แผนการจัดการเรียนรู้บทที่2เรื่องน้ำ

47

2. นกั เรยี นพิจารณาเกลอื แกง (NaCl) และกลูโคส (C6H12O6) ว่าสารแต่ละชนิดเป็น
สารประกอบไอออนิกหรอื สารโคเวเลนต์ โดยพจิ ารณาจากธาตทุ ีเ่ ป็นองค์ประกอบ

(แนวค้าตอบ : เกลือแกง (NaCl) เป็นสารประกอบไอออนกิ และกลูโคส (C6H12O6) เป็นสาร
โคเวเลนต์)

3. นักเรยี นตอบค้าถาม NaCl และ C6H12O6 เมื่อละลายในน้าจะมีการเปลี่ยนแปลง
อย่างไร (แนวค้าตอบ : ไอออนท่ีเป็นองค์ประกอบใน NaCl และโมเลกุลของ C6H12O6 จะแยกออก
จากกนั แลว้ กระจายตัวอยใู่ นน้า)

4. ครูอธิบายต่อไปว่า การละลายของสารในน้าเกิดขึนเม่ือโมเลกุลของน้าเข้าไป
แทรกระหว่างโมเลกุลหรือไอออนของตัวละลายได้เป็นสารละลาย โดยการละลายของสารในน้ามี 2
ลกั ษณะ คอื การละลายแบบแตกตัวและการละลายแบบไมแ่ ตกตวั

7.2 ขนั้ สา้ รวจและคน้ หา (Exploration)
1. แบ่งกลมุ่ นกั เรยี น 4-5 กลุ่ม จากนันศกึ ษาการละลายแบบแตกตวั ในหนังสือเรียน

รายวิชาวทิ ยาศาสตร์กายภาพ 1 ของนา้ และเกลอื แกง และการเคลื่อนที่ของไอออนของเกลือแกงเมื่อ
น้าไฟฟ้า

2. แต่ละกลมุ่ ศกึ ษาการละลายแบบไม่แตกตัว ในหนังสือเรียนรายวิชาวิทยาศาสตร์
กายภาพ 1 การละลายนา้ ของออกซเิ จนและเอทานอล

3. เมื่อนักเรียนศึกษาข้อมูลเสร็จแล้วให้แต่ละกลุ่มน้าข้อมูลท่ีศึกษาแลกเปล่ียนกับ
เพ่ือนกลมุ่ อืน่

7.3 ข้ันอธบิ ายและลงขอ้ สรุป (Explanation)
1. ครสู ุม่ นกั เรยี นมาน้าเสนอ 2 กลุม่ เพอ่ื ท้าการสรุปเนือหาให้มีความเข้าใจตรงกัน
2. นกั เรียนและครูร่วมกนั อภปิ รายเกยี่ วกับการละลายแบบแตกตัวของเกลอื แกงจาก

ทีไ่ ดศ้ กึ ษา เพ่ือให้ไดข้ ้อสรุปว่า เกลือแกง (NaCl) เม่ือละลายน้าจะแตกตัวเป็น โซเดียมไอออน (Na+)
และคลอไรด์ไอออน (Cl-) กระจายอย่ใู นน้า โดยไอออนแต่ละชนดิ มโี มเลกุลของนา้ ล้อมรอบ เขยี นแทน
ด้วย Na+ (aq) และ Cl- (aq) ไอออนเหล่านีเคล่ือนที่ได้ เม่ือต่อเข้ากับวงจรไฟฟ้าไอออนบวกจะ
เคล่อื นท่เี ข้าหาขัวลบ ส่วนไอออนลบจะเคล่อื นทเี่ ขา้ หาขัวบวก ท้าให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ ส่งผลให้
สารละลายสามารถนา้ ไฟฟ้า เรยี กสารละลายประเภทนวี า่ สารละลายอเิ ลก็ โทรไลต์

3. ครอู ธิบายตอ่ ไปว่านอกจากสารประกอบไอออนกิ แล้ว สารโคเวเลนต์ที่มีสมบัติกรด-
เบส บางชนิดสามารถละลายน้าแล้วแตกตัวเป็นไอออนได้ จากนันครูยกตัวอย่างการแตกตัวของแก๊ส
ไฮโดรเจนคลอไรด์

48

4. นักเรยี นและครรู ว่ มกนั อภปิ รายเก่ยี วกับการละลายแบบไม่แตกตวั เพื่อให้ได้ข้อสรุป
ว่า การละลายแบบไม่แตกตัวเกดิ ขนึ ได้กับสารโคเวเลนตท์ ม่ี ีโมเลกลุ ขนาดเลก็ หรอื จะเปน็ สารโคเวเลนต์ที่
สามารถสร้างพันธะไฮโดรเจนกับน้าได้ ซ่ึงสารละลายท่ีได้จะไม่น้าไฟฟ้า เรียกสารละลายประเภทนีว่า
สารละลายนอนอเิ ลก็ โทรไลต์

7.4 ขัน้ ขยายความรู้ (Elaboration)
1. นกั เรียนศึกษาสารละลายทม่ี ีสมบัติกรด-เบสท่ใี ชป้ ระโยชน์ในชีวิตประจ้าวัน ซ่ึงเป็น

ผลมาจากการละลายน้าแบบแตกตวั ของสารบางชนิด
2. นักเรียนร่วมกนั อภิปรายว่าสารละลายแตล่ ะชนดิ มีคุณสมบัตเิ ปน็ กรดหรอื เบส
3. นักเรียนเล่นกิจกรรมทายสารละลายอิเล็กโทรไลต์และสารละลายนอนอิเล็กโทร

ไลต์ จากสารท่ีครกู ้าหนดให้ ในเวลาทก่ี ้าหนด
7.5 ขัน้ ประเมิน (Evaluation)
1. ครูประเมนิ จากการทา้ แบบฝึกหดั ที่ 2.4
2. ครูประเมินจากการตอบค้าถาม และการร่วมกิจกรรมในชนั เรียน

8. สือ่ และแหลง่ เรียนรู้
8.1 สอื่ การเรยี นรู้
- หนังสอื เรยี นรายวชิ าวิทยาศาสตร์กายภาพ เลม่ 1 สสวท. (ตามหลักสูตรแกนกลาง

การศกึ ษาขันพืนฐาน พ.ศ. 2551 ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. 2560)
- PowerPoint เร่ือง การละลายของสารในนา้

8.2 แหล่งการเรยี นรู้
- หอ้ งสมดุ
- แหล่งข้อมลู สารสนเทศ เช่น
https://www.youtube.com/watch?v=yxfxWvRP3RE

49

9. การวดั และประเมิน

จดุ ประสงค์ เคร่อื งมอื เกณฑก์ ารประเมนิ
- ไดค้ ะแนนร้อยละ70 ขนึ ไป
ด้านความรู้ (K) - แบบฝกึ หัดที่ 2.4
- ไดค้ ะแนนร้อยละ70 ขนึ ไป
1.นักเรียนอธิบายการ

ละลายของสารในนา้ ได้

ด้านทักษะ/กระบวนการ - แบบฝกึ หัดที่ 2.4

คิด (P)

1.นักเรียนจ้าแนกได้

ว่าสารละลายที่ได้ เป็น

สารละลายอิเล็กโทรไลต์

หรือนอนอิเล็กโทรไลตไ์ ด้

ด้านคุณลักษณะอันพึง - การสังเกตพฤตกิ รรมการ - ผ่านเกณฑร์ ะดับดีขึนไป

ประสงค์ (A) ทา้ งานรายบคุ คล

1.มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ - ประเมนิ คณุ ลักษณะอัน

มุ่งม่นั ในการท้างาน พงึ ประสงค์

50

แบบฝกึ หัด 2.4

เมอ่ื น้าสารต่อไปนี้ไปละลายน้า จะเกิดการละลายแบบแตกตัวหรือไม่แตกตัว พร้อมระบุ
การน้า ไฟฟ้าของสารละลาย

ช่ือสาร สตู รเคมี การละลายน้า การนา้ ไฟฟ้าของ
แก๊สคลอรีน Cl2 สารละลาย

โซเดียมซัลเฟต Na2SO4

นา้ ตาลซูโครส C12H22O11

แมกนีเซียมคลอไรด์ MgCl2

เมทลิ คลอไรด์ CH3Cl

โพรพานอล C3H7OH

51

แบบฝึกหดั 2.4

เมื่อน้าสารต่อไปนี้ไปละลายน้า จะเกิดการละลายแบบแตกตัวหรือไม่แตกตัว พร้อมระบุ
การน้า ไฟฟ้าของสารละลาย

ชอ่ื สาร สูตรเคมี การละลายนา้ การนา้ ไฟฟา้ ของ
สารละลาย
แก๊สคลอรีน Cl2 การละลายแบบ ไมน่ ้าไฟฟ้า
ไม่แตกตัว
โซเดียมซัลเฟต Na2SO4 น้าไฟฟา้
การละลายแบบ
น้าตาลซูโครส C12H22O11 แตกตัว ไม่น้าไฟฟ้า

แมกนเี ซียมคลอไรด์ MgCl2 การละลายแบบ น้าไฟฟา้
ไมแ่ ตกตัว
เมทลิ คลอไรด์ CH3Cl ไมน่ ้าไฟฟ้า
การละลายแบบ
โพรพานอล C3H7OH แตกตวั ไมน่ ้าไฟฟ้า

การละลายแบบ
ไมแ่ ตกตัว

การละลายแบบ
ไม่แตกตัว

52

53

54

เกณฑ์การประเมนิ ผลงานนกั เรียน

ประเดน็ การ ค่านา้ หนกั แนวทางการให้คะแนน
ประเมนิ คะแนน

ดา้ นความรู้ 3 นกั เรยี นตอบค้าถามได้ทกุ ข้อยา่ งถูกต้องครบถ้วนสมบูรณ์
(K) 2 นกั เรยี นสามารถตอบคา้ ถามได้จา้ นวน 2-3 ขอ้ อย่างถกู ตอ้ ง
1 นกั เรียนสามารถตอบค้าถามไดจ้ ้านวน 1 ข้อหรอื ไมถ่ ูกเลย

ดา้ นทกั ษะ 3 นักเรียนตอบคา้ ถามไดท้ กุ ขอ้ ย่างถกู ต้องครบถ้วนสมบรู ณ์

กระบวนการ 2 นกั เรยี นสามารถคา้ นวณหาคา้ ตอบไดจ้ ้านวน 3-4 ขอ้ อยา่ งถกู ต้อง

(P) 1 นักเรียนสามารถค้านวณหาค้าตอบได้จ้านวน 1-2 ขอ้ หรือไม่ถกู เลย

ดา้ น 3 ท้าภาระงานท่ีได้รบั มอบหมายเสร็จภายในเวลาก้าหนดละถูกต้อง

คณุ ลักษณะ 2 ทา้ ภาระงานทีไ่ ดร้ บั มอบหมายเสร็จภายในเวลาก้าหนดแต่งานยังพลาด

(A) 1 ทา้ ภาระงานที่ได้รบั มอบหมายเสรจ็ แต่ส่งช้า และมขี ้อผิดพลาด

ระดบั คะแนน 3 หมายถงึ ดีมาก
คะแนน 2 หมายถงึ ดี
คะแนน 1 หมายถึง พอใช้
คะแนน

55

56

57