تّغلتن دَا
فلادشى
بوكو فندوان
كلس خاص كماهيرن ممباخ
القرءان KKQ دان
TINGKATAN 2
تّغلتن دَا
فهذِذِقو بًاضين
فهذِذِقو
128
تّغلتن دَا
تّغلتن دَا
129 ................................................................ باب فشتام :عوُم
فغُمفُهو 129
فغُمفُهو سخاسا 129
فغُمفُهو سخاسا فهُهّشو 130
فهُهّشو فذ 130
فهُهّشو فذ 131
فهُهّشو فذ 132
خاسا فغّذسى 134
َٓلادْ ٞنشداطاّ ؾاسا ؿشابت دالم ؾٓٛيٝظٔ ايكش٤إ 134
ا ١ٜايكش٤إ ٜؼ ؾشتاّ دإ دتٛسْٚهٔ 135
ٜؼ ؾشتاّ دتٛسْٚهٔ 135 ................................................................
آ٘ ٓغ دتْرّىلً 139
156
156
157 /
158
لمفيرى 159 1
160
161
163
165
165
167
167
168 2
129
تّغلتن دَا 2
2
168
168 كتّض
169
1يّغض 96
170 1يّغض 28
171
176 كأمفت
2
179
179
179
179
179
180
181
181
181
181
181
183
183
183
183
183
183
184
184
184
184
184
130
تّغلتن دَا
185
185
185
185
187
188
195
198
204
تشنم ْٗٛاْذ دإ طذاسٖح 204
َػٌٓ صفة 2تشنم ْٗٛاْذ 204
ممُٗ ٞؾشأْ تشنم ْٗٛاْذ 205
ؾػًٓٔ تشنم سطت دإ طذاسٖح 205
َػٌٓ صفة 2تشنم سطت 205
ممُٗ ٞؾشأْ تشنم سطت 205
لمؿيرٕ 207 .............................................................................. C
لمؿيرٕ 209 ............................................................................. D
131
تّغلتن دَا
تّغلتن دوا
باب فشتام :علىم
باب كذوا :تجىيذ
باب كتًض :حفظو
باب كأمفت :علمى
باب كلًم :علمى ترنم
132
تّغلتن دَا
باب ؾشتاّ :عًّٛ
ؾػَٛؿٛئ ايكش٤إ (جمع ايكش٤إ)
) ؾذ اؿًح بشلان ٛدالم دٚا كأداءى ،ياءيت: طذاس ٙؾػَٛؿٛئ (جمع
.1طداسا
.2طداسا ؾٓٛيٝظٔ
طداسا حفظو ؾػَٛؿٛئ
ْبي محُذ . .1
دتٛسْٚهٔ نؿذ ْبي محُذ .بطٓٝذا تشٚغ مغحفظ طتً٘
َٓشيماخ .نُٛد ٜٔبطٓٝذا ممباخانٔ ؾٛلا نؿذ ؾاسا ؿشابت دغٔ خشَت دإ
بشٖاتٖ -ٞات ٞطٛؾاٜا داؾت ؾٛلا دباخ اٚي ٘ٝمريك1 .
2 دغٔ ٖات ٞدإ اٜػتٓح .بطٓٝذا ممباخ ْبي محُذ َ ػَٛؿٍٛ
اٚي ٘ٝؾاسا نؿذ اٚسؽ ساَا ٟدغٔ خشَت دإ بشٖاتٖ -ٞات ٞملالىءٍ مجًٝع عًُٜ ٛؼ
ؿشابتَ .لا٥ه ١دبر ٌٜؾٛلا َجُٝل باخاءى بطٓٝذا طتٝاف تاٖ ٕٛدإ دٚا ناي ٞؾذ تاٖ ٕٛسٝا٠
بطٓٝذا.
4614
تشجمٗٓح :اداي٘ (دبرَ ) ٌٜػُٛنانٔ نؿذ ْبي باخاءٕ ايكش٤إ طتٝاف طهاي ٞطتاٖٜ( ٕٛعني ؾذ بٛئ
طؿٛيٖ ٙٛاسٟ .مم ؾذ تاٖ ٕٛبطٓٝذا َافت دنُٛنانٔ نؿذاخ دٚا ناي .ٞاداي٘ ْبي
دٚا ؾٛيٖ ٙٛاس.ٟ .مم ؾذ تاٖ ٕٛبطٓٝذا ،بطٓٝذا طتٝاف تاٖٜ( ٕٛعني ؾذ بٛئ
133
تّغلتن دَا
.2ؿشابت عً.ِٗٝ
جىض َٓذاد ٟتَٛؿٛإ اٚتاّ ؿشابت .مريك طأنٔ-أنٔ بشتٓذٜؼ اْٚتٛم َػاٜػتي دإ
مغحفظ طشتا ممؿلادش ٟدإ ممُٗ ٞاٜظ ٞناْذٚغٓح.
ؾاسا ؿشابت طػطٛف بشداض َالم سماتَ-ات اْٚتٛم مغحفظ طشت ممُٗ. ٞ
بشتٛدٛإ َػادش جىض تً٘ مم ً٘ٝٝببراف اٚسؽ ؿشابت اْٚتٛم دٖاْتر نًٛاس
.اْتاسا ؿشابت تشطبٛت اٜاي٘ ٜ ؼ دٖاْتر نُذ .١ٜٓسمٓتاسا
دٖاْتر ن.ُٔٝ
طؿشتٞ ؾذ صَإ ساؿًٝح ساَا ًٜ٘فغحفظ
دإ لاء.٢ٜٔ
طداسا ؾٓٛيٝظٔ ؾػَٛؿٛئ
ؾػَٛؿٛئ ايكش٤إ طداسا ؾٓٛيٝظٔ بٛي ٘ٝدبٗاضٝهٔ نؿذ تّض
صَإ:
)1
)2سماٌ صٔذىا
خْىتِْ تْلٔضً اّل آ٘ الكزءاٌ )3سماٌ صٔذىا
ؾٓٛيٝظٔ ايكش٤إ ؾذ
دلانٛنٔ اٚي ٘ٝببراف ؾٓٛيٝظٔ ايكش٤إ ؾذ صَإ
اٚسؽ ؿشابت دغٔ بُٝبٝػٔ بطٓٝذا ٜؼ َٓذاؾت ؾٓذٚإ دإ
تٛنجٛم ادش دسؾذ َلا٥ه ١دبر . ٌٜمريك َٓٛيٝع دأتع
ؾًؿ٘ تمش ،نٛيٝت بٓٝاتؼ ،نؿٝػٔ بات ٛدإ تٛيؼ ٜ ٢ؼ نُٛدٜٔ
ؾتا سمٓٓذٛؽ تاْ٘ عشب سمٛاخ دطُٝؿٔ دس. َ٘ٚ
134
تّغلتن دَا
ؾٓٛيٝع ٢دصَإ
تشبٗاض ٞنؿذ دٚا ضٛيٛغٔ:
.1ضٛيٛغٔ :
.2ضٛيٛغٔ َذ:١ٜٓ
نظُٝؿٛيٓح داؾتً٘ دسَٛٚطهٔ بٗاٚا ايكش٤إ طٛد ٙؾ ٕٛتشتٛيٝع سمٛاخ ؾذ ،
ٜ ٢ ،ؼ تٝذم تشاتٛس طٛطْٓٛح دإ تٝذم ؾٛلا ْاَ ٕٛبطٝت ٛتٛيٝظٔ ٢اَ ٜٔػاْذٚغٜ ٢ ٞؼ تً٘
ٜؼ يػهـ ( َاط ٘ٝبشاد دالم لمبرٕ ٜؼ بشاطٝػٔ ). دتٛيٝع دالم طبٛاٙ
فهُهّشو فذ
اٜاي٘: دتٛيٝع سمٛلا ؾذ صَإ طٝذْا اْتاسا
ًٖٝؼ دسؾذ اٜػتن ؾاسا طٛؾاٜا َػًٝكهٔ تاٖٛن٘ اْذا ؟
ؿشابت نشإ ساَا ٟدالم نايػٔ ؿشابت ( حافظ ، ؾاسا طًؿع
) تً٘ تشقشبإ ػٗٝذ دالم ؾؿشغٔ ايََُٝاَ.١ ؿشابت تً٘ َلاْتٝل طٝذْا
طٛؾاٜا ساؿ ٌٝخادغٔ طٝذْا َٓ ذادٜ ٟؼ
دتٛيٝع دالم بٓتٛم . ؾشتاّ .ؾذ صَإ بً ٛٝتً٘ بشلانٛ
طٓذٜش ٟبُٝبؼ بشلان ٛؾجًٜٛٝػٔ ببراف ؾؿشغٔ طؿشت ٞؾؿشغٔ
دالم ؾجٛط ْٔٛاٚي ٘ٝؾاسا ؾػَٛؿ ٍٛاٜت طٓذٜش.ٟ ايََُٝا َ ١ؾذ تاٖ 12 ٕٛاتا11 ٚ
تً٘ ممبر ٟتػطٛغذٛاب ا ٜٔنؿذ طٝذْا ٖذش .٠نظٔ دسؾذ ؾؿشغٔ
تشطبٛت ،ساَا ٟدنايػٔ ؾاسا
طأٚسؽ ؿشابت ٜؼ تشنٌٓ دغٔ ؾػالمٓح َػَٛؿ ٍٛياءيت
ؿشابت ٜؼ مغحفظ ايكش٤إ تً٘
دبٓت ٛاٚي ٘ٝببراف اٚسؽ ؿشابت ٜؼ لءا.ٜٔ َات ٞػٗٝذ.
135
تّغلتن دَا
دبا ٙٚكلىلاءى ْبي محُذ .قاعذ ٙؾٓٛيٝظٔ بًٝاٚ ٜػتً٘ َٓٛيٝع بًٝاَ ٚشٚؾانٔ حافظ
بشطَٛبرنٔ حفظو ؿشابت دإ ؾٓٛيٝظٔ طذٜا اد دسمؿٝؼ ؾػـشٔ دٚا اٚسؽ طكظ.ٞ
اَ ٜٔاطَ ٘ٝػاْذٚغ ٞاٜ ١ٜؼ ٜؼ تشطٛط ٕٛنُع. ساؿًٝح لاٖيري٘ طبٛاٙ
ا ٜٔجىض ْ .اَ ٕٛبطٝت ٛاَٚت إطلاّ َٓشيماخ تٓؿا طباسؽ بٓتٗٔ دإ ؾُبتٛئ.
َٓدانٛفي دالم بٓتٛقح ٜؼ اؿٌ طؿشتَ ٞإ دتٛسْٚهٔ اٚيَ ٘ٝلا٥ه ١دبر. ٌٜ
ؾذ صَإ طٝذْا ؾٓٛيٝظٔ
َٝٓ ػطٌ دْٝا ،ؾاسا ؿشابت تً٘ َلاْتٝل طٝذْا طًؿع طٝذْا
تٝذم بشلانٛ َٓذادٜ ٟؼ نذٚا اْٚتٛم ممُٝؿين اَٚت إطلاّ .ؾذ صَإ طٝذْا
دسمؿٝؼ اف ٜؼ ٜؼ دتٛيٝع ؾذ صَإ طٝذْا ( ٖاخ َػطْٛانٔ ؾٓٛيٝظٔ
،نُٛدٜٔ تشطبٛت دؾطؼ اٚي ٘ٝطٝذْا دالم دادا ؾاسا ؿشابت ).
دؾطؼ ؾٛلا اٚي ٘ٝاْكح ،بٓت 2
.
َٝٓ ػطٌ دْٝا ،ؾاسا طًؿع طٝذْا 1
2
َٓ ذادٜ ٟؼ ؿشابت تً٘ َلاْتٝل طٝذْا 3
4
كتّض اْٚتٛم ممُٝؿين اَٚت إطلاّ .ؾذ تاٖٖ 2ٕ4ٛذش ٠تً٘ بشلانٛ
5
طات ٛؾشٜظتٛٝا ِاءِتؾشبالهٔ اَٚت إطلاّ مغهاءٓ باخاءى 6
7
(َاطٝؼَٓ 2ذعٛا باخاءى مريك ٜؼ تشباءِق) .كأداءىاُٖ ٜٔؿير2 8
9
َٓدتٛطهٔ ؾؿشغٔ دالم نايػٔ اَٚت إطلاّ . 10
11
اضش َٓداس ٟدائ تً٘ َٓدادغهٔ نؿذ طٝذْا
اْٚتٛم َجاتٛنٔ قَ ّٛظًُين دغٔ خاسا َجلاسطهٔ .
2
1
2
136
تّغلتن دَا
ساؿ ٌٝؾشبٓٝدػٔ بًٝا ٚدغٔ ؾاسا ؿشابت ،ؾذ تاٖٖ 24ٕٛذش،٠
تً٘ دبش ٟتػطٛغذٛاب اْٚتٛم َجٛطٕٛ
بٓت ٜؼ سًستماتًك دإ دتشيما ساَا .ٟطٝذْا جىض تً٘ ممٓٝتا دالم بٓتٛم
طٛؾاٜا ممبرٜهٔ ٜؼ دطُٝؿٓح اْٚتٛم نؿٓتٝػٔ نادين سمٛلا .دالم ؾجٛط ْٔٛباس ٚأٜ
ببراف داطش تً٘ دأٜهٛت ٞاٚي ٘ٝتشطبٛت اْتاساخ اٜاي٘:
ا .ططالا ؾُبتٛئ دالم باخاءى ٜؼ بشبٝزا-بٝزا دسٚدٛع نؿذ طبٛتٔ اٚسؽ قشٜؽ.
طتً٘ دنادٞ طتً٘ دداؾتي دغٔ ؾظتي بٗاٚا ا ١ٜاٜت اداي٘ ا١ٜ ب .انٔ دتٛيٝع طباضا ٟا١ٜ
.
ببراف ناي ٞدإ دٜكٝني بٗاٚا ا ٟاداي٘ ٜؼ ددغش طداسا َتٛاتش دسؾذ
ز .ا ١ٜا ٜٔدؾظتٝهٔ تٝذم .
بشتٛدٛإ اْٚتٛم ممًٗٝاساخ دإ دأٜذسنٔ نظًٛسٙٚ انٔ دتٛيٝع دالم ببراف د .ا2 ١ٜ
ؾًٛطٛم ْطاسا طٛؾاٜا داؾت َػًٝكهٔ تشداد ٟنهًيرٚإ دغٔ اٜ 2١ٜؼ .
ٖـ .دتٛيٝع تٓؿا َػطْٛانٔ طباسؽ تٝتٝل دإ بٓتٛم بشتٛدٛإ باخاءى ٜؼ بشَاخَِ-اخِ ( اي َََّظبعَ)١
تٝذم ًٖٝؼ طشتا بٛي ٘ٝدتشيما اٚي ٘ٝسمٛا ضٛيٛغٔ.
دتٛيٝع سمٛلا ؾذ صَإ طٝذْا
1ؾجٝبرٕ إطلاّ سمانين ًَٛاغ.
2فنباخاءى ٜؼ تٝذم طلاسغ.
3ساؿ ٌٝخادغٔ .
تٛدٛإ دتٛيٝع سمٛلا ؾذ صَإ طٝذْا :
.1ممٛدٖهٔ باخاءى.
َ .2جشاضُهٔ باخاءى.
َ .3ػًٝكهٔ ؾشؾدٗٔ اَٚت إطلاّ بشٖٛبٛؽ دغٔ باخاءى .
اداي٘ طشاَا11 ٟ اداي٘ 13اٚسؽ .اَٗات َ 1كـٛد اَٗات :اٜب ٛاٚسؽ 2بشايمإ .جمً١
اٚسؽ دإ بٛنٔ اَٗات طشاَا 2 ٟاٚسؽ .سٚدٛع طير ٠ابٔ ٖؼاّ :دض.643 : 2٤
137
تّغلتن دَا
خاسا ؾػٝذسٕ ايكش٤إ
نٛلاٚ-ٜ٘لا ٜ٘إطلاّ بشطاّ اٜاخ طًظا ٟدبٛنٛنٔ ( 6بٛا )ٙدالم بٓتٛم طتً٘
طأٚسؽ ضٛس:ٚ
-
بٔ ػِ َٗاب . نؼاّ -
. نبـش- ٠
-
.
. نُذ- ١ٜٓ
الإَاّ
ؿٌ دطُٝؿٔ اٚي ٘ٝطٝذْا .
فذ صَإ طٝذْا سهُ٘ ؾٓٛيٝظٔ
.1داؾت َجلاَتهٔ اَٚت إطلاّ دسؾذ ؾشؾدٗٔ.
َ .2جًظاٜهٔ ؾشطًٝظ ٔٗٝقَ ّٛظًُينمغهاءٓ ؾػَٛؿٛئ .
ٜؼ دسراضمكو ملالىءٍ .3داؾت َجاتٛنٔ بٓتٛم
ايجاءى دإ تٛيٝظٔ.
.4داؾت َجاتٛنٔ ٚد٘ ٢قشا٤ات دالم طاتٛ
.5داؾت َجلاسطهٔ طٛط ْٔٛطٛسَٛٓ ٢ ٠سٚت تشتٝب طٛس٠
طؿشت ٞطهاسؽ.
اْتاسا بٓتٛم تٛيٝظٔ ا ١ٜايكش٤إ ؾذ ؾشٜػهت اٍٚ
َٓلادْ ٞنشداطاّ ؾاسا ؿشابت دالم ؾٓٛيٝظٔ ايكش٤إ:
.1مهجاض نظٛخين
.2تًٝتي دإ بشٖاتٖ-ٞات ٞطشتا ؿبر كتّم ًَكظاْانٔ تٛضع.
.3طٓتٝاغ بشَؼٛاست اْٚتٛم َٓداؾا ٟنات طؿانت دالم طتٝاف تٓٝذقٔ.
َ .4ػعًُهٔ طٝهـ طايٝؼ بٓت ٛممبٓت ٛدالم َجًظاٜهٔ ببن تٛضع ٜؼ بشت.
138
تّغلتن دَا
فشبّزاءى ؾٓٛيٝظٔ ؾذ صَإ ،دإ
صَإ صَإ صَإ
.1دتٛيٝع اتع خادغٔ طٝذْا .1دتٛيٝع اتع خادغو .1دتٛيٝع اتع اسٖٔ
. . .
.2اَ 2١ٜاط ٘ٝتٝذم .2ا 2١ٜتً٘ دطٛط ٕٛدالم .2ا 2١ٜتشطٛط ٕٛدالم
( 6بٛاٙ ببراف بٛاٙ طبٛا ٙطٗاز. تشطٛط ٕٛدالم
(ؾذ بات ،ٛتٛيؼ ،نٛيٝت دإ ).
ؾًؿ٘ تمش).
.2تٛدٛإ دتٛيٝع ا2١ٜ .3تٛدٛإ دتٛيٝع ا2١ٜ .3تٛدٛإ دتٛيٝع ا2١ٜ
اْٚتٛم َػاتظٖٛ ٞسٖ ٚاسا ٜؼ اْٚتٛم َػًٝكٔ اْٚتٛم ممٛدٖهٔ
بشلان ٛعاقب ١فزبيذاءى بٓتٛم دسؾذ ًٖٝؼ نشإ نُاتين ؾاسا ؿشابت ممباخ دإ
باخاءى. ؾاسا . مغحفظ.
ا ١ٜايكش٤إ ٜؼ ؾشتاّ دإ دتٛسْٚهٔ
ٜؼ ؾشتاّ دتٛسْٚهٔ
عًُا ٤ممفُثاءٓ ببراف ؾٓذاؾت تٓتؼ ٜؼ ؾشتاّ طهاي ٞدتٛسْٚهٔ:
ؾٓذاؾت ٜؼ ؾشتاّ طٛس ٠ايعًل آ:5-1١ٜ
ؾٓذاؾت ؾشتاّ َشٚؾانٔ ؾٓذاؾت ٜؼ ؾايٝؼ ؿشٝح اٜاي٘ ؾشَٛلا ٕ٤طٛس ٠ايعًل:
ديًٝح:
.ايباب :بذ ٤ايٛس . ٞدض5 :1 ٤ 2ؿشٝح
139
تّغلتن دَا
٘ايٜ ا ٘ٝيٚؼ دتشيما اٜ ٞسٚ فشمُلاءى: بشناتٚاًٝب ٟ دس:دخَٛكـ
ؼ تشؽٜ ٟهٔ خٗاٜؼ داتؼ باضاٜ ٗت ادًَٝ ُٞؿَٝ بشٞاف نايٝ طت.سٚذٝؼ بٓش دالم تٜ ُٞؿَٝ
نؿحٛاسضاخ دغٔ بهًٔ َانٓٔ طدًٛػطًهٔ نَٝٓ ٜٔشٜم بشطٓذْٛتٚ اَت ضُش اٚاًٝت بٜ طتً٘ ا.ٞ ؾاضٛقتٚد
يؼ ؾذٚٔ بشاٜ (ؾشناسا ا.نؿحٛا لاضْ بهًٔ طدٚدإ ممبا َ٘ٚيؼ نشٛٓذا ؾٝٔ بطٜدُٛ ن،٤ا سشاٛدض
.!٘ باخاي: ٌٔ َػاسٖهٜ دبر١ه٥ َلا.ٌٜ دبر١ه٥ َلاٞٓذا دداتاغٝػطاي٘ بطٝٗ) ط
ٔ دغٛقح انًٛٔ دؾٜدُٛ ن،ٛ مك دؾطػح ان. ممباخٖٛذم تاٝ تٛ ان:) بشنات ( ٛٔ انٜدُٛن
ٌ ممباخٜ دبر١ه٥ مم َلا.ٞت طباثل تّض نايٛيػهٔ ؾشناسا تشطبٚ دأ.)تٝ (سًغض تشاطا اَت طان٠اٛق
: ٠سٛاي٘ طٜا اٚؼ نذٜ ؾٓذاؾت
دلًلث
5. – 1 ايعًل٠سٛ ط3
51 4
.ًِدإ َظ حٝ ؿش: ١ٜاٚ س5
140
تّغلتن دَا
بشتاخ كفذ مقصُدخ
ِغ مك
ً٘ؼ تٜ افَٛ ناٖٛتاٜ ممبرٟ طا:ابٛ َٓذٚاًٝ ب بشتاخ
ً٘ طت.٤ا سشاٛ دضٟشٜػهٔ دٝ َػاطٖٛح انٛ طظػط: طبذا.َٞ نؿذ ناٖٛتاٜ بش
ْٔ نها، نبلانؼ،ٔ ممٓذؽ نٗادؾٛ ان.٘ نًُبٟسٛطٕٛ دإ َجٚسٛ تٛ ان،تٜ اٛػٓهٝهٔ َاغ ؾػاطَٜجًظا
بشاغٛ سًّغض ان ٌٜ دبر١ه٥ٗت َلاًَٝ ٛ ان2 باٝ ت،تٝ ممٓذؽ نلاغٛٔ انٜدُٛ ن.ٟدإ نهير
ٛ انٛ لاي،ٛتهٔ انًُٛٝ مريك اضش َجٙٚسٛ َجٛيؼ مهمىءٍ دإ انٛ ؾٛ انٛ لاي.تٛضُٓتر دإ تان
" ْٔهٚسَٛٓ مك.ٞتًُٛٝدط
."
: ٠سٛاي٘ طٜؼ كتًض اٜ ؾٓذاؾت
:دلًلث
…..
.)ْباغُنوٌ سشتا بشِوٌ فشاِغتن داى امشى (كفذ اَمت ماءنش اَسغ ِغ 6
141
تّغلتن دَا
:طظٛغطٖٛح بشطبذا نؿذ ،طظٛغطٖٛح َكـٛدخ :دسؾذ
اؾابٝلا ان ٛبشطٓذٜش ،ٜٔانَٓ ٛذغش طٛاسا ممػط .ٌٝدَ ! ٞان ٛبشاغ اَت تانٛت اْٚتٛم مغًادفي ؾشناسا
تٝذم انٔ َلانٛنٔ دَهين نؿذَ ٛنشإ اغهاٚ "ان ٛبشيٓٝذٚؽ نؿذ تشطبٛت دٛاب
داتؼ، طلايَْٛٓ ٛاٜهٔ اَاَْ ،١جاَبٛؽ ؿً ١ايشسِ دإ بشخانـ بٓش .كتّم
نؿذخ لاي ٛد ٟبشنات :ؾشض ً٘ٝتٛإ ُٖبا بشطاّ محُذ اْٚتٛم بشدَٛؿا َجبٛتهٔ ؾشخانؿٔ
ؾٕٛ .لاي ٛمريك ؾ ٕٛؾشض ٞدإ َٓدشٜتانٔ قٝـ٘ اٜت نؿذ ٚسق١ دغٔ
نات ََ ٚسقٌَ١ بشنات
بٔ ؾٛلا "لاءيو ناي ٞناَ ٛداغٔ لاس ٟاؾابٝلا داتؼ نؿذَ ،ٛتتؿهًٓ٘ ٖات ُٛٝيًغض نآََ ٛذغش اف ٜؼ
بشطٛث ٞدٜش ٟلاي ٛبطٓٝذا دؾػطٖ" ٌٝاٟ دناتانٔ ،نُٛد ٜٔخشٜتانًٓ٘ نؿذن ."ٛاؾابٝلا
محُذ! ناتانًٓ٘ ... الاِات.
فيذافت ٓغ كأمفت
ٜؼ دتٛسْٚهٔ اٜاي٘ :فشمُلاءى دسؾذ ايَٛا ِس ِذٜ ٟؼ طٓذخ دسٟ دي:ٌٝ
"
" دإ فشمُلاءى طٛسٜ ٠ؼ دتٛسْٚهٔ اٜاي٘ "
نظُٝؿٛئ بركهاءى ٚسٜ ٞؼ ؾشتاّ :
.1سُسٔ اهعوق :مشَفاكو َحْ ( سُسٔ ) ِغ فشتام دتُسَنلو.
.2سُسٔ :مشَفاكو َحْ ِغ فشتام دتُسَنلو دسفذ اسفّم سُسٔ فشتام سوفص اهُحْ
(تّنفٍُ تشفُتُسح ).
:مشَفاكو َحْ ِغ فشتام دتُسَنلو دسفذ اسفّم سُسٔ فشتام ِغ هغلف. .3سُسٔ
) :مشَفاكو َحْ ( ) ِغ فشتام دتُسَنلو. .4بشنوٕ
عً ّٛايكش٤إّ.63 – 61 : 7سٚدٛع َٓاع
8تُٝؿ ٙٛتشؾٛتٛغ ٚس( ٞعًُا ٤تً٘ بشطؿانت بٗاٚا – تُٝؿ ٙٛتشؾٛتٛغ ٚس ٞاْتاسا طٛس ٠ايعًل دإ طٛس ٠اداي٘
طلاَا 6بٛئ).
142
تّغلتن دَا
آ٘ ٓغ دتْرّىلً
ؾاسا عًُا ٤بشطًٝظ ٘ٝؾٓذاؾت مغهاءٓ ٜؼ ؾايٝؼ طهاي ٞدتٛسْٚهَٔ .اطٝؼ ٢تً٘ َجٓذسنٔ ؾٓذاؾت نؿذ
مك طبب اٜت آَ ٟذاتػهٔ نهًيرٚإ .ؾٓذاؾت ٢تشطبٛت اٜاي٘: ٜؼ تٝذم سمؿا ٟنؿذ
فيذافت فزتاو:
تعالى :
( البكزٗ.) 281 :
َكـٛدخ :دإ ؾًٗٝاساي٘ دٜش ٟناَ ٛدسٖٛ ٟسٖ ٚاسا ٖاس ٟقٝاَٜ ١ؼ ؾذاخ ناَ ٛانٔ دنُبايٝهٔ نؿذ .
نُٛد ٜٔانٔ دسمؿشْانٔ بايظٔ تٝاف 2طأٚسؽ َٓٛسٚت اف ٜؼ تً٘ دأٚطٗانٓح ،طذؽ مريك تٝذم
دنٛسغهٔ بايظٓح طذٜهٝت ؾ.ٕٛ
دسفذ عهشَ ١ابٔ عباغ دغٔ ناتاخ ؾٓذاؾت ا ٜٔبشداطشنٔ
ٖ اخ َكـٛدخٜ :ؼ تش دتٛسْٚهٔ اٜاي٘ 281طٛس ٠ايبكش.٠
ا ًٜ٘ٓؾٓذاؾت ٜؼ ؾايٝؼ سادح ٜؼ دؾ ً٘ٝٝاٚي ٘ٝاَاّ ايظٛٝط .9 ٞطًؿع ؾٓٛس ْٔٚتشطبٛت
ؾ. ٕٛ سمؿت ٖٝذٚف طلاَا سمبٖ ًٔٝاس 3 ( ٟسبٝع الاٖ 11 ٍٚذش) ٠
فيذافت كذّا:
تعالى :
(البكزٗ)278 :
َكـٛدخٚ" :اٖا ٟاٚسؽ ٜ 2ؼ بشايمإ بشتكٛاي٘ ناَ ٛنؿذ دإ تٝػطًهًٓ٘ (داغٔ َْٓٛتٛت لاض )ٞطانٞ
بان ٞسٜبا (ٜؼ َاط ٘ٝاد ؾذ اٚسؽ ٜؼ بشٖٛتؼ) اٜت ،دم بٓش ناَ ٛاٚسؽ ٜؼ بشايمإ".
ؾذ 849ؾذ ٜ 9ؼ
911
ؾذ تػطٌ 12سبٝع الاٖ 11 ٍٚذش.٠ 10
143
تّغلتن دَا
:٘ اَاّ أحمذ دإ ابٔ َاد٘ دغٔ ناتاخٝيٚتهٔ اٜاٚؼ دسٜ ٔٔ بشداطشنٜؾٓذاؾت ا
." ) 278 ( . "
.) ّ سباٛ ( سه.٠ ايبكش٠سٛ ط278 ٘ايْٜهٔ اٚسٛؼ تش دتٜ :دخَٛكـ
: ؾٓذاؾت كتّض
:
.) 282 :ٗ ( البكز
ٟؼ دبشٜ اتؼٛٝ ؾ-تؼٖٛ ٔطٔ دغٚسٚات اٛ َٓذايٓهٔ طظَٛلا ناٝ اؾاب،ٕؼ بشايماٜ 2سؽٚ اٟاٖاٚ" :دخَٛكـ
ً٘ دإ ٖٓذق،تٜاسْح) اٜتؼ دإ َاغ باٖٛ( عٝيَٛٓ َٛ مك ٖٓذقً٘ نا،ٛؼ تشتٓتٜ ات َاغٛ يّغم نظُٙٛؿٝت
ٕع طباضايماٝيَٛٓ ٔع اغطٝيٛٓسؽ ؾٌٚ (بٓش) دإ داغًٓ٘ طأٜظح دغٔ عادٝيَٛٓ َٛع دأْتاسا ناٝيٛٓسؽ ؾٚطأ
ستٛ طٞظٜت مشنخاناكو (اٜتؼ اٖٛؼ بشٜ سؽٚع دإ ٖٓذقً٘ اٝيَٛٓ ٟت ٖٓذقً٘ اٜ٘ اٝيٚ ا،تً٘ َػادشنٓح
ٟٕ دسٛ ؾٛاتٛسغهٔ طظٛ َػٟ دإ داغًٓ٘ ا،ٖٓحٛا نؿذ تٛ بشتكٟ دإ ٖٓذقً٘ ا.)ت دغٔ دًعٜتؼ اٖٛ
ٔذم داؾت ٖٓذم َشنخاْانٝ تٟشٜ طٓذٟ اٚ لم٘ اتاٚ اتاٙٚدٛت بٜتؼ اٖٛؼ بشٜ سؽٚٔ دم اٜدُٛ ن.تٜتؼ اٖٛ
سؽٚا اٚ َػادانٔ دَٛ دإ ٖٓذقً٘ نا،)ٌ (بٓشٜح دغٔ عادٝايٚ ٘ٝيٚ مك ٖٓذقً٘ دسنخاْانٔ ا،)تٜ اٞظٜ(ا
سؽًٚٗ٘ طأٝيٛ مك ب،ٞسؽ يلانٚا اٚ دٞذم اد طكظٝ تٚٔ نالاٜدُٛ نَٛ نالاغٔ ناٟ دسٞ يلانٞطكظ
سؽٚؼ طأٜ ا دمٜؾاٛ ط،ٞ طكظٟ َٓذادٛدٛ طتَٛؼ ناٜ 2 سؽٚ اٟإ دسٛسؽ ؾشَؿٚا اٚ دإ دٞيلان
2 ٞ دإ داغًٓ٘ طكظ،ٞسؽ لانٚؼ طأٜ ٘ٝيٚػت اٜ مك داؾت دأ،تٜا اٚؼ نذٜ ٕاٛ ؾشَؿ2ٞ طكظٟؾا دسٛتشي
144
تّغلتن دَا
اٜت اغطٔ اؾابٝلا مريك دؾػهَٓ ٌٝذاد ٟطكظ ،ٞدإ داغًٓ٘ ناَ ٛجمَٛٓ ٛيٝع ؾشناسا ٖٛتؼ ٜؼ بشتُٝؿٙٛ
َاطح اٜت طاّ اد ند ٌٝاتا ٚبظش دًَٗٛحٜ .ؼ دَهين اٜت يب ٘ٝعاد ٌٜدٜظٝظ ٞدإ يب ٘ٝممبتٛيهٔ
(َػٛاتهٔ) نترغٔ طكظ ،ٞدإ دُن يبُٖ ٘ٝؿير نؿذ تٝذم َُٓٝبٛيهٔ نشاضٛإ ناَ ،ٛندٛاي ٞؾشناسا اٜت
مغهاءٓ فشنّاضاءى تْٛاٜ ٟؼ ناَ ٛاٜذسنٔ طظاّ طٓذٜش ،ٟمك تٝاداي٘ طاي٘ دم ناَ ٛتٝذم َٓٛيٝظح .دإ
ادانًٓ٘ طكظ ٞاؾابٝلا ناَ ٛبشدٛاٍ بً .ٞدإ داغًٓ٘ َإ 2دٛس ٚتٛيٝع دإ طكظ ٞاٜت دطٛطٗهٔ دإ
نالا ٚناََ ٛلانٛنٔ (اف ٜؼ دلاسؽ اٜت) ،مك طظٛغطٖٛح ٜؼ دَهين اداي٘ ؾشبٛاتٔ (دسيان) ٜؼ
اد ؾذ ناَ .ٛاٚي ٘ٝاٜت ٖٓذقً٘ ناَ ٛبشتكٛا نؿذ دإ (اٜػتً٘)( ،دغٔ غٔ اَ )ٜٔػادش ناَ ،ٛدإ
طٓتٝاغ مغتايُءٓ انٔ تٝاف 2طظٛات".
ٜؼ دس ٚدسؾذ ؾٓذاؾت ا ٜٔبشداطشنٔ
ٜؼ تش دتٛسْٚهٔ دس ٟعشؾ اٜاي٘ " َكـٛدخ :طظػطٖٛح تً٘ سمؿا ٟنؿذاخ بشٜتا بٗاٚا
ٖٛتؼ".
ؾٓذاؾت نأَؿت:
:
( المائذٗ.) 3 :
َكـٛدخ" :دسشاَهٔ نؿذ ناَ( ٛممانٔ) بػها( ٟبٓٝاتؼ ٜؼ تٝذم دسمبً ،)٘ٝدإ داسٜ( ٙؼ نًٛاس َػايير) ،دإ
داضٝؼ باب( ٞتشَاطٛم سمٛاخ) دإ بٓٝاتؼٜ 2ؼ دسمبً ٘ٝنشإ ٜؼ لاءِو دسؾذ ،دإ ٜؼ َات ٞتشخلّم ،دإ ٜؼ
َات ٞدؾٛن ،ٍٛدإ ٜؼ َات ٞدات ٙٛدس ٟتمؿت ٜؼ تٝػه ،ٞدإ ٜؼ َات ٞدتاْذٚم ،دإ ٜؼ َات ٞدَانٔ بٓٝاتؼ
بٛاغ ،نذٛايٜ ٞؼ سمؿت ناَ ٛسمبً( ٘ٝطبًٖ ّٛابٝع ثاٚاخ) ،دإ ٜؼ دسمبً ٘ٝاتع ْاّ بشٖالا ،دإ (دسشاَهٔ
دُض) ناََ ٛشْٛؽ ْـٝب دغٔ اْٚذ ٟباتؼ 2اْل ؾاْٜ٘ .ؼ دَهين اٜت اداي٘ ؾشبٛاتٔ ،ؾذ ٖاس ٟا،ٜٔ
اٚسؽ 2تً٘ ؾٛتٛغ اطا (دسؾذ ممٝظٛغهٔ ناَ )ٛدس ٟاضاّ ناَ( ٛطتً٘ مريك ًَٗٝت ؾشنُبػٔ إطلاّ
145
تّغلتن دَا
دإ اَٚتح) .طبب اٜت داغًٓ٘ ناَ ٛتانٛت دإ ضٓتر نؿذ مريك ،طبايٝهح ٖٓذقً٘ ناَ ٛتانٛت دإ ضٓتر
نؿذن .ٛؾذ ٖاس ٟا ٜٔان ٛتً٘ سمؿشْانٔ باض ٞناَ ٛاضاّ ناَ ،ٛدإ ان ٛتً٘ خٛنٛؾهٔ ْعُته ٛنؿذ ناَ،ٛ
إطلاّ اٜت َٓذاد ٟاضاّ اْٚتٛم ناَ .ٛمك طظٝاف ٜؼ تشؾكظا نشإ نلاؾشٕ (ممانٔ دإ ان ٛتً٘
بٓذاٜ 2ؼ دسشاَهٔ) ،طذؽ ا ٟتٝذم خٓذسٚؽ ٖٓذم َلانٛنٔ دٚطا ( مك بٛي ً٘ٗٝا ٟممانٓح) ،نشإ
طظٛغهٖٛح َٗا ؾػاَؿ ٕٛلاضَٗ ٞا َػاطٗٝاْ."ٞ
ا ٜٔدتٛسْٚهٔ كتّم سذ ١اي ََ ِٛداع (تاٖ ٕٛنظؿٛيٖ ٙٛذش.)٠
: كضٔنفْليح:
ؾٓذاؾت ٜؼ ؾايٝؼ سادح تٓتؼ تش ٜؼ دتٛسْٚهٔ اٜاي٘ ؾٓذاؾت ؾشتاّ ِاءِت
( صْرٗ البكزٗ:
.)281
َكـٛدخ" :دإ ؾًٗٝاساي٘ دٜش ٟناَ ٛدسٖٛ ٟسٖ ٚاسا ٖاس( ٟايكٝاَٜ )١ؼ ؾذاخ ناَ ٛانٔ دنُبايٝهٔ نؿذ
.نُٛد ٜٔانٔ دسمؿشْانٔ بايظٔ تٝاف 2طأٚسؽ َٓٛسٚت اف ٜؼ تً٘ دأٚطٗانٓح ،طذؽ مريك تٝذم
دنٛسغهٔ بايظٓح طذٜهٝت ؾ."ٕٛ
فاءيذه مغتاٍْءٖ آ٘ فزتاو داٌ تزا دتْرّىلً:
اْٚتٛم ممبٝزانٔ اْتاسا
اْٚتٛم مغتايُءٓ دإ ممشٖاتٝهٔ ؾشدايٓٔ طذاس ٙؾشاْٚذغٔ إطلاّ.
تشبُن َٓشيما فشبّزاءى ؾٓذاؾت.
َػػهت اتا ٚممبطًهٔ سه ّٛػشع ٜؼ ا ٍٚدغٔ دداتػ ٞسه ّٛػشع 11
تشبٗاض ٞنؿذ بٗاضين ٜؼ نُٛد ٜٔدسٜح
سهَٛح ٜؼ
146
تّغلتن دَا
ؾٓٝلأٜ
www.islamweb.net .1تْلٔضلً اصباب اليشّل؟
.2ثاتاكً تّض درفذ فاءيذه 2اصباب اليشّل؟
ٓغ فزتاو
.3صيارآلً خْىتِْ 2اصباب اليشّل؟
.4تزغلً فيذافت علناء ٓغ فالٔغ صحٔح داٌ رادح تيتغ
داٌ دتْرّىلً؟
طذاس ٙفيْلٔضً
1فذ
1فشَسّص فيْلٔضً الكزءاٌ فذ
مغارِ صخابت 2ميداتت صتٔاف 2
فذ فوفٌ كفٔغً تْلغ ،2صباضآح. 3فيْلٔضً
2فذ
مجالين ٓغ 1مغا
2فيْلٔضً تزصبْت دكْمفْللً دالم بيتْق .
147
تّغلتن دَا
3
.1دتْلٔط سمْلا كزاٌ تزدافت فزبٔءذاٌ باخاءٌ دكالغً اّمت إصلاو ٓغ سماكين بزكنبغ.
. ٓغ دكتُاءٓ اّلُٔ .2ممبيتْق داّتيلْاظ فيْلٔضً
داٌ ددادٓلً صاتْ . .3داّتيلْاظ آً مجالين سمْلا 2دسفذ لمبرٌ
.4تْلٔضيح بزداصزكً باخاءى قزاء داٌ مغٔلْت بَاظ قزٓش.
.5تزدافت انم كنْدًٓ دصالين سمْلا كفذ صاتْ داٌ دصٔنفً اّلُٔ
،بصزٗ ،داٌ مذٓي٘. داٌ صلبَٔح دكيرٓه صٔذىا
.6لمبرٌ 2اصل دكْمفْللً داٌ دباكز اّلُٔ صٔذىا
ٜؼ دطٛط ٕٛؾذ صَإ َشٚؾانٔ طبٛاٙ دتٛيٝع بشداطشنٔ نؿذ سٚ سطِ
عٓ٘ اٚي ٘ٝؿشابت ٜؼ طٝذْا سطِ اداي٘ َػٝهٛت طٓ١
َتٛاتش.
دكتُاءٓ اٚي٘ٝ تٛيٝظٔ
.اَ ٟشٚؾانٔ طبٛاٙ اٚي ٘ٝؾٓٛيٝع 2 دإ تً٘
ٜؼ دنُظهٝٓٝهٔ دسفذ يّغض نٝني.
عٓ٘ .طاي ٔٓٝاؿٌ دصَإ أب ٛبهش َشٚؾانٔ طات ٛسَٛٚطٔ َٓٛسٚت نأؿًٓٝح
دطُٝؿٔ اٚي ٘ٝطٝذْا عٓ٘ ٜؼ ِاءِت تشتٝب ،طٛطْٓٛح طظٛا ٟدغٔ تشتٝب
الإَاّ (اَٛ ٟلا دنًٓ ٞطباضاٟ طٛس ٠دإ ٜؼ دنًٓ ٞيّغض نٝني.
دضْٛانٔ ؾذ تاٖٖ 25 ٕٛذش )٠دإ طًبٗٝح طٛد ٙدطؿانتي اٚي ٘ٝؾاسا عًُا٤ سطِ
دطٝبرنٔ نٛلاٚ-ٜ٘لا ٜ٘إطلاّ ٜؼ لاءِو طشت دتشيما ؾانا ٟدغٔ طٛط- ْٔٛاٜتح،
اْٚتٛم دضْٛانٔ اٚي ٘ٝاَٚت إطلاّ. حروفث تٝذم داؾت نًُ٘ 2دإ
دؾشتٝهاٜهٔ اٚي ٘ٝطظٝاف ؾ.ٕٛ
بشؾٓذٚنٔ نؿذ ؾٓذاؾت اَاّ َايو،
َٓهالا اَاّ أحمذ بٔ سٓبٌ بشؾٓذاؾت "سشاّ َجاله ٞتٛيٝظٔ ٖٓذقً٘ دتٛيٝع دغٔ سطِ
باٜ٤ل ؾذ " "ٚاتا" ٚا" اتا "ٟ" ٚاتا ٚطلا ٜٔ٤دسؾذ اٜت" .ؾٓذاؾت ا ٜٔدطٛنٛؽ اٚي٘ٝ
َزٖب دإ َزٖب .
148
تّغلتن دَا
َػطْٛانٔ سطِ ؾذ كتًك ممباخ اداي٘ طات ٛسٚن ٕٛممباخ .
ناْذٚغٔ َػٝهٛت سطِ َػاْذٚغ ٞسٖظٝا ٜؼ تشطٓذٜش ٟدسفذ ططَ ٞػهًهٔ دإ
-حروفث.
سطِ ممؿ ٛممبٝزانٔ طظٛاتٜ ٛؼ بٛنٔ طؿشتٜ ٞؼ دساؿًٝهٔ اٚي٘ٝ
ؾشٜباد ٟمريك. طبٗاضين ؿشابت دالم
ٜؼ طات ٛباخاءى دإ تٛيٝظٔ. داؾت َجات ٛدإ َجشاضُهٔ قَ ّٛظًُين دالم طاتٛ
َشٚؾانٔ ؾجاتٛإ دالم باخاءى ٚالاٚؾ ٕٛفشبّزاءى دالم قشا٤ات.
سطِ َشٚؾانٔ طَٛبر سٚدٛعٔ اتاُ ٚس َّذَ٘ بٗاغ عشب ٜؼ ؿشٝح.
ؾٓٛيٝظٓح بشداطشنٔ خاسا ٜؼ داؾت َػُٗٝؿْٛهٔ بشباضا ٟبٓتٛم قشا٤ات نشإ تٛيٝظٔ اؿًح دسفذ
تٝذم بشباسٜع دإ بشتٝتٝل ،مك داؾت دباخ دغٔ طاي٘ طات ٛقشا٤ات ٜؼ تٛد.ٙٛ
تاٖـ 2ؾٓٛيٝظٔ مصحف
تٝذم ديتكهٔ تٝتٝل دإ باسٜع،نشإ اٜت ا ٟبشنُٛغهٔٓٝ تاٖـ ؾشتاّ ؾٓٛيٝظٔ .1
سمٛلاداد ،ٟداؾت دباخ دغٔ ؾًباضا ٟخاسا اٚي ٘ٝاَٚت إطلاّ كتّم اٜتٜ ،ؼ ممفُثاءٓ
ممبٝزانٔ ا-١ٜاٜتح دإ ممباخاخ دغٔ بت ٍٛتٓؿا ممشيٛنٔ باسٜع اتا ٚتٝتٝل .طلاَا يب 40 ٘ٝتاٖٕٛ
ٜؼ تٝذم بشباسٜع دإ بشتٝتٝل بشؾٓذٚنٔ نؿذ اَٚت إطلاّ ممباخ
طٗٝػطاي٘ ؾذ .
12طأٚسؽ
149
تّغلتن دَا
1
63
اٜاي٘ ؾٓٓذا ٕ٤باسٜع ( ْكط ١الإعشاب ). .2تاٖـ نذٚا ؾٓٛيٝظٔ
ضاهشٓ عونُ اٚسؽ ٜؼ ؾشتاّ ممؿشنًٓهٔ باسٜع دالم بٓتٛم
فذ ماض فنشِهتًو عبذ الموم بو مشَاى ( 65يذشِٕ) قاعذ ٙتٝتٝل اٜاي٘ .بًٝاٚ
ستوٌ فنبشش نضشٓ مشاض بّنبغ داى مهخُسِضاءٓ اكو َٓذادٜهٔ طات ٛتٝتٝل دأتع طباضاٟ
بشلاكُ فجوُِّغو داى كشالهو دالم نص دم تٓذا باسٜع دأتع ( ) ،طات ٛتٝتٝل دباٙٚ
اِت دكلولو تشَض دالم سليراخ طباضا ٟتٓذا باسٜع دبا( ٙٚنظش)٠
كأداءى تّذق بشباسِص داى بشتّتّق .لاهُ مشِم طباضا ٟتٓذا طات ٛتٝتٝل دخً٘ بٗاضين
ممّليركو اَنتُق مغاداكو بهتُق 2باسِص تشتهتُ ِغ باسٜع دٖادؾٔ ( ) دإ دٚا تٝتٝل طباضاٟ
بُهٌّ مهُهُغ فنباخ ممباخ دغو بتُل. تٓذا باسٜع َات( ٞطه.)ٕٛ
150
تّغلتن دَا
2 راجه
23 20
خُنتُيح تّتّق فذ.١ٝ٥ ٖذا2 الإعذاّ) ؾذ حروف١ل (ْكطٝتٝلا دتٓذانٔ تَٛ ٘ايٜ تاٖـ كتّض ا3
ٓ آ دفوُفُس.""ب" داى "ج
ْضالزٖ علن
ؼٜ ٘ٝيٚ اٟسٛؾًٛاخ دؾٜا
ً٘ تٚاًٝ ب. ٖٔٓتاٜلاٖير ؾذ صَإ ؾُش
٘ٝيٚها اٜؼ تً٘ دسٜ 2لٝتٝب٘ تَٛػ
.ْانٔ طهاسؽٛؼ دضٜ مٛهٔ دالم بٓتٜدإ دداد
151
تّغلتن دَا
ٔع دٖادؾٜهٔ تٓذا باسٜ دداد.ا حروفٛ) سم١ع (سشنٜ باس2اي٘ ديتكهٔ تٓذاٜ تاٖـ نأَؿت ا.4
ؼٜ ٌٝم ندٛع دأتع دغٔ بٓتٜ ( ) باس،ؼ ديتكهٔ دأتع حروفٜ ٌٝ) ندٚ( مٛدالم بٓت
نؿالاٞ( ) طؿشت – ) ( ٔ ديتكهٔ تٓذاٜدُٛ) نٟ( مٛ دغٔ بٓتٙٚع دباٜ) باس ( ،ٔػهٜدباس
.2ٜٔ٤ تٓذا ؾٓذؼ (َذ) دإ لا،) ( نؿالاٞ) طؿشت ( تٓذا،)(ؾ
5 ٘ساد
62 60
152
تّغلتن دَا
.5تاٖـ نً ِٝاٜاي٘ دتمب٘ دغٔ تٓذا ٚقـ دإ لا 2ٜٔ٤تٓذا) (166-156 .
ساد٘ )166-156 : ( 5 َػًٓ ٞبٓتٛم ؾٓٛيٝظٔ
75 9 1
( تشاٚنير دأتع بات – ٛفشكاتاءى ِغ مجشَفاءٓ ٖذاٞ٥ 2
9طبًَ ّٛظٝش ٞيّغض َ 75ظٝش) ٞ 3
4
5
6
ؾذ 1113بشساماءى 1694 13
153
تّغلتن دَا
250
دأتط فْصارا قبر ( تزاّكير
ددُمفاءٓ فذ 250
ؾٓٝلأٜ
.1طبٛتهٔ تاٖـ ؾٓٛيٝظٔ ايكش٤إ دبا.ٙٚ
154
تّغلتن دَا
مغاىذّغٕ
28 ٜاٜ٤ت ؾشٜظتٛٝا اتا ٚؾشط٤ٛائٜ 2ؼ َجببهٔ
30
60 تٛسْٚح طات 2ٛاتا ٚببراف اْٚتٛم
240 َٓشغهٔ ؾشٜظتٛٝا دإ سهَٛح.
114 فاءيذه
320 015 اْتاسا فاءيذه 2أطباب ايٓض ٍٚاٜاي٘:
77،439فشكاتاءى
دغٔ تؿت. .1ممبٛيٗٝهٔ
6236
َٓ .2ذًظهٔ َعٓ ٢عُ ّٛدالم .
.3طباضا ٟاطاغ ؾشبٓذٜػٔ ؾشٜظتٛٝا دإ
ٚاتل ٜؼ بشلان ٛكتّم تٛسْٚح دغٔ َؼاسنت ٜؼ بشاٜهٛتح.
دإ مغتايىءٍ َعٓاخ دغٔ تؿت. .4ممٛدٖهٔ
َ .5ػٛنٖٛهٔ نأيمأْ تشٖادف سه. 2 ّٛ
بٗاضين أطباب ايٓـضٍٚ
دتٛسْٚهٔ دغٔ طبب اتا ٚؾشٜظتٛٝا ٜؼ بشلان ٛتتافي طبٗاضٓٝح دتٛسْٚهٔ تٓؿا اطباب. بٛنًٓ٘ سمٛا
اٚي ٘ٝاٜت بٛي ً٘ٗٝدبٗاضٝهٔ نؿذ دٚا بٗاضين:
بٗاضين ؾشتاّ:
دتٛسْٚهٔ تٓؿا طبب 2تشتٓت ٛطؿشتٜ 2 ٞؼ َٓدشٜتانٔ تٓتؼ ْبي 2دإ اَٚتٜ 2ؼ تشدٖٛي.ٛ
بٗاضين نذٚا:
اتا ٚطٛسٜ ٠ؼ دتٛسْٚهٔ بشداطشنٔ نؿذ طبب اتا ٚؾشٜظتٛٝا 2تشتٓت ،ٛطؿشت:ٞ
155
تّغلتن دَا
طؿشت ٞؾشط٤ ٛائ تٓتؼ ٖشتا سَؿظٔ ؾشؽ ٜؼ َٓ .1ذٛاب ؾشط٤ ٛائ ٜؼ دتُٝبٛيهٔ نؿذ
تشداؾت دالم طٛس٠
.2اْٚتٛم َُٓؿًل طؿشتٜ ٞؼ تشداؾت دالم طٛس ٠المظذ.
َ .3ػادش ػشٜع 2 ١دإ سه-ّٛسهاّ ،خْٛتٖٛح ؾشاتٛسإ ٖٛتؼ-ؾٛٝتؼ طؿشتٜ ٞؼ تشداؾت دالم طٛس٠
ايبكش.282 :٠
. ... :
َكـٛدخٚ" :اٖا ٟاٚسؽٜ 2ؼ بشايمإ ،اؾابٝلا نآََ ٛذايٓهٔ طظٛات اٚسٚطٔ دغٔ ٖٛتؼ-ؾٛٝتؼ ٜؼ دبشٟ
تُٝؿ ٙٛيّغض نظٛاتَ ٛاغ ٜؼ تشتٓت،ٛمك ٖٓذقً٘ ناََٛٓ ٛيٝع (ٖٛتؼ دإ َاغ باٜشْح) اٜت ...
َٓ .4تؿهٔ دٛٝا طؿشتٜ ٞؼ تشداؾت دالم طٛس.32 : ٠
َكـٛدخ :دإ اٚسؽٜ 2ؼ بشناتَ" :ػاف تٝذم دتٛسْٚهٔ اٜت نؿذ محُذ سمٛاخ طهايٞ
(دغٔ طهايٝطٛغ)؟" دتٛسْٚهٔ دغٔ خاسا (بشاْظٛس-اْظٛس) اٜت نشإ نآَٖ ٞذم َٓتؿهٔ
ٖاتٚ( ُٛٝاٖا ٟمحُذ) دغٓح ،دإ ناَ ٞثاتان بٔاخاءنح نؿذَ ٛدغٔ تشاتٛس طات ٛؾشطات."ٛ
بٔلغً المه86 :١ٝ ٜ 2 ؼ دتٛسْٚهٔ طبًٖ ّٛذشٚ ٠الاٚؾ ٕٛبٛنٔ د .
بٔلغً المذىٔ٘28 :
دْمل٘114 :
بشعُٛس 40تاٖ ٕٛيًغض اٍٚ 14طلاَا 12تاٖ 5 ٕٛبٛئ ٖ 13اسِ ٟاءِت بشَٛلا 17كتًك
بشعُٛس 54تاٖ ٕٛيًغض 9
بشعُٛس 54تاٖ.ٕٛ بٛئ سبٝع الا ٍٚكتًك
15اٜ ١ٜؼ دتٛسْٚهٔ طبً ّٛتاٖٖ 1 ٕٛذـش.٠
16طلاَا 9تاٖ 9 ٕٛبٛئ ٖ 9اسِ ٟاءِت بشَٛلا أ ٍٚبٛئ سبٝع الا ٍٚكتًك
بشعُٛس 63تاٖ.ٕٛ 10كتًك
156
تّغلتن دَا
اٜ 2١ٜؼ دتٛسْٚهٔ طًؿع ٖذشٚ ٠الاٚؾ ٕٛبٛنٔ دَذ.١ٜٓ
2
اْتاسا تٓذا 2اٜاي٘:
.1طتٝاف طٛسٜ ٠ؼ َػاْذٚغ" ٞنلا".
.2طتٝاف طٛسٜ ٠ؼ َػاْذٚغ" ٞطذذ."٠
.3دَٛلا ٟ٤دغٔ "ٜاأٜٗا ايٓاغ ." ...
.4دَٛلا ٟ٤دغٔ ٖ 2ذا ١ٝ٥ندٛاي ٞطٛس ٠ايبكش ٠دإ آٍ عُشإ.
.5طتٝاف طٛسٜ ٠ؼ َػاْذٚغ ٞقٝـ٘ ْ 2بي دإ اَٚت دٖٛي ٛندٛاي ٞطٛس ٠ايبكش.٠
.6نباثكٔ طٛسٖح .
.7تٝاف 2طٛسٜ ٠ؼ َػاْذٚغ ٞخشٜتاْ 2بي آدّ دإ ابًٝع ندٛاي ٞطٛس ٠ايبكش.٠
َ .8ػاْذٚغٜ 2 ٞؼ ؾٓٝذٜل.
َٓ .9ذًظهٔ ط٤ ٛاٍ 2عكٝذ ٠دإ .
.10تشداؾت بٓتٗٔ تشٖادف اٚسؽ َ 2ؼشنين دإ َٓشغهٔ نظالهٔ نؿشخاٜا ٕ٤دإ عًُٔ مريك.
.11تشداؾت باثل قظِ (طَٛؿ٘).
ايكش٤إ 2
ا86 ١ٜ
اَ ١ٜذْ28 ١ٝ اْتاسا تٓذاَ 2ذْ ١ٝاٜاي٘:
.1دمىلاءٍ دغٔ ( )...
َ .2ػاْذٚغ ٞكاءيزيهو اتا ٚؾشٜٓت٘ ؾشؽ.
َٓ .3شغهٔ سه ّٛػشٜع.١
َ .4ػٓا ء ٟاٚسؽ. 2
.5ممبٓت٘ كفشخاِاءى دإ عًُٔ اًٖ ٞنتاب.
َ .6ػاْذٚغٜ ٞؼ ؾٓذؼ.
فاءيذه َػتاٖٛءَ ٟه ١ٝدإ َذْ١ٝ
دإ . .1داؾت ممبٝزانٔ
.2داؾت مغتايىءٍ طذاس ٙؾشاْٚذغٔ ٜؼ دػشٜعتهٔ طداسا بشاْظٛس-اْظٛس.
17اٜ ١ٜؼ دتٛسْٚهٔ طًؿع تاٖٖ 1 ٕٛذـش.٠
157
تّغلتن دَا .3داؾت ممفشخاِاءٓ نأؿًين دإ تشؾًٗٝاسا دسؾذ بشاٚب٘.
6 دإ َذَْ = ( .١ٝهَ = ّ ،١ٝذْ)١ٝ دذٚاٍ
54 3 21
12 11 10 9 8 7
18 17 16 15 14 13
24 23 22 21 20 19
30 29 28 27 26 25
36 35 34 33 32 31
42 41 40 39 38 37
48 47 46 45 44 43
54 53 52 51 50 49
60 59 58 57 56 55
158
تّغلتن دَا
66 65 64 63 62 61
72 71 70 69 68 67
78 77 76 75 74 73
84 83 82 81 80 79
90 89 88 87 86 85
96 95 94 93 92 91
102 101 100 99 98 97
108 107 106 105 104 103
114 113 112 111 110 109
159
تّغلتن دَا
1
المذٚد اداي٘ ؾشناتا ٕ٤جمع دسؾذ "َذ" بشَعٓا َُٓب٘ دإ ممٓذػهٔ باخا ٕ٤دسؾذ طط ٞبٗاغَ .اْانالا دسؾذ
طط ٞاؿطلاح ؾٛلا ممٓذػهٔ طٛاسا ؾذ حروف َذ اتا ٚحروف يين .
حروف َذ اد تّض ،ياءيت الالف ( ا ) ،ايٛا ) ٚ ( ٚدإ ايٝاٜ ) ٟ ( ٤ؼ تشتعًٛم دغٔ ػشط 2بشاٜهٛت:
بًٝػٔ كأداءى خْٛتٙٛ
1حروف الف دديُهُءٓ اٚي ٘ٝباسٜع دأتع ( َ ) َ-قا ٍَ
2حروف ٚا ٚدديُهُءٓ اٚي ٘ٝباسٜع دٖادؾٔ ( َُٜ ) ُ-كٍُٛ
3حروف ٜا ٤دديُهُءٓ اٚي ٘ٝباسٜع دباِ ) ِ- ( ٙٚقٌَٝ
خْٛت ٙٛكتّضا-تّض حروف َذ ٜؼ بشاد دالم طات ٛنًُُْ٘ٛ :سَِٗٝا ( ٖٛد.) 49 :
حروف يين اد دٚا ياءيت ايٛا ) ٚ ( ٚدإ ايٝاٜ ) ٟ ( ٤ؼ طبًَٛح حروف بشباسٜع دأتع .خْٛتٖٛح طؿشتٞ
بشاٜهٛت:
َذ اداي٘ ا.ٟ ،ٚ ، 18
ٚا ٚاتاٜ ٚاٜ ٤ؼ طانٔ دديُهُءٓ اٚي ٘ٝباسٜع دأتع ()َ- يين اداي٘ 19
160
تّغلتن دَا
ايٛا ٚايظانٜٓ ) ( ١ؼ دديُهُءٓ حروف بشباسٜع فتحة ( َ ) -طؿشتٞ .1
2
3
ٓغ دديىلىءٍ حزّ صفزتٕ
177
دلٔل ٓغ ميْنجْقلً بَاّا مذ مضتٔلُ دباخ دغً خارا مميذغلً صْارا .درّآتلً بَاّا ابً مضعْد ممٔيتا
صأّرغ للاكٕ ممباخاكً ايكش٤إ كفذاخ ،لالْ للاكٕ تزصبْت ممباخ آ٘ بزآلْت:
( طٛس ٠ايتٛب) 60:١
(يلان ٞاٜت ممباخاخ تٓؿا ممٓذػهٔ سشنَ ١ذ ٚادب َتـٌ) .نات ابٔ َظعٛد" :بٛنٔ بطٝت ٛسط ٍٛ
ممباخ نؿذان ."ٛيلان ٞتشطبٛت بشتاخ نؿذ ابٔ َظعٛد باضايماْان٘ خاسا باخاءى سط ٍٛ؟ لايٛ
بًٝا ٚممباخ ا ١ٜتشطبٛت دغٔ ممٓذػهٔ قذس َذ ؾذ َذ ٚادب َتـٌ.
ايكش٤إ: مذ اصلٌ (طبًعٌ /راتٌ)
سشن ١تشبٗاض ٞنؿذ ي ِٝبٗاضين:
َذ اؿً ٞياءيت ممٓذػهٔ طٛاسا ؾذ حروف َذ
.1دٚا سشن ( ١قـش )
.2تّض سشن( ١فُىَيْل الكصر) حروف الف (ا )ٟ ،ٚ ،ددالم طات ٛنًُ٘ .اؾابٝلا
.3اَؿت سشن ( ١تٛطط ) بشباسٜع دأتع ( اَ ) طؿشتٞ دديُهُءٓ اٚي٘ٝ
.4ي ِٝسشن( ١فُىَيْل التىسط)
بشباسٜع "َقاٍَ" ،حروف ٚا ٚدديُهُءٓ اٚي٘ٝ
5انم سشن ( ١اػباع )
دٖادؾٔ (ُ ) ٚطؿشتَٜ " ٞكُ "ٍُٛدإ حروف ٜا ٤دديُهُءٓ
بشباسٜع دبا )ِٟ( ٙٚطؿشتِ " ٞق." ٌَ ٝ اٚي٘ٝ
161
تّغلتن دَا
َذ اؿًٚ ٞادب دباخ دغٔ قذس دٚا سشن ١اتا ٚؾ 1 ٕٛالف.
مذ فرعٌ
َذ فرعٌ دُض دنًٓ ٞطباضاَ ٟذ َضِ ٜذِ ٣اءِت َذ ٜؼ تشداد ٟدغٔ طبب حروف ُٖض ٙاتا ٚطهٜ ٕٛؼ
َػٝهٛت ٞحروف َذ اتا ٚحروف يين.
َذ تشبٗاض ٞنؿذ ببراف بٗاضين .دأْتاسا َذ فرعٌ اداي٘ طؿشت ٞبشاٜهٛت:
َ .1ذ ٚادب َتـٌ
ايهفى ايكش٤إ : َ .2ذ دا٥ش مهفصل
َذ فرعٌ دغٔ طبب ُٖض:)٤( ٠ َ .3ذ ؿً ١ط١ًٜٛ
َ .4ذ يًظهٕٛ
َ .1ذ ٚادب َتـٌ َ .5ذ يين
َ .2ذ دا٥ش مهفصل
َ .3ذ ؿً ١ط١ًٜٛ خْٛت ٙٛباضَ ٞذ ٚادب َتـٌ اٜاي٘:
َ .4ذ بذٍ
) اهبقشٍ(177 :
انتٝؤٜتي :
-1ؾشبٓٝدػٔ بركاءيتن تادٛم.
-2تًك ٞدإ مشافًة طٛس ٠ايٛاقع.١
َ -3جٓاساٜهٔ سهَ ّٛذ اؿً ٞدسؾذ ا 10 - 1 ١ٜطٛس ٠ايٛاقع.١
ؾٓٝلأٜ
.1تشغهٔ استَ ٞذ ؾذ بٗاغ دإ اؿطلاح.
1 20بشطاَاءٕ 2سشن.١
162
تّغلتن دَا
.2ثاتانٔ حروفَ 2ذ اؿً.ٞ
.3بشاؾان٘ قذس ؾٓذؼ باخاءى َذ اؿًٞ؟
.4تٛيٝظهٔ ي ِٝخْٛت ٙٛسهَ ّٛذ اؿًٜ ٞؼ تشداؾت دالم طٛس ٠ايٛاقع.١
.5ثاتانٔ فشبًزاءى اْتاسا َذ اؿٌ ٟدإ َذ فرعٌ.
لمؿيرٕ 1
(خابؼ) بٗاضين َذ َذ
( ) َذ
َذ ٚادب َتـٌ
َذ دا٥ش مهفصل
َذ لاصّ
َذ بذٍ
َذ يين
163
تّغلتن دَا
ؾػشتين دسؾذ طط ٞبٗاغ اٜاي٘ َذ ٜؼ بشطاَبٛؽ اتا ٚبشٖٛبٛؽَ .اْانالا دسؾذ طط ٞاؿطلاح بشاست ٞاؾابٝلا
حروف َذ بشتم ٛدغٔ حروف ُٖض ) ٤ ( ٠ددالم طات ٛنًُ٘ ٜؼ طاّ .حروف َذ دإ ُٖض ٠اٜت طاّ اد
دؾشتػٗٔ فشكاتاءى ( ) اتا ٚفشكاتاءى ( .)
خْٛتٖٛح:
1
49
69
سه ّٛممباخ َذ ٚادب َتـٌ َٓٛسٚت دسؾذ اَاّ عاؿِ دسؾذ طشٜل داى
اٜاي٘ دغٔ اَؿت اتا ٚي ِٝسشن ١كتّم باخاءٕ طاَبٛؽ (ٚؿٌ) َاْانالا كتّم ممبرٖٓتٝهٔ
باخاءٕ (وقف) ٖاسٚغ دباخ دغٔ قذس اَؿت ،ي ِٝدإ انم سشن.١
اٜاي٘ حروف َذ ؾذ َذ ٚادب َتـٌ دبشٟ تٓذا اْٚتٛم َػًَٓ ٞذ ٚادب َتـٌ دالم ايكش٤إ سطِ
تٓذا ؾٓذؼ ( )دأتظح .خْٛتٖٛح:
164
تّغلتن دَا
َذ دا٥ض مهفصل ؾذ بٗاغ اٜاي٘ َذ ٜؼ تشخشا ٟاتا ٚتشؾٝظ٘ (تشخشا ٟدالم دٚا نًُ٘)َ .اْانالا دس ٟططٞ
اؿطلاح اٜاي٘ اؾابٝلا حروف َذ بشتم ٛدغٔ حروف ُٖض ٠دالم دٚا نًُ٘ سلاءِو حروف (ٜا )٤دإ (ٖا)٤
ٜؼ تشداؾت ؾذ فشكاتاءى 2طؿشت ، ٞدُض اداي٘ َذ دا٥ض
خْٛتٖٛح:
13
15
235
دسؾذ اَاّ عاؿِ دسؾذ طشٜل اَاّ الشاطبيَ ،ذ دا٥ض مهفصل دباخ دغٔ اَؿت سشن١ َٓٛسٚت
اتا ٚي ِٝسشن.١
َاْانالا َٓٛسٚت اَاّ الجضسَ ،ٟذ دا٥ض مهفصل
كتّم باخاءى طاَبٛؽ (ٚؿٌ) ٖاسٚغ دباخ دغٔ دٚا ،اَؿت ات ٛي ِٝسشن.١
كتّم ممبرٖٓتٝهٔ باخاءى (وقف) ٚادب دباخ دٚا سشن ١طٗاز.
تٓذا باضَ ٞذ دا٥ض مهفصل:
دالم ايكش٤إ سطِ حروف َذ ؾذ َذ مهفصل دبش ٟتٓذا ؾٓذؼ ( )دأتظح .خْٛتٖٛح:
13
انتٝؤٜتي:
165
تّغلتن دَا .1ؾشبٓٝدػٔ بركاءيتن تادٛم.
.2تًك ٞدإ مشافًة طٛس ٠ايٛاقع.١
بشنَٛؿٛئ.
َ .3جٓاساٜهٔ سهَ ّٛذ ٚادب َتـٌ دإ َذ دام٥هضفصل دس ٟطٛس ٠ايٛاقع ١دالم بٓتٛم نشدا
.4ؾُبٓتػٔ نشدا نَٛؿٛئ.
ؾٓٝلأٜ
.1طبٛتهٔ َكـٛد َذ ٚادب َتـٌ دإ َذ دا٥ض مهفصل دسؾذ طط ٞبٗاغ دإ اؿطلاح.
.2تٛيٝظهٔ ي ِٝخْٛت ٙٛسهَ ّٛذ ٚادب َتـٌ دإ َذ دا٥ض مهفصل ٜؼ تشداؾت دالم طٛس ٠ايٛاقع.١
.3بشاؾان٘ قذس ؾٓذؼ باخاءى َذ ٚادب َتـٌ دإ َذ دا٥ض مهفصل؟
.4طٓاساٜهٔ فشساماءى دإ فشبّزاءى اْتاسا َذ ٚادب َتـٌ دإ َذ دا٥ض مهفصل.
.5نًٛاسنٔ خْٛت ٙٛسهَ ّٛذ ٚادب َتـٌ دإ َذ دا٥ض مهفصل دسؾذ ا ١ٜبشاٜهٛت:
(صْرٗ ىْح)4 :
166
تّغلتن دَا
ٜؼ بشباسٜع دٖادؾٔ ( ) ُ-اتا ٚباسٜع دباٙٚ َذ ؿً١
ؿً ١ؾذ بٗاغ استٝح بشطاَبٛؽ.
ؾذ اؿطلاح ؾٛلا اٜاي٘ َذ ٜؼ تشداؾت ؾذ حروف ٖا٤
اؾابٝلا ا ٟتشيتل اْتاسا دٚا حروف ٜؼ بشباسٜع
دإ دٚؿًهٔ.
اْٚتٛم َػًَٓ ٞذ ؿً ١داؾت ديٗٝت ؾذ حروف ٖا٤
( ِ ) -دإ طبًَٛح طشتا طًؿظح اداحروف ٜؼ بشباسٜع.
سلاءيو ( ُ ) -ات ) -ِ ( ٛبشتم ٛدغٔ بشباسٜع َذ ؿً ١تشبٗاض ٞنؿذ دٚا:
َذ ؿً ١قـير ٠بشلان ٛاؾابٝلا ٖا٤
ُٖض.٠
خْٛتٖٛح:
ٖاٜ ٤ؼ بشباسٜع
ٖاٜ ٤ؼ بشباسٜع نظش٠
سه ّٛباخاءى َذ ؿً ١قـيرَٛٓ ٠سٚت اَاّ الجضس ٟدإ ايؼاطبي ٚادب دباخ دغٔ قذس دٚا سشن.) 1( ١
ػشط َٓذادَ ٟذ اداي٘ طتٝاف ٖاٜ ٤ؼ بشباسٜع ٖادؾٔ ( ) ُ-اتا ٚبشباسٜع دبا ) ِ- ( ٙٚطبًَٛح
اد حروف بشباسٜع دإ طًؿظح تٝذم اد حروف بشطاَبٛؽ ،تتافي تشداؾت ببراف ؾػدٛايين نؿذ ببراف
نًُ٘ بشاٜهٛت:
دإ عًُٔ ناَ.ٛ 7 .1
َكـٛدخ :دإ دم ناَ ٛبشػهٛس ،اٜ٤ ٟح َٓذادٟ
36 111 .2
َكـٛدخ :تػطٖٛهًٓ٘ د ٟدإ طاٚداساخ (دسؾذ دداتٖٛهٔ طباسؽ سه)َٔٛ
167
تّغلتن دَا
28 .3
َكـٛدخ :خمؿكهًٓٗح (طٛست) نؿذ مشِم...
اتا ٚنظش ٠بشتم ٛدغٔ ُٖض.٠ ٜؼ بشباسٜع َذ ؿً ١ط ١ًٜٛبشلان ٛاؾابٝلا ٖا( ٤ـ٘)
خْٛتٖٛح:
ٖاٜ ٤ؼ بشباسٜع
ٜؼ بشباسٜع نظش٠ ٖا٤
دسؾذ طشٜل ايؼاطبي دغٔ قذس اَؿت اتاٚ دسؾذ سه ّٛممباخ َذ ؿً ١طَٛٓ ١ًٜٛسٚت
ي ِٝسشنَٛٓ .١سٚت طشٜل ابٔ الجضسٖ ٟاسٚغ دباخ دغٔ قذس ؾٓذؼ
َكـٛد طهٜ ٕٛؼ َٓذاتؼ: دٚا ،اَؿت اتا ٚي ِٝسشن.١
اؾابٝلا ممبرٖٓتٝهٔ باخاءى ؾذ انتٝؤٜتي :
طظٛات ٛنًُ٘ ٜؼ حروف .1ؾشبٓٝدػٔ بركاءيتن تادٛم.
خ بشباسٜع ،مم ٖٓذقً٘ .2تًك ٞدإ مشافًة دس ٟطٛسْٛ ٠ح.
ا ٟدباخ طه .) ( ٕٛدم َ .3جٓاساٜهٔ سهَ ّٛذ ؿً ١قـير ٠دإ َذ ؿً ١ط ١ًٜٛدسٟ
باخاءنث دطاَبٛؽ دغٔ نًُ٘ طٛس ٠ايٛاقع ١دالم بٓتٛم نشدا بشنَٛؿٛئ.
طًؿظح مم ًٖٝػً٘ طهٕٛ .4سىءالو كُءِز.
تشطبٛت.
ؾٓٝلأٜ
.1تشغهٔ َكـٛد َذ ؿً ١قـير ٠دإ َذ ؿً ١ط ١ًٜٛدسؾذ طط ٞبٗاغ دإ اؿطلاح.
.2تٛيٝظهٔ ي ِٝخْٛت ٙٛسهَ ّٛذ ؿً ١قـير ٠دإ َذ ؿً ١طٜ ١ًٜٛؼ تشداؾت دالم طٛس ٠ايٛاقع١
168
تّغلتن دَا
دإ طٛسْٛ ٠ح.
.3بشاؾان٘ قذس ؾٓذؼ باخاءى َذ ؿً ١قـير ٠دإ َذ ؿً ١ط١ًٜٛ؟
.4طٓاساٜهٔ فشساماءى دإ فشبّزاءى اْتاسا َذ ؿً ١قـير ٠دإ َذ ؿً ١ط.١ًٜٛ
َذ يًظه ٕٛدس ٟطط ٞبٗاغ بشاستَ ٞذ َٓذاتؼ نشإ طهَٛٓ .ٕٛسٚت اؿطلاح عًُا٤
تجٜٛذ ا ٟبشاست ٞتٝاف 2حروف َذ ٜؼ بشتم ٛدغٔ حروف ٜؼ دَاتٝهٔ ( ) نشإ وقف طاّ اد اتاٚ
دَاتٝهٔ دغٔ طبب َػٗٓتٝهٔ باخاءى. دتػ٘ ا .١ٜا ٟدْاَانٔ نشإ
خْٛتٖٛح:
بٓتٛم َذ ا١ٜ دؾشتػٗٔ ا١ٜ
َذ دغٔ الًف
َذ دغٔ ٚاٚ
َذ دغٔ ٜا٤
20
ٍارّظ دباخ دغً قذر فيذغ دّا ،امفت اتاّ انم حزك٘ ،تتافتيرٓباغءيلانم حزك٘. ممباخ
ايهفى ايكش٤إ: َذ يين
يين اٜاي٘ طتٝاف حروف ٚاٚ
مذ لين درٖ صضٕ بَاظ بزارتٕ لمبْت.
اتاٜ ٚاٜ ٤ؼ طانِٔ دديُهُءى فذ اصطلاح تجْٓذ فْلا آالُ ّاّ صاكي٘ ( ) اتاّ ٓاء صاكي٘ ( )
اٚي ٘ٝباسٜع دأتع (فتحة).
تزدافت صبلْمح حزّ بزبارٓط دأتط ( ) داٌ صلفضح حزّ
ٓغ دباخ دغً صلٌْ كزاٌ .
خْٛتٖٛح:
فئلآً
169
تّغلتن دَا
ا١ٜ دؾشتػٗٔ ا١ٜ بٓتٛم يين
لين دغو واو
لين دغو
سه ّٛباخاءى:
ٖاسٚغ دباخ دغٔ قذس ؾٓذؼ دٚا ،اَؿت اتا ٚانم سشن ،١تتافي ٜؼ ترباءيل انم سشن.١
انتٝؤٜتي:
.1ؾشبٓٝدػٔ بركاءيتن تادٛم.
.2تًك ٞدإ مشافًة دس ٟطٛسْٛ ٠ح.
َ .3جٓاساٜهٔ سهَ ّٛذ يًظه ٕٛدالم طٛس ٠ايٛاقع ١دالم بٓتٛم نشدا بشنَٛؿٛئ.
.4سُءاهو كُءِز.
ؾٓٝلأٜ
.1طبٛتهٔ َكـٛد َذ يًظه ٕٛدإ َذ يين دس ٟطط ٞبٗاغ دإ اؿطلاح.
.2تٛيٝظهٔ ي ِٝخْٛت ٙٛسهَ ّٛذ يًظه ٕٛدإ َذ يين ٜؼ تشداؾت دالم طٛس ٠ايٛاقع ١دإ
طٛسْٛ ٠ح.
.3بشاؾان٘ قذس ؾٓذؼ باخاءى َذ يًظه ٕٛدإ َذ يين؟
170
تّغلتن دَا
.4طٓاساٜهٔ فشساماءى داى فشبّزاءى اْتاسا َذ يًظه ٕٛدإ َذ يين.
أرإ دإ إقاَ١
ؾػشتين ارإ دس ٟطط ٞبٗاغ اٜاي٘ ممبرٜتاٖ.ٛ
َاْانالا دس ٟطط ٞاؿطلاح ؾٛلا اٜاي٘ ببراف سغها ٜٔنًُ٘ ٜؼ دتٛسْٚهٔ طداسا تىقًفًة نؿذ
ٜ ؼ دلاءَغلو دغٔ تٛدٛإ اْٚتٛم ممبرٜتاَٖ ٛاطٛقح ٚقتٛؿلا.٠
سه ّٛملاءَغلو ارإ اداي٘ طٓ١
.
2 فذ لفظ اراى
2 فذ سلاءيو
2 171
2
2 2
2 2
2
1 2
2
1 1
1
تّغلتن دَا
طٓ 2١ارإ
.1دالم كأداءى .
َ .2ػادف نأس ٙقبً.١
.3ممؿٛثا ٟ٤طٛاسا ٜؼ اًٜٛم دإ ثاسٜؼ.
.4ملاءَغلو ارإ ؾذ تمؿت ٜؼ تٝػط ٞطٛؾاٜا داؾت ددغش ٟاٚسؽ ساَا.ٟ
.5ممايٝػهٔ مُن نهأْ كتّم
.6ممايٝػهٔ مُن نهير ٟكتّم
.7مماطٛقهٔ داس ٟتًٛنجٛم نذالم تًٝػا.
ًَُ .8بتهٔ طبٛتٔ ارإ (ايتٌُٗ) بشبٓذٜؼ إقاَ ١ؾشي ٛدؾشخؿتهٔ (الحذس).
.9ارإ دأٚ ٍٚقت.ٛ
.10تشدٝع ؾذ دٚا نًُ٘ ػٗاد ٠ؾشلأٖ-لأٖ.
لفظ إقامة:
إقاَ١
ؾػشتين إقاَ ١دس ٟطط ٞبٗاغ بشَكـٛد َٓذٜشٜهٔ .إقاَ ١دسٟ
طط ٞاؿطلاح اٜاي٘ ببراف سغها ٜٔنًُ٘ ٜؼ دتٛسْٚهٔ طداسا
ٜ ؼ دلاءَغلو دغٔ تٛدٛإ تىقًفًة نذالم دادا
اْٚتٛم ممبرٜتاٖ ٛطٛد ٙسمؿاَ ٟاغ اْٚتٛم َٓذٜشٜهٔ ؿلا.٠
سه ّٛإقاَ ١اداي٘ طٓ2 ١
طٓ 2١دالم إقاَ١
.1طٓ ١ملاءَغلو إقاَ ١دغٔ طداسا سذس اتا ٚتذٜٚش
بشبٝزا دغٔ ارإ.
.2طات ٛباسٜع دالم طات ٛنفس.
3دٚا ( س ) ٢دٚؿًهٔ دالم طات ٛنفس.
.4دٚا ( قذ ) دٚؿًهٔ دالم طات ٛنفس.
دٚا نًُ ١ػٗاد ٠ددالم ارإ ،دطٓتهٔ َػٛخؿح طداسا ؾشلأٖ-لأٖ تشيب ٘ٝدٖٛي.ٛ 21طبًّٛ
172
تّغلتن دَا
5دلمبتهٔ َجبٛت اٚغهؿٔ
بشخانـ ؾشناساٜ 2ؼ تٝذم دؾشيٛنٔ اتا ٚتٝذم ؾٓتٝؼ دأْتاسا إقاَ ١دإ ؿلا ٠سهَٛح َهش.ٙٚ
نظالهٔ 2دالم ملفظكو ارإ دإ إقاَ١
.1نظالهٔ باسٜع.
.2نظالهٔ َجاتانٔ قًكً.١
َ .3ػًٗٝػهٔ حروف /نًُ٘.
.4ممٓذػهٔ طبٛتٔ ُٖض ٠ؾذ
َُٓ .5ب٘ اتاَ ٚػٛسغهٔ قذس َذ.
ارإ دغٔ طانِٔ. 6تٝذم مىاقفكو
انتٝؤٜتي:
.1طُٛٝلاط ٞارإ دإ إقاَ.١
َٓ .2ذغش ارإ دإ إقاَ ١دس ٟؾٝتا سانُٔ.
ؾٓٝلأٜ
تشغهٔ سهُ٘ ملاءَغلو ارإ ؾذ طتٝاف نايَ ٞاطٛم ٚقت ٛؿلا.٠ .1
ثاتانٔ نظالهٜٔ 2ؼ طشٜؼ بشلان ٛدالم َؼاسنت إطلاّ اؾابٝلا ارإ دلاءَغلو اٚي٘ٝ .2
دَظذذ. .3
طٓاساٜهٔ ببراف نظالهٔ ٜؼ اْذا طشٜؼ داؾتي كّتم َٓذغش ارإ دلاءَغلو اٚي ٘ٝدتمؿت
.4
اْذا؟ .5
دًظهٔ سه ّٛملاءَغلو ارإ طداسا بشتجٜٛذ.
تٛيٝظهٔ لفظ إقاَ ١دإ باسٜظهٔ.
173
تّغلتن دَا
كتّض :حفظو
2 تّغلتن
174
تّغلتن دَا
1يّغض 96
175
تّغلتن دَا
176
تّغلتن دَا
177