PPPM 2013-2025

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-2
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

GURU Demografi Profesion Keguruan

Kementerian akan memastikan guru mengamalkan pengajaran Sepanjang satu dekad yang lepas, Kementerian secara tekal telah
dan pembelajaran berpusatkan murid, dan memenuhi keperluan
murid yang berbeza-beza. Disamping itu Kementerian juga meningkatkan saiz tenaga kerja keguruan bagi mengecilkan nisbah
akan memartabatkan profesion keguruan sebagai profesion
pilihan. Kementerian akan memenuhi matlamat ini dengan murid-guru. Hasilnya nisbah tersebut kini berada pada kadar 13:1 iaitu
memperkenalkan satu Pakej Kerjaya Guru baharu yang
secara dasarnya mengubah kaedah pemilihan calon guru, lebih rendah secara signifikan daripada sistem yang berprestasi tinggi
pembangunan profesionalisme keguruan, dan kaedah
pemberian ganjaran sepanjang tempoh kerjaya sebagai guru. seperti Singapura (16:1) dan Korea Selatan “Kualiti sesuatu sistem
sekolah tidak boleh
Langkah-langkah yang akan diambil termasuk perkara yang (20:1), malahan juga lebih rendah daripada melebihi kualiti guru”
berikut: purata OECD (16:1). Kini, dengan bilangan
410,000 orang guru, Malaysia merupakan satu
▪▪ Meningkatkan dan menguatkuasakan standard kemasukan ke daripada sistem pendidikan yang mempunyai
program latihan perguruan;
nisbah murid-guru paling kecil di dunia. (Terjemahan: How the World’s Best
▪▪ Meningkatkan keberkesanan latihan praperkhidmatan dan
pembangunan profesionalisme berterusan; dan Pengembangan saiz tenaga kerja ini telah Performing Systems Come Out on Top, 2007
menyebabkan profesion keguruan mempunyai (Baber dan Mourshed)
▪▪ Membangunkan laluan kerjaya baharu yang dapat
menyokong laluan pantas berdasarkan prestasi dan guru yang agak muda. Hampir dua pertiga
kompetensi. Tindakan ini selaras dengan penyediaan
peluang untuk penempatan semula guru ke tempat lain, daripada keseluruhan guru berada pada umur bawah 40 tahun.
atau pemberian tugasan lain bagi guru yang secara tekal
berprestasi rendah. Implikasinya hampir 60% daripada guru kini akan terus mengajar

Kualiti guru merupakan penentu utama pencapaian murid di sekolah. dalam tempoh 20 tahun akan datang, manakala 50% daripada guru
Kajian penting yang dijalankan di Tennessee, Amerika Syarikat pada
pertengahan tahun 1990-an menunjukkan bahawa apabila dua orang pula akan terus berkhidmat sehingga 30 tahun akan datang. Dari segi
murid berumur lapan tahun dengan prestasi sederhana diajar oleh
guru yang berlainan – seorang guru berprestasi tinggi, dan seorang komposisi demografi, profesion keguruan tidak mencerminkan populasi
lagi guru berprestasi rendah – prestasi pencapaian akademik murid
tersebut berbeza sebanyak lebih daripada 50 poin persentil dalam Malaysia. Khususnya dari segi bilangan guru lelaki dan komposisi etnik
tempoh tiga tahun (Ekshibit 5-1). Dapatan yang sama juga ditunjukkan
dalam kajian yang dijalankan di Dallas dan di Boston, Amerika minoriti dalam profesion ini tidak seperti yang dihasratkan.
Syarikat, serta di England.
Kualiti Pengajaran

Pada tahun 2011, Akademi Kepimpinan Pengajian Tinggi (AKEPT),
Kementerian Pengajian Tinggi telah menjalankan kajian kualitatif
tentang pengajaran guru. Daripada pemerhatian terhadap 125
pengajaran di 41 buah sekolah di seluruh Malaysia, didapati bahawa
hanya 12% daripada pengajaran disampaikan pada standard yang
tinggi, iaitu melaksanakan lebih banyak amalan terbaik pedagogi,

Ekshibit 5-1

Impak kualiti pengajaran ke atas pencapaian murid

Pencapaian Mbuerripdreysatnagsidtiianjagrgoi leh guru Persentil ke-90
murid reoMnleduharighduyruanbgerdpiarejasrtasi
Persentil ke-100 Perbezaan
sebanyak 53 poin
Dua orang persentil
murid dengan
pencapaian Persentil ke-37
yang sama

Persentil ke-50

8 11 Umur
SUMBER: Sanders and Rivers ‘Cumulative and residual effects on future student academic achievement’, 1996

5-3

manakala 38% lagi berada pada standard yang memuaskan. Ekshibit 5-3
Sebaliknya, 50% daripada pemerhatian kajian menunjukkan bahawa
pengajaran yang disampaikan tidak memuaskan. Pengajaran tidak Nisbah pemohon kepada guru pelatih untuk program latihan perguruan
menarik minat murid sepenuhnya apabila guru lebih bergantung pada di Malaysia dan lain-lain sistem pendidikan berprestasi tinggi
kaedah syarahan yang pasif dalam menyampaikan kandungan mata
pelajaran. Guru lebih berhasrat untuk memastikan murid memahami Nisbah (2010)
kandungan asas mata pelajaran untuk tujuan pentaksiran sumatif
daripada menerapkan kemahiran berfikir aras tinggi. Sebagai contoh, 38
murid lebih berkemungkinan diuji keupayaan mengingati fakta (70% 32
daripada semua pemerhatian pengajaran) berbanding menganalisis
dan menginterpretasi data (18%), atau mensintesis maklumat (15%). 16 568
10
Persepsi tentang takrifan pengajaran dan pembelajaran yang berkualiti
antara pihak sekolah dengan JNJK didapati berbeza. Sebagai contoh, KPLI1 PISMP2 Dip (Ed) B (Ed) Korea Singapura Finland
63% sekolah menyatakan amalan pengajaran dan pembelajaran di IPTA Selatan
sekolah adalah Baik atau Cemerlang, berbanding penaziran JNJK yang
menyatakan hanya 13% daripada sekolah mencapai tahap tersebut. IPG
Gabungan kedua-dua data ini menunjukkan bahawa lebih banyak
usaha diperlukan bagi meningkatkan kemahiran pedagogi guru sedia 1 KPLI merujuk kepada Kursus Perguruan Lepasan Ijazah, program latihan pra perkhidmatan perguruan pasca siswazah
ada untuk memastikan mereka dapat menyampaikan pengetahuan dan 2 PISMP merujuk kepada Program Ijazah Sarjana Muda Perguruan, program latihan pra perkhidmatan lepasan SPM
kemahiran baharu yang dihasratkan.
SUMBER: Kementerian Pelajaran Malaysia ; Kementerian Pengajian Tinggi; kementerian Pendidikan, Sains dan
Teknologi, Korea Selatan; Kementerian Pelajaran Finland; Kementerian Pelajaran Singapura; Kajian
akhbar

Ekshibit 5-2 Selari dengan amalan terbaik pada peringkat antarabangsa, pemohon
dipilih selepas melalui beberapa tapisan berdasarkan pelbagai
Keberkesanan amalan pengajaran dan pembelajaran sebagaimana yang faktor termasuk sikap, aptitud terhadap pengajaran, dan personaliti.
ditaksir oleh sekolah dan Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti Kementerian juga meletakkan syarat akademik yang minimum untuk
pemohon yang berminat memasuki IPG. Sebagai contoh, sebelum tahun
Peratus keseluruhan amalan di bawah pemerhatian (2009-2011) Naziran sekolah1 2012, kelayakan minimum untuk diterima masuk ke Program Ijazah
60 Pentaksiran kendiri2 Sarjana Muda Pendidikan (PISMP) ialah tiga gred cemerlang dan tiga
gred kepujian dalam SPM. Walau bagaimanapun mulai tahun 2012
40 kelayakan minimum tujuh gred kepujian (tiga daripadanya ialah gred
cemerlang) dalam SPM diperlukan untuk diterima masuk ke PISMP.
20 Perubahan keutamaan dalam sistem ambilan ini telah menghasilkan
suatu anjakan penting dalam profil guru pelatih.
0 Baik Aspirasi Memuaskan Lemah Sangat
Cemerlang Lemah Pada tahun 2010, 93% pemohon PISMP memperoleh skor bawah
kelayakan akademik minimum, manakala 1% pemohon mempunyai
1 N = 3,352 bagi 2009; N = 1,552 bagi 2010; dan N = 5,049 bagi 2011 sekurang-kurangnya tujuh gred cemerlang. Sebaliknya, pada tahun
2 N = 9,859 bagi 2009; N = 9,849 bagi 2010; dan N = 7,714 bagi 2011 (tidak termasuk sekolah menengah) 2012, peratus pemohon yang memperoleh skor bawah kelayakan
minimum telah menurun secara signifikan kepada 38%, manakala
SUMBER: Jemaah Nazir dan Jaminan Kualiti peratus pemohon yang mendapat sekurang-kurangnya tujuh gred
cemerlang telah meningkat kepada 9%. Justeru, usaha mengutamakan
Pemilihan Guru kualiti guru pelatih telah meningkatkan peratusan penawaran
tempat kepada pemohon yang mempunyai gred cemerlang daripada
Sistem pendidikan di Malaysia menarik minat banyak pemohon untuk 3% pada tahun 2010 kepada 65% pada tahun 2012 (Ekshibit 5-4).
menyertai program latihan perguruan. Nisbah pemohon-tempat Kursus Perguruan Lepasan Ijazah (KPLI) juga telah memperlihatkan
adalah sangat tinggi, iaitu 38:1 bagi tempat yang ditawarkan di Institut peningkatan dari segi standard kemasukan. Peratus pemohon
Pendidikan Guru (IPG). Nisbah ini melebihi nisbah sistem pendidikan berkelayakan tinggi yang telah ditawarkan tempat dalam program
berprestasi tinggi seperti di Singapura, di Korea Selatan dan di Finland ini meningkat daripada 7% pada tahun 2010 kepada 13% pada tahun
(Ekshibit 5-3). Keadaan ini merupakan petanda positif kerana terdapat 2012. Langkah-langkah yang diambil ini merupakan amalan sistem
minat yang meluas untuk menyertai profesion keguruan. berprestasi tinggi seperti di Singapura, di Korea Selatan dan di Finland
yang membenarkan hanya 10% hingga 30% daripada kelompok pelajar
cemerlang menyertai profesion keguruan.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-4
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

EKSIBIT 5-4

Pecahan keputusan akademik bagi pemohon PISMP (2010 dan 2012)

Pencapaian akademik Pemohon dengan Pemohon dengan
di bawah kelayakan minimum pencapaian sederhana pencapaian terbaik

Pencapaian akademik pemohon Pencapaian akademik pemohon
PISMP PISMP

Ambilan July 2010 Ambilan Jan 2012
Bilangan A pada SPM 2009 Bilangan A pada SPM 2011

100% = 119,782 5,881

70% 100% = 96,974 1,370
38% 3%

10%

22%

0-2 93%

3-4 19% 33% 65%
5-6
7-12 1% 5% 1% 8% 20% Tawaran
3% 9%
Permohonan Tawaran
Permohonan

NOTA: PISMP merujuk kepada Program Ijazah Sarjana Muda Perguruan, program latihan praperkhidmatan lepasan SPM
SUMBER: Bahagian Pendidikan Guru 2010, 2012

5-5

Selain itu, terdapat dua perkara lagi yang perlu diberi perhatian, iaitu yang berkualiti dapat menyediakan asas yang kukuh kepada guru
pertama, kekurangan pemohon yang berkelayakan bagi mata-mata untuk memberikan sumbangan berkesan bermula dari hari pertama
pelajaran khusus, dan bagi lokasi-lokasi tertentu. Oleh itu, Kementerian perkhidmatan mereka. Pembangunan profesionalisme berterusan guru
sedang meneliti beberapa kaedah untuk menarik calon berprestasi dapat mengekalkan dan mengukuhkan kemahiran yang ada termasuk
tinggi daripada pelbagai latar belakang ke dalam profesion keguruan. kompetensi terkini dalam bidang pedagogi.
Kedua, sekurang-kurangnya 50% daripada setiap pengambilan guru
baharu perlu dilakukan di bawah program yang ditawarkan di IPTA. Latihan praperkhidmatan
Namun, data tentang pengambilan itu tidak diperoleh, menyebabkan
perbandingan data pengambilan antara IPTA dan IPG tidak dapat Mulai tahun 2007, Kementerian memulakan usaha menjadikan
dilakukan. profesion keguruan hanya untuk mereka yang memiliki ijazah.
Oleh itu, dua inisiatif telah dilakukan. Pertama, IPG menawarkan
Latihan praperkhidmatan dan pembangunan hanya PISMP bagi lepasan SPM, dan kedua, bagi guru yang sedang
profesionalisme berterusan berkhidmat, Kementerian memberikan insentif untuk mereka
melanjutkan pelajaran ke peringkat ijazah. Hasil daripada usaha
Berdasarkan profil umur guru dan cabaran untuk menarik minat ini, pada tahun 2010, 31% guru sekolah rendah telah mempunyai
calon guru yang berkelayakan, latihan perguruan adalah mekanisme sekurang-kurangnya ijazah Sarjana Muda.
utama bagi meningkatan kualiti pengajaran. Latihan praperkhidmatan
Walaupun terdapat kejayaan, Kementerian menyedari masih
terdapat ruang penambahbaikan dari segi latihan praperkhidmatan.
Perbandingan dengan sistem pendidikan berprestasi tinggi
menunjukkan bahawa latihan praperkhidmatan di Malaysia
mempunyai komponen latihan amali yang terhad bagi membolehkan
guru pelatih mengamalkan kemahiran yang dipelajari di sekolah
bawah kawal selia dan tunjuk ajar guru yang berpengalaman. Sebagai
contoh, dalam KPLI, hanya kira-kira 20% jam kredit diperuntukkan
untuk praktikum. Sebaliknya, program pendidikan guru yang terbaik
seperti di National Institute of Education, Singapura dan di Melbourne
Graduate School of Education, Australia memperuntukkan sekitar 40%
waktu kursus bagi komponen praktikum.

Perubahan dalam latihan perguruan Pembangunan Profesionalisme Berterusan

Pada 2008, bagi menyeragamkan kualiti, semua 27 buah IPG Kajian Tinjauan Antarabangsa Pengajaran dan Pembelajaran (the
diletakkan di bawah satu pengurusan pusat. Pertama, kurikulum Teaching and Learning International Survey – TALIS) mendapati
latihan dan syarat kelayakan kemasukan telah dinaik taraf, iaitu pelibatan guru di Malaysia dalam pembangunan profesionalisme
daripada program diploma selama tiga tahun kepada program berterusan adalah sangat baik. Lebih daripada 90% guru melaporkan
ijazah pertama selama lima tahun setengah (termasuk program bahawa mereka mengikuti program pembangunan profesionalisme
asas selama satu tahun setengah). Begitu juga, kurikulum dan sekitar 10 hari setahun, iaitu lebih daripada keperluan tujuh hari
kelayakan program ijazah dinaik taraf daripada sijil kepada setahun seperti yang ditetapkan oleh Kerajaan. Latihan ini meliputi
diploma. Kriteria pengambilan pensyarah juga ditingkatkan bagi latihan kendiri, bengkel di luar sekolah, dan aktiviti bimbingan
memastikan lebih ramai pensyarah mempunyai Ijazah Sarjana berasaskan sekolah seperti pemerhatian dalam bilik darjah dan
atau Ph.D. Akhir sekali, program induksi diperkenalkan pada perancangan pengajaran. Dapatan ini menunjukkan bahawa bahawa
tahun 2012 untuk membina keupayaan pensyarah baharu. guru di Malaysia sangat beriltizam untuk meningkatkan diri.

Perubahan ini telah menampakkan hasil. Pada tahun 2010, 31% Kementerian berhasrat untuk meningkatkan peratusan aktiviti
guru sekolah mempunyai sekurang-kurangnya Ijazah Sarjana pembangunan profesionalisme berasaskan sekolah seperti
Muda. Daripada 3,947 orang pensyarah IPGM pada tahun 2012, pemerhatian rakan sekerja dan perancangan pengajaran daripada 16
308 orang daripadanya adalah pemegang Ph.D manakala 3,057 % pada masa kini. Usaha ini berdasarkan dapatan kajian antarabangsa
orang adalah pemegang Ijazah Sarjana. Program latihan induksi yang menunjukkan bahawa latihan amali di tempat kerja adalah lebih
pensyarah yang pertama telah diadakan pada Mac 2012 di enam berkesan daripada program latihan yang dijalankan di luar sekolah.
buah negeri (Kedah, Terengganu, Perak, Melaka, Sabah dan Kumpulan fokus guru Malaysia juga melaporkan bahawa latihan di
Sarawak) dengan penyertaan seramai 503 orang. tempat kerja adalah lebih berguna apabila ketua bidang atau pengetua/
guru besar memerhatikan mereka kerana keadaan ini membolehkan
mereka mendapat maklum balas langsung tentang cara menambah
baik amalan di bilik darjah.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-6
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

EKSIBIT 5-5

Pecahan nisbah purata murid kepada guru dan saiz kelas bagi sekolah
rendah dan menengah

x% Sekolah dengan

purata saiz kelas
> 35 murid

Taburan saiz kelas secara purata dan nisbah murid kepada guru pada peringkat rendah
2011
N = 7,6561

18.6 23.9 16.8 ~8%
20-25 25-30 30-35
% sekolah 12.2 9.9 10.6 5.8
10-15 15-20 35-40
Saiz kelas < 10 1.3 0.5 0.2
secara purata 3 40-45 45-50 >50
Nisbah purata
murid-guru 6 8 10 13 15 19 20 23 19

Taburan saiz kelas secara purata dan nisbah murid kepada guru pada peringkat menengah

2011 40.6
N = 2,1701 28.8

~12%

% sekolah 0.2 0.1 2.8 15.4 25-30 30-35 9.7 1.7 0.4 0.2
< 10 10-15 15-20 20-25 35-40 40-45 45-50 >50
Saiz kelas
secara purata 14

Nisbah purata
murid-guru 3 5 8 10 13 15 17 18 17

1 tidak termasuk 163 buah sekolah dalam sistem yang tidak mempunyai data mencukupi
SUMBER : Pangkalan data EMIS, 2011

5-7

PENEMPATAN menunjukkan bahawa guru bekerja selama 15 jam sehari. Dapatan ini
juga boleh mencerminkan keadaan sebenar bahawa memang terdapat
Semasa latihan praperkhidmatan, guru pelatih menjalani sebahagian guru mempunyai waktu bekerja yang lebih panjang
pengkhususan dalam satu mata pelajaran yang dikenali sebagai berbanding rakan guru yang lain.
‘opsyen’. Opsyen ini bertujuan memastikan mereka mempunyai
pengetahuan kandungan dan kefahaman yang mencukupi untuk Walaupun jumlah waktu bekerja adalah panjang, jumlah masa yang
mengajar mata pelajaran tersebut dengan berkesan. Matlamat digunakan untuk pengajaran dan pembelajaran (P&P) adalah rendah.
Kementerian adalah untuk menempatkan guru mengikut opsyen Berdasarkan pangkalan data Sistem Maklumat Pengurusan Pendidikan
setelah mereka tamat menjalani latihan. Namun begitu, matlamat (SMPP / EMIS) Kementerian Pelajaran, guru hanya menghabiskan
ini tidak dapat dicapai sepenuhnya disebabkan keadaan yang tidak masa secara purata antara 2.4 hingga 2.9 jam sehari dalam P&P di
dapat dielakkan. Situasi ini mengakibatkan wujudnya sebilangan guru bilik darjah (tidak termasuk masa yang digunakan dalam penyediaan
yang terpaksa mengajar mata pelajaran bukan opsyen dan mengajar pengajaran, pemeriksaan kerja rumah murid, atau hubungan secara
mata pelajaran yang mereka kurang mahir. Sebagai contoh, pada bersemuka dengan setiap murid). Waktu ini adalah sekitar 40% lebih
tahun 2011, hampir 6,000 guru mata pelajaran Bahasa Malaysia bagi rendah daripada purata OECD (lihat Ekshibit 5-6).
sekolah rendah telah ditempatkan untuk mengajar mata pelajaran
lain disebabkan terdapat lebihan guru berbanding dengan kekosongan Ekshibit 5-6
jawatan bagi mata pelajaran tersebut.
Perbandingan waktu pengajaran di Malaysia dengan sistem lain
Persekitaran kerja
Bilangan jam pengajaran bagi setiap guru pada setiap hari (mengikut jadual waktu sekolah)
Kementerian telah meneliti beberapa dimensi yang mempunyai kesan
langsung terhadap pengalaman pengajaran: ruang kerja yang sesuai 2009 Sekolah Rendah Sekolah Menengah
untuk guru, purata saiz kelas dan nisbah murid-guru, keseluruhan
waktu bekerja, dan jenis aktiviti yang diberi sebagai tugasan guru. Malaysia (sekolah 2.4 2.7
Setiap dimensi dibincangkan dalam bahagian ini kecuali kualiti dengan >150 students1) 2.5 2.9
infrastruktur sekolah yang dibincangkan dalam Bab 6. Malaysia (sekolah
dengan <150 students1)
Purata saiz kelas dan nisbah murid-guru
Japan 3.5 3.0
Sebanyak 92% sekolah rendah dan 88% sekolah menengah
mempunyai purata saiz kelas kurang daripada 35 orang murid, selari Finland 3.6 3.0
dengan garis panduan sedia ada bagi saiz kelas maksimum (lihat
Ekshibit 5-5). Situasi ini menunjukkan bahawa kebanyakan guru Singapore 3.8 3.8
bertugas dalam saiz kelas pada aras saiz sasaran, dan mempunyai
nisbah murid-guru yang sama atau rendah daripada purata nisbah Korea 4.1 3.0
murid-guru negara-negara OECD pada 16:1. Biasanya, sekolah dengan
saiz kelas lebih besar daripada 35 orang murid merupakan sekolah- Australia 4.4 4.1
sekolah yang digemari dan terletak di kawasan bandar.
Indonesia 5.0 4.5
Waktu bekerja dan agihan tugas
New Zealand 5.0 5.0
Tugas seseorang guru merangkumi pelbagai aktiviti. Di Malaysia,
guru diharapkan dapat memperuntukkan bukan sahaja untuk 4.2 3.7
aktiviti pengajaran seperti merancang pengajaran, mengajar di bilik Purata OECD Purata OECD
darjah dan memeriksa kerja rumah, tetapi juga masa untuk tugasan
lain seperti melaksanakan aktiviti kokurikulum, menghadiri atau 1 2011 data berasaskan kepada purata bilangan waktu pengajaran nbagi setiap guru (tidak termasuk guru yang
menyelaras aktiviti pembangunan profesionalisme, dan mengadakan bertugas di jabatan lain seperti Kementerian, JPN, PPD, pengetua. guru besar, dan staf kaunseling sepenuh masa)
permuafakatan dengan ibu bapa dan komuniti. Seterusnya, guru juga mengikut pecahan di sekolah rendah dan menengah. Setiap waktu diperuntukkan 30 minit bagi sekolah rendah dan
diharapkan dapat melaksanakan tugas-tugas pentadbiran berkaitan 40 minit bagi sekolah menengah.
pengajaran dan pembelajaran seperti mengisi kad laporan murid dan
memantau kehadiran murid di bilik darjah. SUMBER: Pangkalan data EMIS 2011; OECD 2009

Guru-guru di Malaysia telah melahirkan kebimbingan tentang waktu Gambaran daripada kajian ini menunjukkan bahawa guru banyak
bekerja yang panjang serta pelbagai aktiviti yang perlu mereka menghabiskan masa (antara 15% hingga 30%, bergantung pada
laksanakan. Pada tahun 2011, kajian tinjauan yang dijalankan oleh tinjauan yang dilakukan) melaksanakan tugas-tugas pentadbiran.
Kementerian melibatkan 7,853 orang guru mendapati bahawa guru Semasa Dialog Nasional Pendidikan Negara, para guru secara tekal
melaporkan mereka bekerja antara 40 hingga 80 jam seminggu, membangkitkan kebimbangan terhadap kerja-kerja pentadbiran
dengan purata sebanyak 57 jam seminggu. Malah, kajian lain yang yang mengurangkan keupayaan mereka untuk memberikan
berkaitan mendapati purata jam guru bekerja adalah lebih tinggi. tumpuan kepada tugas Pengajaran dan Pembelajaran (P&P). Namun
Sebagai contoh, kajian oleh Universiti Pendidikan Sultan Idris (2011) begitu, wujud ruang untuk mengoptimumkan masa guru bekerja,
mendapati guru bekerja sehingga 77 jam dalam seminggu. Dapatan ini memandangkan bilangan guru yang ramai dan waktu terluang secara
relatifnya adalah rendah untuk tugas P&P.

Ganjaran dan pengurusan prestasi

Pada tahun 2011, penilaian perbelanjaan sistem pendidikan di
Malaysia oleh Bank Dunia menyatakan, “Banyak yang beranggapan
bahawa guru dibayar gaji yang rendah... situasi sebenar adalah tidak
seperti yang didakwa.” Seperti yang ditunjukkan dalam Ekshibit 5-7,
gaji permulaan bagi guru dalam perkhidmatan awam adalah setara
dengan gaji pekerja di sektor awam dan sektor swasta di Malaysia,
termasuk peguam, akauntan, dan eksekutif IT. Selain itu, gaji guru
di Malaysia yang telah berkhidmat selama 15 tahun sama dengan
gaji guru yang mempunyai sistem terbaik seperti Finland apabila

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-8
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

diukur sebagai peratus daripada per kapita KDNK (Ekshibit 5-8). diperkenalkan, terdapat sebanyak 13,300 orang guru yang menyandang
(Peratus daripada per kapita KDNK digunakan untuk membolehkan gelaran Guru Cemerlang. Dalam masa yang sama, semua guru boleh
perbandingan antara sistem pendidikan yang berbeza-beza). Dalam memegang jawatan kepimpinan sama ada pada peringkat sekolah, daerah,
hal ini, Singapura dan Korea Selatan terkecuali kerana kedua- negeri atau Kementerian, atau menjawat jawatan pensyarah di IPG atau di
dua negara tersebut telah mengecilkan saiz tenaga kerja untuk Institut Aminuddin Baki (IAB).
membolehkan negera itu membayar gaji yang lebih tinggi kepada
guru. Sistem kenaikan pangkat berasaskan tempoh perkhidmatan 8:8:6:3 yang
baharu merupakan suatu penambahbaikan yang jelas lebih baik daripada
EKSHIBIT 5-7 sistem sebelumnya. Sistem ini membolehkan guru dalam tempoh 25 tahun
dinaikkan gred daripada DG41 (skala gaji permulaan bagi guru siswazah
Perbandingan purata gaji permulaan guru dengan profesion baharu) kepada Gred DG54 (skala gaji yang paling tinggi bagi seseorang
awam lain dan swasta di Malaysia guru dalam jawatan bukan kepimpinan). Walau bagaimanapun, terdapat
kemungkinan guru kurang berusaha untuk memperbaiki profesionalisme
Purata gaji permulaan termasuk elaun mereka secara berterusan kerana sistem ini masih terikat dengan tempoh
RM per month (2010) perkhidmatan. Tambahan lagi, jangka waktu kenaikan pangkat selama
25 tahun masih merupakan suatu tempoh yang panjang. Oleh itu, sistem
Doktor kerajaan 4,300 ini tidak akan dapat menyelesaikan isu dan cabaran semasa, iaitu masih
terdapat kekurangan guru yang berpengalaman untuk membimbing guru
Jurutera awam1 3,000 baharu sewaktu mereka mula menyertai profesion ini. Kini terdapat 58%
2,800 guru yang masih berada pada gred terendah DG41 atau gred DGA29
Peguam1 2,750 berbanding 1.2% pada gred DG52 atau gred DGA34 (lihat Ekshibit 5-9).
2,500
Guru kerajaan2 2,500 EKSIBIT 5-9
2,500
Eksekutif IT1

Akauntan1
Eksekutif
Sumber Manusia1

1 Sektor swasta dimasukkan hanya gaji asas kerana elaun diberikan untuk menebus balik perbelanjaan yang Taburan guru mengikut gred perkhidmatan
telah dikeluarkan sendiri dan bukan merupakan sebahagian besar daripada pampasan
Peratus guru, 2012
2 Weighted average gaji permulaan guru siswazah berasaskan data guru pelatih , andaian purata gaji pokok
~RM 2,000 (julat RM1,786 hingga RM2,510) dan elaun RM 750 DGA34, DG 52 1.2% JUSA 0.01%
DG48 1.6% DGA38, DG54 0.2%
SUMBER: Jabatan Perkhidmatan Awam; JobStreet; Kelly Services; KPM; OECD; Closing the Talent Gap;
temu bual bersama BPSM; temu bual bersama Kelly Services Malaysia

EKSHIBIT 5-8 DGA32, DG44

39% N = 410,000

Tahap gaji pertengahan bagi guru yang berkhidmat di Malaysia DGA29, DG41 atau bersamaan
dan sistem lain
58%
Purata gaji guru yang telah berkhidmat selama 15 tahun
Peratus per kapita KDNK (2009)

Korea S. 196 SUMBER: Bahagian Pengurusan Sumber Manusia
Chile 154
Japan 149 Satu lagi cabaran kepada kemajuan kerjaya secara berkesan ialah instrumen
Singapura1 148 utama yang digunakan dalam penilaian guru, iaitu Laporan Nilaian Prestasi
Finland 113 Tahunan (LNPT). LNPT tidak dikaitkan dengan kompetensi pengajaran
Malaysia2 109 khusus seperti pengetahuan mata pelajaran dan penguasaan pelbagai strategi
Thailand 100 pengajaran. Memandangkan LNPT ialah instrumen yang sama bagi kegunaan
U.S. 97 semua penjawat awam, dimensi penilaiannya adalah bersifat generik dan
Indonesia 48 tidak menjadi pengukur prestasi yang sebenarnya. Sebagai contoh, daripada
Vietnam 46 hampir 48,000 orang sampel guru yang diambil pada tahun 2010, lebih
daripada 60% responden telah digredkan dengan markah melebihi 90%,
OECD = 120 manakala 38% mendapat skor antara 70% hingga 90%, dan 2% daripada
responden mendapat skor bawah daripada 70%. Keadaan ini menyebabkan
1 Singapura berasaskan data 2007 Kementerian menghadapi kesukaran menyediakan sokongan profesionalisme
2 Malaysia berdasarkan data 2011 dengan gaji bulanan RM3433.83 sebagai purata bagi guru gred DG44 dengan mengikut kumpulan sasaran yang tepat berdasarkan prestasi.

perkhidmatan 15 tahun dan elaun perumahan RM400, RM400 for remuneration allowance and RM100-300 for
cost of living based on location

SUMBER: Jabatan Perkhidmatan Awam; JobStreet; Kelly Services; KPM; OECD; Closing the Talent Gap;
Temu bual bersama BPSM; Temu bual bersama Kelly Services Malaysia

Kementerian telah menambah baik prospek kemajuan kerjaya pada
tahun 1994 dengan memperkenalkan laluan Guru Cemerlang yang
membolehkan guru dinaikkan gred dengan lebih cepat sekiranya
mereka dapat menunjukkan kecemerlangan dalam kedua-dua aspek
pengetahuan kandungan mata pelajaran dan pedagogi. Sejak

5-9

Imej oleh Poetprince, Flickr CC 2.0 Bagi mengatasi kesukaran ini, Kementerian telah menyediakan
beberapa instrumen lain seperti Standard Kualiti Pendidikan Malaysia:
Mengimbangkan antara gaji yang lebih tinggi Standard 4 dan instrumen penilaian guru cemerlang, untuk membantu
dengan bilangan guru proses penilaian. Walau bagaimanapun, instrumen berkenaan
secara tidak langsung menimbulkan kekeliruan dalam kalangan
Singapura dan Korea Selatan telah memilih untuk menghadkan guru tentang dimensi atau kriteria sebenar yang diambil kira dalam
bilangan guru supaya mereka boleh membayar gaji yang penilaian mereka. Disamping itu, para guru juga telah menimbulkan
lebih tinggi dan meningkatkan kelayakan masuk ke profesion kekhuatiran mengenai penilaian yang membazirkan masa dan sumber
keguruan. Pilihan mereka ini disokong oleh lebih banyak bukti kerana pertindihan kriteria.
daripada kajian yang menunjukkan bahawa faktor seperti saiz
kelas memberi sedikit impak terhadap kualiti keberhasilan Pelan Tindakan: Mentransformasi profesion
murid berbanding kualiti guru. Justeru, nisbah murid-guru di keguruan menjadi profesion pilihan
Korea Selatan adalah 20:1 berbanding purata nisbah negara
OECD iaitu, 16:1, dan Malaysia pada nisbah 13:1. Nisbah ini Kementerian terus beriltizam mengekalkan dasar sedia ada, iaitu
membolehkan setiap guru di Korea Selatan dibayar gaji yang mengukuhkan profesion keguruan di Malaysia bagi menjadikannya
lebih tinggi, sambil mengekalkan pembiayaan pendidikan pada menarik, mendatangkan kepuasan dan berprestij. Mengambil iktibar
tahap yang sama dengan negara OECD. Singapura juga telah daripada kejayaan yang dikecapi daripada usaha terdahulu, dan
melaksanakan strategi yang sama. Seterusnya, disebabkan permuafakatan awal dengan para guru serta kesatuan guru, Kementerian
Singapura dan Korea Selatan memerlukan saiz bilangan guru bercadang melaksanakan Pakej Kerjaya Guru baharu dalam beberapa
yang kecil, mereka juga mempunyai pilihan membenarkan hanya fasa. Pakej Kerjaya ini akan menangani cabaran masa kini yang
yang terbaik untuk menyertai profesion keguruan. Strategi dihadapi oleh guru pada setiap peringkat dalam kerjaya mereka.
ini mewujudkan kitaran mulia yang memartabatkan status Pakej ini merangkumi usaha meningkatkan standard kemasukan,
keguruan, meningkatkan kualiti pemohon, dan seterusnya meningkatkan peluang pembangunan profesional berterusan mengikut
menjadikan profesion keguruan lebih menarik. keperluan individu, membolehkan guru maju dalam kerjaya berdasarkan
prestasi dan kompetensi, serta mewujudkan budaya kecemerlangan
profesionalisme berasaskan teladan rakan setugas.

Gelombang 1 (2013-2015): Meningkatkan
standard dan sistem sokongan

Gelombang 1 akan menumpukan kepada peningkatan standard
profesionalisme, dan menambah baik sistem sokongan dan persekitaran
kerja. Empat langkah akan diambil: (i) meningkatkan standard
kemasukan; (ii) mengukur prestasi berdasarkan kompetensi; (iii)
meningkatkan jumlah peruntukan dalam pembangunan profesionalisme
berterusan; dan (iv) mengurangkan beban tugas pentadbiran guru. Secara
keseluruhan, langkah ini dilaksanakan bertujuan menyediakan peluang
dan sokongan yang diperlukan oleh guru bagi menggalakkan peningkatan
kemahiran dan kecemerlangan mereka dalam pekerjaan.

Meningkatkan standard kemasukan bagi guru pelatih dan
ambilan guru baharu

Kementerian akan mengetatkan proses pemilihan ambilan guru ke
IPG dengan memilih calon guru pelatih daripada kumpulan 30%
teratas bagi setiap kohort yang tamat persekolahan. Kementerian
bercadang mengecilkan saiz ambilan guru sekiranya bilangan calon yang
berkelayakan pada sesuatu tahun berkurangan; seterusnya, bekerjasama
dengan IPTA untuk menetapkan standard kemasukan yang setara bagi
program latihan perguruan.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-10
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

Kementerian juga akan menetapkan standard yang lebih ketat untuk EKSHIBIT 5-10
bergraduat daripada latihan perguruan dan seterusnya diambil bertugas
sebagai guru permulaan bawah Kementerian. Pada masa hadapan, Contoh kompetensi yang diharapkan berbanding dimensi yang
guru permulaan akan dipilih hanya apabila mereka dapat menguasai dicadangkan
kompetensi minimum yang mereka perolehi melalui praktikum dan kerja
kursus semasa latihan perguruan. Syarat ini adalah untuk memastikan Tahap
hanya guru yang terbaik dan paling layak menyertai sistem. Walau
bagaimanapun, guru pelatih sedia ada di IPG dan di IPTA pada masa kini Dimensi 123456
tidak terikat dengan dasar baru ini.
I Pengajaran dan ▪ Objektif pengajaran ▪ Objektif pengajaran ▪ Objektif pengajaran
Sehingga kini, Kementerian telah mengambil hampir 15,000 orang guru Pembelajaran
pelatih setiap tahun. Oleh sebab kekurangan guru secara mutlak bukan adalah jelas. adalah jelas dan adalah jelas, boleh
lagi menjadi isu, Kementerian sedang meneliti pengurangan ambilan ▪ Penyediaan Pemilihan alat boleh diukur. Aktiviti diukur sesuai dengan
guru pelatih secara berperingkat-peringkat sehingga 50% dalam tempoh pengajaran agak dirancang untuk keupayaan murid..
lima tahun akan datang. Dalam masa yang sama, dengan kadar persaraan pengajaran kurang sesuai memenuhi objektif Aktiviti dirancang
sedia ada dijangkakan baharu akan berlaku pengurangan dalam saiz pengajaran dengan untuk memenuhi
kohort sebanyak 10% menjelang 2025. Kementerian akan memantau ▪… menggunakan alat objektif dengan
perubahan saiz bilangan guru yang berada dalam sistem bagi memastikan pengajaran yang menggunakan alat
sebarang pengurangan ambilan guru baharu tidak akan menjejaskan saiz sesuai pengajaran yang
kelas atau keberhasilan murid. Sebaliknya, pengecilan kohort ini akan menarik minat
dapat dilaksanakan apabila guru menggunakan waktu bekerja dengan
optimum dan meningkatkan produktiviti mereka. II Nilai Profesional ▪ Tidak dapat memberi ▪ Kadang kala memberi ▪ Memberi tumpuan

Mengukuhkan kaitan antara prestasi dengan kompetensi ▪… sumbangan sepenuh- sumbangan sepenuh- dan komitmen penuh
▪… nya kepada tugasan nya kepada tugasan pada tugasan yang
Peningkatan kualiti guru bermula dengan gambaran yang jelas tentang yang diarahkan yang diarahkan diarahkan
kecemerlangan profesion keguruan. Dengan itu, Kementerian dapat
mengenal pasti bidang-bidang yang memerlukan sokongan, dan Aktiviti luar bilik ▪ Tidak dapat ▪ Dapat menyediakan ▪ Dapat menyediakan
dengan itu dapat menyediakan bantuan yang tepat kepada guru yang darjah pelan tugasan khusus pelan tugasan
memerlukannya. III menyediakan pelan
tugasan khusus tetapi tidak khusus yang jelas,
Bagi mencapai tujuan ini, Kementerian akan menyediakan satu instrumen
yang mengandungi kompetensi yang perlu dimiliki oleh guru pada setiap ▪… ▪ Tidak menunjukkan menyeluruh atau jelas tepat dan
peringkat tempoh perkhidmatan mereka. Kompetensi ini merentas ▪…
empat dimensi yang berbeza: pengajaran dan pembelajaran, nilai-nilai peningkatan kendiri menyeluruh
profesional, aktiviti di luar bilik darjah, dan sumbangan profesional.
Instrumen ini akan dirintis pada tahun 2013 dan diguna pakai pada IV Sumbangan ▪ Melakukan ▪ Melakukan
tahun 2014 bagi menggantikan semua instrumen yang ada pada masa ini, Profesional
termasuk LNPT. peningkatan kendiri peningkatan kiendiri
untuk pembelajaran yang relevan untuk
kerjaya peningkatan kerjaya

Menekankan pembangunan profesionalisme berterusan

Menyedari bahawa guru mungkin memerlukan bantuan bagi
memenuhi kompetensi baharu yang diharapkan, Kementerian
beriltizam untuk memenuhi keperluan berkenaan bagi memastikan
kejayaan mereka. Oleh itu, Kementerian akan membangunkan
portfolio program latihan bagi setiap aspek keperluan kompetensi
dalam instrumen baharu. Sesetengah modul dalam portfolio program
latihan ini merangkumi kecekapan asas yang diharapkan daripada
semua guru, seperti pedagogi yang menyokong pembangunan
pemikiran aras tinggi murid. Kompetensi teras ini diwajibkan kepada
semua guru. Modul lain akan dijadikan elektif bagi membolehkan
guru membuat pilihan berdasarkan minat dan kekuatan peribadi,
atau mana-mana bidang yang dikenal pasti untuk meningkatkan
profesionalisme guru. Dalam membangunkan portfolio ini,
Kementerian akan lebih menumpukan kepada program pembelajaran
berasaskan sekolah. Kajian antarabangsa menunjukkan bahawa
program pembelajaran berasaskan sekolah merupakan bentuk
pembangunan profesionalisme yang paling berkesan.

Berdasarkan instrumen penilaian guru yang baharu, (lihat Ekshibit Dua inisiatif akan dilancarkan pada Januari 2013 untuk
5-10), dicadangkan hampir 60% daripada skor penilaian diasaskan pada memperkenalkan guru kepada program pembangunan profesionalisme
keberkesanan pengajaran guru. Penilaian ini ditentukan melalui dua baharu. Inisiatif pertama ialah pewujudan perpustakaan video e-Guru
aspek, iaitu pemerhatian guru dalam bilik darjah dan pencapaian murid yang menyediakan koleksi contoh pengajaran terbaik. Guru akan
dalam kelas yang diajar. Kementerian juga mencadangkan lebih daripada mendapatkan gambaran bersifat amali tentang amalan pengajaran
seorang penilai, termasuk seorang penilai rakan sebaya, dilantik dan terbaik untuk dilaksanakan di dalam bilik darjah mereka. Video ini boleh
mewujudkan proses rayuan bagi guru yang tidak setuju dengan penilaian juga digunakan semasa sesi latihan dan bimbingan kemahiran pedagogi.
yang dilakukan terhadap mereka. Objektif proses penilaian ini adalah
mewujudkan suatu pendekatan lebih tekal dan objektif yang merentas Inisiatif kedua ialah peluasan program bimbingan guru iaitu
semua penilaian dan memupuk budaya prestasi cemerlang di sekolah. Pembimbing Pakar Pembangunan Sekolah (School Improvement

5-11

(Band 5, 6 dan 7). SISC+ yang baharu akan dilaksanakan sebagai
sebahagian daripada Program Transformasi Pejabat Pelajaran Daaerah
yang lebih luas seperti yang telah dibincangkan dalam Bab 4.

Kementerian juga beriltizam dalam memastikan penerusan program
pensiswazahan guru dengan matlamat 60% guru siswazah sekolah
rendah dan 90% guru siswazah sekolah menengah pada tahun
2015. Bagi tujuan ini, Kementerian akan terus menyokong guru bagi
melanjutkan pengajian mereka.

Meningkatkan kualiti persekitaran kerja guru

Menyedari bahawa tugas pentadbiran yang berlebihan boleh
menjejaskan masa dan keberkesanan tugas utama pengajaran dan
pembelajaran guru, maka Kementerian akan mengambil dua tindakan
utama semasa Gelombang 1 untuk mengurangkan beban tugas yang
tidak diperlukan.

Perpustakaan Video e-Guru Pertama, Kementerian telah mula menyeragamkan sistem pengurusan
dan pengumpulan data sedia ada untuk menghapuskan pertindanan
Kementerian telah mewujudkan suatu perpustakaan video yang keperluan data. Tiga pangkalan data telah disasarkan bagi proses awal
menggambarkan “apa-apa yang dianggap sebagai pengajaran penyeragaman data: Sistem Analisis Peperiksaan Sekolah (SAPS)
yang baik” bagi setiap dimensi kompetensi pengajaran dan yang digunakan untuk menggabungkan keputusan murid daripada
pembelajaran. Perpustakaan video ini akan dimuatkan dalam peperiksaan semester berasaskan sekolah, Sistem Pengurusan
portal menggunakan 1BestariNet untuk membolehkan guru Pentaksiran Berasaskan Sekolah (SPPBS) yang digunakan untuk menjejak
mengakses video ini di mana-mana dan pada bila-bila masa. keputusan pentaksiran berasaskan sekolah dan Sistem Maklumat
Perpustakaan ini juga akan menjadi alat bantuan mengajar Murid (SMM) yang mengandungi data sekolah dan guru. Perubahan
kepada SISC+ semasa sesi bimbingan bersama-sama guru. ini seharusnya menghapuskan permohonan berulang bagi data yang
sama dan memudahkan proses memasukkan data baharu ke dalam
Kementerian juga bercadang membangunkan satu perpustakaan sistem. Kementerian juga akan mengkaji semula keperluan laporan
video pengajaran harian bagi mata pelajaran penting, Matematik, pendokumentasian dan laporan sedia ada (sebagai contoh, keperluan
Sains, Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris bermula dari Tahun untuk pensijilan ISO) bagi penyeragaman bidang-bidang berkenaan.
1 hingga Tingkatan 5. Perpustakaan video ini akan mengandungi
rakaman sepanjang tahun pengajaran Guru Cemerlang terbaik Kedua, Kementerian akan mengenal pasti kaedah bagi mengatasi isu
dalam mata pelajaran masing-masing. Sumber ini akan dapat kesesakan di sekolah yang mempunyai purata saiz kelas melebihi 35
diakses oleh guru yang memerlukan inspirasi bagi memantapkan orang murid. Kaedah yang dicadangkan termasuk pembinaan bilik
rancangan pengajaran atau oleh murid sebagai bahan bantuan darjah tambahan, penempatan semula guru tambahan, dan/atau
untuk mengulang kaji pelajaran. mengetatkan penguatkuasaan kuota enrolmen. Walau bagaimanapun,
Kementerian tidak akan mengurangkan bilangan murid bagi setiap
Kementerian bercadang untuk terus meningkatkan kandungan kelas daripada 35 orang kerana terdapat bukti kajian peringkat
perpustakaan ini melalui pertandingan e-Guru secara tahunan. antarabangsa yang menunjukkan saiz kelas bukan faktor penyumbang
Guru akan menghantar video contoh pengajaran terbaik mereka utama kepada pencapaian murid berbanding kualiti guru.
untuk dinilai oleh pengguna-pengguna portal e-Guru. Hadiah
bagi penggunaan video yang tertinggi akan disampaikan pada Gelombang 2 (2016 ke 2020): Mengukuhkan
Hari Guru. kemajuan dan laluan kerjaya

Specialist Coaches – SISC+) yang pertama kali diperkenalkan di Dalam Gelombang 2, Pakej Kerjaya Guru baharu akan dibina atas
bawah Program Transformasi Kerajaan (GTP) 1.0. Secara khususnya, kejayaan Gelombang 1 yang memberi tumpuan kepada peningkatan
tiga perubahan akan dibuat. Pertama, SISC+ akan dijadikan jawatan standard dan kualiti program latihan praperkhidmatan perguruan, dan
sepenuh masa untuk membolehkan mereka membimbing lebih memastikan hanya graduan yang terbaik dipilih menyertai profesion
banyak guru dengan lebih kerap. Kedua, SISC+ bertanggungjawab keguruan. Pakej ini akan menyediakan pelaksanaan laluan kerjaya
memberikan bimbingan mengikut ketiga-tiga dimensi, iaitu yang dimantapkan dengan tawaran pelbagai pengkhususan bergantung
kurikulum, pentaksiran dan pedagogi. Ketiga, SISC+ menumpu kepada pada minat guru. Selain itu, kemajuan kerjaya yang lebih pantas
bimbingan berasaskan sekolah bagi guru di sekolah band rendah disediakan untuk guru berprestasi tinggi, manakala guru yang tekal
berprestasi rendah diberi pilihan bagi penempatan semula. Semua
kerja awal bagi perubahan ini perlu bermula semasa pelaksanaan
Gelombang 1 untuk membolehkan inisiatif yang dirancang
dilaksanakan segera pada tahun 2016.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-12
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

Meningkatkan sistem latihan praperkhidmatan dan sistem EKSHIBIT 5-11

pemilihan guru Cadangan laluan bagi guru berprestasi tinggi

Kementerian akan menyemak semula kurikulum latihan Ciri-ciri Trajektori Cadangan Tempoh
praperkhidmatan di IPG bagi memastikan guru diberi persediaan masa
secukupnya bagi mengajar Kemahiran Abad ke-21 yang diperlukan ▪ Pantas
oleh murid di Malaysia (lihat Bab 4 untuk mendapatkan maklumat tahun
lanjut tentang perubahan yang dihasratkan dalam kurikulum dan menguasai DG54
pentaksiran). Kementerian juga akan mengadakan perbincangan
dengan Kementerian Pengajian Tinggi (KPT) supaya kurikulum latihan kompetensi Memasuki DG44 DG48 DG52
praperkhidmatan yang sama dilaksanakan di IPTA. Di samping itu, profesion
Kementerian akan meningkatkan kualiti pengalaman praktikum ▪ Peningkatan keguruan –
secara tekal dari segi waktu yang diperuntukkan, dan melibatkan guru
guru berpengalaman yang memiliki kemahiran pementoran menyelia Guru besar di permulaan
guru pelatih. Langkah ini akan membolehkan guru menambah berprestasi sekolah /
keberkesanan Pengajaran dan Pembelajaran (P&P) dalam bilik darjah tinggi pencapaian
seawal hari pertama mereka menyertai perkhidmatan perguruan. kelas

Pengukuhan laluan kerjaya ▪ Menguasai Tahun Tahun Tahun Tahun
0-8 9-16 17-22 23-25
Kementerian akan meneliti pelaksanaan tiga laluan kerjaya yang kompetensi
berbeza: (i) laluan pengajaran bagi guru yang ingin kekal mengajar di Memasuki DG44 DG48 DG52
bilik darjah; (ii) laluan kepimpinan dan pengurusan bagi guru yang pada kadar profesion DG54
ingin menjawat jawatan kepimpinan sama ada pada peringkat sekolah, keguruan – guru tahun
daerah, negeri atau pusat; (iii) laluan pakar bidang khusus bagi guru sederhana permulaan
yang ingin menjadi pembimbing guru dan jurulatih, pensyarah di IPG
dan IAB, atau pembangun kurikulum dan pentaksiran. Laluan kerjaya ▪ Peningkatan
ini akan dibangunkan semasa Gelombang 1 selepas berunding dengan
kesatuan guru dan akan dijajarkan dengan perubahan laluan kerjaya Guru sederhana di
yang serupa bagi pemimpin sekolah (perincian Bab ini dalam bahagian berprestasi sekolah /
Pemimpin Sekolah). biasa pencapaian
kelas
Bagi setiap laluan, Kementerian menggunakan instrumen yang
dibangun dalam Gelombang 1 bagi menentukan kompetensi guru Kementerian juga akan melancarkan satu skim peralihan untuk guru
yang dijangka berkembang selari dengan keperluan setiap kenaikan yang menunjukkan prestasi rendah tiga tahun berturut-turut walaupun
pangkat. Kementerian juga akan memastikan peluang kenaikan telah diberikan sokongan secara intensif. Kementerian menyedari
pangkat dalam setiap laluan adalah setara, dan pergerakan merentas hakikat bahawa mengekalkan tugas mengajar kepada guru-guru ini
mana-mana laluan dibenarkan. akan menyebabkan mereka kehilangan peluang kenaikan pangkat.
Prospek mereka mungkin lebih cerah sekiranya mereka berupaya
melaksanakan tugas lain yang lebih sesuai dengan kebolehan mereka.

Kementerian beriltizam untuk menyediakan beberapa pilihan
untuk guru-guru ini dan memastikan mereka menerima sokongan
secukupnya bagi melakukan peralihan ini. Menerusi skim ini,
Kementerian akan menempatkan semula guru bagi menjalankan
peranan lain dalam sekolah seperti membantu tugas pentadbiran,
pengurusan disiplin, atau pengurusan aktiviti kokurikulum (Ekshibit
5-12). Kementerian juga akan meneroka pilihan bagi melatih semula
guru-guru ini supaya berjaya melaksanakan peranan baharu yang
dipilih mereka.

EKSHIBIT 5-12

Rombakan kemajuan kerjaya Cadangan laluan bagi guru yang secara konsisten berprestasi rendah

Kementerian berhasrat untuk mengukuhkan skim Guru Cemerlang Apa yang berlaku Guru kembali ke laluan normal
sedia ada. Di bawah skim laluan pantas yang disemak semula, kepada guru
dicadangkan guru berprestasi tinggi dinaikkan gred dari DG41 ke berprestasi Penilaian Penilaian Penilaian Penilaian Hasil yang mungkin dicapai –
DG54 dalam tempoh masa yang lebih pendek berbanding tempoh 25 rendah? 1 2 3 4 peningkatan dalam prestasi
tahun sekarang (Ekshibit 5-11). Kemajuan kerjaya guru bergantung
pada kepantasan seseorang guru menguasai kompetensi yang Guru Berprestasi Penilaian: kompetensi aras Sokongan Hasil yang mungkin dicapai – tiada
ditetapkan pada setiap peringkat. Kredit tambahan akan diberikan Rendah rendah – diberi perhatian secara peningkatan dalam prestasi
kepada guru yang berjaya menyempurnakan perkhidmatan antara
tiga hingga lima tahun di sekolah di luar bandar/pedalaman, dan/ ▪ Tidak menguasai Mendapat panduan dan intensif
atau di sekolah berprestasi rendah. Pergerakan pantas ini bertujuan bimbingan secara
memberikan ganjaran kepada guru yang cemerlang, dan menjadi kompetensi asas berterusan bagi (tambahan
insentif kepada guru yang terbaik untuk bertugas di sekolah peningkatan (pengetua dan
berkenaan. Implikasinya, komposisi tenaga kerja guru akan beranjak ▪ Pencapaian pembimbing) bimbingan Penempatan Peningkatan
daripada didominasi oleh guru muda kepada guru berpengalaman dan mentor) Penilaian semula ke kemahiran
berkemahiran tinggi. Dianggarkan terdapat antara 2% hingga 5% murid semakin fungsi lain
guru pada setiap tahun yang mendapat manfaat daripada skim laluan menurun / tidak pasca (contoh:
pantas ini. menunjukkan sokongan
peningkatan
pentadbiran, profesional

pengurusan

disiplin)

5-13

Gelombang 3: Mewujudkan budaya Sebenarnya, sistem pendidikan yang baik tidak bergantung pada
kecemerlangan profesionalisme berasaskan guru yang baik semata-mata. Bukti di peringkat antarabangsa jelas
rakan setugas menunjukkan bahawa kepimpinan sekolah yang mantap juga diperlukan
bagi meningkatkan pencapaian murid secara signifikan. Dalam
Menjelang tahun 2021, semua elemen Pakej Kerjaya Guru baharu sistem sekolah yang berprestasi tinggi, pengetua/guru besar bukan
diharap akan dapat dilaksanakan. Profesion keguruan akan berubah sekadar pemimpin pentadbiran – mereka juga merupakan pemimpin
apabila guru dapat menikmati pelbagai laluan kerjaya berbeza; dan instruksional yang memberikan tumpuan kepada peningkatan kualiti
menerima kesan daripada pelan induk pembangunan profesionalisme P&P di sekolah masing-masing. Impak seseorang pengetua/guru besar
yang dirangka khusus untuk guru; serta pemberian ganjaran yang berkesan adalah sama signifikannya seperti guru berprestasi tinggi.
berdasarkan prestasi, bukannya tempoh perkhidmatan. Kajian menunjukkan, menggantikan seorang pengetua/guru besar yang
berprestasi sederhana dengan pengetua/guru besar cemerlang dapat
Sepanjang tempoh Gelombang 3, Kementerian akan menumpukan meningkatkan keberhasilan sehingga 20 poin persentil (Ekshibit 5-13).
kepada usaha memastikan semua guru memanfaatkan keluwesan
dalam hal-hal profesionalisme berkaitan jadual waktu, kurikulum Ekshibit 5-13
dan susunan pengajaran, pendekatan pedagogi dan pentaksiran
berasaskan sekolah. Keluwesan dalam hal ini diberikan kepada Hubungan antara prestasi pengetua dengan pencapaian murid
mereka dalam Gelombang terdahulu. Kementerian berhasrat untuk
mewujudkan budaya kecemerlangan profesionalisme teladan rakan Persentil1 Pengetua cemerlang Menggantikan
setugas, iaitu guru membimbing satu sama lain, dan saling memberi Pencapaian murid di sekolah pengetua
inspirasi, berkongsi amalan terbaik, dan memastikan rakan setugas 75 sederhana
mengamalkan nilai kebertanggungjawaban untuk memenuhi standard dengan pengetua
profesional. Kementerian juga mempertimbangkan cadangan bagi 70 cemerlang yang
mewujudkan skim pensijilan berdasarkan penguasaan kompetensi fokus kepada
keguruan seperti ditetapkan dalam Gelombang 1. Kementerian akan 65 pengajaran
bekerjasama dengan wakil kesatuan guru untuk mencapai semua berbanding
matlamat ini. 60 pentadbiran
Pengetua berprestasi tinggi dapat
PEMIMPIN SEKOLAH meningkatkan
55 pencapaian murid
Kementerian akan memastikan setiap sekolah, tanpa sebanyak 20 poin
mengira lokasi dan tahap prestasi mempunyai seorang 50 Pengetua sederhana persentil
pengetua/guru besar berkualiti tinggi dan beliau dibantu
oleh pasukan kepimpinan pertengahan dengan matlamat 45
pasukan kepimpinan sekolah dapat memberikan kepimpinan
instruksional dan seterusnya memacu prestasi sekolah secara 40
keseluruhan. Kementerian akan mencapai matlamat ini dengan 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
memperkenalkan pakej kerjaya baharu kepimpinan sekolah
dengan memperkukuh kaedah pemilihan, latihan dan pemberian Kepimpinan di sekolah
ganjaran untuk pengetua/guru besar.
1 bagi kepimpinan dan pencapaian murid, persentil menunjukkan kedudukan secara relatif dalam taburan
Langkah yang akan diambil adalah seperti yang berikut: SUMBER: A ‘meta-analysis’ of 69 studies of school leadership conducted between 1978 and 2001, involving an

▪▪ Memurni dan memperjelaskan kriteria pemilihan; estimated 14,000 teachers and 1.4mn students, Marzano, Robert J., Timothy Waters, and Brian A. McNulty,
(2005)
▪▪ Membina kelompok pemimpin sekolah masa depan yang
berpotensi; Kajian juga menunjukkan bahawa sistem sekolah berprestasi tinggi
berganjak daripada idea ‘kepemimpinan wira’ kepada ‘kepemimpinan
▪▪ Menambah baik persediaan dan pembangunan distributif.’ Keadaan ini memberi lebih kuasa kepada guru penolong
profesionalisme berterusan; dan kanan, dan pegawai pengurusan peringkat pertengahan, seperti
ketua bidang untuk membuat keputusan di sekolah. Disebabkan
▪▪ Memperkenalkan pendekatan pengurusan prestasi data berkaitan guru penolong kanan dan ketua bidang adalah terhad,
berdasarkan kompetensi. diagnostik yang dijalankan menumpukan hanya kepada peranan
pengetua dan guru besar. Namun begitu, pelan tindakan ini mengambil
pendekatan yang lebih luas tentang kepimpinan sekolah supaya
merangkumi pengetua/guru besar, guru penolong kanan dan guru lain
yang memegang jawatan kepimpinan di sekolah.

Pemilihan pengetua/guru besar

Proses pemilihan pengetua/guru besar yang ketat, jelas dan telus adalah
penting bagi membangun dan mengekalkan sekolah yang berkesan.
Seperti urusan kenaikan pangkat, kriteria pemilihan pengetua/guru besar
baharu di Malaysia lebih berasaskan tempoh perkhidmatan berbanding

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-14
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

Walau bagaimanapun, amalan dasar ini dikecualikan bagi perlantikan
pengetua/guru besar di sekolah luar bandar kerana kesukaran
menempatkan pengetua/guru besar di kawasan tersebut. Keadaan ini
mengakibatkan lebih banyak guru muda dinaikkan pangkat. Amalan
ini ada kelebihan dan kekurangannya. Pada suatu keadaan, situasi
ini membolehkan guru muda berpotensi dinaikkan pangkat untuk
berkhidmat dalam tempoh yang lama sebelum persaraan. Sebaliknya,
mereka yang dinaikkan pangkat berkemungkinan belum bersedia
untuk memikul tanggungjawab kepimpinan.

Ekshibit 5-14

Taburan pengetua mengikut umur di Malaysia

Peratus (2011)

N = 9,690 Akan bersara dalam tempoh 5 tahun

42%

38%

kompetensi. Pemilihan pengetua/guru besar baharu berasaskan 15%
terutamanya pencapaian minimum gred perkhidmatan awam yang
kemudiannya dikaitkan dengan tempoh perkhidmatan. Keadaan ini Umur 0% 0% 1% 4% 45-49 50-54 > 55
jelas menunjukkan kriteria profesionalisme perlu diutamakan bagi n/a < 35 35-39 40-44
pemilihan pengetua/guru besar.
SUMBER: Pangkalan data EMIS 2011
Satu lagi cabaran ialah jangka masa yang diambil dalam proses
pemilihan dan pelantikan pengetua/guru besar. Keseluruhan proses Ekshibit 5-15
dari pemilihan calon yang sesuai ke pelantikan rasmi boleh mengambil
masa hampir setahun disebabkan pelbagai pihak terlibat di peringkat Purata bilangan tahun perkhidmatan pengetua pada tarikh
daerah, negeri, dan Kementerian. Keadaan ini menjadi lebih rumit lantikan bagi Malaysia dan negara serantau
kerana wujud dua skim perkhidmatan: skim bagi guru bukan siswazah
di sekolah rendah dan skim bagi guru siswazah di sekolah menengah. Tahun mengajar sebelum lantikan
Anjakan yang dilakukan oleh Kementerian untuk meningkatkan
kelayakan minimum (seperti dibincangkan dalam bahagian berkaitan Malaysia 23
guru) telah menyebabkan lebih banyak guru siswazah berkhidmat di South Korea 23
sekolah rendah. Walau bagaimanapun, jawatan guru besar di sekolah Indonesia 20
rendah masih dikekalkan untuk guru bukan siswazah. Dasar ini telah
menyebabkan guru siswazah di sekolah rendah tidak berpeluang
memegang jawatan guru besar.

Demografi kepimpinan sekolah Mexico 20
Hong Kong 19
Pelantikan pengetua/guru besar berdasarkan tempoh perkhidmatan U.S.
telah menyebabkan wujudnya kohort pengetua/guru besar yang Singapore 15
berusia, dan 40% daripada mereka akan bersara dalam tempoh Finland 13
lima tahun akan datang (Ekshibit 5-14). Pelantikan yang cenderung 10
kepada tempoh perkhidmatan memberi dua kesan berikut: pertama,
mengekang sistem pelantikan mendapatkan calon jawatan kepimpinan SUMBER: Kementerian Pelajaran; TALIS Survey; Jabatan Pendidikan, Sains dan Teknologi Komanwel;
sekolah yang terbaik dari keseluruhan perkhidmatan perguruan; kedua, Kajian akhbar
tempoh perkhidmatan pengetua/guru besar yang berbakat semakin
pendek. Sebaliknya, beberapa sistem pendidikan negara lain secara Latihan dan pembangunan profesional
aktif mengenal pasti dan membangunkan pemimpin sekolah sejak
peringkat awal tempoh perkhidmatan mereka (seperti di Singapura dan Seperti guru, pengetua/guru besar memerlukan latihan yang mencukupi
“Program Pemimpin Masa Depan” England). Hasilnya, pengetua/guru sebelum dilantik, dan sepanjang perkhidmatan mereka terutamanya
besar di negara ini umumnya dilantik ke jawatan mereka lebih lewat dalam membina kepimpinan instruksional. Latihan tersebut amat
berbanding rakan sejawat mereka di negara lain (Ekshibit 5-15). diperlukan dalam tempoh tiga tahun pertama perkhidmatan mereka.
Kajian antarabangsa juga menunjukkan tempoh ini adalah kritikal
dalam pembentukan kemahiran dan gaya kepimpinan.

5-15

Latihan persediaan dan induksi Semakan semula program latihan ini menunjukkan keberkesanannya.
Sebagai contoh, kajian yang dijalankan oleh Universiti Malaya dan
Pada tahun 1987, Kementerian memperkenalkan program induksi, Universiti Pendidikan Sultan Idris menunjukkan pengetua/guru
iaitu Kursus Kepimpinan dan Pengurusan Pendidikan (KKPP) besar baru dilantik yang melalui latihan NPQEL lebih bersedia
bertujuan melengkapkan pengetua/guru besar dengan kemahiran melaksanakan tugas berbanding mereka yang memegang jawatan
penting yang diperlukan bagi tempoh tiga tahun pertama sebagai tanpa latihan ini.
pemimpin sekolah. Kementerian juga memperkenalkan satu program
latihan persediaan yang dikenali sebagai Kelayakan Profesional Tahap penglibatan pengetua/guru besar dalam program ini adalah
Kebangsaan bagi Kepimpinan Pendidikan (NPQEL) (dahulunya rendah. Setelah disemak keseluruhannya, hampir 55% daripada
dikenali sebagai Kelayakan Kebangsaan Profesional Kepengetuaan – mereka yang sedang berkhidmat belum mengikuti sama ada program
NPQH) bagi calon beraspirasi dan berpotensi tinggi untuk menjadi latihan KKPP mahu pun NPQEL (Ekshibit 5-16). Sejak tahun 1999,
pengetua/guru besar. Setelah dilantik ke jawatan tersebut, graduat hanya seperempat daripada semua graduat NPQEL dilantik sebagai
program NPQEL dikecualikan daripada mengikuti KKPP kerana pengetua/guru besar (Ekshibit 5-17) kerana KKPP dan NPQEL bukan
kurikulum kedua-dua program latihan itu hampir sama. prasyarat kelayakan urusan naik pangkat, ataupun peluang laluan
pantas.

Ekshibit 5-16

Kadar penyertaan pengetua dalam penyediaan atau induksi
latihan bagi kepengetuaan

Peratus Pengetua (2010)

9,436 154 598 303
2% 6% 3%
3,146
Program Pemimpin Masa Depan England: 33%
Mengenal pasti dan melahirkan pemimpin sejak
dari peringkat awal 5,235

Program Pemimpin Masa Depan ialah program tiga tahun 100%
pembangunan pemimpin bertujuan menyediakan laluan pantas
bagi guru berprestasi tinggi ke jawatan pemimpin sekolah seperti 55%
guru berpengalaman, guru penolong kanan dan pengetua dalam
tempoh empat tahun. Khususnya, program ini bermatlamat Jumlah N/A1 Lantikan NPQEL/ KKPP Tiada
melahirkan pemimpin sekolah yang beriltizam untuk bertugas di sebelum NPQH2 Latihan
‘sekolah mencabar’. Pengetua 1998

Calon dipilih melalui proses penilaian dan temu duga bagi 1 Tiada data pada tahun lantikan
menilai kemahiran berfikir, kepimpinan dan interpersonal mereka. 2 Termasuk 65 orang pengetua yang mengambil kedua-dua kursus NPQEL dan KKPP
Mereka yang terpilih menjalani program selama tiga tahun
bermula dengan latihan kepimpinan secara intensif dalam musim Sumber: Institute Aminuddin Baki 2011
panas dikuti dengan penempatan selama satu tahun di sekolah
mencabar bawah panduan seorang pengetua mentor. Selepas Ekshibit 5-17
itu, permohonan calon akan disokong untuk jawatan kepimpinan
sekolah sepenuh masa. Sekiranya berjaya – sebanyak 95% Jawatan graduan yang telah tamat kursus latihan kepengetuaan
berjaya – program tersebut diteruskan dengan menyediakan (NPQH / NPQEL)
bimbingan dan latihan individu di luar sekolah tempat mereka
berkhidmat selama dua tahun lagi dan dalam tempoh itu mereka Peratus graduanNPQEL (1999-2010)
menjalankan peranan sebagai pemimpin sekolah. Latihan dan
sokongan yang padu ini diharap dapat menyediakan calon yang 1,2641 303
bersedia sepenuhnya untuk berubah peranan sebagai seorang
pengetua dalam tempoh empat tahun. 24%

Program ini dimulakan pada tahun 2006 dengan 20 orang calon. 412
Dalam tempoh enam tahun, bilangan calon meningkat 10 kali
ganda. Keseluruhannya, terdapat 350 graduat Pemimpin Masa 33%
Depan yang bertugas di 200 buah sekolah di seluruh negara. 95%
daripada mereka memegang jawatan kanan kepimpinan sekolah, 100% 549
manakala 24 graduat memegang jawatan pengetua sepenuh masa.
43%

Jumlah peserta Pengetua Guru Penolong Masih menjadi
Kanan2 guru3

1 Tidak termasuk 66 orang yang telah bersara (NPQEL )
2 Termasuk Penolong Kanan Tadbir, Penolong Kanan Hal Ehwal Murid, Penolong Kanan Kokurikulum, PK PTg

and PK T6
3 Kemungkinan termasuk guru yang memegang jawatan kepimpinan lain seperti ketua panitia dan ketua bidang

SOURCE: Institut Aminuddin Baki

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-16
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

Pembangunan profesional berterusan Ekshibit 5-18

Penyertaan dalam aktiviti pembangunan profesional berterusan Persepsi pengetua mengenai kemahiran penting yang diperlukan
adalah lebih tinggi. Bawah teraju Institut Aminuddin Baki (IAB),
pelbagai jenis kursus dan kaedah penyampaian (termasuk bimbingan Q: Apakah kemahiran paling penting yang diperlukan untuk menjadi pengetua yang baik?
secara langsung dan pementoran) telah dibangunkan. Kaji selidik (Pilih 3)
yang dijalankan pada tahun 2011 menunjukkan tahap penyertaan
yang tinggi, iaitu 87% daripada 1,662 orang pengetua/guru besar Peratus responden yang bersetuju bagi setiap dimensi
menamatkan latihan minimum selama tujuh hari. N = 570

Pada masa kini, pengetua/guru besar menentukan sendiri keperluan Perancangan dan pentadbiran 79
latihan dan kursus. Mereka melakukan penilaian kendiri menggunakan
instrumen kepimpinan IAB secara atas talian, iaitu Kompetensi Penambahbaikan kurikulum 55
Pemimpin Sekolah (KOMPAS), dan menggunakan maklumat tersebut
bagi membuat pilihan kursus. Rumusan keputusan penilaian kendiri Membimbing dan membantu guru dan staf 50
pada tahun 2011 menunjukkan pengetua/guru besar cenderung untuk
memberi skor hampir sama rata untuk semua dimensi kepimpinan. Meneraju pentaksiran prestasi sekolah 23
Hal ini menunjukkan kemungkinan mereka sukar untuk mengenal
pasti keperluan latihan dengan tepat. Dalam keadaan ini, program Belanjawan 23
latihan menjadi kurang keberkesan. Isu ini menjadi lebih rumit kerana
tiada mekanisme rasmi merekodkan program latihan yang diikuti oleh Permuafakatan dengan ibu bapa dan komuniti 13
pengetua/guru besar dengan sempurna. Mekanisme yang lebih baik
untuk menjejaki dan memadankan program bagi memenuhi keperluan Mengurus murid dan keselamatan sekolah 12
individu diperlukan supaya impak pembangunan profesionalisme
dapat dicapai. Perancangan dan pengajaran kurikulum 9

Persekitaran kerja sedia ada Pemahaman dan penggunaan data 9

Cara pengetua/guru besar mengurus masa dan menentukan Pengurusan dan penetapan dasar tingkah laku murid 8
keutamaan aktiviti sedikit sebanyak memberi impak terhadap tugas
harian mereka. Kajian menunjukkan bahawa aktiviti instruksional Pengurusan dan penilaian guru 8
yang meningkatkan kualiti P&P, seperti pemerhatian pengajaran 3
dan perancangan kurikulum memberi impak lebih tinggi terhadap Pengurusan masa dan keseimbangan antara kehidupan
keberhasilan murid berbanding aktiviti pentadbiran. dan kerja

Pada hari ini, pengetua/guru besar di Malaysia membahagikan SUMBER: Kajian Pengetua, Penilaian Semula Sistem Pendidikan 2012
masa mereka secara sama rata merentas aktiviti pengajaran dan
pentadbiran. Umumnya, pengetua/guru besar juga memahami Kemajuan kerjaya dan pengurusan prestasi
kepentingan kepimpinan instruksional. Kaji selidik pada tahun 2011
menunjukkan pengetua/guru besar mengenal pasti dua daripada tiga Sejajar dengan laluan kerjaya guru, Kementerian telah memperkenal
set kemahiran yang paling penting berhubung kait dengan kepimpinan laluan Pengetua dan Guru Besar Cemerlang bagi meningkatkan
instruksional – membimbing guru dan meningkatkan prestasi peluang mereka maju dalam kerjaya. Semenjak laluan kerjaya ini
kurikulum. Walau bagaimanapun, kemahiran utama yang lain seperti bermula pada tahun 1994, sebanyak 2,364 pengetua/guru besar
keupayaan memahami dan menggunakan data, serta keupayaan telah menerima gelaran ini. Kohort ini telah menjadi penggerak yang
memimpin program pentaksiran prestasi sekolah diletakkan pada penting dalam memajukan komuniti. Majlis Pengetua Cemerlang
kedudukan yang rendah dalam urutan senarai keutamaan responden menjalankan program pementoran kepada pengetua baru dilantik di
(Ekshibit 5-18). Kesemua aktiviti ini adalah penting sebagai panduan setiap negeri dan seringkali mengadakan rundingan dengan pihak
kepada pengetua/guru besar bagi merangka strategi bermakna dalam Kementerian tentang isu-isu profesionalisme keguruan.
usaha memajukan sekolah.
IAB juga telah membangunkan suatu kerangka kompetensi pengetua/
guru besar yang menyeluruh berdasarkan model kepimpinan KOMPAS
dan menghubung kait kerangka ini dengan jadual program latihan.
Walau bagaimanapun, kerangka ini tidak dikaitkan dengan LNPT.
Seperti guru, prestasi pengetua tidak dinilai berdasarkan kompetensi
yang diharapkan daripada seorang pengetua yang baik. Keadaan ini
menimbulkan kesukaran membezakan antara pengetua berprestasi
baik dengan pengetua berprestasi rendah. Sebagai contoh, pada tahun
2008, 97% sampel daripada 181 orang pengetua dari sebuah negeri
berprestasi rendah diberi skor penilaian LNPT melebihi 90%.

5-17

Pelan Tindakan: Memastikan seorang bakal pengetua/guru besar bermula lebih awal, dan tempoh
pengetua berprestasi tinggi ditempatkan di pemilihan dipendekkan sekurang-kurangnya 50%. Bagi tujuan
setiap sekolah ini, Kementerian menambah bilangan kumpulan daripada
tempoh pemilihan sekarang calon berpotensi melalui kempen
Objektif Kementerian ialah memastikan setiap sekolah mempunyai pemilihan yang lebih agresif. Kempen ini dapat menyebar luas
pengetua berprestasi tinggi yang berkeupayaan meningkatkan maklumat tentang kekosongan jawatan, peningkatan minat, dan
kemajuan sekolah tanpa mengira status quo sekolah berkenaan. Seperti menggalakkan calon-calon yang beraspirasi tampil memohon
guru, Kementerian akan membangunkan Pakej Kerjaya Baharu bagi jawatan tersebut. Kementerian akan mewujudkan pangkalan
pengetua/guru besar yang mengimbangi iltizam yang mendalam untuk data bagi mengenal pasti lebih awal kekosongan jawatan, dan
membina keupayaan kepimpinan sekolah dengan penyediaan satu mengisinya dengan calon berpotensi tinggi di lokasi berkenaan.
standard profesionalisme dan kebertanggungjawaban yang lebih tinggi.
Semakan semula insentif bagi jawatan yang sukar diisi
Gelombang 1 menumpukan kepada peningkatan standard,
penambahbaikan sistem sokongan, dan penyediaan asas Kementerian akan menyemak set insentif sedia ada bagi jawatan
pembangunan bagi mewujudkan sekumpulan besar pemimpin sekolah yang sukar diisi seperti di luar bandar dan sekolah berprestasi
yang kompeten di Malaysia. Gelombang 2 memperkenal laluan kerjaya rendah. Selain peningkatan elaun, Kementerian sedang meneliti
dan skim kemajuan yang baharu, dan menyokong peralihan ke arah langkah lain, seperti memberi keutamaan kepada anak-anak
pelaksanaan model kepimpinan distributif melibatkan guru penolong pengetua/guru besar (sekiranya mereka memenuhi kelayakan
kanan, ketua bidang dan ketua panitia. Gelombang 3 memberikan yang ditetapkan) bagi kemasukan ke Sekolah Berasrama Penuh
lebih pengupayaan kepada semua pemimpin sekolah selaras dengan (SBP), dan menyediakan laluan pantas kenaikan pangkat kepada
perubahan ke arah pengurusan berasaskan sekolah. pengetua/guru besar setelah mereka menyempurnakan tempoh
pelantikan di luar bandar.

Gelombang 1 (2013 hingga 2015): Mewujudkan program residensi pengetua/guru besar dan
Meningkatkan standard pemilihan dan sistem
sokongan mengukuhkan program immersion sedia ada

Dalam Gelombang 1, Kementerian akan menyeragamkan standard Kementerian akan mewujudkan suatu program residensi
dan menambah baik proses pemilihan dan penyediaan pengetua/guru pengetua/guru besar dan mengukuhkan program immersion
besar baharu dengan mengambil kira 40% daripada pengetua/guru untuk menyokong pengetua/guru besar yang baru dilantik dalam
besar sedia ada akan bersara dalam tempoh lima tahun. Kementerian tempoh peralihan bagi membolehkan mereka menjalankan tugas
akan malabur dalam pembangunan keupayaan pengetua/guru besar dengan berkesan sejak dari awal tempoh perkhidmatan. Program
sedia ada melalui Program Continuous Professional Development residensi ialah suatu program setempat yang membolehkan bakal
(CPD) yang lebih baik, dan memperkukuh hubung kait antara prestasi pengetua berada selama satu bulan bersama-sama pengetua/
dengan kompetensi. guru besar yang akan keluar daripada sekolah berkenaan. Dalam
tempoh ini, mereka bukan sahaja dapat menyesuaikan diri dengan
Menggunakan kriteria pemilihan yang tidak berasaskan tempoh sekolah, malahan juga menerima pementoran secara langsung
perkhidmatan dan membangunkan proses pemilihan yang daripada pengetua/guru besar yang berpengalaman. Program
standard immersion pula ialah suatu program rasmi pementoran pengetua.
Program ini telah pun dilaksanakan secara sukarela oleh Majlis
Kementerian akan memurnikan kriteria pemilihan sedia ada Pengetua Cemerlang di kebanyakan negeri. Dalam program ini
untuk meningkatkan kompetensi dan memastikan pengetua dapat pengetua akan menjalani tujuh hari atau 42 jam bimbingan dan
berkhidmat bagi tempoh lebih lama sebelum mereka bersara. pementoran secara langsung daripada pengetua berpengalaman
Keutamaan ialah memastikan semua bakal pengetua/guru besar atau Rakan Peningkatan Sekolah (School Improvement Partner -
mempunyai kompetensi kepimpinan minimum, sebagai contoh, SiPartner+) (maklumat terperinci mengenai program bimbingan
mempunyai pengalaman sebagai ketua bidang atau guru penolong SiPartner+ boleh didapati dalam Bab 4).
kanan. Kementerian juga mempunyai matlamat untuk melantik hanya
calon-calon yang mempunyai perkhidmatan minimum selama tiga Mengukuhkan kaitan antara prestasi dengan kompetensi
tahun sebelum persaraan, dan yang telah menyempurnakan program
latihan NPQEL. Kementerian akan memastikan bahawa syarat tempoh Selaras dengan Pakej Kerjaya Guru baharu, Kementerian akan
minimum dan kelayakan NPQEL hanya dikuatkuasakan selepas bakal memperkenalkan satu instrumen yang menyatakan dengan jelas
pengetua/guru besar diberi peluang yang mencukupi bagi mengikuti kompetensi yang diharapkan daripada pengetua/guru besar
program tersebut. pada setiap peringkat perkhidmatan. Instrumen ini akan dirintis
pada tahun 2013, dan dilaksanakan bersekali dengan instrumen
Kementerian akan mensasarkan proses peralihan secara terus antara kompetensi guru pada tahun 2014. Penilaian menggunakan
pengetua yang akan bersara dengan pengetua yang akan menggantikan instrumen ini adalah berdasarkan empat dimensi – Kepimpinan,
beliau. Dengan ini, Kementerian perlu memastikan proses pemilihan Nilai-nilai Profesional, Sumbangan, dan Jalinan Kerjasama
(Ekshibit 5-19).

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-18
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

Ekshibit 5-19 akan memastikan pengetua/guru besar mengikuti pelbagai program
yang bersesuaian dengan tahap prestasi yang berbeza-beza. Sebagai
Empat domain dalam cadangan kerangka penilaian prestasi contoh, pengetua berprestasi tinggi berpeluang untuk menjalani
program sandaran di agensi kerajaan lain atau syarikat swasta.
Domain kepimpinan 70% Sebaliknya, pengetua/guru besar berprestasi rendah akan mendapat
manfaat daripada bimbingan langsung yang intensif daripada
1. Pembangunan 1. Visi dan Hala Tuju SiPartner+. Semua program ini bertujuan memastikan sokongan
Kapasiti 2. Berfokuskan Kualiti pembangunan profesional secara individu diberikan kepada kepada
3. Penaakulan setiap pengetua/guru besar.
2. Komunikasi 4. Proaktif
3. Jalinan Gelombang 2: Memartabatkan profesion
Manusia & Dasar & 1. Berorientasikan keguruan dan menganjak ke arah kepimpinan
kerjasama Hubungan Hala Tuju Pencapaian distributif
4. Kerja
Kepimpinan Nilai-nilai Sumber & Pengajaran 2. Perancangan & Gelombang 2 Pakej Kerjaya Pengetua baharu bakal menyediakan
Profesional Berpasukan Operasi & Pembangunan satu skim untuk guru besar dan pengetua dalam menambah baik
Pengajaran pemilihan dan mengukuhkan proses lantikan mereka. Kementerian
1. Pengurusan Pencapaian akan melaksanakan laluan pantas dan pilihan peralihan kepada
Kewangan 3. Perkongsian pengetua/guru besar, meluaskan sokongan bagi membina keupayaan
Sumbangan Hubungan Pengurusan Pengetahuan guru penolong kanan dan ketua bidang, serta meningkatkan autonomi
Luar 2. Pembangunan Perubahan & membuat keputusan bagi pengetua/guru besar berdasarkan prestasi.
Fizikal 4. Berfokuskan
Innovasi Kurikulum
3. Pengurusan
Prestasi 5. Penyeliaan

4. Pengurusan
ICT

1. Penyelesaian Masalah
2. Pengurusan Perubahan
3. Pembuatan Keputusan Bermaklumat
4. Pengurusan Peningkatan Sekolah
5. Kreativiti & Inovasi

SOURCE: Institut Aminuddin Baki

Dimensi kepimpinan menjadi teras instrumen baharu dan Memperkukuh proses pemilihan dan lantikan
menyumbang sebanyak 70% bagi markah keseluruhan. Dimensi ini
mengandungi aspek utama kepimpinan sekolah, seperti kepimpinan Kementerian akan menggabungkan dua skim sedia ada bagi pemimpin
instruksional, dan kepimpinan sumber manusia. Dimensi lain di sekolah rendah dan di sekolah menengah supaya menjadi satu skim
merangkumi atribut seperti integriti peribadi, sumbangan individu baharu. Skim baharu ini – direka bentuk semasa Gelombang 1 melalui
terhadap bidang pendidikan yang lebih luas melalui aktiviti input daripada pengetua/guru besar dan Jabatan Perkhidmatan Awam
pementoran, dan keberkesanan pengurusan hubungan pengetua/guru (JPA) – akan mewujudkan satu kumpulan calon yang lebih besar bagi
besar dengan pihak berkepentingan. Seperti instrumen penilaian guru, jawatan pemimpin, serta gred dan gaji yang setara bagi pengetua/guru
bentuk penilaian berteruskan kesemua dimensi ini kekal sepanjang besar tanpa mengira tempat mereka berkhidmat. Dalam melaksanakan
kerjaya pengetua/guru besar. Walau bagaimanapun, kompetensi yang skim ini, Kementerian berharap dapat menghapuskan perbezaan
diharapkan akan berubah apabila berlaku peningkatan tahap: ketara antara pemimpin sekolah rendah dan menengah kerana setiap
Kompeten, Cemerlang dan Pakar. jawatan mempunyai cabaran yang tersendiri.

Kementerian mencadangkan penilaian pengetua/guru besar terhadap Memperkukuh kemajuan kerjaya
kedua-dua aspek, iaitu kompetensi individu dan impak mereka
terhadap sekolah masing-masing. Oleh yang demikian, skor akhir Kementerian akan menambahbaik skim pengetua/guru besar
akan mengandungi komposit skor prestasi individu ditambah dengan cemerlang bagi memberi ganjaran kepada mereka yang berprestasi
skor peningkatan sekolah. Namun begitu, peratusan yang tepat tinggi secara tekal dan cekap dalam menguasai kompetensi yang
bagi setiap komponen belum lagi diputuskan. Instrumen baharu ini diharapkan. Pilihan ini termasuk “kredit tambahan” untuk pengetua/
berkemungkinan besar akan menggantikan komponen LNPT yang guru besar yang berjaya menghadapi cabaran sekolah luar bandar yang
diambil kira bagi pemberian ganjaran Tawaran Baharu. sukar diisi jawatannya dan/atau sekolah yang berprestasi rendah.

Memperkukuh program pembangunan profesionalisme Pengetua/guru besar yang tekal berprestasi rendah diberi pilihan
untuk peralihan peranan. Sama seperti guru, pengetua/guru besar
Sama seperti program pembangunan profesional guru, Kementerian yang menunjukkan prestasi rendah akan diberikan latihan dan
akan menambah pelaburan dalam memberikan sokongan sokongan untuk membantu mereka meningkatkan prestasi. Sekiranya
pembangunan profesional bagi pengetua/guru besar. IAB akan prestasi rendah mereka dikaitkan dengan isu khusus tentang konteks
menambah portfolio latihan dengan meningkatkan keberkesanan dan persekitaran kerja, mereka akan diberi peluang untuk ditempatkan
dan kerelevanan setiap program. Gelombang ini juga menekankan semula ke sekolah lain. Pengetua/guru besar yang berterusan
pembinaan kemahiran kepimpinan instruksional terutama yang menunjukkan prestasi rendah berkemungkinan lebih sesuai diberi
berkaitan dengan kebolehan menyesuaikan struktur dalaman, kaedah peranan lain dan ditempatkan semula di sekolah lain.
dan prosedur dalam memenuhi keperluan guru dan murid. IAB juga

5-19

Meluaskan sokongan pembinaan keupayaan dan
keluwesan pengoperasian
Selaras dengan amalan terbaik pada peringkat
antarabangsa, Kementerian akan beranjak ke arah
model kepimpinan distributif yang dapat meningkatkan
kepimpinan berkualiti dalam setiap peringkat organisasi
di sekolah. Oleh itu, Kementerian akan meningkatkan
standard pemilihan bagi lantikan guru penolong kanan,
ketua panitia dan ketua bidang, serta membangunkan
pelan penggantian dan program latihan bagi bagi jawatan
berkenaan.

Kementerian juga akan meneliti keperluan dan kaedah
untuk mengupayakan pengetua/guru besar dalam
memimpin sekolah dan murid ke arah kejayaan.
Pengupayaan ini akan dilakukan dengan memberi kuasa
untuk membuat keputusan berkaitan belanjawan dan
kurikulum sekiranya mereka tekal menunjukkan prestasi
yang baik.

Gelombang 3 (2021 hingga 2025):
Mewujudkan budaya kecemerlangan
profesionalisme berasaskan rakan
setugas

Pada tahun 2021, semua elemen Pakej Kerjaya Pengetua
baharu diharap dapat dilaksanakan. Kementerian juga
berharap wujud satu kumpulan pengetua/guru besar dan
pemimpin pelapis berprestasi tinggi di setiap sekolah
dengan kemahiran kepimpinan untuk terus memacu
peningkatan dan inovasi.

Dalam Gelombang 3, Kementerian memberi tumpuan
memastikan semua pemimpin sekolah memanfaatkan
sepenuhnya keluwesan yang diberikan kepada mereka
dalam kedua-dua Gelombang terdahulu. Perkara ini
termasuk hal-hal berkaitan kepimpinan instruksional
seperti merancang peningkatan sekolah, merancang
aktiviti kurikulum dan kokurikulum, serta komponen
pentadbiran lain seperti merancang agihan pembiayaan
aktiviti sekolah. Seperti guru, aspirasi Kementerian ialah
mewujudkan budaya kecemerlangan profesionalisme
teladan rakan setugas, iaitu pemimpin sekolah menjadi
mentor dan saling membimbing, membangun dan
menatarkan amalan terbaik ke sekolah-sekolah serta
memastikan rakan setugas mempunyai akauntabiliti
untuk mencapai standard profesional.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 5-20
Bab 5 Guru dan Pemimpin Sekolah

Tiada sistem pendidikan akan
berjaya tanpa dedikasi dan
iltizam guru dan pengetua. Tiada
perubahan sebenar akan berlaku
tanpa mengambil kira keperluan
guru dan pengetua secara serius,
tanpa mencari kaedah untuk
memupuk dan mengekalkan
kecemerlangan. Walaupun amat
penting guru dan pengetua sekolah
sedia ada dibekalkan dengan sumber
tambahan dalam bentuk sokongan
dan pembangunan profesionalisme
serta laluan kerjaya yang lebih baik,
adalah penting juga menjadikan
profesion keguruan suatu profesion
bersemangat, kekal profesional
dan memberikan kepuasan supaya
profesion ini dapat menarik dan
mengekalkan mereka yang terbaik
dalam sistem pendidikan Malaysia.



TBArBa6 nsformasi

6-1

6.Transformasi Kementerian

Kementerian Pelajaran memainkan peranan utama dalam menyediakan
kepimpinan, hala tuju dasar, dan sokongan yang diperlukan dalam usaha
meningkatkan sistem pendidikan Malaysia. Di samping mendukung hara-
pan dan aspirasi rakyat serta berdepan dengan cabaran yang mendatang,
Kementerian perlu mentransformasikan susunan bahagian-bahagiannya
serta cara beroperasi bagi merapatkan jurang antara pembentukan dasar
dan keupayaan pelaksanaan. Perkara utama di sini ialah pulangan atas
pelaburan (ROI) dapat dioptimumkan, lebih-lebih lagi bagi dua pelaburan
Kementerian yang menggunakan modal paling tinggi iaitu infrastruktur
sekolah dan ICT.

Aspirasi Kementerian untuk meningkatkan akses, kualiti, ekuiti, kepada perkara yang perlu diutamakan, tetapi pada dasarnya mengubah
perpaduan, dan keberkesanan sistem adalah suatu usaha berani cara Kementerian memperuntukkan sumber, dan memantau projek
dan amat diperlukan. Kementerian perlu mentransformasikan cara serta perkhidmatan yang diberikan. Semua perubahan di atas akan
operasinya bagi merealisasikan aspirasi ini. Transformasi ini akan dibincangkan dengan lebih lanjut dalam bab ini berkaitan dengan
berpusatkan dua bidang utama. dua pelaburan Kementerian yang menggunakan modal paling tinggi,
iaitu infrastruktur sekolah dan ICT. Di samping memberikan tumpuan
Pertama, Kementerian akan memperkukuhkan sistem penyampaian kepada peranan utamanya, Kementerian akan bekerjasama lebih rapat
bagi memastikan pelaksanaan dasar yang lebih baik. Hal ini dengan pihak berkepentingan luar dan dalam, seperti kementerian
menuntut penetapan semula peranan dan fungsi JPN dan PPD, dan lain dan PIBG, serta memanfaatkan kelebihan setiap pihak dalam
memberikan lebih kuasa membuat keputusan, serta keluwesan dan menyampaikan hasil yang lebih baik dengan sumber yang terhad.
kebertanggungjawaban dalam menjalankan tugas bagi membolehkan
penyelesaian yang sesuai dirancang dan disampaikan ke sekolah. Sistem Penyampaian
Individu yang berkebolehan dan komited pada semua peringkat
organisasi merupakan nadi bagi menjayakan proses ini. Justeru, Kementerian akan memastikan pihaknya mempunyai kebolehan
Kementerian akan terus meningkatkan cara untuk menarik, dan keupayaan menyediakan pelbagai jenis dan peringkat
membangun dan mengekalkan individu yang berkemahiran bagi sokongan yang sesuai kepada sekolah dan pelajar. Usaha
melaksanakan perubahan ini. Usaha ini merangkumi keseluruhan ini memerlukan suatu transformasi utama dalam organisasi
organisasi, daripada fungsi yang berkaitan dengan pendidikan seperti Kementerian dalam membangunkan JPN dan PPD, yang
pembangunan kurikulum dan pendidikan guru, hinggalah kepada keadaanya lebih hampir dengan sekolah, dan lebih sesuai untuk
fungsi pengurusan seperti perancangan pembangunan modal insan dan memenuhi keperluan khusus pihak sekolah.
infrastruktur.
Langkah yang akan diambil termasuk:
Kedua, Kementerian akan menambah baik produktiviti sumber
dengan memberi tumpuan utama kepada keberhasilan murid dan ▪▪ Menjajar semula peranan dan tanggungjawab setiap peringkat
memperuntukkan sumber kepada inisiatif yang mempunyai ROI Kementerian bagi membolehkan pengkhususan organisasi dan
yang tinggi bagi memacu keberhasilan yang penting disampaikan saluran penyampaian yang lebih jelas ke setiap sekolah;
dengan pantas secara lebih tekal dan andal. Usaha ini bukan sahaja
memerlukan kemampuan mengagih semula peruntukan sedia ada

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-2
Bab 6 Transformasi Kementerian

▪▪ Memberi lebih kuasa dan kebertanggungjawaban kepada
pihak JPN dan PPD dalam menjalankan peranan yang semakin
bertambah bagi menyokong pihak sekolah; dan

▪▪ Mengukuhkan fungsi teras di peringkat Kementerian.

Kementerian memainkan pelbagai peranan yang berbeza dalam Kajian semula UNESCO turut mengenal pasti kelemahan tertentu
sistem pendidikan. Di peringkat pusat, Kementerian berfungsi sebagai dalam proses penggubalan dasar dan pelaksanaan yang perlu
pembuat dasar dan perancang pelaksanaan peringkat makro. Di ditangani:
peringkat perantaraan, JPN dan PPD bertanggungjawab menyebarkan
secara bertahap dasar dan program berkaitan dengan pentadbiran, ▪▪ Terlalu banyak program menyebabkan pihak sekolah
pendidikan dan kewangan daripada pihak pentadbiran pusat (Ibu kurang tumpuan: Pihak sekolah melaporkan bahawa mereka
Pejabat) ke semua sekolah. Kementerian sebagai sebuah agensi diarahkan untuk melaksanakan terlalu banyak program dalam
pelaksana yang amat besar dengan kira-kira 6,800 orang pegawai dan setahun — jumlahnya boleh mencecah 100 di sesetengah daerah
staf sokongan di peringkat pusat, hampir 6,400 di peringkat negeri, — merangkumi bidang akademik dan bukan akademik (Ekshibit
dan lebih 6,000 pula di peringkat daerah mampu menepati semua 6-1). Sebahagian daripada program ini adalah program “warisan”
peranan ini. Jumlah ini ditambah lagi dengan 420,000 pengetua/guru yang telah dibawa daripada tahun-tahun sebelumnya, sementara
besar dan guru di sekolah, dan lebih daripada 13,100 pegawai dan staf yang lainnya merupakan program baharu. Pada tahun 2011 sahaja,
sokongan di IPG, IAB dan Kolej Matrikulasi. Kementerian mengedarkan 30 surat siaran tentang program
tambahan dan yang ditambah baik. Arahan tambahan juga
Penilaian kedudukan semasa dikeluarkan oleh JPN dan PPD yang telah menambah bilangan
program sehingga tiga kali ganda. Sekolah berprestasi tinggi
Satu kajian semula telah dijalankan untuk melihat prestasi Kementerian mungkin mampu menangani arahan ini, manakala sekolah-sekolah
bagi mengenal pasti bidang kekuatan sedia ada dan perkara yang lain pula terpaksa bertungkus-lumus menanggung beban tugas
perlu ditambahbaik. Skop kajian semula tersebut merangkumi dua serta hilang tumpuan terhadap pengajaran dan pembelajaran;
perkara, iaitu hasil (dari segi keberkesanan dan kecekapan) dan faktor
pengurusan organisasi yang mempengaruhi prestasi. ▪▪ Penggunaan data yang terhad untuk membuat keputusan
yang jitu: Kementerian telah banyak melabur dalam pengumpulan
Jurang antara perancangan dan penyampaian data dan sistem pengurusan sejak beberapa dekad yang lalu. Walau
bagaimanapun, keputusan berpandukan data tidak dilaksanakan
Umumnya, kajian semula tersebut membuktikan bahawa penggubalan dengan meluas atau berkesan seperti yang diharapkan. Satu
dasar dalam sistem pendidikan Malaysia adalah berkualiti. Sebagai tinjauan yang dijalankan oleh Universiti Putra Malaysia (2011)
penggubal dasar, Kementerian telah menetapkan suatu visi yang melibatkan lebih daripada 800 pegawai, pengetua/guru besar,
jelas bagi pendidikan, dengan memberi tumpuan kepada menambah dan guru menunjukkan bahawa responden membangkitkan
luas akses, meningkatkan pencapaian murid, dan menambah baik beberapa cadangan merangkumi pangkalan data yang kurang
ekuiti hasil pencapaian. Strategi ke arah matlamat ini juga telah mesra pengguna (contohnya disebabkan kelajuan capaian yang
ditetapkan pada tanda aras yang agak tinggi. Kajian semula UNESCO lemah dan antaramuka pengguna yang kompleks) hinggalah
2012 melaporkan bahawa “... policy documents articulate rational, kepada permintaan data yang bertindan daripada pelbagai pihak di
well-defined, and forward-looking programmes for education peringkat Kementerian, negeri dan daerah.
development.”
▪▪ Kurang penyelarasan antara bahagian utama di
Melihat kepada keadaan sebelum ini, proses perancangan yang dibuat Kementerian mengakibatkan pertindihan dan keliruan
kurang berkesan dalam menentukan tindakan yang perlu diambil dalam kalangan pelaksana: Dalam sesetengah keadaan,
dan kurang jelas juga dalam menentukan pihak manakah sepatutnya
bertanggungjawab dalam melaksanakannya. Lebih beberapa dekad
yang lalu, Kementerian telah melancarkan banyak program untuk
menangani pelbagai isu, termasuklah isu gaji guru sehinggalah kepada
perubahan kurikulum. Dalam temu bual yang dijalankan bersama
pihak berkepentingan seperti pegawai pelajaran di peringkat negeri
dan daerah, pengetua/guru besar, guru dan ibu bapa, beberapa
program dikenal pasti sebagai amat transformatif, tetapi terdapat
juga program lain yang tidak begitu. Maklum balas yang diterima
juga menyatakan bahawa dasar-dasar tersebut telah digubal dengan
baik, namun bukan kesemuanya mencapai hasil sebagaimana yang
dihasratkan. Pernyataan ini disokong oleh kajian Universiti Malaya
(2011) mengenai impak tujuh dasar utama pendidikan dan 72 dasar
sampingan yang telah dilaksanakan dari tahun 1957 hingga 2011.

6-3

Ekshibit 6-1

Contoh Program Pilihan yang Dilaksanakan di Sekolah

Program

Peringkat Kementerian Peringkat JPN dan PPD Peringkat Sekolah

▪ Nilam ▪ Program Excel ▪ Program ELITE
▪ Kem Bacaan 1Malaysia ▪ Pengukuhan Pedagogi ▪ Program Nilai
▪ LINUS ▪ SAGA ▪ Program Al-Fatah
▪ PBS ▪ TELT ▪ Program Big Brother/Sister
▪ SMART ▪ Program 200m ▪ Program Mentor-Mentee
▪ PLANT ▪ Program Pecutan Akhir ▪ Anugerah Murid Cemerlang
▪ Kem Sembahyang SMART ▪ Program “Answer for Success” ▪ Program Motivasi (UPSR, PMR,
▪ Kelas TASMIK ▪ Kem Motivasi UPSR SJK(C)
▪ MBMMBI ▪ Program Kejayaan UPSR SJK(C) SPM, STPM)
▪ PPSMI ▪ Komuniti Pembelajaran Profesional
▪ PROTIM ▪ Teknik menjawab soalan / skema
▪ Program Peningkatan Sekolah (PLC)
▪ 1 Murid 1 Sukan pemarkahan
▪ Larian 1Malaysia ▪ TORA TORA – Pengajaran &
▪ 1Malaysia Grassroots Camp ▪ Klinik UPSR
▪ Program Kenal Pasti Bakat (TID) Pembelajaran untuk Guru ▪ Program Ulangkaji Terancang
▪ MSSM ▪ Program Guru Permulaan
▪ Kempen Bahasa Malaysia SJK(C) ▪ MSSS ▪ Klinik SPM / PMR
▪ Sukan & Permainan, Kelab & ▪ Kem Bakat Hoki ▪ Program Membuat Enzim
▪ Kampung Bahasa ▪ Program Berkebun
Persatuan, Badan Beruniform ▪ MSSD ▪ Sukan Tahunan Sekolah
▪ Kem Badan Beruniform Bersepadu ▪ Projek “Boom”
▪ Program Pembangunan Syiar Islam ▪ 1Guru 1 Kokurikulum
▪ Program SERASI
▪ Program LESTARI
▪ Program KEKAS

SOURCE: Fokus perbincangan kumpulan

pelaksanaan dan perancangan terganggu disebabkan oleh amalan berkesan. Walau bagaimanapun, kebanyakan alat pengesanan
silo atau bekerja secara berasingan dalam Kementerian. Pada tahun yang digunakan dalam pemantauan mengukur proses (contohnya,
2011 umpamanya, pihak BPK telah melancarkan KSSR dengan peratusan sekolah yang telah melaksanakan program latihan
standard kandungan dan standard pembelajaran yang baharu. Pada yang tertentu) dan bukannya keberhasilan (contohnya, bilangan
masa yang sama, LP melancarkan sistem pentaksiran berasaskan guru yang kompeten setelah mengikuti latihan yang diberikan).
sekolah yang mempunyai standard prestasinya sendiri berdasarkan Seterusnya, keberhasilan ini pula tidak dikaitkan secara eksplisit
standard KSSR. Pada tahun pertama, sesi latihan BPK dan LP tidak dengan peningkatan prestasi pelajar. Tumpuan terhadap proses
dilaksanakan bersama, menyebabkan kekeliruan dalam kalangan ini telah menjejaskan kemampuan pihak pentadbir sekolah atau
guru tentang perkaitan kedua-dua standard tersebut. Walaupun pengurus di JPN dan PPD menyelesaikan isu yang menyebabkan
sesi latihan pada tahun seterusnya menunjukkan penyelarasan yang sesetengah program tidak memberi impak seperti yang diharapkan,
lebih baik antara BPK dan LP, kerjasama yang lebih erat masih dan cara program diubah suai supaya menepati keperluan sekolah.
boleh diperbaiki; dan
Kementerian menyedari isu ini dan beberapa inisiatif telahpun
▪▪ Pemantauan berhasilan lebih bertumpukan proses dilaksanakan untuk menanganinya. Usaha-usaha ini telah mula
dan bukannya hasil, mengakibatkan kelemahan dalam menunjukkan hasil, seperti mana pelaksanaan program terkini seperti
pengurusan dan tindakan susulan: Kesemua program LINUS yang seringkali diambil sebagai contoh pelaksanaan program
yang dirancang di peringkat Kementerian, negeri dan daerah yang berjaya.
memerlukan pemantauan yang rapi bagi memastikan pelaksanaan

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-4
Bab 6 Transformasi Kementerian

Ekshibit 6-2 xx Jumlah unit bersamaan 100 pegawai 100 staf sokongan
sepenuh masa
Struktur Organisasi Kementerian

Seperti pada April 2012, Jumlah = 32,300

Kementerian1 IPG
6,800
8,000

JPN2 IAB
6,400
800
PPD
6,000 Kolej
Matrikulasi

4,300

441100,,000000  gguurruu  ddaann1100,,000000  ppeennggeettuuaa//gguurruu  bbeessaarr

1 Tidak termasuk staf yang melanjutkan pengajian dalam pelbagai mod cuti dan kedudukan belanjawan untuk sekolah baharu
2 Bilangan di JPN merangkumi kira-kira 2,200 pegawai BTPN yang ditempatkan di pejabat negeri
SUMBER: Bahagian Sumber Manusia KPM

Struktur organisasi amat terpusat seperti pengambilan dan penempatan guru,. dan perancangan
pembangunan. Walaupun situasi tersebut merupakan perkara biasa
Struktur organisasi Kementerian pada masa kini berbentuk segiempat bagi suatu sistem yang kompleks seperti pendidikan, namun ini boleh
tepat (Ekshibit 6-2) dengan kategori kakitangan yang hampir serupa di menjejaskan kecekapan proses penyampaian Kementerian.
peringkat Kementerian, negeri dan daerah. Keadaan ini menunjukkan
secara relatifnya lebih ramai pegawai Kementerian ditempatkan di Sebagai contoh, proses pengambilan dan penempatan guru melibatkan
peringkat pusat, dan ini bermakna mereka kurang berhubungan secara enam bahagian yang berbeza pada sesuatu masa, dan setiap bahagian
langsung dengan tempat pembelajaran berlaku. Struktur organisasi ini bertanggungjawab bagi proses yang berbeza. (Ekshibit 6-3). Masalah
juga menggambarkan sekumpulan besar warga kerja terdiri daripada timbul apabila tidak ada penyelarasan kerana setiap bahagian
staf kumpulan sokongan (keseluruhannya, di setiap peringkat antara memberi tumpuan kepada hasil yang berbeza sedangkan objektifnya
50-80%). Kajian semula UNESCO 2012 melaporkan bahawa “Malaysia adalah sama. Tidak ada satu bahagianpun yang bertanggungjawab
mempunyai salah satu pentadbiran pendidikan di peringkat pusat yang menyelaraskan usaha bagi mencapai objektif tersebut. Akibatnya,
terbesar di dunia, berbanding dengan bilangan sekolah.” Kementerian menghadapi kesukaran memadan antara bekalan
dan permintaan guru sedangkan setiap bahagian telah dapat
Ibu pejabat Kementerian yang besar, terdiri daripada 36 Bahagian, menyempurnakan tugas berdasarkan keperluan masing-masing.
merupakan warisan daripada sistem pendidikan yang amat terpusat.
Pelbagai Bahagian kerap kali terlibat dalam proses harian utama

6-5

Kajian kes LINUS sebagai suatu pelaksanaan Kementerian berperanan menggubal dasar daripada peringkat atasan
program yang mantap manakala JPN dan PPD bertanggungjawab melaksanakannya sebagai
cabang pentadbiran ibu pejabat. Hal ini menjelaskan saiz JPN dan PPD
Program LINUS yang dilancarkan sebagai sebahagian daripada yang lebih kecil dan pemberatan pengisian jawatan lebih kepada staf
NKRA Pendidikan, sering dirujuk di peringkat negeri, daerah, dan sokongan. Bagaimanapun, sejajar dengan keperluan pendidikan dan
sekolah sebagai contoh dasar yang dirancang dan dilaksanakan sekolah yang semakin berubah, maka skop tugas dan tanggungjawab
dengan baik. Sebagai permulaan, Kementerian telah menjelaskan JPN dan PPD juga perlu berubah. Sebagai entiti Kementerian yang
objektif dan sasaran program tersebut kepada semua JPN dan paling hampir dengan sekolah, pihak PPD terutamanya diharapkan
PPD. Kementerian juga telah membuat tindakan susulan bagi dapat menyediakan sokongan secara langsung dalam membantu
memastikan semua pihak benar-benar memahami objektif, mengurus dan memantau prestasi sekolah.
perancangan pelaksanaan dan perincian lain berkaitan dengan
program tersebut. Cabarannya ialah perubahan peranan yang diharapkan ini tidak
diimbangi dengan perubahan pada bekalan sumber. Sebagai contoh,
Kedua, sistem sokongan yang sesuai telah dibina di peringkat bilangan pembimbing yang dapat membantu pengetua/guru besar dan
perancangan lagi. Sebagai contoh, jurulatih literasi dan numerasi guru-guru tidak mencukupi. Di Selangor misalnya, terdapat dua orang
sepenuh masa (FasiLINUS) telah dilantik di peringkat daerah. pembimbing pengetua/guru besar sahaja yang membantu 900 sekolah
Bilangan jurulatih bagi setiap daerah adalah pada nisbah 30 di negeri tersebut. Maka, tidak mustahil jika pembimbing tersebut
sekolah bagi setiap jurulatih — suatu nisbah yang secara hanya mampu melawat satu pertiga sekolah sahaja setiap tahun dan
signifikannya lebih rendah daripada kebiasaan nisbah jurulatih setiap lawatan terhad kepada satu hari sahaja.
utama semasa pelaksanaan program baharu (secara umumnya
dua jurulatih utama dilantik di setiap daerah tanpa mengira Pelan Tindakan: Merapatkan jurang
keluasan daerah tersebut).
pelaksanaan
Ketiga, prestasi program dikesan secara terperinci dan
berterusan sehingga ke peringkat setiap murid. Dialog mengenai Masalah dalam pelaksanaan bukan hanya berlaku di Malaysia,
prestasi juga sering diadakan antara pihak pengetua/guru besar dan Kementerian sedang berusaha gigih menambah baik proses,
dan guru bersama FasiLINUS yang dilantik; dan juga antara bermula sewaktu dasar digubal, hinggalah kepada dasar tersebut
FasiLINUS dan pemimpin daerah, dan seterusnya. dilaksanakan di peringkat JPN, PPD, dan sekolah. Kementerian
juga akan menyelaras semula struktur organisasinya seiring dengan
penambahbaikan proses tersebut. Beberapa objektif utama telah
ditetapkan bagi membantu Kementerian membangunkan suatu model
senario pendidikan masa depan menjelang 2025, antaranya seperti
berikut:

▪▪ Menjelaskan keutamaan. Kementerian akan menyatakan
dengan jelas hala tuju keseluruhan sistem pendidikan. Ini
membolehkan inisiatif jangka panjang Kementerian dirancang
lebih rapi dan memberi keyakinan kepada pihak berkepentingan
terhadap sistem pendidikan;

EKSHIBIT 6-3 ▪▪ Membentuk organisasi yang luwes dan responsif.
Kementerian seharusnya dapat mengenal pasti, mengesan
Proses pemilihan dan penempatan guru dan menyelesaikan masalah secara berwawasan. Perkara ini
memerlukan pembentukan dan penyelarasan struktur organisasi
BPPDP Aktiviti Mengoptimumkan untuk… Kementerian serta proses pengurusan yang lebih mantap. Untuk
▪ Mengunjur permintaan guru dengan … mengunjurkan keperluan masa depan tujuan ini, kemampuan pegawai perlu ditingkatkan bagi menjadikan
… merapatkan jurang antara permintaan Kementerian sebuah organisasi pembelajaran yang berupaya
membandingkan stok guru sedia ada dan tawaran guru meneruskan penambahbaikan. Dengan perubahan-perubahan ini,
Kementerian akan mampu melaksanakan misi dengan cara yang
▪ Menganggar bilangan tempat latihan yang … memilih calon terbaik untuk profesion lebih berkesan kos; dan
perguruan (mengikut opyen yang
diperlukan ditetapkan) ▪▪ Meningkatkan kebertanggungjawaban bagi peningkatan
… memenuhi jawatan yang disediakan\ prestasi sistem. Kementerian akan meluaskan peranan daripada
▪ Menyediakan maklumat calon dan memaksimumkan kadar guru fokus pentadbiran semata-mata kepada peranan yang turut
BPKP1 / BPG ▪ Menjalankan tapisan awal dan temuduga berijazah memfokuskan peningkatan prestasi sistem. Kementerian akan
memastikan setiap program yang dijalankan disasarkan kepada
calon … memilih graduan terbaik keberhasilan murid yang jelas supaya semua aktiviti menyumbang
… memilih bilangan guru yang sesuai kepada penambahbaikan sistem.
IPTA / IPG ▪ Menawarkan tempat kepada guru pelatih dengan kuota keperluan
▪ Melaksanakan kursus pra-perkhidmatan
… menempatkan guru secara saksama
untuk menyediakan guru dengan untuk memenuhi keperluan setiap
pengetahuan dan kemahiran yang relevan negeri

SPP ▪ Menyediakan senarai nama graduan baharu
BPSM
IPG dan IPTA kepada untuk ditemu duga oleh
SPP (BPSM)

▪ Menemuduga graduan baharu daripada

program latihan perguruan (SPP)

▪ Menyenaraikan nama calon berjaya (daripada

SPP) kepada BPSH bagi penempatan (BPSM)

▪ Mengeluarkan surat lantikan dan/atau

penempatan guru kepada JPN dan PPD
(BPSM)

BPSH dan ▪ Menyemak keperluan bagi setiap negeri
bahagian lain ▪ Menempatkan guru mengikut keutamaan
yang ▪ Menempatkan guru ke sekolah berdasarkan
berkaitan
keperluan yang ditetapkan oleh JPN

1 BPKP,unit di KPT yang bertanggung jawab memilih calon untuk mengikuti program latihan perguruan di IPTA. BPG
bertanggung jawab memilih calon untuk mengikuti program perguruan di IPG

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-6
Bab 6 Transformasi Kementerian

Ekshibit 6-5

PePrearnaannansseemmaassaa ddaann aakkaannddaatatannggsesteiatpiappeprienrginkagtkdaatladmalaKmemKeenmtereinanterian

Semasa Akan datang

Pem- Perancangan Rangkaian & Kesediaan Perancangan Rangkaian & Kesediaan
bangunan & Dasar Penyelarasan Penyampaian
Dasar & Dasar Penyelarasan Penyampaian
Kementerian
Pem- Kementerian
bangunan
Dasar

Program JPN Program Negeri
Pembangunan PPD Pembangunan Daerah
Sekolah Sekolah
Perancangan Perancangan
Penyampaian Penyampaian

Kesediaan Kesediaan
Penyampaian Penyampaian

Penilaian & Penilaian &
Maklum balas Maklum balas

 Fungsi serupa. Struktur dan peranan JPN  Negeri sebagai Penyelaras dan Pentadbir. JPN akan
dan PPD mencerminkan peringkat mengambail alih lebih banyak tugas penyelarasan,
Kementerian perolehan, dan kerja-kerja pentadbiran daripada PPD

 Pertindihan fungsi. Pertindihan fungsi dalam  Daerah sebagai rakan kongsi sokongan dan
pelbagai peringkat pemantau. Tiada campur tangan terus Kementerian
dan JPN dalam urusan sekolah. PPD mempunyai hak
 Tanggungjawab umum. Kurang yang lebih dalam membuat keputusan, dan akan menjadi
pengkhususan dalam pelbagai fungsi rakan pembimbing dan sokongan utama kepada
pengetua/guru besar, dan guru

 Lebih pengurusan berasaskan sekolah untuk sekolah
yang mencapai prestasi minimum

Dalam Gelombang 1, Kementerian akan menyediakan cadangan dan EKSHIBIT 6-4 Pegawai
mendapatkan kelulusan Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA) tentang Staf sokongan
cara menjajarkan semula fungsi dan struktur Kementerian, JPN dan Cadangan transformasi struktur Kementerian
PPD. Dalam fasa ini, Kementerian juga akan melaksanakan beberapa
tindakan interim mengukuhkan keupayaan JPN dan PPD. Gelombang SEMASA AKAN DATANG
2 akan melihat penguatkuasaan penstrukturan semula sepenuhnya,
termasuk memperkemas dan mengukuhkan fungsi utama di peringkat Kemen-
Kementerian. Proses ini akan lengkap pada akhir Gelombang 2. terian
Gelombang 3 akan memperlihatkan sistem yang semakin tidak (Ibu
berpusat, dengan pihak sekolah diberi hak membuat keputusan dan pejabat)
meningkatkan kebertangungjawaban terhadap pencapaian mereka.
Setelah tranformasi ini selesai, struktur teras Kementerian akan Negeri
berubah sepenuhnya (Ekshibit 6-4). (JPN)

Daerah
(PPD)

Apa yang akan berbeza?

▪ Lebih berfokuskan fungsi pada setiap peringkat organisasi
▪ Saluran penyampaian yang jelas dari peringkat pertengahan ke peringkat sekolah
▪ Membina keupayaan di barisan hadapan – lebih banyak pegawai akan ditempatkan

di peringkat PPD

▪ Peningkatan secara berperingkat dalam hak membuat keputusan dikaitkan dengan

lebih kebertanggungjawaban

6-7

Gelombang 1 (2013-2015) : Menetapkan dan menggalakkan kerjasama dan perkongsian amalan terbaik di
semula peranan dan mengukuhkan JPN dan seluruh daerah. Seterusnya, JPN akan berurusan dengan pihak
PPD berkepentingan di peringkat Kementerian dan peringkat negeri
untuk menyelaraskan sumber untuk memastikan impak yang lebih
Transformasi yang kompleks dan menyeluruh ini memerlukan berkesan.
penambahbaikan asas dalam keupayaan dan kebolehan Kementerian
untuk melaksanakan dasar dan program. Justeru, Gelombang 1 ▪▪ PPD: Akan bertindak sebagai rakan pembantu dan pemantau
perlu menggabungkan perancangan jangka panjang tentang struktur sekolah selari dengan Program Transformasi Daerah. PPD
dan fungsi yang dihasratkan, dan langkah jangka pendek untuk perlu mempunyai kebolehan untuk menganalisis data sekolah,
meningkatkan peranan PPD yang bertanggungjawab mempercepatkan mengesan punca masalah dan mereka bentuk pelbagai bantuan dan
peningkatan prestasi sekolah melalui inisiatif peringkat daerah yang sokongan kepada sekolah. PPD juga akan membantu sekolah untuk
sistematik. melibatkan ibu bapa dan seluruh masyarakat bagi memaksimumkan
impak pelaksanaan. Paling penting, sebagai saluran komunikasi
Membangunkan visi yang jelas utama kepada sekolah, PPD akan menyepadukan kesemua arahan
daripada Kementerian dan JPN. Ini dapat mengurangkan karenah
Kerjasama dengan agensi pusat, khususnya JPA akan dilakukan birokrasi serta ketidaksampaian maklumat.
bagi menentukan dengan jelas organisasi Kementerian yang akan
distrukturkan semula. Perkara ini merangkumi bukan sahaja peranan, Kementerian akan mengemas kini dan menjelaskan hak membuat
struktur organisasi, serta bilangan pegawai di peringkat pusat, negeri keputusan antara Kementerian, JPN, PPD dan sekolah berdasarkan
dan daerah, tetapi juga perincian tentang cara pelaksanaan ini akan peranan dan tanggungjawab yang baharu ini. Hak yang dicadangkan
beralih kepada gelombang seterusnya. Pada penghujung tahun 2013, ini termasuklah memberi kuasa kepada JPN dan PPD membuat
pelan akhir akan dipersetujui oleh pihak berkaitan dan pelaksanaannya keputusan dalam bidang tertentu seperti penempatan pengetua/guru
berkuat kuasa pada tahun 2014. besar (Ekshibit 6-6). Contohnya, sebelum ini, permohonan pertukaran
pengetua/guru besar memerlukan pengesahan terakhir di peringkat
Menghalusi peranan dan tanggungjawab di peringkat pusat, Kementerian. Dengan sistem yang baharu ini, pihak PPD dibenarkan
negeri dan daerah untuk meluluskan pertukaran dalam daerah dan JPN pula boleh
meluluskan pertukaran antara daerah dalam negeri tersebut, manakala
Skop peranan JPN dan PPD pada masa ini adalah setara dengan Kementerian masih mempunyai kuasa meluluskan pertukaran antara
peranan di peringkat Kementerian (Ekshibit 6-5). Struktur ini negeri. Kuasa membuat keputusan yang diberi ini akan diseimbangkan
mengakibatkan pertindihan fungsi di pelbagai peringkat dan dengan rasa kebertanggungjawaban yang tinggi dalam kalangan JPN
kadangkala Kementerian atau JPN mengeluarkan arahan terus ke dan PPD bagi memastikan prestasi yang disasarkan tercapai.
peringkat sekolah tanpa melalui PPD. Pelaksanaan tanggungjawab
secara umum ini menampakkan seolah-olah tidak ada pengkhususan EKSHIBIT 6-6
dan tumpuan dalam pelbagai fungsi Kementerian dan organisasi
di bawahnya. Contohnya, pegawai jaminan kualiti di PPD bukan Contoh penjajaran semula hak membuat keputusan selepas
sahaja bertanggungjawab terhadap kualiti pengajaran guru, dan Gelombang 1
mengurus latihan bagi pengetua/guru besar tetapi pada masa
yang sama menguruskan kelayakan International Organisation of Keputusan Kuasa Membuat Keputusan
Standardisation (ISO) di sekolah. Penting
Penempatan Kementerian JPN PPD
Kementerian akan menyemak semula peranan dan tanggungjawab Pengetua /
sedia ada bagi menyediakan saluran penyampaian yang lebih jelas dari Guru Besar Merentas Negeri Merentas Daerah Dalam Daerah
peringkat pusat ke peringkat sekolah. Peranan dan tanggungjawab (Semua Gred) (Semua Gred) (Semua Gred)
yang dicadangkan ini akan dirintis pada tahun 2013 di negeri Kedah Penempatan
dan Sabah, seiring dengan Program Transformasi Daerah serta pelan guru Merentas Negeri Merentas Daerah Dalam Daerah
pembangunan pendidikan yang lebih meluas. Sebaik sahaja diluluskan (Semua Gred (Semua Gred (Semua Gred
oleh JPA, pelaksanaan program transformasi daerah ini akan diperluas Penempatan termasuk GC) termasuk GC) termasuk GC)
pada tahun 2014. Peranan dan tanggungjawab yang dicadangkan bagi SISC+
setiap peringkat adalah seperti yang berikut: Merentas Negeri Merentas Daerah Dalam Daerah
Penempatan
▪▪ Kementerian: Akan mengekalkan fungsinya dalam perancangan SiPartners+ Merentas Negeri Merentas Daerah Dalam Daerah
makro dan penggubalan dasar;

▪▪ JPN: Akan memberi tumpuan kepada penyelarasan dan Memperkukuh kepimpinan JPN dan PPD
penyampaian segala perancangan, serta menjadi penghubung
yang penting antara penggubal dasar dan pelaksana di peringkat Organisasi yang mempunyai pemimpin yang berwibawa amat
bawah. JPN akan dapat mengemas kini pelaksanaan program dan penting untuk memastikan kejayaan sesuatu perubahan. Usaha
inisiatif berdasarkan keperluan daerah dalam negeri tersebut. JPN mentransformasi organisasi memerlukan pemimpin yang dihormati
juga akan bertanggungjawab memantau kemajuan setiap PPD yang mampu memacu pelaksanaan proses dan memperoleh
kepercayaan serta sokongan daripada pihak berkepentingan.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-8
Bab 6 Transformasi Kementerian

Selari dengan pembangunan pelan transformasi yang lebih meluas ke semua JPN dan PPD. Sebagai contoh, semua pemimpin JPN and
ini, Kementerian akan mengorak langkah mengukuhkan kepimpinan PPD akan dinilai berdasarkan prestasi mereka berdasarkan sasaran
JPN dan PPD. Usaha dapat dilaksanakan dengan menilai prestasi yang telah ditetapkan dan kompetensi kepimpinan yang dipamerkan.
pemimpin JPN dan PPD sedia ada berdasarkan kompetensi Sasaran ini disesuaikan dengan tahap dan situasi yang berbeza di
kepimpinan. (Rubrik yang jelas akan dibangunkan bagi setiap setiap negeri dan daerah. Proses yang sama akan dilaksanakan untuk
kompetensi kepimpinan bagi membolehkan penilaian secara objektif semua pegawai yang lain.
dibuat). Pemimpin akan dikategorikan kepada kumpulan berprestasi
tinggi, sederhana dan rendah. Mereka yang tergolong dalam kumpulan
berprestasi sederhana dan rendah akan diberikan sokongan untuk
membina kebolehan meningkatkan mutu kepimpinan mereka. Pada
akhir tahun 2013, semua pemimpin JPN dan PPD akan dinilai dan
kemahiran mereka ditingkatkan. Pemimpin JPN dan PPD yang gagal
mempamerkan peningkatan walaupun setelah diberi sokongan, akan
dinilai semula dan mungkin dipindahkan untuk mengisi jawatan lain.

Penempatan SISC+ dan SiPartners+ sepenuh masa

Tindakan lain yang perlu diusahakan dalam pelan pembangunan
pendidikan ini ialah pemilihan dan penempatan pembimbing guru
dan pengetua/guru besar sepenuh masa (SISC+ dan SiPartners+)
di peringkat PPD. Seperti yang dinyatakan dalam Bab 4 dan 5,
pembimbing guru dan pengetua/guru besar pada masa ini bertugas
secara separuh masa, justeru menyebabkan pemantauan yang tidak
konsisten dan tidak mencukupi. Dengan mewujudkan jawatan
sepenuh masa di PPD, pembimbing tersebut akan dapat memberikan
tumpuan penuh kepada tugas sebagai mentor dan membina
hubungan yang kukuh dengan para guru dan pengetua/guru besar.
Jenis sokongan yang diberikan oleh SISC+ and SiPartners+ akan
disesuaikan mengikut tahap prestasi sekolah tersebut.

Pembimbing ini akan dilantik daripada jawatan sedia ada seperti: Mewajarkan fungsi di peringkat Kementerian:
guru cemerlang, pengetua cemerlang, pegawai IAB atau IPG, penaziran sekolah dan jaminan kualiti
FasiLINUS, dan pegawai JPN serta PPD. Lebih daripada 450 pegawai
SISC+ (pada permulaannya akan memberikan tumpuan kepada Penaziran sekolah adalah penting bagi jaminan kualiti dan
Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris, dan Matematik) dan SiPartners+ proses kawalan bagi mana-mana sistem pendidikan. Di
dijangka dapat ditempatkan mulai Januari 2013 untuk membantu Malaysia, fungsi ini dilaksanakan oleh pihak JNJK.
kajian rintis Program Transformasi Daerah di Kedah dan Sabah.
Menjelang 2015, hampir 2,500 SISC+ dan SiPartners+ dijangka akan Pihak JNJK pada masa ini menjalankan 2,500 penaziran setiap
ditempatkan di semua daerah dalam negara. tahun. Usaha ini meliputi penaziran penuh dan penaziran
sasaran yang dijalankan berdasarkan aduan yang diterima.
Meningkatkan pembinaan keupayaan dan pengurusan prestasi Walau bagaimanapun, penaziran seperti ini hanya melibatkan
semua pegawai JPN dan PPD peratusan kecil sekolah-sekolah di Malaysia setiap tahun,
dengan lebih satu pertiga sekolah tidak diselia semenjak 2005.
Bagi membantu pegawai JPN dan PPD menyesuaikan diri dengan Kementerian akan mengkaji semula proses penaziran yang
penambahan fungsi ini, Kementerian akan memberikan penerangan dijalankan pada masa ini bagi menentukan model penaziran
yang jelas tentang perubahan aktiviti harian pejabat dan aktiviti sedia ada dapat diperkemas untuk memastikan setiap sekolah
pegawai. Sebagai contoh, untuk menunjukkan peralihan peranan diselia sekali dalam setiap tiga tahun. Di samping itu, proses
daripada tugas pentadbiran semata-mata kepada aspek perancangan pengambilan sedia ada juga akan dikaji bagi memastikan
dan penyelarasan, Pengarah JPN dijangka akan memperuntukkan 20% JNJK mampu memilih sekumpulan guru dan pengetua/guru
masa untuk merancang aktiviti seperti menetapkan matlamat yang besar berpengalaman yang mencukupi sebagai nazir. Akhir
jelas bagi semua daerah di negeri berkenaan, 30% untuk penyelarasan, sekali, Kementerian akan mempertimbangkan cadangan
30% untuk pemantauan dan penyelesaian masalah, dan hanya 20% untuk menjadikan JNJK sebagai entiti bebas yang diberi lebih
untuk tugas pentadbiran. Maklumat ini akan disalurkan dengan teliti keluwesan beroperasi dan kebebasan melapor.
ke seluruh peringkat organisasi. Pihak PPD juga akan diberi bimbingan
untuk beralih kepada tugas memberi sokongan dan berkongsi amalan
terbaik dengan pihak sekolah.

Perubahan ini akan disokong dengan proses penilaian prestasi yang
baharu yang dikaitkan dengan pencapaian keberhasilan utama dan
kompetensi yang diperlukan. Sistem penilaian ini akan diedarkan

6-9

Kementerian komited menyediakan program pembangunan Kementerian akan mengalih perhatian kepada bahagian lain seperti
professional berterusan(CPD) yang ditambahbaik bagi membantu Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional (BPTV) dan Bahagian
pegawai dan staf sokongan mencapai sasaran dan kompetensi baharu Pendidikan Khas (BPKhas) yang perlu dimantapkan untuk melaksana
ini. Program ini meliputi tajaan atau pinjaman kewangan kepada inisiatif Pelan Pembangunan di bawah bidang kuasa mereka.
pegawai Kementerian melanjutkan pengajian di peringkat ijazah,
sarjana dan kedoktoran, mengikut kesesuaian. Kementerian juga akan memberi keutamaan kepada pembangunan
fungsi pengurusan dan pentadbiran teras yang berterusan dalam
Menyatukan sistem pengumpulan dan pengurusan data untuk organisasi tersebut, seperti kewangan, ICT, pembangunan dan
membina platform bagi membuat keputusan perolehan. Langkah ini termasuklah menentukan sejauh mana fungsi
utama bertindih dan mengenal pasti peluang untuk memperkemas atau
Kementerian akan menghubungkan sistem data (merangkumi data menstruktur semula. Cara ini boleh menyediakan asas yang kukuh untuk
operasi dan kewangan) untuk mendapat pandangan yang jelas dan meningkatkan keberkesanan organisasi dan produktiviti sumber bagi
tepat tentang prestasi. Pada masa ini, data operasi dan kewangan tidak memantau inisiatif yang sedang dilaksanakan, seperti yang dijelaskan
dijalin dan tidak bersepadu di pelbagai platform, seperti Modified pada bahagian seterusnya dalam bab ini. Lebih penting, Kementerian
Budgeting System (MBS), Sistem Pengurusan Maklumat Pendidikan akan mengambil inisiatif mengubah cara bekerja secara berasingan atau
(EMIS) dan e-Perolehan. Pembinaan suatu dashboard bersepadu amalan silo yang cermelang antara bahagian ketika ini supaya proses
akan membolehkan Kementerian mendapat maklumat yang relevan perancangan dan pelaksanaan dapat dijalankan bersama-sama merentas
dan tepat pada masanya, bagi menganalisis prestasi dengan pantas fungsi.
hinggalah ke setiap sekolah.
Memberi kuasa dan kebertanggungjawaban kepada JPN dan
Kementerian akan menggunakan 1BestariNet sebagai platform PPD
utama bagi menjalin semua data. Antara usaha bagi menjalin
data termasuklah mengenal pasti set data utama (di peringkat Organisasi JPN dan PPD akan distruktur semula mengikut kluster
pelajar, sekolah dan sistem) bagi membolehkan keputusan penting tertentu. Penstrukturan semula ini membolehkan pengkhususan yang
dibuat, dan menilai kemampuan pangkalan data sedia ada serta lebih dan memberi mandat yang jelas kepada pegawai. Penstrukturan
meningkatkannya sekiranya perlu. Kementerian juga akan melatih staf tersebut ialah:
pangkalan data bagi tujuan memastikan mereka mampu menyediakan
perkhidmatan kemasukan dan sintesis data. Persetujuan dengan ▪▪ Kluster Kurikulum akan menyelia kurikulum mata pelajaran,
pihak berkepentingan utama tentang suatu kaedah seragam bagi pentaksiran, dan pedagogi. Penyeliaan akan distrukturkan
menyebarkan maklumat secara berkala akan diusahakan. Matlamatnya mengikut pengkhususan mata pelajaran. Satu unit yang berbeza
adalah untuk memastikan data dapat diakses dengan mudah dan tepat akan dibentuk untuk mengawal program akademik, kokurikulum,
pada masanya bagi membantu proses membuat keputusan di semua dan sukan untuk memastikan perkembangan murid berlaku secara
peringkat. holistik;

Gelombang 2 (2016-2020): Melaksanakan ▪▪ Kluster Pengurusan Sekolah akan menyelia pengurusan
penstrukturan semula Kementerian secara sekolah. Kluster ini akan memantau pelaksanaan program dan
meluas inisiatif bukan akademik seperti KWAPM. Penstrukturannya akan
mengikut pemilihan sekolah sedia ada bagi memastikan maklum
Kementerian akan terus memberi kuasa kepada JPN dan PPD supaya balas yang diberikan kepada sekolah adalah bersesuaian; dan
menjadi organisasi yang lebih diperkemas selari dengan amalan
terbaik di peringkat antarabangsa. Justeru, di peringkat Kementerian,
susunan bahagian Kementerian juga perlu diperkemaskan di samping
terus memberikan lebih kuasa untuk membuat keputusan dan
kebertanggungjawaban kepada JPN dan PPD. Tujuannya adalah untuk
menghasilkan suatu model yang menggambarkan fungsi dan hala tuju
yang sama tetapi dengan peranan yang berbeza di pelbagai peringkat.

Memantapkan fungsi utama dan memperkemaskan peranan di

peringkat persekutuan

Kementerian akan memberi tumpuan kepada pengukuhan fungsi
utama, bermula dengan lima bahagian iaitu BPPDP, BPK, BPG, LP
dan JNJK. Semua bahagian ini diberi keutamaan kerana berperanan
sebagai tunjang kepada perancangan (BPPDP), pembangunan
kurikulum (BPK), latihan perguruan (BPG) dan proses jaminan kualiti
(LP dan JNJK). Suatu usaha yang dipertimbangkan untuk bahagian-
bahagian ini ialah pemberian kuasa yang lebih dalam membuat
keputusan dan dinaikkan taraf sebagai badan bebas atau pusat
kecemerlangan. Apabila peranan bahagian ini telah diperkukuhkan,

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-10
Bab 6 Transformasi Kementerian

▪▪ Kluster Kewangan, Modal Insan, Perolehan dan Produktiviti Sumber
Pentadbiran bertanggungjawab bagi urusan kewangan dan
perakaunan, penyelenggaraan sekolah dan perolehan, serta fungsi Kementerian akan memastikan keberhasilan pelajar
pentadbiran yang lain. dimaksimumkan bagi setiap ringgit yang dibelanjakan. Matlamat
usaha ini akan dicapai melalui perubahan kepada cara
Walaupun JPN dan PPD akan mempunyai kluster yang sama, peranan Kementerian menilai, mengagih sumber, serta memantau program
dan tanggungjawab dalam kedua-dua organisasi ini berbeza. JPN dan inisiatifnya. Tumpuan akan diberikan kepada keberhasilan,
akan memberi tumpuan yang lebih kepada pentadbiran sekolah, yakni, keutamaan diberikan kepada program dan inisiatif yang
perancangan dan penyelarasan pelaksanaan kurikulum, dan akan memberi impak yang besar kepada keberhasilan pelajar.
penyediaan pusat perkhidmatan guna sama dengan fungsi pentadbiran
berpusat untuk meringankan beban pentadbiran PPD. PPD pula akan Langkah yang akan diambil termasuk:
menyediakan sokongan pentadbiran terhad (kebanyakan bertumpu
kepada kemasukan data, dan bantuan perkeranian untuk meringankan ▪▪ Menghubungkan setiap program kepada keberhasilan pelajar
beban guru) serta memberi tumpuan yang berterusan dalam dengan jelas dan mewajarkan program berimpak rendah
menyokong tugas guru dan pengetua (Ekshibit 6-7). supaya sumber Kementerian dapat diperuntukkan semula
kepada program yang berimpak tinggi;
Memperluaskan pegurusan berasaskan sekolah
▪▪ Membangunkan pengurusan kewangan dan perolehan yang
Semakin kualiti sistem pendidikan bertambah baik, Kementerian akan lebih strategik dalam Kementerian, termasuk bajet berasaskan
memberi peluang yang lebih kepada pihak sekolah yang mencapai hasil; dan
kriteria prestasi tertentu untuk menjalankan pengurusan berasaskan
sekolah. Sebagai contoh, sekolah akan diberi lebih keluwesan dalam ▪▪ Meningkatkan kemahiran kakitangan yang relevan dalam
pengagihan bajet dan penjadualan kurikulum (sila lihat Bab 4 untuk kompetensi yang kritikal seperti pengurusan nilai.
penerasan lanjut). Kementerian akan menggunakan 1BestariNet untuk
memastikan sekolah dilengkapkan dengan amalan ICT terbaik untuk
membantu dalam pengurusan.

EKSHIBIT 6-7 Seperti yang digariskan dalam Bab 3, kerajaan sangat komited
terhadap bidang pendidikan. Pada tahun 2011, perbelanjaan
Gambaran keseluruhan cadangan model pembahagian peranan Kementerian untuk pendidikan asas ialah sebanyak RM37 bilion
(perbelanjaan pengurusan dan pembangunan). Jumlah ini merupakan
KPM suatu item bajet yang amat besar, merangkumi 16% daripada jumlah
bajet 2012. Jumlah ini tidak termasuk tambahan RM12 billion yang
Kurikulum Pengurusan Sekolah Kewangan, HR, Perolehan diperuntukkan kepada Kementerian Pengajian Tinggi (KPT) dan
dan Pentadbiran kementerian lain yang menyediakan perkhidmatan pendidikan.

Perancang & Penyelaras Pentadbiran Sekolah Perkongsian Pusat Komitmen Malaysia terhadap pendidikan setanding dengan negara-
Perkhidmatan negara setara. Malaysia membelanjakan 3.8% daripada keluaran
 Memantau pelaksanan  Menyelaras/menyediakan  Fungsi pentadbiran dalam negara kasar (KDNK) untuk pendidikan, iaitu dua kali ganda
daripada purata negara ASEAN sebanyak 1.8%, malah nilai ini lebih
J kurikulum (akademik dan latihan dan sumber untuk berpusat tinggi daripada negara gergasi ekonomi Asia (Asian Tigers) seperti
P ko-kurikulum) dan kualiti meningkatkan kemahiran Korea Selatan, Hong Kong, Jepun dan Singapura. Tahap perbelanjaan
N pedagogi dalam negeri pegawai PPD bagi pendidikan sebagai peratusan daripada jumlah perbelanjaan
kerajaan adalah tinggi berbanding negara rakan serantau dan negara
 Menyelaras sumber  Menyelaras agihan yang mempunyai KDNK setara seperti Mexico dan Chile.

bimbingan merentas daerah sumber kepada daerah Namun, perbelanjaan Kementerian bagi tempoh lima tahun lepas
melebihi bajet yang diperuntukkan (Ekshibit 6-8). Kebanyakan
yang amat memerlukan daripada perbezaan ini disebabkan oleh perubahan dan peristiwa
luar jangka dalam tempoh berkenaan. Menurut laporan Bank Dunia,
Sokongan kepada guru Sokongan kepada pengetua Tugas perkeranian asas “Terdapat perubahan dalam dasar atau keutamaan luar jangka yang
memerlukan dana diperuntukkan semula daripada bidang keutamaan
 Menyediakan sokongan  Menyediakan sokongan  Fungsi perkeranian asas rendah kepada bidang keutamaan tinggi, atau dana tambahan untuk
inisiatif baharu.” Di samping itu, beberapa aktiviti yang dirancang
P bimbingan dan pementoran penambahbaikan kepada seperti kemasukan data, tidak dapat dilaksanakan akibat kelewatan dalam proses tender atau
P kepada guru dari segi sekolah. Mengenal pasti, dan menggunakan penghantaran barangan dan pemberian perkhidmatan.
D kandungan dan kemahiran mengkod, dan berkongsi 1BestariNet sebagai
pedagogi amalan terbaik dalam platform

daerah

 Mewujudkan kerjasama
merentas sekolah

Gelombang 3 (2012-2025): Memperkukuh
kekuatan organisasi

Apabila Kementerian selesai distrukturkan semula, saluran
penyampaian bagi memenuhi kehendak dan jangkaan rakyat akan
dapat diperkukuh. Kementerian juga harus menyediakan segala sistem
dan proses bagi menyokong pencapaian objektif. Untuk terus mara,
Kementerian akan terus memperkukuh kemajuan yang dicapai dengan
mengaitkan kompetensi dengan prestasi bagi semua pegawai, dan
membolehkan laluan pantas berasaskan kompetensi. Kementerian
juga akan mengiktiraf sekolah yang terus meningkatkan prestasinya
dengan memberi lebih peluang untuk melaksanakan pengurusan
berasaskan sekolah.

6-11

EKSHIBIT 6-8 Pelan Tindakan: Memaksimumkan
keberhasilan murid untuk setiap ringgit yang
Bajet operasi pendidikan berbanding perbelanjaan sebenar dibelanjakan

Kementerian Pada masa depan, Kementerian akan memastikan keberkesanan
dalam perbelanjaan pendidikan, meningkatkan ROI, dan
RM juta (2006-2010) Bajet Perbelanjaan sebenar melaksanakan analisis faedah kos (cost-benefit) yang jelas bagi
setiap pelaburan utama. Matlamatnya adalah untuk meminimumkan
14,000 keperluan dana tambahan sambil memaksimumkan ROI dalam
bidang kritikal, seperti keberhasilan pelajar. Bagi tujuan ini,
12,000 Kementerian akan berusaha menyusun semula keutamaan dan
mewajarkan dasar dan program semasa bagi memastikan dana
10,000 10.7% dimanfaatkan kepada bidang keutamaan yang paling penting.
Kementerian juga berjanji untuk melaksanakan cadangan daripada
8,000 Ketua Audit Negara seperti pemantauan perbelanjaan yang lebih
teliti, pematuhan kepada peraturan kewangan, dan peningkatan
6,000 pembayaran bajet yang diperuntukkan.

4,000 Dalam jangka masa pendek, usaha ini memerlukan tindakan segera
dengan mewajarkan program dan menyemak proses perolehan
2,000 apabila kontrak semasa diperbaharui. Di samping itu, Kementerian
akan meneruskan usaha semasa bagi merombak sistem pengurusan
% lebihan/ 0 07 08 09 2010 kewangan dengan memperkenalkan bajet berasaskan outcome (OBB).
(defisit)1 2006 (18.3) (4.8) (5.4) (10.7) Apabila perubahan sistem pembiayaan ini selesai dan penyusunan
semula Kementerian dilaksanakan dalam Gelombang 2 (seperti
(10.6) diperincikan dalam bahagian keupayaan penyampaian), Kementerian
akan memberi tumpuan kepada pengurusan kewangan yang lebih
1 Dikira sebagai lebihan atau defisit dibahagi mengikut bajet yang diperuntukkan strategik, termasuk peruntukan bajet berbeza (differentiated budget
SUMBER: Laporan Perbelanjan Awam Bank Dunia 2011 allocation) berdasarkan keperluan murid. Menjelang Gelombang
3, Kementerian menjangkakan penambahbaikan sistem dan proses
Terdapat juga perbezaan yang signifikan dalam perbelanjaan antara pengurusan kewangan telah lengkap. Kementerian seterusnya akan
negeri. Sesetengah perbezaan ini mungkin berpunca daripada memberi tumpuan untuk mengekalkan amalan terbaik dalam disiplin
perbezaan keadaan dan cara operasi (contohnya, Sabah dan Sarawak fiskal yang telah dibangunkan dalam gelombang terdahulu.
mempunyai lebih banyak sekolah luar bandar berbanding negeri
seperti Selangor dan Pulau Pinang), namun negeri-negeri masih Gelombang 1 (2013 - 2015): Mewajarkan
berpeluang untuk mempelajari dan mengambil amalan terbaik yang kejayaan segera
relevan daripada negeri lain.
Dalam jangka masa pendek, Kementerian akan memberi tumpuan
Sebagai sebuah negara membangun, Malaysia telah memanfaatkan mengkaji semula program-program dan perbelanjaan mengurus
sumber yang banyak untuk membina infrastruktur tambahan, dalam usaha untuk meningkatkan keberkesanan berbelanja dan
terutamanya di kawasan luar bandar dan pedalaman Sabah dan mengagihkan semula sumber kepada penggerak yang mempunyai
Sarawak, serta menambah bilangan guru untuk memperluas impak yang besar ke atas keberhasilan murid. Bagi mencapai tujuan
akses kepada pendidikan. Perbelanjaan ini telah berjaya mencapai tersebut, Kementerian sedang mengkaji semula perbelanjaan
akses yang hampir universal bagi pendidikan sekolah rendah, mengurus bukan emolumen (berjumlah RM7.2 billion atau 21%
dan meningkatkan penambahbaikan yang signifikan untuk perbelanjaan Kementerian 2012) dan perbelanjaan pembangunan
akses ke pendidikan menengah. Namun masih terdapat ruang (RM4.6 billion jumlah tambahan atau 12% perbelanjaan Kementerian
penambahbaikan dalam dimensi lain seperti kualiti dan ekuiti. Bab 3 2012).
menggambarkan bahawa sistem pendidikan yang membuat pelaburan
lebih rendah daripada Malaysia seperti Thailand, Chile, dan Armenia, Setakat ini sejumlah RM7.3 billion telah atau sedang disemak semula
memperlihatkan pencapaian pelajar yang setara atau lebih baik. untuk pewajaran : RM4.8 billion daripada perbelanjaan mengurus
Gambaran ini memperlihatkan kemungkinan sistem pendidikan bukan emolumen, dan RM2.5 billion lagi untuk pembangunan
Malaysia kurang memperuntukkan dana kepada faktor-faktor (Ekshibit 6-9). Semakan semula perbelanjaan mengurus bertumpu
yang memberi impak tinggi terhadap keberhasilan pelajar, seperti kepada program khusus dan perbelanjaan pengurusan pendidikan.
latihan guru. Walau bagaimanapun, sistem berprestasi tinggi seperti Semakan perbelanjaan pembangunan sedang dilaksanakan.
Singapura dan Shanghai berbelanja lebih banyak untuk setiap murid
berbanding Malaysia dan negara tersebut juga sedang memulakan
suatu usaha transformasi yang besar. Oleh yang demikian, Malaysia
perlu mengekalkan tahap perbelanjaan, tetapi keberkesanan dan
kecekapan cara dana diperuntuk dan dibelanjakan perlu dikaji
semula.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-12
Bab 6 Transformasi Kementerian

EKSHIBIT 6-9 ▪▪ Kecekapan: Setiap program perlu dilaksanakan dengan
menggunakan sumber dengan cekap, dan
Pendekatan dan kaedah penjimatan kos – berdasarkan bajet 2012
▪▪ Bersepadu: Setiap program harus disepadukan dengan lancar dan
RM bilion (%) koheren dengan program lain bagi mengelakkan pertindihan usaha
dan/atau percanggahan objektif dan impak.
BTaojteatl Kbeusdegleutruhan Perbelanjaan Operasi Bukan-Emolumen
Selaras dengan proses kajian semula ini, Kementerian mengenal pasti
37.3 Penjimatan Program Khusus dan beberapa program untuk pewajaran dalam Gelombang 1. Sebagai
(100) 0.8 contoh, di bawah dasar Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan
(11) Operasi Pendidikan yang Matematik dalam bahasa Inggeris (PPSMI), guru yang mengajar
4.2 Telah mata pelajaran dalam bahasa Inggeris akan diberikan insentif di
2.6 (55) disemak telah disemak bawah Bayaran Insentif untuk Subjek Pendidikan (BISP). Pada
KIV (34) tahun 2011, lebih daripada 210,000 guru telah menerima bayaran
▪ 10 program di bawah tersebut. Memandangkan PPSMI sedang dalam proses pemansuhan,
Emolumen 25.0 (67) Kementerian akan mengurangkan BISP. Kajian semula 2012 terhadap
Program Khusus guru yang benar-benar mengajar dalam bahasa Inggeris menunjukkan
hanya lebih kurang 40,000 guru sahaja yang memenuhi kriteria untuk
▪ 9 kategori kos dalam mendapat BISP. Pada masa depan, Kementerian akan menghadkan
bayaran BISP hanya kepada guru yang benar-benar layak dan sekali
Operasi Pendidikan gus dapat mengurangkan kos Kementerian sehingga RM413 juta.
Proses pewajaran ini akan bermula pada penghujung tahun 2013.
Perbelanjaan Pembangunan
Melalui usaha pewajaran ini, Kementerian dijangka dapat
Bukan- 7.7 KIV 2.1 2.5 Sedang ▪ Semakan purata kos per memjimatkan kos tahunan bagi inisiatif yang tidak diberi keutamaan
Emolumen (21) (45) (55) disemak sebanyak RM579 juta hingga RM813 juta menjelang tahun 2015.
sekolah bagi jenis Penjimatan ini akan diagihkan semula untuk bidang keutamaan yang
Perbelanjaan 4.6M lain dalam Pelan ini.
Pembangunan (12) bangunan berbeza
Sebarangan inisiatif baharu yang diperkenalkan akan tertakluk kepada
2012 ▪ Semakan faedah penilaian yang ketat. Usaha ini penting bagi memastikan program
baharu tidak membendung modal insan dan sumber kewangan
penggunaan pendekatan daripada memberikan impak yang lebih besar jika digunakan

seperti JKR – Kaedah

pembinaan Sistem

Binaan Industri (IBS)

Kajian semula dasar dan program nasional

Kementerian akan mengurangkan portfolio dasar dan program sedia
ada bagi menumpukan sumber manusia dan kewangan terhadap
program yang mempunyai impak tinggi kepada keberhasilan murid
(seperti yang digariskan dalam Pelan Pembangunan ini). Dalam kajian
semula pada awal Gelombang 1, penyusunan semula keutamaan dan
pewajaran program dipandu oleh tiga prinsip teras:

▪▪ Keberkesanan: Setiap program perlu mempunyai impak
yang signifikan, pulang positif (net-positive), dan boleh diukur
berasaskan bidang keutamaan seperti yang ditetapkan dalam Pelan
ini;

6-13

Ekshibit 6-10

Program Sasaran Untuk Semakan Semula pada 2015

Program Pelan Penambahbaikan Anggaran Anggaran Kos
Bajet1 Penjimatan (p.a.)

MBMMBI – Penutur Jati Fokus kepada penigkatan RM 93M RM 23 – 93M(2014)
kemahiran guru Bahasa Inggeris
PPSMI2- Insentif bagi Subjek  Meningkatkan penguatkuasaan RM 413M RM 371 – 413M
Pendidikan (2011
kriteria kelayakan pemberian sebenarl) RM 42M – 102M
elaun RM 40M – 59M
 Menyemak semula program RM 56M – 94M
latihan bahasa Inggeris apabila RM 12M – 17M
tamat kontrak
RM 35M(2014)
Program Bantuan Mengkaji program bantuan RM 975M
i. Bantuan Makanan Asrama mengikut keperluan. (Pada masa RM 96M RM 579 – 813M
ii. Skim Pinjaman Buku Teks ini tidak disasarkan)

iii. Program Susu 1Malaysia RM 170M

Sekolah Berprestasi Tinggi Meneliti struktur ganjaran untuk RM 63M
(SBT) mengurangkan ganjaran kepada
sekolah yang turun band; RM 253M
mengurangkan ganjaran kepada RM 1,963M
SBT baharu

Penyelenggaraan Genset, Menukar kepada sistem talian grid
Telaga Tiub, Unit Solar Hybrid bagi bekalan elektrik 54 buah

sekolah

Jumlah

1 Anggaran bajet berdasarkan belanjawan 2012
2 Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan Matematik dalam Bahasa Inggeris

untuk tujuan lain. Untuk mencapai matlamat ini , bahagian yang kontrak perkhidmatan tertentu yang tidak dapat dilaksanakan oleh
mencadangkan inisiatif perlu mengemukakan bukti. Perkara yang Kementerian kepada pihak swasta.
perlu dikemukakan termasuk : (i) impak positif yang berpotensi
kepada murid, guru dan pengetua/guru besar; (ii) tenaga kerja dan Usaha ini dijangka dapat menjana penjimatan tahunan sebanyak
kewangan yang diperlukan bagi melaksanakan program dan mengenal RM 190 juta berdasarkan perbelanjaan sebenar bagi tahun 2011.
pasti sama ada sumber ini baharu atau agihan semula; dan (iii) Penjimatan ini meliputi pelbagai perkara seperti perbelanjaan
keperluan keseimbangan (trade-offs) daripada pengagihan semula pembersihan dan utiliti dalam kategori kos operasi pendidikan
sumber ini. (Ekshibit 6-10). Penjimatan melalui insiatif ini kemudiannya boleh
diperuntukkan semula kepada bidang keutamaan Pelan Pembangunan
Menyemak semula proses perolehan Pendidikan ini.

Apabila kontrak sedia ada tamat dan perlu diperbaharui, Kementerian Kementerian juga akan memastikan proses kajian semula yang
boleh mengambil peluang ini untuk mengetatkan mekanisme dan terperinci ini turut dilaksanakan oleh pihak JPN dan PPD. Perbezaan
proses perolehan bagi memastikan sistem pendidikan mendapat yang signifikan dalam perbelanjaan di peringkat semua JPN dan PPD
nilai terbaik untuk wang yang dibelanjakan. Kementerian telah menunjukkan bahawa terdapat perkara penting yang boleh dipelajari
menjalankan kajian semula secara terperinci terhadap setiap perkara antara satu sama lain. JPN dan PPD perlu membuat penandaarasan
untuk mengenal pasti peluang penjimatan. Perkara ini termasuklah perbelanjaan berdasarkan prestasi rakan setara dan memberi
langkah-langkah seperti menurunkan kuasa untuk perolehan barang- penjelasan sekiranya terdapat perbezaan ketara dalam perbelanjaan
barang dan perkhidmatan tertentu kepada pihak berkuasa negeri. mereka.
Tujuannya adalah untuk membolehkan pemadanan antara permintaan
dan penawaran. Satu lagi langkah yang berpotensi ialah menawarkan

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-14
Bab 6 Transformasi Kementerian

Menerapkan bajet berasaskan outcome (OBB) dalam pengurusan bajet dan kewangan. Langkah ini termasuklah mengkaji
pengurusan kewangan semula hak membuat keputusan pada masa kini bagi menentukan
sama ada pihak negeri, daerah, dan/atau sekolah harus diberi kuasa
Bajet berasaskan outcome (OBB) memberi tumpuan kepada hasil yang yang lebih dalam membuat keputusan. Walau bagaimanapun,
diharapkan dan keputusan yang hendak dicapai daripada perbelanjaan pemberian kuasa akan diiringi langkah kebertanggungjawaban yang
kerajaan. Langkah ini akan membawa kepada komitmen bajet yang tinggi.
lebih berwibawa dan perbelanjaan mengikut keutamaan yang lebih
cekap. Kementerian telahpun mula menerapkan OBB dalam sistem Gelombang 3 (2021 hingga 2025):
pengurusan kewangannya dan akan terus melaksanakan proses baharu Mengekalkan amalan terbaik
semasa Gelombang 1 dengan matlamat untuk menyempurnakan
pelaksanaannya dalam Gelombang 2. Menjelang 2021, Kementerian menjangkakan keseluruhan penstrukturan
semula, termasuk pelaksanaan rombakan dalam sistem dan proses
Inisiatif ini mengandungi beberapa komponen. Pertama, Kementerian pengurusan kewangan akan selesai. Hasilnya, produktiviti sumber akan
akan memastikan bajet mengurus dan pembangunan tahunan selaras selari dengan standard antarabangsa. Sebagai contoh, tahap perbelanjaan
dengan keutamaan yang dinyatakan dalam Pelan Pembangunan awam seharusnya selari dengan sistem pendidikan negara lain yang
Pendidikan supaya dana yang mencukupi dapat disalurkan mengikut mempunyai tahap prestasi yang hampir serupa dalam pentaksiran
keutamaan. Kementerian juga akan meningkatkan ketelusan dalam antarabangsa. Dalam Gelombang 3, Kementerian akan memberi tumpuan
proses penyediaan bajet dan perbelanjaan supaya jelas hasrat dan untuk mengekalkan amalan terbaik bagi menjamin kecekapan kewangan
prosesnya. yang dibangunkan semasa Gelombang terdahulu.

Kedua, selaras dengan langkah ke arah OBB, Kementerian akan Infrastruktur Sekolah
menghubungkan permohonan pembiayaan kepada sasaran berasaskan
outcome. Kemajuan mengikut sasaran akan dipantau pada setiap suku Kementerian akan memastikan semua sekolah mempunyai
tahun, dengan syarat pembiayaan selanjutnya diberikan sekiranya ada persekitaran pembelajaran yang sesuai untuk murid. Kementerian
petunjuk bahawa inisiatif tersebut berhasil. akan menggunapakai suatu standard sepunya bagi infrastruktur
sekolah, di samping memberi keluwesan yang cukup untuk
Ketiga, seperti yang dinyatakan pada awal bab berkaitan dengan menyesuaikan kemudahan dan peralatan bagi keperluan
keupayaan penyampaian, Kementerian akan menghubung dan setempat.
menyelaras sistem data ke dalam dashboard bersepadu. Tindakan ini
akan menyediakan maklumat yang relevan dan tepat pada masanya Langkah yang akan diambil termasuk:
kepada Kementerian bagi membolehkan analisis keberkesanan
perbelanjaan dibuat dengan cepat sehingga ke peringkat sekolah. ▪▪ Memastikan semua sekolah mempunyai tahap infrastruktur
Sistem pengurusan kewangan dan pengesanan atas talian secara minimum yang boleh diterima, disesuaikan kepada keperluan
bersepadu ini akan diperluas dan dilaksana di seluruh Kementerian sekolah dengan kos yang efektif;
menjelang 2015.

Keempat, keperluan membangunkan kemahiran dan keupayaan ▪▪ Melaksanakan penyelenggaraan segera bagi sekolah yang
dalam Kementerian merupakan elemen penting untuk mencapai mempunyai keperluan kritikal untuk pembaikan; dan
perubahan sistemik. Kementerian akan meningkatkan kemahiran
semua kakitangan pentadbiran yang relevan menjelang 2015 dalam ▪▪ Menaik taraf kemudahan dan peralatan di semua sekolah bagi
disiplin yang kritikal seperti pengurusan perakaunan dan pengurusan menyokong keperluan pembelajaran murid yang akan berubah
nilai bagi memastikan mereka berupaya membangunkan bajet yang mengikut masa.
menyeluruh, berasaskan keperluan, dan berpandangan kehadapan.

Gelombang 2 (2016 – 2020): Melaksanakan Dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan 2006 - 2010,
kecekapan sistem secara meluas Kementerian telah mengenal pasti beberapa kemudahan infrastuktur
bagi ditingkatkan pelaburannya dalam tempoh lima tahun seterusnya.
Semasa Gelombang 2, Kementerian akan mengalihkan tumpuan Kemudahan ini ialah : (i) bekalan elektrik 24 jam; (ii) air bersih yang
dalam usaha pewajaran daripada melaksanakan kejayaan segera selamat diminum; (iii) makmal komputer; (iv) makmal sains, dan
kepada pelaksanaan sistem secara meluas, termasuk menghapuskan (v) bilik darjah dan bangunan yang mencukupi untuk membolehkan
pertindihan bajet antara bahagian apabila proses penstrukturan pelaksanaan sekolah satu sesi.
semula (yang diterangkan dalam bahagian sebelum ini) berlaku . Di
samping itu, Kementerian akan meluaskan kajian semula terhadap Bagi merealisasikan hasrat ini, Kementerian membelanjakan lebih
kategori kos daripada pengurusan perbelanjaan pendidikan kepada daripada RM20 bilion untuk membangunkan infrastruktur dari
kos yang lain. Seperti dalam Gelombang 1, Kementerian akan tahun 2006 hingga 2010. Jumlah ini digunakan untuk membina 400
melaksanakan analisis item secara terperinci bagi mengenal pasti sekolah baharu, memperluas infrastruktur ICT, dan menaik taraf serta
peluang penjimatan tambahan. menyelenggara kemudahan sedia ada. Dalam tempoh ini, Kementerian
telah menyediakan bekalan elektrik 24 jam kepada 473 sekolah
Kementerian juga akan menggunakan proses OBB yang telah tambahan, akses kepada air bersih untuk 47 sekolah tambahan, dan
dilaksanakan semasa Gelombang 1 bagi mengukuhkan proses

6-15

Ekshibit 6-11

Mengenal pasti jurang di sekolah infrastruktur

2005: Pelan Induk 2006-2010: Rancangan 2011: Kajian Semula Pelan
Pembangunan Pendidikan
Malaysia Ke-9 Pembangunan Pendidikan

Peratus sekolah yang tidak Jumlah Perbelanjaan Peratus sekolah yang tidak Peratus
mempunyai infrastruktur Pembangunan mempunyai infrastruktur Penambah-
% (2005) % (2006-2010) % (2011) baikan
100% = RM19,771 juta % (2005-2011)
100% = 9,667 sekolah 100% = 10,000 sekolah
+5%
Tiada bekalan 8% Tiada bekalan 3%
elektrik 24-jam elektrik 24-jam

Tidak mendapat air 16% Tidak mendapat air 15% +1%
bersih bersih

Sekolah 2 sesi 17% Infra 80 Sekolah 2 sesi 16% +1%
Sekolah Tumpang 1% fizikal Sekolah Tumpang 1%
Makmal Komputer 29% Makmal Komputer 27% Tiada
Makmal Sains 17% Infra IT Makmal Sains perubahan

Utiliti dan +2%
infra lain
14 20% -3%
Others 61

1 Termasuk perbelanjaan Kementerian, yuran perundingan dan pengambilan tanah
2 Disebabkan makmal sains yang rosak dan tidak boleh digunakan lagi

SUMBER: Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-16
Bab 6 Transformasi Kementerian

103 makmal komputer tambahan. Hasil yang paling signifikan ialah patut disediakan di sekolah juga menjadi isu perselisihan. Dengan
peratusan sekolah yang mendapat bekalan elektrik 24 jam meningkat lebih 10,000 sekolah yang memerlukan peruntukan, keperluan
daripada 92% pada tahun 2005 kepada 97% pada tahun 2011. Usaha menyediakan infrastruktur asas wajar diseimbangkan dengan
menaik taraf kemudahan ini telah diteruskan di bawah Rancangan keperluan infrastruktur yang lebih maju.
Malaysia ke-10.
Pada masa ini, pemahaman Kementerian tentang keperluan
Meskipun banyak penambahbaikan dilakukan, Kementerian mengaku infrastruktur minimum dikaji semula setiap lima tahun melalui
bahawa jurang yang signifikan masih terdapat dalam pembekalan standard brief untuk bangunan sekolah baru yang dimasukkan
infrastruktur sekolah. Sebilangan besar sekolah masih kekurangan dalam setiap Rancangan Malaysia. Standard brief ini menetapkan
infrastruktur asas—kira-kira 300 sekolah masih tidak mendapat pembekalan utiliti, seperti bekalan elektrik 24 jam dan air bersih,
bekalan elektrik 24 jam, manakala 1,500 sekolah tidak mendapat serta kemudahan makmal sains, bilik guru, kantin, perpustakaan, dan
bekalan air yang selamat untuk diminum. Tambahan lagi, sejumlah padang permainan. Hala tuju Sekolah Bestari yang diperkenalkan pada
besar sekolah tidak mempunyai kemudahan yang lebih baik, iaitu — tahun 2005 , menambahkan satu lagi lapisan dengan menjanjikan
kira-kira 2,700 sekolah tidak mempunyai makmal komputer manakala pembekalan satu komputer kepada setiap 20 murid, bersama dengan
makmal sains bagi 2,000 sekolah tidak berfungsi (Ekshibit 6-11). akses internet. Situasi ini telah menimbulkan ketidakpastian sama ada
pentakrifan standard construction brief tersebut merupakan takrifan
Dapatan ini disokong oleh kajian yang dijalankan Universiti yang betul tentang infrastruktur minimum yang diperlukan, dan yang
Pendidikan Sultan Idris (2011). Dalam soal selidik yang menilai lebih signifikan lagi, sama ada setiap sekolah perlu dinaik taraf untuk
persepsi 7,107 orang guru seluruh Malaysia terhadap kualiti memenuhi spesifikasi tersebut.
infrastruktur, penyelidik mendapati walaupun terdapat peningkatan
tetapi dari segi standard masih jauh daripada memenuhi kepuasan Tambahan lagi, pelbagai Bahagian terlibat dalam proses perancangan.
umum : 77% guru melaporkan di sekolah mereka hanya ada satu Sebagai contoh, Bahagian Teknologi Pendidikan (BTP) bertanggungjawab
makmal sains, meningkat daripada 73% dalam kajian yang dijalankan merancang dan memantau pembekalan makmal komputer dan
pada tahun 2005; 74% guru melaporkan mereka bekerja di sekolah infrastruktur ICT berasaskan sekolah, BPPDP mengunjurkan bilangan
yang mempunyai sekurang-kurangnya satu makmal komputer yang sekolah baharu yang diperlukan berdasarkan permintaan daripada JPN
berfungsi, meningkat daripada 71% pada tahun 2005. dan bahagian lain yang bertanggungjawab terhadap sekolah, Bahagian
Pembangunan (BP) bertanggungjawab membina sekolah baru, dan
Penyelanggaraan kemudahan sedia ada juga perlu diberikan tumpuan. Bahagian Perolehan dan Pengurusan Aset (BPPA) bertanggungjawab
Laporan Audit Infrastruktur Fizikal (2011) mendapati lebih 30% dalam perolehan serta ubahsuai dan penyelenggaraan untuk semua
sekolah di Malaysia perlu dibaiki dengan segera (Ekshibit 6-12). institusi pendidikan. Pembahagian tanggungjawab ini mengakibatkan
Kementerian telah memperuntukkan RM600 juta pada tahun 2012 pembangunan pelbagai pangkalan data yang perlu diselaraskan bagi
untuk memperbaiki infrastruktur sekolah dan akan menambah memberikan gambaran yang bersepadu tentang kemudahan dan peralatan
peruntukan sekiranya perlu. di setiap sekolah, serta keadaan kemudahan yang disediakan.

EKSHIBIT 6-12 Situasi ini diburukkan lagi dengan kekurangan peruntukan untuk
menjalankan penyelenggaraan pencegahan (preventive maintenance).
Keperluan penyelenggaran sekolah di Malaysia Pada masa ini, perbelanjaan sekolah untuk membaik pulih kerosakan kecil
dan penyelenggaraan perkhidmatan adalah terhad. Dalam jangka masa
Bilangan sekolah dengan infrastruktur daif panjang, penyelenggaraan awal boleh mengelakkan kerosakan serius yang
memerlukan belanja besar untuk dibaiki.
% Sek Rendah Sek %
daripada Bilangan Menengah daripada Pelan Tindakan: Mengguna pakai standard
semua sek (2011) Bilangan semua sek infrastruktur sekolah seragam, disesuaikan
rendah 100% = 7,715 menengah dengan keperluan setempat
(2011)
Kementerian telah membangunkan suatu gabungan pentakrifan bagi
100% = 2,285 menjelaskan keperluan infrastruktur sekolah masa depan (Ekshibit
6-13). Takrifan ini menentukan standard minimum yang boleh
20% 1,571 Infrastruktur 685 30% diterima bagi persekitaran pembelajaran yang sesuai untuk murid
Fizikal: 1,293 57% di semua sekolah serta disesuaikan dari semasa ke semasa bagi
28% 2,152 Dalam keadaan memenuhi sasaran dan keperluan pertambahan murid. Walaupun
yang amat teruk kebanyakan sekolah memenuhi atau melebihi standard ini, hasratnya
adalah untuk meningkatkan taraf kemudahan dan peralatan
Pendawaian keseluruhan sistem persekolahan. Hasrat ini termasuk menaik taraf
Elektrik: speksifikasi kemudahan dan peralatan kepada yang lebih berkualiti,
Dalam keadaan tahan lama, dan berekonomi. Kementerian juga akan berkerjasama
yang amat teruk dengan badan kerajaan yang berkaitan seperti pihak berkuasa
tempatan bagi memastikan semua agensi kerajaan terlibat dalam
SUMBER: Data EMIS; Laporan Audit Infrastruktur Fizikal 2011 perancangan dan pembinaan infrastruktur sekolah yang standard.

Terdapat beberapa isu yang timbul dalam meningkatkan
infrastruktur. Pertama, perselisihan pendapat yang berterusan
tentang takrifan infrastruktur yang sangat perlu atau penting bagi
sekolah. Percanggahan pendapat bukan setakat tentang keperluan
asas tertentu—seperti bekalan air yang selamat untuk diminum
dan sekurang-kurangnya bekalan elektrik 12 jam — malah apa yang

6-17

Ekshibit 6-13

Keperluan pembangunan infrastruktur sekolah

Asas Garis asas Masa depan
(2013-2015) (2016-2020) (2021-2025)

Semua sekolah mencapai sekurang- Untuk menyediakan Untuk mewujudkan persekitaran
pembelajaran yang menarik bagi
kurangnya keperluan asas yang penting kemudahan minimum untuk abad ke-21
untuk persekitaran yang selamat, bersih penyampaian kurikulum
serta pengajaran dan pembelajaran yang seperti yang dihasratkan
kondusif

Keperluan berbeza mengikut jenis sekolah (cth.: bandar, luar bandar, SKM, sekolah berasrama)

Struktur fizikal (bumbung, dinding, ▪ 1 kemudahan sukan Sambungan Internet:
pendawaian, cat) Sekurang-kurangnya 10 Mbps
▪ 24-jam kemudahan internet pada bagi semua sekolah
Bilik darjah yang memenuhi
nisbah15-20 kaki persegi / murid kelajuan sekurang-kurangnya 2-10 Mbps 1 komputer bimbit / pelajar
sekolah menengah
Tandas yang memenuhi nisbah 1 ▪ Sekurang-kurangnya 10 murid bagi
mangkok tandas / 50 pelajar Sekurang-kurangnya 1 kemuda-
setiap alat peranti ICT di semua han persidangan video setiap
12 jam elektrik, kecuali bagi sekolah sekolah daerah untuk menyokong
berasrama yang memerlukan 24 jam pembelajaran jarak jauh
bekalan ▪ 1 perpustakaan/pusat sumber
1 kemudahan sukan yang
▪ Kebolehcapaian untuk orang kurang lengkap bagi setiap daerah

upaya, seperti lorong landai dan tandas Perubahan reka bentuk
sekolah untuk masa depan
Air terawat, yang selamat diminum ▪ Tempat dan ruang untuk aktiviti mungkin diperlukan
berdasarkan keperluan
pendidikan Islam kurikulum baru (cth.: Bilik pakar
berdasarkan gred murid dan
1 meja dan kerusi setiap murid Untuk sekolah menengah (bergantung prestasi)

1 ruang kerja setiap guru kepada saiz):

1 papan putih / bilik darjah – Sains (biologi, kimia dan fizik) +
Sekurang-kurangnya 20 murid setiap
alat ICT di semua sekolah Makmal Sains Am
Sambungan internet dengan kelajuan
sekurang-kurangnya 2 Mbps – Bengkel Kemahiran Hidup (cth.

Ekonomi Rumahtangga, Pertanian,)

– Asrama untuk murid sekolah bagi

perjalanan lebih daripada 1 jam ke
sekolah setiap hari

SUMBER: Garis panduan dan peraturan perancangan pembangunan oleh Jawatankuasa Standard dan Kos, Unit Perancang Ekonomi; JPM

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-18
Bab 6 Transformasi Kementerian

Kementerian sedar bahawa standard sepunya yang seragam tidak contoh, kemudahan di sekolah yang berada di kawasan pedalaman
boleh diterjemahkan kepada pendekatan satu saiz untuk semua. akan disesuaikan untuk memenuhi kekurangan utiliti biasa seperti
Keperluan infrastruktur mungkin berbeza mengikut lokasi dan jenis pembinaan telaga pam.
sekolah. Sebagai contoh, sekolah teknik, vokasional atau sekolah
pendidikan khas memerlukan peralatan yang berbeza daripada Sejajar dengan inisiatif untuk menjenamakan semula Tingkatan 6
sekolah arus perdana. Kementerian akan terus berusaha untuk (akan dibincangkan dalam Bab 7), Kementerian akan mengkaji semula
memberi keluwesan dalam menentukan keperluan infrastruktur keperluan infrastruktur untuk Tingkatan 6 kerana menyedari bahawa
setiap sekolah, disesuaikan dengan keperluan setempat yang akan sebagai pengiktirafan murid lepas menengah mempunyai keperluan
ditentukan dalam Gelombang 1 dan 2. lebih khusus berbanding dengan murid di peringkat lebih rendah.

Dalam Gelombang 1, tumpuan adalah kepada usaha memastikan Dalam usaha untuk mencapai sasaran ini, Kementerian akan
setiap sekolah mempunyai perkara asas yang penting seperti melaksanakan proses pembaikan dan menaik taraf sekolah secara
infrastruktur fizikal dan akses kepada utiliti yang mencukupi. berperingkat. Kementerian telah menjalankan audit infrastruktur
Dalam Gelombang 2, setelah kesemua standard minimum mutlak yang terperinci untuk menentukan jumlah pembaikan yang
dipenuhi, Kementerian akan memastikan semua sekolah mempunyai diperlukan agar semua sekolah mencapai tanda aras standard
kemudahan dan keperluan peralatan untuk penyampaian kurikulum bagi infrastruktur asas. Pembaikan dan naik taraf sekolah akan
dan pedagogi seperti yang dijelaskan dalam Bab 4 Pelan ini. Dalam dilakukan mengikut peringkat, bermula di Sabah dan Sarawak yang
Gelombang 3, Kementerian akan memurnikan lagi pentakrifan kebanyakan sekolahnya memerlukan pembaikan segera. Menjelang
keperluan infrastruktur sebelum membuat pelaburan bagi usaha naik akhir tahun 2013, pembaikan dan naik taraf yang kritikal akan dapat
taraf seterusnya, sekiranya perlu. disempurnakan bagi 1,608 sekolah yang berkeperluan kritikal.

Gelombang 1 (2013 hingga 2015) : Sejajar dengan Rancangan Malaysia Ke-10, dan aspirasi
Memastikan infrastruktur asas yang untuk meningkatkan produktiviti sumber, Kementerian akan
mempunyai standard baik untuk semua menguatkuasakan analisis pengurusan nilai dan penilaian kos kitar
sekolah hayat (life-cycle cost evaluation) untuk projek besar bernilai lebih
daripada RM50 juta. Pendekatan berstruktur dan pelbagai disiplin
Kementerian akan memastikan semua sekolah memenuhi standard ini merupakan teknik yang telah terbukti boleh memaksimumkan
minimum yang boleh diterima bagi infrastraktur asas seperti yang pulangan nilai daripada projek. Sebagai contoh, pengurusan nilai
ditakrifkan menjelang 2015. Standard tersebut akan disesuaikan memerlukan kajian semula spesifikasi secara terperinci untuk
untuk memenuhi keadaan setempat bagi setiap sekolah. Sebagai menentukan kefungsian dan mempertimbangkan kos kitar hayat
apabila memutuskan reka bentuk projek yang optimum.

6-19

Perkara sebenar tentang sekolah satu dan dua sesi

Sekolah dua sesi di Malaysia ditubuhkan selepas kemerdekaan 2. Aktiviti Ko-kurikulum
bagi menampung pertambahan jumlah murid yang besar dengan Persepsi: Pembangunan ko-kurikulum di sekolah dua sesi terhad
cara berkesan kos. Berbeza dengan sekolah satu sesi, sekolah dua Realiti: Murid di sekolah dua sesi menggunakan lebih masa untuk
sesi membahagikan murid kepada dua kumpulan, dengan waktu aktiviti kokurikulum.
persekolahan yang berbeza tetapi berkongsi kemudahan dan
pentadbiran. Umumnya, sekolah sesi pagi bermula dari 7.30 pagi hingga Murid di sekolah satu sesi dan dua sesi menggunakan dua jam
1.00 petang manakala sekolah sesi petang dari 1.15 petang hingga 6.45 seminggu secara purata untuk aktiviti kokurikulum. Murid di kedua-
petang. Murid dan guru kerap hadir di sekolah pada hari Sabtu untuk dua bentuk sekolah ini menggunakan masa yang banyak bagi aktiviti
aktiviti kokurikulum. yang sama seperti muzik, sukan dan kesenian (Ekshibit 6-15)

Pada awal tahun 2012, terdapat lebih daripada 1,500 sekolah dua sesi 3. Infrastruktur
di Malaysia. Sekolah-sekolah ini mewakili kira-kira 15% sekolah dalam Persepsi: Sekolah dua sesi mempunyai infrastruktur yang kurang baik
sistem pendidikan, tetapi 40% daripada murid yang berdaftaran adalah Realiti: Infrastruktur fizikal di sekolah dua sesi adalah setanding
di sekolah dua sesi. Kebanyakan sekolah dua sesi merupakan sekolah dengan sekolah satu sesi.

menengah di kawasan bandar yang lazimnya terdapat di Selangor, Pulau Audit infrastruktur fizikal 2011 menunjukkan bahawa tidak terdapat

Pinang, dan Kuala Lumpur. perbezaan antara sekolah satu dan dua sesi. Sekolah satu dan dua

sesi di kawasan bandar yang memerlukan naik taraf dan pembaikan

Terdapat persepsi dalam kalangan ibu bapa dan pihak berkepentingan lebih kurang sama bilangannya.

bahawa sekolah satu sesi menyediakan pendidikan yang lebih

berkualiti. Bahagian ini akan mengkaji fakta tentang prestasi secara 4. Disiplin

relatif antara sekolah satu sesi dan dua sesi. Persepsi: Disiplin di sekolah dua sesi kurang baik.

Realiti: Tahap disiplin di sekolah dua sesi adalah setara dengan

1. Pencapaian murid sekolah satu sesi.

Persepsi: Hasil pembelajaran terjejas di sekolah dua sesi Bilangan mutlak murid yang terlibat dengan isu disiplin di sekolah satu
Realiti :Hasil pembelajaran di sekolah satu dan dua sesi adalah serupa. Kira-kira 5% sekolah dua sesi dan 3%
sesi dan dua sesi adalah setara. sekolah satu sesi mempunyai lebih daripada 150 kes disiplin setahun.
Kajian tentang pencapaian murid bagi tempoh tiga tahun yang Sebaliknya, 76% sekolah dua sesi dan 82% sekolah satu sesi
lepas di sekolah rendah dan menengah menunjukkan tidak terdapat merekodkan kurang daripada 50% pelanggaran disiplin.
perbezaan yang signifikan dalam pencapaian murid antara sekolah

satu dan dua sesi. Malah sekolah dua sesi menunjukkan pencapaian

yang lebih baik berbanding sekolah satu sesi (Ekshibit 6-14)

EKSHIBIT 6-14 EKSHIBIT 6-15

Hasil pembelajaran di sekolah satu dan dua sesi di Malaysia Purata masa digunakan untuk aktiviti ko-kurikulum dalam seminggu

Sekolah dua sesi Peratus >10 hours 2-5 jam
Sekolah satu sesi
5-10 jam 0 & 0-2 jam
Rendah
Purata berpemberat skor komposit, %

69.2 69.3 70.3 69.6 72.6 72.0 Sekurang- Sekolah dua sesi Sekolah satu sesi
2011 kurangnya 2 60 58
2009 2010 jam 6
12 10
Menengah Perincian 42 11
Purata berpemberat skor komposit, % 38
40
57.0 54.7 58.8 56.4 58.7 56.7 42

2009 2010 2011

Nota: Hanya mengambil kira pilihan persekolahan SK, SMK, SJK(C), dan SJK(T). Sekolah dengan data tidak mencukupi 1 Cuma murid dari SK, SRK, SMK, SJKC, SJKT dipertimbangkan
dikeluarkan SUMBER: Survei murid 2011 (N=1,436 untuk sekolah dua sesi, N = 6,153 untuk sekolah satu sesi)

SUMBER: Pangkalan data EMIS; Lembaga Peperiksaan

5. Kesesakan Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-20
Persepsi: Sekolah dua sesi adalah sesak Bab 6 Transformasi Kementerian
Realiti: Kesesakan dilihat di kedua-dua sekolah dua sesi dan satu sesi,
meskipun lebih meluas di sekolah dua sesi. Kementerian juga telah mengenal pasti langkah-langkah yang boleh
menjimatkan kos sehingga 70% untuk naik taraf projek. Sebagai
Kira-kira 26% sekolah dua sesi mempunyai secara purata saiz kelas contoh, bangunan fizikal masa kini mempunyai saiz yang standard
yang lebih besar daripada 35 murid berbanding 8% di sekolah satu dan dibina daripada konkrit, tanpa mengambilkira lokasi sekolah.
sesi. Bagaimana pun, tidak dinafikan bahawa kesesakan berlaku di Dengan membenarkan pihak sekolah dikawasan pendalaman memilih
sekolah bandar yang lebih popular. Pada masa depan, Kementerian saiz sekolah mengikut keperluan mereka dan menggunakan barangan
akan memastikan kesesakan sekolah ditangani dengan menambah alternatif yang lebih tahan seperti komposit fiber, Kementerian dapat
bilangan bilik darjah dan kemudahan lain mengikut kesesuaian. menjimatkan sehingga 88% kos bagi pembinaan bangunan fizikal.
Kementerian berusaha menggabungkan bahan bangunan hijau
dalam meningkatkan produktiviti sumber dan kecekapan kos bagi
kemudahan infrastruktur dalam jangka masa panjang.

Usaha untuk memperbaiki proses pengurusan projek dan memperoleh
penjimatan kos memerlukan kesepaduan pangkalan data sedia ada
bagi menyediakan keperluan infrastruktur yang bersepadu dan
tepat pada masanya. Kebolehpercayaan data tentang bilangan dan
keadaan kemudahan akan ditambah baik dengan menggerakkan pihak
PPD mengaudit laporan daripada setiap sekolah tentang keadaan
kemudahan di sekolah tersebut.

Kementerian akan memastikan tahap optimum penyelenggaraan
peralatan sekolah dan kemudahan sedia ada dengan menyediakan
peruntukan tahunan sekolah bagi tujuan tersebut. Peruntukan
ini akan diagih kepada JPN, PPD dan setiap sekolah dengan lebih
kuasa dan kebertanggungjawab untuk melaksanakan kerja-kerja
penyelenggaraan.

Gelombang 2 (2016-2020): Melengkapkan
sekolah untuk menyokong kurikulum yang
dipertingkat dan penyampaian pedagogi

Pada penghujung 2015, semua sekolah telah mendapat sekurang-
kurangnya infrastruktur asas yang memenuhi standard seperti yang
dijelaskan dalam Gelombang 1. Tumpuan seterusnya adalah untuk
memastikan semua sekolah diberi kelengkapan bagi menyokong
kurikulum yang telah dipertingkatkan dan penyampaian pedagogi yang
dibincangkan dalam Bab 4. Ini termasuk kemudahan dan peralatan
yang berkaitan untuk menyokong pembelajaran murid seperti
makmal sains dan bengkel kemahiran hidup serta ruang untuk aktiviti
pendidikan Islam. Kementerian juga akan memastikan kemudahan
baru ini mesra alam.

Satu bidang yang diberikan tumpuan di peringkat ini ialah pelaburan
dalam kemudahan ICT. Ini adalah kritikal bukan sahaja untuk
memastikan murid celik ICT tetapi juga menyokong inovasi masa
depan dalam pedagogi. Perkara ini akan diperincikan selanjutnya di
bahagian dasar ICT dalam pendidikan.

Kementerian juga akan mengkaji secara terperinci perubahan sekolah
dua sesi kepada sekolah satu sesi. Dalam senario ini, keutamaan
selalunya diberikan kepada usaha mengehadkan pendaftaran murid
dan menambah bilangan bilik darjah di sekolah yang sama. Hanya
sekiranya langkah ini tidak berjaya, maka Kementerian akan membina
bangunan baharu.

Semasa Gelombang 2, Kementerian juga mengkaji semula keperluan
infrastruktur untuk kolej matrikulasi. Objektifnya ialah untuk
menyediakan persekitaran kolej yang sesuai untuk menyokong
pembelajaran di peringkat lepas menengah.

6-21

Gelombang 3 (2020 – 2025): Mentakrif yang mendalam serta menambah baik kualiti keseluruhan pendidikan.
keperluan infrastruktur masa depan Hasrat ini bukan sahaja setakat mengajar murid untuk mampu
menggunakan fungsi asas ICT seperti pemerosesan perkataan, Internet
Pada penghujungan tahun 2020, semua sekolah dijangka telah dan emel. ICT dalam pendidikan seharusnya dapat membantu murid
mencapai standard minimum dasar bagi infrakstruktur, kemudahan, meningkatkan kemahiran berfikir aras tinggi.
dan peralatan yang telah ditentukan pada Gelombang 3. Sebelum
pelaburan dalam infrastruktur seterusnya dibuat, Kementerian akan Kementerian juga berusaha untuk memanfaatkan ICT bagi
menilai semula takrifan tentang keperluan infrastruktur sekolah. meningkatkan kecekapan cara penyampaian pendidikan berkualiti
Perspektif awal Kementerian tentang keperluan masa depan ini kepada kumpulan yang kurang diberi perhatian seperti sekolah
termasuklah akses kepada kemudahan sukan dan ICT yang lebih maju, luar bandar dan sekolah kurang murid. Sehubungan itu,salah satu
tertakluk kepada perubahan teknologi dan pedagogi dalam jangka daripada pelaburan modal yang paling tinggi pernah dilaksanakan
masa 10 tahun. Kementerian juga akan terus berusaha untuk menukar oleh Kementerian dalam dua dekad yang lepas ialah penyediaan
sekolah dua sesi kepada sekolah satu sesi. Dalam melengkapkan kajian infrastruktur ICT untuk sekolah. Dari tahun 1999 hingga 2010,
semula ini, Kementerian akan terus melabur dalam menaik taraf Kementerian melabur kira-kira RM6 bilion untuk inisiatif ICT
kemudahan dan peralatan sekolah yang perlu. dalam pendidikan. Sebahagian besar dana tersebut diperuntukkan
kepada penyediaan makmal komputer tambahan bagi menyokong
ICT dalam pendidikan PPSMI (RM2.6 bilion) dan membina makmal komputer di setiap
sekolah (RM2.5 bilion). Sebaliknya, kajian yang dilaksanakan
Kementerian akan memastikan murid-murid tidak hanya belajar oleh Kementerian pada tahun 2010 mendapati penggunaan ICT di
menggunakan ICT tetapi juga boleh memanfaatkannya secara sekolah adalah terhad. Kira-kira 80% guru menggunakan ICT kurang
berkesan untuk meningkatkan pembelajaran mereka. Maka, daripada satu jam seminggu. Hanya satu pertiga murid menyatakan
Kementerian akan melaksanakannya dengan mengukuhkan asas guru mereka kerap menggunakan ICT. Kajian semula UNESCO juga
ICT sekolah sambil memperkenalkan penyelesaian ICT yang menyatakan bahawa “walaupun ICT digunakan semasa pengajaran,
terbukti baik ke dalam sistem pendidikan. dalam kebanyakan kes penggunaannya masih belum menjangkau
penggunaan aplikasi persembahan Power Point sebagai alat
Langkah yang akan diambil termasuk: pengajaran. Tidak terdapat sebarang bukti yang menunjukkan bahawa
ICT ini digunakan untuk menggalakkan kemahiran seperti kreativiti,
▪▪ Menyediakan murid dengan kemahiran dan pengetahuan untuk penyelesaian masalah, dan pemikiran kritis dan komunikasiv dalam
belajar dengan berkesan dan hidup secara produktif dalam kalangan murid.”
dunia global dan digital;
Alasan yang diberikan tentang penggunaan ICT yang terbatas ini
▪▪ Melengkapkan kesemua 10,000 sekolah seluruh negara ialah perkakasan yang disediakan tidak disertakan dengan latihan
dengan capaian Internet 4G dan platform pembelajaran maya dan khidmat sokongan untuk sekolah, seperti juru teknik untuk
(virtual learning platform) yang boleh digunakan oleh guru, menyelenggara peralatan. Malah penyediaan latihan dan sokongan
murid dan ibu bapa menerusi program 1BestariNet; lazimnya tidak berterusan dan berkekalan.

▪▪ Memberi latihan kepada semua guru untuk menerapkan Oleh itu, guru tidak bersedia untuk memanfaatkan sepenuhnya
ICT dalam pengajaran dan pembelajaran bagi menyokong penggunaan komputer dalam kerja harian mereka. Dapatan ini
pembelajaran murid; setara dengan dapatan kajian antarabangsa yang mencadangkan
kemudahan mewah seperti makmal komputer, bilik darjah pintar,
▪▪ Meningkatkan nisbah peralatan ICT berbanding murid kepada dan makmal sains hanya berguna apabila guru dan murid tahu
10:1. Nisbah ini mungkin boleh dikurangkan lagi bergantung
kepada pentaksiran impak dan adanya dana; dan

▪▪ Merintis cara penyampaian pembelajaran dengan
menggunakan inovasi ICT seperti pembelajaran jarak jauh dan

pembelajaran kadar kendiri (self-paced) sebelum disebarkan ke

seluruh negara

Malaysia telah lama menyedari potensi transformasi ICT dalam
pendidikan. Kajian semula UNESCO menyatakan bahawa Malaysia
adalah antara negara pertama di dunia yang mempunyai pelan
strategik ICT untuk sistem pendidikan. Kajian semula ini juga
menyatakan terdapat pelbagai dasar dan pelan yang hebat telah
dibangunkan sejak 1990, termasuk Pelan Strategik bagi Sekolah
Bestari dan Dasar ICT dalam Pendidikan 2010. Matlamatnya adalah
untuk memanfaatkan potensi ICT dalam meningkatkan pemikiran

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-22
Bab 6 Transformasi Kementerian

bagaimana menggunakan teknologi dan kemudahan dengan cara yang
bermakna dalam proses pembelajaran. Isu lain yang dibangkitkan
ialah kekurangan strategi jangka panjang untuk melaksana dan
mengekalkan elemen dasar utama seperti infrastuktur ICT dan
kompetensi guru. Sebagai contoh, tempoh jaminan pembaharuan
komputer tidak dinyatakan secara eksplisit yang menyebabkan sekolah
yang menerima peralatan pada sekitar dekad pertama tahun 2000
masih menggunakan peralatan komputer yang sudah usang dan
perlu diperbaharui. Sejajar dengan dapatan awal tentang produktiviti
sumber, pelaburan tersebut tidak dikaitkan secara tekal kepada
keberhasilan murid yang dihasratkan, dan tidak juga dipantau dengan
rapi untuk menentukan impak.

Pelan Tindakan: Memanfaatkan ICT untuk
pembelajaran

Kementerian terus dengan matlamat untuk melayakkan semua sekolah Apakah 4G?
mencapai taraf “Sekolah Bestari” (iaitu mencapai standard minimum
penggunaan ICT, keupayaan guru, kesediaan infrastruktur dan 4G adalah singkatan bagi generasi keempat tanpa wayar,
aplikasi ICT) di samping menyepadukan ICT dalam proses pengajaran iaitu sejenis teknologi yang boleh digunakan dengan telefon
dan pembelajaran. Berdasarkan penyelidikan yang telah dijalankan bimbit, komputer tanpa wayar, dan peranti mudah alih yang
terhadap impak dan potensi ICT dalam pendidikan, Kementerian lain. Teknologi ini memberikan akses yang lebih pantas
mengambil prinsip berikut sebagai panduan untuk membangunkan kepada Internet berbanding dengan jaringan generasi ketiga
strategi ICTnya: (3G) sebelumnya, dan juga menawarkan pilihan baru kepada
pengguna seperti kebolehan mengakses video definisi tinggi
▪▪ Memastikan keperluan asas disediakan. Sejajar dengan (HD), suara berkualiti tinggi, dan saluran tanpa wayar kadar
kejayaan pelaksanaan program ICT dalam pendidikan contoh- data tinggi (high-data-rate) melalui peranti mudah alih. Standard
contoh, Kementerian akan mengamalkan pendekatan yang biasa bagi 4G masih dalam proses penakrifan oleh International
tersusun untuk ICT. Elemen kritikal dalam penggunaan ICT seperti Telecommunications Union (ITU), pihak-pihak kerajaan, industri,
peralatan, jaringan dan aplikasi ICT, kompetensi guru dalam ICT, dan pihak berkepentingan yang lain. Standard ini lebih tinggi
serta kurikulum dan pentaksiran mesti dimantapkan sebelum daripada kelajuan muat turun pada masa kini iaitu 2 megabit
beralih kepada penggunaan ICT yang lebih tekal dan inovatif; sesaat (Mbps)

▪▪ Membangunkan strategi seterusnya daripada asas yang Paling utama ialah penggunaan prinsip ini memerlukan asas yang kukuh
telah disediakan. Kementerian akan memastikan semua dalam ICT. Setelah asas ini dimantapkan, Kementerian akan merancang
inisiatif selanjutnya dibangunkan daripada program terdahulu. peluang untuk menyampaikan lebih banyak penyelesaian berasaskan ICT
Sebagai contoh, Kementerian akan memastikan bahawa semua yang lebih inovatif, disokong dengan bukti impak positif yang jelas.
inisiatif ICT masa depan akan ditingkatkan dan memperkukuhkan
keberkesanan 1BestariNet. Langkah ini bertujuan memaksimumkan Gelombang 1 (2013 hingga 2015):
ROI Kementerian bagi program ini dan memastikan 1BestariNet Mempertingkatkan asas ICT
menjadi pemangkin bagi inovasi ICT dalam pendidikan di Malaysia.

▪▪ Melabur dalam penyelesaian ICT untuk kumpulan Dalam Gelombang 1, Kementerian akan membina keupayaan ICT
berkeperluan khusus. Di sebalik ketidaktentuan seperti yang berdasarkan asas sedia ada. Usaha ini dilakukan bagi memastikan
diutarakan dalam kajian antarabangsa, penyelesaian ICT sedia ada infrastruktur ICT asas dan kompetensi sentiasa tersedia di seluruh
masih boleh dimanfaatkan bagi mewujudkan akses berkesan kos sistem, dan tidak terikat dengan mana-mana landasan teknologi
(cost-efficient access) kepada sumber pengajaran dan pembelajaran yang khusus. Keutamaan yang akan diberi termasuk: (i) memastikan
berkualiti tinggi bagi kumpulan berkeperluan khusus seperti murid dan guru mempunyai akses cukup kepada peralatan ICT, (ii)
sekolah luar Bandar, sekolah kurang murid, dan murid pintar menyediakan sistem pendidikan dengan platform pembelajaran dan
cerdas (sila rujuk Bab 4); dan jaringan lebar jalur yang mencukupi bagi penggunaan perkhidmatan
ICT; dan (iii) memastikan semua guru mempunyai kompetensi
▪▪ Bergantung pada pentaksiran berasaskan outcome. asas dalam ICT. Keutamaan lain dalam tempoh ini termasuklah
Pentaksiran berasaskan bukti seharusnya menjadi asas untuk menambahbaik sistem pemantauan bagi menyediakan pentaksiran
menilai pelaburan penting yang berpotensi dalam ICT. Tindakan lebih tepat tentang kemajuan insiatif ICT, menyebatikan ICT dalam
ini memerlukan penambahbaikan dalam set pengukuran sedia kurikulum, dan menyediakan kandungan yang berkualiti dan berkesan
ada seperti Smart School Qualification Standard (SSQS), selaras kos.
dengan standard antarabangsa sedia ada.

6-23

Menyediakan infrastruktur untuk jaringan dan landasan Takrifan literasi ICT untuk guru
pembelajaran melalui 1BestariNet
Persatuan Antarabangsa Teknologi dalam Pendidikan atau
1BestariNet ialah projek yang diusahakan oleh Kementerian. Di bawah International Society for Technology in Education (ISTE)
projek ini, 10,000 sekolah rendah dan menengah di seluruh negara merupakan persatuan global yang menyokong kecemerlangan
akan dilengkapi akses Internet 4G dan persekitaran pembelajaran dalam pengajaran dan pembelajaran melalui penggunaan ICT
maya (virtual learning environment (VLE)) pada penhujung yang inovatif serta berkesan. Mewakili lebih 100,000 pendidik
2013. Sambungan Internet berkelajuan tinggi dan akses kepada seluruh dunia, ISTE telah menyediakan set penanda aras yang
Penyelesaian Pembelajaran Bersepadu (Integrated Learning Solution) diiktiraf antarabangsa bagi membantu mengukur kecekapan
bertaraf dunia akan menjadi pemangkin kepada penerapan ICT dalam menyepadukan ICT dalam pendidikan, yang dikenali
dalam operasi harian Kementerian, dan mampu memacu Malaysia sebagai Standard Kebangsaan Pendidikan Teknologi atau
ke barisan hadapan inovasi ICT dalam pendidikan. Kementerian National Education Technology Standards (NETS). NETS
akan memastikan semua guru dilatih dan cekap menggunakan VLE memerlukan semua guru mencapai standard berikut:
menjelang 2015.
• Memudahcara dan mencetus inspirasi kepada
Pembekalan lebih banyak peralatan ICT pembelajaran murid dan kreativiti: Guru menggunakan
pengetahuan tentang isi kandungan subjek, pengajaran
Kementerian akan memberi tumpuan kepada pembekalan lebih dan pembelajaran, serta teknologi untuk memudahcara
banyak peralatan ICT, kepada murid dan guru selain komputer pengalaman pembelajaran, kreativiti, dan inovasi dalam
seperti tablet atau telefon pintar, kerana peranti digital semakin lama interaksi bersemuka dan persekitaran maya;
semakin bersepadu. Kementerian akan membangunkan inovasi ICT
melalui beberapa dimensi dalam usaha mengekalkan kecekapan • Mereka bentuk dan membangunkan pengalaman
kos. Kementerian akan mengkaji perolehan peralatan yang sesuai pembelajaran dan pentaksiran era digital: Guru mereka
untuk tujuan tertentu. Kementerian telahpun memulakan usaha bentuk, membangun dan menilai pengalaman pembelajaran
melalui penggunaan “thin-client computers”, yakni terminal “low- dan pentaksiran yang autentik. Mereka menggabungkan
end computer” dengan fungsi yang terhad dan bergantung kepada alat kontemporari dan sumber bagi memaksimumkan
server untuk memberikan kuasa kepada komputer dalam usaha untuk pembelajaran isi kandungan dalam konteks dan
mengurangkan kos. Sebagai alternatif kepada kemudahan ICT sedia membangunkan pengetahuan, kemahiran, serta sikap untuk
ada (makmal komputer), Kementerian akan menguji penggunaan menggunakan ICT;
kaedah baharu yang kurang menggunakan sumber seperti kaedah
perpustakaan atau pusat pinjaman komputer bimbit dan komputer • Guru sebagai model bekerja dan belajar dalam era
bergerak (computers-on-wheels). digital: Guru mempamerkan pengetahuan, kemahiran, dan
proses kerja mewakili seorang profesional yang inovatif
Selain pembekalan aset dan infrastruktur fizikal, Kementerian akan dalam masyarakat global dan digital, termasuk kemahiran
mengkaji proses perolehan sedia ada bagi menangani kebimbangan tinggi dalam sistem ICT dan peralatan digital untuk
masa kini berhubung penyelenggaraan dan kos kitar hayat peralatan menyokong kejayaan dan inovasi dalam kalangan murid;
ICT, serta dasar bagi penggantian inventori peralatan ICT sedia
ada. Kementerian juga akan mempertimbangkan inovasi baharu • Mempromosi dan menjadi model sebagai masyarakat
dalam proses perolehan seperti pembelian terus daripada pengilang, digital yang bertanggungjawab: Guru memahami isu-isu
perjanjian penyewaan, dan perkongsian swasta untuk menurunkan masyarakat setempat dan global serta bertanggungjawab
kos. dalam budaya digital dan mempamerkan tingkah laku yang
betul serta beretika dalam amalan profesionalnya; dan
Sasarannya adalah untuk mencapai nisbah minimum satu komputer
untuk 10 murid dalam usaha menyediakan komputer yang mencukupi • Melibatkan diri dalam pembangunan profesional dan
bagi murid untuk belajar menggunakan ICT serta mengambil kepimpinan: Guru menambahbaik amalan profesional
kesempatan daripada inovasi yang menyokong pembelajaran secara secara berterusan dan mengamalkan pembelajaran
menyeluruh. sepanjang hayat.

Memastikan semua guru dan pegawai Kementerian celik ICT

Kementerian akan memastikan bahawa semua guru berada pada
tahap minimum literasi ICT pada akhir tahun 2015. Standard literasi
ICT yang dikehendaki adalah berdasarkan rubrik kompetensi ICT
yang dibangunkan oleh Persatuan Antarabangsa Teknologi dalam
Pendidikan (ISTE). Semua guru pelatih dikehendaki mencapai
standard kompetensi sebagai sebahagian daripada latihan
praperkhidmatan mereka. Guru dalam perkhidmatan pula perlu lulus
ujian diagnostik atas talian menjelang 2014. Mereka yang tidak lulus
ujian ini dikehendaki melengkapkan satu siri modul latihan atas talian
dan menduduki semula ujian diagnostik tersebut pada akhir tahun
2015. Proses ujian dan latihan ini akan disokong melalui platform
pembangunan profesional yang dikendalikan dalam VLE 1BestariNet.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-24
Bab 6 Transformasi Kementerian

ICT dalam pendidikan : Kajian antarabangsa dan amalan terbaik

Kebimbangan utama penggubal dasar apabila mempertimbangkan bahawa “masih banyak lagi perkara yang tidak diketahui tentang
pelaburan untuk peralatan dan perisian ICT ialah sama ada pendekatan “yang terbaik” atau paling berkesan dalam penggunaan
penggunaan ICT oleh murid dapat meningkatkan pembelajaran ICT bagi mencapai objektif tersebut.” (Terjemahan)
mata pelajaran tradisional di sekolah. Kajian empirikal sehingga kini
mendapati tiada hubungan yang tekal antara penggunaan ICT dan Kebanyakan daripada kesukaran ini terletak pada kekurangan alat
pembelajaran murid. Laporan UNESCO 2011 bertajuk Transforming pengukur yang jelas untuk mengukur impak ICT terhadap kemahiran
Education: The Power of ICT Policies, menyatakan “Terdapat berfikir aras tinggi. Sebagai contoh, adalah sukar untuk mengukur
beberapa kajian yang menunjukkan perkaitan yang positif antara peningkatan dalam kreativiti murid dan sama ada ICT inilah sahaja
penggunaan komputer dan pencapaian, ada yang menunjukkan penyebab kepada peningkatan tersebut. Organisasi seperti European
perkaitan yang negatif, dan ada yang tidak menunjukkan apa-apa Union (EU) sedang dalam proses membangunkan beberapa alat
perkaitan.” Kaitan antara ICT dan pembelajaran murid sebenarnya pengukur seperti sistem ICT4E walaupun ia masih belum dapat
lebih rumit berbanding perkaitan ada-tidaknya komputer, atau ia digunakan secara meluas.
diguna atau tidak digunakan - yang penting ialah bagaimana ICT
dimanfaatkan dan perkara yang diuji. Walau bagaimanapun, apa yang dijanjikan tentang potensi ICT dalam
merevolusikan pendidikan tidak boleh dinafikan. Perkembangan
Kaitan antara penggunaan ICT secara selektif dan pembelajaran dalam bilangan, kecanggihan, dan penggunaan alat ICT dalam
murid masyarakat menyediakan asas yang kukuh untuk menjadikan sekolah
Kulik (2003) telah menganalisis dapatan 75 kajian dan laporannya lebih produktif dan berkesan, yakni, mentransformasi pengajaran dan
yang bertajuk The Effects of Using Instructional Technology in pembelajaran kepada proses yang aktif dan bermanfaat.
Elementary and Secondary Schools: What Controlled Evaluation
Studies Say, mendapati bahawa penggunaan ICT secara selektif Pelaksanaan seharusnya mengikut peringkat dan holistik
boleh mempunyai impak yang positif terhadap pembelajaran murid. Di tengah-tengah ketidaktentuan dalam objektif dan amalan terbaik,
Sebagai contoh, murid yang menggunakan tutorial komputer bagi tidak menghairankan apabila kebanyakan negara gagal mencapai
Matematik, Sains Tulen dan Sains Sosial mendapat skor ujian lebih objektif pendidikan sepenuhnya. Bank Dunia melaporkan bahawa
tinggi dalam mata pelajaran berkenaan. Murid sekolah rendah yang “salah satu kesukaran yang dihadapi dalam pengunaan teknologi
menggunakan perisian tutorial dalam bacaan juga mendapat skor dalam pendidikan adalah kebanyakan program tidak mengambil
lebih tinggi dalam ujian membaca. pendekatan yang holistik terhadap ICT, yakni matlamat pendidikan
yang berkaitan dengan penggunaan ICT yang meluas tidak
Impak transformasi ICT dalam pendidikan masih tidak jelas dihubungkan dengan perubahan kurikulum, sistem pentaksiran murid,
Di samping keputusan tradisional sekolah, kemunculan ekonomi pendekatan pedagogi dalam bilik darjah, dan pendidikan guru.”
berasaskan pengetahuan telah mempercepatkan keperluan (Terjemahan)
untuk kemahiran berfikir aras tinggi seperti pemikiran kreatif dan
penyelesaian masalah bagi mencari penyelesaian inovatif kepada Sebagai contoh, pada tahun 2007, negara Peru mengagihkan
masalah yang sering berubah. Aplikasi ICT yang kreatif dan inovatif lebih daripada 800,000 komputer bimbit berharga murah di bawah
dilihat penting dan berpotensi tinggi mengubah proses pendidikan inisiatif 1 komputer 1 murid (One Laptop Per Child (OLPC)) yang
bagi menyokong perkembangan kemahiran berfikir aras tinggi ini. membabitkan perbelanjaan sebanyak USD200 juta dalam usaha
untuk memanfaatkan teknologi digital bagi mengatasi kemiskinan.
Walau bagaimanapun, bukti data masih terhad. Laporan UNESCO Bagaimana pun, lima tahun selepas itu penilaian menunjukkan
menyatakan bahawa “ tidak banyak kajian yang dijalankan membuat bahawa guru tidak bersedia untuk menggunakan komputer bagi
pengukuran keberhasilan pembelajaran murid dalam aspek kreativiti, meningkatkan pengajaran. Kebanyakan guru juga tidak celik ICT,
penyelesaian masalah kompleks, kerjasama, dan kebolehan belajar, pepijat perisian (software bugs) perlu diatasi dan beberapa sekolah
terutama dalam konteks negara membangun” tidak mempunyai bekalan elektrik.

Dalam nada yang sama, pelbagai pendekatan pedagogi telah Sebaliknya, pelaksanaan ICT dalam pendidikan di Singapura dan
dicadangkan sebagai cara yang paling berkesan untuk melibatkan Jordan contohnya, telah berjaya dicapai secara berperingkat.
murid dalam mengembangkan kemahiran. Pendekatan ini Usaha yang lebih penting adalah untuk memastikan semua elemen
merangkumi pembelajaran berpusatkan murid, pembelajaran aktif, digabungkan ke dalam process transformasi perkakasan, penasiran,
pembelajaran berasaskan projek, dan pembelajaran berasaskan kandungan, latihan penguruan, pedagogi dan sistem pengurusan
inkuiri. Sementara kesepaduan ICT dalam proses pembelajaran prestasi.
berpotensi untuk menyokong objektif ini, Bank Dunia menyatakan

6-25

Standard ICT untuk guru dan modul latihan yang berkaitan akan Meneroka penyelesaian ICT untuk kumpulan berkeperluan
terus dikemas kini seiring dengan perkembangan ICT dari semasa ke
semasa. khusus, mengkaji semula amalan terbaik untuk sistem

Seperti yang dipaparkan dalam bahagian awal bab ini, kakitangan Adalah penting untuk membezakan antara intervensi sistem secara
Kementerian yang lain juga akan sentiasa dilatih dalam ICT untuk meluas (system-wide interventions) – yang akan diterapkan dalam
memastikan mereka dilengkapi kemahiran menyelesaikan tugas setiap bilik darjah di setiap sekolah - dengan intervensi menjurus
mereka dengan cekap dan berkesan. Kemahiran ICT yang diperlukan (niche interventions) untuk kumpulan sasaran khusus. Sepanjang
bagi golongan ini meliputi aplikasi yang lebih khusus seperti tempoh ini, Kementerian akan memberi tumpuan untuk memperkenal
pengurusan kewangan dan aplikasi lain bagi menyokong pengurusan dan merintis program terjurus (niche programmes) bagi kumpulan
sumber. berkeperluan khusus, seperti sekolah kurang murid dan sekolah luar
bandar, serta murid-murid pintar cerdas. Tumpuan ini mungkin
Peralihan kepada kandungan yang direka pengguna merangkumi contoh seperti penyampaian pelajaran secara maya dan
alat pembelajaran adaptif atas talian sebagai aktiviti tambahan kepada
Melalui sistem 1BestariNet yang dirancang dan diperluas, Kementerian pembelajaran bilik darjah. Kementerian juga akan mengkaji pilihan
akan memindahkan perkhidmatan ICT sedia ada seperti EduWeb bagi penyelesaian ICT yang akan digunakan untuk meningkatkan
TV kepada VLE sebagai suatu platform tunggal dan bersepadu yang keterlibatan ibu bapa dan masyarakat dalam pendidikan.
akan menjadi hos kepada perkhidmatan tersebut. Kementerian juga
akan meneroka untuk membina kandungan asli serta mengubahsuai Umumnya, masyarakat antarabangsa bersetuju tentang bentuk
kandungan sedia ada untuk menyokong pembelajaran murid. amalan terbaik penggunaan ICT bagi membangunkan kemahiran
Sokongan juga akan diberi kepada penghasilan lebih banyak berfikir aras tinggi. Sehubungan itu, Kementerian akan menjalankan
kandungan yang dibina pengguna (user-created content) seperti kajian semula yang terperinci untuk menentukan hala tuju dasar ICT
perpustakaan video e-Guru yang dibincangkan dalam Bab 4, dan akan dalam pendidikan. Kajian semula tersebut akan dijalankan dengan
membina proses untuk menguruskan kandungan tersebut. menggunakan pentaksiran berasaskan outcome tentang kemungkinan
pilihan yang ada.

Pengurusan data bersepadu untuk sekolah dan Kementerian Pencapaian bilangan kritikal (critical mass) dalam peralatan ICT

Seperti yang dipaparkan dalam bahagian awal bab ini, Kementerian Pencapaian suatu bilangan kritikal bagi peralatan ICT dalam pendidikan
akan menyepadu dan menyatukan pelbagai pangkalan data dan sangat penting dengan bertambahnya inovasi berkaitan dengan ICT
sistem pengurusan maklumat. Pangkalan data ini akan dihoskan yang diperkenalkan ke dalam sistem. Sebagai kesinambungan daripada
di 1BestariNet bagi membolehkan akses merentasi semua pejabat inisiatif Gelombang 1, Kementerian akan menurunkan nisbah murid
Kementerian dan sekolah untuk tugas kritikal seperti kemasukan data berbanding komputer kepada maksimum 10 : 1. Satu tinjauan di negara-
dan pemprosesan. negara lain menunjukkan bahawa kebanyakan sistem pendidikan
berprestasi tinggi telah mencapai nisbah 10 : 1.
Gelombang 2 (2016-2020) : Memperkenal
inovasi dalam ICT Gelombang 3 (2020 – 2025): Mengekalkan
penggunaan meluas sistem ICT yang inovatif
Kementerian akan mengkaji perluang-perlaung baharu untuk
transformasi pengggunaan ICT dalam bilik darjah, umpamanya Dalam Gelombang ke 3, ICT perlu diterapkan sepenuhnya sepanjang
melalui EduWeb TV selaras dengan pengukuhan asas ICT dalam pelaksanaan pedagogi dan kurikulum dalam sistem pendidikan.
sistem pendidikan Malaysia. Ini termasuk meningkatkan amalan Kementerian akan memberi tumpuan kepada usaha meningkatkan
terbaik dalam bidang kecemerlangan dan inovasi yang dikenal pasti dan menggiatkan penggunaan ICT dalam kalangan murid dan guru.
dalam Gelombang 1. Kementerian juga akan mengemaskini strategi Dengan ini diharapkan nisbah alat ICT kepada murid akan setara
yang menggambarkan dapatan baru daripada kajian antarabangsa dengan negara terkemuka seperti Korea Selatan. Kementerian akan
tentang cara memanfaatkan ICT dalam membangunkan kemahiran terus meningkatkan usaha dalam pembelajaran jarak jauh dan
berfikir aras tinggi. pembelajaran kadar kendiri.

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025 6-26
Bab 6 Transformasi Kementerian

Dalam memulakan penjalanan gus meningkatkan ROI perbelanjaan
transformasi sistem pendidikan yang Kementerian. Kementerian juga akan
sangat beraspirasi ini, Kementerian juga mengubah pendekatan berbelanja bagi
perlu agar dapat memberi panduan, infrastruktur sekolah dan ICT. Kedua,
bimbingan berterusan, dan sokongan Kementerian akan menurunkan kuasa
seperti yang diperlukan. Transformasi kepada “pemimpin pertengahan”, yakni,
Kementerian akan mengukuhkan dua pihak JPN dan PPD untuk membantu
bidang utama: sumber produktiviti merapatkan jurang antara dasar
dan keupayaan penyampaian. dan amalan. Penurunan kuasa yang
Perubahan ini akan membolehkan lebih dan kebertanggungjawaban
Kementerian memberi tumpuan dan yang diletakkan atas bahu JPN dan
menyampaikan sesuatu yang benar- PPD membolehkan semua keputusan
benar penting iaitu pembelajaran yang dibuat menjadi lebih bermakna
murid. Pertama, Kementerian akan kerana lebih hampir dengan tempat
memperuntukkan semula sumber untuk pembelajaran berlaku, sekali gus
program dan dasar yang memberi membolehkan sekolah mengenal pasti
impak kepada elemen sokongan yang dan menangani keperluan dan cabaran
kritikal seperti latihan guru, sekali unik murid-murid mereka.



SbatB 7ruktur

7-1

7. Struktur Sistem

Sistem pendidikan di Malaysia sentiasa berusaha ke arah memastikan setiap kanak-
kanak mendapat akses kepada peluang pilihan pendidikan yang betul pada masa yang
sesuai, sejak dalam buaian hinggalah mereka melangkah ke alam pekerjaan. Usaha
tersebut menuntut keperluan melakukan beberapa anjakan dalam struktur sistem
pendidikan sedia ada. Bab ini mengenal pasti beberapa cadangan dalam struktur
sistem pendidikan di Malaysia, dan cara amalan sistem pendidikan berprestasi tinggi
dapat dipadankan supaya dapat menyediakan keberhasilan yang lebih baik. Bab ini
juga akan membincangkan peluasan akses kepada prasekolah supaya semua kanak-
kanak mempunyai peluang yang setara dalam pendidikan, dari peringkat awal hingga
ke peringkat seterusnya. Sistem pendidikan juga akan membangunkan usaha untuk
menjadi lebih luwes ke arah menyediakan murid dengan laluan pendidikan yang
bersesuaian dengan bakat, minat dan gaya pembelajaran kendiri murid. Akhirnya,
sistem pendidikan Malaysia akan berubah daripada pendidikan yang berasaskan
sekolah kepada suatu sistem yang mengupayakan pelibatan ibu bapa dan komuniti
ke arah memastikan setiap murid menikmati persekitaran pembelajaran yang paling
kondusif dan berkesan.

Kementerian berhasrat membantu setiap kanak-kanak meneroka pendidikan ini berupaya membantu murid mengembangkan
keistimewaan diri, memanfaatkan kebolehan yang ada dan meletakkan kemahiran yang diperlukan dalam menghadapi cabaran abad ke-21.
diri pada haluan yang betul bagi mencapai potensi sebenar. Langkah Pendekatan ini juga dapat melatih generasi muda Malaysia dalam
ini penting bagi menjamin setiap kanak-kanak mendapat peluang dan mengemukakan pertanyaan dan mencari jawapan, berfikir dengan
akses yang setara dalam pendidikan tanpa mengira latar belakang cara baharu, mereka cipta penyelesaian baharu dan mencipta peluang
serta belajar dalam persekitaran yang paling kondusif. Pendekatan baharu.

FASA DAN TEMPOH PENDIDIKAN

Kementerian akan memastikan setiap kanak-kanak mempunyai sistem pendidikan berprestasi tinggi;
peluang yang sama untuk mendapatkan pendidikan tanpa mengira
latar belakang etnik, status sosioekonomi atau lokasi. Matlamat ▪▪ Memperluas akses dan meningkatkan enrolmen pada peringkat
ini akan dapat dicapai melalui usaha meningkatkan enrolmen bagi prasekolah; dan
memastikan pencapaian akses sejagat pada peringkat prasekolah,
pendidikan rendah, menengah rendah dan menengah atas. ▪▪ Menggunakan pendekatan yang lebih berfokus, memberi
bantuan kewangan berasaskan keperluan dan menyedia bentuk
Langkah yang akan diambil termasuk: bantuan lain bagi menangani isu murid tidak berdaftar dan
murid berisiko tercicir daripada sistem pendidikan.
▪▪ Memastikan fasa dan tempoh pendidikan setara dengan amalan