Brown Old Paper Vintage Achievement Certificate Portrait (1)

ไ ต ร ภู มิ พ ร ะ ร่ ว ง

กามภูมิ

เสนอ

ครูเจริญ ผลฉัตร

จัดทำโดย

นายศุภกร พรมสาย เลขที่ 1

นายกฤตชาติ พวงสันเทียะ เลขที่3

นางสาวณีรนุช ชัชวาลย์ เลขที่25

นางสาวจุฑารัตน์ ริตพล เลขที่34

คำนำ

หนังสือ e-book เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาภาษาไทย
เรื่องไตรภูมิพระร่วงเล่มนี้เป็นหนังสือเสริมสร้างความรู้ทาง
ภาษาไทยที่นำเสนอความรู้พื้นฐาน เพื่อให้ได้ศึกษาหาความ
รู้จากไตรภูมิพระร่วงตอนโดยได้ศึกษาผ่านแหล่งความรู้
ต่างๆเช่น ตำรา หนังสือ วารสาร ห้องสมุด และความเว็บ
ต่างๆโดย e-book เล่มนี้จะมีเนื้อหาเกี่ยวกับความหมาย
ของสวรรค์6 และได้รู้ว่าสวรรค์แต่ละชั้นมีเทพองค์ไหนรักษา
อยู่

สารบัญ

เรื่ อง หน้ า

มนุสสภูมิ 1
จาตุมหาราชิกาภูมิ 2-3
ตาวติงษาภูมิ 4-5

ยามาภูมิ 6-4
ตุสิตาภูมิ 8
นิมมานรตีภูมิ 9-10

ปรนิมมิตวสวัตตีภูมิ 11-12

1

มนุสสภูมิเป็นภูมิหนึ่งในกามภูมิ ซึ่งกล่าวถึงเนื้อหาของการกำเนิดมนุษย์
เอาไว้ โดยกล่าวถึงมนุษย์ผู้ชายหรือผู้หญิงที่ปฏิสนธิในท้องของแม่ จะเริ่ม
ต้นโดยการเป็น “กลละ” หรือเซลล์ที่มีขนาดเล็กที่สุด พอครบ ๗ วัน จะมี
ลักษณะเหมือนน้ำล้างเนื้อ เรียกว่า “อัมพุทะ” อีก ๗ วันถัดมาจะเป็นชิ้น
เนื้อในครรภ์มารดา หรือเรียกว่า “เปสิ” ซึ่งมีลักษณะข้นเหมือนตะกั่วเชื่อม
ในหม้อ และอีก ๗ วันต่อมาจะแข็งเป็นก้อนเหมือนไข่ไก่ ซึ่งเรียกว่า
“ฆนะ” จากนั้นจะค่อย ๆ ใหญ่ขึ้นทุกวัน
หลังจากเป็นฆนะได้ ๗ วัน ก็จะเป็น “เบญจสาขาหูด” โดยคำว่าเบญจแปล
ว่า ๕ ดังนั้น จึงหมายถึง หูดที่มี ๕ ตุ่ม ได้แก่ หัว ๑ ตุ่ม แขน ๒ ตุ่ม และ
ขา ๒ ตุ่ม ต่อจากนั้นไปอีก ๗ วัน จะเริ่มมีฝ่ามือ นิ้วมือ และเมื่อครบ ๔๒
วันจึงมีขน มีเล็บเท้า เล็บมือ มีอวัยวะครบถ้วนทุกประการแบบมนุษย์
นอกจากนั้นในไตรภูมิพระร่วง ตอน มนุสสภูมิยังบอกอีกว่า เด็กที่เกิดใน
ท้องแม้นั้นมีรูปร่าง ๑๘๔ ประการ แบ่งออกเป็น
ส่วนบน ตั้งแต่คอถึงศีรษะ มี ๘๔ รูป
ส่วนกลาง ตั้งแต่คอถึงสะดือ มี ๕๐ รูป
ส่วนล่าง ตั้งแต่สะดือถึงฝ่าเท้า มี ๕๐ รูป

2

สวรรค์ชั้นที่ 1 สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา
จาตุมหาราชิกาภูมิ หรือสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา เป็นสวรรค์ชั้นที่ 1
เป็นสวรรค์ชั้นแรกจากสวรรค์ 6 ชั้น ไตรภูมิพระร่วงระบุว่า สวรรค์ชั้นจาตุ
มหาราชิกาอยู่เหนือมนุษยภูมิ หรือโลกมนุษย์ขึ้นไป 46,000 โยชน์ เป็น
แดนสุขาวดี มีเทวราชผู้ยิ่งใหญ่ 4 พระองค์ ทรงเป็นผู้ปกครองดูแล จึงได้
ชื่อว่า จาตุมหาราชิกาเทวภูมิ คือ ภูมิเป็นที่อยู่แห่งทวยเทพ มีท้าว
จาตุมหาราชทรงเป็นใหญ่ เทวดาทั้งหลายที่อยู่ในชั้นจาตุมหาราชิกาภูมิ
นี้ เป็นบริวาลภายใต้การปกครองของมหาราชทั้ง 4 หรือที่เราเรียกว่า
ท้าวจตุโลกบาล เป็นที่สถิตของเทพบุตร เทพธิดา และเทวดาทั้งหลายที่
ยังมีกิเลศ เป็นเทวภูมิชั้นแรกที่อยู่ต่อจากมนุษย์ภูมิขึ้นไป

3

ลักษณะสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกาเทวภูมิ เป็นชั้นที่อยู่บริเวณโดยรอบของ
เขาพระสุเมรุ ตั้งแต่กลางเขาสิเนรุ ลงมาจนถึงพื้นดินบนโลกที่มนุษย์
อาศัยอยู่ มีอาณาเขตแผ่ออกไปจรดขอบจักรวาล แบ่งออกเป็น 4 อาณา
บริเวณตามทิศทั้ง 4 ทิศ คือ เขตการปกครองคนธรรพ์ ยักษ์ นาค และ
ผีเสื้อกับกุมภัณฑ์ มีเทวดาผู้เป็นใหญ่ เป็นมหาราชอยู่ 4 องค์ คือ
ท้าวธตรัฏฐะ อยู่ทางทิศตะวันออกของเขาสิเนรุ เป็นผู้ปกครองคนธรรพ์
เทวดาท้าววิรุฬหกะ อยู่ทางทิศใต้ของเขาสิเนรุ เป็นผู้ปกครอบกุมภัณฑ์
เทวดาท้าววิรูปักขะ อยู่ทางทิศตะวันตกของเขาสิเนรุ เป็นผู้ปกครองนาค
เทวดาท้าวกุเวร หรือ ท้าวเวสสุวรรณ อยู่ทางทิศเหนือของเขาสิเนรุ เป็นผู้
ปกครองยักขเทวดา
มีหน้าที่สอดส่องดูแลมนุษย์ที่ประกอบผลบุญแล้วรายงานต่อพระอินทร์
เพื่อให้ได้ไปเกิดในสรวงสวรรค์

4

สวรรค์ชั้นที่ 2 สวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ดาวดึงส์ภูมิ หรือสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เป็นสวรรค์ชั้นที่ 2 ไตรภูมิ
พระร่วงระบุว่า สวรรค์ชั้นดาวดึงส์อยู่เหนือจาตุมหาราชิกาขึ้นไป
46,000 โยชน์ เป็นที่ประทับของพระอินทร์ หรือท้าวสักกะเป็นจอม
เทพ และมีบริวารอีก 32 องค์รวมดูแล ซึ่งในอดีตชาติเป็นมาฆ
มานพเป็นหัวหน้าและสหายอีก 32 คนรวมเป็น 33 เป็นเทวดาชั้น
ผู้ใหญ่บนชั้นดาวดึงส์ ที่ร่วมกันทำความดีด้วยการสร้างถนน
สาธารณะ
สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เป็นผืนแผ่นดินผืนแรก ที่เกิดขึ้นในโลกหลังจาก
โลกนี้ถูกทำลายด้วยน้ำ เมื่อน้ำงวดลง แผ่นดินผืนแรกที่โผล่ขึ้น
ก่อนแผ่นดินอื่น ๆ ก็คือ ยอดเขาสิเนรุ ซึ่งเป็นที่ตั้งของสวรรค์ชั้น
ดาวดึงส์นี้

5

ลักษณะของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เทวภูมิ เป็นมหเทวนครใหญ่
อาณาเขตกว้างใหญ่ไพศาล เหนือเขาสิเนรุราชบรรพต ปรางค์
ปราสาทล้วนแล้วไปด้วยแก้วอันเป็นทิพย์ แวดล้อมรอบเทวนคร
ด้วยปราการกำแพงแก้วทิพย์ อีกเช่นกัน มีประตูกำแพงแก้วถึง
1,000 ประตู เมื่อประตูเหล่านั้นเปิดออกแต่ละครั้ง ปรากฏเสียง
ดังไพเราะยิ่งนัก ในท่ามกลางเทวนครนั้น มีปราสาทพิมานอัน
มีชื่อเสียงปรากฏเลื่องลืออยู่วิมานหนึ่ง คือ ไพชยนตปราสาท
พิมานมีรูปทรงสูง ประดับไปด้วยแก้ว 7 ประการ งามสุดจะ
พรรณนา เป็นที่ประทับแห่งท้าวอัมรินทราธิราช

6

สวรรค์ชั้นที่ 3 สวรรค์ชั้นยามา
ยามาภูมิ หรือสวรรค์ชั้นยามา เป็นสวรรค์ชั้นที่ 3 อยู่ในอากาศ
ไตรภูมิพระร่วงระบุว่า สวรรค์ชั้นยามาสูงกว่ายอดเขาสิเนรุ 42,000
โยชน์ เป็นภูมิที่สวยงามและประณีตกว่าสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ อยู่สูง
กว่าวงโคจรของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ เป็นสวรรค์ที่พรั่งพร้อม
ด้วยความสุขที่เป็นทิพย์ ปราศจากความยากลำบากใด ๆ ถึงความ
สุขอันเป็นทิพย์วิมาน และทิพยสมบัติก็ปราณีตมาก

7

เทวดาบนสวรรค์ชั้นยามาภูมิ ล้วนเป็นผู้มีบุญมาก หน้าตางดงามยิ่งนัก
มีชีวิตความเป็นอยู่อย่างสุขสบาย เสวยสมบัติอันเป็นทิพย์ตามสมควร
แก่อัตภาพ ทิพย์วิมานเป็นปราสาทเงิน ปราสาททอง ปราศจากแสง
พระอาทิตย์ และพระจันทร์ เพราะว่าอยู่สูงกว่าพระอาทิตย์ และ
พระจันทร์ มีความสว่างอันเกิดจากรัศมีแห่งแก้ว และรัศมีจากกายของ
เหล่าเทวดาทั้งหลาย ถ้าดอกไม้บานก็จะเป็นกลางวัน ดอกไม้หุบจะ
เป็นกลางคืน
เมื่อเทียบเวลาระหว่างมนุษย์ กับ สวรรค์ชั้นยามาภูมิแล้ว 200 ปีใน
มนุษย์ เท่ากับ 1 วันในสวรรค์ชั้นยามา

8

สวรรค์ชั้นที่ 4 สวรรค์ชั้นดุสิต
ดุสิตาภูมิ หรือสวรรค์ชั้นดุสิต เป็นสวรรค์ชั้นที่ 4 ไตรภูมิพระร่วง
ระบุว่า สวรรค์ชั้นดุสิตอยู่สูงจากสวรรค์ชั้นยามาภูมิ ขึ้นไปเบื้องบน
ประมาณ 42,000 โยชน์ เป็นแดนสุขาวดี เป็นที่สถิตอยู่แห่งปวง
เทวดาทั้งหลาย ผู้ไม่มีความทุกข์ปราศจากความร้อนใจ มีแต่ความ
แช่มชื่นยินดีอยู่เป็นนิตย์ เป็นภพภูมิที่อยู่ของพระโพธิสัตว์ และผู้
บำเพ็ญเพียรจนสำเร็จอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณเป็นพระสัมมาสัม
พุทธเจ้า ยังเป็นที่เกิดของผู้ที่จะเป็นอัครสาวก ก่อนที่จะไปเกิดใน
ดินแดนมนุษยภูมิ หรือโลกมนุษย์ษภูมิ

9

สวรรค์ชั้นที่ 5 สวรรค์ชั้นนิมมานรดี
นิมมานรดีภูมิ หรือสวรรค์ชั้นนิมมานรดี เป็นสวรรค์ชั้นที่ 5
ไตรภูมิพระร่วงระบุว่าสวรรค์ชั้นนิมมานรดีอยู่สูงกว่าสวรรค์ชั้น
ดุสิตไป 336,000 โยชน์ เทวภูมินี้เป็นที่สถิตของเหล่าเทวดา ผู้มี
ความยินดีเพลิดเพลินในกามคุณารมณ์ที่เนรมิตขึ้นได้ตามใจ
ปรารถนาของตนเอง โดยมีเทพเจ้ามเหศักดิ์ ทรงนามว่า สมเด็จ
ท่านท้าวสุนิมมิตเทวาธิราชทรงเป็นอธิบดีผู้ปกครอง จึงได้ชื่อว่า
นิมมานรดีภูมิ คือ ภูมิเป็นที่อยู่แห่งทวยเทพอันมีสมเด็จพระนิม
มิตเทวาธิราช ทรงเป็นอธิบดี

10

ลักษณะของสวรรค์ชั้นนิมมานรดีเทวภูมิ มีปราสาทเงิน ปราสาท
ทอง และปราสาทแก้ว ทั้งมีกำแพงแก้ว กำแพงทอง อันเป็นของ
ทิพย์เป็นวิมานที่อยู่ของเหล่าเทวดา พื้นภูมิมีสภาวะเป็นทองราบ
เรียบเสมอกัน มีสระโบกขรณี และ สวนอุทยานอันเป็นทิพย์สำหรับ
เที่ยวเล่นสำราญแห่งเหล่าชาวสวรรค์ชั้นนิมมานรดีทั้งหลายเช่น
เดียวกับสมบัติทิพย์ในสวรรค์ชั้นดุสิต ต่างกันแต่ว่าทุกอย่างที่นี่มี
สภาวะสวยสดงดงามกว่า และประณีตกว่าทิพยสมบัติในดุสิตภูมิ

11

สวรรค์ชั้นที่ 6 สวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี
ปรนิมมิตวสวัตตีภูมิ หรือสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี เป็นสววรค์ชั้นที่ 6
ประเสริฐที่สุด ไตรภูมิพระร่วงระบุว่า สวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดีนี้ตั้งอยู่
ในอากาศ อยู่สูงกว่าสวรรค์ชั้นนิมมานรดีไป 672,000 โยชน์ สวรรค์ชั้น
สูงสุดของแดนสุขาวดี เทวดาในชั้นปรนิมมิตวสวัตตีภูมินี้ ทั้งที่เป็นเทพ
บุตรและเทพธิดา เวลาใดที่ปรารถนาจะเสวยในกามคุณ ก็มีเทวดาที่รู้
ใจเนรมิตให้ เมื่อได้เสวยกามคุณสมความปรารถนาแล้ว สิ่งที่เนรมิต
มาก็จะสิ้นไป เทวดาชั้นปรนิตมิตวสวัตตีจึงไม่มีคู่ครองประจำเหมือน
เทวดาในสวรรค์ชั้นอื่น ๆ

12

ปรนิมมิตวสวัตตีเทวภูมิชั้นนี้ เป็นที่สถิตอยู่ของเหล่าเทพยดา
จำพวกมารทั้งหลาย โดยมีสมเด็จพระปรนิมมิตเทวราช และ
สมเด็จพระปรนิมมิตวสวัตตีมาราธิราช ทรงเป็นอธิบดี จึงได้ชื่อ
ว่า ปรนิมมิตวสวัตตีภูมิ คือ ภูมิที่อยู่แห่งทวยเทพ

13

อ้างอิง

https://www.pra9wat.com/religion-principles-teaching/principles-of-
religion/%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E
0%B9%8C-6-%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99-
%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%
E0%B8%A7%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4/

http://www.watkaokrailas.com/news/354569/%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0
%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%
B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8
%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99-
%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E
0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4.html