2024 04 Gdynski IKS nr 123

Nr 123, kwiecień 2024 GAZETA BEZPŁATNA DLA SENIORÓW I ICH RODZIN Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Sala konferencyjno-Szkoleniowa WyposażeNie: 50 krzeseł, 3 stoły koNfereNcyjNe, 2 rzutNiki, 2 ekraNy, system obsługi rzutNikóW, NagłośNieNie infobox, świętojańska 30, róg 10 Lutego koNtakt: zdzisłaW rogoWski do teL. 662 129 695 WyNajęcia poWierzchNia 90 m2 Na świąteczny czas pragniemy złożyć Wam serdeczne życzenia wiosennej radości i miłości w sercach. Niech ogrzewana promieniami słońca nadzieja na pokój rozkwita jak wiosenne kwiaty. Niech w Waszych domach gości dobro i uśmiech. Wielkanoc to święto Zmartwychwstania, zwycięstwa Życia, tryumfu Dobra. Niechaj w sercach wszystkich Polaków zwycięża Miłość, Pokój i Przebaczenie. Drodzy Czytelnicy! Wesołego Alleluja! woSkieM Malowana GDynia – wystawa batiku w Galerii arT-Senior Wystawa, która swój wernisaż miała w towarzystwie miłośników gdyni, przywędrowała do nas, by w ramach galerii art-seNior do końca marca zdobić ściany naszego biura. strona 15 21. Millennium Docs against Gravity w gdyńskim centrum filmowym w dniach od 10 do 19 maja 2024 r.

Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo 3 Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Był to okres, w którym zrzucono ciężar poprzednich epok na rzecz lekkości nowych czasów. Jedną z  osób, która w grodzie Wejhera zasłużyła się temu najmocniej jest postać Stanisława Świątkiewicza. Urodził się 28 lipca 1892 roku w Stanisławowie. Studiował sztuki piękne we Lwowie, w Krakowie na ASP rzeźbę, a na Politechnice Lwowskiej ukończył architekturę, uzyskując tytuł architekta. W 1922 roku wygrał konkurs na architekta miejskiego, wprowadzając modernizm do miasta. Projektował budynki użyteczności publicznej, domy czynszowe, wille, korty, Kapryśna pogoda nie stanowiła przeszkody dla organizatorów i uczestników w czasie pierwszego wiosennego spaceru architektonicznego 21 marca 2024. Tematem przewodnim były elementy wyróżniające drzwi i okna, pochodzące z różnych nurtów i okresów międzywojnia, od historyzmu po awangardowy modernizm końca lat 30. Uczestnicy spaceru mogli poznać na wybranych przykładach sposoby identyfikacji i odróżniania oryginalnych detali w gdyńskich kamienicach. Kolejnym omawianym zagadnieniem, były metody ich konserwacji, ochrony i zabezpieczenia – a także odnowy w zgodzie z zasadami konserwatorskimi. Trasę spaceru przygotował Radek Radziejewski, ekspert, konserwator, który od kilku lat zgłębia różne niuanse i tajniki związane z przedwojenną stolarką drzwi i okien, a także przeprowadza zaawansowane prace renowacyjne detali gdyńskich kamienic. Ekspert zwrócił uwagę na specyfikę budowy różnych typów okien, a także innowacje, zmiany, które przyniósł okres nowoczesności, awangardy w modernizmie, w tym odważne wdrażanie okien tzw. szwedzkich i amerykańskich. Paradoksalnie nowoczesność nie ułatwiła aż tak znacząco produkcji okien i drzwi, gdyż większość prac wymagała wciąż wprawnych rąk i uważności i doświadczenia wysoko wykwalifikowanych rzemieślników. Trasa spaceru prowadziła przez kamienice przy ulicach Abrahama, Armii Krajowej, Słowackiego, Bema i oczywiście Świętojańskiej. Atrakcjami były tradycyjnie wejścia do klatek, w tym możliwość obejrzenia od środka imponujących okien szczytowych w modernistycznych klatkach schodowych m.in. w kamienicach przy ulicy Świętojańskiej 55, 68 oraz 82. Gdyński Szlak Modernizmu – marcowe otwarcie sezonu spacerów architektonicznych Kolejne wydarzenia zostały zaplanowane w dniach 28 marca (g. 17:00, Archi Detal cz. 2) oraz 13 kwietnia – Archi-Spacer trasą projektów i realizacji Stanisława Garlińskiego (prowadzenie Robert Chrzanowski). Więcej informacji: www.facebook.com/ModernizmGdyni MoDeRniStyCznA WillA StaniSława Świątkiewicza „Dom Bogoria” przy ulicy Hallera 14 w wejherowie to jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków modernistycznych miasta. Jego jasne, olśniewająco białe ściany i na wskroś nowoczesny charakter przykuwają wzrok. Swoją wyjątkowość ten adres zawdzięcza jednak nie tylko swojej architekturze, ale i przeszłości. w okresie dwudziestolecia międzywojennego budowano nowocześnie, przestronnie, szybko i odważnie. place tenisowe, a nawet miejskie kąpielisko. Zaprojektował wiele budynków na ulicy Hallera, a jednym z jego najbardziej rozpoznawalnych dzieł jest dom własny. Przez lata architekt mieszkał w nim i tworzył. Willa składa się z dwóch przenikających się brył. Wyższa w formie prostopadłościanu, a niższa sześcianu z półkoliście zwieńczoną werandą. Opływowe kształty wykuszu przywodzą na myśl najlepsze przykłady architektury streamline, nawiązującej do wyglądu przedwojennych statków pasażerskich. Ceglane ściany domu są wykończone białą farbą i tym samym odróżniają go od pozostałych w okolicy, które są tynkowane. Szczególnie jest to widoczne przy bezchmurnym niebie gdy jasne elewacje odbijają padające na niego promienie słoneczne. Silnym akcentem są powszechne w przedwojennym Wejherowie i dość unikalne zarazem akcenty cegły klinkierowej kontrastujące kolorystycznie z resztą budynku. Od frontu tworzące drabinkę widoczną z ul. Hallera, jak i będące ozdobą głównego wejścia - portalu drzwiowego. Od strony ogrodu scalają okna narożne stanowiąc intrygujący akcent kolorystyczny i fakturowy. Willę przed laty zakupił Roman Wilczewski, potomek architekta. Była to przestrzeń kultury i sztuki, w której można było poznać historię rodziny, obejrzeć meble, zdjęcia i pamiątki rodzinne oraz dzieła sztuki gromadzone przez architekta. W 2019 roku świętowano w jego wnętrzach 100-lecie modernizmu, który wywodzi się ze szkoły Bauhaus w Niemczech. W 2022 roku alejce łączącej ulice Hallera i Strzelecką nadano imię Stanisława Świątkiewicza. Aktualnie w „Domu Bogoria” działa salon audio, a obiekt wciąż zachwyca ponadczasową urodą tak od zewnątrz, jak i we wnętrzach. Przekonać się o tym mogli uczestnicy spaceru fotograficznego Gdyńskiego Szlaku Modernizmu, który z sąsiedzką rewizytą zawitał do miasta, a poprowadził szlakiem najciekawszych realizacji międzywojennego Wejherowa. Dom Bogoria fot. tomek Lelito Modernizm ul. Hallera w Wejherowie

4 Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo W praWo Przesłanki upadłości Upadłość jest instytucją, która gwarantuje pozbycie się zadłużenia i możliwość rozpoczęcia życia finansowego od nowa. Warto zapoznać się z przesłankami statuującymi możliwość wszczęcia postępowania upadłościowego. Ustawa wskazuje, że postępowanie uregulowane ustawą należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane. Postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych należy prowadzić również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym. Postępowanie uregulowane ustawą może być wszczęte tylko na wniosek złożony przez podmioty określone w ustawie. W razie śmierci przedsiębiorcy, można ogłosić jego upadłość, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony w terminie roku od dnia jego śmierci, a w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170), zwanego dalej „zarządem sukcesyjnym” – także po upływie roku od dnia śmierci przedsiębiorcy, a przed dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. Wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć wierzyciel, zarządca sukcesyjny, a także spadkobierca, oraz małżonek i każde z dzieci lub rodziców zmarłego, chociażby nie dziedziczyli po nim spadku. Wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która była przedsiębiorcą, także po zaprzestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok. Wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, nawet wówczas, gdy nie dopełniła obowiązku jej zgłoszenia we właściwym rejestrze, jeżeli od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok. Nie można ogłosić upadłości w okresie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia. W takim przypadku wniosek podlega odrzuceniu. W przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego, w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny. Sąd upadłościowy wstrzymuje rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie wniosku restrukturyzacyjnego. Wstrzymanie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości nie wyłącza możliwości zabezpieczenia majątku. Jeżeli wstrzymaniu rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości sprzeciwia się interes ogółu wierzycieli, sąd upadłościowy wydaje postanowienie o przejęciu wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia jednym postanowieniem. Jeżeli przejęcie wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego do wspólnego rozpoznania prowadziłoby do znacznego opóźnienia wydania orzeczenia w przedmiocie ogłoszenia upadłości, ze szkodą dla wierzycieli, a podstawy restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika we wniosku restrukturyzacyjnym są znane sądowi upadłościowemu, sąd upadłościowy nie wydaje postanowienia o przejęciu wniosków do wspólnego rozpoznania i rozpoznaje wniosek o ogłoszenie upadłości, o czym zawiadamia sąd restrukturyzacyjny. Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Dłużnik, będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Do majątku nie wlicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości. Do zobowiązań pieniężnych nie wlicza się zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach. Do zobowiązań pieniężnych nie wlicza się zobowiązań wynikających z: instrumentów kapitałowych wyemitowanych w celu ich zakwalifikowania do funduszy własnych jako instrumenty, pożyczek podporządkowanych zaciągniętych w celu ich zakwalifikowania do funduszy własnych jako instrumenty dodatkowe. Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli nie ma zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie. W przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego, można ogłosić upadłość zmarłego przedsiębiorcy także wtedy, gdy w zakresie czynności dokonywanych w ramach prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku zarządca sukcesyjny utracił zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości złożony przez wierzyciela, jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów. Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Odda- lając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd ustala, czy materiał zgromadzony w sprawie daje podstawę do rozwiązania podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że obciążenia majątku dłużnika są bezskuteczne według przepisów ustawy, albo gdy dokonane zostały w celu pokrzywdzenia wierzycieli, jak również, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że dłużnik dokonał innych czynności prawnych, bezskutecznych według przepisów ustawy, którymi wyzbył się majątku wystarczającego na zaspokojenie kosztów postępowania, a okoliczności sprawy wskazują, że zastosowanie przepisów o bezskuteczności i zaskarżaniu czynności upadłego doprowadzi do uzyskaniamajątku o wartości przekraczającej przewidywaną wysokość kosztów, prawomocne postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obwieszcza się. Oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości sąd wydaje postanowienie, w którym wymienia: 1) imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwę; 2) numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym dłużnika, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację, w szczególności numer paszportu i oznaczenie państwa wystawiającego paszport albo numer karty pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, albo numer w zagranicznym rejestrze, albo zagraniczny numer identyfikacji lub identyfikacji podatkowej; 3) firmę, pod którą działa dłużnik; 4) miejsce zamieszkania albo siedzibę oraz adres dłużnika; 5) numer identyfikacji podatkowej (NIP), jeżeli dłużnik ma taki numer. W sekretariacie sądu umożliwia się każdemu, kto dostatecznie usprawiedliwi potrzebę przejrzenia akt sądowych postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, dostęp do tych akt za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. adw. dr Tomasz A. Zienowicz

Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo 5 Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo W dniach 10 - 19 maja 2024 r. po raz dziewiąty zaprosimy publiczność do Gdyńskiego Centrum Filmowego na filmową podróż dookoła świata i w głąb siebie samych. Zaprezentujemy premierowo kilkadziesiąt filmów, z których wszystkie wyzwalają to, co najważniejsze w kinie, a także w prawdziwym życiu. Będą również spotkania z reżyserami, reżyserkami i bohaterami oraz bohaterkami, debaty, warsztaty i pokazy dedykowane młodzieży. „W relacji ze światem” - tak brzmi hasło 21. edycji Millennium Docs Against Gravity, które nawiązuje bezpośrednio do tematów podejmowanych przez filmy, które znalazły się w programie festiwalu. To także ukłon w stronę niezwykłej pracy twórczyń i twórców, którzy ukazują nam otaczającą nas rzeczywistość, ale również do magicznej więzi, jaka wytwarza się na sali kinowej. W ślad za hasłem w tym roku skupiamy się na relacjach międzyludzkich i pokazujemy bezgraniczną złożoność naszej natury. Z jednej strony pozwala nam ona na przyjaźń, miłość i empatię, z drugiej to właśnie nasz gatunek jest odpowiedzialny za wyniszczanie samego siebie i planety, która nie jest przecież domem tylko dla nas” - mówi Karol Piekarczyk, dyrektor artystyczny MDAG. Obecność na plakacie młodej artystki, DJ-ki Marii Smolarz jest zwróceniem uwagi na nowe pokolenie wchodzące w artystyczną dorosłość. Motyw odbicia twarzy, który pojawia się na zdjęciu tegorocznej jurorki, nagradzanej fotografki Alicji Lesiak nawiązuje w kolei do roli kina dokumentalnego w pokazywaniu rożnych obliczy nas samych i otaczającego nas świata. Wspólna praca nad zdjęciem była okazją do spotkania się dwóch artystek, które zajmują się różnymi dziedzinami sztuki. 21. Millennium Docs Against Gravity w Gdyńskim Centrum Filmowym w dniach od 10 do 19 maja 2024 r. Millennium Docs Against Gravity to największy festiwal filmów dokumentalnych w Polsce i jeden z największych na świecie. Jest to jedyny festiwal filmowy w Europie, który odbywa się jednocześnie w ośmiu różnych miastach, w tym również w Gdyni. AGAINST GRAVITY VOD.MDAG.PL MILLENNIUM DOCS AGAINST GRAVITY Ta edycja festiwalu będzie pełna filmowych uniesień oraz wzruszeń, ale także dyskusji, które będą motywowały do działania. Celem festiwalu jest przynoszenie inspiracji tym wszystkim, którzy kochają kino najwyższej próby. Organizatorzy zapraszają publiczność, żeby wspólnie spróbować zrozumieć świat poprzez filmy i nie przejść obok niego obojętnie. 21. edycja Millennium Docs Against Gravity odbędzie się od 10 do 19 maja w ośmiu miastach (Warszawa, Wrocław, Gdynia, Poznań, Katowice, Łódź, Bydgoszcz i Lublin), a następnie online - od 21 maja do 3 czerwca na mdag.pl. Mecenasem tytularnym wydarzenia jest Bank Millennium.

6 Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Jakie są główne punkty naszego wyjazdu? W stolicy Madery, czyli Funchal, zwiedzimy m.in. Mercado dos Lavradores – najsłynniejszy targ Madery, gdzie można nie tylko zobaczyć, co właśnie złowili rybacy, ale i skosztować słynnych krzyżówek różnych owoców np. banana z ananasem; a także miejski ogród botaniczny, gdzie na 80.000 m² można zapoznać się z piękną florą Madery i całego świata. Podczas wizyty w jednej z winiarni dowiemy się, jak produkuje się znane wino Madera (w programie przewidziana także degustacja!). Wjedziemy kolejką linową na wzgórze Monte – skąd podziwiać będziemy najpiękniejsze widoki na miasto! Odwiedzimy Kościół Matki Bożej z Góry, czyli najważniejszą świątynię wyspy, gdzie pochowany jest Karol I Habsburg. Z punktu widokowego Eira do Serrado w Dolinie Zakonnic zobaczymy najpiękniejszą panoramą tego miejsca. Ale pięknych widoków będzie więcej! Zobaczymy: Cabo Girao – najwyższy klif Madery (580 m n.p.m.); Paul da Serra – największy na Maderze płaskowyż, nazwany „maderską tundrą”; Pico do Arieiro (1818 m n.p.m.) – miejsce, z którego roztacza się zjawiskowa panorama na najwyższe szczyty Madery; Ponta do Pargo – najbardziej na zachód wysunięty kraniec Madery z najwyżej położoną w Portugalii latarnią morską; punkt widokowy Portela – z którego rozciąga się zapierająca dech w piersiach panorama oraz typowa zabudowa miasteczka – Porto da Cruz; a także Veu da Noiva, czyli „Welon Panny Młodej” – jeden z najpiękniejszych wodospadów Madery, który spada ze skał prosto do oceanu! Zawitamy: w Porto Moniz – miejscowości słynącej z naturalnych wulkanicznych basenów skalnych; w Ribeiro Frio – małej górskiej miejscowości słynącej ze stawów hodowlanych pstrąga tęczowego, otoczonej lasem wawrzynowym (odbędziemy tam krótki spacer lewadą Balcoes!); w Fanal – mistycznym miejscu, gdzie przespacerujemy wśród najstarszych na wyspie drzew lasu wawrzynolistnego; na Calhecie – jednej z dwóch jasnych plaż na Maderze, gdzie odwiedzimy wytwórnię rumu z trzciny cukrowej, z którego przyrządza się najsłynniejszego maderskiego drinka, czyli ponchę; w jednej ze starych fabryk rumu – która nadal działa i to w ten sam sposób nieprzerwanie od 1927 roku – będzie to także niepowtarzalna okazja do spróbowania kolejnego słynnego maderskiego trunku (aguardente); w Wiosce Santana – słynącej z tradycyjnych, charakterystycznych budynków i domków mieszkalnych w kształcie litery „A”; a także przy Cristo Rei – majestatycznym posągu, jednym z najbardziej emblematycznych miejsc wyspy. Wyjazd uświetnią: JEEP SAFARI – czyli przejażdżka na najbardziej niedostępny fragment Madery oraz 3-godzinny rejs katamaranem – bowiem rejs na Maderze to nie tylko czysty relaks, ale także szansa wypatrzenia wielorybów pilotów i delfinów butlonosych w ich naturalnym środowisku. Jeśli dopisze nam szczęście, to być może uda się również zobaczyć żółwie! Atrakcji jest dużo – i wydaje się, że Madera jest świetnym przykładem na to, że każda pora roku może być wiosną. Ale wiosna jesienią, jesień wiosną, a co z latem? Lato oddamy pod opiekę naszemu kochanemu, polskiemu słońcu i kojącym chłód mijającej wiosny słonecznym promieniom! Na poniższe wyjazdy krajowe mamy jeszcze wolne miejsca: Wędrując z Fundacją FLY Jeśli wiosna, to tylko jesienią! Madera jest jak parkiet, na którym góry i ocean tańczą do najgorętszych numerów, a lato, jesień i zima to po prostu wiosna, tylko inaczej zapisana… Także bez zbędnych werbli: tak, uruchomiliśmy zapisy na jesienną wycieczkę na MADERĘ, czyli WYSPĘ WIECZNEJ WIOSNY (02-09.11.2024)! ŚLĄSK OPOLSKI (02–07.06.2024) – obfitość atrakcji, jaką zaoferować może ten region, jest wręcz zadziwiająca. Stanowi on zatem ciekawą alternatywę dla bardziej zatłoczonych przez turystów regionów kraju. Zwiedzimy m.in.: Opole z piękną Starówką i słynnym Amfiteatrem, baśniowy zamek w Mosznie (mający 99 wież i 365 pomieszczeń!), późnobarokowy pałac w Kamieniu Śląskim, renesansowy zamek w Niemodlinie, a także tzw. „Śląski Wawel”, czyli zamek Piastów Śląskich w Brzegu. Całości dopełnią Kalwaria Annogórska, rejs po Odrze, a także Kościół św. Jakuba w Małujowicach, z malowidłami pokrywającymi całe wnętrze świątyni. WOKÓŁ BESKIDÓW – Żywieckie (09–14.06.2024) – tym razem poznamy południowy kraniec województwa śląskiego, w którego sercu leży Kotlina Żywiecka. Kraina ta pełna jest nieoczywistej przyrody, architektonicznych kontrastów i czarujących legend. W naszym programie jest m.in.: Cieszyn, Bielsko-Biała czy Wadowice. Na liście atrakcji nie zabraknie skoczni narciarskich w Szczyrku i Wiśle, „Małego Wawelu” i „Karczmy Rzym” w Suchej Beskidzkiej, Centrum Koronki Koniakowskiej i Centrum Pasterskiego w Koniakowej, a także Jeziora Żywieckiego oraz Góry Żar. GÓRNY ŚLĄSK (23–28.06.2024) – program naszej wycieczki skupia się wokół Katowic, gdzie będziemy mieli naszą bazę. Wycieczka przybliży kulturę tego regionu, poznamy także śląską kuchnię i.. ślůnsko godke. Podczas wyjazdu zwiedzimy Katowice („Szlak moderny”, Spodek, Nikiszowiec oraz Giszowiec, Strefę Kultury i Muzeum Śląskie), ale także osiedle robotnicze Donnersmarcka „Zandka” w Zabrzu, Radiostację Gliwice oraz Chorzów (Park Śląski, Rosarium, Ogród Japoński i Muzeum Hutnictwa). W programie nie może zabraknąć Pałacu Książąt Pszczyńskich w Pszczynie oraz Kopalni Srebra (z podziemną eksploracją i spływem), która uwieńczy klimat Tarnowskich Gór. SĄDECKIE ZE SŁOWACJĄ (06–11.08.2024) – ta niesamowita kraina przez lata zamieszkiwana była przez wiele mniejszości etnicznych, stąd przecinają się tam wpływy i tradycje wielu narodowości i kultur. Region ten jest bowiem bogaty w atrakcje turystyczne, wody mineralne i niepowtarzalną przyrodę. Nasz program jest bogaty w atrakcje, o czym świadczy chociażby 2,5 h spływ Dunajcem, Zamki w Czorsztynie i Niedzicy, czy Ogrody Sensoryczne i Biblijne w Muszynie. Odwiedzimy Krynicę Zdrój (Muzeum Nikifora, Kiepury, muzeum zabawek, deptak, Pijalnię Główną), Szczawnicę (Muzeum Uzdrowiskowe, promenadę, Pieniński Park Narodowy), Nowy Sącz (ruiny zamku Królewskiego, kościół rzymskokatolicki pw. Św. Małgorzaty, Basztę Kowalską, galerię Marii Ritter oraz Miasteczko Galicyjskie), a także Stary Sącz (Ołtarz Papieski i enklawę przyrodnicza „Borowisko”). Zobaczymy Cerkiew w Powroźniku oraz Sądecki Park Etnograficzny. Jeden dzień spędzimy na Słowacji, w zabytkowym mieście Kieżmarku (Kežmarok). Czekają na nas m.in.: Zamek w Kieżmarku, pierwsza słowacka apteka widoki na Tatry z wież zamkowych, Starówka z rynkiem, ratuszem i główną bazyliką, a także drewniany kościół artykularny z XVIII wieku wraz z sąsiednim młodszym kościołem ewangelickim. Wszystkie opisy wycieczek znajdują się również na naszej stronie internetowej www.fundacjafly.pl/turystyka. Serdecznie zapraszamy do naszego biura w Gdyni (ul. Świętojańska 36/2, I piętro, nad Pizzą Hut, wejście obok sklepu Biedronka), gdzie można wziąć darmową broszurkę z krótkim opisem wycieczek, a także wypytywać, dopytywać i podpytywać o wszystko związane z wycieczkami. Bo gdzie byśmy razem nie polecieli - wylądujemy bezpiecznie w Fundacji FLY! Przemysław Daruk

Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo 7 Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Po miesiącu ciężkiej pracy, ofertowania, negocjowania i dogrywania szczegółów, z dumą możemy poinformować, że podpisaliśmy umowy z pierwszymi Partnerami, a tym samym rozpoczynamy nowy rozdział w historii Programu Partnerskiego Fundacji FLY! W każdym następnym numerze naszego miesięcznika „Gdyński IKS” postaramy się publikować spis wszystkich Partnerów, wraz z krótką notką o paru z nich. Wszystkie firmy i oferowane przez nie zniżki będzie można znaleźć również w Katalogu Programu Partnerskiego, nad którym ciągle jeszcze pracujemy i który będziemy na bieżąco aktualizować. Przypominamy, że warunkiem skorzystania ze zniżki na produkty lub usługi naszych Partnerów jest posiadanie ważnej Legitymacji FLY (oraz okazanie jej w danym sklepie czy restauracji). Legitymacja kosztuje 70 zł za pół roku i upoważnia również do zniżek na wyjazdy krajowe oraz zagraniczne organizowane przez Fundację FLY (50 zł zniżki na wyjazdy krajowe oraz 100 zł na wyjazdy zagraniczne). Kawa w cukierni czy ciasto w kawiarni? Wybór nowej fryzury czy naprawa starego komputera? Kuchnie świata w Polsce czy kuchnia polska na świecie? Z całego serca polecamy naszych Partnerów – odwiedzajcie ich i przekonajcie się sami , co przygotowali właśnie dla Was! *** Zapraszamy także do współpracy wszystkie firmy, do których dotarł powyższy artykuł. Uważamy, że Program Partnerski to obopólna korzyść – nasi Seniorzy, Uczniowie i Wolontariusze zyskują zniżki na produkty oraz usługi – Partnerzy zyskują zaś szansę na zdobycie przyjaznych i lojalnych Klientów, a także promocję w naszych środkach przekazu. Zainteresowanych prosimy o kontakt z Koordynatorem Programu Partnerskiego, panią Justyną Miąskowską (tel. 798 179 942, j.miaskowska@ fundacjafly.pl). Warto wspomnieć, że aktywizujemy Seniorki i Seniorów od 2012 roku, a w roku 2023 wyjechało z nami prawie 2500 osób (12 krajów i 120 miast!), zaś na zajęcia w ramach naszego Uniwersytetu Trzeciego Wieku uczęszcza ponad 1000 osób! Prowadzimy też Sklep Charytatywny „Z głębokiej szuflady”, Klub Młodzieżowy, Galerię ART-SENIOR oraz miesięcznik społeczno-kulturalny „Gdyński IKS” (wydawany w nakładzie 10.000 egz.). Przemysław Daruk GASTRONOMIA 1. Bistro BIAŁY MŁYN 10% na całą ofertę obiady / imprezy okolicznościowe / catering ul. Żeromskiego 36 81-198 Kosakowo tel. 508 776 966 [email protected] www.bistrobialymlyn.pl 2. PYRA BAR Gdynia 10% na całą ofertę obiady / imprezy okolicznościowe / catering ul. Skwer Kościuszki 24 81-370 Gdynia tel. 58 624 35 60 [email protected] www.pyrabar.pl 3. DELICJE Gdynia 20% na całą ofertę cukiernia / kawiarnia ul. 10 Lutego 27 81-364 Gdynia tel. 58 620 73 37 [email protected] 4. DOMINO’S Pizza rabat 40% na jedną pizzę / na hasło „FLY40” / w lokalu lub online pizzeria ul. 10 Lutego 16 81-364 Gdynia www.dominospizza.pl 5. Restauracja PORTOWA 10% na całą ofertę restauracja / dania na wagę / imprezy okolicznościowe ul. Świętojańska 17 81-368 Gdynia tel. 694 594 098 [email protected] www.portowarestauracja.pl 6. Bistro KWADRANS 10% na całą ofertę restauracja z kuchnią polską / imprezy okolicznościowe / catering ul. Skwer Kościuszki 20 81-370 Gdynia tel. 58 620 15 92 [email protected] 7. KOFEINA Gdynia 10% na całą ofertę kawiarnia / cukiernia / pub / międzynarodowa kuchnia ul. Abrahama 41z 81-366 Gdynia tel. 799 807 808 [email protected] 8. COFFEE SENS 10% na całą ofertę kawiarnia / cukiernia ul. Świętojańska 56 81-393 Gdynia tel. 571 210 715 9. KOCIOŁEK KONESERA 10% na całą ofertę bar szybkiej obsługi / zupy autorskie / kuchnia niszowa ul. Świętojańska 9 81-368 Gdynia tel. 575 388 594 [email protected] 10. KATE - Coffee&Cake 10% na całą ofertę kawiarnia / cukiernia wegańska / bezglutenowa ul. Armii Krajowej 23/I 81-383 Gdynia tel. 782 121 782 [email protected] www.katecake.pl 11. Bistro U MISIA 15% na całą ofertę restauracja / wyśmienite zupy / pyry z pieca z farszem / desery / kawa ul. Świętojańska 72/2 81-388 Gdynia tel. 502 700 959 12. CAFE KLAPS 10% na całą ofertę pub / restauracja / domowe ciasta / obiady / pierogi / piwo / drinki / inne pyszności ul. Józefa Wybickiego 3/4 81-319 Gdynia tel. 731 148 542 [email protected] 13. TAPAS BARCELONA 15% od poniedziałku do piątku w godzinach 13.00-16.00 bar / restauracja / hiszpańskie tapas i wina Świętojańska 23/2B 81-372 Gdynia tel. 58 500 84 09 [email protected] 14. Cukiernia PĄCZUŚ 5% na całą ofertę produkcja / sprzedaż wyrobów cukierniczych ul. Świętojańska 18 81-372 Gdynia tel. 501 145 047 [email protected] www.paczusgdynia.pl 15. KAAPVINO Gdyński Skład Win i Alkoholi 5% na wszystkie produkty sklep / afrykańskie wino ul. Abrahama 71/8 81-190 Gdynia tel. 539 993 992 [email protected] www.kaapvino.pl 16. The DOCKERS INN 10% na cały asortyment pub ul. Świętojańska 21 81-372 Gdynia tel. 606 106 152 [email protected] ZDROWIE I URODA 17. Zakład Optyczny KAROLINA SZAJNA 10% na cały asortyment sklep optyczny / szkła korekcyjne / oprawki ul. Gniewska 21 box 70 81-047 Gdynia tel. 58 627 90 70 [email protected] 18. NORD OPTYK 10% na cały asortyment sklep optyczny / szkła korekcyjne / oprawki ul. Gniewska 21 box 76 81-047 Gdynia tel. 58 713 29 95 [email protected] www.nordoptyk.pl 19. Optyk OPTY-MAL 15% na cały asortyment salon / gabinet optyczny ul. Świętojańska 36 81-372 Gdynia tel. 58 661 67 32 [email protected] www.opty-mal.pl 20. Salon Kosmetyczny i Perfumeria Gdynia KATARZYNA KIJANKA 15% na wszystkie usługi instytut urody / zabiegi kosmetyczne ul. Abrahama 24 81-366 Gdynia tel. 58 621 64 54 [email protected] 21. Studio ISABELL 10% na wszystkie usługi profesjonalna kosmetologia /makijaż permanentny / manicure / pedicure / depilacja ul. Abrahama 71 Program Partnerski Fundacji FLY Do występów solowych potrzebny jest talent, ale to dobrze zgrany zespół jest w stanie porwać tłumy. Wiemy to, dlatego swojego czasu mieliśmy własny Program Partnerski, skupiający cieszące się naszym zaufaniem oraz godne polecenia firmy w dalszym i bliższym sąsiedztwie Fundacji, które zaoferują zniżkę na swoje produkty lub usługi naszym Seniorkom i Seniorom, Wolontariuszom oraz Uczniom Klubu Młodzieżowego. Podczas pandemii Program nieco podupadł, ale świadomi korzyści płynących z takiej współpracy, postanowiliśmy go reaktywować. 81-390 Gdynia tel. 510 063 942 www.studio-isabell.pl 22. Salon Fryzjerski DUSZA Beauty 15% na wszystkie usługi stylizacja / koloryzacja / pielęgnacja włosów /makijaż permanentny / tatuaż / opalanie natryskowe ul. Świętojańska 63 81-381 Gdynia tel. 451 037 986 [email protected] www.duszabeauty.pl 23. Galeria BURSZTYN Tadeusz Dobkowski 7% na cały asortyment nowoczesna / oryginalna / biżuteria z bursztynu ul. 10 Lutego 33 81-364 Gdynia tel. 732 220 732 [email protected] 24. Jubiler KARDAMO 15% na cały asortyment biżuteria / dodatki ul. Świętojańska 54 81-388 Gdynia tel. 519 715 596 [email protected] www.kardamo.pl 25. CHODŹ TU, ZDROWY SKŁAD 10% na wszystkie produkty sklep / zdrowa żywność / bezglutenowa i klasyczna ul. Świętojańska 9 81-368 Gdynia tel. 537 782 239 [email protected] 26. Centrum Zdrowia LILA MED 10% na fizjoterapię i podologię masaże / lecznicze i relaksacyjne / podologia ul. Chylońska 150 81-007 Gdynia tel. 508 648 584 27. Sklep medyczny SH 3% na skutery elektryczne; 7% na pozostały asortyment; wózki inwalidzkie, zgodnie z zaleceniem lekarskim - za darmo sprzedaż i doradztwo w zakresie: sprzętu rehabilitacyjnego / ortopedycznego / środków pomocniczych ul. Warszawska 38 81-317 Gdynia tel. 603 942 105 [email protected] www.sklepmedycznysh.pl 28. Sklep Medyczny REH-EXPRESS Gdynia 5% na produkty nierefundowane sprzęt rehabilitacyjny / ortopedyczny / środki pomocnicze ul. Abrahama 12 81-352 Gdynia tel. 58 621 71 91 29. Przychodnia i lecznica weterynaryjna ZWIERZYNIEC Gdynia 10% na usługi przychodnia / szpital / gabinet zakaźny / RTG / USG / echo / laboratorium ul. Korzenna 16a 81-587 Gdynia tel. 603 151 581 [email protected] www.lecznicazwierzyniec.pl 30. W ZGODZIE Z NATURĄ 3% na cały asortyment zdrowa żywność / produkty super foods / suplementy diety / naturalne kosmetyki ul. Morska 112A/85 81-222 Gdynia tel. 733 144 214 [email protected] USŁUGI 31. NEXTSERW S.C. 10% na sprzedaż i usługi serwis / sklep komputerowy ul. Gniewska 21 box 61 81-047 Gdynia tel. 511 858 306 [email protected] www.nextserv.pl 32. UNIONTECH Centrum Poligraficzne 10% na usługi kopiowanie / drukowanie / skanowanie / laminowanie / oprawa dokumentów / wizytówki / ulotki / plakaty / foldery / notesy / teczki / papier firmowy / naklejki / pieczątki ul. Szkolna 10 81-364 Gdynia tel. 795 700 555 [email protected] www.pieczatkigdynia.pl 33. Zakład Zegarmistrzowski GERARD BRYLOWSKI 10% na sprzedaż i usługi serwis / sprzedaż zegarków ul. Świętojańska 41 81-372 Gdynia tel. 58 620 88 77 [email protected] 34. Kancelaria Adwokacka BARTŁOMIEJ OWCZAREK 10% na usługi poradnictwo prawne / usługi adwokackie ul. Świętojańska 32/1 81-372 Gdynia tel. 58 620 94 27 [email protected] www.bo-adwokat.pl ROZRYWKA, KULTURA I REKREACJA 35. Centrum U7 Gdynia 40% od poniedziałku do wtorku w godzinach 10.00-20.00 / od środy do piątku w godzinach 10.00-15.00 kręgle i bilard ul. Świętojańska 133 81-381 Gdynia tel. 58 662 27 77 [email protected] www.u7.pl 36. AMAZONIA Sala Zabaw 40% od poniedziałku do czwartku w godzinach 10.00-15.00 najnowocześniejsza sala zabaw w Polsce / dla dzieci ul. Świętojańska 133 81-404 Gdynia tel. 58 506 56 60 [email protected] www.amazonia.gdynia.pl 37. Strefa ZOLTAR Gdynia 20% na Laser Tag & VR największe centrum rozrywki w Gdyni / labirynt LASERTAG / wirtualna rzeczywistość / dla dzieci i młodzieży ul. Wójta Radtkego 36 81-355 Gdynia tel. 505 787 871 [email protected] www.strefazoltar.pl 38. Księgarnia Św. PAWŁA w Gdyni 10% na cały asortyment największa księgarnia katolicka w Trójmieście ul. Armii Krajowej 26 81-372 Gdynia tel. 516 031 747 [email protected] www.ksiegarniaswpawla.pl

8 Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo W lutowym numerze „Gdyńskiego IKS” (nr 121) znalazł się artykuł Basi Miecińskiej pt. „Trudne artystyczne małżeństwo Zofii i Tadeusza Stryjeńskich”. W samym tytule znalazł się błąd, ponieważ mężem Zofii Stryjeńskiej był Karol, a nie Tadeusz, jego ojciec. Pomyłkę zauważył nasz Czytelnik, pan Andrzej Wujtewicz. Wraz z Autorką artykułu serdecznie przepraszamy za omyłkę, a panu Andrzejowi gorąco dziękujemy. Radosław Daruk, Sekretarz Redakcji W lesie umysł odpoczywa, a samotność, kiedy nic i nikt nie zakłóca ciszy, pozwala odczuć na czym tak naprawdę polega życie. Hiszpański filozof Jose Ortega y Gasset, podobnie jak polski pisarz Wiesław Myśliwski, piszą o pobudzającej mocy ciszy i samotności, bo tylko wtedy człowiek jest sobą – „A najlepiej tak w las pójść i niczego nie zbierać, o niczym nie myśleć”. Las ma moc. Spacer po lesie poprawia nasze samopoczucie, obniża poziom kortyzolu – hormonu stresu, może zmniejszyć ryzyko zachorowania na depresję, obniża ciśnienie krwi, a jony ujemne znajdujące się w powietrzu, działają orzeźwiająco. Wzmacnia odporność. Drzewa wydzielają do atmosfery substancje bakteriobójcze i wirusobójcze – fitoncydy odpowiednik antybiotyków wytwarzanych przez liście i korę. Fitoncydy sosny leczą gruźlicę, igły jodły leczą dyfteryt, a dęby zabijają bakterie dyzenterii. W leśnym powietrzu jest mniej chorobotwórczych zarazków niż w miastach. Drzewa produkują tlen i pochłaniają dwutlenek węgla osłabiając efekt cieplarniany. Jedna 60-letnia sosna produkuje w ciągu doby do 1800 litrów tlenu niezbędnego do życia dla trzech osób. Las sosnowy o powierzchni 1ha pochłania od 150- 200 ton dwutlenku węgla. Lasy chronią też przed powodziami, zatrzymując wodę, chronią przed wiatrami, nie dopuszczają do erozji gleb. Mają wpływ na nasze zdrowie, wdychając olejki eteryczne, wydzielane przez drzewa iglaste, Las ma moc. TRójmiejski PaRk kRajobRazowy Las był niegdyś miejscem świętym, domem człowieka. Nie będzie lasów, nie będzie i nas. Jesteśmy integralną częścią natury. Dla poetów las jest magicznym miejscem, w którym człowiek doświadcza tajemnicy życia, uwalnia się od zgiełku świata. Kontakt z naturą nas wycisza i uspokaja, daje wytchnienie. chronimy nasze drogi oddechowe. Szanujmy nasze lasy, chrońmy przed dewastacją, nadmierną wycinką drzew. Mamy szczęście, że tuż obok trójmiejskiej aglomeracji wyrasta las przekształcony w roku 1979 w Trójmiejski Park Krajobrazowy. Ten rozległy kompleks leśny wraz z otuliną chroni przed szkodliwym wpływem przemysłu i jest miejscem wypoczynku. Chronimy przyrodę tworząc parki krajobrazowe. Specyfiką parku przebiegającego wzdłuż granicy Gdyni, Rumii, Redy i Wejherowa jest unikatowa rzeźba terenu, relikty roślin z czasów polodowcowych, mikroklimat. Lasy bukowe i mieszane, dużo potoków o charakterze podgórskim, liczne jeziora oligotroficzne, wiele gatunków roślin górskich i podgórskich. Na terenie Gdyni znajdują się trzy rezerwaty leśne – Kacze Łęgi, Łęg nad Sweliną i rezerwat Cisowa i jeden rezerwat krajobrazowy Kępa Redłowska. Rezerwat Cisowa ukształtowaniem terenu przypomina górski krajobraz. Jest tu duża ilość roślin górsko-podgórskich, 12 roślin znajdujących się na liście zagrożonych i ginących. Trójmiejski Park Krajobrazowy zamieszkują populacje saren, dzików, jeleni, łosi wędrujących. Z mniejszych zwierząt spotyka się zające, dzikie króliki, lisy, borsuki, wydry, kuny, tchórze, łasice, jeże. Liczne gatunki ptaków tym orła bielika, kanie, krogulce, myszołowy i jastrzębie. Na łąkach i torfowiskach bociana czarnego, żurawie, a wśród drzew sowy, puszczyki, włochatki i uszatki. W otulinie parku koło Bojana znajdują się liczne kolonie lęgowe mew. Żyje tu również kilka gatunków płazów i gadów. W strefie przymiejskiej obowiązuje ograniczenie polowań, co pozwala zwierzętom swobodnie poruszać się po parku, a ponadto liczne wzgórza są naturalnym schronieniem dla zwierząt. Niestety istnieją liczne zagrożenia – zaśmiecanie, wycinanie lasu tak widoczne w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym w ostatnich latach. Emisja zanieczyszczeń powietrza na skutek działań Eko Doliny zajmującej się utylizacją odpadów. Źle umiejscowiona na wysokości 200 metrów n.p.m. stanowi zagrożenie dla zdrowia mieszkańców Łężyc, Rumii i Gdyni, a także zwierząt i roślin. Wycinka drzew w tym rejonie ułatwia emisję gazów wysypiskowych, co było bardzo odczuwalne w ostatnich miesiącach zwłaszcza w rejonie Pustek Cisowskich, dzielnicy posiadającej niegdyś wyjątkowy mikroklimat. Zdewastowane zostały trasy spacerowe przez ciężki transport na skutek wywózki drewna. Las jest pulsującym życiem, przestanie nim być, jeżeli pozwolimy na dalszą degradację. W dzisiejszym świecie cisza to luksus, las zapewnia nam spokój, chroni przed zgiełkiem i daje poczucie wewnętrznej równowagi. Jolanta Krause SproStowanie i podziękowanie Fot. @gettysignature

Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo 9 Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Nie pamiętamy, w którym momencie do naszych rąk trafił pierwszy multimedialny telefon łączący w sobie funkcje telefonu komórkowego i przenośnego komputera. Mgła niepamięci spowija moment, w którym porzuciliśmy książkę, zastępując ją smartfonem generującym nowe możliwości i uzależniającym jak alkohol. Kiedy multimedialny przedmiot elektroniczny wkraczał na rynek, wzbudził niekłamany zachwyt oceanem informacji i obrazami pulsującymi światłem w kolorach dotychczas niespotykanych. Oszołomieni jego czarem ludzie nie zauważyli, że rzecz owa - krok po kroku - zaczęła zmieniać ich zachowanie i przyzwyczajenia. Prawie nikt nie dostrzegł czającego się w nim zagrożenia. Smartfon szedł po zwycięstwo nad naszymi umysłami jeszcze przed pandemią, która okazała się momentem zwrotnym dla harmonogramu oraz jakości dnia i nocy ludzi zamkniętych w domach. Praca i nauka online przy pomocy komputera (laptopa) wyalienowała człowieka z naturalnych relacji i stała się doskonałym pretekstem do częstego zaglądania w teksty publikowane przez media, w tym społecznościowe, oraz odwracania uwagi od meritum. Tego rodzaju interludia, wyłączające z rytmu pracy czy nauki, były przenoszone w inne miejsca mieszkania właśnie za pomocą niewielkiego, przenośnego urządzenia wyposażonego w łączność z siecią. Interakcje w mediach społecznościowych, odznaczające się sztucznością i brakiem spontaniczności, przypadły do gustu ze względu na możliwość ukrycia kompleksów i całego wachlarza cech niepożądanych, z wizerunkiem twarzy i sylwetki włącznie. W wielu przypadkach hojnie nagradzany w sieci efekt aureoli - polegający na rodzeniu się sympatii u potencjalnego odbiorcy z powodu posiadania pięknych rysów twarzy - w życiu by nie zaistniał. Miła euforia odbiorców publikowanych w mediach społecznościowych treści okazała się miodem lejącym się na serca użytkowników. Dodajmy - całkowicie sztucznym. Refleksja nad kierunkiem, w którym zaczął zmierzać wyposażony w smartfon homo sapiens, zrodziła się, gdy w tych samych mediach społecznościowych, mających światowy zasięg, zaczęły pojawiać się fotografie osób siedzących przy rodzinnym stole z nosem tkwiącym w szklanym ekranie. Smartfon, który dzięki swoim rozmiarom, stał się przedmiotem wygodnym do obsługi, został wyprowadzony na ulice miast i wsi. Telefonują kierowcy aut, matka, która wioząc w wózku dziecko, nie odrywa oczu od ekranu nawet wtedy, gdy przechodzi przez ulicę oraz niemal większość pasażerów pociągu, czytających niegdyś dla zabicia czasu, książki. Łatwy i częsty dostęp do telefonu z funkcją komputera wygenerował zjawisko uzależnienia, które nazwano fonoholizmem. Nieustanne sprawdzanie urządzenia, trzymanie go w pobliżu, Fot. pixabay Wróg W tWoim domu zaniedbywanie relacji między członkami rodziny, eskalacja konfliktów domowych przez osoby nierozstające się z telefonem, częste robienie selfie i publikowanie ich w mediach społecznościowych, odczuwanie dyskomfortu psychicznego, gdy telefon nie jest w pobliżu, uwagi osób z bliskiego otoczenia, które zauważyły, że zbyt dużo wolnego czasu poświęca się na treści zamieszczane w smartfonie, to pierwsze sygnały nałogu, z którym trzeba walczyć. Uzależnienie dzieci od smartfonu następuje szybciej ze względu na współczesny rodzaj komunikacji, która odbywa się niemal wyłącznie przez telefon, udział w mediach społecznościowych i wielopoziomowe, nierzadko agresywne gry komputerowe o niskim potencjale intelektualnym. Wręczenie dziecku smartfonu powinno być poprzedzone refleksją zrodzoną z wiedzy na temat uszkodzeń mózgu, wywołanych przez permanentne użytkowanie cudownego elektronicznego wynalazku. Naukowcy z uniwersytetu w Heidelbergu, którzy przebadali za pomocą rezonansu magnetycznego kilkadziesiąt osób dotkniętych fonoholizmem, dostrzegli u badanych zmiany w kształcie i rozmiarze mózgu. W korze skroniowej oraz w hipokampie ujrzeli ubytki istoty szarej podobne do tych, które występują u ludzi dotkniętych alkoholizmem czy narkomanią. Zaawansowanego fonoholizmu nie uleczy szczera rozmowa. Konieczna jest terapia behawioralna. Wprowadzenie limitów korzystania ze smartfonu u dorosłych i dzieci. Zainicjowanie przerw w korzystaniu z urządzenia może zrodzić terapeutyczny sukces, pod warunkiem, że dziecko zostanie zajęte rozrywkami stymulującymi jego rozwój psychiczny i fizyczny. Sonia Langowska

10 Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Zrządzenie Imprezę urodzinową (huczną) miałem w sobotę. Dzisiaj jest poniedziałek i jeszcze boli mnie głowa. A nie powinna, bo właśnie dzisiaj w poniedziałek 10 października jest mój wyjątkowy dzień – kończę 40 lat! Niestety, ten dzień nie zapowiada się inaczej od dni biegnących wraz ze mną od lat. Zbliża się siódma. Jeszcze trochę poleniuchuję, powiercę się w łóżku, włączę jak zwykle radio stojące obok na stoliku nocnym… W końcu wstaję. Idę do łazienki, siusiu, zęby, golenie… Moja żona jest już na nogach dużo wcześniej. Słyszę, jak przygotowuje śniadanie dla nas wszystkich. Słyszę, jak krzątają się dzieci w swoich pokojach. Oni wszyscy wyjdą z domu przed ósmą. Ja zasiądę do śniadania sam. Po dzieciach pozostanie tylko zapach kakao w niedopitych kubkach. Mam dwóch synów, jeden od drugiego jest starszy o cztery lata i chodzi do szóstej klasy. Zjadam śniadanie, jem dwie kromki chleba z twarożkiem i łyżeczką dżemu. Wypijam herbatę z plasterkiem cytryny osłodzoną łyżką miodu. Jestem krawcem. Moja pracownia mieści się kilka przecznic od mojego bloku, w którym na siódmym piętrze zajmujemy w czwórkę prawie pięćdziesięciu metrowe mieszkanie. Jak na czasy komuny, w tym M4 jesteśmy w miarę dobrze urządzoną rodziną. Również moja pracownia ma coraz lepszą renomę. Zatrudniam w niej trzech czeladników i czterech uczniów o różnym czasie stażu. Z reguły szyjemy ubiory dla panów: garnitury, smokingi, fraki, jak i wszelkiego rodzaju okrycia wierzchnie. Nieraz z mojej pracowni wychodzą również kostiumy i płaszczyki dla pań. Zawsze, kiedy wchodzę do zakładu około godziny dziewiątej, zastaję już pracownię w pełnym rozruchu. Tylko otworzę drzwi, już czuję ten „krawiecki” zapach, zapach specyficzny. Lubię go, to zapach przypalonych żelazkiem lnianych zaparzaczek, prasowanych wełnianych materiałów wyciągniętych z naftalinowych szaf, zapach odświeżanych garniturów wnoszących do naszej pracowni życie ich właścicieli, zapach potu pracowników. Lubię moją pracownię, lubię ten rytm, w którym wszyscy zasuwamy od rana, do późnego wieczora. Krawcy nigdy nie mieli uregulowanego czasu pracy. Jeżeli mogli w tygodniu zrobić jeszcze jedną „sztukę” więcej i dostać za nią dodatkową zapłatę, to czynili. Tak jest i zawsze było, we wszystkich prywatnych zakładach i dlatego między innymi „prywaciarzom” żyło się dostatniej. Dzisiejszego dnia, w poniedziałek 10 października jestem już „wystrychnięty” (Cóżeś się dzisiaj tak wystrychnął? – częste powiedzenie mojej żony) w garnitur dwurzędowy z dwoma rozporkami po bokach. Uszyłem go sobie z czystej wełny w kratkę, tzw. Prince de Gelles. Pod nim mam niebieską koszulę (niebieską jak moje oczy), wiśniowy krawat i brązowe buty na nogach. W kieszonce piersiowej z artystyczną nonszalancją włożona (to też trzeba umieć!) poszetka w kolorze bliskim deseniowi krawata. Z reguły, tak „wystrychnięty” chodzę do pracy. Podobnież znajomi mówią o mnie, że jestem dewotem elegancji. Jem spokojnie śniadanie, gdy nagle, przerywając domową ciszę z przedpokoju dochodzi alarmowy dzwonek telefonu. Zrywam się od stołu. – Szefie, musi pan natychmiast przyjść! Pani Szczudlarska przyniosła z powrotem płaszcz, który szyliśmy jej miesiąc temu. Awanturuje się. Chce widzieć się z panem. Niech pan szybko przyjdzie! Nie kończę śniadania, w pośpiechu wpycham do mojej wysłużonej aktówki przygotowany pojemnik z kanapkami i, nie czekając na windę, zbiegam pędem po schodach z ósmego piętra. Nie wiedzieć kiedy, znajduję się na skrzyżowaniu ulic 10 Lutego z Władysława IV. Już chcę przeciąć ulicę 10 Lutego, ale zatrzymuje mnie czerwone światło. Żeby być prędzej w pracowni, postanawiam zmienić kierunek Zrządzenie Część I Opowiadanie dedykuję Anicie Fitzermann mojej najpiękniejszej koleżance z klasy 6B, która w latach pięćdziesiątych wyjechała najprawdopodobniej do Izraela. i zdążam na drugą stronę ulicy Władysława IV. Przebiegam ją, ale znowu ulicą 10 Lutego rusza potok aut i zatrzymuje mnie czerwone światło. I nagle… coś we mnie pęka. Coś się ze mną dzieje. – Człowieku, stop! Dzisiaj są twoje czterdzieste urodziny! Rozejrzyj się dookoła, zobacz, jaki piękny poranek! Jak śmieje się do ciebie październikowe słońce! Gdzie pędzisz? Kim jest dla ciebie ta głupia baba, która od początku nie wiedziała czego chce? Ten płaszcz, najpierw skroiłeś luźny, bez wcięć, bo tak chciała. Potem go dopasowałeś, bo zmieniła zdanie w trakcie przymiarki. Teraz znowu krzyczy, że jest zbyt dopasowany. Człowieku, pieprz tę babę! Dzisiaj masz urodziny! Październik w prezencie daje Ci piękny słoneczny dzień!

Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo 11 Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Rzeka ludzi popłynęła na drugą stronę ulicy 10 Lutego. Nie poszedłem w kierunku mojej pracowni. Skierowałem się prosto nad morze. Gdynia jest pięknym miastem. Tak mówią o niej nie tylko jej mieszkańcy. Wśród śpieszących się gdzieś przechodniów, przecinając ulicę Świętojańską, skierowałem się w stronę Skweru Kościuszki. Tutaj, mimo wczesnej pory, ludzie już zasiadywali okolone krzewami ławki. Niektórzy czytali prasę, inni wystawiali twarze w kierunku październikowych promieni. W pobliżu nich, ćwierkały rozrabiające wróble. Wyjątkowo ładny dzień… – pomyślałem, kierując się w stronę topolowej alei, którą złocieniami zdążyła już przyprószyć śpiesząca się jesień. W topolowych liściach figlowały promyki słońca. Napawałem, napawałem oczy, tym cudownym objawieniem jesieni. Znalazłem się w świecie, o którym zapomniałem, że istnieje, którego już od dawna nie dostrzegałem. Nieraz o istnieniu tego kolorowego świata, przypominały mi materiały. Te, na jesienne marynarki, kurtki, czy płaszcze. Te, wytwarzane na szkockich wyspach w manufakturowych warsztatach zgrzebne Harris Tweedy, te angielskie „Pure New Wool” krepy, czy miękkie flanele… – Zapewne właśnie w takie, październikowe dni – wzorując się na kolorach lasów, pól, łąk, parków – styliści ten koloryt potem przenoszą na materiały – z których, my krawcy, mozolnie wyczarowywać będziemy jesienne kreacje… Szedłem wciąż w stronę morza. Moje nozdrza coraz mocniej drażnił jego zapach. Już je z oddali widziałem; spokojne, lekko otulone bryzą, było w pobliżu, tuż, tuż. Akurat mijałem Kompleks Wojskowy i Muzeum Marynarki Wojennej. Wokół krzątali się żołnierze, marynarze w płóciennych białych bluzach miękkimi, tanecznymi ruchami, jakby lewitując nad ziemią, zgrabiali spadające z drzew kolory. Wszystko to przypominało scenę z opery. Urzeczony widokiem, mógłbym przysiąc, że słyszałem jesienne akordy Vivaldiego, w takt, których poruszali się marynarze, spadały liście z drzew, igrały wśród gałęzi, wśród brązów i złocieni promienie słońca. W końcu znalazłem się na bulwarze. Idąc, trzeba było się dobrze wsłuchiwać, by usłyszeć fale, które nie wiedzieć skąd się biorąc, delikatnie muskały przybrzeżne głazy. W oddali szarobłękitna tafla morza była niema. Tylko głośne skrzeki mew i rybitw przerywały ciszę. Dwa łabędzie – zapewne parka – pływały z gracją, z dostojeństwem w pobliżu falochronowych głazów. Bulwar był jeszcze pustawy. Od czasu do czasu ktoś przejechał na rowerze, ktoś w dresie biegł swoim tempem, minąłem dwóch człapiących emerytów. Idąc tak wzdłuż bulwaru, dojrzałem w oddali czyjąś sylwetkę, wokół której rozwrzeszczana chmara ptaków, walczyła o kawałki rzucanego nad wodę pokarmu. W tamtą stronę zaczęły płynąć łabędzie, w tamtą stronę szedłem i ja, niosąc w sobie radosny spokój, odbijany od tafli morza. Była to kobieta, właściwie dziewczyna, licealistka? Zbliżałem się do niej, oceniając, kto zacz. Miała na głowie śmiesznie przekrzywiony czerwony berecik, spod którego wystawały dwa jasne kitki. „Pipi Langstrump” – one teraz, po tym filmie dla dzieci, próbują wszystkie być nią, niezależnie od wieku – dodałem w myślach, przypatrując się dokładniej sylwetce dziewczyny. Ubrana była w malinową pikowaną kurteczkę z madery, całą zadrukowaną napisami w języku angielskim, i niebieskie dżinsy. Niebieskie jak jej oczy, które na chwilę oderwała od morza, od rozkrzyczanych mew. Jej spojrzenie najpierw bojaźliwe, potem przenikliwe, w końcu figlarne, taksowało mnie „od stóp do głów”. W pobliżu niej na szerokim betonowym falochronie leżała brązowa teczka, upstrzona masą lśniących w słońcu klamerek, suwaków, ozdobnych skuwek. Zapewne pełna książek – pomyślałem. Obok teczki, oparta o ścianę falochronu, stała długa, czarna tuba ze zwisającym płóciennym paskiem. Dziewczyna rzucała już ostatnie kawałki chleba rozkrzyczanym ptakom. – Mogę… przystanąć, popatrzeć? – Zapytałem, mimo, że już stałem i przyglądałem się z ciekawością i jej, i ptakom walczącym w powietrzu o kawałki rzucanego chleba. – Są niesamowicie sprytne – nie odpowiadając na moje pytanie, stwierdziła dziewczyna. Walczą o byt, bardziej zaciekle od nas, ludzi – dodała. – Dziewczyno, cóż ty możesz wiedzieć o walce o byt? – uśmiechając się, zapewne głupawo, ledwie utrzymałem tę myśl w sobie. Ona dalej nie spuszczała ze mnie oczu, świdrując mnie jeszcze dogłębniej, przenikliwiej, i… coraz bardziej zuchwale? – Przypłynęły łabędzie – powiedziałem jakoś tak bezmyślnie – ot, po prostu, by cokolwiek powiedzieć, bo, łabędzie miały jeszcze kawałek drogi do przebycia w pobliże nas. – Płyną tak dostojnie. Wyglądają, jak… pan. Pan też jest taki gładziutki, elegancki, ubrany… jak do teatru. Skąd się pan tu znalazł, w tym porannym, nadmorskim krajobrazie? – Prezes? – Ostatnie słowo ledwie musnęło moje uszy, wypowiedziała je jakby z ironią, i chyba tak – by nie być pewną, czy je usłyszę. – Przepraszam, ale… – Wiem, wiem, po ubiorze widać, że jest pan prezesem jakiejś firmy, albo banku, albo może… mecenas! Jest pan adwokatem? – przerwała mi moje zakłopotanie związane ze znalezieniem sensownej odpowiedzi. – Nie, ale… ja… – No, dobrze, mnie to pójdzie chyba szybciej. Jestem w klasie maturalnej Liceum Plastycznego. Tu, niedaleko jest moja szkoła. Zna pan Orłowo, Trójmiasto? Wygląda pan jak nietutejszy, ale… ładnie, ze smakiem. Kiedyś będę tworzyła takich faciów jak pan. To znaczy ich ubrania, ich wizerunki. W panu, w pana ubiorze jest harmonijna elegancja… i, dobroć… i, bezpieczeństwo. Jest pan dobry? Bezpieczny? Można na panu polegać? – zaśmiała się całą bielą ładnych zębów. Janusz Krawiec Wiśniewski Ciąg dalszy w kolejnym numerze.

12 Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Wielkanoc, która wypada w tych dniach, to święto traktowane bardzo symbolicznie i zwraca naszą uwagę na świętowanie odradzającego się życia. Idąc za symboliką tego święta można dojść do bardzo ciekawych wniosków. Wiosenne święta, to czas przejścia, czas transformacji, zmiana czasu, zmiana pór roku, zmiana krajobrazu za oknem, zmiana tego co w nas w środku. To co było wczoraj przestaje być aktualne. Tak, jak w naszym życiu, kończy się czas odrętwienia, zimowej stałości, ciemności i zimna. Zaczynają dziać się cuda – teraz w tej chwili, jeden dzień, jedna noc wszystko odmienia. Z małego jajka rodzi się życie, a na grządce z nasion kiełkują rośliny. Z chwili na chwilę widzimy zmiany dookoła nas, życie toczy się, czy tego chcemy czy nie. Trochę obok nas, a trochę w naszym wnętrzu, stawiając nam pytanie zasadnicze – co z tej lekcji biorę dla siebie? Czy wprowadzam zmiany w swoim życiu? Czy jestem otwarty na zmiany, czy też blokuję wszystko, co nowe, kiedy przychodzi do mnie? Czy zauważam zmiany w moim życiu, zachowaniu, odczuwaniu? Jak mi z tym jest? Czas świąt był zawsze czasem świętym, a samą instytucję Świąt wymyślono z jakiegoś powodu. Powodem tym jest zatrzymanie. Wszyscy potrzebujemy zatrzymania, które oderwie nas od ciągłej gonitwy, od galopady myśli, od codzienności. Ważne, aby ten czas pozwolił nam się zatrzymać i zastanowić dokąd zmierzam, czego pragnę od życia, kim jestem dla siebie? Pędząc codziennie po autostradzie zdarzeń, często gubimy to, co najcenniejsze – nasze życie, dobre emocje, uważność, wdzięczność. Zapominamy, na czym naprawdę nam zależy, gubimy priorytety, brak nam równowagi i harmonii. Zatem nadchodzące świąteczno-wiosenne dni warto przeżyć świadomie, zatrzymując się, aby mieć czas na rozmowy z bliskimi. W życiu jest tak jak w pociągu, ludzie wsiadają, inni wysiadają, niektórzy jadą z nami przez dłuższy czas, inni przez krótszy. Jedni wysiądą już na zawsze i dopiero po ich stracie, zauważymy, jaką wartość wnosili swoją obecnością. Wszyscy jesteśmy w podróży zwanej życiem. Najważniejsze, aby być w zgodzie ze swym sercem, słuchać jego głosu i nieść innym dobro i miłość, uważność i uznanie. Ważna jest też refleksja: czego ja tak naprawdę najbardziej pragnę w życiu? Każdą zmianę w naszym życie można porównać do przejścia przez kolejne drzwi – od momentu narodzin aż po kres życia. Narodziny to przejście przez wielkie wrota i ogromna zmiana; od tamtej pory przeszliśmy przez wiele drzwi. Przychodzimy na świat wyposażeni we wszystko, czego potrzebujemy, aby żyć w obfitości i bogactwie. Posiadamy całą mądrość i wiedzę, której potrzebujemy, mamy zdolności i talenty, a życie jest obok, aby nas wspierać i opiekować się nami. Warto wierzyć, że tak jak te drzwi nieustannie się zamykają i otwierają, to jeśli skupiamy się na sobie i będziemy ufać, że wszystko co przychodzi jest dobre, to przejście przez każde drzwi będzie dla nas ważną lekcją i czegoś ważnego mamy się z niej nauczyć i to jest po prostu początek nowej przygody. Zaufaj, że zmiany są dobre, te zmiany pomagają nam rosnąć do Życia – tak jak drzewa i kwiaty. Dzisiaj jest nowy dzień, ZATRZYMAJ SIĘ NA CHWILĘ. Bo właśnie po to jest ten piękny, nowy, wiosenny czas... Małgorzata Aszyk, psycholog Przewrotna i zabawna opowieść o sile sprawczej kobiet. O afrodyzjaku, jakim jest władza i sile napędowej, jaką jest żądza. A także o korupcji, politycznych ustawkach i rodzinnych powiązaniach. Grupa kobiet próbuje przeforsować swojego kandydata na wysokie stanowisko w mieście. Niestety, ktoś pomyślał o tym pierwszy i fotel dyrektora banku jest już z góry obsadzony. Zdeterminowane bohaterki spróbują wszelkich środków, by osiągnąć swój cel. Czy im się uda? Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Babicki Scenografia: Marek Braun Kostiumy: Hanna Szymczak Światło: Marek Perkowski Muzyka: Marek Kuczyński Choreografia: Katarzyna Migała Asystent reżysera: Maciej Wizner Współpraca scenograficzna: Zuzanna Kubicz Premiera: 20.04.2024 na Dużej Scenie Obsada: LITERAT: Dariusz Szymaniak GRZMOTNICKI, burmistrz miasta: Piotr Michalski KATARZYNA, jego żona: Elżbieta Mrozińska SABINA, ich córka: Agnieszka Bała FELIKS, mąż Sabiny, profesor, także muzyk: Maciej Wizner DMUCHALSKI, doktor: Bogdan Smagacki KAMILLA, jego żona: Dorota Lulka Wiosenny czas zmian Teatr Miejski im. W. Gombrowicza w Gdyni zaprasza Michał Bałucki NIEWOLNICE Z PIPIDÓWKI FILATYŃSKI, także muzyk: Rafał Kowal AURELIA, jego żona: Beata Buczek - Żarnecka WANDA OLECKA: Monika Babicka MILICZ KAROL: Szymon Sędrowski DYKTALSKA: Olga Barbara Długońska PIETRZYKOWSKA: Weronika Nawieśniak FEINSTRICH: Martyna Matoliniec SATURNIN, dziennikarz: Mariusz Żarnecki HRABINA, NASTUSIA służąca: Marta Kadłub WALUŚ, służący, także muzyk: Maciej Sykała SZEF ORKIESTRY: Krzysztof Berendt W scenariuszu wykorzystano fragmenty opowiadań Michała Bałuckiego „Karykatury” i „Pan Burmistrz z Pipidówki” oraz opracowany tekst sztuki „Niewolnice z Pipidówki”. Marzena Szymik-Mackiewicz

Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo 13 Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Statkiem po trawie, do elbląga prawie... termiN: 08-05-2024 Kanał Elbląski łączący kilka mazurskich jezior z Zalewem Wiślanym. Jest cudem myśli hydrotechnicznej sprzed 150 lat. Nie ma drugiego takiego w Europie. Jego oryginalność i wyjątkowość polega na pokonywaniu stumetrowej różnicy poziomów wody przy pomocy systemu śluz i pochylni. Kanał pierwotnie służył do transportu płodów rolnych, drewna i artykułów przemysłowych. W czasie rejsu statkiem pokonujemy trzy pochylnie, gdzie statek jest wyciągany z wody i po szynach zjeżdża w dół. Tu jednostka zawraca i tym razem pod górę pokonuje trasę powrotną. Bistro Ślimaka – prelekcja i degustacja regionalnych potraw ze ślimaka (z Ministerialnej Listy Produktów Regionalnych Warmii i Mazur), możliwość zakupu cud-kosmetyków ze ślimaczego śluzu. Elbląg – to jedno z najstarszych miast w Polsce. Oficjalna data jego powstania miasta to rok 1237. Szybko stał się centrum handlowym Prus, istotną częścią Hanzy i do momentu rozkwitu Gdańska – najważniejszym portem morskim rodzącego się Państwa Krzyżackiego. W mieście osiedlali się kupcy z całej Europy – Szkoci, Francuzi czy Holendrzy. Od 1466 roku aż do I rozbioru Polski, Elbląg pozostawał w granicach Królestwa Polskiego i należał do najważniejszych jego miast. II wojna światowa położyła kres jego świetności. Stare Miasto w Elblągu to obecnie miejsce starcia historii ze współczesnością. Proces jego odbudowy wciąż trwa. W Elblągu zwiedzimy nowoczesne i bogato wyposażone Muzeum Archeologiczno–Historyczne, odbędziemy spacer z przewodnikiem po mieście, planujemy też dla uczestników czas wolny. CeNa bez legitymacji FlY: 235,00 zł CeNa z legitymacją FlY: 225,00 zł perłY koCiewia termiN: 21-05-2024 Miasto Pelplin nierozerwalnie związane jest z zakonem Cystersów, przybyłych tu w roku 1274. Od tego czasu miejsce to rozrasta się i rozwija wokół budowli cysterskich. Katedra i zespół pocysterski z XIII–XIV wieku to bezcenny przejaw architektury gotyckiej. We wnętrzu obejrzeć można m. in. obraz Hermana Hanna „Koronacja NMP”. Pochodzi z roku 1623 i posiada wielką wartość historyczną. Godne uwagi są także organy oraz 22 ołtarze, w tym główny, który jest najwyższym w kraju. W relikwiarzu znajdują się szczątki wielu świętych i męczenników. Muzeum Diecezjalne przechowuje setki cennych inkunabułów. Prawdziwą perłą jest, jedyny w Polsce, wolumin Biblii Gutenberga. Tutejsza galeria sztuki prezentuje wybitne dzieła malarstwa i rzeźby gotyckiej oraz arcydzieła sprzętu i szat liturgicznych. Zamek w Gniewie to najpotężniejsza twierdza Zakonu Krzyżackiego na lewym brzegu Wisły, zbudowana na przełomie XIII i XIV wieku, jako siedziba konwentu i komtura. Za czasów państwa polskiego w obiekcie urzędował starosta. Był nim między innymi przyszły król Polski Jan Sobieski, a po nim zamkiem zarządzała jego żona, Maria Kazimiera. Organizowane tu obecnie zajęcia edukacyjne, inscenizacje historyczne oraz turnieje rycerskie sprawiły, że zamek gniewski uznawany jest za jeden z głównych ośrodków upowszechniania historii w Polsce. W skład kompleksu zamkowego wchodzi Pałac Marysieńki, zbudowany przez Jana Sobieskiego na specjalne życzenie żony. Obecnie mieści się w nim hotel. Grodzisko Owidz jest pozostałością po średniowiecznej osadzie, która istniała tu na początku XI wieku, za rządów Bolesława Chrobrego. Jego dawni mieszkańcy trudnili się uprawą roli, hodowlą, rybołówstwem, myślistwem. Zajmowali się też kowalstwem, garncarstwem, szewstwem, włókiennictwem i handlem. Obecny gród jest rekonstrukcją dawnej budowli. Prowadzony jest przez pasjonatów średniowiecza, którzy zarażają turystów tematyką historyczną. Podczas zwiedzania poznamy budowę średniowiecznego grodu, życie codzienne i obyczaje jego mieszkańców. Zwiedzimy także unikatowe Muzeum Mitów Słowiańskich. Na koniec posilimy się kiełbaskami upieczonymi na ognisku. CeNa bez legitymacji FlY: 220,00 zł CeNa z legitymacją FlY: 210,00 zł oSobliwośCi Żuław gdańSkiCh termiN: 23-05-2024 Elektrownia w Straszynie została uruchomiona w październiku 1910 roku jako pierwsza siłownia na rzece Raduni. Inwestycja powstała w celu zapobiegania wiosennym powodziom zagrażającym gdańskim przedpolom. Do dziś pracują w pełni sprawne hydrozespoły stanowiące pierwotne wyposażenie obiektu. Zbiornik elektrowni, zwany jeziorem Goszyńskim lub Straszyńskim, był dawniej atrakcyjnym miejscem wypoczynkoworekreacyjnym. Po wybudowaniu tu ujęcia wody pitnej dla Gdańska, został zamknięty dla turystyki i rekreacji. Pruszcz Gdański to miasto liczące ponad 30 tysięcy osób. Jest ono gospodarczą i kulturalną stolicą liczącego niemalże 100 tysięcy mieszkańców powiatu gdańskiego. Rekonstrukcja Faktorii Handlowej i Międzynarodowego Szlaku Bursztynowego z okresu wpływów rzymskich w Pruszczu Gdańskim jest wyjątkowym przedsięwzięciem Wycieczki jednodnioWe dla SenioróW pomorze – moje miejsce na ziemi Fundacja FLY serdecznie zaprasza Seniorów – nie tylko Gdyni – na ciekawe wycieczki jednodniowe. Poniżej przedstawiamy część oferty przygotowanej na ten rok – jedenaście wycieczek. Zaplanowaliśmy jeszcze 9 wycieczek i one na pewno się odbędą. Wystąpiliśmy do Urzędu Miasta o dofinansowanie, jednak decyzję w tej sprawie otrzymamy z dużym opóźnieniem – prawdopodobnie pod koniec czerwca. Dofinansowanie pozwoli zrealizować je przy niższym koszcie dla uczestników, ale bez dofinansowania także się odbędą. ZapiSY Na wYCieCZki ruSZYłY 25 marCa. Druga tura zapisów, na pozostałe 9 wycieczek pod koniec czerwca. Zapraszamy do biura Fundacji do Gdyni, ul. Świętojańska 36/2, od poniedziałku do piątku od 8.30 do 15.30. Poniżej przedstawiamy program naszych wycieczek. turystyczno-archeologicznym w skali całego kraju. W skład Faktorii wchodzą: Chata Wodza – ekspozycja muzealna, Hala Targowa – miejsce spotkań z żywą archeologią, rekonstrukcje Chaty Bursztyniarza i Chaty Kowala. Całość stanowi miejsce połączenia nowych technologii z bogactwem zabytków archeologicznych i pięknem bursztynowych eksponatów. Można tu dowiedzieć się o życiu sprzed niemal 2 tysięcy lat. Wycieczka po Żuławach Gdańskich: – Wróblewo – kościół nad Radunią (szachulcowy z 1593 roku), – Trutnowy – kościół z XIV wieku (wewnątrz), dom podcieniowy z 1720 roku, – Steblewo – ruiny kościoła z XIV wieku, – Cedry Wielkie – kościół z XIV wieku, – Miłocin – dom podcieniowy z 1731 roku (wewnątrz), ruiny kościoła z XIV wieku i cmentarza, – Wocławy – ruiny kościoła z XIV wieku, – Wiślina – zabytkowa brama – dzwonnica z 1792 roku, – Mokry Dwór – Zagroda „U młynarza” – wiatrak poltrak z 1903 roku (największy tego typu w Polsce, sprawny), ognisko, kiełbaski. CeNa bez legitymacji FlY: 175,00 zł CeNa z legitymacją FlY: 165,00 zł w harmoNii Z kaSZubSką prZYrodą termiN: 09-07-2024 Często wracamy wspomnieniami do beztroskiego dzieciństwa, czasu, kiedy życie płynęło wolniej. Dalibyśmy wiele aby tam powrócić choć na chwilę… Co prawda, podróży w czasie jeszcze nie oferujemy (chociaż jeśli tylko pojawi się możliwość, chętnie podejmiemy się organizacji), mamy jednak sprawdzony sposób na ukojenie zmysłów wśród niezwykłej harmonii osobliwej przyrody. Zapraszamy na teren Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, gdzie zachwycimy się niepowtarzalną roślinnością, licznymi rzekami oraz strugami, które w połączeniu ze wzgórzami oraz polodowcowymi jeziorami tworzą „Kaszubską Szwajcarię”. Na trasie wycieczki zwiedzimy: Kaszubski Uniwersytet Ludowy w Wieżycy. Uczestnicy wezmą udział w spotkaniu, przy ciastku i kawie, które przybliży osobliwości przyrodnicze i krajobrazowe regionu Kaszub.

14 Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo Ogród Botaniczny w Gołubiu. Na przestrzeni lat zgromadzono tu tysiące gatunków roślin. Podzielono je na pięć działów: roślin leczniczych, ozdobnych, ekologiczny, arboretum i zadrzewienia. Część Ogrodu stanowi naturalna łąka, gdzie między innymi znajdują się gatunki roślin zagrożonych i chronionych w Polsce. Patronat nad całością sprawują botanicy z Uniwersytetu Gdańskiego. W 2007 roku TVP 3, Radio Gdańsk i gazeta Dziennik Bałtycki przyznały Ogrodowi certyfikat za najpiękniejsze miejsce w regionie. Podczas zwiedzania z przewodnikiem można zgłębić wiedzę na temat przyrody, ekologii, a także otrzymać porady odnośnie uprawy i pielęgnacji roślin. Stadnina Koni „Kolano” to miejsce położone w niezwykle urokliwym zakątku Szwajcarii Kaszubskiej. Ze wzgórza, na którym się znajduje, rozpościera się przepiękny widok na okoliczne Jezioro Ostrzyckie. Zamieszkuje tu około pięćdziesiąt koni różnych ras, przystosowanych do jazdy konnej na każdym stopniu zaawansowania. Dla uczestników wycieczki przewidziany jest spacer po Stadninie z przewodnikiem, przejażdżka wozami konnymi, z zapierającymi dech w piersiach widokami, a także ognisko z kiełbaskami. CENA bez legitymacji FLY: 240,00 zł CENA z legitymacją FLY: 230,00 zł UstkA – DOLiNA ChArLOttY – MAgiCzNE zAkątki POMOrzA ŚrODkOwEgO – tErMiN: 13-06-2024 Ustka – nadmorski kurort pełen słońca, tętniący życiem, idealne miejsce na wypoczynek i dobrą zabawę. Miasteczko to ma też swoje drugie oblicze – historię, która przemawia do nas przez ludzi, którzy tu niegdyś mieszkali i tworzyli to miasto oraz budynki. Spacer po mieście z przewodnikiem: – Kościół p.w. Najświętszego zbawiciela z 1888 roku, – Stare miasto – stare rybackie chaty szachulcowe, – Skwer jana pawła ii – dawny zaułek kapitański, – Port i molo – „ustecka syrenka”, latarnia morska, – Promenada morska – Dolina Charlotty – jej powierzchnia to 120 ha. Główny obiekt mieści ekskluzywne pokoje, restaurację Charlotta, SPA Bali Hai, strefę Wellness, Rock Pub z kręglami i bilardem, sale konferencyjne oraz sale zabaw dla dzieci. Gościom oferuje się także wyjątkowe domy na drzewach wśród pięknych lasów. Na terenie Doliny Charlotty znajduje się ponadto wiele dodatkowych atrakcji, m.in. kajaki, rowery wodne, jazda konna, amfiteatr na 10000 miejsc (koncerty Carlosa Santany i Boba Dylana). W ramach wycieczki zwiedzimy: Zoo z Krainą Bajek, Wodne Zoo Safari – pływanie łodziami między wyspami, Fokarium – pokaz i karmienie. CENA bez legitymacji FLY: 210,00 zł CENA z legitymacją FLY: 200,00 zł wYsPA sOBiEszEwskA – gDziE wisłA wPADA DO MOrzA – tErMiN: 02-07-2024 Do XIV wieku ujście Wisły dzieliło się na Wisłę Elbląską (główne wschodnie ramię) i Wisłę Gdańską (mniejsze zachodnie ramię). Od roku 1371 główne ujście stanowiła Wisła Gdańska (przy późniejszym Westerplatte). Po powodzi w 1840 roku utworzyło się we wsi Górki nowe ramię ujściowe – Wisła Śmiała. W latach 1891–1895 wykonano przekop koło Świbna (obecnie główne ujście rzeki), w wyniku czego powstała Wyspa Sobieszewska. Pobyt na Wyspie Sobieszewskiej obejmuje: – Śluzę w Przegalinie – imponującą budowlę hydrotechniczną regulującą wody między Martwą Wisłą i Przekopem Wisły, co umożliwia żeglugę śródlądową i chroni przed powodzią dzielnice Gdańska położone nad Martwą Wisłą, – Powstałe w latach 1840 i 1895 ujścia Wisły, – Rejs statkiem do Ujścia Wisły w rejon rezerwatu Mewia Łacha, gdzie można podziwiać naturalnie żyjące w tym rejonie foki szare. – Rejs promem przez Wisłę na trasie Świbno–Mikoszewo–Świbno, – Spacer z ornitologiem ścieżką dydaktyczną do Grobli Kamiennej, – „Złoto na Fali”– spotkanie z Sylwestrem Maluchą – Mistrzem Świata w Poławianiu Bursztynów: prezentacja okazów i wyrobów, prelekcja o bursztynie i jego poławianiu, Czas wolny w centrum Sobieszewa, CENA bez legitymacji FLY: 200,00 zł CENA z legitymacją FLY: 190,00 zł NA rUChOMYCh PiAskACh tErMiN: 04-07-2024 Słowiński Park Narodowy – ruchome wydmy położone są między Jeziorem Łebsko (trzecie pod względem wielkości w Polsce), a Morzem Bałtyckim. Piasek wyrzucany na brzeg przez fale morskie, wywiewany silnymi podmuchami wiatru w głąb lądu, tworzy wysokie wydmy (od 30 do 40 m wysokości). Zagraża on roślinności i zasypuje wszystko, co spotyka po drodze. Tworzy piękny pustynny krajobraz, unikatowy w Europie, zwany często „polską Saharą”. Na wydmy pojedziemy melexami. Trasę powrotną pokonamy idąc szeroką, piaszczystą i odludną plażą. Łeba – miasteczko z XIII–wiecznym rodowodem. W 1558 roku potężny sztorm spowodował taką powódź, że mieszkańcy musieli zbudować nowe miasto. Opuszczone sadyby wkrótce pochłonął piasek. Obecnie miasto pełni rolę letniska i kurortu. W czasie wolnym indywidualnie pospacerujemy po jej uroczym centrum, pełnym restauracji i kafejek. CENA bez legitymacji FLY: 155,00 zł CENA z legitymacją FLY: 145,00 zł w CiENiU wiELkiEgO zAMkU tErMiN: 18.07.2024 Zamek krzyżacki w Malborku. Zakon krzyżacki został założony w 1190 roku w Palestynie. W 1226 roku książę Konrad Mazowiecki sprowadza Krzyżaków do Polski. Zakon wkrótce podbija Prusy i tworzy tam własne państwo. Buduje wiele miast i zamków. Na początku XIV wieku przenosi swoją stolicę z Wenecji do Malborka. Przy tej okazji buduje w mieście zamek. Staje się on największą europejską twierdzą wzniesioną w stylu gotyckim. Ma zaćmić swoim przepychem i bogactwem przybyszy z całej Europy i być symbolem państwa krzyżackiego. Według obliczeń pruskich architektów, z zamkowej cegły można by było zbudować niewielkie miasteczko. W 1977 roku obiekt został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W programie zwiedzania znajduje się Zamek Wysoki, Zamek Średni, Pałac Wielkich Mistrzów. W wielu komnatach prezentowane są zbroje i elementy uzbrojenia, wyroby z bursztynu, ceramika, meble, tkaniny, witraże. Dawna Wozownia w Miłoradzu to miejsce przesiąknięte historią. Można tu posłuchać o życiu dawnych mieszkańców Żuław, obejrzeć przedmioty, którymi kiedyś się posługiwali. W Wozowni uczestniczyć będziemy w warsztatach, posilimy się zupą, kiełbaskami i ciastem. Sanktuarium Błogosławionej Doroty w Mątowach Wielkich – gotycki kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, zbudowany został około 1340 roku. Wewnątrz zachował się barokowy, drewniany ołtarz główny z 1723 roku oraz dwa ołtarze boczne. Ołtarze posiadają bogatą dekorację rzeźbiarską. Najstarszym zabytkiem w mątowskim kościele jest rzeźba Matki Bożej Tronującej. Na uwagę zasługują rokokowe malowidła „Grupa Ukrzyżowania” oraz gotyckie rzeźby: „Pieta” oraz „Chrystus Frasobliwy”. Kościół jest ośrodkiem kultu Błogosławionej Doroty – patronki Pomorza, niewiast oraz „małżeństw w potrzebie”, urodzonej we wsi w 1347 roku. Ossarium w Bystrzu, to gotycka kaplica cmentarna, w której składano kości zmarłych. Powstała w pierwszej połowie XIV wieku i złożono w niej m.in. kości poległych w wojnie trzynastoletniej między Polską i Zakonem Krzyżackim (1454–1466). Kaplica zbudowana jest z czerwonej cegły, częściowo otynkowanej, zwieńczona kopułą z kulą na szczycie. Wewnątrz zachowały się częściowo malowidła średniowieczne o tematyce Sądu Ostatecznego. CENA bez legitymacji FLY: 250,00 zł CENA z legitymacją FLY: 240,00 zł wzDłUż MiErzEi wiŚLANEj tErMiN: 23-07-2024 Mierzeja Wiślana to wąski skrawek lądu między Bałtykiem a Zalewem Wiślanym. Jej szerokość waha się w granicach od 300 m po stronie rosyjskiej do 2,5 km po stronie polskiej (w rejonie Stegny). Polska część Mierzei Wiślanej (długość 50 km) to piaszczysty wał wydmowy, ciągnący się od okolic Gdańska do granicy z Obwodem Kaliningradzkim. Mierzeja powstała około 5 tysięcy lat temu jako efekt procesów akumulacji morza i wiatru w strefie brzegowej Bałtyku. Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Stegnie to szachulcowy kościół rzymskokatolicki zbudowany przez protestantów w latach 1681–1683. We wnętrzu uwagę przykuwają niezwykłe malowidła na suficie i ścianach świątyni, imponujący model statku, barokowe wyposażenie – ołtarz, chrzcielnica, przepięknie zdobiona ambona. Co roku odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Organowy. Muzeum Zalewu Wiślanego w Kątach Rybackich – prezentuje historię szkutnictwa i rybołówstwa okolic Zalewu Wiślanego. To tutaj spotyka się żegluga morska ze śródlądową. Łodzie nadające się do pływania po zalewie jak i po morzu to dziedzictwo kulturowe regionu. Przekop Mierzei Wiślanej – zakończył się pierwszy etap przekopu na Mierzei Wiślanej. Kanał żeglugowy został uroczyście otwarty we wrześniu 2022 roku. Jednak przedsięwzięcie przez wiele miesięcy było polem politycznego konfliktu. Jego zwolennicy twierdzą, że kanał przysłuży się turystyce, stworzy miejsca pracy, zwłaszcza w Elblągu i okolicach, pozwoli wzmocnić polską pozycję militarną w relacjach z Rosją. Z kolei przeciwnicy inwestycji uważają, że jest zupełnie nieopłacalny i bardzo szkodliwy dla środowiska naturalnego. Krynica Morska jest jednym z najmniejszych miast w Polsce – liczy 1400 mieszkańców. Jednocześnie dysponuje portem morskim, czterema przystaniami i plażą o długości prawie 2 kilometrów. Znajdziemy tu hotele i restauracje na każdą kieszeń. Krynicę poznawać będziemy w czasie podróży kolejką turystyczną, która kursuje po mieście. Odwiedzimy też, położoną na krańcach Polski, osadę Piaski oraz punkt widokowy Wielbłądzi Garb. Ujście Wisły w Mikoszewie – w roku 1895 Prusacy wykonali tu przekop o długości 7 kilometrów, dzięki czemu skierowali końcowy odcinek rzeki prosto do morza, z pominięciem licznych zakoli. Pozwoliło to skrócić ujście Wisły o 10 km, w wyniku czego znacznie zostało zmniejszone zagrożenie powodziami. CENA bez legitymacji FLY: 165,00 zł CENA z legitymacją FLY: 155,00 zł

Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo 15 Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo „Gdyński IKS” wydaje: Fundacja FLY ISSN 2353-2157 ul. Świętojańska 36/2, 81-372 Gdynia tel. 693-99-60-88, 517-38-38-28 [email protected] Nakład 10.000 egz. Redaktor Naczelna Dorota Kitowska Sekretarz Redakcji Radosław Daruk Redakcja Małgorzata Aszyk, Przemysław Daruk, Radosław Daruk, Dorota Kitowska, Jolanta Krause, Danuta Kwiatkowska, Justyna Miąskowska, Barbara Miecińska, Roman Mroczkowski, Sonia Watras-Langowska Współpraca Marzena Szymik-Mackiewicz, adw. dr Tomasz Zienowicz Korekta: Irena Majkowska, Kamila Siennicka, Ewa Żmijewska Edycja: Radosław Daruk Reklama: Radosław Daruk [email protected] Grafika: Łukasz Bieszke, Radosław Daruk Skład: ALFA SKŁAD Łukasz Bieszke, [email protected] Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i tekstów reklamowych. KWIdzYN – StoLIca doLNEGo PoWIśLa tERMIN: 30-07-2024 Kwidzyn to czterdziestotysięczne miasto usytuowane w południowo-wschodniej części woj. pomorskiego. Leży na pograniczu Pojezierza Iławskiego i Doliny Dolnej Wisły, nad urokliwą rzeką Liwą. Jest miastem powiatowym, uznawanym za stolicę Dolnego Powiśla. W ramach wycieczki zwiedzimy najcenniejszy zabytek Kwidzyna – zespół katedralno-zamkowy, zbudowany w połowie XIV wieku. Na zamku obejrzeć możemy, unikalną na skalę europejską, wieżę latrynową z 1384 roku, zwaną Gdaniskiem. Ustawiono ją ponad pięćdziesiąt metrów od zamku i połączono z nim długim, pięcioprzęsłowym gankiem. Obecnie w budynku mieści się Muzeum Zamkowe, w którym można podziwiać zbiory etnograficzne z regionu Dolnego Powiśla, rzemiosło artystyczne, zbiory historyczne, broń, zbiory przyrodnicze, narzędzia kar i tortur, rzeźbę barokową z terenu Pomorza, faunę i florę północnej Polski oraz zwierzęta egzotyczne. Warto zwiedzić muzeum zarówno ze względu na ciekawe zbiory jak i na wnętrza zamkowe. Katedra, z uwagi na zespolenie z zamkiem funkcje obronne, niezwykły układ wnętrza oraz dobry stan zachowania, jest dziś zabytkiem wyjątkowym w skali całego kraju. Obejrzeć można tu jedno z największych odkryć archeologicznych ostatnich lat w Europie. W trumnach pod podłogą spoczywają trzej wielcy mistrzowie krzyżaccy: Werner von Orseln, Ludolf Koenig von Wattzau oraz Henryk von Plauen. Ponadto katedra jest miejscem pochówku bł. Doroty z Mątowów, która za życia kazała się w niej zamurować. Odwiedzimy też Tereny Rekreacyjno-Wypoczynkowe Miłosna – zabytkowy kompleks byłego Stada Ogierów. W obiekcie znajdują się stajnie, hipodrom z trybunami dla widzów, kryta ujeżdżalnia i rozległe place treningowe. W ramach pobytu w ośrodku zwiedzimy jego obiekty, odbędziemy przejażdżkę wozami konnymi, pospacerujemy po Mini ZOO. Będzie można przyjrzeć się z bliska zabawnym świnkom wietnamskim, zaprzyjaźnić z białymi danielami i bydłem stepowym węgierskim. Mieszkańcami mini zoo są także: jak tybetański, jałówka szkocka, lamy amerykańskie, kuc szetlandzki, osioł domowy, kozy domowe, owca wrzosówka, króliki, gołębie bażanty, paw, kury ozdobne, gęsi garbonose, kaczki biegusy i krzyżówki. Dopełnieniem dnia będzie ognisko z kiełbaskami. cENa bez legitymacji FLY: 200,00 zł cENa z legitymacją FLY: 190,00 zł toRUŃ – GotYK Na dotYK tERMIN: 28-08-2024 Toruń, dawne miasto krzyżackie, hanzeatyckie, bogatych kupców, jeden z najcenniejszych i najpiękniejszych średniowiecznych zespołów miejskich w Europie, wypełniony gotyckimi budowlami. Słynął z handlu, rzemiosła, kultury i nauki, a także jako stolica pierników, które z pewnością jadał sam Mikołaj Kopernik. Wyjątkowość Torunia podkreśla wpisanie jego Średniowiecznego Zespołu Miejskiego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Toruń – spacer z przewodnikiem. Zwiedzanie obiektów z zewnątrz: Bank Rzeszy, mury miejskie, Krzywa Wieża, spichrze, Dom Kopernika, ruiny zamku krzyżackiego, Teatr „Baj Pomorski”, Rynek Nowomiejski, kościół Jakuba, Rynek Staromiejski, kamienice, pomniki, ratusz. Zwiedzanie wewnątrz: katedra Janów, Muzeum Tony’ego Halika, Muzeum Toruńskiego Piernika – własnoręczny wypiek. cENa bez legitymacji FLY: 200,00 zł cENa z legitymacją FLY: 190,00 zł FF Wieści z Fundacji FLY 4/2024 Wystawa, która swój wernisaż miała w Towarzystwie Miłośników Gdyni, przywędrowała do nas, by w ramach Galerii ART-SENIOR do końca marca zdobić ściany naszego biura. Prace powstały w ramach warsztatów artystycznych – zajęć batiku, prowadzonych na naszym Uniwersytecie Trzeciego Wieku przez artystkę sztuk plastycznych, Wandę Frąckowską. Artystki swoimi dziełami postanowiły nie tylko zademonstrować malarską pasję, ale również udowodnić miłość do morskiej Gdyni i tym samym uczcić 98. urodziny miasta! Prace wykonały: Ewa Polańska, Ewa Szmelter, Dorota Rejkowicz-Latowska, Barbara Ornowska, Marlena Affelt, Irena Pastusiak, Maria Jopyk oraz prowadząca warsztaty, artystka sztuk plastycznych Wanda Frąckowska. Zdjęcia obrazów można również zobaczyć w naszej galerii internetowej. Malowanie woskiem potrafi być jak sztorm na morzu, ale naszym Artystkom udało się ujarzmić ten żywioł, czego efekt można podziwiać w naszym biurze przy ul. Świętojańskiej 36/2, gdzie serdecznie zapraszamy! Gwoli przypomnienia, Galeria ART-SENIOR powstała z inicjatywy gdyńskiej Fundacji FLY w 2022 roku. W ramach tego projektu ściany biura Fundacji są przyozdabiane pracami artystycznymi Uczestniczek i Uczestników, wykonywanymi podczas zajęć w ramach naszego Uniwersytetu Trzeciego Wieku – ale również dziełami innych Artystek i Artystów, którzy chcą zaprezentować swoją twórczość szerszemu gronu. Galeria ART-SENIOR jest miejscem spotkań dla wrażliwych dusz i najlepszym dowodem na to, że sztuka jest odporna na czas. Przemysław daruk WoSKIEM MaLoWaNa GdYNIa – wystawa batiku w Galerii aRt-SENIoR Porządki w „Głębokiej szufladzie” tak to już jest z wiosennymi porządkami, że okna myjemy dla Jezusa (bądź sąsiada, w zależności od źródła), ale szafę sprzątamy dla siebie. Bo im rzadziej się potykamy o coś na dywanie, tym boleśniej wylatuje to potem z szafy podczas jej ceremonialnego otwarcia po zimowym zapomnieniu. Pogoda jest dynamiczna, zatoki wrażliwe i szkoda zaprzątać głowę czymś innym niż wybór odpowiedniej czapki! Ale spokojnie, jak zawsze z pomocą przychodzi nasz Sklep Charytatywny „Z głębokiej szuflady” – w którym co prawda nie można wymienić szafy na nową, ale za to jej zawartość – jak najbardziej! Wymiana swetrów na sukienki, sanek na rowery i kieliszków na kufle to nie tylko życie w zgodnie z filozofią eco- -friendly, ale także uregulowany przepływ zawartości dóbr materialnych w szafie, a co za tym idzie – pretekst do zakupu nowych dóbr z początkiem następnej pory roku! Można do nas przynieść niepotrzebne rzeczy w dobrym stanie (z których dochód przeznaczamy na korepetycje dla gdyńskich uczniów z niezamożnych rodzin) – ale także nabyć za grosze rzeczy przydatne i przyjemne. Nasz asortyment dzieli się bowiem na dwie główne kategorie: “w sumie takie coś by mi się przydało” oraz na “muszę to mieć!” I to nie wszystko! Na naszym Facebooku (fb.com/zglebokiejszuflady) co tydzień ogłaszamy nowe promocje. Sklep charytatywny “Z głębokiej szuflady” znajduje się w Gdyni, przy ul. Świętojańskiej 36 (pasaż handlowy pod sklepem Biedronka) i jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 10-18 oraz w soboty w godz. 10-14. Przemysław daruk

16 Informacje – Kultura – SpołeczeńStwo Gdyński Informacje - Kultura - Społeczeństwo IKS W KUCHNI Ale właściwie czym zasłużyła sobie na taką opinię? Trzeba wiedzieć, że w organizmie pełni ona przede wszystkim rolę bardzo silnego przeciwutleniacza. Niszczy więc wolne rodniki, powstające pod wpływem tak niekorzystnych czynników środowiskowych, jak dym papierosowy, promieniowanie UV, zanieczyszczenie powietrza czy wody i żywności. W ten sposób chroni DNA komórek przed uszkodzeniami, opóźniając starzenie się skóry, powstawanie zaćmy czy AMD (żółta plamka), a także ograniczając prawdopodobieństwo rozwoju nowotworów. Hamuje również utlenianie tłuszczów we krwi i w błonach komórkowych, co w rezultacie powoduje obniżenie poziomu złego cholesterolu LDL, zapobiega powstawaniu blaszki miażdżycowej i tworzenia się zakrzepów. Witamina E ma też wpływ na płodność u obu płci, a także pomaga uniknąć poronień oraz zapobiega wcześniactwu i występowaniu wad wrodzonych u niemowląt. Tyle w teorii. Niestety, po ponad stu latach, jakie minęły od odkrycia tej witaminy, jej funkcja wciąż pozostaje niejasna. Prowadzone w długim okresie, pogłębione badania, nie wykazały jednoznacznie ochronnego działania witaminy E w chorobach sercowo-naczyniowych (zawał, udar, miażdżyca), ani w zapobieganiu nowotworom. Kiedyś dosyć często zalecano duże dawki witaminy E pacjentom z miażdżycą, obecnie zdarza się to coraz rzadziej. Swego czasu były też modne suplementy wit. A+E „na włosy i skórę” czy „na oczy” ale dziś również odchodzą w zapomnienie. Czy więc warto suplementować witaminę E? W większości przypadków nie. Przede wszystkim dlatego, że niedobór tej witaminy praktycznie nie występuje. Na jej braki narażone są głównie osoby chore na celiakię i mukowiscydozę oraz z zaburzeniami wchłaniania tłuszczów, a także osoby stosujące doustną antykoncepcję. Nadmierne spożycie alkoholu czy zażywanie żelaza hamują wchłanianie tej witaminy. Dla przeciętnego człowieka zwykła, urozmaicona dieta jest jednak wystarczającym źródłem witaminy E. Występuje ona przede wszystkim w olejach roślinnych, orzechach, pestkach dyni, migdałach, kiełkach i ziarnach zbóż, oraz warzywach, zwłaszcza zielonych, jak kapusta, szpinak, brokuły; a także w rybach i drobiu. Witamina E rozpuszczalna jest w tłuszczach, warto więc komponować posiłki tak, aby tłuszcz, zwłaszcza roślinny, zawierały. W przeciwieństwie jednak do innych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, nadmierne nagromadzenie witaminy E raczej nam nie grozi. W przyrodzie istnieje ona aż w ośmiu formach chemicznych (tokoferole i tokotrienole), określanych zbiorową nazwą witamina E, ale w 90% tylko jedna z nich – alfa-tokoferol jest biologicznie aktywna w organizmie człowieka. Wątroba metabolizuje i wydala inne formy witaminy E, natomiast alfa-tokoferol jest przez nią wyłapywany i następnie w specyficznych połączeniach transportowany do tkanek. Magazynowany jest w nadnerczach i tkance tłuszczowej i usuwany podczas naturalnych procesów zachodzących w organizmie. Jedynie długotrwała suplementacja w wysokich dawkach (ustalono górną granicę tolerancji na 1000 mg dziennie, mimo że zapotrzebowanie dorosłej osoby to przeciętnie tylko 15 mg dziennie), może prowadzić do przedawkowania. Obecnie coraz większe zainteresowanie budzą pozostałe formy witaminy E, zwłaszcza gamma-tokoferol i tokotrienole. Mimo że są szybko wydalane, przez co ich ilość w organizmie jest niewielka, podejrzewa się, że to właśnie one pełnią główną rolę ochronną w chorobach sercowo-naczyniowych, nowotworowych, a nawet neurodegeneracyjnych, jak choroba Alzheimera. Być może tym należy tłumaczyć dotychczasowe niepowodzenia suplementacji, gdyż badano prawie wyłącznie alfa-tokoferol. Tymczasem zwiększenie jego ilości w organizmie w trakcie suplementacji powodowało jednoczesne zmniejszenie stężenia innych form, których działania mogło zacząć brakować. Mix witamin E wydaje się działać lepiej, jednak na rynku suplemenJajka faszerowane na Wielkanoc to nie tylko przysmak, którym możesz poczęstować gości i domowników. To także swoisty element dekoracyjny, który dodaje uroku świątecznemu stołowi. Dlatego warto zadbać o to, aby zachwycić wszystkich nie tylko smakiem tej przekąski, ale także jej niebanalnym wyglądem. Oba te aspekty gwarantują jajka faszerowane bekonem. Jajka faszerowane bekonem Składniki: 6 jajek ugotowanych na twardo, 90 g gęstego jogurtu naturalnego, 40 g sera z niebieską pleśnią, 9 plastrów wędzonego boczku, sól i pieprz, wędzona papryka mielona, natka pietruszki lub szczypiorek Przygotowanie: Na patelni podsmażyć boczek pokrojony w kotkę, aż będzie chrupiący. Gotowy boczek odstawić do wystudzenia. Ugotowane i ostudzone jajka obrać ze skorupek, przekroić ostrożnie na pół i wyjąć żółtka. Żółtka wymieszać z ostudzonym boczkiem, jogurtem, dodać pokruszony ser z pleśnią. Wymieszać całość, doprawić solą i pieprzem oraz wędzoną papryką. Gotowym farszem wypełnić wgłębienia w białkach. Gotowe jajka faszerowane udekorować posiekaną natką pietruszki lub szczypiorkiem. Wierzch jajek można udekorować chrupiącymi kawałkami boczku. Smacznego! Sałatka chrzanowa Sałatka chrzanowa to idealny dodatek do mięs i jest to obowiązkowy element wielkanocnego stołu. Charakterystyczny piekący smak chrzanu i jego intensywny zapach doskonale współgra z pozostałymi składnikami sałatki. Pamiętać jednak trzeba, by nie przesadzić z ilością tego dodatku. W rzeczywistości wystarczy niewiele, by podkręcić smak sałatki. Składniki: 4 łyżki chrzanu tartego, 200 g sera żółtego, 6 jajek ugotowanych na twardo, Na wielkanocnym stole 2 jabłka, 1 puszka kukurydzy, 3 łyżki majonezu, sól i pieprz, świeży koperek, szczypiorek lub dymka Przygotowanie: Jajka i jabłka pokroić w kostkę. Żółty ser zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Kukurydzę odsączyć z zalewy. Składniki połączyć ze sobą. Tarty chrzan i majonez wymieszać i doprawić solą i pieprzem, a następnie dodać do sałatki. Sałatkę chrzanową wymieszać i włożyć lodówki na kilka godzin. Przed podaniem oprószyć posiekanym koperkiem bądź szczypiorkiem lub dymką. Smacznego! Dorota Kitowska E-liksir młodości? Wiosna to pora roku, kiedy wszystko budzi się do życia od nowa. Na nas też działa pobudzająco i wiele osób w tym czasie chciałoby poczuć się młodziej. A co może w tym pomóc lepiej niż witamina E, od dawna okrzyknięta witaminą młodości i płodności? tów mamy głównie preparaty zawierające alfa-tokoferol. Trzeba też wspomnieć, że naturalny tokoferol jest nieco inną formą niż związek otrzymany na drodze chemicznej, toteż jego działanie jest lepsze. Aby witamina E działała prawidłowo, potrzeba także witaminy C, selenu czy koenzymu Q 10. Wszystkie te składniki znajdziemy w urozmaiconej diecie, toteż zamiast łykać garść tabletek, lepiej wrócić do zdrowego, nieprzetworzonego jedzenia. Warto też wiedzieć, że suplementacja witaminy E może być groźna w przypadku jednoczesnego zażywania środków obniżających krzepliwość, takich jak aspiryna czy antagoniści witaminy K. Trzeba także odstawić witaminę E na miesiąc przed planowanym zabiegiem chirurgicznym, ze względu na możliwość krwotoku. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby zafundować sobie kurację odmładzającą na skórę. Witamina E ma zdolność przenikania przez barierę lipidową w głąb skóry. Działa nawilżająco i naprawczo, łagodząc stany zapalne i egzemy. Opóźnia procesy starzenia i poprawia elastyczność skóry. Wspomaga nawet leczenie blizn i rozstępów. Te jej właściwości wykorzystano w licznych kosmetykach regenerujących czy odżywczych i odmładzających. Często dodaje się ją także jako konserwant w kosmetykach naturalnych, ze względu na jej antyoksydacyjne właściwości. Zawartość tokoferoli w tym przypadku nie przekracza 0,1%. Jeśli jednak zależy nam na zwiększeniu zawartości witaminy E w skórze, trzeba wybrać preparaty o stężeniu 1,5-3% witaminy E. Oprócz gotowych kosmetyków, można także kupić w aptece witaminę E w kroplach i samodzielnie przygotować sobie maseczkę odżywczą, np. w połączeniu z miąższem awokado, a nawet wcierać niewielką ilość bezpośrednio na oczyszczoną skórę i pozostawić do wchłonięcia. I tak przygotowane, możemy udać się na spotkanie wiosny! Mgr farm. Danuta Kwiatkowska