آل عمران قرآن آموزان

‫بسم الله الرحمن الرحیم‬

‫‪ -1‬حروف مقطعه‬
‫‪ -2‬معرفی خدای یگانه‬
‫‪ -3‬خداوند نازل کننده کتاب هدایت (قرآن)‬
‫‪ -4‬تورات وانجیل هادی مردم قبل از قرآن‪-‬ونزول فرقان اعم از کتاب وغیر کتاب (سایر معجزات پیامبر)‬
‫‪ -5‬کفر کافران از خداوند عزیز دو انتقام مخفی نمیماند‪.‬‬
‫‪ -6‬خداوند بر تمامی احوال شما ولو درنهانگاه رحم مادران آگاه است و آنگونه که مشیت اوست شمارا تصویر میکند‪.‬‬
‫‪ -7‬آیات محکم ومتشابه‬
‫‪ -8‬دعای راسخان در علم (درخواست منحرف نشدن وطلب رحمت)‬
‫‪ -9‬ادامه دعای راسخان در علم (تاکید برتحقق وعده های الهی در قیامت)‬

‫بالحق‬ ‫الم(‪)1‬‬
‫لا اله الاهو‬
‫مصدقاًلما بین یدیه‬ ‫نزل علیک الکتاب‬
‫الحی‬
‫وانزل التوراه والانجیل (‪)3‬‬ ‫القیوم (‪)2‬‬ ‫الله‬

‫من قبل هدی للناس وانزل الفرقان‬

‫عزی ٌز‬ ‫والله‬ ‫لهم عذاب شدیدٌ‬ ‫إنّ الذین کفروا بایات الله‬
‫ذوانتقام(‪)4‬‬

‫فی الارض‬ ‫إ ّن الله‬
‫لایخفی علیه شی ولا‬

‫فی السماء(‪)5‬‬
‫هو الّذی یصورکم فی الارحام کیف یشاء‬

‫لاإله الا هو العزیز الحکیم(‪)6‬‬

‫منه آیات محکمات هن أم الکتاب‬

‫هوالذی انزل علیک الکتاب‬

‫ابتغاء الفتنه‬ ‫واخرمتشابهات‬

‫فیتبعون ماتشابه منه و‬ ‫فأما الذین فی قلوبهم زیغ‬

‫ابتغاء تاویله‬

‫امنا به‬

‫کل من عند ربنا وما یذکر الا اولوا الالباب(‪)7‬‬ ‫والراسخون فی العلم یقولون‬

‫ربنا لاتزغ قلوبنا بعد إذهدیتنا‬

‫وهب لنا من لدنک رحمه إ ّنک أنت الوهاب(‪)8‬‬

‫ربنا إنّک جامع الناس لیوم لا ریب فیه إ ّن الله لا یخلف المیعاد(‪)9‬‬

‫‪05‬‬

‫‪-11‬علت انحراف کافران فتنه جو‪،‬دلبستگی به امور دنیوی ازجمله اموال وفرزندان که هیچ کدام‪،‬آنها را ازخدا بی نیاز نمی کند(تهدیدکفار)‬

‫‪-11‬مقایسه حال کفار زمان پیامبر(ص)باکفارآل عمران‬

‫‪-12‬بشارت به پیامبر وهشداربه کافران این آیه نشان دهنده اصرارکافران به تکذیب آیات الهی است‪.‬‬

‫‪-13‬بیان مثالی از جنگ بدر(پیروزی همواره باخداست نه بامال و اولاد)‬

‫‪-14‬بیان جلوه هایی از مظاهر دنیا گرایی‬

‫‪-15‬بیان حسن المآب نقطه مقابل دنیا نعمات اخروی‬

‫اموالهم‬

‫واولئک هم وقودالنار (‪)11‬‬ ‫من الله شیئا‬ ‫إن الذین کفروا لن تغنی عنهم و‬

‫لا أولادهم‬

‫آل فرعون‬

‫فأخذهم الله بذنوبهم والله شدیدالعقاب(‪)11‬‬ ‫کذبوا بایاتنا‬ ‫والذین من قبلهم‬ ‫کدأب‬

‫ستغلبون‬

‫وبئس المهاد (‪)12‬‬ ‫قل للذین کفروا و‬

‫تحشرون الی جهنم‬

‫فئه التقاتل فی سبیل الله‬

‫و اخری کافره یرونهم مثلیهم رأی العین إن فی ذلک لعبره لأولی الابصار(‪)13‬‬ ‫قدکان لکم ءایه ٌفی فئتین التقتا‬

‫والله یؤید بنصره من یشاء‬

‫الشهوات من النساء‬

‫الذهب‬ ‫والبنین‬ ‫زین للناس حب‬

‫ذلک متاع الحیوه الدنیا‬ ‫والقناطیرالمقنطره من و‬

‫والله عنده حسن الم َئاب (‪)14‬‬ ‫والفضه‬ ‫والخیل المس ّومه‬

‫والانعام‬

‫والحرث‬

‫جنات تجری من تحتها الانهارخالدین فیها‬

‫وازواج مطهره‬ ‫قل أؤن ّبئکم بخیر من ذلکم للذین ا ّتقوا عند ربهم‬

‫والله بصیر بالعباد(‪)15‬‬ ‫ورضوان من الله‬

‫‪05‬‬

‫‪-16‬معرفی الذین اتقوا‬

‫‪-17‬ادامه معرفی الذین اتقوا متقیان‪،‬باعمل صالح‪،‬اقرار خود را تصدیق می کنند برعکس کافران که خودرا ازخدا بی نیازمی دانند‬

‫‪-18‬شهادت خدا‪،‬ملائکه وکافران به توحید‬

‫‪-19‬بیان اینکه دین نزد خدایکی است اختلافی درآن نیست وآن اسلام است‬

‫‪-21‬پیامبرم ! حجتی علیه تودر اسلام نیست‬

‫‪-21‬تهدیدکافران اهل کتاب (مخصوصا یهودیان)بشارت به عذاب دردناک‬

‫‪-22‬ادامه تهدید‪ .‬حبط اعمال در دنیا وآخرت‬

‫فاغفرلنا ذنوبنا‬ ‫یقولون ربّنا إ ّنناامنا‬

‫وقنا عذاب النار(‪ )16‬الله‬ ‫الذین‬

‫أ ّنه لااله إلاهو لاإله إلاهوالعزیز الحکیم(‪)18‬‬ ‫شهد والملائکه‬ ‫الصابرین‬

‫قائمابالقسط‬ ‫واولواالعلم‬ ‫وال ّصادقین‬

‫والقانتین‬

‫إ ّن الدین عندالله الاسلام ومااختلف الذین اوتواالکتاب إلامن بعدماجاءهم العلم بغیاًبینهم‬ ‫والمنفقین‬

‫فإن الله سریع الحساب(‪)19‬‬ ‫ومن یکفربآیات الله‬ ‫والمستغفرین بالاسحار(‪)17‬‬

‫وجهی‬

‫فقل أسلمت لله‬

‫والله‬ ‫فقداهتدوا‬ ‫فإن أسلموا‬ ‫ومن اتّبعن‬ ‫فإن حاجوک‬

‫ءأسلمتم بصیر‬ ‫اوتواالکتاب‬ ‫وقل للذین‬

‫وإن تولوا فإ ّنماعلیک البلاغ بالعباد(‪)21‬‬ ‫والامّیّین‬

‫فی الدنیا‬ ‫فبشرهم بعذابٍ ألیم(‪)21‬‬ ‫یکفرون بایات الله‬

‫حبطت أعمالهم‬ ‫ویقتلون ال ّنبیّن بغیرحق‬ ‫إنّ الذین‬

‫والأخره‬ ‫اولئک الّذین‬ ‫ویقتلون ا ّلذین یأمرون بالقسط من الناس‬

‫ومالهم من ناصرین(‪)22‬‬

‫‪05‬‬

‫‪-23‬تأکید برحتمیت سرکشی وطغیان اهل کتاب‬
‫‪-24‬علت اعراض اهل کتاب ازدین خدا(پندارخام واردنشدن به آتش)‬
‫‪-25‬تهدید کسانی که به آیات الهی پشت میکنند(بایادآوری روزقیامت)‬
‫‪-26‬عزت وذلت به دست خداست‪.‬به وسیله این آیه ‪،‬اهل کتاب رااز به نتیجه رسیدن دشمن هایشان درباره اسلام ناامید میکند‪.‬‬
‫‪-27‬بیان جلوه های دیگری از قدرت خدا وتشبیه غیر مستقیم زنده بودن به روز ومرده بودن به شب‬

‫‪ -28‬نهی مؤمنان از دوستی ورابطه با کفار وتهدید نسبت به آن‬

‫‪-29‬تهدید کسانی که درابطه با کافران هستنداما درظاهر با مومنان‬

‫ثم یتولی فریق منهم وهم معرضون(‪)23‬‬ ‫أام تر إلی الذین اوتوا نصیباًمن الکتاب یدعون إلی کتاب الله لیحکم بینهم‬

‫قالوا لن تمسناالنار إلا أیاماًمعدودات‬ ‫ذلک بأنهم‬

‫وغرهم فی دینهم ماکانوا یفترون(‪)24‬‬

‫وهم لایظلمون(‪)25‬‬ ‫جمعنا هم لیوم لاریب فیه‬ ‫فکیف إذا‬

‫ووفیت کل نفس ماکسبت‬

‫تؤتی الملک من تشاء‬

‫وتنزع الملک ممن تشاء‬ ‫قل اللهم مالک الملک‬

‫إ ّنک علی کل شی ٍء قدیر(‪)26‬‬ ‫وتعزمن تشاء‬

‫وتذلّ من تشاء‬

‫بیدک الخیر‬

‫تولج اللیل فی النهار‬

‫وتولج النهارفی اللیل‬

‫وتخرج الحیّ من الم ّیت‬

‫وتخرج الم ّیت من الحیّ‬

‫ومن یفعل ذلک فلیس من الله فی شیءإلّاأن تتّقوا منهم تقاه‬ ‫وترزق من تشاء بغیر حساب(‪)27‬‬

‫ّلایتخذ المؤمنون الکافرین أولیاء من دون المؤمنین ویحذرکم الله نفسه وإلی الله المصیر(‪)28‬‬

‫مافی السماوات‬ ‫یعلمه الله‬ ‫تخفوا مافی صدورکم‬ ‫قل إن‬

‫والله علی کل شیء قدیر(‪)92‬‬ ‫ویعلم ومافی الارض‬ ‫أو تبدوه‬

‫‪05‬‬

‫‪ -31‬اشاره به تجسم اعمال در آخرت(تهدید مجدد به منظور تأکید بیشتر اهمیت موضوع (نگرفتن کافران به عنوان ولی))‬

‫‪( -31‬علامت محبت حقیقی به خدا)تبعیت از خدا ورسولش‬

‫‪-32‬توضیح معنی پیروی ازرسول همان پیروی ازخداست‪.‬‬

‫‪ -33‬برگزیده شدن حضرت آدم وحضرت نوح وآل ابراهیم وآل عمران وجهانیان‪..‬اشاره به سنت هدایت انسانها درتمام عمرها توسط برگزیدگان خدا‬

‫‪ -34‬ادامه آیه قبل‬

‫(‪ -)35-38‬ولادت حضرت مریم وکفالت حضرت زکریا‬

‫ویحذرکم الله نفسه‬ ‫ماعملت من خیر‬

‫تو ّد لوأ ّن بینها وبینه أمد ًابعیدا‬ ‫محضراً‬ ‫یوم تجدکلّ نفس‬

‫والله رؤوف بالعباد(‪)31‬‬ ‫وماعملت من سوء‬

‫غفور‬ ‫یحببکم الله‬ ‫قل إن کنتم تح ّبون الله فا ّتبعونی‬

‫رحیم (‪)31‬‬ ‫ویغفرلکم ذنوبکم والله‬

‫الله‬

‫فإن الله لا یح ّب الکافرین(‪)32‬‬ ‫فإن تولوا‬ ‫قل أطیعوا‬

‫والرسول‬

‫إ ّن الله اصطفی آدم‬

‫ونوح ًا‬

‫ذریهً بعضها من بعض والله سمیعٌ علی ٌم(‪)34‬‬ ‫علی العالمین(‪)33‬‬ ‫وآل ابراهیم‬

‫وآل عمران‬

‫فتقبل منّی إنّک أنت السمیع العلیم(‪)35‬‬ ‫ربّ إ ّنی نذرت لک ما فی بطنی محرّراً‬ ‫إذقالت امرأت عمران‬

‫ر ّب إ ّنی وضعتها أنثی والله أعلم بما وضعت ولیس الذّکر کالأنثی‬

‫وإنّی سمّیتها مریم‬ ‫فل ّما وضعتها قالت‬

‫بقبولٍ حس ٍن‬ ‫ها‬

‫وأنبتها نبات ًاحسن ًا‬ ‫بک من الشیطان الرجیم(‪ )36‬فتق ّبلها ربّها‬ ‫وإ ّنی أعیذ‬

‫وک ّفلها زکر ّیا‬ ‫وذرّیّتها‬

‫هو من عندالله‬

‫کلّما دخل علیها زکر ّیا المحراب وجد عندها رزق ًا قال یامریم أ ّنی ل ِک هذا قالت إنّ الله یرزق من یشاء بغیر حسا ٍب(‪)37‬‬

‫‪05‬‬

‫‪ -38‬دعای حضرت زکریا(ع)هنگام مشاهده اخلاص وویژگی های شگفت آورمریم(ع)‪.‬‬

‫‪ -39‬استجابت دعای حضرت زکریا(ع)وبشارت حضرت یحیی(ع)که تصدیق کننده ویاری کننده مسیح است‪.‬‬

‫‪ -41‬تعجب حضرت زکریا(ع)از بشارت فرزند(تعجب حضرت زکریا(ع)از بی ایمانی به قدرت خدانیست بلکه می خواست به مرحله شهودبرسدمثل‬
‫حضرت ابراهیم درآیه ‪261‬سوره بقره)‬

‫ازکار افتادن زبان حضرت زکریا(ع)به صورت غیرطبیعی تاسه روز‪.‬‬ ‫‪ -41‬درخواست نشانه برای این بشارت‬

‫‪ -42‬شرح برگزیده شدن آل عمران که درآیه‪ 33‬به آن اشاره شد‪.‬‬

‫‪-43‬دستوربه حضرت مریم(س)به عبادت وخضوع به شکرانه مقامی که خدابه او عنایت فرموده‪.‬‬

‫‪ -44‬بیان قضیه قرعه کشی برای انتخاب کردن سرپرست برای حضرت مریم(س)‪.‬‬

‫‪ -45‬بشارت به حضرت مریم(س)به تولدحضرت عیسی(ع)که حکم خداوآبرومند دردنیاوآخرت ومقرب است‪.‬‬

‫هنالک دعازکریّار َّبه قال ر ِّب هب لی من ّلدنک ذریّهً طیب ًه إ ّنَک سمیع الدّعاء(‪)38‬‬

‫مصدق ًا بکلم ٍه من الله‬ ‫فنادته الملائکه وهوقائمٌ یصلّی فی المحراب أ ّن الله یبشّرک بیحیی‬

‫وسیداً‬

‫وحصور ًا‬

‫ونب ّیاً ّمن الصالحین(‪)39‬‬ ‫وقد بلغنی الکبر‬

‫قال کذلک الله یفعل مایشاء(‪)41‬‬ ‫وامرأتی عاقر‬ ‫قال ر ّب أ ّنی یکون لی غلامٌ‬

‫ءایتک أ ّلا تکّلم الناس ثلاثه أیّام إ ّلارمز ًا‬ ‫قال ربّ اجعل ّلی آیه قال‬

‫واذکر رّ ّبک کثیراً‬

‫بالعش ّی‬ ‫وس ّبح‬

‫والإبکار(‪)41‬‬

‫اصطفاک‬ ‫یامریم إ ّن الله‬ ‫وإذقالت الملائکه‬

‫وطه ّرک‬

‫واصطفاک علی نساء العالمین(‪)42‬‬

‫اقنتی لر ّبک‬ ‫یامریم‬

‫وماکنت لدیهم إذیقولون أقلامهم أ ّیهم یکفل مریم‬ ‫ذلک من أنباءالغیب نوحیه إلیک‬ ‫واسجدی‬

‫وماکنت لدیهم إذ یختصمون(‪)44‬‬ ‫وارکعی مع الرّاکعین(‪)43‬‬

‫وجیهاً فی الدنیا‬

‫والآخره‬ ‫إذقالت الملائکه یامریم إنّ الله یبشرک بکلمهٍ منه اسمه المسیح عیسی ابن مریم‬

‫ومن المقربین(‪)45‬‬

‫ویکلم‪....‬‬

‫‪00‬‬

‫‪ -46‬ادامه معرفی حضرت عیسی(ع)(ادامه بشارت)سخن گفتن حضرت عیسی(ع)درگهواره جهت رفع اتهام ازمادروآشکارساختن مقام نبوت ایشان‪.‬‬

‫‪ -47‬اظهارتعجب وتردید واضطراب حضرت مریم (س)ازاین بشارت وپاسخ به این تعجب‪.‬‬

‫‪ -48‬متذکرشدن تعلیم یافتن حضرت عیسی(ع)تورات وانجیل مصداق بارز کتاب وحکمت‪.‬‬

‫‪ -49‬بیان معجزات حضرت عیسی(ع)زنده کردن مردگان و‪...‬‬

‫‪-51‬تصدیق تورات توسط حضرت عیسی(ع)‪ -51 .‬لزوم عبادت پروردگار(علت عبادت‪،‬رب بودن خداوند است) انجیل تحریف شده به خداپدر میگوید‬
‫درحالیکه حضرت عیسی(ع)کلمه رب را به کار می برد‪.‬‬

‫‪-52‬برگزیده شدن حواریون ازبین همه واقرار ایشان به اینکه انصارالله خواهندبود‪.‬‬

‫قال کذلک الله یخلق مایشاء‬ ‫قالت ربّ أنّی یکون لی ولدولم یمسسنی بشرٌ‬ ‫ادامه آیه ‪ 45‬ویکلم الناس فی المهد‬

‫فیکون(‪)74‬‬ ‫فإ ّنمایقول له کن‬ ‫إذاقضی امر ًا‬ ‫ومن الصالحین(‪ )46‬و کهلاً‬

‫إنّ فی ذلک‬ ‫أ ّنی قدجئتکم بآیه من ربّکم‬ ‫ویعلمه الکتاب‬

‫أ ّنی أخلق لکم مّن ال ّطین کهیئه ال ّطیرفأنفخ فیه فیکون طیراًبإذن الله لأیه لکم إن‬ ‫والحکمه ورسولاً إلی بنی اسرائیل‬

‫کنتم ّمؤمنین‬ ‫الأکمه‬ ‫وأبرئُ‬ ‫والتوراه‬

‫و الأبرص (‪)49‬‬ ‫والانجیل(‪)48‬‬

‫وأحی الموتی بإذن الله‬

‫تأکلون‬ ‫وأنبّئکم بما‬

‫و مات ّدخرون فی بیوتکم‬

‫ومصدقاًلمابین ید ّیَ من التوراه‬

‫ولأح َّل لکم بعض الّذی حُ ِّرم علیکم‬

‫و جئتکم بآیهٍ من رّبکم‬

‫فاتّقوا الله‬
‫وأطیعون (‪)51‬‬

‫هذا صرا ٌط مستقیم(‪)51‬‬ ‫فاعبدوه‬ ‫إنّ الله ر ّبی وربّکم‬

‫قال من أنصاری إلی الله‬ ‫فل ّما أحسّ عیسی منهم الکفر‬

‫ءام ّنا بالله‬

‫واشهدبأ ّنامسلمون(‪)52‬‬ ‫نحن أنصارالله‬ ‫قال الحواریّون‬

‫‪...‬‬

‫‪05‬‬

‫‪-53‬ادامه سخن حواریون‬

‫‪-54‬اشاره به نقشه های شیطانی یهودکه برای جلوگیری ازپیشرفت آئین مسیح نقشه هاریختنداماخداهمه فتنه هایشان رابی اثر ساخت‪.‬‬

‫‪-55‬چگونگی بی اثرساختن نقشه یهود معنای توفی حضرت عیسی(ع)مرگ اونیست بلکه گرفتن اوازیهودیان است‪.‬‬

‫‪-56‬نتیجه برتری پیروان حضرت عیسی(ع)برکفار‪.‬‬

‫‪-57‬وآنهایی که به درستی حضرت عیسی(ع)راپیروی کردندپاداش کاملی خواهند گرفت‪.‬‬

‫‪-58‬داستان حقیقی حضرت عیسی(ع)نشانه ای است برحقوق رسالت پیامبر‪.‬‬

‫‪-59‬مثل عیسی مانندمثل آدم است پس جایزنیست سخنی درباره عیسی بیش ازآنچه درموردحضرت آدم(ع)گفته می شود گفته شود‪.‬‬

‫‪-61‬حق بودن اخباری که درمورد مسیح به پیامبردادیم‪-61 .‬امربه دعوت نصاری به مباهله‪.‬‬

‫ومکروامکرالله والله خیرالماکرین(‪)54‬‬ ‫ر ّبنا آمنّابماأنزلت فاکتبنا مع ال ّشاهدین(‪)53‬‬ ‫ادامه آیه‪52‬‬

‫واتّبعناالرسول‬

‫متو ّفیک‬ ‫إذقال الله یاعیسی إنّی‬

‫ورافعک إل ّی‬

‫ومطهّرک من ال ّذین کفروا‬

‫وجاعل الّذین ا ّتبعوک فوق ا ّلذین کفروا إلی یوم القیامه ثمّ إلی مرجعکم فأحکم بینکم فیماکنتم فیه تختلفون(‪)55‬‬

‫فأمّاالّذین کفروا فأعذّبهم عذاب ًاشدید ًافی الدنیا‬

‫والآخره‬ ‫ومالهم من نّاصرین(‪)56‬‬

‫والله لایحبّ الظالمین(‪)57‬‬ ‫ءامنوا‬

‫فیوفّیهم أجورهم‬ ‫وأ ّما ا ّلذین‬

‫وعملواالصّالحات‬

‫الأیات‬ ‫ذلک نتلوه علیک من‬

‫وال ّذکرالحکیم(‪)58‬‬

‫الح ّق من رّبّک فلاتکن ّمن الممترین(‪)61‬‬ ‫إنّ مثل عیسی عندالله کمثلءادم خلقه من تراب ث ّم قال له کن فیکون(‪)59‬‬

‫أبناءناوأبناءکم ثمّ نبتهل‬ ‫فمن حاجّک فیه من بعدماجاءک من العلم فقل تعالوا ندع‬

‫ونساءنا ونساءکم‬

‫فنجعل ّلعنت الله علی الکاذبین(‪)61‬‬ ‫وأنفسناوأنفسکم‬

‫‪05‬‬

‫‪-62‬بیان اینکه قصه حضرت عیسی(ع)رابیان کردیم حق است نه آنکه نصاری ادعا می کنند وتأکیدبراینکه معبودی جز الله نیست‪.‬‬

‫‪-63‬ادامه آیه قبل‪-64 .‬دعوت ازاهل کتاب به سوی نقطه مشترک اعتقادی(توحید‪-‬عدم شرک)‪.‬‬

‫‪-65‬نزاع شما درباره ابراهیم(ع)بی اساس است‪-66 .‬توبیخ اهل کتاب به خاطربحث درموردچیزی که علم ندارندوباتاریخ سازگار نیست‪.‬‬

‫‪-67‬بیان اینکه حضرت ابراهیم(ع)نه یهودی است نه نصرانی بلکه متمایل به حق وموحدی است خالص وتسلیم خدا‪.‬‬

‫‪-68‬رسول خداومؤمنان به اوکه ازاصول مکتب ابراهیم پیروی می کنندنزدیک ترین افراد نسبت به اوهستند‪.‬‬

‫‪-69‬بیان نسبت سوءاهل کتاب درموردمؤمنان‪-71 .‬سرزنش اهل کتاب بخاطر کفربه آیات خدا‪.‬‬

‫فإن تو ّلوا فإنّ الله علیم بالمفسدین(‪)63‬‬ ‫لهو القصص الحق‬ ‫إنّ هذا‬

‫وما من إله إلّاالله‬

‫وإنّ الله لهو العزیز‬

‫أ ّلانعبدإ ّلاالله‬ ‫الحکیم(‪)62‬‬

‫ولانشرک به شیئاً‬ ‫قل یاأهل الکتاب تعالوا إلی کلم ٍه سوا ٍءبینناوبینکم‬

‫فقولوااشهدوابأنّامسلمون(‪64‬‬ ‫فإن تو ّلوا‬ ‫ولایتّخذبعضنابعضاًأرباب ًامن دون الله‬

‫التوراه‬

‫إ ّلا من بعده أفلا تعقلون(‪)65‬‬ ‫یاأهل الکتاب لم تحا ّجون فی إبراهیم وماأنزلت و‬

‫الانجیل‬

‫والله یعلم وأنتم لاتعلمون(‪)66‬‬ ‫هاأنتم هؤلاءحاججتم فیمالکم به علم فلم تحا ّجون فیما لیس لکم به علم‬

‫یهودیّاً‬ ‫وماکان ابراهیم‬

‫ل ّلذین ا ّتبعوه‬ ‫ولانصرانیّاً‬

‫وهذاالنّب ّی‬ ‫إ ّن أولی النّاس بإبراهیم‬ ‫ولکن کان حنیف ًا‬

‫والله ولیّ المؤمنین(‪)68‬‬ ‫والّذین ءامنوا‬ ‫ّمسلم ًا‬

‫وما کان من المشرکین(‪)67‬‬

‫ومایضلّون إ ّلاأنفسهم‬ ‫و ّدت طائف ٌه مّن أهل الکتاب لویضلّونکم‬

‫ومایشعرون(‪)69‬‬

‫یاأهل الکتاب لم تکفرون بآیات الله وأنتم تشهدون(‪)71‬‬

‫……‬

‫‪05‬‬

‫‪ -71‬سرزنش اهل کتاب به خاطرآمیختن حق وباطل وکتمان حق باآنکه حق رامی دانند‪.‬‬

‫‪-72‬پرده برداری ازیکی ازنقشه های شوم یهود(اینکه ازهروسیله ای برای تزلزل مؤمنان استفاده میکنند)‪.‬‬

‫‪-73‬ادامه توطئه یهود(توصیه یهودیان به یکدیگربه اینکه ایمان به اسلام باید ظاهری باشد)‪.‬‬

‫‪-74‬جواب خدابه رفتار یهودیان‪-‬اختصاص فضل ورحمت خدابه افرادبراساس مشیتش‪-75 .‬معرفی یهود‬

‫‪-76‬مشخص کردن ملاک برتری افرادوابطال افکارنژادپرستانه یهود‪.‬‬

‫‪-77‬بیان جزای کسانی که پیمانهای الهی رابه بهای اندک می فروشند(جزای افرادمقابل من اوفی بعهده)‬

‫وأنتم تعلمون(‪)71‬‬ ‫تلبسون الحق بالباطل‬ ‫ادامه آیه‪71‬‬
‫یاأهل الکتاب لم‬

‫وتکتمون الحق‬

‫ءامنوا بالّذی أنزل علی الّذین ءامنواوجه ال ّنهار واکفرواءاخره لع ّلهم یرجعون(‪)72‬‬

‫واس ٌع‬ ‫ولاتؤمنوا إلّالمن تبع دینکم‬ ‫وقالت طائفهٌ من أهل الکتاب‬

‫علی ٌم (‪)73‬‬ ‫إنّ الفضل بید الله یؤتیه من یشاء والله‬ ‫قل‬ ‫قل إ ّن الهدی هدی الله أن یؤتی أح ٌد ّمثل ماأ ِتیتُم‬

‫والله ذوالفضل العظیم(‪)74‬‬ ‫یخت ّص برحمته من یشاء‬ ‫أو یحاجّوکم عند ربّکم‬

‫ومن أهل الکتاب من إن تأمنه بقنطارٍیؤده إلیک‬

‫ومنهم ّمن إن تأمنه بدینارٍ ّلایؤ ّده إلیک إ ّلا مادمت علیه قائم ًا‬

‫قالوالیس علینا فی الامّیّن سبیل‬ ‫ذلک بأ ّنهم‬

‫ویقولون علی الله الکذب وهم یعلمون(‪)75‬‬

‫أوفی بعهده‬

‫فإنّ الله یحبّ المتقین(‪)76‬‬ ‫بلی من‬

‫وا ّتقی‬

‫لاخلاق لهم فی الآخره‬ ‫بعهد الله‬
‫وأیمانهم‬
‫ولایک ّلمهم الله‬ ‫ثمن ًاقلیل ًا اولئک‬ ‫إ ّن ا ّلذین یشترون‬

‫ولا ینظرإلیهم یوم القیامه‬

‫ولا یز ّکهم‬

‫ولهم عذابٌ ألیم(‪)77‬‬

‫‪05‬‬

‫‪ -78‬بیان یکی دیگر ازخیانت های یهود(تحریف سخنان خدا ونسبت دادن آن به خدا)‪.‬‬

‫‪ -79‬نفی ادعای اهل کتاب براینکه سخنان انحرافی خودرا(مسئله خدایی عیسی)به عیسی نسبت می دادند وبیان اینکه پیامبران مردم رابه بشرپرستی‬
‫دعوت نمی کنند‪-81 .‬ادامه آیه قبل‬

‫‪ -81‬بیان وحدت ادیان الهی واهداف انبیاء واینکه همه ادیان‪،‬مکمل یگدیکر می باشند‪.‬‬

‫‪-82‬تاکیدمیثاق پیش گرفته ومعرفی سرباز زنندگان بعنوان فاسق‪.‬‬

‫‪ -83‬بیان اینکه در حالی که دین خدا یکی است وهمه موجودات بااختیاروبی اختیار تسلیم هستندپس چرا اهل کتاب اسلام نمی آورند‪.‬‬

‫یلوون ألسنتهم بالکتاب لتحسبوه من الکتاب وماهومن الکتاب‬ ‫وإ ّن منهم لفریقاً‬

‫ویقولون هومن عند الله و ماهو من عند الله‬

‫و یقولون علی الله الکذب و هم یعلمون(‪)78‬‬

‫أیأمرکم‬ ‫ثمّ یقول للنّاس کونوا عباداً لّی من دون الله‬ ‫الکتاب‬

‫بالکفر‬ ‫بماکنتم تعلّمون الکتاب‬ ‫ولکن کونوا ربان ّیین‬ ‫والحکم‬ ‫ماکان لبشرٍ أن یؤتیه الله‬
‫بعد‬ ‫وبما کنتم تدرسون(‪)97‬‬ ‫الملائکه‬
‫والنّب ّوه‬

‫إذأنتم‬ ‫ولا یأمرکم أن تتخذوا أرباب ًا‬

‫مسلمون(‪)81‬‬ ‫والنّبیّین‬

‫الکتاب‬

‫ثم جاءکم رسو ٌل مصدقٌ‬ ‫وإذأخذالله میثاق النّبیّین لماءاتیتکم من‬

‫و حکمهٍ‬

‫فاشهدوا‬ ‫أقررتم‬ ‫لتؤمنن‬

‫قالوا أقررنا قال‬ ‫قال‬ ‫لمامعکم‬

‫وأ َنامعکم مّن الشّاهدین(‪)81‬‬ ‫وأخذتم علی ذلکم إصری‬ ‫ولتنصر ّنه‬

‫فاولئک هم الفاسقون(‪)82‬‬ ‫فمن تولّی بعدذلک‬

‫طوع ًا‬ ‫ال ّسماوات‬
‫وکرهاً‬
‫وله أسلم من فی‬

‫والارض‬ ‫أفغیر دین الله یبغون‬

‫وإلیه ترجعون(‪)83‬‬

‫‪55‬‬

‫‪-84‬بیان وحدت انبیاءوادیان الهی وعدم تفرقه بین ایشان‪.‬‬

‫‪-85‬نتیجه گیری کلی هرکس اسلام رانپذیرد ازسعادت محروم است‪.‬‬

‫‪ -86‬محال بودن ایمان مرتدین(به خاطرعنادولجاجت)‪.‬‬

‫‪-87‬جزای مرتدین‪-88 .‬ادامه جزای مرتدین‬

‫‪-89‬وجود راهی برای بازگشت(توبه واصلاح اعمال بد بااعمال خوب)‪-91 .‬بیان علت جزای مرتدین لجوج‪.‬‬

‫‪-91‬کافر معاند که باعنادوکفرخودبمیرد‪،‬هیچ چیز وهیچ کس اورا ازعذاب خدانجات نخواهد داد‪.‬‬

‫إبراهیم‬ ‫بالله‬ ‫قل ءام ّنا‬
‫وإسماعیل‬ ‫وماأنزل علینا‬

‫وإسحاق‬ ‫وماأنزل علی‬
‫ویعقوب‬
‫لا نفرّق بین أحدٍمنهم‬ ‫والأسباط موسی‬
‫ونحن له مسلمون(‪)84‬‬ ‫وماأوتی وعیسی‬
‫والنّب ّییون من ر ّبهم‬

‫فلن یقبل منه‬ ‫ومن یبتغ غیرالاسلام دین ًا‬
‫وهو فی الآخره من الاخاسرین(‪)58‬‬

‫والله لایهدی القوم الظّالمین(‪)86‬‬ ‫وشهدوا أ ّن ال ّرسول ح ٌق‬ ‫کیف یهدی الله قوماًکفروا بعد إیمانهم‬
‫وجاءهم الب ّینات‬

‫خالدین فیها‬ ‫أجمعین(‪)87‬‬ ‫الله‬ ‫أنّ علیهم لعنه‬ ‫اولئک جزاءهم‬
‫لایخفّف عنهم العذاب‬ ‫والملائکه‬

‫ولا هم ینظرون(‪)88‬‬ ‫والنّاس‬

‫غفو ٌر‬ ‫فإ ّن الله‬ ‫تابوامن بعد ذلک‬ ‫إ ّلاالّذین‬
‫َّرحی ٌم(‪)89‬‬ ‫وأصلحوا‬

‫لّن تقبل توبتهم‬ ‫إنّ ا ّلذین کفروا بعد إیمانهم ثمّ ازدادوا کفر ًا‬
‫وأولئک هم ال ّضالون(‪)91‬‬

‫فلن یقبل من أحدهم ّملءالارض ذهباً ول َو افتدی به‬ ‫کفروا‬
‫واولئک لهم عذا ٌب ألی ٌم‬ ‫إ ّن ا ّلذین‬
‫وما لهم مّن ّناصرین(‪)91‬‬
‫وماتوا وهم کفّا ٌر‬

‫‪55‬‬

‫‪ -92‬بیان راهکار ایمان واقعی(اینکه به خاطر خداازعلاقه خود بگذرید)تأکیدبرانفاق‪.‬‬

‫‪-94‬کسانی که به خداافترا می بندنددروغگوهستند‪.‬‬ ‫‪ -93‬حلیت غذاها قبل از نزول تورات‪.‬‬

‫‪-95‬راست گفتن خدا واینکه این تهمت های یهود درآیین ابراهیم نبودپس ازآیین ابراهیم حق راپیروی کنید‪.‬‬

‫‪ -97‬بیان امتیارات دیگری برای خانه خدا‪.‬‬ ‫‪-96‬انتخاب کعبه برای قبله تعجبی ندارد‪.‬‬

‫‪ -99‬سرزنش اهل کتاب به خاطر بستن راه خدا یا کج جلوه دادن آن‪.‬‬ ‫‪ -98‬سرزنش اهل کتاب به خاطرکفربه آیات الهی‪.‬‬

‫‪ -111‬هشداربه مؤمنان که ازاهل کتاب اطاعت نکنید‪.‬‬

‫ح ّتی تنفقوا ممّا تحبّون‬ ‫لن تنالواالبرَّ‬

‫وما تنفقوا من شی ٍء فإنّ الله به علیمٌ(‪)92‬‬

‫قل فأتوا بالتّوراه فاتلوها إن کنتم صادقین(‪)93‬‬

‫فمن افتری علی الله الکذب من بعد ذلک فأولئک هم الظّالمون(‪)94‬‬ ‫کل الطعام کان حلاً ّلبنی إسرائیلَ إ ّلاماحرّم إسرائیلُ علی نفسه من قبل أن تنزّل التوراه‬

‫حنیفاً‬ ‫فا ّتبعوا ملهَ إبراهیم‬ ‫قل صدق الله‬

‫وماکان من المشرکین(‪)95‬‬ ‫مبارکاً‬

‫وه ًدی للعالمین(‪)96‬‬ ‫إنّ اول بیتٍ وضع للنّاس ل ّلذی بب ّکهُ‬

‫ءایا ٌت ب ّینا ٌت‬ ‫فیه‬

‫ّمَقام إبراهیم‬

‫ومن دخله کانءامنًا‬

‫ومن کفر فإنّ الله غنیٌّ عن العالمین(‪)97‬‬ ‫ولله علی ال ّناس ح ّج البیت من استطاع إلیه سبی ًلا‬

‫قل یاأهل الکتاب لم تکفرون بآیات الله والله شهی ٌدعلی ما تعملون(‪)98‬‬

‫قل یاأهل الکتاب لم تصدّون عن سبیل الله من ءامن تبغونها عوج ًا وأنتم شهداء وما الله بغافلٍ ع ّماتعملون(‪)99‬‬
‫إن تطیعوا فریق ًا مّن الّذین اوتواالکتاب یر ّدوکم بعد إیمانکم کافرین(‪)111‬‬
‫یاأیها ا ّلذین ءامنوا‬
‫‪….‬‬

‫‪55‬‬

‫‪-111‬پرسش از روی تعجب مؤمنان که چگونه بعد از ایمانتان کافر می شوید‪.‬‬

‫‪-112‬دعوت مؤمنان به تقوای واقعی(عبودیت محض)‪.‬‬

‫‪-113‬دعوت به تمسک به ریسمان الهی وعدم تفرقه ویادآوری نعمات الهی درگذشته‪.‬‬

‫‪-115‬دعوت به پرهیز از تفرقه‪.‬‬ ‫‪-114‬دعوت به امربه معروف ونهی ازمنکر‪.‬‬

‫‪116‬و‪-117‬جدایی مؤمنان و کافران درروز قیامت ورسیدن هریک به جزای اعمالشان‪.‬‬

‫‪-118‬دعوت به ایمان واتحاد وعدم تفرقه همه آیات خداست وسرپیچی ازآن عذاب دارد‪.‬‬

‫تتلی علیکم ءایات الله‬ ‫ادامه آیه ‪ 111‬وکیف تکفرون وأنتم‬

‫وفیکم رسول ُه ومن یعتصم بالله فقد هدِیَ إلی صرا ٍط مستقیمِ(‪)111‬‬

‫ا ّتقوا الله حقّ تقاته‬

‫یاأیها ا ّلذین ءامنوا ولاتموت ّنَ إلّا وأنتم مسلمون(‪)112‬‬

‫واعتصموا بحبل الله جمیع ًا‬

‫کنتم أعدا ًء فأ ّلف بین قلوبهم فأصبحتم بنعمته إخوان ًا کذلک یب ّین الله لکم ءایاته لعلّکم‬ ‫ولا تف َّرقوا‬

‫واذکروا نعمت الله علیکم إذ‬

‫تهتدون(‪)113‬‬ ‫وکنتم علی شفا حفر ٍه مّن ال ّنار فأنقذکم منها‬

‫یدعون إلی الخیر‬

‫ویأمرون بالمعروف وأولئک هم المفلحون(‪)114‬‬ ‫ولتکن منکم أم ٌه‬

‫وینهون عن المنکر‬

‫تف ّرقوا‬

‫وأولئک لهم عذا ٌب عظیمٌ(‪)115‬‬ ‫ولاتکونوا کالّذین‬

‫واختلفوا من بعد ما جاءهم الب ّینات‬

‫فذوقوا العذاب بما کنتم تکفرون(‪)116‬‬ ‫أکفرتم بعد إیمانکم‬ ‫تبیضُّ وجوهٌ فأ ّماا ّلذین اسو َّدت وجوههم‬
‫و تسو ُّد وجوهٌ وأ ّما ا ّلذین ابیضَّت وجوههم‬
‫یوم‬

‫ففی رحمه ِ الله هم فیها خالدون(‪)117‬‬

‫تلک ءایات الله نتلوها علیک بالح ّق‬
‫وماالله یرید ظلم ًا ّللعالمین(‪)118‬‬

‫‪55‬‬

‫‪ -119‬بیان علت اینکه خدا ظلم نمی کند‪.‬‬
‫‪ -111‬علت برتری امت پیامبر(ص)برسایر امت ها‪.‬‬
‫(‪ -)111-121‬تقویت قلوب مؤمنان درمقابل قصدسوء اهل کتاب وتوصیه ایشان به پرهیزاز دشمنی باآنان‪.‬‬
‫‪ -111‬نوید به مؤمنان به اینکه مخالفان نمی توانندبه آنها ضرری بزنند‪.‬‬
‫‪ -112‬بیان ذلت مخالفان(مخصوصا یهود)(راه نجات ازذلت‪،‬تمسک به ریسمان الهی وتمسک به مسلمانان است)‬
‫‪ -113‬گروهی ازیهودپیوسته مشغول اطاعت خداهستند(بیان مساوی نبودن همه اهل کتاب وتجلیل از گروهی ازآنان)‬

‫‪ -114‬ادامه تجلیل از بعضی اهل کتاب‪.‬‬
‫‪ -115‬بشارت اهل کتاب مؤمن که حتما نتیجه اعمالشان راخواهند دید‪.‬‬

‫وماالله یرید ظلم ًاللعالمین(‪)118‬‬

‫وإلی الله ترجع الأمور(‪)119‬‬ ‫ما فی السماوات‬ ‫ولله‬
‫وما فی الارض‬

‫ّمنهم المؤمنون‬ ‫ولوءامن اهل الکتاب لکان خیراً ّلهم‬ ‫تأمرون بالمعروف‬ ‫کنتم خیرأم ٍه أخرجت لل ّناس‬
‫وأکثرهم الفاسقون(‪)111‬‬ ‫وتنهون عن المنکر‬ ‫لن یض ّروکم إ ّلا أذًی‬

‫وتؤمنون بالله‬

‫بما عصوا‬ ‫کانوا یکفرون بآیات الله‬ ‫وإن یقاتلوکم یولّوکم الأدبار ثمّ لاینصرون(‪)111‬‬
‫َّوکانوا یعتدون(‪)112‬‬
‫بحبل مّن الله ذلک بأنّهم‬ ‫ضربت علیهم الذّلهُ أین ماثقفوا إ ّلا‬

‫ویقتولون الأنبیاء بغیر حقٍ ذلک‬ ‫وحبلٍ ّمن النّاس‬

‫وباءو بغض ٍب ّمن الله‬

‫وضربت علیهم المسکنهُ‬

‫ءاناء الّیل وهم یسجدون(‪)113‬‬ ‫قائم ٌه‬ ‫لیسوا سوا ًء مّن اهل الکتاب أم ٌه‬
‫یتلون آیات الله‬

‫یؤمنون بالله‬
‫والیوم الأخر‬

‫و أولئک من ال ّصالحین(‪)114‬‬ ‫یأمرون بالمعروف‬

‫وینهون عن المنکر‬

‫ویسارعون فی الخیرات‬

‫فلن یکفروه‬ ‫وما یفعلوا من خیرٍ‬
‫والله علیمٌ بالم ّتقین(‪)115‬‬

‫‪55‬‬

‫‪ -116‬اموال واولاد‪،‬کافران راازخدابی نیاز نخواهد کردوجایگاهشان آتش است‪.‬‬

‫‪ -117‬بیان مثال برای پوچی اعمال کافران‪.‬‬

‫‪ -118‬هشداربه مؤمنان که غیر خودرامحرم اسرار ودوست خود انتخاب نکنند‪.‬‬

‫‪-119‬بیان دوستی مؤمنان نسبت به بعضی دشمنان ودشمنی شدید آنها نسبت به مؤمنان‪.‬‬

‫‪-121‬ادامه بیان دشمنی دشمنان وبشارت مؤمنان به بی اثرشدن کیدکافران درصورت پیشه نمودن صبر وتقوا‪.‬‬

‫‪-121‬شروع داستان احد انتخاب محل جنگ ودامنه کوه احد‪.‬‬

‫أموالهم‬

‫ّمن الله شیئاًٌ وأولئک أصحاب ال ّنار هم فیها خالدون(‪)116‬‬ ‫إنّ ا ّلذین کفروا لن تغنی عنهم‬

‫ولاأولادهم‬

‫وما ظلمهم الله‬

‫مثل ماینفقون فی هذه الحیوه الدّنیاکمثل ریحٍ فیهاصرٌّ أصابت حرث قو ٍم ظلموا أنفسهم فأهلکته‬

‫ولکن أنفسهم یظلمون(‪)117‬‬

‫لایألونکم خبال ًا‬

‫یاأیّهاالّذین ءامنوا لات ّتخذوا بطان ًه مّن دونکم و ّدوا ماعنتّم‬

‫قد بدت البغضاء من أفواههم‬

‫وما تخفی صدورهم أکبر‬

‫قد ب ّینّا لکم الآیات إن کنتم تعقلون(‪)118‬‬

‫ولا یحبّونکم‬

‫وإذا لقوکم قالوا ءام ّنا‬ ‫هاأنتم أولاءتحبّونهم‬

‫وإذاخلوا ع ّضوا علیکم الأنامل من الغی‬ ‫وتؤمنون بالکتاب ک ّله‬

‫قل موتوا بغیظکم‬

‫إنّ الله علیمٌ بذات ال ّصدور(‪)119‬‬

‫تسؤهم‬ ‫إن تمسسکم حسنهٌ‬

‫یفرحوا بها‬ ‫وإن تصبکم س ّیئهٌ‬

‫تصبروا‬

‫لایضرّکم کیدهم شیئا‬ ‫وإن‬

‫إنّ الله بما یعملون محیط(‪)121‬‬ ‫و تتّقوا‬

‫سمیعٌ‬

‫وإذ غدوت من أهلک تب ّوئ المؤمنین مقاعد للقتال والله‬

‫علیمٌ‬

‫‪50‬‬

‫‪-122‬سرزنش سستی کنندگان درجنگ‪-123 .‬بیان شواهدی ازجنگ بدر بایاری خدا‪،‬نصرت نصیب مؤمنان شد‪.‬‬

‫‪-124‬شرح چگونگی امدادخداونددرجنگ بدر(امداد با سه هزار فرشته)‬

‫‪ -125‬وعده نصرت مجدد خدادرصورت صبر وتقوا‪.‬‬

‫‪-126‬پیروزی واقعی به دست خداست‪-‬مؤمنان به جای خدابه اسباب دیگرحتی فرشته ها دل خوش نکنیدواز یادخداغافل نشوید‪.‬‬

‫‪ -127‬هدف ازیاری کردن مؤمنان‪،‬نابودکردن وخوارکردن کفارکه نتیجه آن ناکامی آنان است‪.‬‬

‫‪-128‬پیروزی وشکست به دست خداست وخداست که عاقبت (بخشش یاعذاب)رامشخص می کند‪.‬‬

‫‪ -129‬خدای مالک آسمان ها وزمین اختیار عذاب یابخشش را دارد‪.‬‬

‫‪-131‬نهی از ربا خواری(ازلوازم انفاق واحسان‪،‬ترک ربا است)‬

‫‪ -132‬تشویق مؤمنان به اطاعت ازخداورسول‪.‬‬ ‫‪ -131‬تهدید ربا خوار‪.‬‬

‫إذه ّمت طائِفتان منکم أن تفشلا والله ول ّیهما وعلی الله فلیتوکّل المؤمنون(‪)122‬‬

‫فا ّتقوا الله لعلّکم تشکرون(‪)123‬‬ ‫ولقدنصرکم الله ببد ٍر وأنتم أذلهٌ‬

‫إذتقول للمؤمنین ألن یکفیکم أن یمدّکم ربّکم بثلاثه ءالافٍ مّن الملائک ِه منزلین(‪)124‬‬

‫تصبروا‬

‫یمددکم ر ّبکم بخمس ِه ءالا ٍف ّمن الملائکهِ مسوّمین(‪)125‬‬ ‫ویأتوکم مّن فورهم هذا‬ ‫بلی إن‬

‫وتتّقوا‬

‫فینقلبوا خائبین(‪)127‬‬ ‫لیقطع طرفاً مّن ا ّلذین کفروا‬ ‫وما جعله الله إلّا بشری لکم‬
‫أویکبتهم‬ ‫ولتطمئّن قلوبکم به‬

‫العزیز‬
‫وماال ّنصر إ ّلا من عند الله‬

‫الحکیم(‪)126‬‬

‫أو یتوب علیهم‬

‫فإ ّنهم ظالمون(‪)128‬‬ ‫لیس لک من الأمرشی ٌء‬

‫أویعذّبهم‬

‫یغفر لمن یشاء غفو ٌر‬ ‫مافی السّماوات‬
‫ومافی الارض‬
‫والله‬ ‫ولله‬

‫رحیمٌ(‪)129‬‬ ‫ویعذّب من یشاء‬

‫لا تأکلوا ال ّربا أضعاف ًا ّمضاعف ًه‬

‫لع ّلکم تفلحون(‪)131‬‬ ‫وا ّتقوا الله‬ ‫یاأیّها ا ّلذین ءامنوا‬

‫واتّقواالنّار الّتی أعدّت للکافرین(‪)131‬‬

‫الله‬

‫لع ّلکم ترحمون(‪)132‬‬ ‫وأطیعوا‬

‫والرّسول‬

‫و سارعوا‪....‬‬

‫‪55‬‬

‫‪ -133‬تشویق مؤمنان به شتاب درکسب آمرزش الهی ومژده بهشت به آنها‪.‬‬

‫‪ -134‬معرفی متقین(سخاوتمند‪-‬کنترل خشم‪-‬عفوازخطای مردم ودرنتیجه محسن هستند)‬

‫‪ -135‬بیان صفات دیگر متقین(یادالهی وتوبه واستغفار بلافاصله بعدازارتکاب گناه)‬

‫‪ -136‬بیان جزای متقین(متقین اهل عمل هستندنه بی تفاوت وتنبل)‬

‫‪ -137‬دعوت به مطالعه تاریخ وتوجه به سنت خدا دررفتاربا مکذبان‪.‬‬

‫‪ -138‬قرآن ‪،‬بیان‪ ،‬هدایتگروپند برای متقین(جمع بندی این قسمت)‬

‫‪ -139‬نهی مؤمنان از حزن واندوه وسستی کردن در جنگ‪.‬‬

‫‪-141‬بیان علت برای دستورسستی نکردن وناراحت نشدن‪.‬‬

‫مغفر ٍه ّمن ر ّبکم‬

‫ال ّسموات‬ ‫وسارعوا إلی‬

‫أع ّدت للمتّقین(‪)133‬‬ ‫وجنّهٍ عرضها‬

‫والارض‬

‫ال ّسرّاء‬

‫ینفقون فی وال ّض ّراء‬

‫الّذین والکاظمین الغی‬

‫والله یحبّ المحسنین(‪)134‬‬ ‫والعافین عن النّاس‬

‫فاستغفروالذنوبهم ومن یغفر ال ّذنوب إلّاالله‬ ‫ذکروا الله‬ ‫إذا فعلوا فاحشهً‬
‫أو‬
‫والّذین‬
‫ظلمواأنفسهم‬

‫وهم یعلمون(‪)135‬‬ ‫ولم یصرّواعلی ما فعلوا‬

‫ّمغفرهٌ ّمن ر ّبهم‬ ‫أولئک جزاءهم‬
‫وج ّنا ٌت تجری من تحتها الأنهار خالدین فیها‬
‫ونعم أجرالعاملین(‪)136‬‬

‫فانظروا کیف کان عاقبهُ المک ّذبین(‪)137‬‬ ‫فسیروا فی الارض‬ ‫قدخلت من قبلکم سننٌ‬

‫بیا ٌن لل ّناس‬
‫هذا وهدًی‬

‫و موعظهٌ ّللم ّتقین(‪)138‬‬

‫وأنتم الأعلون إن کنتم مّؤمنین(‪)139‬‬ ‫ولا تهنوا‬

‫إن یمسسکم قرحٌ فقد مسّ القوم قر ٌح مثله‬ ‫ولا تحزنوا‬

‫والله لایحبّ ال ّظالمین(‪)141‬‬ ‫ولیعلم ا ّلذین ءامنوا‬ ‫وتلک الأ ّیام نداولها بین ال ّناس‬
‫وی ّتخذ منکم شهداء‬

‫ولیمح ّص‪.....‬‬

‫‪55‬‬

‫‪-141‬به وجود آوردن شکست ها وپیروزی ها برای تشخیص انسان های مؤمن از کافر وخالص از ناخالص می باشد‪.‬‬
‫‪ -142‬رد پندار ورود به بهشت بدون امتحان(با آزمایشاتی باید مجاهدان وصابران ازغیر آنهاجداشوند)‬

‫‪ -143‬سرزنش عده ای به خاطر اینکه آرزوی شهادت می کردند اما وقت جهاد وفادار نماندند ودرجنگ شرکت نکردند‪.‬‬
‫‪-144‬سرزنش عده ای که ایمانشان وابسته به شخص پیامبربود وباشنیدن خبرمرگ حضرت درجنگ احد ازدین برگشتند‪.‬‬

‫‪ -145‬مرگ انسان به اذن خدا وسنت الهی است وسعی انسان هیچ گاه ضایع نمی شود‪.‬‬
‫‪-146‬یادآوری شجاعت وایمان یاران انبیاء وگذشته به منظور توبیخ وتشویق وموعظه مؤمنان که درآینده وضعیت جنگ احد پیش نیاید‪.‬‬

‫‪-147‬دعای ربیون‪-148 .‬جزای دنیوی واخروی محسنان(صابران)‬

‫ولمّایعلم الله الذین جاهدوا منکم‬ ‫ولیمحصّ الله الّذین ءامنوا‬
‫و‬ ‫ویمحق الکافرین(‪)141‬‬

‫ویعلم الصّابرین(‪)142‬‬ ‫أم حسبتم أن تدخلواالج ّنهَ و‬

‫ولقد کنتم تم ّنون الموت من قبل أن تلقوه فقد رأیتموه وأنتم تنظرون(‪)143‬‬

‫انقلبتم علی أعقابکم‬ ‫ّمات‬
‫ومن ینقلب علی عقبیه‬ ‫وما محمّد إ ّلارسولٌ قد خلت من قبله الرّسل أفأن أو‬

‫قتل‬

‫فلن یضرّالله شی ًئا وسیجزی الله الشّاکرین(‪)144‬‬

‫نؤته منها‬ ‫ومن یرد ثواب الدنیا‬ ‫وما کان لنفس أن تموت إ ّلابإذن الله کتاباً مّؤ ّجل ًا‬
‫وسنجزی الشّاکرین(‪)145‬‬ ‫ومن یرد ثواب الأخر ِه‬

‫نؤته منها‬

‫فما وهنوا لما أصابهم فی سبیل الله‬

‫والله یح ّب الصّابرین(‪)146‬‬ ‫وما ضعفوا‬ ‫وکأیّن ّمن ّنب ٍّی قاتل معه ر ّب ّیون کثی ٌر‬

‫اغفرلنا ذنوبنا‬ ‫ومااستکانوا‬

‫وإسرافنا فی أمرنا‬ ‫وماکان قولهم إلّا أن قالوا ر ّبنا‬

‫وث ّبت أقدامنا‬

‫وانصرنا علی القوم الکافرین(‪)147‬‬

‫ثواب الدّنیا‬ ‫فاتاهم الله‬
‫والله یح ّب المحسنین(‪)148‬‬

‫وحسن ثواب الأخره‬

‫‪55‬‬

‫‪ -149‬نهی مؤمنان از اطاعت کردن ازکافران‪.‬‬
‫‪ -151‬بیان اینکه خدا بهترین مولاست به منظور نصیحت به اینکه فریب وسوسه های دشمنان را نخورید وتسلیم قدرت پوشالی آنها نشوید‪.‬‬

‫‪ -151‬دلگرم کردن مؤمنان بابیان یکی ازموارد سرپرستی خدا(ایجاد رعب دردل های مشرکان)‬
‫‪ -152‬تثبیت صدق وعده خدا برپیروزی به شرط صبر وتقوا‪.‬‬
‫‪ -153‬اشاره به صحنه پایانی جنگ احد‪.‬‬

‫فتنقلبوا خاسرین(‪)149‬‬ ‫یر ّدوکم علی أعقابکم‬ ‫یاأیّها الّذین ءامنوا إن تطیعوا ا ّلذین کفروا‬

‫الله مولاکم‬

‫بل‬

‫وهو خیرالنّاصرین(‪)151‬‬

‫بما أشرکوابالله مالم ینزّل به سلطاناً‬ ‫ا ّلذین کفروا ال ّرعب‬ ‫سنلقی فی قلوب‬

‫ومأواهم النّار وبئس مثوی الظّالمین(‪)151‬‬

‫فشلتم‬

‫منکم مّن یرید الدّنیا‬ ‫وتنازعتم فی الأمر‬ ‫ولقد صدقکم الله وعده إذتح ّسونهم بإذنه ح ّتی إذا‬

‫وعصیتم ّمن بعد ماأراکم ّماتحبّون‬

‫ومنکم ّمن یرید الأخره‬

‫لیبتلیکم‬ ‫ثمّ صرفکم عنهم‬

‫والله ذو فضلٍ علی المؤمنین(‪)152‬‬ ‫ولقد عفا عنکم‬

‫تصعدون‬

‫علی مافاتکم‬ ‫والرّسول یدعوکم فی أخراکم‬ ‫إذ‬

‫والله خبیرٌبماتعملون(‪)153‬‬ ‫فأثابکم غمّ ًا بغ ّمٍ ّلکیلاتحزنوا‬ ‫ولا تلوون علی أحدٍ‬

‫ولاماأصابکم‬

‫‪55‬‬

‫‪ -154‬بیان یکی دیگراز الطاف خداپس از جنگ احد(خواب وآرامش پس از غم واضطراب)‬
‫‪ -155‬اشاره به این اصل که شرط پیروزی درجنگ‪،‬پاک کردن دل از گناهان است وگرنه شیطان حتمابه خاطرگناهان‪،‬آنها راخواهدلغزانید‪.‬‬

‫‪ -156‬هشدار به مؤمنان که تحت تأثیر سخنان مسموم کفار درمورد مرگ افراد قرار نگیرند‪.‬‬
‫‪ -157‬کشته شدن یا مردن در راه خدا ومعرفت ورحمت الهی رادرپی دارد‪.‬‬
‫‪-158‬مرگ به معنای نابودی نیست ودریچه ای است برای زندگی ابدی‪.‬‬

‫ثمّ أنزل علیکم من بعدالغمّ أمنهً نعاس ًا یغشی طائفهً منکم‬

‫قدأهمّتهم أنفسهم‬

‫وطائفهٌ یظنّون بالله غیرالحقّ ظنّ الجاهل ّیه‬

‫یقولون هل لّنامن الأمر من شی ٍء قل إنّ الأمرکلّه لله‬

‫یخفون فی أنفسهم مّالایبدون لک‬

‫یقولون لو کان لنا من الأمرشیءٌ مّاقتلنا ههنا‬

‫ولیبتلی الله مافی صدورکم‬

‫والله علیمٌ بذات ال ّصدور(‪)154‬‬ ‫لبرز الّذین کتب علیهم القتل إلی مضاجعهم و‬ ‫قل لو کنتم فی بیوتکم‬

‫ولیمحصّ مافی قلوبکم‬

‫غفورٌ‬ ‫إنّ الله‬ ‫إنّما استزلّهم الشّیطان ببعض ماکسبوا ولقد عفا الله عنهم‬ ‫إ ّن الّذین تو ّلوا منکم یوم التقی الجمعان‬
‫حلی ٌم(‪)155‬‬

‫لیجعل الله‬ ‫ما ماتوا‬ ‫ضربوا فی الارض‬
‫ذلک حسرهً‬
‫لّوکانوا عندنا و‬ ‫لاتکونوا کال ّذین کفروا وقالوا لإخوانهم إذا أو‬
‫فی قلوبهم‬
‫ما قتلوا‬ ‫کانوا غ ًّزی‬ ‫یحیی‬ ‫یا أیّهاا ّلذین ءامنوا‬

‫والله و‬

‫یمیت‬

‫والله بما تعملون بصیرٌ(‪)156‬‬

‫لمغفر ٌه من الله‬ ‫قتلتم فی سبیل الله‬

‫خیرٌممّا یجمعون(‪)157‬‬ ‫و‬ ‫ولئن أو‬

‫متّم رحمهٌ‬

‫م ّتم‬

‫لإلی الله تحشرون(‪)158‬‬ ‫ولئن أو‬

‫قتلتم‬

‫‪55‬‬

‫‪ -159‬بیان یکی دیگرازویژگی های پیامبر(نرم خویی ایشان)وسفارش به پیامبربه گذشتن ازخطای مؤمنان واستغفاربرای ایشان ومشورت باآنان وتوکل به خدا‪.‬‬
‫‪ -161‬نتیجه حمایت یا عدم حمایت خداوند از افراد(مؤمنان)‬

‫‪ -161‬رد تصور خیانت پیامبر(ص)(خیانت بامقام نبوت سازگارنیست)‬
‫‪ -162‬دعوت مؤمنان به پیروی ازرضایت خداوپرهیزاز آنچه موجب غضبش است(باطرح سؤال)‬

‫‪ -163‬برای کسانی که ازرضوان الهی تبعیت کنند درجاتی نزدخداوندمی باشد‪.‬‬
‫‪ -164‬بیان نعمت الهی بعثت رسول به مؤمنان وبیان برنامه مهم پیامبر‪.‬‬

‫‪ -165‬تسکین دادن به مسلمانان پس ازجنگ احد باذکر دو نکته‪-1:‬شمانیزدر جنگ قبل دوبرابر این به دشمنان ضربه وارد کردید‪ -2.‬علت این‬
‫مصیبت‪،‬نافرمانی خودتان ازپیامبر(ص)است‪.‬‬
‫فبما رحم ٍه من الله لنت لهم‬

‫فاعف عنهم‬

‫واستغفر لهم‬ ‫لانفضّوا من حولک‬ ‫ولو کنت فظاً غلی القلب‬

‫وشاورهم فی الأمر فإذا عزمت فتوکل علی الله إنّ الله یح ّب المتوکّلین(‪)159‬‬

‫فلا غالب لکم‬ ‫إن ینصرکم الله‬

‫وإن یخذلکم فمن ذاا ّلذی ینصرکم مّن بعده وعلی الله فلیتوکّل المؤمنون(‪)161‬‬

‫یأت بما غلّ یوم القیامه‬ ‫ومن یغلل‬ ‫وما کان لنب ٍّی أن یغ ّل‬
‫ث ّم تو ّفی ک ّل نف ٍس ماکسبت‬
‫وهم لایظلمون(‪)161‬‬

‫أفمن اتّبع رضوان الله کمن باءبسخطٍ مّن الله ومأواه جهنّم وبئس المصیر(‪)162‬‬

‫هم درجاتٌ عندالله والله بصیرٌ بما یعملون(‪)163‬‬

‫یتلوا علیهم ءایاته‬

‫لقد منّ الله علی المؤمنین إذ بعث فیهم رسولاً من أنفسهم ویزکّیهم‬

‫الکتاب‬ ‫ویع ّلمهم‬

‫والحکمه‬

‫وإن کانوا منقبل لفی ضلال ّمبین(‪)164‬‬

‫قل هو من عندأنفسکم إنّ الله علی کلّ شی ٍء قدیر(‪)165‬‬ ‫قلتم أ ّنی هذا‬ ‫أوّ لمّا أصابتکم ّمصیبهٌ قد أصبتم ّمثلیها‬

‫‪55‬‬

‫‪ -166‬مصائب وسیله ای برای شناخت مؤمنان ازمنافقان‪.‬‬

‫‪ -167‬مشخص شدن چهره منافقان از مؤمنان واینکه منافقان همیشه بابهانه های مختلف ازصحنه های جنگ کناره گیری می کنند‪.‬‬

‫‪ -168‬منافقان علاوه برعدم شرکت درجنگ‪ ،‬سعی درتضعیف روحیه وجلوگیری ازحضوردیگران هم داشتند‪.‬‬

‫‪ -169‬بیان حقیقت زنده بودن شهداء جهت جلوگیری ازتأسف بعضی از مؤمنان وبی اثرکردن تبلیغات سوء منافقان‪.‬‬

‫‪ -171‬بیان پاداش شهداء(تنعم وراحتی وشادی شهداء درآخرت)‬

‫‪ -173‬ادامه معرفی مؤمنان‪.‬‬ ‫‪ -171‬بیان جلوه های دیگر ازشهداء‪ -172 .‬معرفی مؤمنان‪.‬‬

‫فبإذن الله‬

‫قاتلوا فی سبیل الله‬ ‫وما أصابکم یوم التقی الجمعان ولیعلم المؤمنین(‪)166‬‬

‫قالوا لو نعلم قتال ًا لّا ّتبعناکم‬ ‫وقیل لهم تعالوا‬

‫أوِادفعوا‬ ‫ولیعلم ا ّلذین نافقوا‬

‫هم للکفر یومئذٍ أقرب منهم للإیمان‬

‫یقولون بأفواههم ّمالیس فی قلوبهم والله أعلم بمایکتمون(‪)167‬‬
‫الّذین قالوالإخوانهم وقعدوا لوأطاعوناماقتلوا قل فادرءواعن أنفسکم الموت إن کنتم صادقین(‪)168‬‬

‫أحیاءٌ عندربّهم یرزقون(‪)169‬‬

‫ولاتحسبنّ الّذین قتلوا فی سبیل الله أمواتاً بل فرحین بماءاتاهم الله من فضله‬

‫أ ّلا خو ٌف علیهم‬

‫ویستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم مّن خلفهم‬

‫ولا هم یحزنون(‪)171‬‬ ‫بنعمهٍ من الله‬

‫ویستبشرون وفض ٍل‬

‫وأ ّن الله لایضیع أجرالمؤمنین(‪)171‬‬

‫لله‬

‫من بعدماأصابهم القرح‬ ‫الّذین استجابوا‬

‫وال ّرسول‬

‫أحسنوا منهم‬

‫أجرٌ عظیمً(‪)172‬‬ ‫ل ّلذین‬

‫وا ّتقوا‬

‫فاخشوهم‬ ‫الّذین قال لهم ال ّناس إنّ ال ّناس قدجمعوا لکم‬

‫فزادهم إیمان ًا‬

‫حسبنا الله‬

‫وقالوا‬

‫ونعم الوکیل(‪)173‬‬

‫‪55‬‬

‫‪ -174‬مؤمنان بدون درگیری‪ ،‬پیروزمندانه ازتعقیب دشمنان بازگشتند ومشمول رضوان الهی شدند‪.‬‬
‫‪ -175‬ترس نداشتن ازانسانهایی که مؤمنان رااز مواجهه با مشرکان می ترسانند‪.‬‬
‫‪ -176‬رفع حزن ازپیامبر‪.‬‬
‫‪ -177‬کافران هیچ ضرری به خدانمی توانند بزنند‪.‬‬

‫‪ -178‬مهلت داده شده به کافران به نفع آنان نیست ودرنهایت کارشان عذاب مهین است‪.‬‬
‫‪ -179‬بیان قانون کلی(خدا اکتفا به ایمان ظاهری وادعای ایمان نمی کند)بلکه مؤمنان را درآزمایش های مکرر تصفیه میکند‪.‬‬

‫‪ -181‬نهی ازبخل وبیان عاقیت بخل‪.‬‬

‫بنعمهٍ من الله‬

‫لم یمسسهم سوء والله ذوفض ٍل عظی ٍم(‪)174‬‬ ‫وفض ٍل‬ ‫فانقلبوا‬

‫واتّبعوا رضوان الله‬

‫ولاتخافوهم‬ ‫إنّما ذلکم الشّیطان یخ ّوف أولیاءه‬
‫إن کنتم مؤمنین(‪)175‬‬

‫وخافون‬

‫ألّا یجعل لهم حظاً فی الأخرهِ‬ ‫إنّهم لن یضرّوا الله شیئاً یرید الله‬ ‫ولا یحزنک ا ّلذین یسارعون فی الکفر‬
‫ولهم عذابٌ عظیمٌ(‪)176‬‬

‫لن یض ّروا الله شیئ ًا‬ ‫إ ّن الّذین اشتروا الکفر بالإیمان‬
‫ولهم عذا ٌب ألی ٌم(‪)177‬‬

‫ولهم عذابٌ مهینٌ(‪)178‬‬ ‫لیزدادوا إثم ًا‬ ‫ولایحسب ّن ا ّلذین کفروا أ ّنما نملی لهم خی ٌر لّأنفسهم إ ّنما نملی لهم‬

‫ّماکان الله لیذرالمؤمنین علی ماأنتم علیه حتّی یمیز الخبیث من ال ّط ّیب‬

‫بالله‬ ‫فآمنوا‬ ‫ولک ّن الله یجتبی من رّسله من یشاء‬ ‫وماکان الله لیطلعکم علی الغیب‬
‫وإن‬
‫ورسله‬
‫تؤمنوا‬

‫فلکم أج ٌر عظیمٌ(‪)179‬‬
‫وتتّقوا‬

‫والله بماتعملون خبی ٌر(‪)181‬‬ ‫ولایحسب ّن الّذین یبخلون بماءاتاهم الله من فضله هوخیراً لهم‬
‫هوشرٌ لهم‬
‫بل‬

‫سیط ّوقون مابخلوابه یوم القیامهِ‬
‫ال ّسماوات‬

‫ولله میراث‬
‫والارض‬

‫‪55‬‬

‫‪ -181‬بیان سخن یهودیان مبنی براینکه خدافقیر است وجواب خدا به آنان‪.‬‬
‫‪ -182‬بیان علت عذاب یهود‪.‬‬

‫‪ -183‬بهانه جویی های یهود برای عدم پذیرش اسلام وجواب خدا به آنان‪.‬‬
‫‪ -184‬دلداری به پیامبر(اینان پیامبران قبل راهم تکذیب می کردند)‬
‫‪ -185‬همه خواهند مرد وبه سزای اعمالشان می رسند‪.‬‬

‫‪ -186‬آماده سازی مؤمنان به بیان موضوع ابتلاء اموال وجان ها وسخنان آزاردهنده اهل کتاب‪.‬‬
‫إنّ الله فقی ٌر‬
‫لّقدسمع الله قول الّذین قالوا‬
‫ونحن أغنیاء‬
‫ما قالوا‬
‫سنکتب‬
‫وقتلهم الأنبیاء بغیر ح ٍّق‬

‫ذلک بما ق ّدمت أیدیکم وأنّ الله لیس بظلّامٍ ّللعبید(‪)182‬‬ ‫ونقول ذوقوا عذاب الحریق(‪)181‬‬

‫ألّا نؤمن لرسولٍ ح ّتی یأتینا بقربانٍ تأکله ال ّنار‬ ‫ا ّلذین قالوا إ ّن الله عهد إلینا‬
‫بالب ّینات‬ ‫قل قد جاءکم رس ٌل من قبلی‬

‫فلم قتلتموهم إن کنتم صادقین(‪)183‬‬
‫وبا ّلذی قلتم‬

‫بالب ّینات‬ ‫فإن ک ّذبوک فقدکذّب رس ٌل مّن قبلک جاءوا‬
‫والزّبر‬
‫والکتاب المنیر(‪)184‬‬

‫وماالحیا ُه ال ّدنیا إ ّلا متاع الغرور(‪)185‬‬ ‫زحزح عن ال ّنار‬ ‫فمن‬ ‫ک ّل نفسٍ ذائقهُ الموت وإنّما تو ّفون أجورکم یوم القیامهِ‬
‫فقد فاز‬

‫وأدخل الجنّهَ‬

‫أموالهم‬ ‫لتبلونّ فی‬
‫أنفسهم‬
‫تصبروا‬
‫فإ ّن ذلک من عزم الأمور(‪)186‬‬ ‫وإن‬

‫وت ّتقوا‬ ‫من الّذین اوتواالکتاب من قبلکم‬

‫ولتسمعنّ‬

‫أ ًذی کثی ًرا‬ ‫ومن الّذین أشرکوا‬

‫‪55‬‬

‫‪ -187‬بیان یکی از اعمال ناپسند اهل کتاب (کتمان کردن حق برخلاف گرفتن پیمان موکداز آنان)‬
‫‪ -188‬رد تصور نجات کسانی که عمل زشت مرتکب می شوند وبه خاطر آن شرمنده نیستند وحتی به آن اعمال مباهات می کنند‪.‬‬

‫‪ -189‬بیان علت برای قبل( فرمانروایی خدا برآسمانها وزمین وقدرت او)‬
‫‪ -191‬نشانه هایی برای خردمندان درآفرینش هستی‪.‬‬

‫‪ -191‬معرفی اولواالباب(یادخدا درهمه حال وتفکر درآفرینش هستی)‬
‫‪ -192‬دعای اولواالباب ونجات ازآتش‪.‬‬

‫‪ -193‬دعای اولواالباب (لبیک به ندای منادی (رسول) ودعای آمرزش)‬
‫‪ -194‬دعای اولواالباب(درخواست دریافت وعده های داده شده به أنبیا ونجات ازعذاب )‬

‫لتب ّیننّه لل ّناس‬

‫فنبذوه وراء ظهورهم‬ ‫وإذ أخذ الله میثاق الّذین اوتواالکتاب‬

‫فبئس مایشترون(‪)187‬‬ ‫ولاتکتمونه‬

‫واشتروا به ثمن ًا قلیلاً‬

‫ال ّسماوات‬ ‫یفرحون بما أتوا‬ ‫لاتحسب ّن ا ّلذین‬
‫ولله ملک‬ ‫فلاتحسبنّهم بمفازهٍ من العذاب‬

‫والارض‬ ‫وّ یح ّبون أن یحمدوا بمالم یفعلوا‬
‫والله علی کلّ شی ٍء قدی ٌر(‪)189‬‬ ‫ولهم عذا ٌب ألیمٌ(‪)188‬‬

‫لآیات ّلأولی الأباب(‪ )191‬قیام ًا‬ ‫ال ّسماوات‬ ‫إ ّن فی‬
‫خلق‬
‫یذکرون الله وقعود ًا‬
‫والارض‬
‫وعلی جنوبهم‬ ‫الّذین‬ ‫الّیل‬
‫واختلاف‬
‫ویتفکّرون فی خلق السّماوات‬
‫وا ّنهار‬

‫والارض‬

‫فاستجاب لهم ربّهم‪.....‬‬ ‫ماخلقت هذاباطلاً‬
‫ربّنا سبحانک‬

‫فقنا عذاب ال ّنار(‪)191‬‬
‫ربّنا إ ّنک من تدخل ال ّنار فقدأخزیته وماللظّالمین من أنصار(‪)192‬‬

‫ربّناإنّنا سمعنا منادیًا ینادی للإیمان أن ءامنوا بر ّبکم فام ّنا‬
‫فاغفرلنا ذنوبنا‬

‫ربّنا کفّر ع ّنا سیئاتنا‬
‫وتو ّفنامع الأبرار(‪)193‬‬
‫وءاتنا ماوعد ّتنا علی رسلک‬

‫ر ّبنا‬
‫ولاتخزنا یوم القیامهِ إ ّنک لاتخلف المیعاد(‪)194‬‬

‫‪50‬‬

‫‪ -195‬اجابت دعای خردمندان (تباه نشدن اجر مؤمنان اعم از زن ومرد)‬

‫‪ -196‬فریب دنیای کافران وپیشرفت آنان را نخورید‪.‬‬

‫‪ -197‬نعمات مادی همه متاع زودگذر دنیاست ودرپی آن برای کافران‪،‬جهنم است‪.‬‬

‫‪ -198‬جزای افرادی که تقوا رارعایت می کنند(نقطه مقابل کافران)‬

‫‪ -199‬مأجوران اهل کتاب(بیان ویژگی آنان‪ :‬ایمان به خداوقرآن وکتب آسمانی خودشان‪ ،‬خشوع دربرابر خدا‪...،‬آیات خدا)‬

‫‪ -211‬توصیه به مؤمنان به صبر وسفارش یکدیگر به شکیبایی وتقویت نظام اجتماعی‪.‬‬

‫ذک ٍر‬

‫بعظکم من بعض‬ ‫فاستجاب لهم ر ّبهم إنّی لاأضیع عمل عام ٍل منکم من أو‬

‫أنثی‬

‫ثواب ًا من عندالله‬ ‫لأک ّفر ّن عنهم سیّئاتهم‬ ‫هاجروا‬
‫فا ّلذین وأخرجوا من دیارهم‬
‫والله عنده حسن المئاب(‪)195‬‬
‫وأوذوا فی سبیلی‬
‫ولأدخ ّلنهم جنّات تجری من تحتها الأنهار‬ ‫وقاتلوا‬
‫وقتلوا‬

‫ث ّم مأواهم جهنّم وبئس المهاد(‪)197‬‬ ‫لایغرّ ّنک تقلّب ا ّلذین کفروا فی البلاد(‪)196‬‬
‫متاعٌ قلیلٌ‬

‫ج ّنات تجری من تحتها الأنهار خالدین فیها‬ ‫لکن الّذین ا ّتقوا ر ّبهم لهم‬
‫نزل ًا ّمن عندالله‬

‫وماعندالله خی ٌر ّللأبرار(‪)198‬‬

‫أولئک لهم أجرهم عند ر ّبهم‬ ‫بالله‬ ‫وإ ّن من أهل الکتاب لمن‬
‫إنّ الله سریع الحساب(‪)199‬‬ ‫یؤمن وماأنزل إلیکم‬
‫وماأنزل إلیهم‬

‫خاشعین لله‬
‫لایشترون بایات الله ثمن ًا قلیلاً‬

‫لعلّکم تفلحون(‪)211‬‬ ‫اصبروا‬ ‫یا أیهاا ّلذین ءامنوا‬
‫وصابروا‬

‫ورابطوا‬
‫واتّقواالله‬

‫‪55‬‬