สูจิบัตร

กำหนดการ
การนำเสนออาศรมศกึ ษานาฏศลิ ป์ไทย ประจำปีการศึกษา ๒๕๖๕
วนั เสาร์ที่ ๒๒ ตลุ าคม ๒๕๖๕ ณ หอประชมุ ปารชิ าต มหาวิทยาลัยทักษิณ วทิ ยาเขตสงขลา

๑๓.๐๐ น. พิธีเปิด
๑๓.๓๐ - จุดธปู เทยี นบชู าครูและกล่าวตอ้ นรับ โดย.............................................................................................
- กลา่ วรายงานโครงการโดย นางสาวอรรฆพร ขนอม
- กล่าวเปิดงาน โดย ...............................................................................................................................
- ประธานในพิธมี องของที่ระลึกแกศ่ ลิ ปนิ ผูถ้ ่ายทอดท่ารำและบันทกึ ภาพร่วมกนั

นำเสนอการแสดง การแสดงชดุ ที่ ๗ สียะตราทรงเคร่อื ง
การแสดงชดุ ท่ี ๑ ฉุยฉายก่ิงไมเ้ งินทอง การแสดงชุดท่ี ๘ ฉยุ ฉายบุเรงนอง
การแสดงชุดที่ ๒ ฉุยฉายทศกัณฐล์ งสวน การแสดงชุดที่ ๙ รำฝรั่งคู่
การแสดงชดุ ที่ ๓ มโนราหบ์ ูชายญั การแสดงชุดท่ี ๑๐ ระบำหน้าช้าง (จับระบำ)
การแสดงชดุ ที่ ๔ ลงสรงพระไชยทัต
การแสดงชุดที่ ๕ ผเี สือ้ สมุทรเกย้ี วพระอภยั มณี สายวังเจา้ พระยานครศรีธรรมราช
การแสดงชดุ ท่ี ๖ ลงสรงโทนปนั หยี การแสดงชุดท่ี ๑๑ พระคเณศประทานพร

กลา่ วขอบคณุ และปิดโครงการโดย
ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อรวรรณ โภชนาธาร ประธานสาขาวิชาศิลปะการแสดง

พระบรมราโชวาท

"...การศึกษาด้านศิลปวฒั นธรรมเปน็ การ ศึกษาทสี่ ำคัญและควรจะดำเนนิ ควบคู่กนั ไปกับการศึกษาด้านวทิ ยาศาสตร์ เพราะความเจรญิ ของบุคคล ตลอด จนถงึ
ความเจรญิ ของประเทศ มีทัง้ ทาง วัตถุและจิตใจความเจริญทั้งสองทางนจ้ี ะตอ้ งมี ประกอบกันเกื้อกูลและสง่ เสริมกัน..."
พระราชดำรสั พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร
พระราชทานในพธิ ีพระราชทานปรญิ ญาบตั ร
ของ มหาวิทยาลัยศลิ ปกร ณ วังทา่ พระ
วนั ที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๐๙

สารประธานสาขาวิชาศลิ ปะการแสดง

แนวคดิ จากศลิ ปินผ้ถู ่ายทอดทา่ รำ

ผู้แสดงเป็นหญิงสาวแต่งกายยืนเคร่อื งนาง สวมรัดเกลา้ ยอด มอื ทง้ั สองถือกิ่งไม้เงินทองออกมาร่ายรำชมความงามของตน
ด้วยเพลงฉุยฉาย ๑ บทและเพลงแม่ศรี ๒ บท ตามลำดับโดยไม่มีการเปา่ ป่ีรบั ทวนบท เป็นการรอ้ งทเ่ี รยี กกนั ในหมู่
นาฏศลิ ป์,ดนตรี ว่า “ฉุยฉายพวง” เป็นการรำบทหรอื รำใช้บทการรำจะมอี ริ ยิ าบทท่ีงดงาม ท้ังอิรยิ าบทของการเคลือ่ นไหว
มอื แขน ขา ใบหนา้ และลำตัวทีส่ วยงามมีจงั หวะทา่ รำทเี่ หมาะสมเขา้ กับจังหวะของเพลง เป็นการแสดงประเภทเบิกโรง
ความสำคัญของการรำเบิกโรง ฉยุ ฉายกิ่งไมเ้ งนิ ทอง คือ ผแู้ สดงตอ้ งมีพนื้ ฐานการรำตวั นางมาเปน็ อย่างดี การแต่งกาย
อุปกรณ์ และการฝึกกระบวนทา่ รำให้งดงามตามแบบแผนอยา่ งละครใน

อาจารยอ์ รยิ า ลม่ิ กาญจนพงศ์
อาจารยห์ ลกั สตู ร..........................................................................

อาศรมศึกษาทางดา้ นนาฏศิลป์ไทย คือการศกึ ษาศาสตรด์ า้ นทกั ษะปฏิบตั กิ ารแสดงนาฏศลิ ปไ์ ทยจากศลิ ปนิ ตน้ แบบ
ผูม้ คี วามรู้และเชยี่ วชาญในบทบาทตา่ ง ๆ ไมว่ ่าจะเป็นบทพระ นาง ยักษ์ และลิง ฉะนั้นการศึกษาดา้ นนาฏศิลป์ไทย
ของนสิ ิตชน้ั ปีที่ ๔ เอกนาฏศิลป์ไทยในรายวชิ าอาศรมศึกษานาฏศิลป์ไทย จำเปน็ อย่างยิ่งทีจ่ ะต้องเกบ็ เกีย่ วความรู้
จากศิลปนิ ต้นแบบมาพัฒนาตนเองเพอ่ื กา้ วสคู่ วามเปน็ ศิลปินทีส่ มบูรณค์ วบคู่ไปกับการอนรุ กั ษแ์ ละสืบทอด
ซงึ่ ในกจิ กรรมการนำเสนอผลงานในครั้งน้ีครูขออวยพรใหท้ ุกคนประสบความสำเร็จในหน้าที่ของผูอ้ นรุ ักษง์ านนาฏศลิ ป์
เพื่อใหศ้ ิลปะแขนงนี้คงอยู่ต่อไป

ผู้ชว่ ยศาสตราจารยเ์ ฉลิมพล จันทรโชติ
อาจารย์ประจำภาควชิ านาฏศลิ ป์ไทย วิทยาลยั นาฏศลิ ปนครศรีธรรมราช สถาบันบัณฑิตพฒั นศลิ ป์ กระทรวงวฒั นธรรม

โขน ละคร ฟ้อนรำ นาฏกรรมไทย ล้วนเป็นศิลปะการแสดงประจำชาติแขนงหนึ่ง อันมีลักษณะโดดเด่น
เป็นอัตลักษณ์ที่สะท้อนคุณค่าแห่งความเป็นไทยอย่างเฉพาะตัว เป็นงานวิจิตรศิลป์ที่งดงามประณีต ละเอียดอ่อน
และเปน็ เครื่องบนั เทิงใจให้แกผ่ รู้ ับชมทต่ี ้องการเสพศาสตร์ศลิ ปะแขนงนี้มาช้านาน ศลิ ปินหรือผูแ้ สดงคือผู้ท่ีจะต้อง
สืบทอดสืบสานศลิ ปะแขนงน้ีไว้มิให้สูญหาย ซึ่งถือเป็นภูมิปัญญาของบรรพชนศิลปินไทยที่สร้างไวอ้ ย่างทรงคุณคา่
สมควรอย่างยิ่งที่ศิลปินจะต้องศึกษาหลักการและวิธีการ รวมทั้งเทคนิคกลวิธีต่างๆจากรุ่นสู่รุ่นที่สั่งสมมาจน
กลายเป็นความงดงามที่มีแบบแผนการถ่ายทอดกระบวนท่ารำ เป็นสิ่งสำคัญต่องานนาฏศิลป์ไทย เพราะเมื่อมีผู้
ประดิษฐ์คดิ ค้นก็จะต้องมีผู้รับการถ่ายทอดสำหรับให้วิชาความรู้เหล่าน้ีไดค้ งอยู่ ปัจจุบันในระบบการศึกษาศาสตร์
นาฏศิลป์ของไทย มีการจัดการเรียนการสอนให้ศิลปินชั้นครูผู้มีความรู้ความสามารถได้ถ่ายทอดวิชาควา มรู้
กระบวนท่ารำให้แก่ลูกศิษย์ตามสถาบันการศึกษา เพื่อที่จะไม่ให้กระบวนท่ารำสำคัญนั้นสูญหายไปตามกาลเวลา
การตระหนักถึงความสำคัญในการฝึกหัดกระบวนทำรำนาฎศิลป์ไทยนั้น จะเป็นการเพิ่มพูนความรู้ความสามารถ
ของนักศึกษาหรือศิลปินรุ่นใหม่ให้มีทักษะในการรำหรือการแสดงนาฏศิลป์ไทยอย่างถูกต้องงดงามตามแบบแผน
การจัดการเรียนการสอนในรายวิชาอาศรมศึกษาจึงเป็นเรื่องที่สำคัญและจำเป็นที่จะคงไว้ซึ่งรูปแบบการถ่ายทอด
สืบทอดวิชาความรู้ที่มีมาแต่โบราณ ตลอดจนเป็นการรวบรวมองค์ความรู้จาก ศิลปินชั้นครู ผู้ทรงคุณวุฒิ คุณครู
ผู้เช่ียวชาญ ทางด้านนาฎศลิ ป์ไทย ให้คงอยู่สบื ไปผ่านศิลปินรนุ่ ใหม่อย่างไมเ่ สอื่ มสญู

อาจารยส์ มศักด์ิ ทดั ติ
อาจารย์ผู้ทรงคุณวุฒ.ิ .....

นาฏศลิ ปไ์ ทย เป็นศาสตร์ทแ่ี สดงใหเ้ ห็นถึงภูมิปัญญาปรมาจารยผ์ ู้ทรงความรู้มาแต่โบราณกาล
นับว่าเป็นศลิ ปะ คู่บ้านคเู่ มือง และยงั เปน็ เคร่ืองหมายแสดงความเปน็ ชาติท่มี ีมรดกทางวัฒนธรรม
จารตี ประเพณที ี่ได้รบั สืบทอดตอ่ กันมาให้คน รุน่ หลงั ไดศ้ ึกษา นบั วา่ เป็นส่งิ ท่นี ่าภาคภมู ใิ จเป็นอยา่ งยง่ิ ท่เี รามสี ่ิงนี้

อาจารยส์ นั ติ ธรรมปริยตั ิ

การแสดงชุด รำฝรั่งคู่ กระบวนรำชุดนี้เป็นกระบวนเก่าแก่ สืบได้ถึงชั้นต้นกรุงรัตนโกสินทร์ มีเพลงและ
ลักษณะท่ารำที่แสดงความหลากหลายทางวัฒนธรรมในสังคมไทย ที่มีชนหลายเชื้อชาติอาศัยปะปนกันทั้งไทย
จีน ฝรั่ง แขก ทำให้กระบวนรำนี้เจือด้วยลักษณะเฉพาะตามเชื้อชาติ เช่น ฝรั่ง จะนิยมการเต้นรำที่ใช้ขาและเท้า
เป็นหลัก เมื่อแผลงมาเป็นท่ารำและเพลงของไทย จึงเรียก ฝรั่งรำเท้า ใช้เทคนิคการรำชั้นสูงทีใ่ ช้เท้าเป็นหลัก เช่น
เล่นเทา้ กระถดเทา้ สูดเทา้ ส่วนเพลงสำเนียงจีน คือ จนี รำพดั จนี รัว และจีนถอน กม็ ีท่ารำท่ีใช้พัดด้ามจิ้ว อันเป็น
สินค้านำเข้าจากจีนมาสู่ตลาดสยาม โบราณอาจารย์ได้พัฒนากิริยาการใช้พัดมาสู่ท่ารำที่มีลูกเล่นแพรวพราว
อันจะพบได้ในกระบวนรำชุดนี้ ผู้ถ่ายทอดสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า
นภาลัยที่ทรงอุปถัมภ์นาฏกรรมในราชสำนักจนทำให้เกิดกระบวนรำของหลวงชุดนี้ขึ้น โดยมีสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรม
หลวงพิทักษ์มนตรี ครูทองอยู่ ครูรุ่ง ได้ร่วมรังสรรค์กระบวนรำและถ่ายทอดสืบมายังครูละครหลวงทุกรัชกาล
จนส่งผ่านมาถึงปัจจุบัน การได้ถ่ายทอดกระบวนรำชุดฝรั่งคู่นี้ใหก้ ับนักศึกษาคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ทักษณิ จงึ เปน็ การสบื สานความรู้เพ่อื รกั ษาและตอ่ ยอดองค์ความรู้ของละครรำไทยมใิ หเ้ สือ่ มสูญไป
อาจารยด์ ร.ธรรมจักร พรหมพว้ ย
อาจารย์ประจำสาขาวชิ านาฏกรรมไทย คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั รามคำแหง

นาฏศิลปแ์ ละการละครไทย เปน็ วิชาทต่ี อ้ งใชค้ วามรู้ ความเข้าใจ ท้งั ยังต้องมใี จรกั และตัง้ ใจฝึกฝนในศิลปะแขนงน้ีอยา่ งแท้จรงิ
จึงจะทำให้เกดิ ทักษะ ความเชี่ยวชาญ และความสวยงามส่ือออกมาจากการเคลอ่ื นไหวทุกสว่ นของร่างกาย
ได้อย่างงดงามในการแสดง นักศึกษาเป็นผมู้ ีใจรกั การเตรยี มตวั มาอย่างดเี ยย่ี ม
และต้งั ใจในการฝึกฝนท่ารำดีมาก ขอใหร้ กั ษาความดีนี้ไว้ เฉกเช่น "ดั่งเกลอื รกั ษาความเคม็ "
ความต้ังใจ อตุ สาหะ พฒั นาตนเองอยเู่ สมอ จะสง่ ผลให้เป็นบณั ฑติ ที่มคี วามสามารถและคุณภาพในอนาคต
เพ่ืออนรุ กั ษ์ สืบสานและธำรงไว้ ซงึ่ ศาสตร์และศิลป์ มรดกทางวฒั นธรรมของชาติไทยสืบตอ่ ไป

อาจารย์ชฎารตั น วังกาวี
นาฏศิลปินชำนาญงาน สำนักการสังคีต กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม

นาฎศลิ ป์ไทย โขน ละคร ไดร้ ับการยกย่องให้เป็นศิลปะชั้นสูงท่ีเป็นเครื่องราชูปโภคให้แก่พระมหากษัตริย์
เปน็ เครอ่ื งบันเทิงใจสำหรับในพระราชฐานและบรรดาศักดิ์ จงึ มแี บบแผนที่เป็นมาตรฐานเฉพาะและมีนาฎลักษณ์ที่
มีความแตกต่างไปจากการแสดงพื้นบ้าน ในระยะเวลาที่เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบ
สมบรู ณาญาสิทธิราชยม์ าเป็นระบบประชาธิปไตย จงึ ทำให้ศลิ ปะทางด้านนาฎศิลป์ไทยถูกจัดระบบดว้ ยการดูแลให้
อยู่ในรูปแบบของหน่วยงาน ทำหน้าที่อนุรักษ์และถ่ายทอด ให้แก่เยาวชนและคนในสังคมโดยใช้การศึกษาเป็นตัว
ขบั เคลอ่ื นผลผลติ อาทเิ ช่น รายวชิ าอาศรมศกึ ษา ของคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยทักษิณ วทิ ยาเขตสงขลา
ได้จัดให้มีการเรียนการสอนนาฏศิลป์ไทยในสถานศึกษาอย่างเป็นระบบ และมีการให้ความร่วมมือกับหน่วยงาน
ภาครัฐ ภาคเอกชนต่างๆ ที่ให้ความสำคัญกับศิลปะอันเป็นมรดกประจำชาติเพื่อปลูกฝังจิตสำนึกในการช่วยกัน
ส่งเสริม เผยแพร่สิ่งที่ดีงาม ยกย่องมรดกทางภูมิปัญญานาฏดุริยางค์ซึ่งเป็นสมบัติอันล้ำค่ายิ่งนี้ให้คงอยู่คู่ชาติไทย
อย่างสงา่ งามสืบไป

อาจารย์อนสั มาลาวงษ์
อาจารย์...................................

วิชาอาศรมเป็นรายวชิ าท่ีสำคัญอีกวชิ าหนง่ึ ของวิชาชพี นาฏศิลป์ มกี ารฝกึ ใหน้ กั ศึกษาได้มคี วามมานะพยายาม
อดทน ฝึกปฏบิ ัตอิ ยา่ งจรงิ จัง โดยมีการแสดงผลสมั ฤทธิ์ของการถ่ายทอดวชิ านีด้ ว้ ยการปฏิบตั ิ
ซึง่ เป็นผลงานท่ีเห็นในเชิงประจักษ์ ในครงั้ น้อี าจารย์ผู้ถา่ ยทอดผลงานชดุ สียะตราทรงเครื่อง
รู้สกึ เปน็ เกยี รตแิ ละภูมิใจท่ีไดเ้ ห็นการแสดงนี้เผยแพร่ส่สู ายตาสาธารณชนอีกคร้งั

อาจารย์ ดร.พรรณพัชร์ วิชาสวัสดิ์
อาจารยป์ ระจำสาขาวชิ านาฏศิลป์และการละคร คณะมนุษยศ์ าสตรแ์ ละสงั คมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏพระนคร

ศิลปะ เป็นสิ่ง ซึ่งควรแก่การอนุรักษ์แต่ ต้องควบคู่กันไปกับการพัฒนา ครูเอง เป็นผู้สืบทอดวิชา
นาฏศิลป์มาทัง้ ชีวิต จะขอฝากอนุชนคนรุน่ หลังช่วยกันอนรุ กั ษ์และสืบสาน หวงแหนสิ่งที่เป็นสมบัติอันลำ้
ค่าของแผ่นดนิ ให้จรรโลงสืบไป

อาจารย์บุนนาค ทรรทรานนท์
นกั วิชาการละครและดนตรี 9 (ช.ช.) สถาบนั นาฏดุริยางคศลิ ป กรมศลิ ปากร

ศาสตร์ทกุ แขนงและวิชาความรูต้ า่ ง ๆ ลว้ นมบี คุ คลอนั เปน็ สว่ นประกอบทีส่ ำคัญ ในสรา้ งสรรค์ คดิ คน้
และการดำรงไว้ซง่ึ องค์ความรใู้ หค้ งอยสู่ ืบไป ทง้ั นี้คือจะตอ้ งมี บคุ คลอนั เป็นผู้ประดษิ ฐค์ ิดค้น บคุ คลอันเป็นผูถ้ ่ายทอด
และบคุ คลอนั เปน็ ผู้สืบทอด จากร่นุ สู่รุ่นตอ่ กันมา ซ่ึงวิชานาฏศลิ ปไ์ ทยกเ็ ปน็ ศาสตร์ศิลปะแขนงหนง่ึ ทใ่ี นอดีตไมน่ ิยม
จดบันทึกกระบวนท่ารำต่าง ๆ ไวเ้ ปน็ ลายลักษณอ์ ักษร เพราะเปน็ วิชาทตี่ อ้ งใชท้ ักษะในการฝึกปฏิบัติ
จำเป็นอยา่ งย่ิงท่ีผู้ฝึกหัดจะต้องไดร้ บั การถา่ ยทอดจากบรมครู อาจารย์ ศลิ ปนิ ผู้เช่ยี วชาญแบบตัวต่อตัว
และนำเทคนิคกลวิธที ไี่ ด้รบั จากการถ่ายทอด มาหมน่ั ฝึกฝน ทำความเขา้ ใจ ซักซอ้ มด้วยตนเอง
อันตอ้ งอาศัยความอดทนความเพยี รพยายามเป็นสำคัญ จงึ จะสามารถทำใหเ้ ป็น
ผ้แู สดงหรอื เป็นศลิ ปนิ ทีม่ คี วามสามารถเชย่ี วชาญ ถา่ ยทอดบทบาทในการแสดงได้เปน็ อย่างดี
และประสบผลสำเรจ็ ในการเรียนและการแสดงนาฏศิลปไ์ ทยไดอ้ ย่างสมบรู ณแ์ บบ

อาจารย์ญาณวุฒิ ไตรสุวรรณ (ผู้ชว่ ยครผู ู้ช่วยถา่ ยทอด)
ตำแหนง่ ..............

วิชาอาศรม ถือเป็นวิชาที่ให้นิสิตในหลักสูตรได้ออกไปเรียนรู้นอกห้องเรียนกับศิลปิน ครู หรือ
ผู้เชี่ยวชาญที่มีความสามารถทางด้านนาฏศิลป์ไทย เพื่อให้ศิษย์ได้เรียนรู้และทราบถึงลีลาการร่ายรำที่
หลากหลาย กลวธิ ีการรำท่ีเฉพาะทางของผู้ถ่ายทอดแต่ละท่าน แล้วนำความรู้จากกระบวนทา่ รำที่ได้รับมา
เผยแพร่สสู่ าธารณชน

ซึ่งในการถ่ายทอดท่ารำในวิชาอาศรมศึกษาในครั้งนี้ ข้าพเจ้า อาจารย์ศิริวัฒน์ ขำเกิด
(อาจารย์แป้ง) ได้รับมอบหมายให้ถ่ายทอดการแสดง ชุด ผีเสื้อสมุทรเกี้ยวพระอภัยมณี แก่ นักศึกษา 2
คน ได้แก่ นางสาวมธุรส เปียทนงค์ และ นางสาวศริ ิพร พรมทอง นิสิตท้ัง 2 คนนี้ มีความตั้งใจ มุ่งมั่น ใน
การเรียนรแู้ ละฝึกซ้อมเป็นอย่างดี กิรยิ า มารยาท ดีมาก เมื่อแนะนำใหแ้ กไ้ ขในแต่ละครงั้ นักศกึ ษาจะคอย
ยกมอื ไหว้ขอบคุณตลอด แน่นอนว่าต้องผ่านการอบรมจากคณาจารย์ในสาขาวิชาเป็นอย่างดี ตรงน้ีขอชื่น
ชมมาก และในการจะเริ่มซ้อมแต่ละครั้ง นักศึกษามีความพร้อมมาก เปลี่ยนผ้าโจงรอเสมอ ซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้
ถา่ ยทอดประทับใจ

ด้วยหนทางที่ห่างไกล เรื่องค่าใช้จ่ายในการเดินทางก็เป็นสิง่ สำคัญ แต่นิสิตทั้ง 2 ก็ยินดีจะมารับ
ความรู้อย่างเต็มใจ ทำให้ผู้ถ่ายทอดก็เต็มที่กับการถ่ายทอดท่ารำมากๆ เพื่อไม่ให้เสียโอกาสของนิสิต
ทา้ ยน้ขี อให้บารมขี องพระภรตมุนี พ่อสนุ ทรภู่ และครนู าฏศลิ ป์ครูดนตรไี ทยทุกท่าน จงบันดาลให้นิสิตทั้ง
2 คน จงประสบความสำเรจ็ ในชวี ติ การเรยี น การแสดง และการทำงานด้วยเทอญ
อาจารย์ศริ วิ ฒั น์ ขำเกิด
ตำแหนง่ อาจารย์สาขาวชิ านาฏศิลปศ์ กึ ษา คณะมนษุ ยศาสตร์และสังคมศาสตร์
มหาวิทยาลยั ราชภัฏเพชรบุรี

การแสดงชุด ฉุยฉายกงิ่ ไม้เงินทอง

ศลิ ปนิ ผถู้ า่ ยทา่ รำ
อาจารย์อรยิ า ล่มิ กาญจนพงศ์
อาจารย์ประจำหลกั สูตร สาขานาฏศลิ ป์ไทย วทิ ยาลยั นาฏศลิ ปพัทลงุ
สถาบนั บณั ฑิตพฒั นศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม

ผแู้ สดง
นางสาวปนิ่ มณี ทบั ชมุ
นายธนโชติ แซ่ตนั

ประวัตกิ ารแสดง

การแสดงชดุ ฉยุ ฉายทศกัณฐล์ งสวน

ศิลปนิ ผถู้ ่ายท่ารำ
อาจารย์สมศกั ด์ิ ทัดติ ผู้เชี่ยวชาญทางด้านนาฏศิลปไ์ ทย โขนยกั ษ์
อาจารยญ์ าณวฒุ ิ ไตรสวุ รรณ (ผู้ช่วยครผู ู้ถา่ ยทอดทา่ รำ)
ตำแหน่งอาจารย์ภาควชิ านาฏศิลป์ คณะศลิ ปนาฏดรุ ยิ างค์ สถาบนั บณั ฑติ พัฒนศิลป์

ผแู้ สดง
นายสุรชชั ธรรมจนิ โณ

ประวตั กิ ารแสดง
กระบวนท่ารำชุด ฉุยฉายทศกัณฐ์ลงสวนเป็นกระบวนท่ารำเดี่ยวในเพลงฉุยฉายของตัว
ยักษ์ โดยมีที่มาจากการแสดงโขนเร่ืองรามเกียรติ์ ในตอนที่ทศกัณฐ์ได้ลักพานางสีดามา
ไว้ยังอุทยานกรุงลงกา ทศกัณฐ์จึงได้แต่งกายอย่างวิจิตรงดงาม มีผ้าสีแดงห้อยไหล่
สองข้าง คล้องมาลัยกรที่ข้อมือขวา ถือพัดด้ามจิ้วกรีดกราย หมายที่จะไปเกี้ยวพาราสี
นางสีดา ผู้แสดงจะสวมศีรษะทศกัณฐ์หน้าทอง กระบวนท่ารำมีลักษณะที่แฝงไว้ด้วย
ความเจ้าชูก้ รุ้มกริม่ ตามสำนวนท่ีว่า “เจ้าชูย้ กั ษ์” บทฉุยฉายและลลี าท่ารำนี้ เชื่อกันว่า
กำเนดิ ขนึ้ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกลา้ เจ้าอยู่หวั และมีลีลาท่ารำท่ีได้การสืบ
ทอดมาจากนาฏศิลปินชั้นครูในกรมมหรสพ กระบวนท่ารำชุดนี้ คุณครูอร่าม อินทรนัฏ
อดีตผู้เชี่ยวชาญการสอนนาฏศิลป์ (โขนยักษ์) กล่าวไว้ว่า ท่านได้รับการถ่ายทอดจาก
คุณหญิงนัฏกานุรักษ์ (เทศ สุวรรณภารต) ซึ่งเป็นลีลาท่ารำของตัวทศกัณฐ์ที่แสดงถึง
ความเจ้าชู้ กรุ้มกริ่ม แต่ในขณะเดียวกัน ยังคงมีความเข้มแข็งดุดันตามลักษณะของ
ตัวยักษ์

การแสดงชุด มโนราหบ์ ูชายญั

ศลิ ปินผู้ถ่ายท่ารำ
อาจารยบ์ ุนนาค ทรรทรานนท์
นกั วิชาการละครและดนตรี 9 (ช.ช.) สถาบนั นาฏดุรยิ างคศิลป กรมศิลปากร
ผแู้ สดง
นางสาวอมราพร จทั วงศ์

ประวัตกิ ารแสดง

การแสดงชุด ลงสรงพระไชยทัต

ศลิ ปินผ้ถู ่ายทา่ รำ
อาจารย์ภัทรพล จติ ตรานนท์

ผู้แสดง
นายธนภัทร เย่ยี มศกั ดิ์

ประวัตกิ ารแสดง

การแสดงชดุ ผีเส้อื สมทุ รเกยี้ วพระอภยั มณี

ศลิ ปนิ ผ้ถู ่ายท่ารำ
อาจารย์ศิรวิ ฒั น์ ขำเกดิ
อาจารย์สาขาวชิ านาฏศิลปศ์ กึ ษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
มหาวทิ ยาลัยราชภฏั เพชรบรุ ี

ผู้แสดง
นางสาวมธุรส เปยี ทนงค์
นางสาวศิริพร พรมทอง

ประวัติการแสดง

การแสดงชดุ ลงสรงโทนปันหยี

ศลิ ปินผูถ้ ่ายทา่ รำ
ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์เฉลิมพล จันทรโชติ
อาจารยป์ ระจำภาควิชานาฏศลิ ปไ์ ทย วิทยาลยั นาฏศลิ ปนครศรีธรรมราช
สถาบันบณั ฑิตพฒั นศิลป์ กระทรวงวฒั นธรรม

ผูแ้ สดง
นางสาวปัญณพร แก้วบุปผา

ประวตั กิ ารแสดง

การแสดงชดุ สยี ะตราทรงเคร่อื ง

ศิลปินผู้ถา่ ยทา่ รำ
อาจารย์ ดร.พรรณพัชร์ วิชาสวสั ดิ์
อาจารย์ประจำสาขาวิชานาฏศิลป์และการละคร คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏพระนคร
อาจารย์ชฎารตั น วังกาวี
นาฏศลิ ปนิ ชำนาญงาน สำนกั การสังคีต กรมศลิ ปากร กระทรวงวัฒนธรรม

ผู้แสดง
นายเจตพล ดำเกาะ

ประวัติการแสดง
การเเสดงชุด สียะตราทรงเครื่อง เป็นผลงานสร้างสรรค์นาฏยศิลป์ไทยใน

รปู เเบบอนุรกั ษ์ เปน็ การรำเดี่ยวอวดฝมี ือของตวั พระ จากการนำบทพระราชนิพนธล์ ะคร
ในเรื่องอิเหนา ตอน โสกันต์สียะตรา ของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
(รัชกาลที่๒) ในเล่มสมุดไทย เล่มที่ ๒๕ และศึกษาพระราชพิธี “ลงสรง”หรือ”ลงท่า”
ซึ่งมีลักษณะพรรณนาโวหารถึง การอาบน้ำแต่งตัวในพระราชพิธีโสกันตห์ รือโกนจกุ ของ
ตัวละครหนึ่งที่ชื่อ ระเด่นสียะตราหนึ่งหรัด ซึ่งเป็นพระราชโอรสของท้าวดาหาและ
ประไหมสุหรีเเห่งกรุงดาหา ในบทละครได้บรรยายระเบียบเเบบแผนของพระราชพิธีที่
สอดคล้องกับประวัติศาสตร์ ใช้การตัดต่อบท บรรจุเพลงและการประดิษฐ์ท่ารำตาม
รปู เเบบจารตี การเเสดงละครใน มุง่ เนน้ ให้เหน็ ถงึ ขนบธรรมเนยี มประเพณกี ารแต่งการใน
พระราชพธิ ีโสกนั ต์ของตัวละครสยี ะตรา

การแสดงชุด ฉุยฉายบเุ รงนอง

ศลิ ปินผ้ถู ่ายทา่ รำ
อาจารย์ฉนั ทวัฒน์ ชแู หวน

ผแู้ สดง
นายเอกสิทธิ์ ทพิ ยภ์ ักดี

ประวตั ิการแสดง

การแสดงชุด รำฝรัง่ คู่

ศลิ ปนิ ผถู้ า่ ยทา่ รำ
อาจารย์ ดร. ธรรมจกั ร พรหมพว้ ย
อาจารยป์ ระจำสาขาวิชานาฏกรรมไทย คณะศลิ ปกรรมศาสตร์
มหาวิทยาลยั รามคำแหง

ผแู้ สดง
นางสาวยอดขวญั วัชระคุ้มภัย
นางสาวอรรฆพร ขนอม

ประวัติการแสดง
ฝรั่งคู่เป็นการแสดชุดหนึ่งที่มีศิลปะลีลาการร่ายรำงาม จัดอยู่ในระดับชั้นการ

แสดงออกเชิงฝีมือของละครใน จากหลักฐานที่ปรากฏทางวรรณคดีกล่าวว่าในสมัย
สมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยการแสดงชุดนี้เป็นระบำชุดหนึ่งที่สอดแทรกอยู่ในการ
แสดงที่เป็นชุดเป็นตอน เรื่อง อุณรุท ตอนอุณรุทเข้าห้องนางอุสา ส่วนท่ารำนั้น
สันนิษฐานว่าเจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรีเป็นผู้คิดประดิษฐ์ขึ้นเนื่องด้วยพระองค์เป็น
ปรมาจารย์ผหู้ นึง่ ที่ทรงรอบรใู้ นศิลปการละครยิ่งนัก กระบวนการท่ารำเปน็ ลักษณะเกี้ยว
พาราสีระหว่างตัวพระกับตัวนางประกอบการใช้พัดเป็นอุปกรณ์ในการรำ มีทวงท่า
ทำนองสำเนียงเพลงที่หลากหลายในชุดการแสดงเดียวกัน ได้แก่ เพลงฝรั่งรำเท้า
เพลงตะเขิ่ง เพลงเจา้ เซ็น เพลงเร็ว เพลงฉ่ิง เพลงจีนรวั และเพลงจนี ถอน

การแสดงชดุ ระบำหนา้ ช้าง (จบั ระบำ)
สายวงั เจ้าพระยานครศรธี รรมราช

ศิลปนิ ผถู้ า่ ยทา่ รำ
อาจารยส์ นั ติ ธรรมปรยิ ัติ

ผแู้ สดง นางสาวอรพมิ ล พรมจันทร์
นางสาวชยิสรา ณ พทั ลงุ นางสาวเขมสิ รา กำเหนดิ ฤทธ์ิ
นางสาวจิราพชั ร หนแู กว้

ประวตั ิการแสดง

ระบำหน้าช้าง เป็นระบำเทพบุตรนางฟ้าซึ่งประกอบอยูใ่ นการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์
ตอนศึกพรหมมาศ เนื้อเรื่องมอี ยู่ว่า อินทรชิตโอรสของทศกัณฑ์ทำสงครามกบั พระลักษมณ์คดิ ใช้
กลยุทธ์ลวงกองทัพของพระลักษมณ์กับพลวานรโดยแปลงกายเป็นพระอินทร์ และให้ยักษ์การุณ
ราชแปลงตัวเป็นช้างเอรวัณซึ่งเป็นช้างทรงของพระอินทร์ บรรดาไพร่พลยักษ์ในกองทัพแปลง
กายเป็นเทพบุตรนางฟ้าฟ้อนรำนำขบวนไปข้างหน้าช้างด้วยเหตุนี้ระบำชุดนี้จึงมีชื่อเรียกเป็นท่ี
รู้จกั กนั วา่ ”ระบำหน้าชา้ ง” ในสายวังเจ้าพระยานครศรีธรรมราชจะเรยี กว่า”จบั ระบำ” เพลงท่ีใช้
ขับร้องคอื เพลงเขมรควงตอ่ ดว้ ยเพลงเรว็ และจบด้วยเพลงลา

การแสดงชดุ พระคเณศประทานพร

ศลิ ปนิ ผู้ถา่ ยทา่ รำ
อาจารยอ์ นัส มาลาวงษ์
ผ้แู สดง
นายสราวธุ ตรีวยั

ประวัตกิ ารแสดง

ขอขอบคณุ คณะผ้บู ริหาร คณาจารยส์ าขาวชิ าศิลปะการแสดง
ศลิ ปินผถู้ า่ ยทอดท่ารำ ผชู้ ่วยศาสตราจารยอ์ รวรรณ โภชนาธาร
…………………………………………..
อาจารยอ์ ริยา ล่ิมกาญจนพงศ์ (ประธานสาขาวชิ าศลิ ปะการแสดง)
อาจารยส์ มศักด์ิ ทัดติ …………………………………………………….. ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์
อาจารย์ญาณวฒุ ิ ไตรสุวรรณ อาจารย์ประภาพรรณ ภูเก้าลว้ น
อาจารย์บุนนาค ทรรทรานนท์ ผชู้ ่วยศาสตราจารย์ ดร.ระวีวฒั น์ ไทยเจริญ อาจารยส์ ายฝน ไฝเส้ง
อาจารยภ์ ัทรพล จติ ตรานนท์ (คณบดีคณะศลิ ปกรรมศาสตร์) อาจารย์สุพจน์ จกู ลน่ิ
อาจารย์ศิรวิ ัฒน์ ขำเกดิ
ผ้ชู ่วยศาสตราจารย์เฉลิมพล จันทรโชติ อาจารย์ภัทรา ผดงุ สุนทรารักษ์
อาจารย์ ดร.พรรณพชั ร์ วิชาสวสั ดิ์ (รองคณบดีฝ่ายบรหิ ารวิชาการและชมุ ชนสัมพนั ธ)์
อาจารย์ชฎารัตน วังกาวี
อาจารยฉ์ นั ทวัฒน์ ชูแหวน ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ประหยดั ศภุ จติ รา
อาจารย์ ดร.ธรรมจักร พรหมพว้ ย (รองคณบดีฝา่ ยวิชาการและวิจยั )
อาจารย์สนั ติ ธรรมปริยตั ิ
อาจารยอ์ นัส มาลาวงษ์ อาจารยร์ ัชกฤต ภาณุอัครโชค
(ผชู้ ่วยคณบดฝี ่ายประชาสมั พนั ธ์และส่ือสารองคก์ ร

ขอขอบคณุ ทมี งานนักแสดงและทีมงานฝ่ายต่างๆ ฝ่ายประชาสัมพนั ธ์ ฝ่ายสจู บิ ัตร
นางสาวปญั ณพร แกว้ บุปผา นางสาวอรรฆพร ขนอม
นักแสดงชดุ ลงสรงพระไชยทตั นางสาวศริ ิพร พรหมทอง นางสาวจริ าพัชร หนแู กว้
นายฤทธชิ ัย หนทู อง นายธีรเดช ทองเทพ นางสาวพชั รพร ดำนอ้ ย
นกั แสดงชดุ ลงสรงโทนปนั หยี นายกนกพล อุปมล นายปฏพิ ล ฤทธิภกั ดี
นางสาวเมขลา จนั ทร์เมือง ฝา่ ยงบประมาณ ฝ่ายเอกสาร/ประสานงาน
นางสาวฉตั รนารี คงศรี นางสาวอมราพร จันทวงศ์ นายธนภทั ร เย่ยี มศกั ดิ์
นกั แสดงชุด สียะตราทรงเคร่ือง ฝา่ ยสถานที่ นางสาวบฮี าร่า แดงนุ้ย
นายสุรชัช ธรรมจินโณ ฝา่ ย Backstage
พธิ ีกร นายสราวุธ ตรีวัย นายธนกฤต หยูดำ
นายธวัชชัย สายออ๋ ง นายวรี ภทั ร โชคผอ่ ง นายภครพล นลิ มาส
นางสาวพรลภัส พะมณี นายอภิรมย์ หวงั ขวญั นายภาคีนยั ใหม่สวสั ด์ิ
ฝา่ ยพธิ กี ารฝา่ ย นายธนากร ชยั มนตรี นายฐานนั ดร เพชรขะวรรณ
นางสาวยอดขวัญ วัชระคุม้ ภยั นางสาวศริ เิ บญจพรรณ ชมุ เรือง นายกู้เกียรติ กูส้ มานเกยี รติ
นายเจตพล ดำเกาะ ฝา่ ยสวสั ดิการ นางสาวกมลชนก นวลนก
นางสาวพรญาณี ยอดเอยี ด นางสาวชยิสรา ณ พทั ลุง นางสาวเจนจริ า ทองมณโฑ
นางสาวเมวดี อ่นุ วิมล นางสาวปน่ิ มณี ทบั ชุม นางสาวเมวดี แกว้ ยก
ฝา่ ยปฏคิ ม นางสาวจนั ทิมา ศรีสนุ ทร
นางสาวอรพิมล พรมจนั ทร์ เทคนคิ และบนั ทกึ ภาพ
นางสาวกัณฑิมา สวุ ลักษณ์ นายเอกสทิ ธิ์ ทิพยภ์ กั ดี
นางสาวณฐั วดี เทพจันทร์ นายธนโชติ แซต่ นั
ฝา่ ยลงทะเบียน นางสาวนภสร อนิ ทรมุณี
นางสาวมธรุ ส เปยี ทนงค์
นางสาวนชุ นาถ คลายทกุ ข์