พลูคาว

พลูคาว

ชอื่ สมุนไพร พลคู าว

ชื่ออืน่ ๆ ผกั กา้ นตอง (แม่ฮ่องสอน) ผกั เขา้ ตอง ผกั คาวทอง ผกั คาวตอง(เหนือ) พลูแก (กลาง)

ช่ือวิทยาศาสตร์ Houttuynia cordata Thunb.

ชอ่ื พ้อง Houttuynia emeiensis Z.Y.Zhu & S.L.Zhang, H. foetida Loudon, Polypara
cordata Kuntze

ชอ่ื วงศ์ Saururaceae

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

พชื ล้มลุกขนาดเล็ก ทอดเลอื้ ยไปตามพืน้ ดนิ มีรากแตกออกตามข้อ สงู 30-50 เซนติเมตร ลำต้น

ต้งั ตรง กลม สีเขียว เรยี บมนั อาจพบสีม่วงแดงออ่ น ท้ังตน้ ถ้านำมาขยี้ดมจะได้กลนิ่ คลา้ ยคาว

ปลา ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลบั แผน่ ใบแผ่บาง เกลี้ยง โคนใบเว้าเขา้ หากนั คลา้ ยรปู หัวใจหรอื รูปไต

ปลายใบเรียวแหลม ขอบใบเรียบ ใบกว้าง 3.5-9 เซนติเมตร ยาว 4-9 เซนติเมตร เสน้ ใบออกจากฐานใบ

5-7 เสน้ มีขน ผวิ ใบดา้ นบนเรยี บสเี ขียวเขม้ กว่าด้านล่าง ด้านล่างมขี นตามเสน้ ใบ โคนก้านใบแผ่เป็นปีก

แคบ กา้ นใบยาว 1.5-2 เซนติเมตร หใู บเปน็ แผน่ ยาวตดิ กับก้านใบ เมื่อขยีใ้ บดมจะได้กลนิ่ คลา้ ยคาวปลา

รสฝาดเลก็ น้อย ดอกสเี หลอื ง ออกเป็นชอ่ ดอกมีขนาดเล็กมาก และมจี ำนวนมากอัดกันแนน่ บนแกนชอ่

รปู ทรงกระบอก ออกบริเวณปลายยอดหรอื ซอกใบใกล้ยอด ไม่มีกลีบดอกและก้านดอก มใี บประดับ 4 ใบ

สีขาวนวล รูปขอบขนานแกมรูปไข่ ขนาดไม่เทา่ กันรองรบั โคนชอ่ ช่อดอกยาวประมาณ 1.5 เซนตเิ มตร

เมอื่ ติดผลจะเจริญยาวข้ึนได้ถึง 2.5-5 เซนตเิ มตร กลีบรองดอกและกลีบดอกลดรปู เกสรเพศผู้ 3 อนั เกสร

ตวั เมียมกี า้ นชยู อดเกสร 3 อัน ผลมีขนาดเล็กมาก แห้งแตกได้ ทบ่ี ริเวณยอด มเี มลด็ ขนาดเลก็ คอ่ นข้าง

กลม มกั ขึ้นตามท่ชี น้ื แฉะ รมิ น้ำ พบไดต้ ั้งแต่พืน้ ท่ีราบตำ่ ไปจนถงึ ทส่ี ูงจากระดบั นำ้ ทะเลประมาณ 2,500

เมตร มีแขตการกระจายพนั ธ์ุทั่วไปในเอเชยี ตะวันออก และเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้ ออกดอกและติดผล

ช่วงเดอื นมิถนุ ายนถงึ สิงหาคม ใบใช้รับประทานสดเปน็ ผัก

ลกั ษณะวิสยั
ใบ

ดอกตมู และ ดอกตดิ ผล
ดอก

ดอก
ดอก

ผล และ ดอก

ผล

สรรพคุณ
ตำรายาไทย ทง้ั ต้น รสเผ็ด มีกลิน่ คาวปลา เป็นยาเย็น แก้กามโรค เข้าข้อ แก้นำ้ เหลืองเสีย

ทำให้แผลแห้ง ออกฤทธ์ิต่อปอดและตบั ใชเ้ ป็นยาดับพิษร้อน ถอนพษิ ไข้ แก้พิษ ขับปสั สาวะ แกบ้ วมน้ำ
รกั ษาปอดอักเสบเปน็ หนอง หลอดลมอักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ แก้ไอ รกั ษาตดิ เชื้อทางเดนิ ปัสสาวะ ไต
อักเสบบวมน้ำ ลำไสอ้ กั เสบ เต้านมอักเสบ หชู ัน้ กลางอักเสบ แกบ้ ดิ แก้รดิ สดี วงทวาร ภายนอกใชแ้ กพ้ ิษงู
แมลงกดั ต่อย แกโ้ รคผวิ หนังกลากเกล้อื น ฝีอักเสบ ทาภายนอกใหเ้ ลือดมาเลีย้ งผิวหนังในบริเวณนั้น
มาก ใบ รสเผ็ดคาว แก้กามโรค ทำใหน้ ำ้ เหลอื งแห้ง ทำให้แผลแหง้ แก้เข้าข้อ แกโ้ รคผวิ หนงั ทุก
ชนดิ ดอก แกโ้ รคตา ราก แก้เลือด และขับลม ท้งั หา้ (ต้น ใบ ดอก ผล ราก) นำมาปรงุ หรอื กินแกโ้ รค
เรือ้ น มะเร็ง คุดทะราด และโรคที่เกิดตามผิวหนัง แกน้ ้ำเหลอื งเสยี แกก้ ามโรค ทำให้น้ำเหลอื งแหง้

องค์ประกอบทางเคมี
ท้งั ต้น พบน้ำมนั ระเหยงา่ ยประมาณ 0.5% และพบสารอื่นๆ ไดแ้ ก่ สารกลมุ่ เทอร์ปีน

caprinaldehyde, myrcene, geraniol, linalool, cineole, limonene, pinene, thymol,
caryophyllene, 3-oxodecanol สารกลุม่ ฟลาโนอยด์ ได้แก่ quercitrin, rutin, quercetin, afzelin,
reynoutrin, hyperin สารกล่มุ อัลคาลอยด์ ไดแ้ ก่ อะรสิ โทแลคแทมเอ, พเิ พอโรแลคแทมเอ สารอื่นๆ
ไดแ้ ก่ capric acid, potassium chloride, potassium sulphate

ผล มีน้ำมันหอมระเหย เปน็ ของเหลวใส สีเหลืองทอง มีกล่ินเฉพาะตวั ประกอบดว้ ย alpha
pinene, beta pinene, d-limonene, borneol, linalool, beta caryophyllene, eucalypttol

การศึกษาทางเภสชั วทิ ยา
ยบั ยงั้ การเจรญิ เตบิ โตของเซลลม์ ะเรง็ เมด็ เลอื ดขาว, ฤทธติ์ ้านไวรสั ท่กี ่อใหเ้ กิดเริม, ไขห้ วัด

ใหญ่ และเช้อื ไวรัสท่กี ่อให้เกิดกลุ่มอาการภมู ิคุ้มกันเส่ือม, ฤทธ์ติ ้านเชื้อแบคทเี รยี Staphylococcus
aureus, Sarcina ureae, ฤทธต์ิ า้ นการอักเสบ, ฤทธ์ิขับปัสสาวะ

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ยา
ตำราสมุนไพรไทยจีน แนะนำให้ใช้พลคู าว 15-30 กรัม ตม้ เอานำ้ ดม่ื เปน็ ยาขับปัสสาวะ แก้

อาการบวมน้ำ แก้โรคตดิ เช้ือในทางเดินปสั สาวะ ฝีอักเสบ ปอดอักเสบ หลอดลมอักเสบ บิด และวณั โรค

ข้อควรระวงั
การรับประทานมากเกนิ ไป จะทำให้อาเจยี นได้ หรือถา้ นำมาใชภ้ ายนอกในปริมาณที่มากเกินไป

กจ็ ะทำใหเ้ กิดอาการแพ้ทผี่ วิ หนงั ทำให้เป็นแผลพองได้