หน่วยที่ 12 การสึกหรอและการกัดกร่อน

หน่วยท่ี 12

การสึกหรอและการกดั กร่อน

การสึกหรอ

การสึกหรอ หมายถึง การเสื่อมสภาพทางรูปร่างหรือคุณสมบตั ิภายใน อนั
เน่ืองมาจากการใชง้ านในลกั ษณะต่างๆ เช่น การเสียดสี การกดทบั การกระแทก
การดดั งอ การดึง เป็นตน้

ลกั ษณะและชนดิ ของการสึกหรอ
- การสึกหรอจากการหมนุ สมั ผสั ในลกั ษณะเป็นวงกลม
- การสึกหรอจากการถูกเสียดสีจากการเคลื่อนที่เป็นเสน้ ตรงกลบั ไปกลบั มา
- การสึกหรอจากการกดหรือน้าหนกั ของงาน
- การสึกหรอจากการกระแทกระหวา่ งงานสองชิ้น
- การสึกหรอจากการบิดหรือดดั งอ
- การสึกหรอจากการดึง

การแก้ไขและการป้ องกนั การสึกหรอ

- ซ่อม ปรับแต่ง หรือเปลี่ยนชิ้นงานใหม่
- เพิ่มคุณภาพของวสั ดุงานให้สูงข้ึน ด้วยการเติมสารผสม การนา

เหลก็ ชุบแขง็ รมดา อบคลายความเครียด ฯลฯ

- ใชส้ ารหล่อเยน็ เพือ่ ช่วยลดอุณหภูมิ
- ใชส้ ารหล่อล่ืนเพอื่ ลดการเสียดสี ลดความฝืด
- ใชง้ านใหถ้ ูกวธิ ีโดยศึกษาจากคู่มือแนะนาการใชง้ าน
- บารุงรักษาอย่างสม่าเสมอดว้ ยการทาความสะอาด หรือเปล่ียนสาร
หล่อล่ืนตามคู่มือกาหนด

ภาพท่ี 12.1 ตัวอย่างการเติมสารหล่อลนื่ ในเครื่องจกั ร
ท่ีมา http://www.aviationsupplies.tzo.com/cox/index.html

การกดั กร่อน

การกัดกร่อน หมายถึง การเสื่อมสภาพของผิวหรือเน้ือของวสั ดุชิ้นงาน อัน
เน่ืองมาจากสภาพดินฟ้ าอากาศหรือปฏิกิริยาเคมี ทาใหว้ สั ดุชิ้นงานน้นั ค่อยๆเสื่อมสภาพ
ลงไปเร่ือยๆ จนไม่สามารถใชง้ านไดอ้ ีกตอ่ ไป

ลกั ษณะและชนิดของการกดั กร่อน

- การกดั กร่อนจากสภาพดินฟ้ าอากาศ เช่น ลม ฝน ความช้ืน ความร้อน ไอน้า
ทะเล และน้า ฯลฯ

- การกดั กร่อนจากปฏิกิริยาทางไฟฟ้ าเคมีเนื่องจากค่าประจุไฟฟ้ าในตวั ของโลหะ
2 ชนิดที่แตกต่างกนั นามาใชง้ านติดกนั โลหะท่ีมีค่าเป็ นประจุลบจะเกดิ การกดั กร่อนท่ี
ตวั เอง

- การกดั กร่อนเน่ืองจากการใชง้ านร่วมกบั กรด ด่าง หรือสารเคมี เช่น เหลก็ ยึด
แบตเตอร่ีรถยนตถ์ กู ไอน้ากรดกามะถนั อยเู่ ป็นประจา จะเกิดการกดั กร่อนจนขาด

ภาพท่ี 12.2 การกดั กร่อนท่ีเกดิ จากการเส่ือมสภาพของโลหะ
ท่ีมา http://www.tpa.or.th/writer/read_this_book_topic.php?bookID=1818

การแก้ไขและการป้ องกนั การกดั กร่อน

- ถา้ พบตรวจพบการกดั กร่อนให้ทาแกไ้ ขปัญหาเฉพาะหนา้ เช่น ขดั ตกแต่ง
เปล่ียนใหม่ แลว้ เคลือบดว้ ยสารป้ องกนั การกดั กร่อน

- เลือกใชว้ สั ดุให้เหมาะสมกบั งาน เช่น เลือกใชส้ แตนเลสทาถงั น้า ภาชนะ
บรรจุอาหาร เพราะสแตนเลสเวลาถกู น้าขงั จะไม่เกิดสนิม

- ชโลมผวิ หรือทาผวิ ดว้ ยน้ามนั กนั สนิม น้ามนั เคร่ือง พาราฟี นหรือจาระบี เป็น
วธิ ีป้ องกนั การกดั กร่อนวสั ดุหลงั เลิกใชง้ าน หรืองานชิ้นใหม่

- ทาหรือพน่ สีเคลือบผวิ ป้ องกนั การกดั กร่อน

- เคลือบน้ายาเพื่อความสวยงาม คงทน ป้ องกนั การกดั กร่อน ความร้อน

- ป้ องกนั ผวิ ดว้ ยวธิ ีทางเคมี ไดแ้ ก่ วธิ ีรมดา วิธีชุบฟอสเฟต วธิ ีอิลอ็ กซาล และ
วธิ ีเคลือบผวิ ดว้ ยแมกนีเซียม

- ปิ ดผวิ ดว้ ยโลหะอ่ืน ไดแ้ ก่ การอาบดว้ ยโลหะเหลว การชุบโลหะ การควบอดั
รีดเป็นแผน่ การพน่ พอกดว้ ยโลหะร้อน และการเคลือบพลาสติก

ภาพท่ี 12.3 การใช้นา้ ยาหล่อเย็นป้ องกนั ตะกรันและการกดั กร่อน
ท่ีมา http://car.boxzaracing.com/knowledge/10800

ภาพท่ี 12.4 การใช้จารบเี พอื่ ป้ องกนั การสึกหรอจากการหมุนของลูกปื น
ที่มา http://www.auto2drive.com

ภาพที่ 12.5 การใช้นา้ ยาเคลอื บเซรามิกเพม่ิ ความสวยงามคงทน
ท่ีมา https://www.aliexpress.com/ceramic-storage-jar_reviews.html

ภาพท่ี 12.6 งานชุบผวิ โลหะ
ที่มา http://iplating.co.th/