The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by tt.atchara, 2021-04-30 01:51:42

PowerPoint Presentation

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย







หนวยเสยงสระ






• เปนเสยงก้อง ซงเปล่งออกมาโดยไม่ท าให้อวัยวะเหนอเสนเสยงสั่นสะบัด










• ลมทดันตัวออกมาทางปากจะไม่ถกกัก หรอบบจนเกิดเปนเสยงเสยดแทรก
ี่

• เสยงสระในภาษาไทยม ๒ ประเภท คอ สระเดยว และสระประสม






ี่
• หน่วยเสยงสระเดยวในภาษาไทยม ๑๘ หน่วยเสยง ได้แก่ อิ อ เอะ เอ แอะ แอ อ

ออ เออะ เออ อะ อา อ อ โอะ โอ เอาะ ออ













• อ า ใอ ไอ เอา ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ ไม่ใช่รปทใช้แทนเสยงสระ แต่เปนรปสระทมเสยง

พยัญชนะประสมอยู่ด้วย เช่น อ า แทนเสยงสระ อะ ทมเสยงพยัญชนะท้าย ม

ี่

• หน่วยเสยงสระประสม ในภาษาไทยม ๓ หน่วยเสยง ได้แก่ เอย ประสมระหว่าง





สระอ กับสระอะ เออ ประสมระหว่างสระออ กับสระอะ และ อัว ประสม


ระหว่างสระอ กับสระอะ


๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย






หนวยเสยงพยัญชนะ






ลักษณะของเสยงพยัญชนะ มต่างกันหลายรปแบบ


• หน่วยเสยงพยัญชนะระเบด เปนเสยงทเปล่งออกมาแล้วถกกัก หรอกั้นด้วยอวัยวะ









ส่วนใดส่วนหนงในช่องปาก อาจเปนได้ทั้งเสยงระเบดมลม ไม่มลม หน่วยเสยง





พยัญชนะระเบดในภาษาไทย ได้แก่ ป ต จ ก อ พ ท ช ค บ ด







• หน่วยเสยงพยัญชนะนาสก เปนเสยงทเปล่งออกมาแล้วลมถกกักไว้ ณ ทใดทหนง

ี่





ในช่องปาก ล้นไก่ลดตัวลงให้ลมผ่านไปทางจมก หน่วยเสยงพยัญชนะนาสกใน



ภาษาไทย ได้แก่ ม น ง





• หน่วยเสยงพยัญชนะข้างล้น เปนเสยงทเปล่งออกมาแล้วลมถกกักไว้ในช่องปาก


แล้วปล่อยให้ลมบางส่วนออกไปทางข้างล้น หน่วยเสยงพยัญชนะข้างล้น น




ภาษาไทย ได้แก่ ล

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย








หนวยเสยงพยัญชนะ/ลักษณะของเสยงพยัญชนะ






• หน่วยเสยงพยัญชนะกระทบ เปนเสยงพยัญชนะทออกเสยงขณะปลายล้นสั่นสะบัด



หน่วยเสยงพยัญชนะกระทบในภาษาไทย ได้แก่ ร


• หน่วยเสยงพยัญชนะเสยดแทรก เปนเสยงพยัญชนะทออกเสยงโดยลมต้องบบตัว


ี่






ผ่านช่องแคบๆ ท าให้เกิดเสยงซ่ซ่า หน่วยเสยงพยัญชนะเสยดแทรกในภาษาไทย
ได้แก่ ฟ ซ ฮ






• หน่วยเสยงพยัญชนะกึ่งสระ เปนเสยงพยัญชนะทเปนเสยงเลอนระหว่างเสยงสระ





๒ เสยง ได้แก่ เสยง ย เกิดเมออวัยวะออกเสยงเลอนจากต าแหน่งสระอ หรอ สระอ

















ไปยังสระทตามมา เสยง ว เกิดเมออวัยวะออกเสยงเลอนจากต าแหน่งสระอ หรอ



สระอ ไปยังสระทตามมา
ี่

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย







หนวยเสยงพยัญชนะ




ประเภทของหนวยเสยงพยัญชนะ มหลายรปแบบ

• พยัญชนะต้นเดยว หน่วยเสยงพยัญชนะในภาษาไทยทั้ง ๒๑ หน่วยเสยง สามารถ









ปรากฏหน้าสระในพยางค์หนงๆ ได้ทกหน่วยเสยง ในภาษาไทยทกพยางค์จะข้นต้น



ด้วยเสยงพยัญชนะ ซงอาจเปนพยัญชนะต้น หรอพยัญชนะควบกล ้า ไม่มพยางค์ใด




จะข้นต้นด้วยหน่วยเสยงสระ








• พยัญชนะควบกล ้า คอ การออกเสยงพยัญชนะ ๒ เสยง ตดต่อกันโดยไม่มเสยงสระ


คั่นกลาง เสยงพยัญชนะควบกล ้าในภาษาไทยม ๑๑ ค่ ซงสามารถปรากฏหน้าสระ






ในพยางค์หนงๆ ได้ทกค่า ดังน้ ี
- ปร ในค าว่า แปร ปรง ปรบ - ปล ในค าว่า ปลา เปล ปลอบ


- ตร ในค าว่า ตรง ตรา ตรอง - กล ในค าว่า กลับ กล้า กลอง

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย








หนวยเสยงพยัญชนะ/หนวยเสยงพยัญชนะควบกล ้ำ



- กร ในค าว่า กรง เกรยว กรบ - กว ในค าว่า กวาง กวาด เกวียน


- พล ในค าว่า พลัน เพลง ผล ิ - พร ในค าว่า พราน ไพร พฤกษ์



- คล ในค าว่า คลาน คล้อย เขลา - คร ในค าว่า ครอง ใคร่ ขรว



- คว ในค าว่า คว้าง ความ ขวาง






ปจจุบัน ค ายมในภาษาอังกฤษหลายค า ท าใหมีการออกเสยงพยัญชนะควบกล ้าเพิ่มขึ้น

อีกหลายคูในภาษาไทย ดังน้ ี



- บร ในค าว่า เบรก โบรกเกอร ์ - บล ในค าว่า บล็อก เบลอ





- ดร ในค าว่า ไดรฟ ดร๊ง - ทร ในค าว่า ทรมเปต แทรกเตอร ์



๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย






หนวยเสยงพยัญชนะ







- ฟร ในค าว่า ฟร เฟรนซฟราย - ฟล ในค าว่า ฟลก แฟลต
- ซตร ในค าว่า สตรง สตร๊ก






• พยัญชนะท้าย เปนหน่วยเสยงพยัญชนะทสามารถปรากฏตามหลังสระได้ ดังน้ ี



แม่กก ใช้รปพยัญชนะสะกด ก ข ค ฆ ในค าว่า หาก เลข โรค เมฆ




แม่กบ ใช้รปพยัญชนะสะกด บ ป พ ภ ในค าว่า สาบ บาป ศพ ลาภ



แม่กด ใช้รปพยัญชนะสะกด ด ต จ ช ฎ ฏ ฐ ฆ ส ศ ษ ถ ท ธ ฑ ในค าว่า หมด

นตย์ อาจ ราช กฎ กบฏ อฐ พุฒ รส ปราศ พิษ รถ บาท พุธ ครฑ







แม่กม ใช้รปพยัญชนะสะกด ม ในค าว่า รม คม คราม เยียม ด า ย า



๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย







หนวยเสยงพยัญชนะ/พยัญชนะทำย





แม่กน ใช้รปพยัญชนะ น ณ ญ ร ล ฬ ในค าว่า วัน คณ หาญ การ นล วาฬ





แม่กง ใช้รปพยัญชนะ ง ในค าว่า กลง กรง จรง เพียง น้อง
แม่เกย ใช้รปพยัญชนะ ย ในค าว่า ขาย รวย ไป ใจ






แม่เกอว ใช้รปพยัญชนะ ว ในค าว่า สาว กาว หว เปา เดา











พยัญชนะไทย ๗ ตัว ที่ใชเปนตัวสะกดไมได คอ อ ฮ ฌ ห ฝ ฉ ผ ปจจุบันมีค ายมจาก




ภาษาอังกฤษหลายค า ท าใหเกิดเสยงพยัญชนะทายเพิ่มขึ้นในภาษาไทย เชน ซ ฟ ล ในค าวา กาซ


กอลฟ เจล เปนตน




๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย





หนวยเสยงวรรณยุกต ์








ี่


• วรรณยุกต์ หมายถง ระดับสง ต า ของเสยงทปรากฏในพยางค์หรอในค าหนงๆ







ื่


• วรรณยุกต์ม ๔ รป ๕ เสยง โดยเสยงสามัญจะไม่ปรากฏรปให้เหน ส าหรบรปอนๆ
ม ดังน้ ี



่ ่ ่ ่

สามัญ เอก โท ตร ี จัตวา









• เสยงวรรณยุกต์ คอ เสยงดนตร ภาษาไทยแท้เปนเสยงดนตร มระดับเสยงสง ต า ถ้า



ี่
ี่
เปลยนเสยงวรรณยุกต์จะเปลยนความหมายด้วย
ปา ปา ปา ปา ปา




ขาว ข่าว ข้าว
นา น่า น้า

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย






หนวยเสยงวรรณยุกต ์





• จากตัวอย่างจะเหนว่า วรรณยุกต์สามารถออกเสยงไม่ตรงกับรปได้

ขาว ไม่ปรากฏรปวรรณยุกต์ แต่เปนเสยงวรรณยุกต์จัตวา




น้า ปรากฏรปวรรณยุกต์โท แต่เปนเสยงวรรณยุกต์ตร ี

พยางค์จะต้องประกอบด้วย ๓ ส่วน คอ พยัญชนะต้น สระ วรรณยุกต์ ส่วนตัวสะกด




นั้นจะมหรอไม่มก็ได้ ภาษาไทยมหน่วยเสยงวรรณยุกต์ เปนหน่วยเสยงส าคัญด้วย พยัญชนะต้น











ในภาษาไทยเมอก ากับด้วยรปวรรณยุกต์จะมรปแบบการผันเสยงวรรณยุกต์ต่างกัน
การผันเสยงวรรณยุกต ์

ธรรมชำติของกำรผันเสยงวรรณยุกต คอ การเปลยนเสยงวรรณยุกต์ของพยางค์ท ี่
ี่







ประกอบด้วยพยัญชนะต้นกับสระ หรอพยัญชนะต้นกับสระ และตัวสะกดอย่างเดยวกัน ใส่รป
วรรณยุกต์ต่างกัน เช่น มา ม่า ม้า, กาง ก่าง ก้าง ก๊าง ก๋าง

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย






การผันเสยงวรรณยุกต ์





ไตรยำงค หรออักษรสามหม่ มลักษณะส าคัญ ดังตาราง

อักษรกลาง อักษรสง อักษรต าค่ ู อักษรต าเดยว

ี่

ก ผ พ ภ ง
จ ฝ ฟ ญ

ด ฎ ถ ฐ ธ ท ฑ ฒ น

ต ฏ ข ฃ ค ฅ ฆ ย


บ ส ศ ษ ซ ณ

ป ห ฮ ร

อ ฉ ช ฌ ว






สามารถผันได้ครบ ๕ ไม่สามารถผันได้ครบ ๕ ล



ื่



เสยง เสยง จ าเปนต้องใช้เข้าค่ เมอน าไปเข้าค่กับอักษร เมอจะผันให้ครบ ๕


กับอักษรต า สงจะผันได้ครบ ๕ เสยง เสยง จะต้องใช้อักษรน า





๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย






การผันเสยงวรรณยุกต ์





โครงสรำงพยำงคในภำษำไทย การผันวรรณยุกต์นอกจากจะต้องมความรเกียวกับอักษร











สามหม่แล้ว ยังจะต้องมความรเกียวกับโครงสรางพยางค์ ซงโครงสรางพยางค์ในภาษาไทย แบ่ง


ออกเปน


• ค าเปน หรอพยางค์เปน คอ ค าหรอพยางค์ทประสมด้วยสระเสยงยาวในแม่ ก กา ค า




ี่
ี่



ทมตัวสะกดในแม่กง กน กม เกย เกอว และค าทประสมด้วยสระ อ า ไอ ใอ เอา



• ค าตาย หรอพยางค์ตาย คอ ค าหรอพยางค์ทประสมด้วยสระเสยงสั้นในแม่ ก กา



(ยกเว้น อ า ไอ ใอ เอา) หรอค าทมตัวสะกดในแม่กก กด กบ







กำรผันอกษรสูง มลักษณะเฉพาะ ดังน้

• ค าเปน พื้นเสยงจัตวา ผันได้ ๓ เสยง


ขา ข่า ข้า

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย







การผันเสยงวรรณยุกต/อกษรสูง
• ค าตาย พื้นเสยงเอก ผันได้ ๒ เสยง


ผัด ผั้ด



กำรผันอักษรต ่ำคู มลักษณะเฉพาะ ดังน้ ี





• ค าเปน พื้นเสยงสามัญ ผันได้ ๓ เสยง

คา ค่า ค้า






เมอน าไปเข้าค่กับอักษรสงจะผันได้ครบ ๕ เสยง

คา ข่า ค่า/ข้า ค้า ขา

• ค าตาย สระเสยงสั้น พื้นเสยงตร ผันได้ ๓ เสยง




คะ ค่ะ คะ








เมอน าไปเข้าค่กับอักษรสงจะได้ ๔ เสยง ไม่มเสยงสามัญ

ขะ ค่ะ/ข้ะ คะ คะ

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย




การผันเสยงวรรณยุกต ์




กำรผันอักษรต ่ำเดี่ยว มลักษณะเฉพาะ ดังน้ ี



• ค าเปน ผันได้ ๓ เสยง


นา น่า น้า



ื่
เมอใช้ ห น า จะผันได้ ๕ เสยง เช่น

นา หน่า น่า/หน้า น้า หนา




• ค าตายสระสั้น ผันได้ ๓ เสยง



นะ น่ะ นะ



ื่
เมอใช้ ห น า จะผันได้ ๔ เสยง


หนะ น่ะ/หน้ะ นะ นะ

๑ เสยงและหนวยเสยงในภาษาไทย







การผันเสยงวรรณยุกต/กำรผันอกษรตำเดี่ยว


• ค าตายสระยาว ผันได้ ๓ เสยง


วาก ว้าก วาก



เมอใช้ ห น า จะผันได้ ๔ เสยง

ื่

หวาก วาก/หว้าก ว้าก วาก






นอกจากน้ ีมค า ๔ ค า ทมตัว ย เปน


ี่

พยัญชนะต้น ก าหนดให้ใช้ อ น า ออกเสยงได้



เหมอนใช้ ห น า คอ อย่า อยู่ อย่าง อยาก ซงทกค าม ี


เสยงวรรณยุกต์เอก


๓ การสรางค าในภาษาไทย










ี่




มนษย์ในยุคปจจบันมการตดต่อสอสารกันมากข้น ค าศัพท์ต่างๆ ทใช้ต้องมความ



ี่


หลากหลาย เพือแสดงอารมณ ความรสก ความต้องการ ให้ตรงตามเจตนาของผู้ส่งสารมากทสด



ค ารปแบบต่างๆ ทปรากฏใช้ในภาษาไทย เช่น ค าประสม ค าซ้อน ค าซ ้า เกิดจากค ามล


ค ามูล

ธรรมชำตของค ำมูล คอ ค าดั้งเดมในภาษาต่างๆ ทมใช้อยู่ในภาษาไทย เปนค าไทยแท้










หรอค าทมาจากภาษาอนก็ได้ เปนค าพยางค์เดยว หรอหลายพยางค์ทไม่ได้เกิดจากการรวมค าใดๆ






แยกแยะค ามูล
แมว เอ็ง อั๊ว เพ็ญ เลศ



ฉัน บรษ เสด็จ คณ กุ๊ก

บาป เล้ยง โปรด บะหม ี่ อนทร ี



บญ มาก ข้าว บอล เปด


๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค ามูล




ธรรมชำตของค ำประสม เกิดจากการน าหน่วยค าอสระทมความหมายต่างกันอย่างน้อย









๒ หน่วย มารวมกัน เกิดเปนค าใหม่ทมความหมายใหม่ ค าประสมมองค์ประกอบ ๒ ส่วน ได้แก่
ค าหลักและค าขยาย
ค าหลัก ค าขยาย ความหมาย



ปด ปาก ไม่ให้มโอกาสพูดได้


น ้า แข็ง น ้าทแข็งเปนก้อนเพราะถกความเย็นจัด



สวน ครว บรเวณทปลกพืช ผัก ทใช้เปนอาหารใน
ี่



ี่

ครวเรอน


ปาก หวาน พูดจาไพเราะ
หัว แข็ง แข็งแรง ทนทาน, กระด้าง,ว่ายาก

๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าประสม/ธรรมชำตของค ำประสม







• ค าประสมเปนค าทมความหมายใหม่ แต่ยังคงเค้าความหมายเดม



• ค าประสมเปนค าค าเดยว ไม่สามารถย้าย สลับ หรอแทรกค าใดๆ ลงระหว่างค าท ี่

น ามารวมกันได้






• ค าประสมจะออกเสยงต่อเนองกัน ไม่หยุดหรอเว้นจังหวะระหว่างค า

สวนประกอบของค ำประสม หน่วยค าทน ามารวมกันเปนค าประสมอาจเปนค านาม







ี่


ค ากรยา ค าจ านวนนับ ค าล าดับท ค าบพบท เมอน าค าชนดนั้นๆ มารวมกันจะได้ค าประสมทเปน



ค านาม หรอค ากรยา





• ค านาม+ค านาม = ค าประสมทเปนค านาม เช่น



ดอก+ฟา หมายถง หญงทสงศักด์ ิ






วัว+นม หมายถง วัวพันธทเล้ยงไว้เพือรดนม






๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าประสม/สวนประกอบของค ำประสม





แม่+ยาย หมายถง แม่ของภรรยา



ื่

ลก+ช้าง หมายถง สรรพนามแทนตัวผู้พูดเมอพูดกับ
ส่งศักด์สทธ์ ิ






• ค านาม+ค านาม+ค านาม = ค าประสมทเปนค านาม เช่น



รถ+ไฟ+ฟา หมายถง รถไฟทแล่นบนทางยกระดับ


แม่+ย่า+นาง หมายถง ผีผู้หญงประจ าเรอ






• ค านาม+ค าลักษณนาม = ค าประสมทเปนค านาม เช่น






น ้า+ขวด หมายถง น ้าหรอน ้าอัดลมทบรรจในขวด

๓ การสรางค าในภาษาไทย






ค าประสม/สวนประกอบของค ำประสม






• ค านาม+ค ากรยา = ค าประสมทเปนค านาม เช่น


มอ+ถอ หมายถง โทรศัพท์ทถอตดตัวไปได้
ี่







หม+หัน หมายถง ลกหมย่างทั้งตัว




• ค านาม+ค ากรยา+ค านาม = ค าประสมทเปนค านาม เช่น

ลง+ชง+หลัก หมายถง ชอการเล่นประเภทหนง ผู้เล่น



ื่




สมมตตนเองให้เปนลงต้องชง

หลักจากผู้อน
ื่



แปรง+สี+ฟน หมายถง แปรงทใช้ท าความสะอาดฟน
ี่

๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าประสม/สวนประกอบของค ำประสม





• ค ากรยา+ค านาม = ค าประสมทเปนค านาม เช่น



ื่

บังตา หมายถง เครองบังประตท าด้วยไม้หรอ

กระจก ความสงเหนอระดับ


สายตา





• ค าบพบท+ค านาม = ค าประสมทเปนค านาม เช่น


หลังบ้าน หมายถง ภรรยา







• ค ากรยา+ค ากรยา = ค าประสมทเปนค ากรยา เช่น


ปด+ปาก หมายถง ไม่พูด ท าให้พูดไม่ได้

• ค ากรยา+ค านาม+ค ากรยา = ค าประสมทเปนค ากรยา เช่น






ตี+บท+แตก หมายถง แสดงได้สมบทบาท

๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าประสม/สวนประกอบของค ำประสม





• ค านาม+ค ากรยา+ค ากรยา = ค าประสมทเปนค านาม เช่น




ใบ+ขับ+ข ี่ หมายถง ใบอนญาตให้ขับขยานพาหนะ
ี่





• ค านาม+ค าบพบท+ค านาม = ค าประสมทเปนค านาม เช่น


บัว+ใต้+น ้า หมายถง คนทสั่งสอนให้รธรรมไม่ได้,




คนโง่



• ค ากรยา+ค ากรยา = ค าประสมทเปนค านาม เช่น





จ้ม+จ่ม หมายถง ชออาหารอสาน น าเน้อสัตว์มา


ื่





จ่มลงในน ้าเดอดแล้วจ้มน ้าจ้ม
รบประทาน


๓ การสรางค าในภาษาไทย






ค าประสม/สวนประกอบของค ำประสม








• ค ากรยา+ค าบพบท = ค าประสมทเปนค ากรยา เช่น





เปน+กลาง หมายถง ไม่เข้าข้างใดข้างหนง






• ค ากรยา+ค าบพบท+ค านาม = ค าประสมทเปนค ากรยา เช่น

ตี+ท้าย+ครว หมายถง ตดต่อในทางช้สาว







• ค านาม+ค ากรยา = ค าประสมทเปนค ากรยา เช่น


อก+แตก หมายถง เกิดความไม่สบายใจ
• ค านาม+ค ากรยา+ค านาม = ค าประสมทเปนค ากรยา เช่น







เลอด+เข้า+ตา หมายถง หาทางออกไม่ได้ ส ู ้
อย่างไม่กลัวตาย

๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าประสม



แยกแยะค าประสม


บ้านนอก ชะเอม ของกลาง กะลาส ี ไปรษณย์

ข้าวตาก กล่องด า นาฬกา ยี่ห้อ เครดต


ใจแตก หน้าเสย แท็กซ ี่ โซดา ดาวเรอง




จตใจ คนสวน วิทยาคม กินใจ ถอหาง


ควำมหมำยของค ำประสม ค าประสมทเกิดจากการรวมกันของค าชนดต่างๆ ในภาษาไทย


ตั้งแต่ ๒ หน่วย ข้นไปจะเกิดความหมาย ได้หลายทศทาง




• ความหมายเปรยบเทยบ เช่น



หมา+วัด หมายถง ผู้ชายทมศักด์ ิต ากว่าผู้หญงทตน
ี่





หมายปอง


มอ+สะอาด หมายถง มีความซอสัตย์ สจรต
ื่



๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าประสม/ควำมหมำยของค ำประสม




• ความหมายเฉพาะ เมอน าค ามารวมกันแล้ว มความหมายซงต้องขยายความ คอ







ความหมายของค าทเกิดจากการประสมแตกต่างจากความหมายของหน่วยค าเดม


เช่น
ื่

อ่อน+ใจ หมายถง เหนอยใจ ท้อใจ ระอาใจ



หน้า+อ่อน หมายถง ดูอายุน้อยกว่าอายุจรง



• ความหมายใกล้เคยงกับค าเดม คอ ความหมายของค าทเกิดจากการประสมม ี




ความหมายใกล้เคยงกับหน่วยค าเดมทน ามาประกอบ เช่น





ี่
งู+พิษ หมายถง งูประเภทหนงทมพิษ






ยา+สี+ฟน หมายถง ยาทใช้ส าหรบสฟน


ี่

๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าประสม




ความหมายของค าประสมจะสังเกตได้จากบรบท หรอข้อความแวดล้อม แต่ถงอย่างไร



ความหมายของค าประสมก็ยังคงเค้าความหมายเดมอยู่ นอกจากน้ ีค าประสมบางค า อาจม ี

ความหมายเปน ๒ อย่างได้ เช่น


ี่

หมาวัด หมายถง หมาทอาศัยอยู่ในวัด,

ชายผู้มฐานะต ากว่าหญงทตนหมายปอง




ค าซอน







ธรรมชำตของค ำซอน ค าทเกิดจากการน าค าตั้งแต่ ๒ ค าข้นไป มาเรยงต่อกัน โดยแต่ละ





ค าอาจมความหมายเหมอนกัน คล้ายกัน ท านองเดยวกัน หรอตรงกันข้าม ก็ได้



• จดประสงค์ของการซ้อนค า เพื่อให้ได้ความหมายทชัดเจน เพื่อเสรมความหมาย
ี่



และเพืออธบายความหมายของค าในภาษาถ่น หรอภาษาต่างประเทศ


๓ การสรางค าในภาษาไทย








ค าซอน/ธรรมชำตของค ำซอน


• ค าซ้อนไม่ใช่การสรางค าใหม่ เพือเรยกส่งใหม่ เหมอนกับค าประสมแต่เปนไปเพือ






เน้นความหมาย ขยายความ และความไพเราะ

ลักษณะควำมหมำยของค ำซอน คอ หน่วยค าทน ามาซ้อนกันนั้นมความสัมพันธกันทาง









ความหมายในรปแบบใดรปแบบหนง



• ความหมายเหมอนกัน ค าทน ามาซ้อนกันหมายถงส่งเดยวกัน หรอเปนอย่างเดยวกัน






เช่น


เรว ไว ใหญ่โต ดู แล น่มน่ม สญหาย





• ความหมายคล้ายกัน ค าทน ามาซ้อนกันมความหมายใกล้เคยงกัน หรอเปนไปใน



ทศทาง ท านองเดยวกัน เช่น


หน้า ตา แข้ง ขา ยักษ์ มาร ใจ คอ เจ็บไข้

๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าซอน




• ความหมายตรงกันข้าม ค าทน ามาซ้อนกันมความหมายเปนคนละลักษณะ



ผิด ถก สง ต า ใกล้ไกล เหตผล มากน้อย



แยกแยะค าซอนที่มีความหมายตรงกันขาม


แปรผัน ผิดถก แจกจ่าย เหตผล ใกล้ไกล


ื่

โง่เขลา สงต า ร้อถอน ซอสัตย์ ตัดเปนตัดตาย



จ ำนวนค ำในค ำซอน มีลักษณะ ดังน้ ี



• ค าซ้อน ๒ ค า เช่น ช้างม้า แกว่งไกว พัดวี เปนต้น


• ค าซ้อน ๔ ค า แบ่งประเภทย่อย ดังน้ ี





- ค าซ้อน ๔ ค า เช่น ช้างม้าวัวควาย เย็บปกถักรอย


๓ การสรางค าในภาษาไทย







ค าซอน/จ ำนวนค ำในค ำซอน







- ค าซ้อน ๔ ค า แยกเปน ๒ ค่ มเสยงคล้องจองระหว่างพยางค์ท ๒ กับ ๓ เช่น อก

ไหม้ไส้ขม โบกปดพัดวี

ี่

ี่
- ค าซ้อน ๔ ค า ทมค าท ๑ กับ ๓ ซ ้ากัน หรอ ๒ กับ ๔ ซ ้ากัน เช่น อ่อนอกอ่อนใจ
กงเกวียนก าเกวียน




• ค าซ้อน ๖ ค า เช่น ก าแพงมหประตมช่อง ฆ่าไม่ตายขายไม่ขาด



ที่มำของค ำที่ซอนกัน มลักษณะ ดังน้ ี


• ค าไทยซ้อนกับค าไทย แบ่งประเภทย่อย ได้เปน



- ค าไทยซ้อนกับค าไทยกลาง เช่น ฝนฟา เฟองฟู




- ค าไทยซ้อนกับค าไทยถ่น เช่น พัดวี เสอสาด




๓ การสรางค าในภาษาไทย







ค าซอน/ที่มำของค ำที่ซอนกัน



• ค าไทยซ้อนกับค าต่างประเทศ แบ่งประเภทย่อย ได้เปน




- ค าไทยซ้อนกับค าบาล สันสกฤต (สลับต าแหน่งกันได้) เช่น ข้าทาส นัยน์ตา



- ค าไทยซ้อนกับค าเขมร เช่น เขยวขจ ล้างผลาญ



- ค าไทยซ้อนกับค าภาษาอังกฤษ เช่น แบบฟอรม แจกฟร ี





• ค าต่างประเทศซ้อนกัน แบ่งประเภทย่อย ได้เปน




- ค าบาล สันสกฤตซ้อนกัน เช่น ยักษ์มาร ทกข์โศกโรคภัย



- ค าเขมรซ้อนกัน เช่น ต าหนตเตยน ละเอยดลออ





๓ การสรางค าในภาษาไทย






ค าซอน




ประเภทของค ำซอน มลักษณะ ดังน้ ี

• ค าซ้อนเพือความหมาย แบ่งประเภทย่อย ได้เปน








- น าค าทมความหมายเหมอนกันมาซ้อนกัน เช่น จตใจ บ้านเรอน



- น าค าทมความหมายใกล้เคยงกันมาซ้อนกัน เช่น เบอหน่าย ถ้วยชาม





- น าค าทมความหมายตรงกันข้ามมาซ้อนกัน เช่น ยากง่าย ชั่วดี






• ค าซ้อนเพือเสยง ประกอบด้วยค าตั้งแต่ ๒ ค า ทข้นต้นด้วยพยัญชนะเสยงเดยวกัน









หรอมสระค่กัน เช่น ร่งร่ง ฟูมฟาย โวยวาย โครมคราม เปนต้น


๓ การสรางค าในภาษาไทย






ค าซอน



ประเภทของค ำซอน มลักษณะ ดังน้ ี

• ค าซ้อนเพือความหมาย แบ่งประเภทย่อย ได้เปน








- น าค าทมความหมายเหมอนกันมาซ้อนกัน เช่น จตใจ บ้านเรอน



- น าค าทมความหมายใกล้เคยงกันมาซ้อนกัน เช่น เบอหน่าย ถ้วยชาม





- น าค าทมความหมายตรงกันข้ามมาซ้อนกัน เช่น ยากง่าย ชั่วดี






• ค าซ้อนเพือเสยง ประกอบด้วยค าตั้งแต่ ๒ ค า ทข้นต้นด้วยพยัญชนะเสยงเดยวกัน









หรอมสระค่กัน เช่น ร่งร่ง ฟูมฟาย โวยวาย โครมคราม เปนต้น


๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าซอน



เปรยบเทยบความแตกต่างระหว่างค าประสมและค าซ้อน




ค าประสม ค าซ้อน




น าค าตั้งแต่สองค าข้นไปมารวมกันเพือ น าค าตั้งแต่สองค าข้นไปมารวมกันเพือ





สรางค าใหม่ เน้นความหมาย หรอขยายความ

ี่
สองค าทน ามาประกอบกันต้องไม่มี สองค าทน ามาประกอบกันม ี
ี่

ความสัมพันธกันด้านความหมาย ความสัมพันธ์กันด้านความหมายอย่างใด




อย่างหนง ได้แก่ ความหมายเหมอนกัน
คล้ายกัน หรอตรงกันข้าม






น ้าหนักของค าจะเน้นไปทค าแรก น ้าหนักของค าจะเท่าๆ กัน

๓ การสรางค าในภาษาไทย







ค าซา







ธรรมชำตของค ำซำ คอ ค าทประกอบด้วยหน่วยค า ๒ หน่วย ซงเหมอนกันทกประการ




เช่น เพือนๆ เด็กๆ เราๆ นอนๆ หลับๆ กินๆ เบาๆ ไกลๆ เปนต้น


กำรออกเสยงค ำซำ แบ่งประเภทย่อย ได้เปน









• ค าซ ้าประเภทไม่เปลยนเสยง โดยค าค าเดมเปนค าพยางค์เดยวจะลงเสยงหนักท ี่

พยางค์หลัง เช่น หลานๆ แดงๆ แต่ถ้าค าเดมเปนค าสองพยางค์ หรอหลายพยางค์จะ









ออกเสยงเหมอนค าเดมเพิ่มอกคร้งหนง เช่น พอดๆ เปนต้น






• ค าซ ้าประเภทเปลยนเสยง เปนค าซ ้าทเน้นความหมาย หรอเพิ่มความหมายข้น โดย







พยางค์หน้าจะเน้นเสยงวรรณยุกต์เปนพิเศษ ซงค าซ ้าประเภทน้จะซ ้าค าโดยไม่ใช้ไม้





ยมก เช่น คนอะไรไม่รตลกตลก เรยกว่า ไม้เบญจา ใช้แสดงเสยงวรรณยุกต์เน้น



พิเศษ ทมลักษณะสงกว่าเสยงตรปกตในภาษาไทย






๓ การสรางค าในภาษาไทย







ค าซา



ควำมหมำยที่เกิดจำกกำรซำค ำ มลักษณะ ดังน้ ี



• มีความหมายเปนพหพจน์ เช่น

เพือนๆ มากันมากเลย






หนๆ ทั้งหลายนั่งให้เปนระเบยบหน่อย
ช้างมาเปนโขลงๆ



• มีความหมายไม่เฉพาะเจาะจง เช่น


เจอกันตอนเช้าๆ




ข่าวน้ออกโด่งดัง ใครๆ ก็ร ้ ู




อะไรๆ ฉันก็กินได้ เวลาทหว



๓ การสรางค าในภาษาไทย







ค าซา/ควำมหมำยที่เกิดจำกกำรซำค ำ



• มีความหมายเพือแยกเปนส่วนๆ


แจกของเด็กเปนคนๆ ไป



บรษัทจ่ายค่าจ้างพนักงานเปนวันๆ



• มีความหมายอย่างนั้น หรอท านอง







ลกช้นน้เปนแปงๆ ไม่อร่อย



แกงถงน้น่าจะเสยแล้ว น ้าเปนยางๆ

• มีความหมายเน้น เช่น


อาหารบ้านน้มแต่ผักๆ ทั้งนั้น



แม่ครวใช้หมเน้อๆ ทั้งนั้นมาท าอาหาร




๓ การสรางค าในภาษาไทย








ค าซา/ควำมหมำยที่เกิดจำกกำรซำค ำ
• มีความหมายเพือบอกกิรยาอาการนั้นว่าท าไปเรอยๆ (เน้นกรยา)






เขาพูดๆ แล้วก็สะอก


ยายเดนๆ อยู่ก็ล้มลง


• มีความหมายเบาลง



แม่ยังโกรธๆ พวกเราอยู่



คนชอบๆ กันทั้งนั้น ไม่น่าโกงกันเลย




ค าพอง






ค ำพองเสยง คอ ค าทอ่านออกเสยงเหมอนกัน แต่สะกดต่างกัน และมความหมายต่างกัน





เช่น

๓ การสรางค าในภาษาไทย








ค าซา/ควำมหมำยที่เกิดจำกกำรซำค ำ
• มีความหมายเพือบอกกิรยาอาการนั้นว่าท าไปเรอยๆ (เน้นกรยา)






เขาพูดๆ แล้วก็สะอก


ยายเดนๆ อยู่ก็ล้มลง


• มีความหมายเบาลง



แม่ยังโกรธๆ พวกเราอยู่



คนชอบๆ กันทั้งนั้น ไม่น่าโกงกันเลย




ค าพอง






ค ำพองเสยง คอ ค าทอ่านออกเสยงเหมอนกัน แต่สะกดต่างกัน และมความหมายต่างกัน





เช่น

๓ การสรางค าในภาษาไทย





ค าพอง










ค ำพองควำมหมำย ค าพ้องรปพ้องเสยง คอ ค าทเขยนเหมอนกัน ออกเสยงเหมอนกัน แต่ม ี



ความหมายต่างกัน


เขาข้นเขาไปหาเขากวางมาเปนส่วนประกอบในการปรงยา






เขา ค าแรกเปนค าสรรพนามใช้แทนผู้ทถกกล่าวถง


ี่
เขา ค าทสอง เปนค านาม หมายถง ภเขา




ี่

เขา ค าทสาม เปนค านาม หมายถง อวัยวะส่วนทแข็ง
มากอยู่บนหัวของสัตว์


การมความร ความเข้าใจเกียวกับค าในภาษไทย เช่น ค าประสม ค าซ้อน ค าซ ้า ค าพ้อง




จะช่วยท าให้ผู้เรยนมองเหนความร่มรวยของภาษาไทย ซงเปนเอกลักษณทางภาษานอกจากน้ยัง









น าความรทได้ไปปรบใช้กับการเขยนสอสารของตนเองในรปแบบต่างๆ







๒ ภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน






ธรรมชาติของภาษาพูด/ต่อ



• ภาษาพูดมักใช้ค าซ ้า เช่น น่งๆ เฉยๆ ใช้ค าซ้อน เช่น หนังสอหนังหา หลายส่ง







หลายอย่าง ใช้ค าทไม่ชัดเจน เช่น อะไรพวกน้ อะไรท านองน้ ใช้ค าลงท้าย



• ภาษาพูดจะมช่วงหยุดแสดงอาการลังเล หรอไม่แน่ใจ เช่น อม เอ่อ... แบบ... หรอ

ื่
อาจมข้อผิดพลาดทางไวยากรณอนๆ


ธรรมชาติของภาษาเขียน














• ภาษาเขยน หมายถง สัญลักษณทมนษย์ในกล่มสังคมหนงๆ ก าหนดใช้แทนเสยง
ในภาษาร่วมกัน








• มนษย์ทกชาตพันธต่างมภาษาพูดทใช้สอสารกันภายในกล่ม แต่ไม่ทกชาตพันธท ี ่







มสัญลักษณใช้แทนเสยงในภาษา




๒ ภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน






ธรรมชาติของภาษาเขียน/ต่อ







• ระดับภาษาทปรากฏในภาษาเขยน ส่วนใหญ่เปนภาษาระดับทางการ แต่ก็พบ








ภาษาระดับอนๆ ทั้งน้ข้นอยู่กับสถานการณการสอสาร เช่น การเขยนนวนยาย


หรอเรองสั้นทต้องการถ่ายทอดความสมจรงของชวิต ผู้เขยนก็จ าเปนต้องใช้










ถ้อยค าในระดับทไม่เปนทางการ






• ภาษาเขยนมความประณตมากกว่าภาษาพูด เพราะผู้เขยนมเวลาในการขัดเกลา
ถ้อยค า



• ภาษาเขยนมความประณตมากกว่าภาษาพูด เพราะผู้เขยนมเวลาในการขัดเกลา


ถ้อยค า และสามารถใช้เปนหลักฐานอ้างองได้



• ภาษาเขยนมักมการใช้ค านามธรรมทข้นต้นด้วยค าว่า “การ...” เช่น การตัดสนใจ





ี่





การก าหนด การประชาสัมพันธ ใช้ประโยคทข้นต้นด้วย “เปนท” เช่น เปนท ี่






เข้าใจว่าโรคไข้หวัดนกไม่สามารถตดต่อจากคนหนงไปส่อกคนหนงได้ เปนต้น




๒ ภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน








แนวทางการใชภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน






การใช้ภาษาเพือสอสารในชวิตประจ าวัน ไม่ว่าด้วยวิธการเขยน หรอการพูด ผู้สอสาร


ื่





จะต้องค านงถงปจจัยหลายประการ เช่น สถานภาพ บทบาทของค่สอสาร รวมถงความสัมพันธ์













ระหว่างบคคล นอกจากน้ผู้สอสารยังจะต้องค านงถงกาลเทศะในการสอสาร และเรองทกล่าวถง






ประกอบกันด้วย การใช้ภาษาให้เหมาะสมกับสถานการณการสอสาร มข้อควรพิจารณาทสัมพันธ์


กันสามประการ
ควำมเปนภำษำพูดและภำษำเขียน มลักษณะ ดังน้ ี






• ภาษาพูดจะใช้ในกรณทไม่เปนทางการ หรอเปนภาษาปาก





• ภาษาเขยนจะใช้ในกรณทเปนภาษากึ่งแบบแผนและภาษาแบบแผน





• ในชวิตประจ าวันผู้สอสารสามารถน าส่งทปกตใช้ในภาษาพูดไปเขยนได้






๒ ภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน








แนวทางการใชภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน/ต่อ




ควำมเปนภำษำพูดและภำษำเขียน มลักษณะ ดังน้ ี




• การพูดสอสารในบางโอกาสก็ใช้ภาษาเขยน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพูดใน





สถานการณทเปนทางการ เปนพิธการ เช่น การกล่าวปฏญาณในงานพระราชพิธ ี






พระราชทานปรญญาบัตร แถลงการณของนายกรฐมนตร เปนต้น






• การจะพิจารณาว่าถ้อยค าทปรากฏนั้นเปนภาษาพูด หรอภาษาเขยน อาจพิจารณา


ได้จากลักษณะเด่นเฉพาะ หรอธรรมชาตของภาษาพูด ภาษาเขยนดังได้เสนอไป



• แม้ว่าภาษาพูดและภาษาเขยนจะมลักษณะเด่นทท าให้แยกออกจากกันได้ แต่



บ่อยคร้งก็พบว่า การใช้ภาษาเพือสอสารในชวิตประจ าวัน มภาษาพูดและภาษา





เขยนปะปนกันอยู่


๒ ภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน








แนวทางการใชภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน/ต่อ

ควำมสุภำพ ในด้านการใช้ภาษาสามารถแสดงความสภาพได้ ดังน้ ี







• การใช้น ้าเสยงทสภาพ คอ การพูดเบาๆ และทอดเสยงให้ยาว ตรงข้ามกับการพูด








สั้น ห้วน หรอทเรยกว่าพูดไม่มหางเสยง



• การเลอกใช้ถ้อยค าเพือแสดงความสภาพ เช่น การเลอกใช้ค าสรรพนามแทนตัว

ี่
ผู้พูดทเหมาะสม การใช้ค าลงท้าย

ควำมเปนทำงกำร คอ ระดับความเปน


ี่

แบบแผนของภาษาทแปรไปตามสถานการณการ


สอสาร ซงระดับของภาษาแบ่งกว้างๆ ได้ ๓


ี่
ระดับ ดังทน าเสนอ โดยภาษาระดับหนงๆ ย่อม



เหมาะสมกับระดับความเปนทางการทแตกต่าง


กัน

๒ ภาษาพูดและภาษาเขียนในชวิตประจ าวัน





บทสรุป











• ทั้งภาษาพูดและภาษาเขยน มลักษณะร่วมกัน คอ เปนพาหะทให้สารเกาะเกียวไป

ยังผู้รบสาร


• แม้ว่าภาษาพูดและภาษาเขยนจะมลักษณะเด่นเฉพาะ หรอธรรมชาตพอทจะท าให้








ระบความแตกต่างได้ แต่ก็พบว่าในบางสถานการณของการสอสาร ผู้สอสารก็



อาจใช้ภาษาพูดปะปนกับภาษาเขยนได้







• การใช้ภาษาเพือสอสารในชวิตประจ าวัน ประเด็นส าคัญจงไม่ได้อยู่ทว่า ผู้สอสาร



สามารถระบได้ว่า ถ้อยค าทเหนเปนภาษาพูด หรอภาษาเขยน แต่ประเด็นส าคัญ









คอ เมอผู้สอสารทราบความแตกต่างบางประการแล้ว จงน าไปภาษาไปใช้ให้






ถกต้องเหมาะสมกับสถานการณการสอสาร


Click to View FlipBook Version