บทเรอยีนนาคเปตล่ยี น
68
นายกรัณย1 7อรรถบุญ นางสาวกรองกาญจน ศริ าไพบูลยพร ปก หมดุ
18 23 จดุ
นา1งรงคลน2ักาษงนสณาายวแแปกสรววะองทอ6ศมุ นรพธี รรรอมนั บสุตนรั่น 1น9า2ยน1ศากัยดป์ิดราเมปศกวกราสริทะถธาวิ งศ
นา7ยวิทยา พันธปญญากรกลุ 20 พระพิพฒั นวชิโรภาส
13 นายอาชวิน สัญญารกั ษ
นายอักขราพัชร ลายตลับ 4
นาย1อ4ภวิ รรษ สุขพวง 1น0ายจกั รพันธ ทรพั ยส มบูรณ
15 นายบญุ ลอ ม เตา แกว
16 22ศ1ูน1ยกนสากิ ยรอรดมุลธยรรวมเิ ชชายี ตรชมิ ัยาบเอือ้ ง
นายทนิ ภทั ร ฤทธิ์จันทร
3 นางเพยี งจนั ทร เจยี มศิริ
12 นางใกลร งุ ผวิ ออ น
23ด8ตน.านยิรศนั ภุ ดชรัย พมิมีปลลอด
5 บันทึกเรื่องราวการเปลย่ี นแปลง
นายอบั นดาลุยมอญูดุลีบยใ หบมจวิ ดส9ง ที่นาประทับใจแหงป 2564
84
เวทีชุมชนนักปฏิบตั ิ (COPs) สำคญั ไฉน
ชมุ นมุ นกั ปฏบิ ตั ิ Community of Practice เรยี กยอ ๆวา COPs หมายถงึ
ชุมชนแหงการเรียนรูท่ีรวบรวมกลุมคนซึ่งมีความรูความสนใจในเร่ืองเดียวกัน มารวม
แลกเปลยี่ น แบงปน เรียนรูในเรอื่ งนั้น ๆ รวมกนั เพอื่ ใหไ ดความรูในเรอ่ื งนน้ั ๆ สําหรับ
คนในชุมชนนําไปทดลองใช แลวนําผลที่ไดมาแลกเปลี่ยนเรียนรูระหวางสมาชิก สงผล
ใหความรูน้ันๆ ไดรับการยกระดับขึ้นเร่ือยๆ ผานการปฏิบัติ ประยุกต และปรับใช
ตามแตส ภาพแวดลอมและสถานการณท ่ีหลากหลาย อันทาํ ใหง านบรรลุผลดขี ้ึนเร่ือยๆ
ลักษณะที่สำคัญของ COPs
เปนกลุมคนท่ีรวมตัวกันโดยมีความสนใจและความปรารถนารวมกัน
ในเรอ่ื งใดเรอื่ งหนง่ึ ซง่ึ เรยี กวา มปี ระเดน็ หรอื กลมุ ความสนใจความรรู ว มกนั มปี ฏสิ มั พนั ธ
และสรา งความสมั พนั ธใ นกลมุ เปน ชมุ ชนชว ยเหลอื ซง่ึ กนั และกนั ในดา นตา งๆโดยเฉพาะ
ความรู ซง่ึ เรยี กวา ชมุ ชนมกี ารแลกเปลย่ี นและพฒั นาความรใู หมๆ รว มกนั และตอ งมกี าร
สรางฐานขอมูล ความรูและแนวปฏิบัติ ที่มีการแลกเปลี่ยนกันในระบบคลังความรู
และนําความรูนั้นไปปฏิบัติเพื่อพัฒนาประสิทธิภาพการทํางานอยางตอเนื่อง
กิจกรรมเรื่องเลาเราพลัง "เลาสูกันฟงพื้นที่ของฉันทำอะไรบาง”
(1) ผูรวมเวที ประกอบดวย ครัวเรือนเปาหมายจากการฝกอบรมเชิงปฏิบัติการ
หลกั สตู ร การพฒั นากสกิ รรมธรรมชาติสรู ะบบเศรษฐกจิ พอเพยี ง และจากผูท ่มี ีประสบการณ
ลงมือปฏิบัติจริงและสําเร็จ ดําเนินการใน 4 จุด คือ ศูนยศึกษาและพัฒนาชุมชนลําปาง,
นครราชสีมา, นครนายก และนครศรีธรรมราชจุดละ 20 คน
(2) กจิ กรรมเรอ่ื งเลา เรา พลงั “เลา สกู นั ฟง พนื้ ทขี่ องฉนั ทาํ อะไรบา ง” คอื การถา ยทอด
ประสบการณ ความสําเร็จและพลังใจของทุกคน ถายทอดส่ือสารเปนเรื่องเลา เปนบทเรียน
ที่จะสรางความภูมิใจ สรางแรงกระตุน สรางแรงบันดาลใจ ใหทุกคนไดเรียนรู และรวมกัน
หาแนวทางขับเคลื่อน ขยายผลความสําเร็จ โคก หนอง นาพช. ในทุกพื้นที่ตอไป
85
เรื่องเลาเราพลัง COPs
“ดว ยพน้ื ทข่ี องตนมลี กั ษณะของดนิ ดา นลา งเปน ชนั้ หนิ
ไมสามารถขุดสระไดจึงไดออกแบบเปนคลองไสไก
ทัว่ บรเิ วณ คลองไสไกและระบบรากพชื นี้จะชวยชะลอ
น้ําในฤดูฝนทําใหบริเวณเขาใหญ พาโนรามา ฟารม
สามารถเก็บนํ้าในพ้ืนที่ได หากนําแนวคิดน้ีไปปรับใช
ในพื้นท่ีรอบๆ เขาใหญนาจะชวยเร่ืองการชะลอความ
รุนแรงของนํ้าในพื้นที่ได” หลักคิดในการดําเนินงาน
คือ “มีความเพียร อดทน ไมพูดมาก ไมทะเลาะกัน”
1. นายปรเมศวร สิทธิวงศ ผูอํานวยการศูนยศึกษาการพัฒนาตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
เขาใหญ พาโนรามา ฟารม อาํ เภอปากชอ ง จงั หวดั นครราชสมี า
“ไดมีโอกาสรวมเอาม้ือสามัคคีในพ้ืนท่ีอยางตอเน่ือง
ชื่นชอบและประทับใจมาก เพราะเปนกิจกรรมที่สราง
ความสามัคคี สรางเครือขายการทํางาน ไดชวยเหลือ
และแลกเปลยี่ นองคค วามรซู งึ่ กนั และกนั ตอนนไี้ ดส รา ง
เครือขาย โคก หนอง นา อําเภอประโคนชัย จึงอยาก
ใหเกิดเครือขายท่ีเขมแข็งในระดับจังหวัด”
2. นายสุเทียน วงศศิริศักดิ์ อําเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย
ขาราชการเกษียณที่มีแนวคิดอยากทําการเกษตรทฤษฎีใหม
“ไมเคยคิดจะทําอาชีพการเกษตรตามครอบครัวเลย
ทํางานประจําที่เปนลูกจางมาตลอด 8 ป แตกลับมี
หนี้สินเพิ่มขึ้นปละหน่ึงแสนบาท มีโอกาสไปอบรมที่
ศนู ยภ มู ริ กั ษธ รรมชาติ จงั หวดั นครนายก ระหวา งทที่ าํ
พอกับแมตางก็ไมยอมรับและไดพูดวา “ไผบอกมึง
วา ปลกู ปา แลว สไิ ดก นิ ไดอ ย”ู แตก ย็ งั คงมงุ มนั่ ทาํ ตอ ไป
ตนเองไดพ สิ จู นใ หพ อ กบั แมเ หน็ วา การทาํ เกษตรแบบใหม
น้ีจะมีคนมาชวยดํานาโดยไมตองจางแมสักบาทเดียว
จนกระทง่ั ตนไดจ ดั กจิ กรรมเอามอื้ สามคั คขี น้ึ มพี นี่ อ งเครอื ขา ยมารว มกจิ กรรม
จํานวนมาก ต้ังแตน้ันมาพอกับแมก็เร่ิมทําใจและยอมรับรับได อีกทั้งยังเปน
กําลังใจท่ีดีเสมอมาจนถึงปจจุบัน”
3. นางสาวรินปวีร ภิรมยไทย อําเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ
86
“เมอ่ื ชวี ติ เรม่ิ ตน จากการทาํ งานทวี่ งิ่ หาแตเ งนิ อยา งเดยี ว 87
ไปทํางานตางประเทศ ไดเงินมา 2 ลานบาท มาลง
เลนการเมืองทองถิ่นและทําอาชีพผูรับเหมาไปดวย
กลายเปนหนี้สินลนพนตัว ตัดสินใจปรับเปล่ียนวิถี
การดําเนินชีวิตตามศาสตรพระราชา ทําใหครอบครัว
มีความรัก ความสามัคคีและอบอุนขึ้น เพราะไมตอง
วิ่งหาเงินและไปทํางานที่อื่น เร่ิมตนการทําเกษตร
รปู แบบใหม โดนคนหาวา เปน คนบา ทาํ เกษตรไมเ หมอื น
ชาวบานเขา แตตนก็ยังเชื่อม่ันและทําตอไปเร่ือยๆ มีโอกาสมาอบรมที่ ศพช.
นครราชสีมา ไดเรียนรูเร่ืองหลักกสิกรรมธรรมชาติ มีความเช่ือและศรัทธา
ในหลักกสิกรรมธรรมชาติเปนอยางมาก ทุกอยางทําดวยความเชื่อม่ันและ
ศรัทธาในศาสตรพระราชาวาเปนทางรอดของชีวิต”
4. นางไพทิตย สานสุข อําเภอแคนดง จังหวัดบุรีรัมย
“เมื่อจบการอบรมก็เร่ิมขุดคลองไสไกทันที ท้ังท่ีไมมี
อุปกรณตองยืมจอบของเพ่ือนบาน จนคนรอบขาง
หาวาบาที่ขุดคลองในฤดูแลง และเม่ือไดงบมาขุดก็ทํา
ตามแปลนท่ีวางไวจนสําเร็จ วันน้ีมีนํ้าเต็มคลอง หนอง
และนา ไมมีใครวาบาอีกแลว เคล็ดลับก็คือ ครอบครัว
ตอ งมใี จเดยี วกนั พนื้ ทน่ี อ ยมาก ไมใ ชป ญ หา สตปิ ญ ญา
กับความเพียรของเราจะบงบอกถึงความสําเร็จ ยึดมั่น
ยืนหยัดเปนตัวอยาง”
5. นายธรกร โชคชัดชาญพัฒนา อําเภอแมจัน จังหวัดเชียงราย
“วางแผนการใชพื้นที่ตามภูมิสังคม ปลูกตนสักเปนรั้ว
มีการบริหารจัดการน้ําอยางเปนระบบ มีคลองไสไก
สรางความชุมชื้นในพ้ืนท่ี เก็บกักนํ้าฝนที่ตกในพ้ืนท่ี
ทุกหยด ยึดหลักการทําใหเปนตัวอยาง เริ่มจากสิ่งเล็ก
เชนการเลี้ยงไกไขอินทรียในครัวเรือนเพียง 10 ตัว
ก็สามารถมีอาหารโปรตีนไวรับประทานทุกวัน เหลือ
ก็แบงปน ทําบุญ ทาน อาหารไกก็ใชพืชผักในแปลง
ไมมีสารพิษ ทําใหรางกายแข็งแรง ความภาคภูมิใจ
ที่เกิดข้ึน คือไดเดินตามรอยพอ ปลูกผักปลอดสารพิษ ไมมีหนี้สิน ทําใหเปน
หมูบานเศรษฐกิจพอเพียง เปนศูนยเรียนรูของหมูบานตําบล อําเภอ และ
เปนแหลงอาหารอินทรียที่ย่ังยืน”
6. นายประหยัด สิงหชัย อําเภอเกาะคา จังหวัดลําปาง
พัฒนาพื้นที่ โคก หนอง นา พช.
ตอไปอยางไร?
- สรางทัศนคติการทํางานโดยใชแนวคิดทําทันที เร่ิมจากจุดเล็ก สรางอุดมการณ
สรางแรงบันดาลใจใหตัวเองไปสูความสําเร็จ นําความรูหลักกสิกรรมธรรมชาติ
ไปปรับใชอยางจริงจัง
- วางแผนอยางเปนขั้นตอน เรียงลําดับความสําคัญ และแสวงหาความรูเพิ่มเติม
ในการพัฒนาพื้นท่ีอยางตอเน่ือง เพื่อกาวไปตามบันได 9 ชั้น สูความพอเพียง
- ลงมือทําจริง ปลูกปา 5 ระดับ ปา 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง หมดิน เล้ียงดิน
ใหด นิ เลยี้ งพชื เลอื กปลกู ตน ไมโ ตเรว็ ทเ่ี หมาะสมเพอ่ื เรง สรา งรายไดใ หก บั ครอบครวั
/ชุมชน ปลูกทุกอยางที่กิน กินทุกอยางท่ีปลูก เปนแหลงอาหารใหกับครอบครัว
สรางความม่ันคงทางอาหารใหชุมชนใกลเคียง เปนการคืนชีวิตที่หลากหลาย
ใหผืนดิน ฟนฟูระบบนิเวศ
- บรหิ ารกาํ ลงั คนทมี่ อี ยใู นครอบครวั ชว ยกนั พฒั นาพนื้ ท่ี และใชพ ลงั ความสามคั คี
ของชุมชน ชักชวนมาทํารวมกัน มารวมกิจกรรมเอามื้อสามัคคี
- รวมคนใจเดียวกัน สรางชุมชนนักปฏิบัติ จัดตั้งเปนกลุม เครือขาย ระดับอําเภอ
/จงั หวดั ใชก จิ กรรมเอามอ้ื สามคั ครี วมพลคนระดบั ทอ งถนิ่ และจงั หวดั อยา งนอ ย
ปละ 3 คร้ัง ใชเครือขาย online ชวยแลกเปลี่ยน
- สรางเครือขายในกลุมเล็กขยายผลสูกลุมใหญ จะทําใหเติบโตดวยความเขมแข็ง
ชักชวนเครือขายสัมมาชีพ เครือขายเยาวชน เขามามีสวนรวม
- ใชเทคโนโลยีสรางแบรนดของตัวเองในการทําผลิตภัณฑ ใหไดรับมาตรฐาน
- การจัดการความรู ใชความโดดเดนที่แตกตางกันในแตละพ้ืนที่สรางฐานเรียนรู
ในพน้ื ทขี่ องตนเอง ขยายผลไปสกู ารสรา งศนู ยเ รยี นรู โคก หนอง นา พช. ในทกุ
ชุมชน เพื่อใหทุกคนมีโอกาสไดเรียนรู
- รวมกลมุ จดั ตงั้ กลมุ อาชพี กลมุ วสิ าหกจิ ชมุ ชน วสิ าหกจิ เพอ่ื สงั คม เพอื่ เพม่ิ โอกาส
ในการพัฒนา
- ครัวเรือนตนแบบ (HLM) ขยายผลหาครัวเรือนอ่ืนท่ีสนใจเขารวมกิจกรรมเปน
ครวั เรอื นตน แบบรว มกนั อยา งนอ ย 20 ครวั เรอื นตอ หมบู า น โดยใหพ นื้ ทต่ี น แบบ
ระดับตําบล (CLM) เปนแมขายและศูนยกลางเครือขายโคก หนอง นา พช.
แตละอําเภอ
88