Ibadah : Tingkatan 5

Ibadat
Tingkatan 5


Tajuk 12 :

Perkahwinan Dalam Islam


1.
Kahwin
Bahasa: Cantum atau himpun Istilah: Akad yang menggunakan lafaz nikah atau bahasa-bahasa
lain yang memberi makna nikah, yang menghalalkan
lelaki dan perempuan melakukan persetubuhan.

2.
Asas kebahagian rumah tangga : 1. Mawaddah warahmah(kasih sayang dan belas kasihan)
2. Al-Mu’asyarah bil ma’ruf( pergaulan yang baik)

3.
Hukum
Asal : Sunat kerana diamalkan oleh Rasulullah SAW
Ulamak : Berubah mengikut keadaan :
Sunat Orang yang berkemampuan menunaikan nafkah zahir dan batin, sihat tubuh
badan serta berkeinginan untuk berkahwin tetapi tidak dikhuatiri terjerumus ke
lembah zina atau melakukan kezaliman terhadap isteri.
Wajib Orang yang berkemampuan menunaikan nafkah zahir dan batin, sihat tubuh
badan serta dikhuatiri terjerumus kepada zina kerana tidak dapat mengawal
nafsu.
Haram Orang yang tidak berkemampuan menunaikan nafkah zahir dan batin atau
diyakini akan melakukan kezaliman terhadap isteri.
Makruh Bagi mereka yang kurang mampu memberi nafkah tetapi berkeinginan untuk
beristeri.
Harus Orang yang tidak mempunyai tuntutan mendesak untuk berkahwin dan tidak
ada perkara yang mengharamkannya berkahwin.

4.
Hikmah Perkahwinan :
1. Menjamin kesihatan.
2. Memenuhi tuntutan rohani dan jasmani.
3. Memupuk kasih sayang.
4. Menjalinkan hubungan silaturrahim
5. Memberi ketenteraman kepada suami & isteri
6. Mendapat zuriat yang sah dan soleh.
7. Suami isteri dapat menunaikan tanggungjawab.
8. Mendapat ganjaran pahala
9. Mententeramkan jiwa.

5.
Implikasi perkahwinan yang tidak mengikut undang-undang keluarga Islam :
Diri Keluarga Masyarakat
1. Dikenakan tindakan 1. Nama baik keluarga akan 1. Masyarakat kucar-kacir.
undang-undang tercemar.
2. Dipandang serong
oleh masyarakat.

6.
Langkah mengatasi perkahwinan tidak mengikut undang-undang :
1. Perhatian ibubapa dan masyarakat.
2. Mengadakan program ilmu.
3. Mengenakan tindakan undang-undang kepada mereka yang melanggarnya.




USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
55

Tajuk 13 :
Kaifiat Perkahwinan Dalam Islam


Unit 1: Pemilihan Calon Suami dan Isteri

1.
Ciri-ciri Bakal Suami/Isteri :
1. Bertakwa 2. Beriman 3. Berilmu 4. Bertanggungjawab 5. Bertimbangrasa

2.
Ciri-ciri Bakal Suami/Isteri sebagaimana dalam hadis Rasulullah SAW :
1. Berharta 2. Keturunan baik 3. Cantik 4. Beragama

3.
Faktor perempuan haram dikahwini :
1. Keturunan 2. Penyusuan 3. Persemendaan

4.
Perempuan yang haram dikahwini
Haram sementara : Haram selama-lamanya :
1. Perempuan yang ditalak tiga Keturunan Penyusuan Persemendaan
2. Perempuan yang bersuami 1. Ibu, nenek dan ke 1. Ibu susuan dan ke 1. Ibu mertua dan ke
3. Perempuan yang masih atas atas atas(sama ada
dalam edah 2. Anak perempuan, 2. Anak susuan dan disetubuhi anaknya
4. Perempuan yang sedang cucu dan ke bawah ke atas ataupun tidak)
hamil hasil perzinaan 3. Adik-beradik 3. Adik beradik 2. Anak tiri dan ke
5. Perempuan yang tidak perempuan seibu susuan bawah(apabila
beragama samawi sebapa, sebapa/ 4. Emak saudara disetubuhi ibunya)
6. Mengumpul isteri dengan seibu sahaja susuan dan ke atas 3. Isteri anak
mahramnya dalam satu 4. emak saudara 5. Anak saudara (menantu
masa sebelah bapa dan susuan dan ke perempuan) dan
7. Perempuan kelima untuk sebelah ibu ke atas bawah isteri cucu lelaki
lelaki yang beristeri empat 5. Anak-anak saudara Catatan : Lima kali dan ke bawah
daripada adik susuan yang (sama ada
beradik seibu mengenyangkan disetubuhi atau
sebapa, seibu dan tidak)
ke bawah. 4. Ibu tiri dan ke atas
(apabila telah
disetubuhi)


Unit 2: Peminangan dan Batasan Pergaulan

1.
Merisik Langkah awal dalam proses memilih calon isteri yang sesuai serta menepati ciri-ciri yang
dikehendaki oleh seseorang.
Meminang Lamaran daripada seseorang lelaki kepada seseorang perempuan untuk dijadikan isteri.


b
Lafaz Peminangan
1. Berterus terang (soreh) 2. Kiasan (kinayah)
“seperti kata melamar” “ seperti kata menyunting”







USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
56

3.
Hukum melihat bakal isteri :
Imam Syafie Sunat dilihat berulang kali(muka[kecantikan] dan dua
tangan[kesuburan])

Tujuan 1. Supaya berpuas hati dengan pilihan yang dibuat
2. Mengelakkan penipuan.

4.
Kesan pergaulan bebas dalam tempoh pertunangan
1. Dibenci Allah
2. Berlaku gejala maksiat
3. Dipandang serong oleh masyarakat.

Unit 3: Rukun Nikah

1.
S Bakal Suami
I Bakal Isteri
S Dua Orang Saksi
W Wali
A Akad (Ijab dan Qabul)

2.
Syarat Bakal Suami Syarat Bakal Isteri
1. Islam 1. Islam/ahli Kitab
2. Lelaki 2. Perempuan
3. Tidak beristeri empat dalam satu masa 3. Bukan isteri orang
4. Bukan dalam ihram haji atau umrah 4. Bukan dalam edah talak raj’i
5. Bukan mahram kepada isteri. 5. Bukan dalam ihram haji atau umrah
6. Bukan mahram kepada suami

3.
Wali : Orang yang berkuasa mengahwinkan seseorang perempuan
1. Wali Nasab/Keturunan 2.Wali Hakim
a) Wali mujbir - Bapa dan datuk(berhak mengahwinkan - Mereka yang diberi kuasa oleh
pengantin perempuan yang masih sultan atau pemerintah.
gadis tanpa persetujuan dengan syarat
bakal suami sekufu dengannya).
* Sekufu bermaksud setaraf dari segi
keturunan, pendidikan, pekerjaan dan
lain-lain
b) Wali bukan - Selain bapa dan datuk seperti bapa
mujbir saudara.

4.
Wali aqrab: Wali yang hampir dengan perempuan tersebut termasuk datuk dan bapa

5.
Syarat Wali 1. Islam 2. Lelaki 3. Berakal 4. Baligh 5. Merdeka
6. Tidak dalam ihram haji 7. Tidak ditegah kuasanya daripada membelanjakan harta.











USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
57

6.
Susunan Wali Nikah
1. Bapa 7. Bapa saudara seibu sebapa dan ke atas
2. Datuk 8. Bapa saudara sebelah bapa
3. Saudara lelaki seibu sebapa 9. Anak lelaki daripada bapa saudara seibu
4. Saudara lelaki sebapa sebapa dan ke bawah(sepupu)
5. Anak saudara lelaki daripada saudara lelaki 10. Anak lelaki daripada bapa saudara
seibu sebapa dan ke atas sebapa(sepupu)
6. Anak saudara lelaki daripada adik beradik 11. Wali Hakim
lelaki sebapa dan ke atas.

7.
Perpindahan kuasa wali nasab kepada wali Hakim
1. Tidak terdapat wali nasab mengikut susunan 6. Wali menyembunyikan diri
2. Wali aqrab tidak dapat di kesan dan tidak dapat 7. Wali setaraf bergaduh dan tidak dapat
diketahui sama ada hidup atau mati. diselesaikan.
3. Wali tinggal jauh melebihi dua marhalah 8. Wali sendiri yang hendak berkahwin dengan
4. Wali aqrab dalam tahanan dan tidak dapat perempuan itu dan tiada wali lain yang setaraf
dihubungi. dengannya.
5. Wali sedang dalam ihram haji/umrah 9. Wali enggan mewalikan perempuan itu.

8.
Saksi Nikah
Syarat saksi nikah Hikmah saksi dalam perkahwinan
1. Islam 1. Memuliakan perkahwinan
2. Baligh 2. Mengelak berlakunya fitnah
3. Adil(tidak melakukan dosa besar) 3. Memuliakan majlis akad nikah
4. Lelaki 4. Boleh memberi keterangan sekiranya berlaku
5. Memahami lafaz ijab dan Qabul sesuatu pertelingkahan
6. Sejahtera pancaindera 5. Menjamin perkahwinan itu sah
(tidak buta, pekak dan bisu)

9.
Sighah/Lafaz Nikah
Ijab Lafaz yang diucapkan oleh wali
Contoh : Aku nikahkan engkau dengan anakku _______(nama pengantin perempuan)
dengan mas kahwinnya________(kadar mahar) ringgit tunai

Qabul Jawapan penerima yang diucapkan oleh bakal suami
Contoh: Aku terima nikah _______(nama pengantin perempuan ) dengan mas kahwinnya
________tunai.

10.
Syarat Ijab Syarat Qabul
1. Dilafazkan oleh wali atau wakilnya 1. Tidak menyalahi ijab
2. Berlaku dalam satu majlis 2. Tidak diselangi oleh diam yang lama atau
3. Tidak guna bahasa sindiran perkataan yang tidak berkaitan antara ijab dan
4. Jelas dan difahami oleh wali,bakal suami qabul
dan dua orang saksi 3. Dilafazkan oleh bakal suami atau wakilnya.
5. Tidak diselangi oleh diam yang lama/ 4. Menyebut nama bakal isteri atau ganti namanya
perkataan yang tidak berkaitan antara ijab 5. Tidak dengan lafaz taklik.
dan qabul Contoh: bakal suami kata “Aku terima
nikahnya apabila mendapat pekerjaan”
6. Tidak dibataskan dengan tempoh masa








USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
58

Unit 4: Mahar dan Walimatul Urus

1.
Erti Mahar Suatu pemberian wajib daripada suami kepada isteri sama ada dalam bentuk wang atau
sesuatu yang bernilai selepas akad nikah.

2.
Nama Lain Bagi Mahar
1. Sadiq 4. Faridhah 7. A’la iq
2. Nihlah 5. Hiba’ 8. Taul
3. Ajr 6. Uqr 9. Nikah

3.
Hukum Mahar
Memberi Wajib
Menyebut semasa akad nikah Sunat

4.
Jenis Mahar
Mahar Musamma Mahar Misl
Mahar yang ditentukan kadarnya dan dipersetujui Mahar yang ditentukan kadarnya mengikut kadar
oleh kedua-dua belah pihak mahar saudara-saudara perempuan pihak isteri

5.
Kadar Mahar Syarat Mahar Hikmah Mahar
1. Islam tidak menentukan 1. Mazhab Syafie dan Hanbali: 1. Melahirkan keikhlasan suami
kadar mahar Semua barang/manfaat yang dan isteri atas perkongsian
2. Mengikut persetujuan boleh dijadikan bayaran/upah hidup.
kedua belah pihak Contoh : wang, emas, perak, 2. Sebagai tanda kesanggupan
3. Sebaik-baik mahar yang pengajaran al-Quran dan suami untuk membina
sederhana kadarnya pekerjaan yang halal. rumahtangga.
3. Persiapan pertama bagi suami
untuk memikul tanggungjawab
memberikan nafkah kepada
isteri
4. Menggembirakan hati isteri
kerana sanggup meninggalkan
keluarga.
5. Memulia dan mengiktiraf
kedudukan kaum wanita


6. Walimatul Urus
Erti Kenduri/jamuan yang diadakan untuk meraikan perkahwinan
Hukum Sunat Muakkad
mengadakan
Hukum Wajib hadir jika tidak ada uzur syar’i seperti sakit, jarak terlalu jauh dan terancam
menghadiri keselamatan.
Adab 1. Secara sederhana
2. Tidak berlaku pembaziran
3. Tidak ada unsur maksiat/khurafat
4. Tidak ada percampuran bukan mahram tanpa batasan
Hikmah 1. Melahirkan rasa kesyukuran kepada Allah kerana dapat membina rumahtangga.
2. Melahirkan rasa kegembiraan atas ikatan perkahwinan.
3. Tanda tahniah kepada pasangan pengantin
4. Mengisytiharkan kepada orang ramai bahawa pasangan telah menjadi suami isteri.
5. Mengikut ajaran agama dan sunnah Rasulullah SAW.





USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
59

Tajuk 14 :
Tanggungjawab Suami Isteri


1.
Tanggungjawab suami Tanggungjawab isteri Tanggungjawab bersama
1. Memberi nafkah zahir dan 1. Mentaati suami kecuali dalam 1. Memelihara dan mendidik
batin perkara yang berlawanan anak-anak.
2. Memberi didikan agama syariat 2. Menghubungkan silaturrahim
3. Memberi layanan yang baik 2. Memberi layanan yang baik dengan keluarga kedua belah
3. Memelihara kehormatan diri pihak
4. Menjaga harta suami 3. Saling menghormati dan
menjaga keaiban
4. Saling menasihati dengan
lembut dan hikmah

2.
Kesan Pengabaian Tanggungjawab Kesan Kerukunan Rumahtangga
1. Rumah tangga tergugat. 1. Melahirkan anak yang cerdas
2. Tiada persefahaman antara suami dan isteri 2. Melahirkan pemimpin yang berjaya
3. Berlaku pertelingkahan 3. Melahirkan generasi yang bijak.
4. Berlaku penceraian
5. Anak-anak terbiar tanpa didikan

3.
Persiapan ke arah keluarga bahagia
1. Suami dan isteri hendaklah mendalami ilmu-ilmu agama dan kekeluargaan
2. Melakukan perancangan awal dari segi ekonomi
3. Sentiasa mengamalkan akhlak mulia


Tajuk 15 :
Masalah Rumahtangga Dan Penyelesaian



1. Talak 4. Fasakh 7. Zihar

2. Rujuk 5. Khuluk 8. Li'an

3. Idah 6. Nusyuz


Unit 1 : Talak Jalan Penyelesaian Terakhir

1.
Erti talak Bahasa Cerai atau melepaskan ikatan
Istilah Merungkaikan ikatan perkwahwinan dengan lafaz talak, cerai atau yang
mengandungi makna keduanya

2.
Hukum talak
Asal Harus
Ulama Wajib Apabila tidak dapat melaksanakan kewajipan atau melakukan kezaliman
sehingga mengancam keselamatan
Sunat Apabila isteri berakhlak buruk dan tiada cara yang dapat memperbaikinya
Haram Apabila talak dilafazkan pada waktu yang diharamkan seperti waktu isteri
sedang haidh, hamil dan nifas atau bertujuan menganiayainya
Makruh Menceraikan isteri tanpa sebab atau menceraikan isteri yang solehah






USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
60

3.
Rukun talak Syarat sah talak
1. Suami 1. Suami yang menjatuhkan talak berakal, baligh tidak dipaksa
2. Isteri 2. Perempuan yang dicerai adalah isteri yang sah
3. Lafaz Talak 3. Lafaz yang digunakan mempunyai maksud perceraian sama ada
lafaz itu soreh (jelas) atau kinayah (sindiran)

4.
Hikmah talak
1. Mengurangkan tekanan perasaan
2. Memberi peluang kepada pasangan yang tiada persefahaman untuk berpisah bagi memulakan
kehidupan baru
3. Menyedarkan suami dan isteri tentang kelemahan masing-masing seterusnya memperbaiki diri dalam
kehidupan berumahtangga akan datang

5
Bilangan talak
Talak 1, 2 dan 3 sahaja

6.
Jenis Talak
Dari Aspek Hukum Dari Aspek Kesan
Talak Sunni Talak Bid’i Talak Raj’i Talak Bain
Talak yang sesuai Talak yang Talak 1 atau 2 yang Bain Sughra Bain Kubra
dengan peraturan menyalahi belum tamat idah Talak yang tidak Talak 3 yang
syara’ iaitu : peraturan syara’ * Suami boleh membolehkan mengharamkan
iaitu : rujuk semasa suami rujuk kecuali bekas suami
- cerai dengan - cerai dengan idah tanpa perlu dengan akad dan mengahwini
talak 1 atau 2 talak 3 sekaligus akad dan mahar mahar yang baru semula isteri
yang baru kecuali :
- suci daripada - cerai ketika haid * Contoh : - selepas isterinya
haid atau nifas atau nifas khulu’, fasakh, berkahwin
ila’, talak raj’i dengan lelaki
- tidak disetubuhi - suci tetapi yang tamat lain
selepas tempoh idah, - diceraikan
disetubuhi talak sebelum setelah berlaku
bersetubuh persetubuhan
*Hukum - haram
tetapi dikira sah

7.
Talak Taklik : Talak yang disandarkan kepada sesuatu syarat
Jenis Taklik biasa Taklik secara khuluk
Talak yang dilafazkan dalam keadaan biasa Bentuk taklik yang diamalkan sekarang di
sesetengah negeri di Malaysia
Contoh : Suami berkata “jika engkau keluar
dari rumah ini maka engkau tertalak dengan Contoh : lafaz taklik yang termaktub dalam
talak satu” surat akuan nikah di negeri Johor

Talak ini akan berlaku apabila isteri keluar * Talak taklik secara khuluk bertujuan untuk
dari rumah suaminya. menghindari isteri daripada ditindas suami.

* Suami tidak boleh rujuk isterinya kecuali
dengan akad dan mahar yang baru.








USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
61

Unit 2 : Rujuk Penawar Bagi Talak

1.
Erti Bahasa Kembali
Rujuk Istilah Suami yang mengambil kembali isteri yang telah diceraikan ke pangkuannya

2.
Rukun Syarat
Suami/Wakil 1. Islam 2. Baligh 3. Berakal 4. Kemahuan sendiri

Isteri 1. Islam 2. Telah disetubuhi 3. Masih dalam tempoh idah
4. Bukan perceraian secara fasakh atau khuluk
5. Bukan dijatuhkan talak 3.

Sighah 1. Menggunakan lafaz rujuk, sama ada lafaz soreh(jelas) seperti kata suami “Aku rujuk
engkau” atau kinayah(sindiran) seperti kata suami “Aku pegang engkau kembali”
2. Tidak taklik. Jika suami berkata “aku rujuk jika engkau bersetuju”. Rujuk tersebut
tidak sah.
3. Tidak ditentukan masa. Jika suami berkata “ aku rujuk engkau selama 3 bulan”.
Rujuk itu juga tidak sah.
* Sunat disaksikan oleh 2 orang saksi

3.
Hikmah rujuk
1. Bertepatan dengan fitrah manusia yang ingin kembali ke pangkal jalan apabila melakukan kesilapan
2. Suami dan isteri diberi peluang untuk menyambung semula hubungan mereka dengan keazaman dan
sikap yang baru.
3. Suami dan isteri berkesempatan untuk memperbaiki kelemahan dan kesilapan yang lalu.
4. Dapat memberi ketenteraman jiwa.
5. Dapat menyatukan semula keluarga.

































USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
62

Unit 3 : Idah Penantian Bagi Wanita

1.
Erti Bahasa Tempoh pengiraan
Istilah Tempoh masa larangan berkahwin yang wajib dipatuhi oleh isteri selepas
berpisah dengan suami

2.
Status isteri Idah Cerai Hidup Idah Cerai Mati
Hamil Sehingga melahirkan anak Sehingga melahirkan anak
Tidak hamil(Masih 3 kali suci
didatangi haid) 4 bulan 10 hari
Putus Haid 3 bulan
Belum Disetubuhi Tiada idah

3.
Sebab perbezaan tempoh idah Hikmah idah
Cerai 1. Dapat membersihkan perempuan 1. Menzahirkan kesucian ikatan
hidup daripada benih bekas suaminya perkahwinan yang tinggi di sisi Islam
2. Cukup bagi perempuan hamil untuk 2. Memastikan isteri tidak hamil dengan
menumpukan perhatian kepada bekas suaminya untuk mengelakkan
penjagaan kesihatan dan berlakunya percampuran keturunan
kandungannya apabila isteri berkahwin dengan lelaki
lain.
Cerai Sebagai tanda perkabungan dan kesedihan 3. Memberi peluang kepada suami isteri
mati untuk berfikir terhadap perbuatannya dan
Belum Tiada idah kerana rahimnya bersih merujuk semula isterinya
disetubuhi daripada benih suaminya

4.
Status Isteri Hak semasa idah Hak selepas idah
Talak 1 atau 2 - Isteri berhak mendapat nafkah zahir dan - Tidak lagi mempunyai hubungan
harta perwarisannya dengan bekas suaminya
- Dilarang keluar dari rumah yang disediakan - Berhak berkahwin dan boleh
oleh suami dipinang oleh lelaki lain
Talak bain - Tempat tinggal sahaja
(tidak boleh
dirujuk)
Kematian suami - Tempat tinggal selama tempoh idahnya
Belum
disetubuhi atau - Tidak layak mendapat apa-apa nafkah daripada suaminya
nusyuz

5.Perkara yang dilarang semasa idah

Perkara yang dilarang Tempoh idah talak Tempoh kematian suami
Pinangan Haram Haram: Secara terang
Harus : Secara sindiran
Keluar dari rumah yang Tidak boleh keluar tanpa keizinan Tidak boleh keluar dari rumah
disediakan oleh suami suami kecuali keperluan yang kecuali kerana keperluan yang
dibenarkan syarak dibenarkan oleh syarak
Menghias diri Talak Raj’i - Harus Diharamkan berhias
Talak Bain - Sunat tidak berhias diri
Perkahwinan Haram berkahwin dengan orang lain Haram

6.
Hikmah dikenakan 1. Menunjukkan bahawa Islam sangat mengambil berat tentang maruah dan
larangan kepada wanita aurat wanita
2. Menjaga maruah wanita
3. Wanita tersebut dipandang mulia oleh masyarakat




USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
63

Unit 4 : Fasakh Membendung Kemudaratan Dalam Rumahtangga

1.
Erti Bahasa Batal
Istilah Pembatalan ikatan perkahwinan disebabkan syarat-syarat yang tidak dipenuhi
semasa akad nikah atau disebabkan masalah yang berlaku dalam rumahtangga

2.
Sebab yang diharuskan fasakh
1. Suami tidak memberi nafkah zahir dan batin
2. Suami berpenyakit seperti mati pucuk
3. Suami melakukan kezaliman terhadap isteri
4. Murtad
5. Suami hilang

3.
Suami hilang
Mazhab Tempoh hilang yang diharuskan fasakh
Maliki Setahun
Hambali 6 bulan
Syafie 4 tahun

4.
Proses menuntut fasakh Kesan Fasakh Hikmah diharuskan fasakh
1. Isteri mengemukakan 1. Suami isteri tidak boleh rujuk 1. Mengelakkan daripada
fasakh kepada mahkamah. dalam tempoh idah. kemudaratan yang akan
2. Mahkamah akan menyiasat 2. Mereka boleh berkahwin ditanggung isteri sekiranya
alasan dan bukti yang semula dengan akad dan perkahwinan diteruskan.
dikemukakan isteri mahar yang baru. 2. Peringatan kepada suami
3. Jika sabit kesalahan dan agar bertanggungjawab
tiada jalan perdamaian, dalam menunaikan hak-hak
mahkamah akan membubarkan isteri dan keluarga
perkahwinan. 3. Menyelamatkan akidah isteri
dan anak-anak ekoran
daripada suami yang murtad

Unit 5: Khulu’(Tebus Talak) Bukti Keadilan Islam Terhadap Wanita

1.
Erti Bahasa Mencabut atau menanggalkan
Istilah Pembatalan ikatan perkahwinan atas permintaan isteri dengan bayaran tertentu
* Contoh : Isteri meminta diceraikan dengan tebus talak sebanyak RM1,000.00.
Suami berkata : “Aku cerai engkau dengan bayaran sebanyak RM1,000.00ˮ

2.
Hukum Hikmah Khulu’
- Harus 1. Penghormatan kepada isteri supaya bertindak
mengikut undang-undang syara’ serta
* Bila berlaku khulu’, suami tidak boleh melepaskan diri daripada ikatan perkahwinan
merujuk isterinya kecuali dengan cara 2. Mengelakkan berlaku penderhakaan/nusyuz
berkahwin semula dengan akad nikah dan kepada isteri kerana terpaksa hidup bersama
mahar yang baru suami yang tidak disayangi
3. Mengelakkan sifat ego suami yang suka
menyalahgunakan kuasa untuk bertindak sesuka
hati








USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
64

Unit 6: Nusyuz Pemusnah Kebahagiaan

1.
Erti Bahasa Derhaka atau ingkar
Istilah Keengganan isteri menunaikan kewajipan terhadap suami tanpa alasan yang
munasabah mengikut hukum syarak

2.
Hukum Nusyuz Haram (para malaikat melaknat isteri yang nusyuz)

3.
Contoh Nusyuz
1. Keluar rumah tanpa izin suami tanpa sebab yang munasabah
2. Ingkar perintah suami yang tidak bercanggah dengan syarak
3. Melakukan kekasaran sama ada dengan perkataan atau perbuatan terhadap suami
4. Enggan melayan suami ke tempat tidur

4.
Adab mendidik isteri yang nusyuz Syarat memukul isteri yang nusyuz

1. Memberi nasihat dengan penuh hikmah 1.Tidak keterlaluan sehingga boleh
mencederakannya
2. Memisahkan tempat tidur 2. Tidak memukul di bahagian yang sensitif
seperti muka dan perut
3. Memukul dengan tujuan mendidik 3. Memukul dengan tujuan mengajar dan
menginsafkannya
4. Memukul dengan alat yang tidak
membahayakan

5.
Kesan Nusyuz
Terhadap suami Terhadap keluarga Terhadap masyarakat

1. Akan merasa tercabar 1. Anak akan hilang rasa Hubungan akrab antara keluarga
hormat kepada ibu bapa suami dan isteri akan terjejas
2. Bertindak kasar terhadap
Isteri 2. Jiwa dan minda anak-anak
tertekan
3. Menggunakan kekasaran
untuk melepaskan
kemarahannya






















USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
65

Unit 7 : Zihar Amalan Masyarakat Jahiliah

1.
Erti Bahasa Belakang
Istilah Suami menyamakan isterinya atau mana-mana anggotanya dengan ibunya
atau dengan mana-mana perempuan mahram baginya

2.
Hukum zihar Nota
Haram dan 1. Perkataan “Al-Zahru” bermaksud belakang. Bagi orang arab jahiliyah bermaksud
berdosa besar jimak
2. Contoh : Suami berkata, “Engkau haram bagiku seperti belakang ibuku”

3. Ungkapan yang menyamakan anggota isteri dengan mahram bagi tujuan memuji
dan menghormati isteri tidak dianggap zihar

3.
Rukun Zihar Syarat
Suami 1. Baligh
2. Berakal
3. Sah talak (isteri yang berada dalam edah talak bain - tidak sah)
4. Kemahuan sendiri

Isteri 1. Isteri yang sah
2. Zihar yang disandarkan kepada isterinya atau mana-mana anggotanya

Orang yang 1. Perempuan (khunsa - tidak sah)
diserupakan 2. Perempuan yang mahram dengan sebab nasab, penyusuan atau persemendaan
dalam zihar

Sighah 1. Tidak perlu kepada niat jika lafaz yang digunakan jelas dan khusus. Contoh :
Suami berkata, “Engkau bagiku seperti belakang ibuku”
2. Perlu kepada niat jika lafaz yang digunakan tidak jelas dan tidak khusus. Contoh :
Suami berkata, “Engkau bagiku seperti mata atau kepala ibuku”


4.
Kifarah(denda) zihar Langkah mengelak zihar

1. Memerdekakan seorang hamba mukmin 1. Memahami konsep zihar sebenar

2. Berpuasa selama 2 bulan berturut-turut 2. Tidak mengikut sifat arab jahiliyah apabila
marah isteri, seperti menyamakan isteri dengan
3. Wajib memberi makan kepada 60 orang ibunya
miskin dengan kadar secupak bagi setiap
seorang 3. Suami hendaklah sabar agar tidak menziharkan
isteri

5.
Kesan zihar kepada suami
1. Suami haram melakukan persetubuhan dengan isterinya
2. Suami wajib membayar kifarah
3. Akan mendapat kemurkaan Allah

6.
Kesan zihar terhadap isteri
1. Menjatuhkan maruah isteri
2. Haram melakukan persetubuhan dengan suami





USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
66

Unit 8 : Li'an Membela Maruah Suami Isteri

1.
Li'an Bahasa Laknat
Istilah Sumpah suami yang disertakan dengan laknat daripada Allah untuk menolak
hukuman qazaf disebabkan tuduhan zina terhadap isteri atau untuk menafikan
nasab.
Juga bermaksud, sumpah isteri yang disertakan dengan kemurkaan Allah untuk
menolak tuduhan zina suaminya.


2.
Qazaf
Erti Hukuman
Perbuatan menuduh perempuan yang baik berzina Sebat 80 rotan
tanpa membawa 4 orang saksi lelaki yang adil

3.
Sebab berlaku li'an Rukun Li'an
Bila suami menuduh isterinya berzina tanpa membawa 4 orang saksi lelaki yang 1. Suami
adil 2. Isteri
3. Lafaz li'an
Untuk mengelakkan hukuman tersebut, suami hendaklah bersumpah li'an untuk 4. Sebab
membenarkan tuduhannya. Sementara isteri pula hendaklah bersumpah li'an bagi
menolak tuduhan suaminya jika tidak mengaku salah.

4.
Proses Li'an (5 kali sumpah) Implikasi/Kesan Li'an
1. Suami bersumpah di hadapan hakim 4 kali 1. Suami isteri terpisah
berturut-turut dengan lafaz : 2. Tidak boleh bekahwin semula dengan bekas
“Aku bersaksi dengan nama Allah bahawa isterinya buat selama-lamanya
tuduhan zina terhadap isteriku adalah benar” 3. Suami yang membuat tuduhan dilepaskan
Jika menafikan keturunan anaknya hendaklah daripada hukuman qazaf
ditambah dengan lafaz : 4. Isteri dikenakan hukuman zina jika tidak
“Sesungguhnya anak yang dilahirkan oleh menolak tuduhan.
isteriku itu bukan daripadaku” 5. Anak yang dinafikan dalam sumpah li'an
Sumpah yang ke-5 dengan lafaz : terpisah nasab daripada suami.
“Sesugguhnya laknat Allah akan menimpa 6. Isteri berhak menuntut nafkah anak jika suami
diriku jika aku berdusta dalam membuat tidak menafikan nasabnya.
tuduhan zina terhadap isteriku”

2. Isteri bersumpah di hadapan hakim 4 kali
berturut-turut dengan lafaz :
“ Aku bersaksi dengan nama Allah bahawa
tuduhan zina yang dibuat oleh suamiku terhadap
diriku adalah dusta”
Sumpah yang ke-5 dengan lafaz :
“Sesungguhnya kemurkaan Allah akan
menimpa diriku jika tuduhan suamiku benar”


5.
Hikmah Li'an Perkara sunat dilakukan dalam proses li'an
1. Suami dapat mencari jalan penyelesaian secara 1. Hakim mengingatkan kedua suami isteri tentang
adil dan diredai Allah azab Allah yang bakal dihadapi jika mereka
2. Isteri dapat menjaga maruahnya daripada berdusta
tercemar dengan melakukan sumpah li'an di 2. Suami berdiri ketika lafaz li'an sementara isteri
hadapan orang ramai duduk dan begitulah sebaliknya.
3. Suami dapat mempertahankan kesucian 3. Dilakukan li'an di hadapan orang ramai
nasabnya daripada dicemari oleh isteri yang
melakukan perbuatan zina



USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
67

Tajuk 16 :
Poligami



1.
Erti Lelaki yang beristeri lebih daripada seorang tetapi tidak lebih 4 orang isteri pada satu masa

2.
Hukum Syarat berpoligami Ciri adil dalam syarat poligami
Harus 1. Tidak melebihi 4 orang isteri Adil dari aspek lahiriah seperti makan, pakaian, tempat
2. Boleh berlaku adil dari aspek tinggal dan giliran bermalam.
lahiriah
3. Mampu dari segi jasmani Kasih sayang tidak termasuk dalam erti adil kerana
dan kewangan berada di luar kawalan manusia.
Walau bagaimanapun suami tidak boleh menzahirkan
dalam bentuk tindakan agar tidak mengecilkan hati
mana-mana pihak

3.
Kesan poligami yang tidak mengikut syarak Hikmah poligami.
1. Dimurkai Allah 1. Menyambung keturunan bagi pasangan yang
tidak mempunyai zuriat.
2. Berlaku pergaduhan antara isteri-isteri
2. Membela anak yatim dan wanita
3. Anak-anak terbiar
3. Mengelakkan diri daripada maksiat
4. Keluarga kucar kacir.
4. Mendapat kebahagian hidup di dunia dan akhirat


Tajuk 17 :
Kemahiran Keibubapaan


1.
Hukum melaksanakan tanggungjawab Erti tahnik
Wajib Memasukkan buah tamar atau buah-buahan lain
yang manis ke bahagian atas mulut (lelangit bayi)

2.
Cara melaksanakan tanggungjawab
Semasa mengandung Selepas memperoleh anak
1. Sentiasa mendekatkan diri 1. Bayi yang baru lahir sunat diazankan di telinga kanan dan iqamah
kepada Allah di telinga kiri, mentahnik, menamakannya dengan nama yang
2. Sentiasa menjaga akhlak baik, mencukur rambutnya serta memberi sedekah sekadar nilai
3. Membuat pemeriksaan dari emas, perak atau wang yang sama berat dengan timbangan rambut
semasa ke semasa bayi
4. Mengambil makanan yang 2. Melakukan aqiqah
halal dan seimbang 3. Memberi pendidikan Islam dengan mengajar asas keimanan seperti
rukun iman
4. Memberi pendidikan moral bagi menanamkan prinsip-prinsip
akhlak dan budi luhur seperti bercakap benar dan amanah
5. Memberi pendidikan jasmani meliputi penjagaan kesihatan tubuh
badan seperti makan dan minum, kebersihan dan bersukan
6. Memberi pendidikan intelektual bagi membentuk pemikiran anak-
anak dengan pelbagai ilmu seperti ilmu fardu ain dan fardu kifayah
7. Memberi pendidikan rohani bagi mendidik anak-anak dengan
sifat-sifat positif seperti berani dan sabar
8. Memberi pendidikan sosial bagi melahirkan anak yang berakhlak
seperti konsep persaudaraan sesama Islam dan adab berziarah



USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
68

Tajuk 18 :
Undang-Undang Keluarga Islam


1.
Maksud Undang-undang Keluarga Islam Maksud Mahkamah syariah
Undang-undang yang memperuntukkan tentang Institusi kehakiman yang membicarakan perkara
hal-hal yang berkaitan dengan perkahwinan, mal(harta) dan jenayah yang melibatkan orang
perceraian dan perkara-perkara yang berkaitan Islam mengikut bidang kuasa yang diperutukkan
dengan keduanya dalam kalangan orang Islam oleh enakman pentadbiran hukum syarak negeri

2.
Sejarah penubuhan Mahkamah Syariah
- Undang-undang Islam telah lama dilaksanakan di Tanah Melayu sebelum kedatangan Inggeris
- Sebagai bukti kewujudan Hukum Kanun Melaka yang berasaskan undang-undang Islam yang lengkap
- Selepas kedatangan Inggeris ke Tanah Melayu aspek kenegaraan(politik) dan keagamaan telah
dipisahkan.
- Undang-undang Islam hanya terpakai dalam aspek kekeluargaan.
- Pada tahun 1880, Inggeris mewujudkan Ordinan Perkahwinan Muhammad yang membolehkan
penubuhan Mahkamah Syariah.
- Pada tahun 1989, pentadbiran Mahkamah Syariah telah dipisahkan daripada Majlis Agama.
- Pada tahun 1998, Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia telah ditubuhkan dan diletak di bawah Jabatan
Perdana Menteri.

3.
Akta Enakmen Ordinan
Rang undang-undang yang Rang undang-undang yang diluluskan Rang undang-undang yang
diluluskan oleh dewan oleh dewan undangan negeri diluluskan sebelum
rakyat merdeka.

4.
Struktur Organisasi (Hiraki Mahkamah Syariah) Peranan Mahkamah Syariah
Mahkamah Rayuan Syariah 1. Menyediakan khidmat nasihat seperti runding
cara, perdamaian dan pertemuan antara suami
isteri yang bertelingkah
Mahkamah Tinggi Syariah
2. Menyelesaikan kes yang berada di bawah
bidang kuasanya secara adil seperti hak
Mahkamah Rendah Syariah hadhanah

3. Memberi maklumat perundangan kepada orang
ramai melalui laman web rasmi yang memuatkan
maklumat-maklumat terkini tentang perundangan
Islam di Malaysia.

5.
Harta sepencarian Maradul Maut
Harta yang diperoleh dalam masa perkahwinan Sakit yang pada kebiasaannya boleh membawa
seorang suami dengan isterinya, hasil daripada kematian dan ia berakhir dengan kematian pesakit
sumber atau usaha mereka bersama. sama ada kematian tersebut disebabkan penyakit
tersebut atau sebab yang lain.















USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
69

6.
Bidang Kuasa Mahkamah
Mal Jenayah
Mendengar dan memutuskan prosiding dalam Berdasarkan akta mahkamah syariah (bidang kuasa
kalangan orang Islam yang berkaitan dengan jenayah) 1984, mahkamah syariah diberi kuasa
perkara-perkara berikut : dalam kesalahan-kesalahan yang boleh dihukum
1. Pertunangan, perkahwinan, dan perceraian. seperti berikut :
2. Pelupusan atau tuntutan harta selepas 1. Penjara sehingga 3 tahun, atau
penceraian. @
3. Pembahagian atau tuntutan harta sepencarian. 2. Denda sehingga RM 5000.00, atau
4. Nafkah dan hak penjagaan kanak-kanak. @
5. Pemberian semasa hidup. 3. Sebat 6 rotan atau kedua-duanya sekali.
6. Wasiat atau pemberian ketika hampir
mati(maradul maut).
7. Wakaf dan nazar.
8. Menentu atau membahagikan harta berwasiat
dan tidak berwasiat orang Islam.
9. Perkara lain yang berkaitan dengan bidang
kuasa yang diberikan oleh mana-mana undang-
undang bertulis.

7.
Harta Sepencarian Maradul Maut
Harta yang diperoleh dalam masa perkahwinan Sakit yang pada kebiasaannya boleh membawa
seorang suami dengan isterinya, hasil daripada kematian dan ia berakhir dengan kematian pesakit
sumber atau usaha mereka bersama. sama ada kematian tersebut disebabkan penyakit
tersebut atau sebab yang lain.


Tajuk 19 :
Anak Amanah Allah


Unit 1 : Anak Angkat

1.
Erti anak angkat Hukum mengambil anak angkat
Anak yang dipelihara oleh bukan ibu bapa kandungnya Harus

2.
Perkara Peraturan pengambilan anak angkat
Bin / Binti Haram membinkan/membintikan anak angkat kepada bapa angkat. Peraturan
menasabkan anak angkat kepada bapa angkat adalah haram dan termasuk dosa besar
serta dilaknat Allah.
Batas Tetap dikira sebagai ajnabi. Batas aurat hendaklah dipelihara mengikut hukum bukan
pergaulan mahram(ajnabi)
anak angkat
Harta Tidak boleh mewarisi harta pusaka keluarga angkatnya, begitu juga sebaliknya.
pusaka Dia hanya boleh mendapat harta melalui :
- Hibbah, hadiah atau wasiat tidak melebihi 1/3 drpd. harta keluarga angkat.

3.
Hikmah larangan membin/membintikan Hikmah mengambil anak angkat.
(menasabkan) kepada bapa angkat
1. Mengiktiraf keluarga bapa kandung & 1. Mendapat pahala dan keredhaan Allah
mengekalkan kemuliaan pertalian nasab 2. Meringankan beban hidup keluarga
antara mereka. miskin
2. Memelihara hak anak angkat dalam 3. Mengeratkan silaturahim
mewarisi harta pusaka bapa kandungnya. 4. Membahagiakan rumahtangga bagi
3. Menjaga batas pergaulan supaya mereka yang tidak dikurniakan zuriat.
terpelihara aurat antara mereka.
4. Memelihara hak wali nikah.



USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
70

Unit 2 : Hadhanah ( Hak Penjagaan Anak)

1.
Erti Hadanah Hukum
Hak penjagaan anak yang masih kecil yang belum mumayyiz dan tidak Wajib
mampu menguruskan diri sendiri

2.
Susunan kelayakan Hadanah (Paling berhak menjaga anak ialah ibunya)

1. Nenek sebelah ibu hingga ke atas
2. Bapa
3. Nenek sebelah bapa hingga ke atas
4. Datuk
5. Saudara perempuan seibu sebapa.
6. Saudara perempuan seibu
7. Saudara perempuan sebapa
8. Anak perempuan kepada saudara perempuan seibu sebapa.
9. Anak perempuan kepada saudara perempuan seibu.
10.Anak perempuan kepada saudara perempuan sebapa.
11.Emak saudara sebelah ibu.
12.Emak saudara sebelah bapa.
13. Waris lelaki yang boleh menerima wasiat.

* orang lelaki yang berhak dalam penjagaan kanak-kanak perempuan hanyalah mahram (tidak boleh
kahwin) kepada kanak-kanak tersebut.


3.
Syarat orang yang mendapat hak hadanah Tempoh hadanah
1. Islam 1. Apabila kanak-kanak tersebut telah dewasa dan
2. Sempurna akal dapat berdikari.
3. Dewasa (matang &mampu memberi kasih
sayang kepada kanak-kanak) 2. Jika kanak-kanak itu sudah mumayyiz dia
4. Berakhlak mulia berhak memilih untuk tinggal sama dengan
ibu/bapanya.
* Sekiranya terdapat ramai yang berkelayakan
maka hendaklah memberi keutamaan kepada
mereka yang bersifat paling mulia dan pengasih.

4.
Sebab gugur hak hadanah
1. Berkahwin dengan seorang lelaki yang tidak ada pertalian nasab dengan kanak-kanak tersebut.
2. Berkelakuan buruk secara keterlaluan dan terangan.
3. Berpindah tempat kediaman untuk menghalang bapa kanak-kanak menziarahinya.
4. Cuai/menganiayai kanak-kanak tersebut.
5. Murtad.


5.
Erti Asobah Nota
Pewaris yang berhak mendapat harta pusaka tetapi Akta undang Keluarga Islam 1984, menyebut
tidak ditetapkan nisbah tertentu. bahawa hak hadanah (penjagaan kanak-kanak)
Contohnya : anak lelaki dan cucu lelaki. bagi menjaga kanak-kanak adalah tamat setelah
kanak-kanak itu mencapai umur

- Lelaki = 7 tahun - Perempuan = 9 tahun






USTAZ ARSAM AHMAD SAKTI MENERAJUI
71