ebook

สาระสาคญั 1.การบันทกึ รายการคา้ ในสมดุ บนั ทกึ รายการขั้นต้น

ขอ้ มูลทางการบญั ชีที่เกิดข้ึน รายการค้า หมายถึง การดำเนินงานทางการคา้ ทท่ี ำใหเ้ กิดสิ่งทมี่ ี
มลู ค่าเป็นตวั เงนิ ระหวา่ งร้านค้ากับบคุ คลภายนอกและมผี ลกระทบตอ่ ฐานะ
ไดแ้ ก่ รายการคา้ ต่างๆ กิจการ การเงินของกิจการ เช่น
ตอ้ งวิเคราะหร์ ายการคา้
เหล่าน้นั วา่ มีผลกระทบต่อ - เจา้ ของกจิ การนำเงินสดหรอื สนิ ทรพั ยม์ าลงทุน
สินทรัพย์ หน้ีสิน และทนุ - ขายสินค้าหรอื บริการเปน็ เงนิ สดหรือเงนิ เชือ่
อยา่ งไร จากน้นั จึงนาผลการ - รบั ชำระหนีจ้ ากลกู หน้ี
วิเคราะห์ไปบนั ทึกผลจนได้ - จ่ายคา่ ใชจ้ ่ายตา่ งๆ ในกจิ การ
ผลสรุปของแต่ละงวดบญั ชี - กู้เงินจากธนาคารหรือบคุ คลภายนอก
- ชำระหน้เี จ้าหนี้
- ฝากถอนเงนิ ธนาคาร
- รายการถอนใช้ส่วนตวั

กจิ การจะนำรายการค้าที่เกดิ ขึ้นมาบันทึกบญั ชีโดยรวบรวมเอกสารต่างๆ

การวิเคราะห์รายการคา้ หมายถงึ การวเิ คราะหว์ า่ ว่ารายการค้าที่เกิดข้นึ มผี ลอย่างไรกบั สมการบญั ชี
สมการบญั ชี คือ ( สินทรพั ย์ = หนี้สนิ + ทุน )

ความหมายของเดบิตและเครดิต เดบิต เครดติ
เพ่ิมขนึ้ Debit ( Dr. ) Credit ( Cr. )

1.สินทรัพย์
2.หน้สิ ิน

ลดลง 3.ส่วนของเจ้าของ

4.รายได้
5. คา่ ใชจ้ า่ ย

ประเภทระบบบัญชมี สี องประเภท คอื ระบบบญั ชคี ู่ (Double -Entry System)

ระบบบัญชเี ดยี่ ว (Single -Entry System) มวี ิธีการท่ใี ชก้ ารปฏบิ ตั ิในการบนั ทกึ รายการบญั ชีท่ี
ประกอบดว้ ย สมดุ รายวนั ท่วั ไป สมดุ แยกประเภท การ
มวี ิธีการบนั ทึกบญั ชีทบี่ นั ทกึ เฉพาะรายการในบัญชี บนั ทกึ บญั ชจี ะเป็นแบบบญั ชีสองดา้ น คือ บนั ทกึ เดบติ
เงนิ สดหรือบัญชบี คุ คลเท่านั้น ระบบบญั ชีเดียว ขา้ งหนึ่งและบนั ทกึ เครดติ ในอกี ขา้ งหน่งึ แตล่ ะรายการ
มักจะไม่มกี ารบนั ทกึ ในรายละเอียดแสดงให้ทราบวา่ คา้ สามารถลงไดห้ ลายบญั ชแี ตต่ อ้ งมผี ลรวมแตล่ ะขา้ ง
กำไรหรอื ขาดทนุ ของกจิ การเกิดจากรายการใดบ้าง ตอ้ งเท่ากนั ตามหลกั การบญั ชคี ู่
ดงั น้นั ระบบบัญชีแบบเดีย่ วจึงเป็นระบบท่ีทบี่ ันทึก
เฉพาะบญั ชีเงินสดหรอื บัญชีลกู หน้ีเขา้ หน้ีเทา่ นั้น ซง่
ถอื วา่ ไม่สมบรู ณม์ กั เปน็ เป็นของกจิ การเจ้าของคน
เดียว ขนาดเล็กมีรายการค้าไม่มาก

การบันทึกบัญชตี ามหลกั การบญั ชีคู่
บันทกึ บัญชีจะตอ้ งบนั ทึกสองดา้ นโดยท่บี ญั ชดี า้ นเดบติ หรอื เครดติ จะมมี ากกว่าหน่งึ บญั ชีก็ได้ โดยท่ผี ลรวมยอด

ของสองฝ่งั ต้องเทา่ กัน
หลักการบนั ทึกรายการค้าในบญั ชแี ยกประเภท

เมอื่ จะบันทึกบัญชดี ้านเดบิต กต็ อ้ งบนั ทกึ บญั ชีด้านเครดติ จำนวนเงนิ ทเ่ี ทา่ กัน
EX.

การบนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ทว่ั ไป

ข้นั ตอนการบนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ทวั่ ไป

จากรูปแบบของสมดุ รายวันท่ัวไป ท่ไี ดศ้ กึ ษามาแลว้ ในหน่วยเรียนที่ 3 การบันทีกรายการค้าในสมดุ รายวันทัว่ ไปตาม
หลักบญั ชีคู่จะมีข้นั ตอนดังน้ี

ข้นั ตอนการบนั ทึกรายการคา้ ในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป

1. เขยี นคำว่าสมดุ รายวนั ทว่ั ไปอยูก่ ึ่งกลางแบบฟอร์มต้านบน เขยี นหน้าไว้มุมบนขวา เช่น รว.1 รว.2 หรอื หน้า 1
หนา้ 2 เปน็ ต้น

2.ในชอ่ ง วัน เดอื น ปี เขียน พ.ศ.ไว้ส่วนบน สว่ นล่างเขียน เดอื น วนั ที่ โดย พ.ศ. เขียนเพยี งคร้ังเดยี วในหน่งึ หน้าเมอ่ื
ข้นึ หน้าใหม่จึงเขยี น พ.ศ. อกี คร้ัง เช่นเดยี วกบั หนา้ แรก

3. ชอ่ งช่ือบญั ชีและคำอธิบายรายการ ให้เขยี นชอื่ บัญชีที่เดบติ ห่างเสน้ ชา้ ยมอื เลก็ น้อย ลงจำนวนเงนิ ในช่องเดบิด ใน
กรณีบัญชีทเ่ี ดบติ มีหลายบัญชีให้เขียนเรียงบรรทัดลงมาตามลำดบั หมวด-เลขที่ ของบญั ชี แล้วจงึ เขียนชือ่ บัญซที ี่
เครดติ ให้เย้ืองไปทางขวาโดยหา่ งจากอกั ษรตวั แรกของบญั ชีท่ีเดบติ ประมาณครึ่งนว้ิ และลงจำนวนเงินในช่องเครดติ
ในกรณบี ัญชที ่ีเครดิตมีหลายบญั ชีให้เขียนเรยี งบรรทัดลงมาตามลำดับหมวด-เลขท่ี ของบญั ชีช่องสตางค์ถ้าเป็นจำนวน
เตม็ ใหเ้ ขียน 00 หรือ-กไ็ ด้

4. เขียนคำอธิบายรายการคา้ ท่เี กิดขนึ้ อย่างย่อในช่องชอื่ บญั ชีและคำอธิบายรายการ เมื่อบนั ทกึ รายการเดบิตและ
เครดิตครบแลว้

5. ช่องเลขทีบ่ ัญชี ใช้เขียนเลขทข่ี องบัญชีนั้น ๆ เม่อื ได้มีการผา่ นรายการไปบัญชแี ยกประเภทแลว้ เป็นการอา้ งอิง
รายการ

6. เมื่อบนั ทึกราย: ารค้าแต่ละรายการเสรจ็ แล้วให้เว้น 1 บรรทัด แล้วขีดเสน้ ใตใ้ นช่องชอ่ื บญั ชีและคำอธบิ ายรายการ
เปน็ การคัน่ รายการคา้ แต่ละรายการ เพอ่ื ความสะดวกในการอา่ นและคน้ หารายการ

ในบางคร้งั อาจมรี ายการค้าบางรายการท่ีต้องบนั ที่กรายการเดบติ และเครดติ มากกวา่ หน่งึ บญั ชีหรือรายการค้าบาง
รายการที่เกิดขึน้ ในวันเดยี วกนั และมกี ารบันทึกบญั ชีเดยี วกนั ท้งั ดา้ นเดบิตและดา้ นเครดติ รายการเหล่านี้สามารถ
รวมบนั ทึกไว้ในรายการเดียวกัน เรยี กว่า รายการสมุดรายวันรวม (Compound Journal Entries)

สมุดรายยวนั ทวั่ ไป - ร้านนายขจร

วนั เดือนปี ช่อื บญั ชแี ละคำอธบิ ำยรำยกำร เลขทบ่ี ญั ชี จานวนเงนิ เดบิต จานวนเงนิ เครดิต

25X1 20,000 20,000

ม.ค. 1 เงินสด

ทุน

นายขจรนำเงินสดมาลงทุน

6 เครอ่ื งตกแต่ง 2,500
2,500
เงนิ สด
800
ซอ้ื เครือ่ งตกแต่งเปน็ เงนิ 800
สด

9 คา่ ซอ่ มแซมอาคาร

เจา้ หน้ี - นายมานะ 10,000

รับบิลค่าซอ่ มแซมอาคาร
ยังไม่ไดจ้ ่ายเงิน

12 เงนิ ฝากธนาคาร

รายได้ค่าบริการ 10,000

รับรายได้คา่ บรกิ ารเป็น
เช็คนำส่งธนาคาร

วนั เดือนปี ช่อื บญั ชแี ละคำอธบิ ำยรำยกำร เลขทบ่ี ญั ชี จานวนเงนิ เดบิต จานวนเงนิ เครดิต

18 เงนิ เดือนพนักงาน 9,000 9,000

เงนิ ฝากธนาคาร

จา่ ยเป็นเช็ค

31 เงนิ สด 5,500

คา่ เช่ารา้ นอาหาร 2500

รายไดค้ ่าบริการ 8000

รับรายไดค้ า่ บรกิ ารและ
จา่ ยคาเช้าอาคาร

การผา่ นรายการบญั ชีไปสมุดบญั ชีแยกประเภท

การผา่ นรายการบญั ชีไปสมดุ บญั ชีแยกประเภทหมายถึง

รายการค้าทเ่ี กดิ ขนึ้ เมือ่ ได้บันทกึ ในสมดุ บนั ทกึ รายวันแล้ว จะต้องไปบนั ทึกในสมดุ แยกประเภทดว้ ย เรยี กวา่ การผ่าน
รายการบัญชี (posting) โดยในสมุดรายวนั ทั่วไป บัญชีใดมียอดด้านเดบิต ให้ไปบันทึกในบญั ชแี ยกประเภทบัญชนี นั้
ดา้ นเดบิต เขียนชือ่ บญั ชีตรงข้ามในช่องคำอธิบายรายการของบญั ชแี ยกประเภทนั้น ในช่องเลขทบ่ี ัญชี เขียนเลขทีข่ อง
บญั ชีแยกประเภทนัน้ ในช่องหนา้ บัญชใี หเ้ ขียนหน้าของสมุดรายวันท่ัวไปทผ่ี ่านรายการมา เพื่อเปน็ การอ้างอิงกันว่า
บัญชีใดได้ผา่ นรายการจากสมดุ รายวันทัว่ ไป ไปบญั ชีแยกประเภทแล้ว และเพื่อประโยชนใ์ นการด้านคน้ หาและการ
ตรวจสอบความถกู ต้องของการบนั ทึกบัญชี

ตัวอย่างการผา่ นรายการจากสมดุ รายวนั ท่ัวไป ไปบญั ชแี ยกประเภท

ตวั อยา่ งที่ นายโอภาสนำเงินสดมาลงทุน 20,000 บาทเม่ือวนั ที่ 1 มกราคม 25X7 เพอื่ เปดิ รา้ น
โอภาสการค้าการบันทกึ ในสมดุ รายวันทั่วไป เปน็ ดงั นี้

ตัวอยา่ ง 2 รา้ น นายขจร จะผา่ นรายการ จากสมดุ รายวันท่วั ไป ไปบัญชแี ยกประภท และจดั ทำงบทดลองเม่ือ
วนั ท่ี 31 มกราคม 25X1 ได้ดังน้ี (เม่ือผา่ นรายการไปบัญชแี ยกประเภทต้องใส่เลขท่ีบญั ชใี นสมดุ รายวนั ท่ัวไป
ทนั ท)ี

สมดุ รายวันท่วั ไป ร้านนายขจร

วนั เดือนปี ชอ่ื บญั ชแี ละคำอธบิ ำยรำยกำร เลขท่บี ญั ชี จานวนเงินเดบิต จานวนเงนิ เครดิต

25X1

ม.ค. 1 เงินสด 101 20,000

ทุน 301 20,000

วนั เดือนปี ช่อื บญั ชแี ละคำอธบิ ำยรำยกำร เลขทบ่ี ญั ชี จานวนเงนิ เดบิต จานวนเงนิ เครดิต

นายขจรนำเงนิ สดมาลงทุน 2,500
2,500
6 เคร่อื งตกแต่ง 107

เงินสด 101 800
501 800
ซื้อเครื่องตกแตง่ เป็นเงิน
สด

9 ค่าซอ่ มแซมอาคาร

เจา้ หนี้ - นายมานะ 201 10,000
102
รบั บิลคา่ ซอ่ มแซมอาคาร
ยังไมไ่ ด้จา่ ยเงนิ

12 เงินฝากธนาคาร

รายได้คา่ บริการ 401 10,000
502
รบั รายไดค้ ่าบริการเปน็ 9,000
เช็คนำส่งธนาคาร 9,000

18 เงินเดือนพนกั งาน 101
503
เงนิ ฝากธนาคาร 102 401 8000

จ่ายเป็นเชค็

31 เงินสด 5,500

คา่ เช่าร้านอาหาร 2500

รายไดค้ า่ บรกิ าร

รบั รายได้ค่าบรกิ ารและ
จา่ ยคาเชา้ อาคาร

สมุดแยกประเภททว่ั ไป

บัญชีเงนิ สด

บญั ชเี งนิ ฝากธนาคาร

บญั ชเี ครอื่ งตกแตง่

เปน็ ต้น

การคำนวณหายอดคงเหลอื ของบญั ชีแยกประเภทดว้ ยดินสอ
วธิ ีการคำนวณ

รวมเลขดา้ นเดบติ แลว้ เขียน รวมเลขดา้ นเครดติ แลว้ เขียน บญั ชีใดมีเพียง1รายการไม่
จานวนท่รี วมไดไ้ วใ้ ตร้ ายการ จานวนท่รี วมไดไ้ วใ้ ตร้ ายการ ตอ้ งหายอดรวม

สดุ ทา้ ยในช่องเดบติ สดุ ทา้ ยของชอ่ งเครดติ

นายอดดา้ นเดบติ และยอด บญั ชีใดมียอดรวมเดบติ และ
เครดติ มาหกั ลบกนั เครดติ เทา่ กนั จะไม่มียอดดลุ

คงเหลือ

3 การจดั ทางบทดลองและแนวปฏิบตั ิเม่อื งบทดลองไมล่ งตวั

ขั้นตอนการทำงบทดลอง
1. หายอดคงเหลอื ในบัญชแี ยกประเภททุกบัญชีดว้ ยดนิ สอ
2. เขียนหัวงบทดลอง
3. หลงั จากเขียนหัวกระดาษแลว้ ให้แบง่ เปน็ คอลัมน์
4. เขียนชอ่ื บญั ชใี รคอลมั น์ และ ลงรายละเอียดตามช่องคอลมั น์
5. นำยอดคงเหลอื ของทกุ บัญชมี าใสใ่ นงบทดลองแลว้ เขียนยอดรวมไวบ้ รรทดั สุดทา้ ย

EX.

ขอ้ ผดิ พลาดท่ไี มอ่ าจพบจากการทำงบทดลอง

1. การลงรายการผิดบญั ชี เช่น จา่ ยค่าเช้า แต่ไปบนั ทึกวา่ เป็นค่าน้ำด้วยจำนวนเงินท่ีเทา่ กนั เป็นการ
บนั ทึกบญั ชผี ดิ

2. บนั ทกึ จำนวนเงินผิด อาจบันทึกไว้สูงหรือต่ำกว่าความเปน็ จรงิ รายการนี้ยอดรวมของงบทดลองจะเท่ากนั
แต่ไม่ใช่ยอดทถี่ กู ต้อง

3. บนั ทกึ บัญชบี างรายการซ้ำ หรอื ลมื บนั ทึกบญั ชบี างรายการจะทำใหง้ บทดลองมียอดเทา่ กนั
4. การรวมตัวเลขผิดพลาด อนั เน่อื งมาจากการเขียนตัวเลขไมช่ ัดเจน เชน่ ตวั เลข 300 แต่เห็นเปน็ 800

แนวทางการปฏิบัติเม่อื งบทดลองไม่ลงตัว

ในกรณที ีย่ อดรวมของงบทดลองไมเ่ ทา่ กนั แสดงว่ามีข้อผิดพลาดเกดิ ขึ้น อาจค้นหาได้โดย
1. บวกเลขทางดา้ นเดบติ และเครดติ อกี คร้ัง

2. ตรวจดูว่า ไดน้ ำยอดแตล่ ะบัญชมี ารวมกันดว้ ยดินสอ
3. ตรวจสอบการหายอดคงเหลอื จากการรวมตัวเลขดว้ ยดินสอ
4. ตรวจสอบการหายอดคงเหลือจากการรวมจากสมุดรายวนั
5. ตรวจสอบผลารวิเคราะห์รายการค้าและการบันทึกรายการค้าในสมุดรายวัน

ประโยชนข์ องการทำงบทดลอง

เพ่อื พสิ จู นค์ วามถกู ตอ้ งของการบนั ทกึ บญั ชี

ประโยชนข์ องงบทดลอง ชว่ ยใหส้ ามาถาหาขอ้ ผิดพลาดไดง้ า่ ยขนึ้

สามารถนาตวั เลขไปจดั ทางบการเงนิ ตอ่ ไป

บทสรุป

เม่ือกิจการมรี ายการคา้ เกิดขน้ึ จะตอ้ งวิเคราะหร์ ายการค้านั้นว่ามีผลอย่างไรต่อ
สมการบัญชแี ละควรบนั ทกึ รายการแต่ละบญั ชดี ว้ ยด้านเดบติ หรือดา้ นเครดิต ดว้ ยจำนวนเงนิ
เท่าใด โดยการบนั ทึกบญั ชจี ะต้องบนั ทกึ ในสมุดรายวนั ท่วั ไปตามหลักบญั ชีคูก่ ่อนแล้วจึงผา่
รายการบญั ชีนั้นไปบญั ชีแยกประเภทท่เี ก่ียวขอ้ ง จากน้ันจงึ หายอดคงเหลือของบัญชแี ยก
ประเภททุกบัญชี ซึ่งเรียกว่าการทำ Pencil Footing และนำยอดคงเหลือในบัญชแี ยกประเภทนี้
ไปจดั ทำงบทดลองซ่งึ จดั ทำขึ้นเพื่อพิสจู น์ความถกู ตอ้ งของการบนั ทกึ บญั ชีวา่ ได้บนั ทึกไว้
ถกู ต้องตามหลักบญั ชีคูห่ รือไม่ ซึง่ หากบนั ทกึ ไว้ถกู ตอ้ งตามหลกั บญั ชีคู่ ยอดรวมของงบทดลอง
ดา้ นเดบิตและด้านเครดิตจะต้องเท่ากัน แต่ถา้ บันทกึ ผดิ หลักบัญชีคยู่ อดรวมด้านเดบิ
และด้านเครดติ จะไม่เทา่ กนั ซ่ึงจะต้องคน้ หาข้อผดิ พลาดตอ่ ไป

หน่วยท่ี 5 การปรับปรงุ รายการบัญชี

สาระสำคัญ

งบการเงินที่จะเผยแพร่ต่อผู้ใช้งบการเงิน ต้อง
จัดทำขึ้นโดยถูกต้องทั้งด้านสินทรัพย์ หนี้สิน และ
ทุน โดยมีจำนวนเงินและรายการที่ถูกต้องตามผล
การดำเนินงานที่แท้จริงของกิจการ เพื่อให้ได้
จำนวนเงินที่ถูกต้องดังกล่าว กิจการจำเป็นต้อง
ปรับปรุงบัญชีและแก้ไขข้อผิดพลาดต่าง ๆ ในการ
บันทึกบัญชีณ วันสิ้นงวดก่อนปิดบัญชี และจัดทำ
งบการเงิน

Mind Mapping

หลกั การและแนวคดิ ในการ การปรบั ปรุงบญั ชีประเภท
ปรบั ปรุงบญั ชี รายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ย

การปรบั ปรุงบญั ชีประเภท การจดั ทากระดาษทาการ รายการกลบั บญั ชี
การปรบั มลู คา่ สนิ ทรพั ย์ และ และงบทดลองหลงั รายการ

การแกไ้ ขขอ้ ผดิ พลาด ปรบั ปรุงบญั ชี

ในการดำเนนิ งานของกิจการ รายได้และค่าใชจ้ ่ายทจ่ี ะนำมา การปรับปรุงบญั ชีมผี ล 2 ทางคอื
คำนวณหากำไรขาดทนุ นั้น จะต้องเป็นรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่ายท่ี
แท้จรงิ ของงวดบญั ชนี น้ั โดยไมค่ ำนึงวา่ จะได้รบั เงนิ (ในกรณี 1.มผี ลตอ่ งบกำไรขาดทนุ
เปน็ รายได้ หรือจา่ ยเงนิ (ในกรณีเป็นค่าใชจ้ ่าย) แลว้ หรอื ไมก่ ็
ตาม ซ่งึ เป็นการบันทกึ บัญชโี ดยใชเ้ กณฑค์ งคา้ ง (Accrual การปรบั ปรงุ ปรงุ บญั ชที ำให้ได้ยอดรายได้และคา่ ใช้จา่ ยทีแ่ ท้
Basis) ตามข้อสมมติของกรอบแนวคิดสำหรบั การรายงานทาง จรงิ
การเงนิ และมาตรฐานการบญั ชฉี บบั ที่ 1 (ปรับปรงุ 2552) เร่ือง
การนำเสนองบการเงิน ให้กจิ การตอ้ งรบั รรู้ ายการและ 2.มผี ลต่องบแสดงฐานะการเงิน
เหตกุ ารณท์ างบัญชี เม่ือเกิดรายการโดยใหบ้ นั ทกึ และแสดงใน
งบการเงินตามงวดบัญชีทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ดังน้ัน ในวันส้ินงวดบัญชี เน่อื งจากการปรับปรุงบัญชนี ้นั จะทำให้ได้ยอดสนิ ทรพั ย์และ
หลงั จากทำงบทดลองเพื่อพสิ จู น์ความถกู ตอ้ งของการบันทกึ บญั หนีส้ นิ ทถ่ี กู ต้อง
ซแี ล้ว กอ่ นทจี่ ะทำการปิดบญั ชกี ิจการตอ้ งพิจารณาดูวา่ ยอด
บญั ชตี ่าง ๆ ทีป่ รากฎในงบทดลองน้นั ถกู ตอ้ งหรอื ไม่ ท้งั นเี้ พราะ
รายการค้าบางรายการอาจมผี ลกระทบต่องวดบญั ชี 2 งวดที่
คาบเก่ียวกัน เชน่ จะตอ้ งพิจารณาวา่ รายไดแ้ ละค่าใชจ้ า่ ยท่ี
บันทึกบญั ชีไวน้ ้นั เป็นรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ า่ ยในงวดนนั้ จริงหรอื ไม่
หากยงั ไมช่ จี ะดำเนินการให้ถกู ตอ้ ง

โดยสรุปการปรบั ปรงุ บญั ชีมีวตั ถุประสงค์ดังนี้ ประเภทของรายการปรบั ปรงุ บัญชี

1.เพอ่ื ใหย้ อดในบญั ชีแตล่ ะบัญชีนั้นถูกต้องตาม 1.รายการทกี่ จิ การได้บนั ทกึ บญั ชขี องกจิ การไวแ้ ลว้
ความเป็นจริง 2.การปรบั ปรุงสว่ นทีย่ งั ไม่ไดบ้ ันทกึ บัญชี
2.เพอ่ื ให้ทราบผลการดำเนินการอย่างถกู ตอ้ ง 3.การปรบั ปรงุ บญั ชวี สั ดสุ ิ้นเปลือง
3.เพื่อให้ทราบฐานะทางการเงินของธุรกจิ 4.การปรบั ปรงุ ด้วยจำนวนตวั เลขทป่ี ระมาณขน้ึ

ดงั น้นั เม่ือวนั สน้ิ งวดจะปรับปรงุ บัญชีดงั น้ี

1. ค่าใชจ้ า่ ยล่วงหนา้

2.คา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ย 3.รายไดร้ บั ลว่ งหนา้

4.รายไดค้ า้ งรบั

5.วสั ดสุ นิ้ เปลือง 6.หนีส้ งสยั จะสญู

7.คา่ เส่ือมราคา 8.การแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาด

1.ค่าใชจ้ ่ายล่วงหนา้ (Prepaid Expenses)

หมายถึง ค่าใชจ้ า่ ยซงึ่ กจิ การได้จ่ายเงินไปแล้ว และในจำนวนเงินท่ีจา่ ยไปแลว้
เป็นรายจ่ายของงวดบัญชีหน้า เพ่อื ให้ค่าใชจ้ ่ายของงวดบัญชีนถ้ี ูกตอ้ ง ในวนั สน้ิ งวดบัญชีจงึ ตอ้ งปรบั ปรุงค่าใชจ้ า่ ย
สว่ นท่ีเป็นของงวดบญั ชหี นา้ เขา้ ไว้ในบัญชีคา่ ใช้จ่ายจา่ ยล่วงหน้า ซง่ึ เป็นบัญชปี ระเภทสินทรพั ย์ (หมวด 1) บัญชี
คา่ ใชจ้ ่าย
จ่ายล่วงหน้าน้ี จะนำไปแสดงไวใ้ นงบแสดงฐานะการเงนิ ภายใต้หวั ข้อสนิ ทรัพยห์ มนุ เวียนอื่น
การปรับปรุงบญั ชคี ่าใชจ้ ่ายจา่ ยล่วงหน้านน้ั จะปรับปรุงบญั ชอี ย่างไรข้นึ อยู่กับการบันทึกบัญชีเมื่อตอนจา่ ยเงนิ
ว่าไดบ้ ันทึกบัญชไี ว้อยา่ งไร ซ่ึงมวี ธิ กี ารบนั ทึกบัญชี 2 วิธี คอื

1. บันทึกไว้เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ย ปรบั ปรุงเป็นสนิ ทรัพย์
2. บนั ทึกไวเ้ ปน็ สนิ ทรัพย์ ปรบั ปรุงเป็นคา่ ใช้จา่ ย

EX.

1.1บันทึกไวเ้ ปน็ คา่ ใช้จ่าย หมายความว่า เงนิ ทจ่ี า่ ยเปน็ คำเชา่ ไปท้ังหมดนนั้ แม้ว่าจะมสี ว่ นหนึง่ เป็นของงวด

บญั ชีหนา้ ก็ตาม แต่ไดบ้ นั ทึกเงนิ ที่จา่ ยน้ันเปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยทงั้ จำนวนโดยเม่อื ถึงวนั สน้ิ ปี จงึ ปรบั ปรุงบัญชีค่าเชา่ โดย
โอนสว่ นที่เปน็ ของงวดบญั ชีหนา้ (1 ม.ค. 25X2-31 ม.ี ค. 25X2=3 เดอื น) ออกไปไวใ้ นบัญชคี า่ เช่าจ่ายล่วงหน้า
ซง่ึ เป็นบัญชสี นิ ทรัพย์

1.2บันทกึ ไวเ้ ป็นสนิ ทรัพย์ หมายความว่า เมื่อจ่ายค่าใช้จ่ายไปนั้น แม้ว่าจะเป็นคำใช้จ่ายของ 2 งวดบญั ชี

คาบเก่ียวกนั แต่ไดบ้ ันทึกไวใ้ นบญั ชสี นิ ทรัพย์ คอื บัญชคี ่าใชจ้ า่ ยจา่ ยล่วงหน้าทัง้ จำนวน เม่อื ถึงวนั ส้ินงวดบญั ชจี ึง
ปรบั ปรุงบัญชคี ่าใช้จ่ายจา่ ยล่วงหนา้ ท่ไี ดร้ ับบรกิ ารแลว้ ไปไว้ในบญั ชคี ่าใช้จา่ ย

2.ค่าใชจ้ า่ ยคงจ่าย (Accrued Expenses)

ค่าใช้จา่ ยที่เกิดขน้ึ แล้วในงวดบัญชปี ัจจุบัน กิจการไดร้ บั บริการแลว้ แตย่ ังมไิ ดจ้ า่ ยเงนิ
ค่าบรกิ ารน้นั จึงยงั ไม่ไดบ้ ันทึกบญั ชีเป็นคา่ ใช้จา่ ย ดงั นน้ั ในวันสิ้นงวดบัญชี บญั ชีคา่ ใชจ้ ่ายท่ปี รากฎในงบทดลอง
จงึ ยงั ไม่ถูกต้อง จะตอ้ งบนั ทึกบญั ชเี พ่มิ เติมเปน็ รายการปรบั ปรงุ ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย

3.รายได้รับล่วงหนา้ (Defense Revenues)

รายได้รบั ล่วงหนา้ หมายถงึ รายได้ที่กจิ การได้รบั เงินแลว้ ในงวดบญั ชนี ี้ และในจำนวนท่ไี ดร้ ับมานนั้ มสี ว่ นหน่งึ
หรอื ท้งั หมดเปน็ รายได้ของงวดบญั ชหี น้า เพอ่ื ให้ยอดรายได้แสดงตวั เลขที่ถูกตอ้ ง จึงตอ้ งทำการปรบั ปรุงบัญชีเมอื่
วบั สิ้นงวดบัญชี โดยการปรบั ปรุงรายไดส้ ว่ นทเี่ ปน็ ของงวดบัญชหี น้าไวใ้ นบัญชีรายไดร้ บั ล่วงหนา้ ซง่ึ เป็นบญั ชี
ประเภทหนี้สินหมุนเวียนอ่นื แสดงไว้ในงบแสดงฐานะการเงินการบันทึกบญั ชีเม่ือได้รับรายได้ ซึง่ มสี ว่ นหนึ่งเปน็
รายได้ของงวดบัญชีหน้า สามารถบนั ทึกได้ 2 วิธี คือ
1. บันทกึ ไวเ้ ป็นรายได้ ปรับปรงุ เปน็ หนีส้ ิน เงินที่ไดร้ ับมา 900 บาท แม้ว่าจะมสี ว่ นหนึง่ เปน็ ของงวดหน้า
กย็ งั คงบันทึกการรับเงินนน้ั เป็นรายได้ทงั้ จำนวน
2. บนั ทึกไวเ้ ปน็ หนี้สิน ปรบั ปรุงเปน็ รายได้ เมอ่ื กิจการไดร้ ับเงนิ ซึง่ มสี ่วนหน่ึงเป็นรายไดข้ องงวดหนา้
กิจการอาจะบันทึกไวว้ า่ เปน็ หนี้สนิ ในชือ่ บัญชรี ายได้

4.รายได้ค้างรับ (Accrued Revenses)

รายไดค้ ้างรับ หมายถงึ รายได้ซ่ึงกิจการบริการแก่ลูกค้าไปแล้ว แตย่ ังไม่ไดร้ บั เงนิ จากลกู ค้า ในวนั สิ้นงวดบญั ชี

จะต้องบนั ทึกเพ่ิมเตมิ เป็นรายการปรับปรงุ รายไดค้ ้างรบั

5.วัสดสุ นิ้ เปลือง (Supplies)

วัสดุสิน้ เปลือง หมายถึง วัสดทุ ใ่ี ชแ้ ลว้ หมดไปสน้ิ ไป เช่น ดินสอ ปากกา ยางลบ กระดาษ ในการบนั ทกึ บัญชี

อาจใชช้ ื่อบญั ชีตามลักษณะของวัสดกุ ็ได้ เช่น วัสดุสำนกั งาน ได้แก่ สมุด เครื่องเย็บกระดาษ แฟ้มใส่เอกสาร

1.หน้ีสงสัยจะสูญ (Doubful Accounts , Doubtful Debt )

ในการดำเนินกิจการคา้ เมือ่ มีการขายเชอ่ื ย่อมต้องเปิดบญั ชีลูกหน้ีขน้ึ ดังท่ีไดศ้ ึกษามาแล้ว ตอ่ มาภายหลงั อาจมี
ลูกหน้บี างรายไม่สามารถชำระหนไ้ี ด้ จงึ จำเปน็ ต้องตัดบัญชีลูกหนรี้ า้ ยนัน้ เป็นหนี้สญู ซึง่ เหตุการณ์นี้อาจเกิดขน้ึ
โดยงา่ ยถ้ากิจการไม่เข้มงวดในการให้สินเชอ่ื แกล่ ูกหนีแ้ ละเพ่อื ให้ยอดลกู หนี้ในงบแสดงฐานะการเงนิ แสดง
ยอดเงินสดท่ีคาดว่าจะไดร้ บั จากลูกหนี้ จงึ ตอ้ งทำการปรบั ปรุงบัญชี ณ วันสิ้นงวดบญั ชี ตามมาตรฐานการบญั ชี
ฉบับที่ 101 ของสภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถมั ภ์ เรอ่ื งหนสี้ งสยั จะสูญ และหน้ีสญู โดยปรับลดยอดลกู หน้ี
ท่ีคาดว่าจะเก็บเงินไม่ไดไ้ ปเป็นค่าใช้จ่ายในงบกำไรขาดทุน โดยมีบญั ชที ่เี กี่ยวข้อง ดงั นี้

หนีส้ งสยั จะสญู

หนีส้ ญู

คา่ เผ่ือหนีส้ ญู หรือ คา่
เผ่ือหนีส้ งสยั จะสญู

การบนั ทึกลูกหน้เี กบ็ เงนิ ไมไ่ ด้ มี 2 วิธีดังน้ี
1.วธิ ีตดั จำหน่ายตรง
2.วธิ ตี ้ังค่าเผือ่ หนีส้ งสัยจะสูญ
2.1 คำนวณเปน็ รอ้ ยละของยอดขาย
2.2 คำนวณจากยอดลกู หนี้คงเหลือในวันส้นิ ปี

2.2 คำนวณจากยอดลกู หน้ีคงเหลือในวนั สิ้นปี มีวิธดี ังน้ี

คานวณเป็นรอ้ ยละของยอดลกู หนี้ คานวณโดยการจดั กลมุ่ ลกู หนี้
คงเหลอื สนิ้ ปี จาแนกตามอายขุ องลกู หนีท้ ่ีคา้ ง

คานวณโดยพิจารณาลกู หนแี้ ต่ละราย และ
รวบรวมเฉพาะรายท่คี าดวา่ จะเรยี กเก็บ
ไม่ไดเ้ ท่านน้ั เป็นหนสี้ งสยั สญู

การต้งั คา่ หนีส้ งสัยจะสูญปี แรก

กจิ การท่ไี ม่เคยตงั้ บญั ชีคา่ เผ่อื หนสี้ งสยั จะสญู และ ตอ้ งการตงั้ เป็นปี
แรกสามารถทาไดด้ ดยการบนั ทกึ รายการปรบั ปรุงบญั ชใี นสมดุ
รายวนั ท่วั ไป

การต้งั ค่าหนีส้ งสยั จะสูญปี ตอ่ ๆ ไป

มหี ลกั การอยวู่ ่า ใหป้ รบั ปรุงเพ่อื ใหไ้ ดย้ อดคา่ เผ่ือหนสี้ งสยั จะสญู
เทา่ กบั จานวนท่ีตอ้ งการ วธิ ีการบญั ชแี ยกพิจารณา

1.หากกิจการคำนวณหน้ีสงสยั จะสูญจากยอดขายให้ทำรายการปรับปรุงตง้ั คา่ เผือ่ หน้สี งสยั จะสญู ตาม
จำนวนทคี่ ำนวณได้ โดยไม่ต้องคำนวณถึงยอดเหลือในบญั ชี

2.หากกจิ การคำนวณค่าเผื่อหนส้ี งสยั จะสญู จากยอดลกู หน้คี งเหลอื ในวันสิน้ งวดบญั ชกี ารต้งั

ประมาณการหนส้ี งสัยจะสูญต้องคำนึงถงึ ยอดค่าเผอ่ื หนีส้ งสัยจะสูญยกมาในวนั ต้นงวด

การตดั ลูกหนเ้ี ป็นสูญ

หมายถงึ ในการดำเนินกจิ การคา้ หากปรากฎวา่ มลี กู หนี้รายใดรายหนงึ่ ไม่สามารถชำระหนไี้ ดห้ ลังจากท่ไี ดต้ ิดตามทวงถาม

ตามควรแล้ว กจิ การจะพจิ ารณาตดั ลูกหนรี้ ายนนั้ ๆ เป็นหนสี้ ญู วิธกี ารบัญชเี กย่ี วกับการตดั บัญชลี ูกหนี้เปน็ หนี้สญู น้ันหากกจิ การไมไ่ ดต้ งั้
บัญชีคา่ เผอ่ื หนส้ี งสยั จะสญู ไว้ เมอ่ื มหี นส้ี ญู เกิดข้นึ ก็จะบนั ทึกบัญชีโดยเดบติ บญั ชีหน้ีสญู เครดิตบญั ชีลกู หนี้

มวี ิธกี ารปฏิบตั ิ 2 วธิ ดี งั นี้

การตดั จาหนา่ ยเป็นลกู หนีส้ ญู • ไดม้ ีการทวงถามลกู หนีจนถงึ ท่สี ดุ แลว้ ตามเง่ือนไขท่ี
กฏหมายกาหนดภาษีอากร
ตามเกณฑก์ ฏหมายภาษีอากร • เชน่ ลกู หนีถ้ งึ แกค่ วามตาย และ ไม่มีสนิ ทรพั ยช์ าระหนี้

การตดั จาหน่ายหนีส้ ญู เป็น • (ไมเ่ ป็นไปตามกฏหมายภาษีอากร) หมายถงึ การทวงถาม
เพียงรายการทางบญั ชี นนั้ ยงั ไมถ่ งึ ท่สี ดุ นนั้ ยงั ไมเ่ ป็นไปตามกฏหมายกาหนด

• จงึ ไม่ถือเป็นคา่ ใชจ้ ่ายในการคดิ กาไรขาดทนุ

หน้สี ญู ได้รับคนื

หนี้สูญได้รบั คนื หมายถึง การไดร้ ับชำระหนี้ที่ได้ตดั เปน็ หนี้สญู ไปแลว้ น้ันมี 2 วีดงั นี้

1.กรณตี ัดจำหนา่ ยหนสี้ ญู ตามเกณฑ์กฎหมายภาษีอากร

หมายถึง เม่อื ตัดลูกหน้เี ปน็ หนส้ี ูญนัน้ ได้ปฏบิ ตั ิตามกฎหมายภาษีอากร โดยหน้ีสญู น้นั ได้ถือ
เป็นคำใช้จ่ายแล้ว เมื่อไดร้ บั ชำระเงนิ จะบันทึกบัญชีเป็นรายได้ ดงั น้ี

2.กรณีตัดจำหนา่ ยหนี้สูญเปน็ รายการทางบญั ชี
หมายถงึ ไม่เป็นไปตามเกณฑก์ ฎหมายภาษอี ากร จะบันทึกบญั ชีโดย

EX.การบันทึกบญั ชเี กยี่ วกบั หนี้สงสัยจะสญู และหนสี้ ญู ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 101 ของสภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรม

ราชูปถัมภ์บรษิ ัท บวั บาน จำกดั มยี อดลูกหนี้คงเหลอื เมื่อวันส้นิ ปี 25X0 จำนวน 80,000 บาท ปี 25X1 จำนวน 85,000บาท ปี 25X2
จำนวน 50,000 บาท ประมาณวา่ หนีส้ งสัยจะสญู เปน็ 39 ของยอดลกู หน้คี งเหลอื แตล่ ะปี กิจการตัดหนี้สญู ในปี 25X1 เมื่อวนั ที่ 1 กรกฎาคม
25X1 จำนวน 1,500 บาท โดยนำไปหักเป็นคา่ ใช้จ่ายไดต้ ามกฎหมายภาษอี ากร ปี 25X2 เมือ่ วนั ที่ 1 กรกฎาคม 25X2 ตดั หน้ีสญู จำนวน
500 บาท โดยถอื เป็นค่าใช้จา่ ยในการคำนวณกำไรไมไ่ ด้ วนั ท่ี 30 ธันวาคม 25X2 กจิ การไดร้ บั เงนิ จากลูกหน้ีที่ตดั เป็นหนส้ี ญู ไปแลว้ เมอื่
กรกฎาคม 25X2 จำนวน300 บาทรายการปรบั ปรุงบัญชี ณ วันสิน้ ปี และการบนั ทกึ รายการทเี่ ก่ยี วขอ้ งจะเป็นดงั น้ี







2.คา่ เสอ่ื มราคา (Depreciation)

หมายถึง คา่ เส่อื มราคา การปนั ส่วนมูลค่าการเส่อื มสภาพของสินทรัพยอ์ ยา่ งมีระบบตลาดอายุ
การใช้งานการให้ประโยชน์ มลู ค่าเส่ือมสภาพ ตน้ ทุนของสนิ ทรัพยห์ รือมูลค่าอื่นท่ีใช้แทนราคาทุนหักดว้ ยมลู ค่า

คงเหลือ

1. อายุการใช้งาน ระยะเวลาทก่ี จิ การคาดว่าไดร้ ับประโยชนจ์ ากสินทรัพย์
2. ราคาทุนของสนิ ทรพั ย์ จำนวนเงนิ สดหรอื รายการเทียบเงินสดท่จี า่ ยไป

3. มูลคา่ คงเหลอื ของสินทรัพย์ จำนวนเงินทค่ี าดวา่ จะได้รับหลงั จำหนา่ ยสินทรัพย์ในสภาพท่ีคาด
วา่ จะไดร้ บั เม่ือส้นิ อายุการใช้งาน

วิธกี ารคิดคา่ เส่ือมราคา

EX.

การบันทกึ บัญชี
คา่ เส่ือมราคา

คา่ เส่ือมราคาทค่ี านวณไดจ้ ะบนั ทึกบญั ชใี นรายการปรบั ปรุงบญั ชี ณ วนั สนิ้
งวดบญั ชีตง้ั แตป่ ีแรกทไี่ ดส้ ินทรพั ยม์ าหรอื สินทรพั ยอ์ ย่ใู นสภาพทพี่ รอ้ มใชง้ าน โดยจะรบั รูค้ า่ เสื่อม
ราคาเป็นคา่ ใชจ้ า่ ยภายใตห้ วั ขอ้ คา่ ใชจ้ ่ายท่วั ไปและบริหารในงบกาไรขาดทนุ แตถ่ า้ เป็นกจิ การผลิต
สนิ คา้ ค่าเส่อื มราคาของสินทรพั ย์ เชน่ คา่ เสอ่ื มราคาเคร่ืองจกั รอาคารโรงงาน จะบนั ทกึ เป็นตน้ ทนุ

ของสนิ คา้ ทีผ่ ลติ ค่าเสื่อมราคาทีค่ านวณไดจ้ ะบนั ทึกบญั ชีดงั นี้ เดบิต บัญชคี า่ เส่ือมราคา -
เครอื่ งจักร

เครดติ บญั ชีค่าเสอ่ื มราคาสะสม - เครือ่ งจกั ร

EX.

การแก้ไขข้อผิดพลาดจากการบันทกึ บัญชี

- ข้อผิดพลาดทีเ่ กิดจากการบันทกึ บญั ชีงวดเดยี วกนั

ควรแกไ้ ขโดยการขีดฆ่าชื่อบัญชหี รอื จำนวนเงินทลี่ งผดิ แลว้ เขยี นช่ือบญั ชีหรอื จำนวนเงินทีถ่ กู ต้องแทนพร้อมลงช่ือ
กำกบั ไว้

- ขอ้ ผดิ พลาดทเ่ี กดิ จากการบันทกึ บัญชคี นละงวดบัญชี
ควรแกไ้ ขโดยการให้ทำการปรับปรงุ ในสมดุ รายวันทัว่ ไปของงวดบัญชปี จั จุบัน

4. การจัดทำกระดาษและงบทดลองหลังรายการปรับปรุงบัญชี (Post-closing
Trial Balance)

โดยปกติเม่ือลงรายการคา้ ต่าง ๆ เสรจ็ สนิ้ แลว้ หมายถึง กระดาษทาการปกติ 6 ช่อง ซง่ึ เพิ่มชอ่ ง
จะจดั ทางบทดลองเพ่ือพิสจู นค์ วามถกู ตอ้ งของการบนั ทึกบญั ชี รายการปรบั ปรุง ช่องเดบติ และเครดิต อกี 2 ช่อง
และเมอ่ื มรี ายการปรบั ปรุงบญั ชีหรือรายการแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาดเกิดขนึ้ ยอ่ มทาใหบ้ ญั ชี
บางบญั ชีมยี อดเปลย่ี นแปลงไปหรืออาจเกดิ บญั ชีใหมข่ นึ้ ดงั นนั้ จงึ ตอ้ งทางบทดลอง รวมเป็น 8 ช่อง กระดาษทาการ 8 ช่อง มี
ขนึ้ ใหม่อีกครงั้ หน่งึ เพือ่ เป็นการพสิ จู นค์ วามถกู ตอ้ งของการบนั ทกึ บญั ชีหลังจาก คณุ สมบตั เิ ชน่ เดียวกบั กระดาษทาการ 6 ช่อง ที่
ปรบั ปรุงบญั ชีและแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาดแลว้ ซง่ึ เราเรยี กวา่ งบทดลองหลงั ปรบั ปรุงบญั ชี ไดศ้ กึ ษามาแลว้ คอื ชว่ ยใหก้ จิ การซ่งึ จาเป็นตอ้ ง
ละจะใชง้ บทดลองหลงั ปรบั ปรุงบญั ชีนเี้ ป็นหลกั ในการทางบการเงินตอ่ ไป ทารายการปรบั ปรุงบญั ชกี อ่ นปิดบญั ชี ทางบ

EX. กาไรขาดทนุ และงบแสดงฐานะการเงนิ ได้
สะดวกขนึ้

ข้นั ตอนการทากระดาษ 8 ชอ่ ง ดังนี้

1.ลอกงบทดลองท่จี ดั ทาขนึ้ ใสใ่ นกระดาษทาการ 8 ช่อง

2.บนั ทกึ รายการปรบั ปรุงบญั ชี ตามรายละเอียดเพ่มิ เตมิ ของ
กิจการท่ปี รากฏ

3.รวมยอดเดบติ และเครดติ ในชอ่ งรายการปรบั ปรุงหนา้
จานวนเงนิ

4.ผา่ นรายการสนิ ทรพั ย์ หนีส้ ิน และทนุ ไปชอ่ งงบแสดง
ฐานะการเงนิ ตามยอดดลุ เดบติ และเครดติ

5.ผ่านรายการรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่ายไปงบกาไรขาดทนุ
ตามมยอดดลุ เดบติ และเครดติ

6.รวมยอดขา้ งเดบติ และเครดิต ของทงั้ งบกาไรขาดทนุ
และงบแสดงฐานะทางการเงิน

7.หากผลตา่ งชอ่ งเดบติ และเครดติ ชอ่ งงบกาไรขาดทนุ
ซง่ึ จะตอ้ งเทา่ กนั

8.รวมยอดชอ่ งเดบติ และเครดติ ของงบกาไรขาดทนุ อีก
ครงั้ ยอดเดบติ และเครดติ ตอ้ งเทา่ กนั

เมอ่ื ขึน้ งวดบญั ชีใหมห่ ลังจากลงรายการเปดิ บัญชีแล้ว กิจการจะลงรายการกลบั บัญชีบางบัญชที ่ไี ด้บนั ทึกรายการ
ปรับปรงุ บัญชไี วก้ ่อนปดิ บัญชี เมือ่ วันส้นิ งวดบญั ชีปกี อ่ น การลงรายการกลบั บัญชนี น้ั เพ่ือตอ้ งการให้ลงบญั ชใี นปีใหมน่ ั้นเปน็ ไป
โดยสะดวกและไม่ผิดพลาด

บญั ชซี ึ่งต้องกลบั บญั ชีในงวดบญั ชใี หม่ มตี ่อไปดังนี้

1.ค่าใช้จา่ ยลว่ งหนา้ ลงบญั ชีไว้เป็นคา่ ใช้จ่าย

2.รายไดร้ บั ลว่ งหนา้ ลงบญั ชไี ว้เปน็ รายได้ 3.คา่ ใช้จา่ ยค้างจ่าย

4.รายไดค้ า้ งรับ

การกลับบญั ชจี ะทาให้ยอดดลุ ของบญั ชี
ผดิ ปกติ ทงั้ นี้ เพอ่ื ป้องกนั การหลงลมื ใน
การบนั ทกึ บัญชแี ละเมื่อมีรายการค้าปกติ
เกดิ ขึน้ กจ็ ะบนั ทกึ บัญชปี กติ ยอดบัญชกี ็

จะลบลา้ งให้เป็ นยอดทถี่ ูกตอ้ งตอ่ ไป

EX.

เมอ่ื วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X1 กจิ การมีคา้ เช่าค้างจา่ ยอยู่ 2,000 บาทรายการปรบั ปรงุ จะเปน็
ดังนี้

25X1
ธ.ค. 31 เดบติ บญั ชีค่าเช่า 2,000

เครดิต บัญชคี า่ เชา่ ค้างจา่ ย 2,000
ปรับปรุงค่าเช่าค้างจา่ ย ยอดเดบิตในบัญชีคา่ เช่า จะปิดโอนเข้าบัญชกี ำไร
ขาดทนุ นรายการปดิ บญั ชีเมือ่ 31 ธนั วาคม 25X1 ยอดเครดติ ในบัญชคี ้างจา่ ย จะปิดยกไปในงวดบญั ชีถัดไปซ่งึ ปรากฏ
ในงบแสดงฐานะการเงนิ 31 ธนั วาคม 25X1 ครน้ั ถึงวนั ที่ 1 มกราคม 25X2 กิจการจะลงรายการเปิดบัญชีตามปกติ
ซงึ่ จะมียอดเครดิตคา่ เชา่ คา้ งจ่ายปรากฏเปน็ ห้ีสนิ ของกิจการดว้ ย จากนัน้ กจิ การจะลงรายละเอียดกลับบัญชีดังน้ี
25X2
ม.ค. 1 เดบติ บัญชีคา่ เช่าค้างจา่ ย 2,000
เครดิต บัญชคี า่ เชา่ 2,000
กลับบญั ชคี ่าเช่า
เมอื่ ผา่ นรายการไปบัญชีแยกประเภท จะปรากฏดงั นี้

จะเหน็ ว่าบญั ชีค่าเช่าค้างจ่าย จะถกู ปิดไปดว้ ยรายการกลบั บญั ชีและบญั ชคี ่าเชา่ จะมียอดขา้ งเครดิต ซ่ึง
เปน็ ยอดดลุ ทผี่ ดิ ปกติ แตเ่ มื่อจา่ ยคา่ เชา่ บัญชีนีก้ จ็ ะถูกต้อง โดยไมต่ ้องระวงั ว่าส่วนใดเปน็ คา่ เชา่ คา้ งจา่ ย เช่น ต่อมากจิ การจ่ายค่าเชา่

เมื่อวนั ที่ 1 มีนาคม 25x2 จำนวน 3,000 บาท ซ่งึ เป็นคา่ เช่าค้างจา่ ยอยู่ 2,000 บาท และเปน็ ค่าเช่าใหม่ท่เี กดิ ข้นึ อีก 1,000 บาท

กรณนี ้ี ถ้าไม่ไดล้ งรายการกลับบัญชไี ว้ เม่อื จะจ่ายเงินจะต้องคอยระวังว่า เงินทีจ่ ่ายนน้ั เปน็ คา่ เช่าค้างจ่าย
หรือคำาเชา่ ใหม่ หากหลงลมื ไปลงเปน็ ค่าเชา่ ท้ังจำนวน ก็จะทำใหก้ ารลงบัญชผี ิดพลาด ยอดค้างจ่ายจะยังคงค้างอยู่ทั้งท่ี
ได้จา่ ยเงนิ ไปแลว้ และยอดค่าเช่าของปปี ัจจุบันกจ็ ะสงู เกินความเป็นจริงแตถ่ ้าไดล้ งรายการกลบั บัญชีไวแ้ ล้ว เวลาจา่ ยเงนิ กล็ งบญั ชี
ปกติ โดยเดบติ บญั ชีค่าเชา่ เครดติ บัญชีเงินสด โดยไมต่ ้องคำนงึ วา่ เปน็ การจา่ ยคา่ เชา่ คา้ งจา่ ยหรือไม่ เพราะไดล้ งรายการกลับบญั ชไี ว้
แล้วจากตวั อยา่ งข้างต้น ถ้าไม่ได้ลงรายการกลบั บัญชไี ว้ เม่ือจะจ่ายเงนิ จะบันทกึ บัญชี ดงั น้ี

25X2
มี.ค. 1 เดบิต บัญชคี า่ เชา่ คา้ งจ่าย 2,000

บัญชคี ่าเช่าคา้ งจ่าย 1,000
เครดติ บัญชเี งินสด 3,000
จา่ ยเงนิ สดชำระคา่ เชา่
หากกิจการไดล้ งรายดารดลับบัญชีไวแ้ ล้ว จะบนั ทกึ โดย
25X2
ม.ี ค. 1 เดบติ บญั ชีคา่ เช่า 3,000
เครดิต บัญชเี งินสด 3,000
จ่ายค่าเช่าเปน็ เงนิ สด
เม่อื ผา่ นรายการบัญชแี ยกประเภท จะปรากฏดงั นี้

ยอดดุลเดบิตในบัญชีคา่ เชา่ 1,000 บาท เปน็ ค่าเชา่ ของปปี จั จุบัน ซงึ่ จะปดิ โอนเข้าบญั ชกี ำไรขาดทนุ
ตามปกตเิ มอ่ื วันสิน้ งวดบญั ชี

บทสรุปการบันทึกบญั ชีตามเกณฑ์คงคา้ งในกรอบแนวคิดสำหรับการรายงานทางการเงินและมาตรฐานการ
บัญชีฉบบั ที่ 1 (ปรับปรงุ 2552) กิจการต้องรบั รู้รายไดแ้ ละค่าใช้จ่ายในงวดบญั ชนี ้นั ๆ ดังนั้นกอ่ นทจ่ี ะปดิ บัญชี
กิจการต้องทำรายการปรับปรุงบญั ชี และแก้ไขขอ้ ผดิ พลาดในการบนั ทึกบัญชีต่าง ๆ เพื่อให้ไดจ้ ำนวนเงนิ ท่ี
ถกู ต้องทง้ั ด้านสินทรพั ย์ หนส้ี ินและคา่ ใช้จ่าย โดยการปรับปรงุ บัญชไี ม่วา่ จะเปน็ บญั ชปี ระเภทรายได้และ
คา่ ใชจ้ ่ายปรบั มลู ค่าสินทรัพย์และการแก้ขข้อผดิ พลาดตา่ งกม็ ผี ลกระทบต่องบและงบแสดงฐานะการเงนิ เสมอ
หลังจากการทำรายการปรบั ปรุงบัญชีในสมดุ รายวันทัว่ ไปแลว้ จึงผ่านรายการไปบญั ชีแยกประเภทแตล่ ะบัญชีที่
เกีย่ วขอ้ งและจดั ทำงบทดลองหลังปิดบัญชี เพอื่ นำไปจดั ทำรายงานทางการเงินตา่ ง ๆ เช่น งบแสดงฐานะ
การเงนิ งบกำไรขาดทนุ นอกจากน้กี จิ การอาจจัดทำกระดาษทำการ 8 ช่อง เพื่อชว่ ยใหก้ ารจดั ทำงบการเงนิ
ง่าย และสะดวกรวดเรว็ ขึ้น เมอ่ื เร่ิมงวดบัญชใี หมก่ ิจการอาจทำรายการกลบั บัญชีจากรายการปรับปรงุ บญั ชี
เมอ่ื สน้ิ งวดก่อนเพือ่ ให้การบนั ทกึ รายการในงวดใหม่ง่ทุน รายได้