เล่มรายงานองค์ประกอบศิลป์

รายงาน เรื่อง หลักการจัดองค์ประกอบศิลป์ จัดทำ โดย เสนอ เด็กหญิงทัตพิชา ไฝทอง ครูบุญพา พลอาษา โรงเรียน อนุบาลยะลา ประถมศึกษาปีที่ 5/1 เลขที่ 29

ก ค ำน ำ รายงานเล่มนี้่จัดท าขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของวิชาทัศนศิลป์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เพื่อให้ได้ศึกษาหา ความรู้ในเรื่่องหลักการจัดองค์ประกอบศิลป์ และได้ศึกษาอย่างเข้าใจเพื่อเป็นประโยชน์กับการเรียน ผู้จัดท า หวังว่า รายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือนักเรียน นักศึกษา ที่ก าลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่ หากมี ข้อแนะน าหรือข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดท าขอน้อมรับไว้และขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย (เด็กหญิงทัตพิชา ไฝทอง) ผู้จัดท ารายงาน

ข สารบัญ เรื่อง หน้า ค ำน ำ ก สำรบัญ ข หลักกำรจัดองค์ประกอบศิลป์ 1 เอกภพ 1 ควำมสมดุล 2 จุเด่นหรือจุดเน้น 2 ควำมกลมกลืน 3 ควำมขัดแย้ง 3 อ้ำงอิง 4

1 หลักการจัดองค์ประกอบศิลป์ หลักการจัดองค์ประกอบทางทัศนศิลป์ (Composition) คือ การน าเอาทัศนะธาตุ ได้แก่ จุด เส้น รูปร่าง รูปทรง น้ าหนักอ่อนแก่ บริเวณว่าง สี และพื้นผิว มาจัดประกอบเข้าด้วยกันจนเกิดความพอดี เหมาะสม ท าให้งานศิลปะชิ้นนั้นมีคุณค่าอย่างสูงสุด ประกอบด้วยหลักเกณฑ์ต่อไปนี้ 1.เอกภาพ (Unity) การรวมกลุ่มก้อน ไม่แตกแยกกระจัดกระจายไปคนละทิศทางจนท าให้ขาดความ สัมพันธ์กันในทาง ทัศนศิลป์เอกภาพยังเป็นส่วนที่แสดงให้เห็นถึงเนื้อหาเรื่องราวที่ต้อง การแสดงอย่างชัดเจนด้วย

2 2.ความสมดุล (Balance) 2.1 ความสมดุลของสิ่งที่ซ้ าหรือเหมือนกัน (Symmetrical) คือ เป็นการน าเอาส่วนประกอบที่มี รูปลักษณะเหมือนกัน มาจัดองค์ประกอบรวมเข้าด้วยกันให้ประสานกลมกลืน เกิดการถ่วงน้ าหนักของ องค์ประกอบส่วนต่าง ๆ ในลักษณะที่พอเหมาะพอดีจนรู้สึกว่ามีความสมดุล อาจด้วยการจัดวางต าแหน่งที่ตั้ง ช่องไฟ ระยะห่าง อัตราจ านวน ขนาดรูปร่าง น้ าหนักอ่อนแก่ ฯลฯ ที่เหมือนกันหรือเท่า ๆ กันจนเกิดเป็น เอกภาพเดียวกัน 2.2 ความสมดุลของสิ่งที่ขัดแย้งหรือต่างกัน (Asymmetrical) เป็นการน าเอาส่วนประกอบที่มี รูปลักษณะที่ต่างกันหรือขัดแย้งกัน มาจัดองค์ประกอบเข้าด้วยกันให้ประสานกลมกลืนกัน เกิดการถ่วงน้ าหนัก ขององค์ประกอบส่วนต่าง ๆ ในลักษณะที่พอเหมาะพอดีจนรู้สึกว่ามีความสมดุล โดยที่วัตถุหรือเนื้อหาในภาพ ไม่จ าเป็นต้องเหมือนกัน 3.จุดเด่นหรือการเน้น (Emphasis) ส่วนที่ส าคัญที่สุดของภาพที่ต้องการ แสดง ซึ่งน าไปสู่การบอกเล่าเนื้อหาของภาพทั้งหมดหรือเป็นจุดที่ ดึงดูดความสนใจให้มองในทางทัศนศิลป์จุดสนใจควรมีเพียงจุดเดียว ซึ่งอาจเป็นส่วนที่แสดงความส าคัญหรือ มีสีสันสดใสที่สุด นอกจากนั้นยังเน้นให้เกิดจุดสนใจด้วยการสร้างความแตกต่างขึ้นในภาพ จุดสนใจไม่จ าเป็น จะต้องอยู่จุดกึ่งกลางเสมอไป อาจอยู่ส่วนใดส่วนหนึ่งของภาพก็ได้

3 4.ความกลมกลืน (Harmony) เป็นสิ่งที่ส าคัญที่สุดของการจัดองค์ประกอบทางทัศนศิลป์ เพราะความกลมกลืนจะท าให้ภาพงดงาม และน าไปสู่เนื้อหาเรื่องราวที่น าเสนอ ความกลมกลืนมี 2 แบบ คือ 4.1 ความกลมกลืนแบบคล้อยตามกัน หมายถึง การน ารูปร่าง รูปทรง เส้น หรือสี ที่มีลักษณะ เดียวกันมาจัด เช่น วงกลมทั้งหมด สี่เหลี่ยมทั้งหมด ซึ่งแม้ว่าอาจจะมีขนาดที่แตกต่างกัน แต่เมื่อน ามาจัดเป็น ภาพขึ้นมาแล้วก็จะท าให้ความรู้สึกกลมกลืนกัน 4.2 ความกลมกลืนแบบขัดแย้ง หมายถึง การน าเอาองค์ประกอบต่างชนิด ต่างรูปร่าง รูปทรง ต่างสี มาจัดวางในภาพเดียวกัน เช่น รูปวงกลมกับรูปสามเหลี่ยม เส้นตรงกับเส้นโค้ง ซึ่งจะท าให้เกิดความ ขัดแย้งกันขึ้น แต่ก็ยังให้ความรู้สึกกลมกลืนกัน 5.ความขัดแย้ง (Contrast) ความขัดแย้งพูดกันตามธรรมดา ความขัดกันก็หมายความ ที่ไม่ตกลงกัน คือ ขาดความประสานกัน แต่ความขัดกันทางศิลปะเขาถือว่าเป็นหลักใหญ่ซึ่งเกี่ยวกับ การสร้างองค์ประกอบ เพราะฉะนั้นความขัดกันจึง เป็นส่วนหนึ่งของความประสานกัน คือ การตัดหรือขัดแย้งของเส้น สี ช่องว่าง พื้นผิว แสงและเงา ความตัดกัน จะต้องมี ความ ประสาน สัมพันธ์กับความกลมกลืน

4 อ้างอิง 1. http://www.digitalschool.club/digitalschool/art/art4_2/lesson2/more/lesson01.php 2. http://www.digitalschool.club/digitalschool/art/art3_1/lesson1/Page19.php ***********************