1
วิจัยในชน้ั เรียน
การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรคอ์ งค์ความรู้
โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธบิ าย Predict Observe Explain
(POE) เรอ่ื งส่วนประกอบของดอกไม้ ของนักเรียนชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 4
ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2564 โรงเรียนบ้านมะเด่อื หวาน
นางสาวคณิศรณ์ ิชา สมทรง
ตำแหนง่ ครู
กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์
โรงเรยี นบา้ นมะเดื่อหวาน
สำนกั งานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 1
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พ้นื ฐาน
2
คำนำ
การจัดทำวิจัยเรื่องการพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนว
ทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้
ของนกั เรียนชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4 ภาคเรยี นที่ 2 ปีการศกึ ษา 2564 โรงเรยี นบ้านมะเดื่อหวานน้ี
มวี ัตถุประสงค์เพอ่ื พฒั นาการจัดกระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎกี ารสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการ
สอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) เรอ่ื งสว่ นประกอบของดอกไม้ ท่ีเหมาะสม
กับสภาพการจดั การเรียนการสอนวชิ าวิทยาศาสตร์ และเพ่อื ศกึ ษาผลของการจดั กระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎี
การสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain
(POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ ของบทเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านมะเดื่อหวาน ปี
การศึกษา 2564 ซ่งึ ผลการวจิ ยั ครั้งนีจ้ ะได้นำไปประยุกต์ใชก้ ับหนว่ ยการเรยี นร้อู ืน่ ๆไดเ้ ปน็ อย่างดี
ผู้วิจัยขอขอบพระคุณท่านผ้อู ำนวยการโรงเรียนบา้ นมะเด่อื หวาน ท่ีให้คำปรกึ ษา คำแนะนำ
เพื่อจัดทำรายงานวิจัยฉบับนี้ให้สำเร็จลุล่วงด้วยดี และขอขอบคุณผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4ปีการศึกษา
2562 โรงเรยี นบ้านมะเด่ือหวานทกุ คน ที่ไดใ้ หค้ วามร่วมมือในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้มา ณ โอกาสน้ี
คณิศร์ณชิ า สมทรง
3
ช่อื ผูว้ จิ ัย : นางสาวคณศิ ร์ณชิ า สมทรง
ชือ่ เรอ่ื ง : การพฒั นากิจกรรมการเรยี นร้ตู ามทฤษฎีการสรา้ งสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน
ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เร่ืองสว่ นประกอบของดอกไม้
ของนกั เรยี นชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 4 ภาคเรยี นท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2564
โรงเรียนบา้ นมะเดอ่ื หวาน
ปกี ารศกึ ษา : ปีการศึกษา 2564 (ภาคเรียนท่ี 2)
บทคัดย่อ
การวจิ ัยครงั้ น้ีเป็นการวจิ ัยเชิงทดลอง มวี ัตถปุ ระสงค์เพ่ือพฒั นาการจดั กระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎี
การสรา้ งสรรคอ์ งคค์ วามรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain
(POE) เรอื่ งสว่ นประกอบของดอกไม้ ทเ่ี หมาะสมกบั สภาพการจดั การเรียนการสอนวิชาวิทยาศาสตร์ และเพอื่
ศกึ ษาผลของการจัดกระบวนการเรียนรตู้ ามทฤษฎกี ารสรา้ งสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย
สงั เกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรือ่ งสว่ นประกอบของดอกไม้ ของบทเรยี นชัน้
ประถมศึกษาปีที่ 4โรงเรียนบา้ นมะเด่ือหวาน ปกี ารศกึ ษา 2564
กล่มุ เป้าหมายทใี่ ชใ้ นการวจิ ยั ครงั้ นเ้ี ป็นนกั เรยี นช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4จำนวน 17 คน ปีการศึกษา
2564 ในโรงเรียนบ้านมะเด่อื หวาน
เคร่อื งมือทใี่ ช้ในการวจิ ยั ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎกี ารสรา้ งสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใช้แนว
ทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) เรือ่ งสว่ นประกอบของดอกไม้
แบบฝกึ หัด/ใบงาน สอื่ Microsoft Power Point และส่อื ทำมือ “ลกู เต๋าสว่ นประกอบดอกไม”้ โดยนำไปใชก้ ับ
กลุ่มเป้าหมาย ระหว่างการจัดการเรยี นรใู้ ห้ผเู้ รยี นทำกิจกรรมตามทฤษฎกี ารสรา้ งสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนว
ทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) และใชส้ ื่อสถานการณจ์ ำลอง
Microsoft Power Point ประกอบการสอน ผู้เรยี นไดล้ งมอื ปฏบิ ัตแิ ยกสว่ นประกอบต่างๆของดอกไม้ ทำ
แบบฝกึ หดั และสร้างองคค์ วามรู้ด้วยตนเอง หลังจากจบการเรยี นการสอนในเรอื่ งส่วนประกอบของดอกไม้ ให้
ผเู้ รยี นนำเสนอองค์ความรูท้ ี่ได้รบั จากนนั้ ผ้วู จิ ยั จงึ ประเมินวเิ คราะห์ความเหมาะสมของการจัดการเรียนรู้ และ
ประเมินวิเคราะหค์ วามร้คู วามเขา้ ใจของผเู้ รียน
ผลการวิจยั ปรากฏวา่ หลงั การจัดกระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสรา้ งสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใช้แนว
ทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้
กบั ผู้เรยี นช้ันประถมศึกษาปที ่ี 4แลว้ ผู้วิจัยพบว่าการใชก้ ระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสรา้ งสรรคอ์ งค์ความรู้
โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) ดงั งานวจิ ยั น้ีมีความ
เหมาะสมอยูใ่ นระดับดมี าก และควรปรับปรงุ กระบวนการจดั การเรยี นรูจ้ ากบันทึกหลังสอนต่อไป
ส่วนความรู้ความเข้าใจนน้ั ผ้วู ิจยั พบวา่ หลงั การจดั การเรียนรแู้ ละประเมินการนำเสนอองค์ความรทู้ ไ่ี ด้รบั และ
แบบฝกึ หดั ผเู้ รียนมีความร้คู วามเขา้ ใจสามารถสร้างองคค์ วามรไู้ ด้อยู่ในระดบั ทดี่ ีมาก สามารถนำเสนอองค์
ความร้เู รื่องสว่ นประกอบของดอกไม้ ไดผ้ ่านทุกคน และมีคะแนนเฉล่ยี รอ้ ยละ 93.33
สารบัญ 4
คำนำ หน้า
บทคัดย่อ ก
บทท่ี 1 บทนำ ข
1
ความเป็นมาและความสำคญั ของปญั หา 1
วัตถุประสงค์ของการวิจยั 1
คำถามการวิจัย 2
ขอบเขตของการวิจัย 2
ประโยชนท์ ี่คาดวา่ จะไดร้ บั 2
นิยามศัพท์เฉพาะ 3
บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยท่เี กย่ี วขอ้ ง 4
เอกสารและงานวจิ ยั ทีเ่ กยี่ วข้อง 4
บทท่ี 3 วิธีดำเนินการวจิ ัย 6
ตวั แปร/สงิ่ ทีศ่ ึกษา 6
กล่มุ เปา้ หมาย 6
เนอ้ื หาท่ีใช้ในงานวจิ ัย 6
เครอ่ื งมอื ทีใ่ ช้ในงานวจิ ยั 6
การวเิ คราะห์ข้อมลู 8
แผนการวจิ ยั 9
5
สารบญั (ต่อ)
หนา้
บทที่ 4 ผลการวิจัย 10
การวเิ คราะหผ์ ลการทำใบงาน/ชิน้ งาน 10
การวเิ คราะหผ์ ลการประเมนิ การเรยี นรู้ 11
การวิเคราะห์หาความเหมาะสมของการจดั กระบวนการเรยี นรแู้ บบทำนาย 11
สังเกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) จากบนั ทกึ หลงั แผน
การจัดการเรยี นรู้
บทท่ี 5 สรุปและข้อเสนอแนะ 12
สรปุ ผลการวจิ ัย 13
อภิปรายผล 13
ขอ้ เสนอแนะ 14
บรรณานกุ รม 15
ภาคผนวก ก แผนการจัดการเรยี นรเู้ ร่ืองส่วนประกอบของดอกไม้
ภาคผนวก ข ตวั อยา่ งแบบฝกึ หัด/ใบงาน
ภาคผนวก ค สอื่ ประกอบการจดั การเรียนรู้
ภาคผนวก ง ตัวอยา่ งอนุทินการเรียนรขู้ องผู้เรียน
ภาคผนวก จ ภาพการจัดกจิ กรรมและภาพตวั อยา่ งผลงาน
ภาคผนวก ฉ แบบประเมินการเรียนรู้และการสรา้ งองค์ความรู้
6
บทที่ 1
บทนำ
ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
วทิ ยาศาสตรม์ บี ทบาทสำคัญยิ่งในสังคมโลกปจั จุบันและอนาคต เพราะวิทยาศาสตรเ์ กยี่ วข้องกับชีวิต
ของทกุ คนท้งั ในการดำรงชวี ิตประจำวันและในงานอาชพี ต่างๆ เคร่อื งมือเครือ่ งใช้ ตลอดจนผลผลติ ตา่ งๆ เพ่ือ
ใช้อำนวยความสะดวกในชีวิตและการทำงานล้วนเป็นผลของความรู้วิทยาศาสตร์ผสม ผสานกับความคิด
สร้างสรรค์และศาสตร์อื่นๆ ความรู้วิทยาศาสตร์ช่วยให้เกิดการพัฒนาเทคโนโลยีอย่างมาก พร้อมกันน้ัน
เทคโนโลยีกม็ ีสว่ นสำคัญมากทีจ่ ะใหก้ ารศกึ ษาค้นควา้ ความรู้ทางวิทยาศาสตร์เพิ่มข้ึนอยา่ งไมห่ ยุดย้ัง ดังน้ันใน
การจัดกระบวนการเรียนรูใ้ นวิชาวทิ ยาศาสตร์ จึงจำเปน็ ต้องมีความรอบคอบและพิถีพิถัน ผู้วิจัยเป็นครูสอน
วิชาวิทยาศาสตร์ ตระหนกั ในความสำคัญนี้ จึงได้หาแนวทางหลาย ๆ อย่างเข้ามาจัดกระบวนการการเรยี นรู้
แต่ก็ยังคงพบอุปสรรคมากมายผูเ้ รยี นส่วนใหญ่มีความเห็นตรงกันว่าวิทยาศาสตร์เป็นวิชาท่ียากและมีผู้เรียน
จำนวนไมน่ ้อยท่ีไม่ประสบผลสำเรจ็ ในการเรยี นรู้
การเรยี นการสอนวิทยาศาสตร์ทด่ี ีในศตวรรษที่ 21 ควรมลี กั ษณะอย่างไร เมอ่ื วถิ ชี ีวิตและสภาพของ
การเรยี นรใู้ นยุคปัจจบุ นั เปลยี่ นแปลงไปอย่างมากมาย ผสู้ อนจึงมไิ ด้เพียงแคท่ ำหน้าที่ส่งผ่านความร้เู ท่าน้ัน แต่
ตอ้ งเตมิ ทกั ษะท่ีจำเป็นในการเรยี นร้อู ยา่ งสมดุล
จากสภาพปัญหาการเรียนในปจั จบุ นั การพฒั นาการจัดกระบวนการเรียนรู้จงึ เป็นสง่ิ สำคัญ เพราะการ
จดั กระบวนการเรียนรู้ท่ีดี ย่อมทำให้ผเู้ รียนประสบผลสำเรจ็ ตามเปา้ ประสงค์ของหลกั สตู รทมี่ ่งุ เนน้ ให้ผเู้ รยี นได้
เป็นผูค้ ้นพบความรู้ ด้วยตนเองมากที่สุด ด้วยเหตุผลดังกล่าว ผู้วิจัยจึงไดเ้ กิดแนวคิดที่จะพัฒนากระบวนการ
เรียนรู้ เพ่ือแกป้ ญั หาให้ผ้เู รยี นท่ยี ังเรียนวิชาวิทยาศาสตร์อย่างไม่เข้าใจและไม่มีทิศทาง ได้เข้าใจเนื้อหาสาระ
และกระบวนการต่าง ๆ ทางวทิ ยาศาสตร์ โดยเน้นการสร้างองค์ความรู้ดว้ ยตนเอง เพอ่ื ทีจ่ ะได้นำไปประยกุ ต์ใช้
ในชีวิตประจำวัน การศึกษาต่อและการประกอบอาชีพ ผู้วิจัยได้พยายามเลือกนวัตกรรมหลายๆ อย่างและ
นวัตกรรมท่ีผวู้ จิ ัยคิดวา่ น่าจะแกป้ ัญหาเรอื่ งการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์ไดเ้ ปน็ อย่างดวี ิธหี น่ึงคือการนำกระบวนการ
การเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสรา้ งสรรค์องค์ความรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict
Observe Explain (POE) มาใชใ้ นการจัดการเรยี นการสอน ซึ่งเป็นกิจกรรมการเรยี นรู้แบบหนึ่งทท่ี ำให้ผูเ้ รยี น
เรียนรู้ดว้ ยตนเองผา่ นการทำนาย การสงั เกต และการอธบิ าย และหนว่ ยเนือ้ หาที่ผู้วิจัยจะใชใ้ นการวิจัยน้คี ือ
เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ ซึ่งเป็นหน่วยเนื้อหาที่ผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4ปีการศึกษา 2563 มีผล
คะแนนทดสอบขอ้ สอบมาตรฐานกลางอย่ใู นระดับทีต่ ้องแกไ้ ขปรับปรุง
7
วตั ถปุ ระสงคข์ องงานวิจยั
1. เพอ่ื พัฒนาการจัดกระบวนการเรยี นรตู้ ามทฤษฎกี ารสร้างสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใช้แนวทางการสอน
ทำนาย สงั เกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรอื่ งสว่ นประกอบของดอกไม้ ทเ่ี หมาะสมกบั
สภาพการจดั การเรียนการสอนวชิ าวทิ ยาศาสตร์
2. เพอื่ ศกึ ษาผลของการจดั กระบวนการเรยี นรตู้ ามทฤษฎีการสร้างสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใช้แนวทางการ
สอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) เรอ่ื งสว่ นประกอบของดอกไม้ ของบทเรยี น
ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 4
คำถามการวจิ ัย
1. การใชก้ ระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย
สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) ทเี่ หมาะสมกบั เรอ่ื งสว่ นประกอบของดอกไม้ ชั้น
ประถมศึกษาปที ี่ 4เป็นอย่างไร
2. การใช้กระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย
สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) สามารถพฒั นาความรคู้ วามเขา้ ใจเรอื่ งส่วนประกอบ
ของดอกไม้ วชิ าวิทยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 4ได้หรอื ไม่อยา่ งไร
ขอบเขตการวจิ ยั
1. กลมุ่ เปา้ หมายท่ีใช้ในการวจิ ัยครั้งนเ้ี ปน็ ผเู้ รยี นช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 4จำนวน 17 คน ปีการศกึ ษา
2564 ในโรงเรยี นบา้ นมะเดือ่ หวาน
2. เนอื้ หาวิชาที่ใชใ้ นการวจิ ัยครง้ั นี้ เปน็ ส่วนหนึ่งของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ของระดบั ช้นั
ประถมศกึ ษาปที ่ี 4หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐานพุทธศักราช 2560 ของสำนกั งานคณะกรรมการ
การศึกษาข้ันพน้ื ฐาน เร่อื งส่วนประกอบของดอกไม้
3. ระยะเวลาทใ่ี ชใ้ นการจัดกิจกรรมการเรยี นร้ใู ช้เวลารวม 1 สปั ดาห์
4. ตวั แปรทีศ่ กึ ษา
4.1 ตวั จัดกระทำ คือตามทฤษฎกี ารสรา้ งสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย
สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE)
4.2 ตัวแปรท่ีศึกษา คอื
4.2.1 การจัดการเรียนรู้ตามทฤษฎกี ารสรา้ งสรรคอ์ งคค์ วามรู้ โดยใช้แนวทางการสอน
ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE)
4.2.2 ผลของการจดั การเรยี นรู้ตามทฤษฎกี ารสร้างสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใชแ้ นว
ทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) ด้านความรู้ความเขา้ ใจ (การสรา้ ง
องค์ความรู้ดว้ ยตนเอง)
8
ประโยชน์ทีค่ าดว่าจะได้รับจากการวิจัย
การศกึ ษานจี้ ะเกดิ ประโยชนแ์ ก่
ครู : ได้วิธกี ารสอนท่เี หมาะสม สามารถสร้างวนิ ัยในตนเองแกผ่ เู้ รียนได้
ผเู้ รียน : ผเู้ รยี นมีวินัยในตนเอง อยู่ร่วมกบั คนในสังคมไดอ้ ยา่ งมคี วามสขุ
นยิ ามคำศพั ท์ :
1. การทำนาย (Predict) คือ การคาดการณห์ รอื การทำนายเก่ียวกบั เหตกุ ารณส์ ถานการณต์ ลอดจนผลทจ่ี ะ
เกิดขึ้นล่วงหนา้ โดยอาศัยหลกั กฎ ทฤษฎี รวมทงั้ ข้อมลู ท่ีไดจ้ ากการสงั เกตหรอื จากประสบการณท์ เี่ กดิ ซำ้ ๆ ในเรอื่ ง
นน้ั มาชว่ ย
2. การสงั เกต (Observe) คือ การใชป้ ระสาทสมั ผสั ไดแ้ กต่ าหจู มกู ลิน้ ผวิ กายอย่างใดอยา่ งหนึ่งหรอื หลาย
อยา่ งเพอ่ื หารายละเอียดเกี่ยวกบั วัตถุนั้น ๆ
การสงั เกตเปน็ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ข้ันพื้นฐานทส่ี ำคัญและจำเปน็ อย่างยิง่ ในการพฒั นาทกั ษะ
กระบวนการ ทางวทิ ยาศาสตร์ขั้นพ้นื ฐานทกั ษะอืน่ ๆ เช่น ทักษะการจำแนกประเภททกั ษะการพยากรณ์ ทกั ษะการ
ลงความคิดเห็น เปน็ ตน้ การสังเกตทำให้เกิดความอยากรอู้ ยากเหน็ ทำใหเ้ กดิ ปัญหา อนั จะนำไปสขู่ นั้ ตอนในการ
สบื เสาะเพ่ือหาความรแู้ ละได้มาซ่งึ ความรมู้ ากขึน้
3. การอธบิ าย (Explain) คือ การทำให้บคุ คลอ่นื เข้าใจความจรงิ ความสมั พนั ธ์หรือปรากฏการณ์ต่างๆทง้ั ท่ี
เป็นปรากฏการณท์ างสงั คม และปรากฏการณท์ างธรรมชาติ
9
บทท่ี 2
เอกสารและงานวิจัยทเ่ี กย่ี วข้อง
การวิจัยคร้ังนี้มวี ัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาการจดั กระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้
โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของ
ดอกไม้ ทเ่ี หมาะสมกับสภาพการจัดการเรียนการสอนวิชาวิทยาศาสตร์ และเพื่อศกึ ษาผลของการจัดกระบวนการ
เรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict
Observe Explain (POE) เรอ่ื งส่วนประกอบของดอกไม้ ของบทเรยี นชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 4ผูว้ ิจยั ไดศ้ กึ ษาเอกสาร
และงานวจิ ัยท่เี ก่ียวขอ้ งพร้อมทงั้ รายละเอียดตา่ งๆ ดงั ต่อไปน้ี
เอกสารและงานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วข้อง
1. แนวคิดการสร้างองค์ความรดู้ ้วยตนเอง
ปัจจุบันทฤษฏีการเรียนรู้ตามแนวคิดการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง โดยการสร้างสรรค์ผลงาน
(Constructionism) มีพื้นฐานมาจากแนวคิดการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) ซึ่งหลายตำรา
เรียกสรรคนิยม เป็นทฤษฎีที่พัฒนาจากนักจิตวิทยาและนักการศึกษาสองท่านคือ เพียเจต์ ( Jean Piaget) ชาว
สวิสเซอร์แลนด์ และวิคอตสกี (Lev Vygotsky) ชาวรัสเซีย ทั้งสองท่านนีเ้ ปน็ นกั ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพุทธนิ ิยม
(Cognitivism) เป็นกลุ่มทสี่ นใจศึกษาเกยี่ วกบั กระบวนการร้คู ดิ หรอื กระบวนการทางปัญญา (Cognition)
แนวคิดการสรา้ งองคค์ วามร้ดู ้วยตนเองมคี วามเก่ยี วเนื่องกบั การเชอ่ื มโยงประสบการณ์ โดยเชอ่ื วา่ ผูเ้ รียน
มปี ระสบการณ์ของตนเองระดับหน่ึงและมโี ครงสร้างความรคู้ ิดจากพน้ื ฐานหรอื ประสบการณท์ ่ีตนไดร้ ับมา ซ่ึงอาจ
ถูกต้องหรือคลาดเคลื่อนก็ได้ การที่ผู้เรียนจะปรับเปลี่ยนโครงสร้างความรู้คิดได้นั้น จะเกิดเมื่อผู้เรียนได้รับ
ประสบการณห์ รือสารสนเทศใหม่ ท่ีสามารถเช่ือมโยงกับประสบการณเ์ ดมิ ของตน หากผู้เรียนได้รับประสบการณ์
หรอื สารสนเทศท่ไี ม่สามารถเช่ือมโยงกับประสบการณเ์ ดิมของตนได้ผ้เู รียนจะลืมสงิ่ เหลา่ นั้นไดอ้ ย่างรวดเร็ว ดังน้ัน
ในการเรยี นรู้ ผูเ้ รียนจะต้องเปน็ ผู้คิด ผู้ปฏิบัติ กระทำสิ่งต่างๆด้วยตนเองเพื่อให้เกิดการสร้างประสบการณ์หรือ
สารสนเทศใหม่ทเ่ี ชอ่ื โยงกบั ประสบการณ์เดมิ ของตนได้ สง่ ผลให้การเรียนรู้นั้นมคี วามหมาย
2. ทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE)
คอื รปู แบบการสอนหน่ึงตามทฤษฎีการสร้างสรรคอ์ งคค์ วามรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย สงั เกต
และอธิบาย (Predict Observe Explain (POE)) นั้นเป็นการเรียนทีส่ ร้างขึ้นจากความสนใจและความสงสัย
ให้กับนักเรยี น ซึ่งการสร้างความสงสยั จะสมั พันธ์กับชีวิตประจำหรือความเดิมของนักเรยี น โดยจะเริ่มจากท่ี
นักเรียนทำนายปรากฏการณ์ที่คาดว่าจะเกิดข้ึนกอ่ น แล้วหาทางพิสูจน์ว่าสิ่งที่นักเรียนได้ทำนายไว้เปน็ จรงิ
หรอื ไม่ แลว้ สงั เกตผลเปรยี บเทียบความเหมือนและแตกต่างตามทีท่ ำนาย และเปิดโอกาสใหน้ กั เรยี นไดอ้ ธบิ าย
เหตุผล จึงถือวา่ เป็นการจดั การเรยี นการสอนตามแนว constructivism โดยมีลักษณะสำคัญของการสอน 3
ขัน้ ตอนในการจัดกจิ กรรม ดังต่อไปนี้
10
1. ขนั้ ทำนาย (Predict) เป็นขั้นที่ให้นักเรยี นทำนายเก่ยี วกบั ปรากฏการณต์ ่างๆ หรือทำนายผลการทดลองที่
คาดวา่ จะเกดิ ข้นึ โดยท่ีนักเรยี นตอ้ งใหเ้ หตุผลเก่ยี วกับคำทำนายของนกั เรียนดว้ ย
2. ขั้นสังเกต (Observing) เป็นขั้นที่นักเรียนต้องลงมือทำการทดลอง หรือพิสูจน์ หาคำตอบเกี่ยวกับสิ่งท่ี
ทำนายไว้ โดยการทดลอง หรอื พิสจู น์ นกั เรียนเป็นผอู้ อกแบบการทดลองหรอื วางแนวทางการพสิ จู นต์ ามความ
ต้องการของนกั เรยี น
3. ขัน้ อธบิ าย (Explain) เป็นขนั้ ทนี่ ักเรยี นตอ้ งลงมอื ทำการทดลอง หรอื พิสจู น์ สิง่ ทนี่ กั เรียนทำนายไว้ว่าเป็น
จรงิ หรือไม่ ซ่ึงอาจจะมีการขัดแย้งกับสิง่ ท่ีนักเรียนทำนายไว้ จงึ ทำให้นักเรียนตอ้ งพยายามหาเหตผุ ลมาอธิบาย
ถึงสาเหตุของเหตกุ ารณ์ที่เกิดขึน้ ถ้าไม่สามารถหาได้ กอ็ าจจะมกี ารแลกเปลย่ี นความรูก้ ับกลุ่มอน่ื แล้วค้นคว้า
หาทฤษฎีทเ่ี กีย่ วข้องมาอธบิ ายจนสามารถอธบิ ายปรากฏการณ์ที่เกดิ ขึ้นไดแ้ ละมีความน่าเชือ่ ถือมากท่ีสดุ
3. แนวคิดเกยี่ วกบั ความรคู้ วามเข้าใจ
ความรู้ คือสิ่งท่ีทำให้คนเขา้ ใจ แล้วนำความเข้าใจนั้นมาปฏิบัตหิ รอื ประยกุ ตใ์ ห้เกิดประโยชน์
ความเข้าใจ คือเป้าหมายแห่งการเรียนรู้ โดยความเข้าใจที่ฝังใจอย่างยั่งยืนมีระดับที่เหนือกว่า
ขอ้ เท็จจรงิ ตา่ งๆ และทกั ษะต่างๆที่มุ่งไปสู่ความคดิ รวบยอดตา่ งๆ
4. แผนการจดั การเรียนรู้
ภพ เลาหไพฑูรย์ ให้ความหมายของแผนการสอนว่าแผนการสอนหมายถึงลำดับขัน้ ตอน และกิจกรรม
ท้ังหมดของผู้สอนและผเู้ รียน ทีผ่ สู้ อนกำหนดไว้เป็นแนวทางในการจดั สถานการณใ์ หผ้ เู้ รยี นเปลี่ยนพฤติกรรม
ไปตามวัตถปุ ระสงค์
สำนักงานคณะกรรมการการประถมศกึ ษาแห่งชาติ ให้ความหมายของแผนการสอนว่าหมายถึง การ
วางแผนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพื่อเป็นแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแตล่ ะครั้ง โดย
กำหนดสาระสำคญั จดุ ประสงค์ เน้ือหา กิจกรรมการเรยี นการสอน สื่อ ตลอดจนการวัดผลและประเมินผล
กรมวิชาการ ให้ความหมายของแผนการจดั การเรียนรู้ คือผลของการเตรียมการวางแผนการจัดการ
เรียนการสอนอย่างเปน็ ระบบโดยนำสาระและมาตรฐานการเรียนรู้ คำอธิบายรายวชิ า และกระบวนการเรยี นรู้
มาเขียนเปน็ แผนการจดั การเรียนร้ใู หเ้ ปน็ ไปตามศักยภาพของผูเ้ รยี น
สรปุ วา่ แผนการสอนหรอื แผนการจดั การเรียนรู้คือ การวางแผนการจดั กิจกรรมเปน็ ลายลักษณ์อักษร
ไว้ล่วงหน้าอย่างละเอียด เพื่อเปน็ แนวทางในการจดั กิจกรรมการเรียนการสอน ซึ่งมีเนื้อหากิจกรรมการเรียน
การสอน ส่ือการสอน และวิธีการวัดผลประเมนิ ผลทชี่ ดั เจน
กรอบแนวคิดในการวจิ ยั
11
บทที่ 3
วธิ ีดำเนินการวิจัย
การวจิ ยั ครงั้ น้ีเปน็ การวิจยั เชิงทดลอง โดยเริม่ จากการกำหนดแผนการจัดการเรียนรู้ ใบงาน/กิจกรรมสื่อ
ประกอบกกจิ กรรม แบบประเมนิ ผลการเรียนรู้และประเมนิ ผล
ตวั แปร/สงิ่ ทต่ี อ้ งการศึกษา
1.1 วธิ ีการสอนแบบ ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE)
1.2 ความรู้ความเข้าใจ/การสร้างองคค์ วามรู้ เร่ืองสว่ นประกอบของดอกไม้
กล่มุ เป้าหมาย
ผเู้ รยี นชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 4จำนวน 17 คน ปีการศกึ ษา 2564 ในโรงเรียนบ้านมะเดื่อหวาน
เนื้อหาท่ใี ช้ในการวิจยั
ส่วนหนึ่งของกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ของระดบั ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 4หลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาข้นั พืน้ ฐานพทุ ธศักราช 2560 ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้นื ฐาน เร่อื งส่วนประกอบ
ของดอกไม้
เครื่องมอื ท่ีใชใ้ นการวิจยั
1. เคร่ืองมือทใี่ ชใ้ นการเรยี นการสอน
1.1 แผนการจัดการเรยี นรจู้ ำนวน 1 แผน 2 ชวั่ โมง เพื่อใชใ้ นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ด้วย
วิธกี ารสอนแบบ ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE)
ขน้ั ตอนการพฒั นาเคร่ืองมือ :
การวางแผนการจัดการเรียนรู้ หมายถึง การตีความหมายของหลักสูตร และการกำหนดรายละเอียดของ
หลักสตู รทีจ่ ะตอ้ งนำมาจัดกาเรยี นการสอนให้แกผ่ ู้เรียน ผลจากการวางแผนจะได้เป็นคู่มือทีใ่ ช้เป็นแนวทาง
เรียกวา่ กำหนดการสอน ประกอบด้วยกิจกรรม ดังนี้
1) ศึกษาวิเคราะห์หลักสูตร ได้แก่ หลักการ จุดหมาย โครงสร้าง เวลาเรียน แนวทางการ
ดำเนนิ การจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอนใหต้ อบสนองจดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ และจุดม่งุ หมายของหลกั สตู ร การ
12
วัดและการประเมินการเรียน คำอธิบายในแต่ละกลุ่มประสบการณ์ ซึ่งระบุเนื้อหาที่ต้องให้ผู้เรียนได้เรียน
ตามลำดับขั้นตอนกระบวนการท่ีต้องให้ผู้เรียนได้ฝึกปฏิบัติ และจุดประสงค์การเรียนรู้ที่ต้องการให้เกิดการ
เรียนรู้
2) ศกึ ษาความสอดคล้องสัมพันธ์กนั กับองคป์ ระกอบแต่ละสว่ นของหลกั สตู ร
3) ลำดับความคิดรวบยอดที่จัดให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ก่อนหลัง โดยพิจารณาขอบข่ายเนื้อหา
และกจิ กรรมท่ีกำหนดไวใ้ นคำอธบิ ายรายวิชา
4) กำหนดผลที่ต้องการ เครื่องมือที่ใช้ในการเรียนการสอนให้เกิดกับผู้เรียน เมื่อได้เรียนรู้
ความคิดรวบยอดแต่ละเรือ่ งแล้ว
5) กำหนดกจิ กรรมการเรียนการสอนตามลำดบั ข้ันตอนท่กี ำหนดไวใ้ นคำอธิบายรายวชิ า หรอื
อาจพจิ ารณาจากกิจกรรมท่เี หมาะสมกับเนื้อหาสาระ
6) กำหนดเวลาเรยี นใหเ้ หมาะสมกบั ขอบขา่ ยเน้อื หาสาระหรือความคดิ รวบยอด จดุ ประสงค์
การเรียนรู้และกจิ กรรมทก่ี ำหนดไว้
2. เครอื่ งมือท่ีใช้ในการเก็บรวบรวมขอ้ มลู
2.1 ใบงาน : เสรมิ ทักษะความรู้ความเข้าใจในเรอ่ื งท่เี รียน
2.2 ผลงาน : ภาพสว่ นประกอบดอกไม้
2.3 แบบประเมินผลการเรยี นรู้ และอนุทนิ การเรยี นรู้: ประเมินความรู้ความเขา้ ใจ/การสร้าง
องคค์ วามรู้
ขั้นตอนการพัฒนาเคร่อื งมอื :
1) แบบฝึกหดั /ใบงาน : สร้างแบบฝึกหัด/ใบงาน ที่เสริมทักษะตามหลักสตู รมาตรฐาน โดย
การศึกษาตวั ชว้ี ดั ทางการเรยี นและจุดประสงค์ในแผนการจัดการเรียนรู้
เกณฑ์การประเมินแบบฝึกหัด/ใบงาน
1.1) ความถูกตอ้ งตามหลักวชิ า
3 ระดบั คุณภาพดีมาก
2 ระดบั คณุ ภาพดี
1 ระดบั คณุ ภาพพอใช้
1.2) ความเรยี นร้อยและความสมบูรณ์ของผลงาน
3 ระดบั คณุ ภาพดมี าก
2 ระดบั คณุ ภาพดี
1 ระดบั คุณภาพพอใช้
13
1.3) ความรับผิดชอบ
3 ระดับคณุ ภาพดีมาก
2 ระดบั คุณภาพดี
1 ระดบั คณุ ภาพพอใช้
2) ผลงาน : เมื่อจัดกิจกรรมการเรียนรู้ครบถ้วนแล้วให้ผู้เรียนสร้างแบบจำลองภาพ
ส่วนประกอบดอกไม้ เพื่อแสดงความสัมพันธ์ของภาพ ชื่อส่วนประกอบดอกไม้ และหน้าที่ จากนั้นทำการ
ประเมินผลงาน ด้วยการประเมิน ความสมบูรณ์ถกู ต้องของผลงาน, ความคิดสร้างสรรค์, ความน่าสนใจของ
ผลงาน, ความพึงพอใจในผลงาน และคณุ ค่าของผลงานต่อการเรียนรู้ โดยทำการประเมนิ แต่ละหัวขอ้ 3 ระดับ
คุณภาพคือ 3 ระดับคณุ ภาพดีมาก,2 ระดบั คณุ ภาพดี, 1 ระดบั คุณภาพปรบั ปรุง โดยมคี ะแนนเต็ม 15 คะแนน
ระดบั คณุ ภาพรวมคอื
12-15 คะแนน ระดับคณุ ภาพดีมาก
8-11 คะแนน ระดับคณุ ภาพดี
0-7 คะแนน ระดบั คณุ ภาพปรบั ปรงุ
3) แบบประเมินผลการเรียนรู้ : การสร้างแบบประเมินตามความคาดหวังจากการทำนาย
การสังเกต และการอธบิ าย โดยเกณฑก์ ารประเมินผลการเรยี นรู้ ประเมินเป็น 4 ระดบั คือ ดมี าก ดี ปานกลาง
และปรบั ปรงุ
การวเิ คราะหข์ อ้ มูล
วเิ คราะหเ์ ชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) สำหรบั บันทึกหลังการจัดการเรียนรหู้ ลังแผนทกุ ชั่วโมง
วิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) รวบรวม และแยกแยะข้อมูล รวมทัง้ ตีความหมาย จากแบบฝกึ หัด/ใบ
งาน ผลงาน และแบบประเมนิ ผลการเรียนรู้
14
สถติ ทิ ใี่ ช้ในการวเิ คราะห์ขอ้ มลู
1. สถิติพน้ื ฐาน
เม่ือ แทนค่าเฉล่ีย
แทนผลรวมของคะแนน
N แทนจำนวนผู้เรยี น
2. ร้อยละ
แผนการวิจยั
คำถามวิจยั ตวั แปรที่ศกึ ษา แหล่งขอ้ มูล
1. การใช้กระบวนการเรียนรู้ตาม กระบวนการเรยี นร้แู บบ ผู้สอน/ผ้วู ิจยั
ทฤษฎกี ารสร้างสรรคอ์ งค์ความรู้ โดย ทำนาย สงั เกต และ
ใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต อธิบาย Predict ผู้เรียน
แ ล ะ อ ธ ิ บ า ย Predict Observe Observe Explain (POE)
Explain (POE) ที่เหมาะสมกับเรื่อง
สว่ นประกอบของดอกไม้
ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 4เปน็ อย่างไร
2. การใช้กระบวนการเรียนรู้ตาม ความรคู้ วามเข้าใจ/การ ผเู้ รยี น
ทฤษฎีการสร้างสรรคอ์ งค์ความรู้ โดย สร้างองค์ความรเู้ รอ่ื ง
ใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต ส่วนประกอบของดอกไม้
แ ล ะ อ ธ ิ บ า ย Predict Observe
Explain (POE) ส า ม า ร ถ พ ั ฒ น า
ความรู้ความเขา้ ใจเร่ืองสว่ นประกอบ
ของดอกไม้ วิชาวิทยาศาสตร์ ช้ัน
ประถมศกึ ษาปีที่ 4ได้หรือไมอ่ ย่างไร
15
วิธกี าร/เครื่องมือ การเก็บรวบรวมข้อมลู วธิ วี ิเคราะห์ขอ้ มูล
-บันทึกหลังแผนการ บันทึกหลังจากการจัดการ ผู้เรียนร้อยละ 100 มีส่วน
จดั การเรยี นรู้ เรยี นรู้ ร่วมในกระบวนการเรียนรู้
- อนุทินการเรยี นรู้ บันทกึ อนุทนิ หลังเรยี น เกดิ ความสนใจ ต้ังใจ และใฝ่
เรยี นรู้
- ใบงาน/ชน้ิ งาน -ผลการประเมนิ -การประเมิน 3 ระดบั
-การประเมิน 4 ระดบั
-แบบประเมินผลการ -ผลการประเมนิ
เรียนรู้
10
บทที่ 4
ผลการวจิ ยั
การวิจัยครั้งนี้มวี ัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการจัดกระบวนการเรียนรูต้ ามทฤษฎกี ารสร้างสรรค์องค์ความรู้
โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของ
ดอกไม้ ทเี่ หมาะสมกบั สภาพการจดั การเรียนการสอนวิชาวทิ ยาศาสตร์ และเพอื่ ศึกษาผลของการจัดกระบวนการ
เรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict
Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ ของบทเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4โดยเสนอผลการ
วิเคราะห์ข้อมลู เปน็ ลำดบั ในลักษณะตารางประกอบคำบรรยายดงั น้ี
1. การวิเคราะห์ผลการทำใบงาน/ชนิ้ งาน
2. การวิเคราะหผ์ ลการประเมินการเรยี นรู้
3. การวิเคราะห์หาความเหมาะสมของการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบทำนาย สังเกต และอธิบาย
Predict Observe Explain (POE) จากบนั ทึกหลงั แผนการจดั การเรยี นรู้
1. การวเิ คราะหผ์ ลการทำใบงาน/ชน้ิ งาน
ในระหว่างการจัดกระบวนการเรียนรู้แบบทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain
(POE) เรือ่ งสว่ นประกอบของดอกไม้ ไดจ้ ดั ให้ผู้เรียนชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 4จำนวน 17 คน ทำใบงาน/ช้ินงาน
ผลการประเมนิ ระดบั คณุ ภาพแสดงดงั ตารางท่ี 1
ตารางท่ี 1 แสดงการวิเคราะห์ระดบั คณุ ภาพในการทำแบบฝกึ หัด/ใบงาน
ผลการประเมินระดบั คุณภาพ จำนวนผู้เรยี นที่ได้ (กล่มุ ) คิดเปน็ ร้อยละ
ดมี าก 4 80
ดี 1 20
พอใช้ 0 0
11
จากตารางท่ี 1 ผลการวิเคราะหร์ ะดับคุณภาพในการทำใบงาน/ชนิ้ งาน ของผู้เรยี นรายกลุ่มน้ัน พบว่า
ผ้เู รียนช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 4จำนวน 17 คน 5 กล่มุ ) สามารถทำใบงาน/ช้ินงาน เร่อื งส่วนประกอบดอกไม้ มี
ระดับคุณภาพดมี าก ร้อยละ 80 และคุณภาพดี รอ้ ยละ 20
2. การวเิ คราะห์ผลการประเมินการเรียนรู้
การจัดกระบวนการเรียนรู้แบบทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่อง
ส่วนประกอบของดอกไม้ ได้จดั ให้ผเู้ รียนชัน้ ประถมศึกษาปที ี่ 4จำนวน 17 คน (5 กลมุ่ ) และผสู้ อนไดป้ ระเมิน
การเรียนรู้/การสร้างองค์ความรู้จาก 5 พฤติกรรม คือ การทำนาย การสังเกต การอธิบาย การแลกเปลี่ยน
เรยี นรู้ และการสรา้ งองคค์ วามรู้ ในภาพรวมของกลุ่ม มีผลการประเมินเป็นระดบั คะแนน แสดงดงั ตารางที่ 2
ตารางที่ 2 แสดงผลการประเมนิ การเรยี นรู้
รายการ N คะแนนเตม็ ร้อยละ
จำนวนกลมุ่
แผนภาพสว่ นประกอบของดอกไม้ 5 20 280 18.67 93.33
จากตารางท่ี 2 พบว่าคะแนนจากการประเมินผลการเรียนรู้/การสร้างองค์ความรู้ มีผลการประเมนิ
ระดับคณุ ภาพอย่ใู นระดบั ดมี าก มีระดับคะแนนร้อยละ 93.33
3. การวิเคราะหห์ าความเหมาะสมของการจัดกระบวนการเรียนรแู้ บบทำนาย สงั เกต และอธบิ าย
Predict Observe Explain (POE) จากบันทึกหลงั แผนการจดั การเรียนรู้
หลังการจัดกระบวนการเรียนรู้ ผู้วิจัยได้ทำการบันทึกหลังการสอน โดยผลจากการสอนแสดง
ดังตอ่ ไปน้ี
ข้อดี ผเู้ รยี นมคี วามสนใจในเนอ้ื หาวิชา สามารถทำกิจกรรมได้อยา่ งถกู ตอ้ งสนุกสนาน อีกทั้งสามารถ
สงั เกต และสรปุ ผลด้วยตนเองได้
ข้อเสีย จากการสอนพบว่าการทำกิจกรรมนี้ นักเรียนบางคนไม่กล้าทำนาย เนื่องจากไม่คุ้นชินกับ
กิจกรรม กลวั การทำผิด
การวิจัยครั้งนี้มีคำถามการวิจัยสองข้อคือ ข้อที่หนึ่ง การใช้กระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการ
สร้างสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE)
ที่เหมาะสมกับเรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4เป็นอย่างไรผู้วิจัยพบว่าหลังการจัดการ
12
เรียนรูพ้ บวา่ การใช้กระบวนการเรียนรูต้ ามทฤษฎีการสร้างสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย
สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) ดังงานวิจัยนี้มีความเหมาะสมอยู่ในระดับดีมาก และ
ควรปรับปรุงกระบวนการจัดการเรยี นรู้จากบนั ทกึ หลงั สอนตอ่ ไป จงึ จกั มคี วามเหมาะสมยิ่งขึ้น
และคำถามการวจิ ัยขอ้ ทสี่ องคอื การใชก้ ระบวนการเรียนร้ตู ามทฤษฎกี ารสรา้ งสรรคอ์ งค์ความรู้ โดย
ใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) สามารถพัฒนาความรู้
ความเข้าใจเรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ วิชาวิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4ได้หรือไม่อย่างไร ผู้วิจัย
พบว่าหลังการจัดการเรียนรู้และ ใบงาน/ชิ้นงาน และประเมนิ ผลการเรียนรู้ ผู้เรียนมคี วามรู้ความเข้าใจและ
สามารถสรา้ งองค์ความรู้ดว้ ยตนเองไดใ้ นระดบั ท่ดี มี าก
13
บทที่ 5
สรปุ ผลและข้อเสนอแนะ
การวิจัยคร้ังนเ้ี ป็นการวจิ ัยเชงิ ทดลอง มีวัตถปุ ระสงคเ์ พอ่ื พฒั นาการจดั กระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการ
สร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE)
เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ ทีเ่ หมาะสมกับสภาพการจัดการเรียนการสอนวชิ าวิทยาศาสตร์ และเพื่อศึกษาผล
ของการจัดกระบวนการเรยี นรตู้ ามทฤษฎีการสร้างสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และ
อธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ ของบทเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
โรงเรียนบา้ นมะเด่อื หวาน ปกี ารศึกษา 2564
วตั ถปุ ระสงค์ของงานวจิ ยั
1. เพื่อพัฒนาการจัดกระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน
ทำนาย สงั เกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรือ่ งส่วนประกอบของดอกไม้ ท่เี หมาะสมกับสภาพ
การจัดการเรียนการสอนวิชาวิทยาศาสตร์
2. เพื่อศึกษาผลของการจัดกระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎกี ารสรา้ งสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการ
สอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ ของบทเรียน
ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 5
คำถามการวจิ ัย
1. การใชก้ ระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสรา้ งสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย
สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) ทเี่ หมาะสมกับเร่อื งส่วนประกอบของดอกไม้
ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 4เป็นอย่างไร
2. การใช้กระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสรา้ งสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย
สังเกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) สามารถพฒั นาความรู้ความเขา้ ใจเร่ืองส่วนประกอบ
ของดอกไม้ วชิ าวิทยาศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 4ไดห้ รอื ไม่อยา่ งไร
ขอบเขตการวจิ ัย
1. กลุม่ เปา้ หมายท่ใี ชใ้ นการวิจยั ครั้งนเี้ ปน็ ผเู้ รยี นช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี 4จำนวน 17 คน ปกี ารศึกษา
2564 ในโรงเรียนบา้ นมะเดอื่ หวาน
14
2. เน้ือหาวิชาทีใ่ ชใ้ นการวจิ ยั ครง้ั น้ี เปน็ ส่วนหนงึ่ ของกลมุ่ สาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์ ของระดบั ชนั้
ประถมศกึ ษาปีท่ี 4หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐานพุทธศักราช 2560 ของสำนกั งานคณะกรรมการ
การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน เร่ืองส่วนประกอบของดอกไม้
3. ระยะเวลาทใ่ี ช้ในการจัดกจิ กรรมการเรยี นรูใ้ ช้เวลารวม 1 สปั ดาห์
4. ตวั แปรท่ีศกึ ษา
4.1 ตัวจัดกระทำ คือตามทฤษฎีการสรา้ งสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย
สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE)
4.2 ตวั แปรทศ่ี กึ ษา คือ
4.2.1 การจัดการเรยี นรู้ตามทฤษฎกี ารสร้างสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน
ทำนาย สังเกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE)
4.2.2 ผลของการจดั การเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนว
ทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) ดา้ นความร้คู วามเขา้ ใจ (การสรา้ ง
องคค์ วามรู้ดว้ ยตนเอง)
สรุปผลการวจิ ัย
จากการจัดกระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย
สังเกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ กบั ผ้เู รยี นชั้นประถมศึกษาปี
ที่ 4โรงเรียนบา้ นมะเด่ือหวาน จำนวน 17 คน ผลการวิจัยซง่ึ ได้จากการวิเคราะห์ข้อมูลปรากฏวา่
1. การใช้กระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสรา้ งสรรคอ์ งคค์ วามรู้ โดยใชแ้ นวทางการสอน ทำนาย สังเกต
และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) มีความเหมาะสมกับ เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ วิชา
วิทยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4เนอื่ งจากผเู้ รียนสามารถเรียนรไู้ ดต้ ามจุดประสงค์ มีความร้คู วามเข้าใจสามารถ
สรา้ งองคค์ วามรู้ดว้ ยตนเองได้
2. การใช้กระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต
และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) สามารถพัฒนาความรู้ความเข้าใจและการสร้างองค์ความรู้ด้วย
ตนเอง เร่ืองส่วนประกอบของดอกไม้ วชิ าวทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 4ได้ โดยหลังจากการจัดกระบวนการ
เรยี นรู้ ผู้เรียนสามารถทำใบงาน/ช้ินงาน และมีผลการประเมนิ การเรยี นรู้ผา่ นเกณฑ์ทกุ คน และมคี ะแนนเฉล่ียร้อย
ละ 93.33
ดงั นนั้ สรปุ ไดว้ า่ การจดั กระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎกี ารสร้างสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน
ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ เหมาะสมกับวิชา
วทิ ยาศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 4และสามารถสร้างความรู้ความเข้าใจ สรา้ งองคค์ วามรูด้ ว้ ยตนเองได้
15
อภปิ รายผล
จากผลที่ผู้วิจัยได้จัดกระบวนการเรียนรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องค์ความรู้ โดยใช้แนวทางการสอน
ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ พบประเด็นที่
สามารถนำมาอภปิ รายผลได้ดงั นี้ จากอนุทนิ การเรียนรู้ทำใหผ้ ู้วิจัยทราบวา่ ผ้เู รยี นมีความสนุกท้าทายกับกิจกรรม
การผา่ ตัดดอกไม้ การทำนาย และการสังเกต ซ่ึงสง่ ผลไมส่ ู่การสรา้ งจติ วทิ ยาศาสตรแ์ ก่ผเู้ รียนตอ่ ไป
ข้อเสนอแนะ
จากการศกึ ษาวิจยั เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีการสอนตามทฤษฎกี ารสร้างสรรค์องคค์ วามรู้
โดยใช้แนวทางการสอน ทำนาย สังเกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เพื่อสร้างความรู้ความ
เข้าใจ และองค์ความรู้ เรื่องส่วนประกอบของดอกไม้ สำหรับผู้เรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4โรงเรียนบ้านมะเด่อื
หวาน ผู้วิจัยมขี อ้ เสนอแนะในดา้ นต่างๆดังนี้
1. ขอ้ เสนอแนะจากการวิจัยครัง้ นี้
1.1 ประสิทธภิ าพของการจัดกระบวนการเรียนรตู้ ามทฤษฎีการสรา้ งสรรคอ์ งค์ความรู้ โดยใช้แนว
ทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธิบาย Predict Observe Explain (POE) เรอ่ื งสว่ นประกอบของดอกไม้น้ี ไมไ่ ด้
ขึ้นอยู่กับแผนการจัดการเรียนรูเ้ พียงอยา่ งเดียว หากแต่ขึ้นอยู่กบั ผู้สอนด้วย ดังนั้นครผู ู้สอนจะตอ้ งเข้าใจเนื้อหา
และวิธีการใช่สื่อประกอบการสอนเป็นอย่างดี ซึ่งสามารถทำได้โดย ครูผู้สอนจะตอ้ งศึกษาคู่มือครูให้เข้าใจ และ
สามารถปฏิบัตติ ามขน้ั ตอนตา่ งๆตามแผนการจัดการเรยี นรทู้ ่จี ัดเตรยี มไว้
1.2 การใช้เกม/ชุดกจิ กรรม/สถานการณ์จำลอง ผู้สอนต้องศกึ ษาเน้ือหา รายละเอยี ดต่างๆก่อน
เพ่อื สะดวกในการสอน นอกจากนี้ต้องจดั กจิ กรรมทีเ่ หมาะสมกบั เนื้อหา เวลา และสถานทใ่ี หพ้ รอ้ มก่อนจดั กิจกรรม
แก่ผเู้ รยี น
2. ข้อเสนอแนะเพ่อื การวิจยั คร้ังตอ่ ไป
2.1 ควรมีการศึกษาวิจัยการจัดกระบวนการเรยี นรู้ตามทฤษฎีการสร้างสรรค์องคค์ วามรู้ โดยใช้
แนวทางการสอน ทำนาย สงั เกต และอธบิ าย Predict Observe Explain (POE) ในเรือ่ งอนื่ ๆที่ยงั ไม่ไดท้ ำการวจิ ยั
2.2 ควรศึกษากระบวนการและเทคนคิ การสอนในรปู แบบต่างๆ หรอื นำนวัตกรรมท่เี หมาะสมมา
ใชเ้ พื่อพัฒนากระบวนการจัดการเรยี นรตู้ อ่ ไป
16
บรรณานกุ รม
กรมวชิ าการ. (2542). แนวการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนวทิ ยาศาสตร์ระดบั มธั ยมศกึ ษาต้อนตน้
(เลม่ 1). กรุงเทพมหานคร: โรงพมิ พ์การศาสนา
คณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยพระจอมเกลา้ ธนบุรี. (ม.ป.ป.). ปญั หาการศึกษาไทย
ทศั นะ Constructionism กบั การเรยี นการสอน .
http://www.kmutt.ac.th/organization/Education/Technology/tech_ed/constructionism/constru
ctionism1.html. เข้าถงึ เมอื่ 8 มิถุนายน 2562
ถนัด ม่วงศร.ี (2550). มาตรฐานวิชาชพี คร.ู กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พ์แหง่ สถาบันวิชาการ SP
Academy.
ทิศนา แขมมณี. (2551). ศาสตรก์ ารสอน: องค์ความรู้เพ่ือการจัดกระบวนการเรียนร้ทู ี่มปี ระสิทธภิ าพ.
กรุงเทพมหานคร: โรงพมิ พ์: สำนกั พิมพแ์ หง่ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั
บปุ ผชาติ ทฬั หิกรณ.์ (2546). เทคโนโลยสี ารสนเทศทางวิทยาศาสตรศึกษา. สานักพมิ พ์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.์ กรุงเทพฯ.
ภพ เลาหไพบลู ย.์ (2540). แนวการสอนวทิ ยาศาสตร.์ พมิ พค์ รัง้ ท่ี 2. กรงุ เทพมหานคร: ไทยวฒั นา
พานชิ
สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) สาขาชวี วทิ ยา. (2550). การจัด
กระบวนการเรยี นร.ู้ กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พ์แหง่ สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน. (2552). หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาข้นั พืน้ ฐาน
พทุ ธศกั ราช 2551. กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พ์ชมุ ชนสหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จำกัด
สำนกั งานคณะกรรมการการประถมศกึ ษาแหง่ ชาต.ิ (2554). การวิจัยในชนั้ เรียนเพ่อื พัฒนาการเรยี นร.ู้
กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพก์ ารศาสนา