MODUL RBT TINGKATAN 3

CIKGU OOI YUAN SHENG

RBT MODUL

TINGKATAN 3
APP.TESTPAPER.COM.MY
Kandungan:

Bab 1 – Aplikasi Teknologi
(Reka Bentuk Mekatronik)

Bab 2 – Pembangunan Produk

❖ Bab ini mengandungi panduan langkah demi
langkah untuk melaksanakan kerja projek
KSSM RBT Tingkatan 3
(30% markah PT3)

Bab 3 – Reka Bentuk dalam Perniagaan

CIKGU OOI YUAN SHENG

BAB 1

APP.TESTPAPER.COM.MY
Aplikasi Teknologi:
Reka Bentuk
Mekatronik

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

BAB 1 – APLIKASI TEKNOLOGI
1.1 REKA BENTUK MEKATRONIK

1.1.1 Menyatakan Maksud Reka Bentuk Mekatronik
Reka Bentuk Mekatronik bermaksud reka bentuk produk atau sistem yang menggabungkan disiplin ilmu
(1) ________________, (2) ________________, (3) _________________, (4) ________________________________
untuk mencapai tujuan yang dikehendaki.

Integrasi semua elemen mekatronik membolehkan produk berfungsi secara _________________ atau ___________
_________________. Pengguna hanya perlu menekan _________________________ pada produk untuk
memulakan _______________ yang telah ditetapkan. Produk akan menjalankan tugasan dan ___________________
_______________________ apabila tugasan telah disempurnakan.

Sejarah Perkembangan Revolusi IndustriAPP.TESTPAPER.COM.MY

Tahun 1784 – 1870 Tahun 1870 – 1970 Tahun 1970 – 2000 Tahun 2000 – kini

Revolusi Industri 1.0 Revolusi Industri 2.0 Revolusi Industri 3.0 Revolusi Industri 4.0

• ___________ • Penemuan • Gabung mekanikal, • Mekatronik
• Ganti tenaga tenaga elektrik dan elektronik bersama
___________ ___________
Manusia • ______________

Revolusi Industri 4.0
Malaysia telah mengenal pasti bahawa Revolusi Industri 4.0 merupakan peluang yang
baik dalam:
1) mempertingkatkan ________________________________________________
2) menaik taraf _____________________________________________________
3) memberikan impak yang besar ______________________________________

Aktiviti dalam Kumpulan
Bincang dalam kumpulan anda. Sila mengenal pasti produk mekatronik yang biasa anda gunakan dalam kehidupan
harian. Lakarkan produk mekatronik yang kumpulan anda pilih pada petak yang disediakan di bawah.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.2 Mengenal Pasti Elemen Mekatronik
Mekatronik merupakan bidang ilmu yang menggabungkan keempat-empat elemen asas kejuruteraan iaitu:
(A) ____________________________ (B) _____________________________ (C) _____________________________
(D) ___________________________________________

Contoh komponen elektrik: _________________________________________________________________

B) Sistem Mekanikal

APP.TESTPAPER.COM.MY
Lukiskan 11 komponen mekanikal yang anda belajar pada tingkatan 2 pada petak yang disediakan di bawah.

Gear Pautan Tuil / Tuas Takal Tali Sawat

KOMPONEN

MEKANIKAL

Aci sesondol Aci engkol Gelongsor Galas Bebola Bindu Rantai

C) Sistem Elektronik
Sistem elektronik merupakan _______________ dan ________________ fizikal
komponen ________________ (contoh: papan litar, perintang, diod, penderia,
transistor, kapasitor dan lain-lain) dalam ___________________________ bagi
menjalankan operasi sesuatu sistem.

D) Sistem kawalan dan pengaturcaraan
Sistem kawalan
▪ __________________________________________________
▪ Memastikan reka bentuk mekatronik berfungsi dengan sempurna.

Pengaturcaraan
▪ Mengawal operasi alat elektronik dengan menulis arahan dalam __________________

_____________
▪ Terdapat dua jenis Bahasa Pengaturcaraan:

1) Kod berbentuk teks : __________________________________________________
2) Blok arahan sedia ada : ________________________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.3 Menerangkan Fungsi Elemen Mekatronik pada Produk Sedia Ada ajar sekali
1.1.4 Menghasilkan Gambah Rajah Blok (Block Diagram) Produk Mekatronik Sedia Ada

Mengulang kaji Bab Reka Bentuk Elektronik Tingkatan 2
Bahagian mikropengawal terdiri daripada input, proses dan output. Ketiga-tiga bahagian ini penting dalam pembinaan sesuatu
sistem kawalan.
A) Bahagian Input

Bahagian input = Bahagian yang berfungsi ____________________________________________ daripada peranti masukan
kepada bahagian pengawal untuk diproses. Contoh input adalah seperti berikut:

Suis Penderia Cahaya / Penderia Jarak / Penderia Pergerakan

Perintang Peka Cahaya (LDR) Penderia Inframerah

APP.TESTPAPER.COM.MY
B) Bahagian Proses
Bahagian proses = Menerima isyarat dari bahagian input dan ___________________________________________ mengikut
_______________________ yang telah ditetapkan.

C) Bahagian Output

______________________________ dan menghantarnya kepada ___________________________. Contohnya:

FUNGSI ELEMEN MEKATRONIK

Dalam bab ini, kita akan belajar 3 contoh sistem mekatronik, iaitu:

A) Kereta Kawalan Jauh Sistem Elektrik Sistem Elektronik Sistem kawalan dan Lakaran
pengaturcaraan '
Spesifikasi Sistem Mekanikal

Komponen

Fungsi Untuk mengurang Bateri membekal Menerima dan
Gambar atau meningkat kuasa elektrik. mengeluar isyarat
halaju motor bagi pemacu motor
Motor AT memutar untuk mamacu
tayar kereta. motor AT.

Gambar Input: Input Proses Output
Rajah Blok _________________________________
Proses:
_________________________________ Roda
Output: Berputar
_________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

B) Pintu Gelangsar Automatik Sistem Elektronik Sistem kawalan dan Lakaran
pengaturcaraan
Spesifikasi Sistem Mekanikal Sistem Elektrik

Komponen

Fungsi Untuk Motor AT Penderia gerakan Mikropengawal
Gambar ______________ menggerakkan mengesan berfungsi untuk
______________ takal dan tali ________________ memproses isyarat
______________ sawat. ________________
______________ ________________
Pengubah ________________
mengubah dan ________________
membekal voltan
(arus)

Gambar Input: APP.TESTPAPER.COM.MY Input Proses Output
Rajah Blok _________________________________
Proses: Pergerakan
_________________________________ objek atau Pergerakan
Output: manusia membuka
dan menutup
_________________________________
pintu
_________________________________
Lakaran
C) Mesin Basuh Automatik Sistem Elektrik Sistem Elektronik Sistem kawalan dan
pengaturcaraan
Spesifikasi Sistem Mekanikal

Komponen

Fungsi Untuk menghasil Motor AT Butang ON/OFF, Mikropengawal
Gambar ______________ menggerakkan START, PAUSE. berfungsi untuk
pada dram ketika sistem mekanikal. Antara komponen memproses isyarat
mencuci pakaian elektronik ialah
Pengubah kapasitor dan diod
mengubah dan pada papan litar
membekal voltan tercetak.
(arus)

Gambar Input:
Rajah Blok _________________________________
Proses:
_________________________________
Output:

_________________________________

_________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.5 Menghasilkan Lakaran Bahagian Reka Bentuk Produk yang akan Diubah Suai Berdasarkan Gambar
Rajah Blok yang Terlibat

KEADAH PENYELESAIAN INVENTIF

Sila menentukan jenis kaedah pemisahan, sama
ada ruang atau masa berdasarkan situasi yang
dikenal pasti melalui Analisis Berantai Punca-
Kesan. Contoh situasi telah ditunjukkan.

Contoh Situasi Soalan Penentuan Keadah Pemisahan Ruang/Masa Jenis Kaedah Pemisahan
(Ruang / Masa)

Kaedah Pemisahan = RuangAPP.TESTPAPER.COM.MY Kaedah Pemisahan = Masa

CADANGAN PENAMBAHBAIKAN DENGAN MELALUI KAEDAH PENYELESAIAN INVENTIF

Cadangan Prinsip Inventif Penerangan Konsep Cadangan Pengubahsuaian kereta kawalan jauh

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.6 Membuat Penambahbaikan kepada Produk berdasarkan Lakaran yang telah Dibuat

Contoh situasi:
Kereta kawalan jauh Dhiya rosak apabila berlanggar dengan halangan (masalah). Punca kepada masalah tersebut
adalah disebabkan Dhiya tidak perasan adanya halangan apabila dia ingin undur (reverse) kereta.

Satu contoh cadangan penambahbaikan pada kereta kawalan jauh Dhiya:

Bahagian kereta Cadangan Justifikasi & Tindakan
kawalan jauh penambahbaikan (kenapa Dhiya nak buat penambahbaikan sebegini)
Memasang penderia Penderia jarak (input) dapat _________________________ pada
Belakang kereta jarak (sensor) - Input jarak yang ditetapkan dan menghantar isyarat input kepada
kawalan jauh _____________________ (proses) supaya ia boleh memberikan
arahan kepada _______________ (output) untuk berbunyi apabila
Atas bumbung jarak di antara kereta dengan halangan adalah dekat.
kereta Berbunyi apabila jarak di antara kereta dengan halangan berada
dalam julat yang ditetapkan.

Langkah-langkah proses penambahbaikan pada kereta kawalan jauh:

LangkahAPP.TESTPAPER.COM.MY Huraian
1) Guna pensil, ada label, elemen dan prinsip reka bentuk
2) Bahan-bahan yang digunakan untuk membuat penambahbaikan
3) Menjalankan fungsi yang dikehendaki
4) Semasa proses ini, faktor keselamatan perlu diutamakan
5) Menambah daya tarikan dan mengurangkan risiko kecederaan
6) TAMAT !!!

LATIHAN:

1) Sebelum membuat penambahbaikan kepada kereta kawalan jauh anda, tuliskan contoh situasi yang anda

menghadapi (masalah & punca masalah) – boleh rujuk buku teks m/s 23 (2 markah)

____________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

2) Cadangkan sekurang-kurangnya 2 penambahbaikan pada kereta kawalan jauh kumpulan anda (2 markah)

Bahagian kereta Cadangan Justifikasi & Tindakan
kawalan jauh penambahbaikan (kenapa anda nak buat penambahbaikan sebegini)

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

3) Lakarkan satu lakaran 3D bermaklumat bagi kereta kawalan jauh anda yang telah dibuat penambahbaikan.

(lakaran 3D bermaklumat perlu dibuat menggunakan pensil, mempunyai label dan mengambil kira elemen dan

prinsip reka bentuk) (4 markah)

APP.TESTPAPER.COM.MY
1.1.7 Membuat Penilaian Kefungsian Produk yang Telah Diubah Suai

Penilaian kefungsian merupakan perkara yang penting ketika membuat pertimbangan terhadap hasil penambahbaikan
yang telah dilakukan terhadap produk. Ujian parameter digunakan bagi menilai kefungsian produk mengikut objektif
yang telah ditetapkan. Ujian ini dijalankan dalam situasi sebenar untuk menilai keberkesanan penamahbaikan pada
reka bentuk kereta kawalan jauh terhadap kefungsiannya.

Soalan 4) Lengkapkan jadual di bawah – boleh rujuk buku teks m/s 31 (2 markah)

Keputusan pengujian terhadap kefungsian kereta kawalan jauh yang telah dibuat penambahbaikan:

Jenis Ujian Penambahbaikan Ujian parameter dan keputusan

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

CIKGU OOI YUAN SHENG

BAB 2

APP.TESTPAPER.COM.MY
Pembangunan
Produk

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

BAB 2 – PEMBANGUNAN PRODUK

2.1 – PENGHASILAN PRODUK

Penghasilan produk ialah aktiviti _________________________________ atau _______________________________
bagi memenuhi ______________ dan _____________ pelanggan pada masa kini dan akan datang dengan
mengaplikasikan teknologi terkini.

Langkah-langkah dalam proses penghasilan produk:

Langkah 1 Langkah 2 Langkah 3 Langkah 4

m/s 39 – 40 m/s 41 – 43 m/s 43 – 46 m/s 47 – 57
Langkah 5 Langkah 6 Langkah 7 Langkah 8
APP.TESTPAPER.COM.MY
m/s 58 – 72 m/s 73 – 94 m/s 95 – 102 m/s 102 – 118

= muka surat pada buku teks RBT tingkatan 3

_______________________________________________________________________________________________

**Untuk memudahkan anda memahami topik-topik di dalam bab ini, penulis menggunakan contoh produk Monopod
(selfie stick) sebagai produk yang hendak dihasilkan. Anda yang sedang membaca / menjawab modul ini boleh
menggunakan mana-mana contoh seperti penggilap kasut, almari dan lain-lain lagi sebagai produk anda. Ini adalah
untuk memudahkan anda apabila anda perlu membuat PROJEK KSSM RBT PT3 dengan cikgu sekolah anda nanti.

2.1.1 – Menyatakan Produk yang Hendak Dihasilkan Berdasarkan Kajian Keperluan Pelanggan dan Projek
Brief

A) Kajian Keperluan Pelanggan m/s 39 – 40

Kajian keperluan pelanggan perlu dijalankan untuk memastikan _________________________________ yang akan
dihasilkan memenuhi _____________________________________. Kajian keperluan pelanggan yang baik dapat
membantu pereka bentuk __________________________ untuk menggunakan produk yang akan dihasilkan.

Terdapat TIGA KRITERIA dalam kajian keperluan pelanggan, iaitu:

1) ________________________________
2) ________________________________
3) ________________________________

Jadual di bawah merupakan contoh borang kajian keperluan pelanggan. Untuk PROJEK KSSM RBT PT3, anda
dikehendaki mengedarkan borang ini kepada beberapa orang (mengikut arahan guru anda) untuk mengambil
maklumat. Borang ini harus direka mengikut penyata masalah / produk yang akan dihasilkan.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

BORANG KAJIAN KEPERLUAN PELANGGAN

Bahagian A: Maklumat pelanggan

Nama:

Jantina: Umur:

Nombor telefon: Emel:

Pekerjaan: Pendapatan:

Alamat: Bekeluarga: YA/TIDAK

Tanggungan:

Tempat membeli belah: Kekerapan membeli belah:

Jumlah perbelanjaan bulanan Kurang RM100 RM300 – RM499
Lebih RM500
(Tandakan /) RM100 – RM299

Bahagian B: Latar belakang produk yang digunakan sekarang

Nama produk yang digunakan

Ciri produk yang digunakan
APP.TESTPAPER.COM.MY
Mengapakah produk itu digunakan

Kebaikan produk sedia ada

Kelemahan produk sedia ada

Bahagian C: Penambahbaikan

Apakah penambahbaikan yang perlu ada
pada produk yang akan dihasilkan

Bahagian D: Lain-lain
(Isikan sebagai maklumat tambahan pelanggan)

B) Penyelesaian Masalah Inventif Buku Teks T3 m/s 41 – 43

Berdasarkan maklum balas daripada borang kajian keperluan pelanggan, penyelesaian masalah inventif diaplikasikan
untuk ____________________ bagi mengatasi ___________________________________.

i) Membina model ii) Membuat analisis iii) Memilih prinsip
Fungsi berantai punca-kesan inventif yang sesuai

Pernah belajar topik ini semasa tingkatan 2 (Bab 1)

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

i) Membina model fungsi
LUKISAN MODEL FUNGSI (juga boleh rujuk buku teks Ting 2 m/s 9 – 10 (Bab 1))

Rajah : Model fungsi situasi _______________________________________________
ii) Membuat analisis berantai punca-kesan
Analisis berantai punca-kesan telah dijalankan untuk _______________________________________ bagi masalah.

ANALISIS BERANTAI PUNCA-KESAN (juga boleh rujuk buku teks Ting 2 m/s 13 (Bab 1))
APP.TESTPAPER.COM.MY

iii) Memilih prinsip inventif yang sesuai (juga boleh rujuk buku teks Ting 2 m/s 16 – 17(Bab 1))

Cadangan prinsip inventif Penerangan konsep Contoh

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

C) Projek Brief Buku Teks T3 m/s 43 – 46

*** Pelajar pernah belajar topik Projek Brief ini semasa tingkatan 1 (Bab 3)

Projek brief ialah proses ________________________ antara ____________________ dengan _____________ yang
turut dihadiri oleh __________________. Pereka bentuk berperanan ____________________________ reka bentuk
produk daripada pelanggan kepada bentuk _____________________________.

i) Borang projek brief

Contoh borang projek brief: (juga boleh rujuk buku teks Ting 1 m/s 54 (Bab 3))

Tajuk : Catatan

Kriteria Pertimbangan Utama

Fungsi
1. Apakah kegunaan produk ini
2. Dimanakan produk ini akan digunakan

Persembahan APP.TESTPAPER.COM.MY
1. Bagaimana cara produk ini dipersembahkan

Tujuan pasaran
1. Siapakah yang akan menggunakannya
2. Siapakah pesaing yang wujud
3. Pelanggan manakah yang akan menggunakan

produk ini

Kuantiti
1. Berapakah jumlah yang diperlukan

Stail/Gaya
1. Bagaimanakah reka bentuk produk ini
2. Apakah reka bentuk iniakan mendapat perhatian

di pasaran

Kualiti
1. Bagimanakah kualiti pembuatannya
2. Adakah pelanggan mempunyai sebarang

permintaan yang istimewa

Anggaran Kos seunit
1. Berapakah kos untuk menghasilkan produk ini
Jangka masa
1. Bilakah pelanggan ingin produk ini disiapkan

ii) Jadual bermaklumat

Maklumat yang telah dilengkapkan dalam borang projek brief perlu ________________ (_________________) untuk
memudahkan pengurus projek dan pereka bentuk menjalankan tugas masing-masing. Maklumat yang telah disaring
boleh ditunjukkan dalam bentuk jadual bermaklumat seperti yang di bawah.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

Contoh jadual bermaklumat: (juga boleh rujuk buku teks Ting 1 m/s 55 (Bab 3))

Kriteria Catatan
Fungsi

Persembahan

Tujuan pasaran

Kuantiti

Stail / gaya

Kualiti APP.TESTPAPER.COM.MY
Anggaran kos seunit

Jangka masa

*** kandungan dalam jadual bermaklumat adalah sama dengan kandungan dalam borang projek brief, cuma jadual
bermaklumat ialah ringkasan daripada borang projek brief.

iii) Aplikasi projek brief

Setelah proses saringan maklumat selesai, proses yang seterusnya adalah dengan mengaplikasikan semua data
dalam bentuk jadual dan lakaran.

Contoh aplikasi projek brief dalam bentuk jadual: (juga boleh rujuk buku teks Ting 1 m/s 56 (Bab 3))

Tajuk:

A. Tajuk projek
1. Apakah jenis produk atau
perkhidmatan?
2. Apakah kegunaan produk ini?
3. Di manakah produk ini akan digunakan?

B. Gambaran keseluruhan projek
1. Siapakah yang akan menggunakannya?
2. Apakah tujuan produk ini dihasilkan?
3. Adakah produk ini diperlukan oleh
pelanggan?
4. Bagaimanakah produk ini digunakan
atau dipersembahkan?

C. Reka bentuk produk
1. Apakah elemen dan prinsip reka bentuk
yang akan digunakan?
2. Apakah konsep reka bentuk yang ingin
diterapkan?

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

3. Adakah produk ini inovasi daripada
produk sedia ada atau produk yang
baharu digunakan?

D. Perancangan dalam pengurusan projek
1. Pembahagian kumpulan kerja
2. Jadual kerja
3. Kos pengeluaran
4. Kuantiti penghasilan

E. Analisis kajian reka bentuk produk dan
pasaran
1. Membuat perbandingan dari segi
fungsi, persembahan, tujuan pasaran,
kuantiti, kualiti, anggaran kos seunit
dan jangka masa.
2. Adakah produk ini akan mendapat
permintaan di pasaran?
APP.TESTPAPER.COM.MY
F. Lakaran idea
1. Bagaimanakah rupa bentuk produk
dalam bentuk 2D dan 3D?

G. Penghasilan mock up @ model
1. Bahan dan peralatan yang diperlukan
untuk menghasilkan mock-up atau
model?

2.1.2 – Mengenal Pasti Asas Teknologi yang Sesuai dengan Kehendak Reka Bentuk Produk

Setelah mengenal pasti cadangan projek, pereka bentuk perlu ____________________________________ dengan
___________________________ bagi memastikan produk dapat memenuhi keperluan dan kehendak pelanggan.

*** Dalam PROJEK KSSM RBT PT3 anda, anda perlu menggabungkan dan mengaplikasikan sekurang-kurangnya dua
teknologi yang sesuai. Yang berikut merupakan teknologi-teknologi yang anda telah belajar...
(Tingkatan 1) Reka Bentuk Fertigasi, Reka Bentuk Fesyen
(Tingkatan 2) Reka Bentuk Pembuatan, Reka Bentuk Mekanikal, Reka Bentuk Elektrik, Reka Bentuk Elektronik, Reka
Bentuk Akuaponik, Reka Bentuk Makanan.
(Tingkatan 3) Reka Bentuk Mekatronik

A) Aplikasi teknologi yang dipilih Buku Teks T3 m/s 48 – 50

Saya telah memilih gabungan teknologi reka bentuk __________________ dan reka bentuk __________________
untuk menghasilkan produk ________________________________.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

B) Tujuan penggunaan teknologi Buku Teks T3 m/s 50

Dengan gabungan reka bentuk __________________ dan reka bentuk __________________, produk _____________
________________ ini akan lebih dinamik, berkualiti, selamat digunakan dan mesra pengguna dan mesra alam.

C) Fungsi teknologi (Contoh produk : Monopod) Buku Teks T3 m/s 50

1. Teknologi reka bentuk mekanikal:
a) ________________ berfungsi untuk menjadikan batang monopod boleh laras. Geseran antara setiap segmen
perlu dikurangkan untuk memanjangkan dan memendekkan batang monopod.
b) ________________ berfungsi sebagai penghubung pemegang monopod dan batang monopod.

a) Gelongsor b) Pautan

APP.TESTPAPER.COM.MY
2. Teknologi reka bentuk elektrik:
a) ________________ membekalkan kuasa kepada seluruh sistem.
b) __________________________ mengalirkan arus ke setiap komponen di dalam litar.
c) _______________________ melengkapkan litar apabila ditekan.

a) Bateri b) Wayar lembar tunggal c) Suis tekan tutup

D) Kekuatan dan kelemahan teknologi Buku Teks T3 m/s 50 – 51
Kelemahan
Aplikasi Teknologi Komponen Kekuatan
Reka Bentuk Gelongsor
Mekanikal

Pautan

Reka Bentuk Bateri
Elektrik
Wayar lembar
tunggal

Suis tekan
tutup

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

2.1.3 – Merancang Konsep, Elemen dan Prinsip Reka Bentuk yang Dipersetujui dalam Bentuk Lakaran

A) Konsep penghasilan idea Buku Teks T3 m/s 52

Bentuk mengikut fungsi (form follow function) Fungsi mengikut bentuk (function follow form)

Contoh: Contoh:

B) Elemen dan prinsip reka bentukAPP.TESTPAPER.COM.MY Buku Teks T3 m/s 52 – 57

Semasa Tingkatan 1 (Bab 1), anda telah mempelajari 7 elemen reka bentuk dan 7 prinsip reka bentuk. Elemen-
elemen dan prinsip-prinsip ini selalu digunakan apabila anda ingin membuat lakaran.

i) Elemen Reka Bentuk

1) Rupa Geometri (2D) Rupa Organik (2D)
• Cantuman satu siri titik yang mempunyai panjang

dan jarak.
• Digunakan untuk menghasilkan rupa, bentuk,

jalinan dan bayang.
2)
• Dibentuk apabila hujung garisan bertemu dengan

permulaannya.
• Merujuk kepada elemen dalam bentuk 2D dan

mempunyai luas.
• Rupa geometri lebih kepada rupa yang mempunyai

sudut dan penjuru.
• Rupa organik mempunyai permukaan yang bebas

dan tidak terikat pada bentuk yang khusus.
3)
• Objek yang mempunyai ruang, isi padu dan

mempunyai lebih daripada satu permukaan.
• Berbentuk 3D

4)
• Impak yang boleh dirasai melalui sentuhan seperti

kasar, licin, halus, kesat dan lain-lain.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

5)
• Ukuran atau dimensi bagi sesuatu objek.

6)
• Kawasan kosong yang dikelilingi oleh elemen

garisan.

7)

Dibahagikan kepada tiga kumpulan, iaitu warna Boleh juga dikategorikan kepada warna
primer, warna sekunder dan warna tertier. panas dan warna sejuk.

ii) Prinsip Reka Bentuk APP.TESTPAPER.COM.MY

1)
• Merujuk kepada kesamaan, perhatian atau tumpuan

pelbagai elemen.

2)
• Merujuk kepada perbezaan ketara pada ciri elemen yang

digunakan

3)
• Penyusunan semula objek secara berulang-ulang dari segi

saiz dan bentuk.

4)
• Aplikasi pelbagai elemen, gaya, kualiti, nilai dan idea dalam

sesuatu reka bentuk.

5)
• Idea yang kompleks diolah semula dalam bentuk visual yang

lebih ringkas.
6)
• Semua bahagian elemen bergabung untuk membentuk imej,

tema atau idea yang sempurna.

7)
• Merujuk kepada sesuatu yang dapat memberikan

kedamaian dan dapat menimbulkan emosi yang positif.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

C) Lakaran perkembangan idea Buku Teks T3 m/s 58 – 63

Lakaran perkembangan idea membantu menjelaskan rupa cadangan rekaan reka bentuk secara 3D dan pada sudut

pandangan yang berbeza. 4 lakaran perkembangan idea perlu dibuat pada produk anda. Lakaran perkembangan idea

mesti mengandungi :

Label Elemen Prinsip

Lakaran idea 1 Lakaran idea 2

Lakaran idea 3 APP.TESTPAPER.COM.MYLakaran idea 4

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

2.1.4 – Menghasilkan Lakaran Produk yang Hendak Dibuat

A) Lakaran 3D Bermaklumat Buku Teks T3 m/s 64 – 67

Lakaran 3D yang dilengkapi dengan maklumat produk dinamakan lakaran 3D bermaklumat. Semua maklumat yang
diperlukan untuk pelanggan memahami suatu reka bentuk produk perlu dinyatakan dengan jelas pada lakaran.
Maklumat yang perlu dinyatakan pada suatu lakaran 3D bermaklumat adalah seperti berikut :

Nama produk Saiz (Ukuran) Bahan Komponen Elemen Prinsip

Lakaran 3D Bermaklumat:

APP.TESTPAPER.COM.MY

B) Lakaran Ceraian Buku Teks T3 m/s 68

Lakaran ceraian ialah lakaran yang menunjukkan hubungan antara setiap komponen (bahagian) pada suatu reka
bentuk produk.

Lakaran ceraian:

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

C) Lakaran reka bentuk produk dari aspek elemen dan prinsip reka bentuk Buku Teks T3 m/s 72

Lakaran rekab bentuk produk yang telah dihasikan oleh peraka bentuk perlu dianalisis dari aspek elemen dan prinsip
reka bentuk bagi memastikan lakaran tidak tersasar daripada kehendak dan keperluan pelanggan.

Bil. Elemen Digunakan / Tidak Analisis elemen
reka bentuk √X

1 Garisan

2 Rupa

3 Bentuk

4 Tekstur

5 Saiz

6 Warna APP.TESTPAPER.COM.MY

7 Ruang

Bil. Prinsip Digunakan / Tidak Analisis prinsip
reka bentuk √X

1 Keseimbangan

2 Kontras

3 Keringkasan

4 Kepelbagaian

5 Kesatuan

6 Pengulangan

7 Harmoni

2.1.5– Menyediakan Jadual Kerja Buku Teks T3 m/s 73 – 74

Jadual kerja ialah ______________________________ yang dipersembahkan dalam bentuk jadual. Perancangan
dibuat berdasarkan __________________________ dan ______________________ yang diperuntukkan untuk
melaksanakan setiap aktiviti yang disenaraikan. Garis panduan menyediakan jadual kerja adalah seperti berikut:

• _______________________________________________________________________________________
• _______________________________________________________________________________________
• _______________________________________________________________________________________
• _______________________________________________________________________________________
• _______________________________________________________________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

APP.TESTPAContoh jadual kerja dalam bentuk Carta GANTT (Pelajar pernah belajar carta GANTT se
No. Aktiviti

1234567
1
2
3
4

5
6
7
8

9
10
11
12

13

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertu

APER.COM.MYemasa tingkatan 1 (Bab 2))
Minggu

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

g mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
ulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

2.1.6 – Membuat Senarai Bahan, Peralatan dan Bajet Produk

A) Senarai bahan dan peralatan untuk menghasilkan produk Buku Teks T3 m/s 75 - 76

Senarai bahan dan peralatan yang digunakan untuk menghasilkan produk ___________________________________

No Bahan-bahan Kuantiti

B) Bajet produk APP.TESTPAPER.COM.MY Buku Teks T3 m/s 77 - 79

Bajet ialah ______________________________ yang diperlukan untuk memastikan projek yang dijalankan berjaya
dan ___________________.

Dua kaedah yang digunakan untuk menentukan bajet projek adalah berikut :

i) Kaedah yang digunakan untuk ii)
menentukan bajet projek

*** Pelajar pernah belajar kedua-dua kaedah ini semasa tingkatan 1 (Bab 2)

i) Kaedah unit

Kaedah unit ialah bajet yang dibuat berdasarkan kuantiti ______________ atau _______________. Kaedah unit lebih
mudah difahami dan pantas, namun kurang tepat kerana ________________________________________________

Contoh pengiraan:

Pak Halim ialah seorang penjual air tebu. Katakan kos penyediaan bagi secawan air tebu ialah RM0.80. Jumlah air
tebu yang dikehendaki ialah sebanyak 200 cawan. Hitungkan bajet minuman air tebu.

ii) Konsep SMART
Konsep SMART adalah lebih tepat berbanding dengan kaedah unit kerana ia mengambil kira keseluruhan kos yang
terlibat seperti ________________, _________________ dan __________________.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

Istilah S.M.A.R.T : Penetapan tujuan atua objektif projek.
S
M Pengukuran pengagihan kewangan dalam kos-kos yang terlibat.
A
R Projek boleh dilaksanakan dari sudut keupayaan kewangan dan tenaga
T kerja.
Sesuai dengan kehendak pengguna dan dianalisis sama ada kehendak
S (Tujuan Projek) mereka mencapai tujuan projek.
Nama projek Tempoh masa dan sumber kewangan mencukupi untuk menyiapkan
Tujuan projek.
Bilangan
Sasaran APP.TESTPAPER.COM.MY

M (Pengagihan Kewangan)

a) KOS BAHAN (Kos bahan bagi menghasilkan __________ unit produk ______________________________)

Bil Bahan Kuantiti Kos seunit (RM) Jumlah (RM)

Jumlah

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

b) KOS UPAH :
:
Bilangan pekerja :
Kadar upah :
Tempohan masa
Bilangan hari bekerja

ℎ = × ℎ × × ℎ
ℎ =

c) KOS OVERHED

Perkara Kos sehari (RM) Bilangan hari Jumlah (RM)

Jumlah

d) JUMLAH MODEL APP.TESTPAPER.COM.MY

Jumlah kos modal = kos bahan + kos upah + kos ovehed
Jumlah kos modal =

Kos pengeluaran seunit produk = jumlah kos modal ÷ bilangan unit
Kos pengeluaran seunit produk =

e) KOS JUALAN

Peratus keuntungan =

( ) = × (%)
100

=

= +

Jadi, Kos Jualan seunit produk =

A (Boleh dicapai)

Keuntungan = kos jualan – kos pengeluaran seunit produk
Keuntungan =

R (Realistik) Gabungan bahan yang mudah diperoleh dengan kemahiran pereka bentuk membuktikan
produk ini mampu ________________________________________

T (Tempoh masa) Produk dapat disiapkan dalam ________________________________ tanpa melebihi kos
yang dianggarkan.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

2.1.7 – Menghasilkan Produk Berfungsi atau Berfungsi Sebahagian

A) Ciri-ciri mock-up, produk berfungsi sebahagian dan produk berfungsi Buku Teks T3 m/s 75 – 76

No. Jenis Ciri-ciri

1 • Model olokan yang dibuat sebelum menghasilkan model sebenar.

• Tidak menggunakan bahan sebenar. (Boleh menggunakan bahan-bahan

mock-up seperti dawai kasa, polisterin, plastisin, kadbod, foam dan kayu.

• Menunjukkan idea rekaan dalam bentuk 3D

• Tidak berfungsi sepenuhnya.

2 • Dibuat selepas mock-up dibina.

• Tidak semestinya menggunakan bahan sebenar.

• Menunjukkan idea rekaan dalam bentuk 3D yang lebih realistik.

• Hanya sebahagian komponen boleh berfungsi. Kefungsian sebenar produk

tidak dapat diuji.

3 • Dihasilkan selepas produk berfungsi sebahagian dibina.

• Menggunakan bahan sebenar.
APP.TESTPAPER.COM.MY
• Menunjukkan idea rekaan dalam bentuk yang sebenar.

• Berfungsi sepenuhnya. Diuji dalam situasi sebenar dari segi reka bentuk dan

kefungsian.

Padankan gambar-gambar berikut dengan jenis model yang betul.

Mainan penyedut Kasut yang Model kereta
yang dapat diperbuat kanak-kanak yang
menyedut daripada surat dapat mengawal
sampah-sampah khabar lama arah, pergerakan
kecil dengan kuasa bateri. dengan kelajuan kereta.

Mock-up (model olokan) Produk berfungsi sebahagian Produk berfungsi (prototaip)
(model)

B) Langkah-langkah menghasilkan produk berfungsi (prototaip) Buku Teks T3 m/s 82 – 94

Penghasilan produk dapat dibahagikan kepada tiga langkah utama, iaitu;

(i) ______________________________________________________________________
(ii) ______________________________________________________________________
(iii) ______________________________________________________________________

2.1.8 – Membuat Pengujian dan Penilaian Kefungsian serta Kesesuaian Produk

Pengujian dan penilaian kefungsian serta kesusuaian ialah proses terakhir untuk mengukur _____________
________________ produk yang telah dihasilkan. Tahap keberkesanan produk diukur berdasarkan tiga
faktor, iaitu:

(i) ____________________________________
(ii) ____________________________________
(iii) ____________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

A) Pengujian Buku Teks T3 m/s 95 – 97

Pengujian terhadap produk yang telah dihasilkan boleh dijalankan sama ada dengan menggunakan kaedah
____________________ atau kaedah _______________________.

Kaedah Ujian Ujian makmal Ujian parameter
Maksud • Pengujian terhadap produk berfungsi di • Pengujian terhadap produk berfungsi

Contoh Ujian dalam makmal atau bengkel dengan yang dibuat dalam situasi dan di lokasi
menggunakan peralatan dan kelengkapan yang sebenar.
tertentu yang bersesuaian.
• Faktor-faktor seperti daya, cahaya, suhu, • ________________________
angin, kelajuan dan lain-lain lagi dikawal • ________________________
oleh peralatan di dalam makmal / bengkel. • ________________________
• __________________________ • ________________________
• __________________________
• __________________________
• __________________________

Contoh pengujian terhadap produk _____________________________________APP.TESTPAPER.COM.MY

Jenis Ujian Parameter Keputusan

Analisis keputusan ujian parameter terhadap produk _________________________________

Aspek produk Kekuatan Kelemahan
A. Kefungsian

B. Ergonomik

C. Reka bentuk dan
nilai estetika

D. Keselamatan

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

B) Penilaian Buku Teks T3 m/s 98 – 99

Penilaian dijalankan untuk ___________________________________ yang telah diperoleh. Penilaian menggunakan
_____________________ yang mengandungi soalan-soalan meliputi aspek _______________, ________________,
_______________________________ serta ____________________.

Contoh borang soal selidik bagi produk ______________________________

NAMA: _______________________________________________ PEKERJAAN: _________________________

BORANG SOAL SELIDIK BAGI : ________________________________ Ya Tidak
Arahan: Tandakan ‘ √ ’ untuk menyatakan pendapat anda terhadap aspek produk yang dinilai.

Aspek produk

A. Kefungsian

B. Ergonomik APP.TESTPAPER.COM.MY

C. Reka Bentuk dan Nilai Estetika

D. Keselamatan

Tuliskan cadangan anda untuk menambahbaik produk ini.
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________

~ TERIMA KASIH ~

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

Selepas menerima borang soal selidik yang telah diedarkan, analisis terhadap maklum balas pengguna perlu dibuat.
Contoh analisis terhadap maklum balas daripada borang soal selidik

Aspek produk %% Kesimpulan
Ya Tidak

A. Kefungsian

B. Ergonomik

C. Reka Bentuk dan Nilai EstetikaAPP.TESTPAPER.COM.MY

D. Keselamatan

C) Kesesuaian produk Buku Teks T3 m/s 99

Kesesuaian ditentukan berdasarkan penilaian terhadap _______________________ yang telah dijalankan terhadap
produk. Keputusan pengujian dapat membuktikan sama ada produk yang telah dihasilkan menepati _____________
______________________ atau sebaliknya.

Contoh :

_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

2.1.9 – Membuat Cadangan Penambahbaikan Produk Berdasarkan Laporan Keputusan Ujian

Produk yang telah dilakukan pengujian dan penilaian akan dibuat penambahbaikan sekiranya perlu, berdasarkan
laporan pengujian dan penilaian yang diperoleh.
Contoh cadangan penambahbaikan terhadap produk ________________________________

Kelemahan yang dikenal pasti Cadangan penambahbaikan

Lakaran cadangan penambahbaikan pada produk ______________________________

APP.TESTPAPER.COM.MY

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

CIKGU OOI YUAN SHENG

BAB 3

APP.TESTPAPER.COM.MY
Reka Bentuk
dalam
Perniagaan

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

APP.TESTPAPER.COM.MYBAB 3 – REKA BENTUK DALAM PERNIAGAAN
3.1 – REKA BENTUK SEBAGAI INSTRUMEN PEMASARAN

3.1.1 – Menyatakan Maksud Pemasaran
Pemasaran ialah aktiviti perniagaan yang menyalurkan ____________ dan ______________ daripada ____________
kepada ____________. Menurut Phili[ Kotler, pemasaran ialah satu proses sosial dan pengurusan untuk memenuhi
______________ dan ____________ pengguna.
Peta Alir dalam bidang pemasaran

Keperluan
dan

kehendak
pengguna

Aliran pemasaran suatu produk (Contoh : Nestle Koko Krunch)
(1)

Menentukan produk yang hendak dikeluarkan bagi memenuhi _________________
______________________ pengguna.
(2)

Kegiatan _____________ produk di dalam ____________. Di sini juga, aktiviti akhir
seperti ___________________________________ dilakukan.

(3)

Aktiviti mengagihkan produk dari __________________________________ yang
memerlukan.
(4)

Aktiviti __________________, ______________________, ____________________
dan ______________ yang bertujuan untuk memperkenalkan produk.
(5)

Aktiviti ________________________________________ bagi memenuhi keperluan
dan kehendak pengguna bertujuan untuk mendapatkan _________________

(6) A :

Pengguna yang membeli produk untuk digunakan dalam kegiatan ______________
seperti menjual aiskrim koko krunch.

(6) B :

Pengguna yang membeli produk bagi kegunaan ______________, _____________
atau __________________ seperti makan koko krunch.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

3.1.2 – Menerangkan Peranan Reka Bentuk dalam Pemasaran

Peranan reka bentuk dalam pemasaran

1) 2) 3)

A) Fungsi produk F) Pengenalan diri produk G) Rangkaian perkongsian
B) Reka bentuk produk - penjenamaan teknologi dan produk
C) Kekuatan dan kelemahan - kesetiaan
- boleh diingat H) Rakan strategik perniagaan
produk - dikenali
D) Nilai produk - kebolehpercayaan kepada jenama
E) Trend

A) Fungsi Produk Contoh

Produk yang dipasarkan boleh ________________ Fungsi Power Bank adalah untuk
dan memenuhi ____________________________ _____________________
pengguna.
APP.TESTPAPER.COM.MY
B) Reka Bentuk Produk Contoh
• Reka bentuk meja makan yang
Reka bentuk produk yang dihasilkan
_____________________________________ _____________
_______________ pengguna • Tidak memerlukan _________

C) Kekuatan dan Kelemahan Produk yang besar.

• Setiap produk yang dihasilkan mempunyai Contoh
____________ dan ____________ tersendiri.
Kekuatan:

• Terdapat produk yang mempunyai kekuatan Kelemahan:
dari segi _______________ tetapi kelemahan
dari segi ____________ Kekuatan:
Kelemahan:
• Terdapat produk yang mempunyai kekuatan
dari segi _______________ tetapi kelemahan
dari segi ____________

D) Nilai Produk Contoh
Telofon pintar yang mempunyai
Nilai terhadap sesuatu produk atau perkhidmatan pelbagai _____________ dan
akan diperoleh apabila pengguna mendapat sambungan ____________
____________ daripada penggunaannya.

E) Trend Produk Contoh

• Trend ditentukan oleh ________________ dan
________________ ke atas sesuatu produk, perkhidmatan, gaya
hidup, teknologi dan sebagainya.

• Trend berlaku dalam ___________________ dan berakhir apabila
berlakunya __________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

F) Pengenalan diri produk

i)
Pengguna dapat mengenali jenis-jenis kereta seperti BMW,
Audi dan Mercedes-Benz dengan hanya melihat kepada
logonya sahaja
ii)
Pengguna yang setia kepada sesuatu produk (contohnya:
Petronas) akan hanya menggunakan perkhidmatan Petronas
sahaja walaupun terdapat banyak lagi syarikat stesen
minyak yang sama dalam pasaran.
iii)
Biasanya, lampin pakai buang dipanggil ‘pampers’ oleh
pengguna walaupun ‘pampers’ cuma suatu jenama sahaja.
Hal ini kerana jenama ‘pampers’ mempunyai identiti boleh
diingat oleh pengguna.
iv)
Walt Disney merupakan syarikat yang telah lama bertapak
dalam pasaran, maka setiap watak kartun keluarannya
dikenali dengan mudah oleh penonton.
v)
Pengguna akan memilih produk yang mempunyai jenama
yang boleh dipercayai dan mempunyai ciri-ciri yang terbaik
dari segi kualiti, fungsi, jaminan keselamatan dan reka
bentuk seperti produk Vivo.

G) Rakan perkongsian teknologi dan produk

Rangkaian perkongsian teknologi dan produk bermaksud _____________________________________________
daripada __________________________________ digabungkan untuk menghasilkan reka bentuk produk baharu.
Gabungan ini akan memberikan ___________________ kepada kedua-dua belah pihak.
APP.TESTPAPER.COM.MY

Perkongsian teknologi jenama _____________ dengan Perkongsian teknologi jenama _____________ dengan

_____________ _____________

H) Rakan strategik perniagaan

Penjenamaan boleh ____________________ dengan mengadakan ___________
___________________________. Hal ini dapat mewujudkan ________________
dengan rakan niaga strategik yang berdaya maju, berpengalaman dan
____________________ kedua-dua belah pihak.

Contohnya, burger terdiri daripada reka bentuk roti burger, daging dan sos.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

APP.TESTPA3.1.3 Mengenal Pasti Kaedah Reka Bentuk PENGIKLANAN

A)

i) ii) iii)

iv) v)

vi) vii)

B)

❖ ____________________________________________________________
❖ ____________________________________________________________
❖ ____________________________________________________________

C)

 _____________________________________________
 _____________________________________________
 _____________________________________________
 _____________________________________________
 _____________________________________________

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertu

3.1.4 Memilih Kaedah Reka Bentuk Pengiklanan yang Sesuai untuk
Memasarkan Produk yang Dihasilkan

Gambar Iklan Kaedah Penerangan
Pengiklanan

APER.COM.MY

g mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
ulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

3.1.5 – Menganalisis Kaedah Reka Bentuk Pengiklanan yang Dipilih

Analisis reka bentuk pengiklanan dibuat untuk memastikan iklan tersebut mengambil kira ciri-ciri pengiklanan yang
berkesan seperti yang berikut:

Ciri-ciri pengiklanan Penerangan
yang berkesan
Gabungan ilustrasi dan perkataan menghasilkan daya penarik yang memberikan kesan
psikologi kepada pengguna seperti tertarik, teruja dan ingin mencuba.
Mempunyai reka bentuk yang membuat pengguna terpukau dan teruja untuk
mengetahui lebih lanjut tentang produk yang diiklankan.
Mesej yang hendak disampaikan kepada pengguna mestilah jelas supaya pengguna
sasaran lebih tertarik dengan produk.
Mempunyai maklumat yang tepat dan telus untuk mendapatkan kepercayaan pengguna
terhadap produk.
Gabungan ilustarsi, tema dan slogan yang sesuai akan menghasilkan visual yang menarik,
mudah diingati dan dikenali oleh pengguna.
Iklan perlu unik dan tersendiri agar identiti sesuatu produk akan lebih terserlah disamping
untuk menarik perhatian pengguna.
APP.TESTPAPER.COM.MY
Contoh membuat analisis terhadap reka bentuk pengiklanan beg (FELT BAG) Ya / Tidak (Y / T)

Ciri-ciri pengiklanan yang berkesan
Kreatif
Memberikan impak
Mesej yang jelas
Maklumat yang tepat
Mudah diingati
Unsur unik dan tersendiri

3.1.6 - Membuat Rumusan Kaedah Reka Bentuk Pengiklanan yang Sesuai dengan Produk

Rumusan bagi kaedah reka bentuk pengiklanan yang dipilih perlu dilakukan agar penambahbaikan dapat
dilaksanakan sebelum reka bentuk pengiklanan dihasilkan.

*** Contoh yang sama dengan yang di atas (FELT BAG) digunakan untuk membuat rumusan.

Ciri-ciri pengiklanan Y / T Contoh Cadangan penambahbaikan

Kreatif

Memberikan impak

Mesej yang jelas

Maklumat yang tepat

Mudah diingati

Unsur unik dan tersendiri

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

CIKGU OOI YUAN SHENG

RBT JAWAPAN

TINGKATAN 3
APP.TESTPAPER.COM.MY
Kandungan:

Bab 1 – Aplikasi Teknologi
(Reka Bentuk Mekatronik)

Bab 2 – Pembangunan Produk

❖ Bab ini mengandungi panduan langkah demi
langkah untuk melaksanakan kerja projek
KSSM RBT Tingkatan 3
(30% markah PT3)

Bab 3 – Reka Bentuk dalam Perniagaan

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

CIKGU OOI YUAN SHENG

BAB 1

APP.TESTPAPER.COM.MY
Aplikasi Teknologi:
Reka Bentuk
Mekatronik

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

BAB 1 – APLIKASI TEKNOLOGI
1.1 REKA BENTUK MEKATRONIK

1.1.1 Menyatakan Maksud Reka Bentuk Mekatronik
Reka Bentuk Mekatronik bermaksud reka bentuk produk atau sistem yang menggabungkan disiplin ilmu
(1) mekanikal , (2) elektrik , (3) elektronik , (4) kawalan dan pengaturcaraan untuk mencapai tujuan yang
dikehendaki.

Integrasi semua elemen mekatronik membolehkan produk berfungsi secara automatik atau separa
automatik. Pengguna hanya perlu menekan suis kawalan pada produk untuk
memulakan tugasan yang telah ditetapkan. Produk akan menjalankan tugasan dan berhenti dengan
sendiri apabila tugasan telah disempurnakan.

Sejarah Perkembangan Revolusi IndustriAPP.TESTPAPER.COM.MY

Tahun 1784 – 1870 Tahun 1870 – 1970 Tahun 1970 – 2000 Tahun 2000 – kini

Revolusi Industri 1.0 Revolusi Industri 2.0 Revolusi Industri 3.0 Revolusi Industri 4.0

• Mekanikal • Penemuan • Gabung mekanikal, • Mekatronik
• Ganti tenaga tenaga elektrik dan elektronik bersama
elektrik Internet benda
Manusia • Mekatronik

Revolusi Industri 4.0
Malaysia telah mengenal pasti bahawa Revolusi Industri 4.0 merupakan peluang yang
baik dalam:
1) mempertingkatkan hasil pendapatan negara dari segi pengeluaran
2) menaik taraf modal insan dan pendapatan pekerja
3) memberikan impak yang besar kepada produktiviti industri

Aktiviti dalam Kumpulan
Bincang dalam kumpulan anda. Sila mengenal pasti produk mekatronik yang biasa anda gunakan dalam kehidupan
harian. Lakarkan produk mekatronik yang kumpulan anda pilih pada petak yang disediakan di bawah.

Lif Telefon pintar

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.2 Mengenal Pasti Elemen Mekatronik

Mekatronik merupakan bidang ilmu yang menggabungkan keempat-empat elemen asas kejuruteraan iaitu:

(A) Sistem elektrik (B) Sistem mekanikal (C) Sistem elektronik

(D) Sistem kawalan dan pengaturcaraan

Contoh komponen elektrik: Bateri , motor arus terus, motor arus ulang alik, pengubah.

B) Sistem Mekanikal APP.TESTPAPER.COM.MY

Lukiskan 11 komponen mekanikal yang anda belajar pada tingkatan 2 pada petak yang disediakan di bawah.

Gear Pautan Tuil / Tuas Takal Tali Sawat

KOMPONEN

MEKANIKAL

Aci sesondol Aci engkol Gelongsor Galas Bebola Bindu Rantai

C) Sistem Elektronik

Sistem elektronik merupakan susunan dan sambungan fizikal

komponen elektronik (contoh: papan litar, perintang, diod, penderia,
transistor, kapasitor dan lain-lain) dalam suatu litar bagi menjalankan operasi
sesuatu sistem.

D) Sistem kawalan dan pengaturcaraan

Sistem kawalan
▪ Mengurus, mengarah atau mengawal atur tindakan.
▪ Memastikan reka bentuk mekatronik berfungsi dengan sempurna.

Pengaturcaraan
▪ Mengawal operasi alat elektronik dengan menulis arahan dalam Bahasa-Bahasa

Pengaturcaraan.
▪ Terdapat dua jenis Bahasa Pengaturcaraan:

1) Kod berbentuk teks : Java, Python, Visual Basic dan C++
2) Blok arahan sedia ada : Scratch, mBlock, JaVaScript dan Ardublock

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.3 Menerangkan Fungsi Elemen Mekatronik pada Produk Sedia Ada ajar sekali
1.1.4 Menghasilkan Gambah Rajah Blok (Block Diagram) Produk Mekatronik Sedia Ada

Mengulang kaji Bab Reka Bentuk Elektronik Tingkatan 2
Bahagian mikropengawal terdiri daripada input, proses dan output. Ketiga-tiga bahagian ini penting dalam pembinaan sesuatu
sistem kawalan.
A) Bahagian Input

Bahagian input = Bahagian yang berfungsi menerima dan menghantar isyarat daripada peranti masukan
kepada bahagian pengawal untuk diproses. Contoh input adalah seperti berikut:

Suis Penderia Cahaya / Penderia Jarak / Penderia Pergerakan

Perintang Peka Cahaya (LDR) Penderia Inframerah

Bila tekan (menerima Dalam keadaan gelap (menerima Dalam jarak yang Kalau ada pergerakan
isyarat) → hantar isyarat isyarat) → hantar isyarat → (menerima isyarat) → hantar
→ arus mengalir → lampu perintang rendah → arus ditetapkan (menerima isyarat → arus mengalir →
mengalir tinggi → lampu isyarat) → hantar isyarat →
menyala (contoh output) arus mengalir → pembaz lampu menyala (contoh
APP.TESTPAPER.COM.MY
menyala (contoh output) berbunyi (contoh output) output)

B) Bahagian Proses

Bahagian proses = Menerima isyarat dari bahagian input dan memproses isyarat mengikut

pengaturcaraan yang telah ditetapkan.

C) Bahagian Output

Menjalankan tindakan dan menghantarnya kepada peranti output. Contohnya:

Lampu LED Pembaz Motor Arus Terus (AT) Motor Arus Ulang Alik (AU)

FUNGSI ELEMEN MEKATRONIK

Dalam bab ini, kita akan belajar 3 contoh sistem mekatronik, iaitu:

A) Kereta Kawalan Jauh Sistem Elektrik Sistem Elektronik Sistem kawalan dan Lakaran
pengaturcaraan '
Spesifikasi Sistem Mekanikal
Mikropengawal
Komponen Gear Bateri dan Pemacu motor
Motor AT

Fungsi Untuk mengurang Bateri membekal Menerima dan Memproses isyarat
Gambar atau meningkat kuasa elektrik. mengeluar isyarat
halaju motor bagi pemacu motor
Motor AT memutar untuk mamacu
tayar kereta. motor AT.

Gambar Input: Input Proses Output
Rajah Blok Panel kawalan tanpa wayar Pemacu
Proses: Panel Mikro- motor
Mikropengawal kawalan pengawal Roda
Output: Motor AT Berputar
Pemacu motor dan Motor AT tanpa
wayar

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

B) Pintu Gelangsar Automatik Sistem Elektronik Sistem kawalan dan Lakaran
pengaturcaraan
Spesifikasi Sistem Mekanikal Sistem Elektrik Pemacu Motor,
Penderia Gerakan Mikropengawal
Komponen Takal, Tali Sawat Motor AT,
Pengubah
Fungsi Untuk (transformer) Penderia gerakan Mikropengawal
membuka dan Motor AT mengesan berfungsi untuk
menutup pintu menggerakkan sebarang memproses isyarat
takal dan tali pergerakan dan
sawat. memberikan
isyarat kepada
Pengubah sistem kawalan
mengubah dan
membekal voltan
(arus)

Gambar

Gambar Input: APP.TESTPAPER.COM.MYInput Proses Output
Rajah Blok Penderia gerakan
Proses: Pergerakan Motor AT
Mikropengawal objek atau Pergerakan
Output: manusia Takal dan membuka
Tali Sawat dan menutup
Pemacu motor, Motor AT Penderia Mikro-
gerakan pengawal Pemacu pintu
Takal dan Tali Sawat motor

C) Mesin Basuh Automatik Sistem Elektrik Sistem Elektronik Sistem kawalan dan Lakaran
pengaturcaraan
Spesifikasi Sistem Mekanikal Panel kawalan,
Papan litar tercetak Mikropengawal
Komponen Takal, Tali Sawat Motor AU,
Gear dan Pengubah
Galas Bebola (transformer)

Fungsi Untuk menghasil Motor AT Butang ON/OFF, Mikropengawal
Gambar putaran menggerakkan START, PAUSE. berfungsi untuk
pada dram ketika sistem mekanikal. Antara komponen memproses isyarat
mencuci pakaian elektronik ialah
Pengubah kapasitor dan diod
mengubah dan pada papan litar
membekal voltan tercetak.
(arus)

Gambar Input:
Rajah Blok Mod pilihan dan Penderia
Proses:
Mikropengawal
Output:

Pemacu motor, Motor AT

Takal dan Tali Sawat

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.5 Menghasilkan Lakaran Bahagian Reka Bentuk Produk yang akan Diubah Suai Berdasarkan Gambar
Rajah Blok yang Terlibat

KEADAH PENYELESAIAN INVENTIF

Sila menentukan jenis kaedah pemisahan, sama
ada ruang atau masa berdasarkan situasi yang
dikenal pasti melalui Analisis Berantai Punca-
Kesan. Contoh situasi telah ditunjukkan.

Contoh Situasi Soalan Penentuan Keadah Pemisahan Ruang/Masa Jenis Kaedah Pemisahan
(Ruang / Masa)
Tiada gerak balas untuk Adakah masalah gerak balas berlaku pada masa
memberhentikan kereta masa yang sama? MASA

Jawapan: Tidak. Ia hanya berlaku ketika ada
benda halangan sahaja

APP.TESTPAPER.COM.MYKaedah Pemisahan = Ruang Kaedah Pemisahan = Masa

CADANGAN PENAMBAHBAIKAN DENGAN MELALUI KAEDAH PENYELESAIAN INVENTIF

Cadangan Prinsip Inventif Penerangan Konsep Cadangan Pengubahsuaian kereta kawalan jauh
Tindakan awal Melakukan tindakan awal Masalah pencahayaan:
(Prelimenary action) untuk mengawal risiko. Memasang Perintang Peka Cahaya (LDR) (input)
dan Lampu LED (output)

Masalah gerak balas:
Memasang penderia infrared (input) dan Pembaz
(output)

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

1.1.6 Membuat Penambahbaikan kepada Produk berdasarkan Lakaran yang telah Dibuat

Contoh situasi:
Kereta kawalan jauh Dhiya rosak apabila berlanggar dengan halangan (masalah). Punca kepada masalah tersebut
adalah disebabkan Dhiya tidak perasan adanya halangan apabila dia ingin undur (reverse) kereta.

Satu contoh cadangan penambahbaikan pada kereta kawalan jauh Dhiya:

Bahagian kereta Cadangan Justifikasi & Tindakan
kawalan jauh penambahbaikan (kenapa Dhiya nak buat penambahbaikan sebegini)
Memasang penderia Penderia jarak (input) dapat mengesan halangan pada
Belakang kereta jarak (sensor) - Input jarak yang ditetapkan dan menghantar isyarat input kepada
kawalan jauh mikropengawal (proses) supaya ia boleh memberikan
arahan kepada pembaz (output) untuk berbunyi apabila
Atas bumbung Pembaz jarak di antara kereta dengan halangan adalah dekat.
kereta Berbunyi apabila jarak di antara kereta dengan halangan berada
dalam julat yang ditetapkan.

Langkah-langkah proses penambahbaikan pada kereta kawalan jauh:

LangkahAPP.TESTPAPER.COM.MY Huraian
1) Membuat lakaran Guna pensil, ada label, elemen dan prinsip reka bentuk
2) Memilih bahan Bahan-bahan yang digunakan untuk membuat penambahbaikan
3) Membuat pengaturcaraan Menjalankan fungsi yang dikehendaki
4) Membina dan memasang Semasa proses ini, faktor keselamatan perlu diutamakan
5) Membuat kemasan Menambah daya tarikan dan mengurangkan risiko kecederaan
6) Produk akhir TAMAT !!!

LATIHAN:

1) Sebelum membuat penambahbaikan kepada kereta kawalan jauh anda, tuliskan contoh situasi yang anda

menghadapi (masalah & punca masalah) – boleh rujuk buku teks m/s 23 (2 markah)

Kereta kawalan saya selalu berlanggar dengan halangan. Punca masalah telah dikenal pasti melalui analisis

berantai punca-kesan. Kurang pencahayaan pada laluan kereta kawalan juah telah mengakibatkan

pengelihatan pengendali terhad dan kurang jelas apabila kereta kawalan jauh berada di kawasan yang gelap.

2) Cadangkan sekurang-kurangnya 2 penambahbaikan pada kereta kawalan jauh kumpulan anda (2 markah)

Bahagian kereta Cadangan Justifikasi & Tindakan
kawalan jauh penambahbaikan (kenapa anda nak buat penambahbaikan sebegini)
Memasang LDR mengesan tahap pencahayaan yang ditetapkan dan
Atas bumbung Perintang peka menghantar isyarat input kepada mikropengawal.
kereta cahaya (LDR)

Hadapan kereta Pembaz Mikropengawal memberikan arahan kepada lampu LED supaya
menyala apabila tahap pencahayaan berada di luar julat yang
ditetapkan.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

3) Lakarkan satu lakaran 3D bermaklumat bagi kereta kawalan jauh anda yang telah dibuat penambahbaikan.

(lakaran 3D bermaklumat perlu dibuat menggunakan pensil, mempunyai label dan mengambil kira elemen dan

prinsip reka bentuk) (4 markah)

APP.TESTPAPER.COM.MY
1.1.7 Membuat Penilaian Kefungsian Produk yang Telah Diubah Suai

Penilaian kefungsian merupakan perkara yang penting ketika membuat pertimbangan terhadap hasil penambahbaikan
yang telah dilakukan terhadap produk. Ujian parameter digunakan bagi menilai kefungsian produk mengikut objektif
yang telah ditetapkan. Ujian ini dijalankan dalam situasi sebenar untuk menilai keberkesanan penamahbaikan pada
reka bentuk kereta kawalan jauh terhadap kefungsiannya.

Soalan 4) Lengkapkan jadual di bawah – boleh rujuk buku teks m/s 31 (2 markah)

Keputusan pengujian terhadap kefungsian kereta kawalan jauh yang telah dibuat penambahbaikan:

Jenis Ujian Penambahbaikan Ujian parameter dan keputusan
Ujian kefungsian Perintang peka Kereta kawalan jauh digerakkan ke kawasan yang gelap dan lampu
cahaya (LDR) LED menyala.

Ujian kefungsian Lampu LED Lampu LED menyala apabila disambungkan dengan arus elektrik.

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.

CIKGU OOI YUAN SHENG

BAB 2

APP.TESTPAPER.COM.MY
Pembangunan
Produk

HAK CIPTA © : Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian modul ini dalam sebarang
bentuk atau cara sekalipun tanpa kebenaran bertulis daripada pihak Penulis dan Testpaper.com.my.