ความหลากหลายทางชีวภาพ อุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัดเลย

จากการสำรวจความหลากหลายของแมลงในแปลงสำรวจสังคมพืชป่ าเบญจพรรณ
พื้นที่อุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัดเลย สำรวจพบผีเสื้อกลางวันทั้งสิ้น 152 ตัว 44 ชนิด
5 วงศ์ ได้แก่ วงศ์ NYMPHALIDAE สำรวจพบ 21 ชนิด เช่น ผีเสื้อแพนซีมยุรา (Junonia
almanac), ผีเสื้อหางตุ้มจุดชมพู (Pachliopta aristolochiae), ผีเสื้อจรกาหนอนยี่โถ
(Euploea core), ผีเสื้อหนอนใบรักขีดยาว (Parantica aglea), ผีเสื้อตาลพุ่มเหลือบม่วง
(Mycalesis francisca), ผีเสื้อแพนซีสีตาล (Junonia lemonias), ผีเสื้อตาลพุ่มคั่นกลาง
(Mycalesis intermedia), ผีเสื้อกลาสีแถบสั้น (Neptis columella), ผีเสื้อกลาสีธรรมดา
(Neptis hylas) และ ผีเสื้อตาลพุ่มสี่จุดเรียง (Mycalesis mineus) เป็นต้น วงศ์
LYCAENIDAE สำรวจพบ 9 ชนิด เช่น ผีเสื้อกินเพลี้ยธรรมดา (Miletus chinensis), ผีเสื้อ
หนอนพุทราธรรมดา (Castalius rosimon), ผีเสื้อฟ้ าหิ่งห้อยสีคล้ำ (Chilades pandava),
ผีเสื้อฟ้ าขีดหกปีกมน (Nacaduba berenice), ผีเสื้อฟ้ าดอกถั่วสีเงิน (Catochrysops
panormus), และ ผีเสื้อฟ้ าพุ่มธรรมดา (Acytolepis puspa) เป็นต้น วงศ์ PIERIDAE สำรวจ
พบ 8 ชนิด เช่น ผีเสื้อหนอนใบกุ่มธรรมดา (Appias albina), ผีเสื้อปลายปีกส้มเล็ก (Ixias
pyrene), ผีเสื้อหนอนคูณธรรมดา (Catopsilia pomona), ผีเสื้อฟ้ าเมียลายธรรมดา
(Pareronia anais), ผีเสื้อเณรธรรมดา (Eurema hecabe) และ ผีเสื้อขาวแคระ (Leptosia
nina) เป็นต้น วงศ์ PAPILIONIDAE สำรวจพบ 3 ชนิด เช่น ผีเสื้อหนอนมะนาว (Papilio
demoleus), ผีเสื้อหางดาบลายจุด (Graphium nomius) และ ผีเสื้อหางติ่งธรรมดา (Papilio
polytes) เป็นต้นวงศ์ HESPERIIDAE สำรวจพบ 3 ชนิด ได้แก่ ผีเสื้อหนวดพู่หิมาลัย
(Polytremis discrete), ผีเสื้อดำทุ่งหญ้า (Udaspes folus) และ ผีเสื้อสีต่างฤดูประจุด
(Caprona agama) เป็นต้น

จากการวิเคราะห์ข้อมูล พบผีเสื้อทั้งหมด 44 ชนิด มีค่าดัชนีความหลากหลายทาง
ชีวภาพ (Shannon – Wiener Diversity Index : H’) เท่ากับ 3.32 ค่าความสม่ำเสมอ
(Shannon Evenness : J’) เท่ากับ 0.88

46



จากการสำรวจความหลากหลายของผีเสื้อกลางคืนและด้วงป่ าเบญจพรรณ
สำรวจพบทั้งหมด

170 ตัวอย่าง
80 ชนิด
32 สกุล
31 วงศ์

มีค่าความหลากหลายทางชีวภาพรวม เท่ากับ 4.00 ค่าความสม่ำเสมอ
รวม เท่ากับ 0.91 ในฤดูฝนพบ 58 ชนิด มีค่าความหลากหลายทางชีวภาพ
เท่ากับ 3.93 ค่าความสม่ำเสมอ เท่ากับ 0.97 ในฤดูร้อนพบ 34 ชนิด มีค่าความ
หลากหลายทางชีวภาพ เท่ากับ 3.07 ค่าความสม่ำเสมอ เท่ากับ 0.87 และ
สำรวจพบทั้ง 2 ฤดู จำนวน 10 ชนิด มีค่าความหลากหลายทางชีวภาพ เท่ากับ
2.20 ค่าความสม่ำเสมอ เท่ากับ 0.95

48

ป่าดิบแล้ง




Dry Evergreen Forest




ปีงบประมาณ พ.ศ.2563

49

ฤดูฝน

50

51

ป่ าดิบแล้ง ( )
ผลการสำรวจพรรณไม้ป่ าดิบแล้งในพื้นที่อุทยานแห่งชาติภูกระดึง จำนวน 4

แปลง คิดเป็นพื้นที่สำรวจทั้งสิ้น 0.4 เฮกตาร์ หรือ 2.5 ไร่ พบพรรณไม้ยืนต้นที่มีขนาด
วัดรอบตั้งแต่ 15 เซนติเมตรขึ้นไปจำนวน 371 ต้น 91 ชนิด 77 สกุล 36 วงศ์ ค่าดัชนี
ความสำคัญของพรรณไม้รวมทั้งหมด 4 แปลง 5 อันดับแรก ได้แก่

ตะแบกแดง ( )
เปล้าใหญ่ ( )
ตะเคียนทอง ( )
เหมือดต้น ( ) และ
ข้าวหลามดง ( )
โดยมีค่าดัชนีความสำคัญของพรรณไม้ เท่ากับ 26.76, 20.83, 16.86, 16.44 และ 12.46
ตามลำดับ มีค่าดัชนีความหลากหลายของพรรณไม้ เท่ากับ 3.86

จากการสำรวจไม้หนุ่ม (Sapling) ในพื้นที่ป่ าดิบแล้งอุทยานแห่งชาติภูกระดึง
จำนวน 4 แปลง พบไม้หนุ่มจำนวน 110 ต้น 30 ชนิด 28 สกุล 20 วงศ์ ค่าดัชนีความ
สำคัญของพรรณไม้ 5 อันดับแรก ได้แก่
- ข้าวหลามดง ( )
- คำแสด ( )
- เหมือดหอม ( )
- เหมือดต้น ( ) และ
- กล้วยน้อย ( )
มีค่าดัชนีความหลากหลายของพรรณไม้ เท่ากับ 42.34, 22.73, 15.06, 14.42 และ 12.60
ตามลำดับ

จากการสำรวจลูกไม้ (Seedling) ในพื้นที่ป่ าดิบแล้งอุทยานแห่งชาติภูกระดึง
จำนวน 4 แปลง พบลูกไม้จำนวน 118 ต้น 27 ชนิด 27 สกุล 20 วงศ์ ค่าดัชนีความสำคัญ
ของพรรณไม้ 5 อันดับแรก ได้แก่
- กล้วยน้อย ( )
- ข้าวหลามดง ( )
- เปล้าใหญ่ ( )
- มะพลับดง ( ) และ
- กระพี้นางนวล ( )
มีค่าดัชนีความหลากหลายของพรรณไม้ เท่ากับ 26.55, 24.35, 20.96, 11.97 และ 11.58
ตามลำดับ

52

53

ตัวอย่างพรรณไม้ที่สำรวจพบในสังคมพืชป่ าดิบแล้ง อุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัดเลย

54

55

จากการสำรวจความหลากหลายของชนิดเห็ดในแปลงสำรวจสังคมพืชป่ าดิบแล้ง
บริเวณอุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัดเลย พบเห็ดทั้งหมด 92 ตัวอย่าง จำนวน 1,936
ดอก สามารถจำแนกได้ถึงระดับ Order ได้ 11 อันดับ จำแนกได้ถึงระดับวงศ์ (Family)
29 วงศ์ จำแนกได้ถึงระดับสกุล (Genus) 48 สกุล จำแนกได้ ถึงระดับชนิด (Species)
38 ชนิด ไม่สามารถจำแนกได้ 54 ชนิด จากการสำรวจวงศ์ ที่พบมากที่สุด ได้แก่

วงศ์ MARASMIACEAE พบ 18 ชนิด เช่น
เห็ดร่มผ้าดิบ (Marasmiellus nigrpes), เห็ดร่ม (Marasmius araneocephalus),
เห็ดร่มน้ำตาลก้านลวด (Marasmius haematocephalus), เห็ดร่มน้ำตาลแดง
(Marasmius iras) และ เห็ดราวง (Marasmius oreades) เป็นต้น

วงศ์ ที่มีจำนวนชนิดรองลงมา ได้แก่ วงศ์ POLYPORACEAE พบ 14 ชนิด เช่น
เห็ดพัดใบลาน (Favolus grammocephalus), เห็ดกรวยทองตะกู (Microporus
xanthopus), เห็ดหิ้งน้ำตาลขอบขาว (Trametes pubescens) และ เห็ดพัดแพรว
(Trametes vernicipes) เป็นต้น

จากการวิเคราะห์ข้อมูลมีค่าดัชนีความหลากหลายทางชีวภาพ (Shannon –
Wiener Diversity Index : H’) เท่ากับ 3.14 ค่าความสม่ำเสมอ (Shannon Evenness
: J’) เท่ากับ 0.69

จากจำนวนของเห็ดทั้งหมดที่สำรวจพบเป็นเห็ดที่กินได้ 5 ชนิด เป็นเห็ดที่กินไม่
ได้ 0 ชนิด และเป็นเห็ดที่ไม่สามารถระบุได้ 87 ชนิด

56

57

จากการสำรวจความหลากหลายของผีเสื้อกลางวันในแปลงสำรวจสังคมพืชป่ าดิบแล้ง
พื้นที่อุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัดเลย โดยทำการสำรวจ 1 ฤดู คือ ฤดูฝน1 ช่วงเดือน
มิถุนายน – เดือนกันยายน สำรวจพบผีเสื้อกลางวันทั้งสิ้น 125 ตัว 50 ชนิด 5 วงศ์

วงศ์ NYMPHALIDAE สำรวจพบ 23 ชนิด
วงศ์ PIERIDAE สำรวจพบ 4 ชนิด
วงศ์ LYCAENIDAE สำรวจพบ 11 ชนิด
วงศ์ PAPILIONIDAE สำรวจพบ 10 ชนิด
วงศ์ HESPERIIDAE สำรวจพบ 2 ชนิด

จากการวิเคราะห์ข้อมูล พบผีเสื้อทั้งหมด 50 ชนิด มีค่าดัชนีความหลากหลายทาง
ชีวภาพ (Shannon – Wiener Diversity Index : H’) เท่ากับ 3.61 ค่าความสม่ำเสมอ
(Shannon Evenness : J’) เท่ากับ 0.92

58



จากการสำรวจผีเสื้อกลางคืนและด้วงป่ าดิบแล้ง พบทั้งหมด 102 ตัวอย่าง 48 ชนิด
และสามารถจำแนกได้ 20 ชนิด 28 สกุล 15 วงศ์ สามารถจำแนกได้แต่สกุล 9 ชนิด
สามารถจำแนกได้แต่วงศ์ 19 ชนิด โดยวงศ์ ที่พบมากที่สุด ได้แก่ วงศ์ Noctuidae พบ
11 ชนิ ด เช่น ตั๊ กแตนตาข้าวยุโรป (Mantis religiosa), ผีเสื้อกลางคืน 2 (Episparis
liturata) และ ผีเสื้อตานกฮูก (Erebus macrops) เป็นต้น รองลงมาได้แก่วงศ์
Geometridae พบ 10 ชนิด เช่น ผีเสื้อเปลือกไม้ลายคลื่น (Cleora determinate),
ผีเสื้อหนอนคืบ 1 (Heterostegane subtessellata), ผีเสื้อหนอนคืบ 7 (Hyposidra
talaca) เป็นต้น วงศ์ ที่มีจำนวนชนิดน้อยที่สุดมีทั้งหมด 8 วงศ์ พบวงศ์ ละชนิด เช่น วงศ์
Cerambycidae, Erebidae, Lasiocampidae, Mantidae และ Scarabeidae เป็นต้น
มีค่าความหลากหลายทางชีวภาพรวม เท่ากับ 4.19 ค่าความสม่ำเสมอรวม เท่ากับ 0.92

60