ARALIK DERGİ

ARALIK 2019

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

İÇİNDEKİLER

3. 10 Kasım Resim Sergimiz
4. Nilay Eker Deniz Şiiri
5. Ümran TUNA Yalnızlık Şiiri 9-D
6.7. Öğrencimiz Gözde Öztürk Şiir ve Yazı
8. Ayın Bilim İnsanı
9. X17 Parçacığı Üzerine
10.11. Resim Kulübü
12. Tarihte Aralık
13.14. Kültürlerarası Hemşirelik Uygulamaları
15. Kimya Nedir? Ne İşe Yarar?
16. Türkiye Deprem Tehlike Haritası
17. Aralık Ayı Gök Olayları
18. Aralık Ayı Hava Durumu

2

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

10 KASIM

10– 16 KASIM ATATÜRK HAFTASI NEDENİ İLE RESİM ÖĞRETMENİMİZ DEMET YONTANCAN
VE ÖĞRENCİLERİMİZİN ÇALIŞMALARINDAN ÖRNEKLER

Ana
hikaybeanşizlıiğnı

3

DENİZ
Ah! Şimdi o sessiz denizle baş başa
Kalbim avuçlarımda, kulak verdim ruhuma
Gözlerim ararken bir çift kömür karasını
Bakınmak ile yetiniyor dağa taşa
Ellerim şimdi kenetleniyor birbirine
Ah! Şimdi o sessiz denizin üstünde
Dalgalarına kaptırırken kendini ruhum
İhtiyacım var koynumun güzel çehrene
Kenetli ellerim saçlarımı kavrıyor şimdi
Saçlarıma dokunmak acıtıyor yüreğimi
Her telinin sana adandığı bu saçları
Şimdi o sessiz denizin üstünde
Kavuşturmalı özgürlüğe
Yüreğim geliyor dile, haykırıyor adını
Her gördüğümde şu denizi acıtıyor canımı
Ve birden bozuyor deniz sessizliğini
Kızdı bir şeylere ediyor dalgaları belli
Biliyorum bu haykırış fırtınanın işareti
Şimdi sana hissettiklerim kadar hüzün ve derin
Her dalgası canımı acıtırken şu denizin
Ellerim avuçluyor yine kalbimi
Sakince adını haykırmaya bırakıyor yüreğim
Çaresiz bir çocuk gibi ağlamakla yetiniyor
Ah şimdi o sessiz sakin deniz
Bir deniz oldu sadece kalmadı farkı
Artık içime çektiğimde gelen koku aynı
Oysa kalbim bu denize farklı bakardı
Şimdi o deniz ve okyanuslar
Acıyor kalbim ve paramparça duygular
Şimdi sen de sevgilim, tüm denizler gibisin…

NİLAY EKER

YALNIZLIK
Hava sıcak
Dayanılmaz...
Üstelik
Şakağımdan sızan
Bir damla yalnızlık,
Beni ürpertiyor.
Nerede bu yıldızlar?
Gökyüzümü verin bana,
Yağsın artık yağmurlar,
Karda üşümek istiyorum.
Gülsün bütün aynalar,
Katılacağım hepsine,
Tutunacağım hayata.

Ümran TUNA9-D

Yaşımdan yorgunum şu sıra
Özlüyorum eskiden mahalle aralarında koşturduğumuz,
Eve gelip sobanın yanına kıvrıldığımız günleri.
Sıcak kestaneyi, limon kokusunu özlüyorum mesela.
Yere serdiğimiz sofra bezinde ailece bölüşüp,
Paylaştığımız o ekmeği..
Çok özlüyorum şu sıra geri gelmeyecek şeyleri,
Halbuki yaşımda küçük daha, nedir ki eskiye duyulan bu
hasret!
Nedir bu çocuk yaşta bu yorgunluk!
Çok fazla... Kalbi Kırık küçük bir kız için,
Bu yaşananlar çok fazla...

Bir resim çiz çocuk
Gülen Güneş olsun tepede
Dans eden Kuşlar gökyüzünde
İyilik insanların kalbinde
Böyle bir resim çizgi
Tekrar yarat dünyayı
Burada ölmesin çocuklar
Ağlamasın anneler
Sen gül akmasın gözyaşları
Yağmasın yağmurlar
Çıkmasın Fırtınalar
Üşümesin hayvanlar

GÖZDE ÖZTÜRK

Şarkılar anlamını yitirir bazen onca

yazılan şiirler kaybeder anlamını.

Kifayetsiz kalır sözcükler, değersiz

kılar insan insanı. Sevgisizlik kaplar

etrafı. Akıl almaz olur düşünceleri.

Havada uçuşur insanlık üstüne söylenmiş

ne kadar söz varsa. Annelerin acı

feryatları kaplar tam da bu sırada

kulakları. Ölü çocuk bedenleri gazete

manşetlerinde yerini alır. Son dakika

haberlerinde günahsız kadınların cansız

bedenleri... Umut dolu yüzleri,

umutsuzluk kaplar zamanla. Çiçekler

toprağını beğenmez olur. Şarkılar

kaybeder ahengini. Kasvet sarar

gökyüzünü yavaş yavaş. Yağmur ve

fırtınanın ardından sabırsızlıkla

gökkuşağının çıkmasını bekleyen çocuk

gibi beklerim umut dolu günleri,

baharı... Neşe ile şakıyan kuşları...

Kulaklara dolan çocuk kahkahalarını...

Güzel yüzlü kadınlarımın güler

yüzlerini. Beklerim işte… Yağan

yağmurun kirlenmiş ruhları temizlemesi,

çıkan fırtınanın kalplerdeki nefreti

götürmesi umuduyla?

GÖZDE ÖZTÜRK

Ayın Bilim İnsanı AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

Bununla ilgili Sayfa 55’te yer
alan bilgileri okuyun

© Telif hakkı 20XX

8

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

Rusya'daki Malysheva madeninden çıkarılan berilyum yumrusu

Bu birMacar bilim insanlarının, fiziğin temelini oluşturan ve güneşteki ısı
hikayeoluşumundan dizüstü bilgisayarların çalışmasına, evrendeki her etkileşimi yöneten dört

doğa kuvvetine ek olarak beşinci bir kuvveti bulmuş olabilecekleri belirtiliyor.

başlığıdırMacar Bilimler Akademisi'ne bağlı Nükleer Araştırmalar Enstitüsü'nde

(Atomik) görevli fizikçi Attila Krasznahorkay'ın başkanlığındaki ekip, "X17 parçacığı"
adlı gizemli bir parçacığın varlığına işaret edebilecek bulgulara ulaştıklarını açıkladı.

Ekip bu bulguya, uyarılmış bir helyum atomunun, bozunurken nasıl ışık
yaydığını araştırırken ulaştı. Parçacıkların, sıra dışı bir şekilde, 115 derecelik bir açıyla
parçalanması bilinen fizik kurallarıyla açıklanamıyordu.

Krasznahorkay, "X17, gözle görünür dünyamızı karanlık maddeye bağlayan
parçacık olabilir" dedi. Macar bilim adamı, X17 adının, parçacığın kütlesinin 17
megaelektronvolt olarak hesaplanmasından kaynaklandığını da söyledi.

Fizikte bilinen temel kuvvetler, çekim kuvveti, elektromanyetik kuvveti, güçlü
atom kuvveti ve zayıf atom kuvveti olarak tanımlanıyor ve bunlar dört doğa kuvveti
olarak anılıyor. Bunların hepsinin kendi kuvvet taşıyıcı parçacıkları var.
'Devrim niteliğinde’

Macar bilim insanları, üç yıl önce 'Pyhsical Review Letters' adlı bilim
dergisinde konu ile ilgili ilk makaleyi yayımlamışlardı. Krasznahorkay'a göre ekibi o
dönem Berilyum 8 izotopunun bozunumu üzerinde çalışıyordu. Deneyleri sırasında
elektron ve pozitronların sıra dışı bir şekilde; yaklaşık 140 dereceyle ayrıldıklarını
gördüklerini belirten Krasznahorkay, "Yepyeni, daha önce kimsenin görmediği, parçacık
fiziğinin Standart Modeliyle açıklanamayacak bir parçacıktan söz ediyorduk. Bu yüzden
de parçacık mercek altına alındı" dedi. 2016'da Krasznahorkay'ın ekibin ulaştığı bulgular
başlangıçta fazla dikkat çekmedi ve şüphe ile karşılandı. Ancak Prof. Feng, fiziğin
kurallarını değiştirebilecek bir buluş ya da basit bir laboratuvar hatası olabilecek bu
bulguları temel alarak bir teori geliştirmeye çalıştı.

Feng, "O zaman bazıları, Macar uzmanların çuvalladığını iddia ediyordu. Dünya
genelinde nükleer fizikçiler Macarların yanlışını bulmaya çalışıyordu. Ama devrim
niteliğinde olabilecek bu sonuçların bir kenara atılmasını kabul edemezdik" dedi.

X17parçacığı: Macarbiliminsanları doğanın 5.kuvvetini mibuldu?

9

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

Resim Kulübü

9/B İdil İZCİ

Bununla ilgili Sayfa 55’te yer
alan bilgileri okuyun

ÜCRETSİZ kopyanızın keyfini çıkarın

© Telif hakkı 20XX 1

9/H Nilsu KARAHAN

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

Resim Kulübü

Bununla ilgili Sayfa 55’te yer
alan bilgileri okuyun

ÜCRETSİZ kopyanızın keyfini çıkarın

9/G Derya KÜÇÜKYOL

11

Tarihte Aralık AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

Birleşmiş Milletler’in 1992 yılında almış
olduğu karar sonrası “Uluslararası
Engelliler Günü” olarak ilan edilen 3
Aralık, o gün itibariyle tüm dünyada
engelli insanların sorunlarına dikkat
çekmek ve onları daha iyi anlayabilmek
amacı ile belirlenmiş bir gün.

Kadınların erkeklerle eşit şekilde
sahip olduğu sosyoekonomik, siyasi
ve yasal hakların tamamı olan
Kadın Hakları 5 Aralık 1934’te tarihli
”Kadınlara Seçme ve Seçilme
Hakkı” veren yasanın kabul
edilmesiyle ülkemizde her yıl 5
Aralık da, ”Kadın Hakları
Günü” olarak kutlanmaktadır.

Roma Uygarlığı döneminde babasının 27 Aralık 1919
zulmünden kaçan Santa Barbara adlı Mustafa Kemal Atatürk'ün
genç bir kadın, İzmit yakınlarında Ankara'ya Gelişi
madencilerin çalıştığı bir mağaraya
sığınır. Çalışmakta olan madencileri
koruduğuna inanılan ve bu nedenle
madenciler tarafından azize kabul
edilen Santa Barbara’nın 4 Aralık’ta
mağaraya yerleşmesi tüm dünyada
“Dünya Madenciler Günü” olarak anılır.

ÜCRETSİZ kopyanızın keyfini çıkarın

Dil©eTkelifGhaÜkkı Ç20XCXÜK 10-B Açelya YALÇIN 10-B

1

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

KÜLTÜRLERARASI HEMŞİRELİK UYGULAMALARI

Cennet KAYHAN, Hafife DÖNMEZ, Burcu ORSA, Gülin YURDAKUL,
Ertan KARAOĞLU

Çiğli Ahmet Adnan Saygun Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, İzmir/Türkiye
Kültürlerarası Hemşirelik Uygulamaları Erasmus+ KA202 Stratejik ortaklıklar projemiz,
hemşirelik bakımındaki kültürel özellikler hakkında sağlık çalışanlarının daha fazla farkındalık
gereksiniminden ortaya çıkmıştır. Özellikle ülkemizdeki ve Avrupa’daki göç durumu bu ihtiyacı
ortaya koymuştur.
Projenin amacı; Kültürlerarası hemşirelik alanında mesleki gelişimi desteklemek ve proje
çıktılarının etkileşimli iletişim ile kolayca erişilebilir olmasını sağlamaktır.
2017 yılında Çek Cumhuriyeti’nde başlayan proje Çek Ulusal Ajansı tarafından finanse
edilmektedir. Proje ortakları; Türkiye, Çek Cumhuriyeti, İspanya, Danimarka, İsrail, Kıbrıs Rum
Kesimi’dir. Her bir ülkede beşer gün olmak üzere toplamda 30 günlük öğretmen eğitimi
yapılmıştır.
Hazırlanan eğitim materyallerinin etkinliğinin test edilmesi amacı ile öğrenci hareketlilikleri
yapılmaktadır. Her ülkeden 4 öğrenci 15 gün süre ile bu hareketliliğe katılmaktadır.
Projenin 3 yılda gerçekleşecek olan fikri çıktıları:
O1-Bütün dokümanların yer alacağı web sitesi: Her ülkenin genel ve sağlık alanını detaylı
tanıtan şablona bağlı kalınarak 55-60 sayfalık kitap oluşturuldu.
O2-Eğitim Destek materyalleri: Çalışma sayfaları, soru cevap kağıtları, özetler, eğitim videoları
hazırlandı.

Bununla ilgili Sayfa 55’te yer

O3: Projeyi ve proje web sayfasını tanıtan ince ve kalın broşür oluşturuldu. alan bilgileri okuyun
O4: İngilizce ve her ortağın dilinde hazırlanacak olan çok dilli sözlük oluşturuldu. Sözlük 84 sayfa
olup sokakta, eczanede, acil serviste, kliniklerde kullanılabilecek sözcükler ile hastalık belirtileri,
vücut organları ve kültür terimlerini içermektedir. Tüm bu materyaller projenin web sayfasında
herkese açık olarak yayınlanmaktadır. (www.project-tnp.eu)

Tüm bu somut çıktılara ek olarak proje, katılımcılara yeni dostlukların kazandırması, dil
becerisinin geliştirilmesi, karşılıklı iletişimin teşvik edilmesi, pÜroCjReETdSİeZnkeopyyiamnıziınnkeeyfsinaihçıikbariınolmak gibi
somut olmayan kazanımları da içermektedir. Web ortamının projenin sürdürülebilirliğini
sağlayacağı ve diğer kültürlerle daha da fazla genişleyeceği amaçlanmaktadır.

13

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL
KÜLTÜRLERARASI HEMŞİRELİK UYGULAMALARI

KKTC üniversitesinden gelen Prof. İsrail’de yaşananlar ile ilgili poster
Dr. Ümit SEVİĞ’e proje materyalleri bilim kurulu tarafından kabul edildi.
tanıtıldı.

Nursıing Developmen and Research Proje tanıtımı ile ilgili sözel bildiri
sunumu yapıldı.
Unit sorumlu doktoru Loris Bonetti
RN, MsN, PhD proje tanıtımı yapıldı

14

Simyadan kimyaya geçiş sürecinde insanoğlunun
doğadaki maddeler ile olan ilişkisini, hastalıkları
iyileştirmede gösterdiği çabaları, zengin olma hayali peşinde
koşarken maddelerden nasıl yeni maddeler elde edebildiğini
inceledik. Bütün bu uğraşların sonucunda elde edilen
bilgiler özellikle Orta Çağ’ın sonlarına doğru daha sistematik
hâlde kaydedilmeye başlanmıştır. Bunun sonucu olarak bir
bilim insanı incelediği bir çalışmada kendine göre eksik
gördüğü yönleri tamamlama yoluna girmiş ya da yanlış
gördüğü bilgileri değiştirmiştir. Kimya, maddenin nitelik ve
özelliklerini, yapısını, bileşimini, ayrı ayrı maddelerin
birbirine etkisini inceleyen ve elde edilen sonuçları yasalara
bağlayan bir bilim dalıdır. Kimyacılar; güneş pilleri,
transistorlar ve fiber optik kablolar gibi elektronik aletleri
geliştirmek için yeni maddeler sentezler, fizik ve
mühendislikle ortak konular üzerine çalışır, kanser ya da
AİDS’e karşı yeni ilaçlar geliştirmek için farmakoloji ve tıp
alanlarında ortak çalışmalar yapar. Bugün kimyacılar doğada
bulunan yeni maddeler elde etmek için sürekli deneyler
yapıp, günlük kullanım için yeni maddeler elde ederler.
Hepsi de günlük yaşantıda önemli rol oynayan yapay (yani
insanlarca üretilmiş) elyaflar, deterjanlar, plastik gereçler,
kimyasal gübreler, tarım ilaçları, pek çok besin maddesi,
ilaçlar, geliştirilmiş ve dayanıklılıkları arttırılmış metaller,
aydınlatma, ısıtma ve fotoğrafçılık gereçleri, kimyacıların bu
tür çalışmalar sonunda ortaya koydukları ürünlerin yalnızca
birkaçıdır. Bu nedenle kimya ile uğraşan bilim insanları
çalışmaları kolaylaştırmak amacıyla kimyayı birçok alt dallara
ayırmışlardır.

Kimya Nedir? Ne İşe Yarar?

15

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

TÜRKİYE DEPREM TEHLİKE HARİTASI

Bununla ilgili Sayfa 55’te yer
alan bilgileri okuyun

ÜCRETSİZ kopyanızın keyfini çıkarın

https://deprem.afad.gov.tr

16

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

Aralık Ayı Gök Olayları

Bununla ilgili Sayfa 55’te yer

MERKÜR alan bilgileri okuyun

Ayın başlarında Terazi takımyıldızında

bulunan gezegen, 11 Aralık’tan itibaren
Akrep, 14 Aralık’tan itibaren ise
Yılancı takımyıldızı doğrultusunda

bulunacaktır. Parlaklığı ay boyunca en
düşük -0.6 kadir, en yüksek -0.9 kadir
olacaktır . AÜçCıRsEaTSlİZokolpayraanıkzın kGeyüfinni çeıkşa’rıen yakın

olmasından dolayı Ay’ın başlarında

© Telif hakkı 20XX sabaha karşı çok kısa bir süre
gözlenebilir.

17 Kaynak: Ankara Üniversitesi http://rasathane.ankara.edu.tr

AHMET ADNAN SAYGUN MTAL

Aralık Ayı Hava Durumu

RÜZGARLAR Bununla ilgili Sayfa 55’te yer
alan bilgileri okuyun

•Yatay yönde meydana gelen hava olaylarına rüzgar denir.

•Oluşum nedeni: Sıcaklık farkı nedeniyle oluşan basınç farklıdır.

Rüzgar yüksek basınçtan alçak basınca doğru akar ve havadaki

basıncı dengeler.

•Rüzgar hızına göre isimlendirilir.

•Sıcak ve soğuk havanın aniden yer değiştirmesi ile oluşan, kendi
ÜCRETSİZ kopyanızın keyfini çıkarın

çevresinde dönen rüzgara hortum denir.

Hortumun küçüğü –> Şeytan Kulesi

Hort©uTemlif haukknı 20XbX üyüğü –> Kasırga

18