไซตค์ วรมีตวั อกั ษร
https:// (มีตวั s) อยทู่ า้ ยของ http

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

การป้องกันความเสี่ยงในการถูกโจรกรรมข้อมูลเบื้องต้น
สาหรับเคร่ืองคอมพวิ เตอร์และสมาร์ตโฟนของเรา

คอมพิวเตอร์ ติดต้งั แอปพลิเคชนั แอนต้ีไวรัส (Anti Virus)
ติดต้งั แอปพลิเคชนั ป้องกนั สปายแวร์ (Anti Spyware)

สมาร์ตโฟน

เพอ่ื ป้องกนั ไวรัสคอมพิวเตอร์หรือสปายแวร์ ท่ีอาจทาใหข้ อ้ มูลของเราเสียหาย
หรือการถกู โจรกรรมขอ้ มูลไปใชเ้ พือ่ แสวงหาประโยชนจ์ ากขอ้ มูลส่วนตวั ของเรา

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

1. ตรวจสอบอีเมลต้องสงสัย เหยอ่ื จะถูกเชิญชวนใหช้ าระเงินจานวนไม่มาก
ค่าธรรมเนียมหลอก เพอ่ื แลกกบั ผลตอบแทนจานวนมาก

สลากรางวลั หลอก หลอกวา่ คุณไดร้ ับรางวลั โดยท่ีคุณตอ้ งชาระ
คา่ ธรรมเนียม เพื่อใหไ้ ดม้ าซ่ึงเงินรางวลั

การจา้ งงานหลอก เสนอโอกาสในการจา้ งงาน ซ่ึงผสู้ มคั รจะตอ้ ง
จ่ายค่าธรรมเนียม หรือค่าดาเนินการต่าง ๆ

ฟิ ชชิง (Phishing) ส่งอีเมลไปเพอื่ หลอกวา่ ส่งมาจากบริษทั ที่มีตวั ตนท่ี
แทจ้ ริง เช่น ธนาคาร เพอ่ื หลอกใหล้ กู คา้ เปิ ดเผย
ขอ้ มูลส่วนบุคคล และนาขอ้ มูลไปใชใ้ นทางเสียหาย
ตอ่ เจา้ ของขอ้ มูล เช่น การโจรกรรมทางการเงิน

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

2. ม้าโทรจนั (Trojan horse)

โทรจนั เป็นไวรัสคอมพวิ เตอร์ประเภทหน่ึงซ่ึงไดร้ ับชื่อ “มา้ โทรจนั ” มาจากตานานกรีก

เม่ือคลิกเขา้ ชมเวบ็ ไซต์ โปรแกรมถูกดาวนโ์ หลดและติดต้งั ลงบน
ที่ไม่ปลอดภยั เคร่ืองคอมพิวเตอร์ โดยท่ีเจา้ ของเครื่องไม่ล่วงรู้

ทาการบนั ทึกขอ้ มูล ส่งขอ้ มูลกลบั ไปยงั
ตามที่ถกู ออกแบบมา อาชญากรผา่ นอินเทอร์เน็ต

ขอ้ มูลความเป็นส่วนตวั

รหสั ผา่ นและขอ้ มูลส่วนบุคคล

ขอ้ มูลธนาคาร

ทาลายไฟลง์ านตา่ ง ๆ

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

แบบทดสอบ

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 4

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

นักเรียนใช้ดนิ สอระบายลงใน  หน้าคาตอบทีถ่ ูกต้องให้เต็มวง

1. ข้อใดเป็ นข้อมูลข่าวสารท่แี บ่งปันแลกเปลย่ี นระหว่างองค์กร
หรือหน่วยงานเท่าน้ัน

 รายงานการประชุม
 ภาพถา่ ยส่วนบุคคล
 ลิงกร์ ับสมคั รทุนการศึกษา
 วดี ิทศั นแ์ นะนาแหล่งท่องเที่ยว

เฉลย  เพราะรายงานการประชุมเป็นขอ้ มูลข่าวสาร
เฉพาะภายในองคก์ รใดองคก์ รหน่ึง

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

2. ข้อมูลใดต่อไปนีไ้ ม่ควรเปิ ดเผย แต่ถ้าต้องการส่งต่อให้ส่งต่อกบั บุคคล
ท่ีไว้ใจได้เท่าน้ัน

 ประวตั ิการตรวจสุขภาพ
 ลกั ษณะความชอบส่วนบุคคล
 แผน่ พบั แนะนาประวตั ิส่วนตวั
 แผนท่ีแหลง่ ท่องเที่ยวในจงั หวดั

เฉลย  เพราะประวตั ิการตรวจสุขภาพเป็นขอ้ มูลส่วนตวั ทส่ี าคญั
และไม่ควรเปิ ดเผยต่อท่ีสาธารณะ

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

3. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของการเข้าถึงระบบข้อมูลผู้อื่นโดยมิชอบ

 การเปิ ดอีเมลผอู้ ื่นที่เขา้ สู่ระบบคา้ งไว้
 การนาไฟลง์ านในเครื่องคอมพวิ เตอร์เพื่อนไปคดั ลอก
 การส่งอีเมลโฆษณาไปใหผ้ อู้ ื่นที่อยใู่ นระบบเครือขา่ ย
 การนาโทรศพั ทเ์ คล่ือนท่ีของเพื่อนมาเล่นเกมโดยเพอ่ื นไม่อนุญาต

เฉลย  เพราะไม่ใช่การเขา้ ถึงระบบ แต่เป็นการส่งขอ้ มูล
เพอ่ื ก่อกวนหรือ เรียกวา่ สแปมเมล

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

4. เมื่อนักเรียนใช้งานเครื่องคอมพวิ เตอร์สาธารณะ
ส่ิงสาคัญที่สุดทีต่ ้องตระหนักคืออะไร

 การไม่ใชง้ านโดยการรบกวนผอู้ ื่นท่ีใชง้ านในร้าน
 การดาวนโ์ หลดขอ้ มูลท่ีอาจมีความอนั ตราย
 การปิ ดเคร่ืองและใชเ้ ครื่องอยา่ งถูกตอ้ ง
 การออกจากระบบทุกคร้ังที่เลิกใชง้ าน

เฉลย  เพราะในการใชง้ านเคร่ืองสาธารณะ
นกั เรียนจะตอ้ งออกจากระบบทุกคร้ังท่ีเลิกใชง้ าน
เพราะอาจจะมีผอู้ ื่นที่ไม่ประสงคด์ ีมาขโมยขอ้ มูลของนกั เรียนได้

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

5. นักเรียนแต่งเพลงขนึ้ มาเพลงหน่ึงแล้วนาไปอปั โหลดลงในเว็บไซต์
YouTube และพบว่ามผี ู้สนในฟังและชอบเป็ นจานวนมาก
จึงต้องการแสดงความเป็ นเจ้าของผลงานนี้
นักเรียนจะเลือกการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญานี้ ด้วยวธิ ีการใด

 การจดลิขสิทธ์ิ  การจดสิทธิบตั ร

 ควรดาเนินการทุกขอ้  การจดเครื่องหมายการคา้

เฉลย  เพราะเพลงจดั เป็นทรัพยส์ ินทางปัญญา
ท่ีนกั เรียนสามารถนาไปจดเป็นลิขสิทธ์ิของตนเองได้

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3

6. บริษทั 2 แห่งได้พฒั นาและประดษิ ฐ์ระบบการสแกนม่านตาแบบพเิ ศษขนึ้ มา
และกาลงั ถกเถยี งกนั ว่าใครเป็ นผู้คดิ ค้นและพฒั นาสาเร็จก่อน ในกรณนี ี้
บริษัทท้งั 2 แห่ง ควรนาหลกั ฐานใดมาอ้างองิ

 ลิขสิทธ์ิ  สิทธิบตั ร

 เคร่ืองหมายการคา้  ครีเอทีฟคอมมอนส์

เฉลย  เพราะสิทธิบตั ร คือ สิทธิพิเศษที่กฎหมายบญั ญตั ิไว้
ใหเ้ จา้ ของสิทธิบตั รน้นั มีสิทธิแตเ่ พยี งผเู้ ดียวในการแสวงหา
ผลประโยชนจ์ ากการประดิษฐ์

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 3

7. นักเรียนเขยี นบทความหรือนิยายบนโลกออนไลน์
นักเรียนสามารถแสดงทรัพย์สินทางปัญญา โดยใช้เครื่องมือใด

 ลิขสิทธ์ิ
 สิทธิบตั ร
 เคร่ืองหมายการคา้
 ครีเอทีฟคอมมอนส์

เฉลย  เพราะเป็นสัญญาอนุญาตท่ีกฎหมายใหก้ ารรับรอง
และคุม้ ครองผลงานท่ีเจา้ ของเผยแพร่ออกสู่โลกออนไลน์

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

8. สัญลกั ษณ์นีห้ มายถึงข้อใด

 ระบุตวั ตน หา้ มจาหน่าย และอา้ งถึงท่ีมาของขอ้ มูล
 ใชเ้ พอ่ื การคา้ ได้ หา้ มจาหน่าย และหา้ มเปลี่ยนแปลงขอ้ มูล
 ระบุตวั ตน หา้ มจาหน่าย และหา้ มแจกจ่ายหรือเผยแพร่ตอ่
 อา้ งถึงเจา้ ของผลงาน หา้ มจาหน่าย และหา้ มเปลี่ยนแปลงขอ้ มูล

เฉลย  เพราะสญั ลกั ษณ์ CC คือ การแสดงวา่ ผลงานน้ีคุม้ ครอง
โดย Creative Commons BY คือ การระบุท่ีมาหรืออา้ งถึงเจา้ ของผลงาน
NC คือ หา้ มจาหน่ายหรือทาเป็นการคา้ ND คือ หา้ มเปล่ียนแปลงจากตน้ ฉบบั เดิม

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 3

9. ข้อใดไม่ใช่ช่องทางการขายหรือธุรกจิ ออนไลน์ในปัจจุบัน

 สื่อโซเชียลมีเดีย
 เวบ็ ไซตต์ วั กลาง
 เวบ็ ไซตข์ องตนเอง
 อีเมลและระบบอตั โนมตั ิ

เฉลย  เพราะอีเมลไม่ใช่ช่องทางการขาย
หรือธุรกิจออนไลนท์ ่ีเหมาะสม

เทคโนโลยี (วทิ ยาการคานวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปี ที่ 3

10. ก่อนโอนเงนิ เพ่ือซื้อสินค้าออนไลน์ นักเรียนควรตรวจสอบความปลอดภัย
และป้องกนั ความเสี่ยงก่อนทาธุรกรรม ข้อใดไม่ใช่วธิ ีการป้องกนั ความเสี่ยง
ท่ีถูกต้อง

 ตรวจสอบการจดทะเบียนพาณิชยอ์ ิเลก็ ทรอนิกส์ของร้านน้นั
 ตรวจสอบประวตั ิการฉอ้ โกง
 สอบถามหรือคน้ หาท่ีอยรู่ ้าน
 ใชร้ ะบบเกบ็ เงินปลายทาง

เฉลย  เพราะการสอบถามหรือคน้ หาท่ีอยรู่ ้าน
ไม่ใช่การป้องกนั ความเส่ียงที่ถกู ตอ้ ง เพราะผขู้ าย
อาจสร้างหรือกาหนดท่ีอยปู่ ลอมข้ึนมาได้