รายงานการพิจารณาศึกษา เรื่อง ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อลดผลกระทบจากการพนันออนไลน์ ในเด็กและเยาวชน

๒๖

(ร่าง)
รายงานการพจิ ารณาศึกษา

เร่ือง
ขอ้ เสนอเชิงนโยบายเพอ่ื ลดผลกระทบจากการพนนั ออนไลน์

ในเด็กและเยาวชน

ของคณะกรรมาธกิ ารการพัฒนาสังคม และกจิ การเด็ก เยาวชน สตรี
ผูส้ งู อายุ คนพิการ และผูด้ ้อยโอกาส
วุฒสิ ภา

สำนกั กรรมาธกิ าร ๓
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา

๒๖

(สาเนา)

บันทึกขอ้ ความ

สว่ นราชการ คณะกรรมาธกิ ารการพฒั นาสงั คม และกิจการเดก็ เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพกิ าร และผู้ดอ้ ยโอกาส วุฒิสภา

ท่ี สว (กมธ ๓) ๐๐๑๙ /(ร ๗๙) วันท่ี ๒๔ ธนั วาคม ๒๕๖๓

เรอื่ ง รายงานการพจิ ารณาศกึ ษา เรือ่ ง ข้อเสนอเชงิ นโยบายเพ่ือลดผลกระทบจากการพนันออนไลนใ์ นเด็กและเยาวชน

กราบเรยี น ประธานวฒุ สิ ภา

ด้วยในคราวประชุมวุฒิสภา คร้ังท่ี ๑๗ (สมัยสามัญประจาปีคร้ังที่หนึ่ง) วันอังคารท่ี ๑๐

กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๖๒ ที่ประชมุ ได้ลงมติตัง้ คณะกรรมาธิการสามัญประจาวุฒิสภาตามขอ้ บงั คับการประชุม

วุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๗๘ วรรคสอง (๑๓) ซึ่งคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน

สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผู้ด้อยโอกาส วุฒิสภา เป็นคณะกรรมาธิการสามัญประจาวุฒิสภาคณะหน่ึง

มีหน้าท่ีและอานาจพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ กระทากิจการ พิจารณาสอบหาข้อเท็จจริงหรือศึกษา

เรื่องใด ๆ ท่ีเก่ียวกับการพัฒนาสังคม เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผู้ด้อ ยโอกาส รวมทั้ง

ประสานกับองค์กรภายในประเทศ ต่างประเทศ ประชาคมภายในประเทศและนานาชาติ และองค์กร

ปกครองส่วนท้องถิ่นเกี่ยวกับแนวทางความร่วมมือเพื่อส่งเสริมการแก้ปัญหาสังคม ชุมชน เด็ก เยาวชน

สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผดู้ ้อยโอกาส การส่งเสริมศักยภาพของชมุ ชนดา้ นการพัฒนาชวี ติ ความเปน็ อยู่

การคุ้มครองและดูแลผู้ยากไร้ การส่งเสริมความเสมอภาคและขจัดการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม

ต่อบุคคล การส่งเสริมและพัฒนาสวัสดิการสังคม การเสริมสร้างพลังทางสังคม การสร้างหลักประกัน

ความม่ันคง และการพัฒนาคุณภาพชีวติ ของคนไทยโดยรวม พิจารณาศึกษาติดตาม เสนอแนะ และเร่งรัด

การปฏิรปู ประเทศ และแผนแมบ่ ทภายใต้ยทุ ธศาสตร์ชาติ ท่ีอยใู่ นหนา้ ทแ่ี ละอานาจ และอ่ืน ๆ ทีเ่ กยี่ วขอ้ ง

ซึง่ ปัจจบุ ันกรรมาธิการคณะนี้ ประกอบดว้ ย

๑. นายวลั ลภ ตงั คณานรุ กั ษ์ ประธานคณะกรรมาธกิ าร

๒. พลตรี โอสถ ภาวไิ ล รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่หนงึ่

๓. นางเพญ็ พักตร์ ศรีทอง รองประธานคณะกรรมาธิการ คนทีส่ อง

๔. นายกิตตศิ กั ดิ์ รัตนวราหะ รองประธานคณะกรรมาธกิ าร คนท่สี าม

๕. นางทัศนา ยวุ านนท์ เลขานุการคณะกรรมาธกิ าร

๖. พลเอก ไพชยนต์ คา้ ทันเจรญิ โฆษกคณะกรรมาธิการ

๗. นางผาณิต นิตทิ นั ฑ์ประภาศ ประธานทป่ี รึกษาคณะกรรมาธิการ

๘. นายเนาวรัตน์ พงษไ์ พบูลย์ ทีป่ รกึ ษาคณะกรรมาธกิ าร

๙. หมอ่ มหลวงปนดั ดา ดิศกลุ ทปี่ รกึ ษาคณะกรรมาธกิ าร

๑๐. นายพีระศกั ด์ิ พอจติ ท่ีปรึกษาคณะกรรมาธิการ

๑๑. นางประยรู ...

-๒-

๑๑. นางประยรู เหล่าสายเชือ้ กรรมาธกิ าร
๑๒. นายปรีชา บวั วิรตั นเ์ ลศิ กรรมาธกิ าร
๑๓. นายมณเฑียร บุญตนั กรรมาธกิ าร
๑๔. นายยุทธนา ทัพเจรญิ กรรมาธกิ าร
๑๕. พลเอก วลิต โรจนภกั ดี กรรมาธิการ
๑๖. นายอาพล จินดาวฒั นะ กรรมาธกิ าร

บัดนี้ คณะกรรมาธิการได้ดาเนินการพิจารณาศึกษา เรื่อง ข้อเสนอเชิงนโยบาย
เพื่อลดผลกระทบจากการพนันออนไลน์ในเด็กและเยาวชนเสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงขอรายงานผล
การพจิ ารณาศึกษาเรือ่ งดังกลา่ ว ตอ่ วุฒสิ ภาตามข้อบังคบั การประชมุ วุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๖๒ ขอ้ ๙๘

จึงกราบเรียนมาเพื่อโปรดทราบและนาเสนอรายงานของคณะกรรมาธิการต่อท่ีประชุม
วฒุ ิสภาต่อไป

(ลงชอื่ ) วลั ลภ ตังคณานรุ กั ษ์
(นายวลั ลภ ตังคณานรุ ักษ์)

ประธานคณะกรรมาธกิ ารการพฒั นาสังคม และกิจการเดก็ เยาวชน
สตรี ผู้สงู อายุ คนพกิ าร และผดู้ ้อยโอกาส วฒุ ิสภา

สาเนาถูกต้อง

(นางสาวภิรมย์ นิลทพั )
ผชู้ ่วยเลขานกุ ารคณะกรรมาธิการการพัฒนาสงั คม และกจิ การเด็ก

เยาวชน สตรี ผสู้ งู อายุ คนพกิ าร และผดู้ ้อยโอกาส

กล่มุ งานคณะกรรมาธกิ ารการพัฒนาสังคมฯ จติ ตนิ นั ท์ พมิ พ์
สานกั กรรมาธกิ าร ๓ สานกั งานเลขาธกิ ารวฒุ ิสภา จติ ตนิ ันท์ ทาน
โทรศพั ท์ ๐ ๒206 6699 ต่อ 3570-1
ภริ มย์ ตรวจ

ก

คณะกรรมาธกิ ารการพฒั นาสังคม และกจิ การเด็ก เยาวชน สตรี
ผสู้ งู อายุ คนพกิ าร และผดู้ อ้ ยโอกาส วุฒิสภา

นายวลั ลภ ตังคณานรุ กั ษ์
ประธานคณะกรรมาธิการ

พลตรี โอสถ ภาวิไล นางเพ็ญพกั ตร์ ศรีทอง นายกิตตศิ ักด์ิ รตั นวราหะ
รองประธานคณะกรรมาธกิ าร รองประธานคณะกรรมาธิการ รองประธานคณะกรรมาธิการ

คนทห่ี นึง่ คนทีส่ อง คนท่ีสาม

พลเอก ไพชยนต์ คา้ ทนั เจรญิ นางผาณิต นติ ทิ ัณฑป์ ระภาศ หม่อมหลวงปนดั ดา ดิศกลุ
โฆษกคณะกรรมาธิการ ประธานท่ีปรกึ ษาคณะกรรมาธิการ ทป่ี รึกษาคณะกรรมาธกิ าร

ข

นายเนาวรัตน์ พงษ์ไพบลู ย์ นายพรี ะศักด์ิ พอจติ นางทศั นา ยวุ านนท์
ทีป่ รึกษาคณะกรรมาธิการ ท่ปี รกึ ษาคณะกรรมาธกิ าร เลขานุการคณะกรรมาธกิ าร

นางประยรู เหล่าสายเชื้อ นายปรชี า บวั วิรตั น์เลศิ นายมณเฑียร บญุ ตนั
กรรมาธกิ าร กรรมาธิการ กรรมาธิการ

นายยทุ ธนา ทพั เจริญ พลเอก วลิต โรจนภกั ดี นายอาพล จนิ ดาวฒั นะ
กรรมาธิการ กรรมาธกิ าร กรรมาธกิ าร

ค

รายงานการพิจารณาศกึ ษา
เรือ่ ง ข้อเสนอเชิงนโยบายเพ่ือลดผลกระทบจากการพนันออนไลน์ในเด็กและเยาวชน

ของคณะกรรมาธิการการพัฒนาสงั คม และกจิ การเดก็ เยาวชน สตรี ผสู้ งู อายุ
คนพกิ าร และผูด้ อ้ ยโอกาส วุฒสิ ภา
________________________

ด้วยในคราวประชมุ วฒุ สิ ภา คร้ังที่ ๑๗/๒๕๖๒ (สมยั สามัญประจาปคี รงั้ ที่หนึง่ ) วนั องั คารที่ ๑๐
กันยายน ๒๕๖๒ ที่ประชุมวุฒิสภาได้ลงมติต้ังคณะกรรมาธิการสามัญประจาวุฒิสภาตามข้อบังคับ
การประชุมวุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๗๘ วรรคสอง (๑๓) โดยมีหน้าที่และอานาจเกี่ยวกับการพิจารณา
ร่างพระราชบัญญัติ กระทากิจการ พิจารณาสืบหาข้อเท็จจริง หรือศึกษาเรื่องใด ๆ ที่เกี่ยวกับการพัฒนา
สังคม เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และผู้ด้อยโอกาส รวมทั้งประสานกับองค์กรภายในประเทศ
ต่างประเทศ ประชาคมภายในประเทศและนานาชาติ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเกี่ยวกับแนวทาง
ความร่วมมือเพื่อส่งเสริมการแกป้ ัญหาสังคม ชมุ ชน เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สงู อายุ คนพิการ และผ้ดู อ้ ยโอกาส
การส่งเสรมิ ศักยภาพของชมุ ชนด้านการพัฒนาชีวิตความเปน็ อยู่ การคมุ้ ครองและดแู ลผู้ยากไร้ การสง่ เสริม
ความเสมอภาคและขจัดการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อบุคคล การส่งเสริมและพัฒนาสวัสดิการสังคม
การเสริมสร้างพลังทางสังคม การสร้างหลักประกัน ความม่ันคง และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนไทย
โดยรวม พิจารณาศึกษา ติดตาม เสนอแนะ และเร่งรัดการปฏิรูปประเทศ และแผนแม่บทภายใต้
ยทุ ธศาสตร์ชาติ ทอี่ ยูใ่ นหนา้ ทแ่ี ละอานาจ และอน่ื ๆ ทีเ่ กีย่ วขอ้ ง

บัดนี้ คณะกรรมาธิการได้พิจารณาศึกษา เร่ือง ข้อเสนอเชิงนโยบายเพ่ือลดผลกระทบ

จากการพนันออนไลน์ในเด็กและเยาวชนเสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงขอรายงานผลการพิจารณาศึกษาเรื่อง

ดังกล่าวต่อวฒุ ิสภาตามขอ้ บงั คบั การประชุมวุฒสิ ภา พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙๘ ดงั น้ี

๑. การดาเนินงานของคณะกรรมาธิการ

คณะกรรมาธิการได้ดาเนินการพจิ ารณาศกึ ษา ดงั นี้

๑.๑ คณะกรรมาธิการได้มีมติแต่งตั้งคณะทางานเสริมสร้างการรู้เท่าทันสื่อออนไลน์

ในเด็กและเยาวชน และมอบหมายใหท้ าหน้าทพี่ จิ ารณาศึกษา ซ่งึ คณะทางานคณะน้ี ประกอบด้วย

๑) นายวัลลภ ตังคณานุรักษ์ ประธานคณะทางาน

๒) นางธีรารตั น์ พันทวี วงศ์ธนะเอนก รองประธานคณะทางาน

๓) นายธนวนั ทองสุกโชติ คณะทางาน

๔) นายชาญวุฒิ วงศเ์ พง็ คณะทางาน

๕) นายมานะชยั บญุ เอก คณะทางาน

๖) ผู้ช่วยศาสตราจารย์มรรยาท อัครจนั ทโชติ คณะทางาน

๗) นางสาวกรรณกิ าร์ โตะ๊ มีนา คณะทางาน

ง

๘) นางศรีดา ตนั ทะอธิพานชิ คณะทางาน

๙) นางนันทา ไวคกุล คณะทางาน

๑๐) นายตรี บุญเจือ คณะทางาน

๑๑) นางสาวประพิมพพ์ รรณ สวุ รรณกูฏ คณะทางาน

๑๒) แพทย์หญงิ ทพิ าวรรณ บรู ณสนิ คณะทางาน

๑๓) นายเสด็จ บนุ นาค คณะทางาน

๑๔) นายสจั จะ โชคบญุ ส่งสวสั ดิ์ คณะทางาน

๑๕) นางสาวสดุ ารัตน์ พงศ์อัมพรไกวลั คณะทางาน

๑๖) นางสดุ ใจ พรหมเกดิ คณะทางาน

๑๗) นายจักกนิตต์ คณานรุ กั ษ์ คณะทางาน

๑๘) นางสาวรัตนา จรูญศกั ดสิ์ ทิ ธ์ิ คณะทางาน

๑๙) นางสาวปราชญา ศริ มิ์ หาอาริยะโพธ์ิญา คณะทางาน

๒๐) นายรวศิ ทุ ธ์ คณิตกลุ เศรษฐ์ คณะทางาน

๒๑) นางปิยะวดี พงศ์ไทย คณะทางาน

และเลขานกุ ารคณะทางาน

๒๒) นางสาวพมิ พ์ปญา อตสิ ิราวัชร์ คณะทางาน

และผู้ช่วยเลขานกุ ารคณะทางาน

๑.๒ ท่ีประชุมคณะกรรมาธิการได้มีมติแต่งต้ัง นางสาวภิรมย์ นิลทัพ นิติกรชานาญการ
พิเศษ กลุ่มงานคณะกรรมาธิการวิสามัญกิจการวุฒิสภา และนางธนยา สิงห์มณี นิติกรชานาญการ
กลุ่มงานคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมฯ ทาหน้าที่เป็นผู้ช่วยเลขานุการคณะกรรมาธิการตามข้อบังคับ
การประชุมวฒุ สิ ภา พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๘๗

๒. วธิ ีการพจิ ารณาศกึ ษา
๒.๑ แต่งตั้งคณะทางานเสริมสร้างการรู้เท่าทันสื่อออนไลน์ในเด็กและเยาวชน

โดยมีหน้าที่ในการพิจารณาศึกษาและจัดทารายงานเก่ียวกับการส่งเสริมการรู้เท่าทัน สื่อออนไลน์ในเด็ก
และเยาวชน ตลอดจนปัญหาและอุปสรรค รวมทั้งข้อเสนอแนะด้านต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องเพ่ือจัดทา
เป็นข้อเสนอต่อวุฒสิ ภา

๒.๒ จัดเสวนาโต๊ะกลม เรื่อง “กลไกการจัดการการพนันออนไลน์” เม่ือวันศุกร์ท่ี
๒ ตุลาคม ๒๕๖๓ ระหว่างเวลา ๑๓.๐๐ – ๑๖.๐๐ นาฬิกา ณ ห้องประชุม หมายเลข ๒๗๐๒ ช้ัน ๒๗
อาคารสุขประพฤติ ถนนประชาชน่ื กรงุ เทพมหานคร

๒.๓ ศึกษากฎหมาย ข้อมูล งานวิชาการ รายงานวิจัย และเอกสารอื่น ๆ ท่ีเกี่ยวข้อง
เพ่ือเป็นข้อมลู ประกอบการพิจารณาศึกษาของคณะกรรมาธกิ าร

จ

๓. ผลการพจิ ารณาศกึ ษา
คณะกรรมาธิการได้พิจารณาศึกษา เร่ือง ข้อเสนอเชิงนโยบายเพ่ือลดผลกระทบ

จากการพนันออนไลน์ในเด็กและเยาวชน โดยคณะกรรมาธกิ ารได้มอบหมายให้คณะทางานเสริมสร้างการ
รู้เท่าทันสื่อออนไลน์ในเด็กและเยาวชน ดาเนินการพิจารณาศึกษากรณีดังกล่าว ซึ่งคณะกรรมาธิการ
ได้พิจารณารายงานของคณะทางานด้วยความละเอียดรอบคอบแล้ว และได้มีมติให้ความเห็นชอบกับรายงาน
ดงั กล่าว โดยถือเปน็ รายงานการพิจารณาศกึ ษาของคณะกรรมาธิการ

จากการพิจารณาศึกษาเร่ืองดังกล่าวข้างต้น คณะกรรมาธิการจึงขอเสนอรายงาน
การพิจารณาศึกษาของคณะกรรมาธิการ โดยมีรายละเอียดตามรายงานท้ายน้ี เพื่อให้วุฒิสภาได้พิจารณา
หากวุฒิสภาให้ความเห็นชอบด้วยกับผลการพิจารณาศึกษาของคณะกรรมาธิการ ขอได้โปรดแจ้งไปยัง
คณะรัฐมนตรี เพอ่ื พิจารณาและดาเนินการตามแตจ่ ะเห็นสมควรต่อไป ท้ังน้ี เพอื่ ประโยชน์ของประเทศชาติ
และประชาชนสืบไป

(นายวัลลภ ตงั คณานรุ กั ษ์)
ประธานคณะกรรมาธกิ ารการพฒั นาสังคม และกิจการเดก็ เยาวชน

สตรี ผู้สงู อายุ คนพิการ และผดู้ ้อยโอกาส วฒุ ิสภา

๒๖

ฉ

บทสรุปผู้บริหาร

รายงานการพิจารณาศึกษา

เรอ่ื ง ข้อเสนอเชงิ นโยบายเพอ่ื ลดผลกระทบจากการพนันออนไลนใ์ นเด็กและเยาวชน

“การพนันออนไลน์” (Online Gambling) คือ การเล่นพนันผ่านระบบอินเทอร์เน็ต
ซงึ่ ถกู พฒั นามาจากการเล่นตามบ่อนคาสิโนทีม่ ีเกมพนนั ออนไลน์ต่าง ๆ เชน่ การเลน่ โป๊กเกอรอ์ อนไลน์
การทายผลการแข่งขันกีฬาออนไลน์ หรือการเล่นบิงโก/คาสโิ นออนไลน์ ซึง่ ผู้เล่นรู้สกึ เหมือนไดเ้ ล่นการ
พนันอยู่ในบ่อนจริงๆ เพียงแค่มีอินเทอร์เน็ตก็สามารถพนันผ่านคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือ
ตลอดจนเล่นผ่านแอพพลิเคช่ันต่าง ๆ ทั้ง LINE และ Facebook ได้ โดยลักษณะสาคัญของการพนัน
ออนไลน์ คือการมคี นกลาง หรือ เอเย่นต์ คอยทาหน้าท่ีอานวยความสะดวก ระหว่างเว็บไซต์พนนั และ
นกั พนนั สว่ นวธิ กี ารเล่นพนนั ออนไลน์จะมวี ิธีการทไี่ ม่ยุ่งยาก และสามารถสมคั รได้เพยี งไมถ่ ึงคร่งึ ชั่วโมง
ซึ่งทาใหผ้ ทู้ ตี่ อ้ งการใชบ้ ริการกลายเป็นนกั พนันไดใ้ นทนั ที

จากรายงานประจาปีของศูนย์ศึกษาปัญหาพนัน พ.ศ. 2559 พบว่า การพนันออนไลน์
มที ิศทางการเตบิ โตท่ีเพิม่ ขนึ้ โดยเฉลีย่ ในปี พ.ศ. 2553 - 2557 อยู่ท่ีร้อยละ 8 ต่อปี และคาดว่าในช่วงปี
พ.ศ. 2558 - 2563 จะมีการขยายตัวเฉล่ียท่ีร้อยละ 10.7 ในประเทศแถบยุโรปตามด้วยภูมิภาคเอเชีย
และตะวันออกกลาง และอเมริกาเหนือ โดยมีประเทศอังกฤษเป็นตลาดท่ีใหญ่ที่สุดของการพนันออนไลน์
นอกจากน้ี ยังพบว่า ผู้เล่นพนันออนไลน์คร้ังแรกที่อยู่ในช่วงอายุ 18-24 ปี มีมากที่สุดถึงร้อยละ 38.6
โดยผู้เลน่ พนนั ออนไลน์ครง้ั แรกทม่ี อี ายุตา่ กวา่ 18 ปี มปี ระมาณรอ้ ยละ 7.7 นอกจากน้ี ยังพบวา่ ประมาณ
ร้อยละ 14 ของผู้เลน่ พนนั ออนไลน์ ประสบปัญหาจากการเล่นพนัน (problem gamblers) ซ่งึ ในจานวนนี้
เป็นเพศชาย ร้อยละ 71.7 และเพศหญิงร้อยละ 28.3 ซ่ึงผลการศึกษาดังกล่าว สอดคล้องกับข้อมูลของ
ศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ ซ่ึงได้สารวจทัศนคติ พฤติกรรม และผลกระทบจากการเล่นพนัน
ในกลุ่มนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น เป็นกลุ่มเด็กที่มีอายุต่ากว่า 15 ปี จานวน 3,470 ตัวอย่าง
พบว่า อายุที่เร่ิมเล่นการพนันคร้ังแรกอายุเฉลี่ย ๑1 ปี และอายุต่าสุดที่พบคือ 6 ปีเท่ากันท้ังเพศชายและ
เพศหญิง ส่วนการพนันที่มีการเล่นด้วยวงเงินเฉลี่ยต่อครั้งมากที่สุดคือพนันออนไลน์ โดยมีวงเงินเล่นพนัน
เฉล่ียต่อคร้งั คือ 189.๐5 บาท ประกอบกับ ผลสารวจพฤตกิ รรมของเด็กและเยาวชนกับการใช้สื่อออนไลน์
ในช่วง “อยู่บ้าน หยุดเช้ือ เพื่อชาติ” และการเฝ้าระวังเก่ียวกับกลยุทธ์ทางการตลาดและการโฆษณาของ
ธุรกิจพนนั ออนไลน์ ระหวา่ งวันที่ 1 มนี าคม. – 31 พฤษภาคม ๒๕63 จานวน 1,089 คน จากท่ัวประเทศ
ตั้งแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงอุดมศึกษา ผ่านเครือข่ายเยาวชน 6 เครือข่าย ได้แก่ สภาเด็กและเยาวชน
แห่งประเทศไทย สถาบันยุวทัศน์แห่งประเทศไทย สมาคมผู้บาเพ็ญประโยชน์แห่งประเทศไทยฯ สมาคม
ไอเซคพัฒนาผู้นานักศึกษาระหว่างประเทศ เครือข่ายเด็กรุ่นใหม่ไม่พนัน และเครือข่ายเพ่ือนเยาวชนเพื่อ
การพัฒนา และสถาบันการศึกษาต่าง ๆ พบว่า หลังจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส
โคโรนา 2019 (COVID -19) ทาให้มีเว็บพนันออนไลน์เพ่ิมข้ึนกว่า 440 เว็บไซต์ ส่งผลให้ธุรกิจพนัน

ออนไลน์ได้พลิกวิกฤตเป็นโอกาสทองที่ประชาชนส่วนใหญ่ต้องหยุดทางานท่ีบ้านได้หลอกล่อให้เด็กและ
เยาวชนเข้ามาเล่นพนนั ออนไลน์ ในขณะท่ีหลายคนอาจรู้เทา่ ไม่ถงึ การณต์ กเป็นเคร่อื งมอื ในการโฆษณาดว้ ย

ช

การรีวิวให้เว็บไซต์พนันโดยคาพูดสวยหรูชวนเช่ือ เช่น “เล่นเกมได้เงิน” “ลงทุนง่าย ได้เงินไว” หรือ “กัก
ตัวไม่กลัวจน” เป็นต้น อีกทั้งยังพบว่ามีผู้ใช้เฟซบุ๊กกว่า 167 User รับโปรโมตเว็บไซต์พนันออนไลน์
ท้ังบุคคลทว่ั ไปท่ีมหี ลากหลายอาชพี Net Idol Influencer โดยแต่ละ User มีผู้ตดิ ตามเป็นจานวนมากซง่ึ มี
อทิ ธิพลตอ่ การตัดสนิ ใจของเดก็ และเยาวชน และส่งผลใหม้ นี ักพนนั หนา้ ใหมเ่ พ่มิ ข้นึ อย่างตอ่ เนือ่ ง

นอกจากน้ี ผลการศึกษาพฤติกรรม และผลกระทบการพนันในประเทศไทย ประจาปี 2562 ของ
ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันร่วมกับศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ ซ่ึงเก็บข้อมูลกับประชาชนท่ัวไป
ท่ีมีอายุ 15 ปีขึ้นไป ในพ้ืนที่ 77 จังหวัด ระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคม 2562 รวม 44,050
ตัวอย่าง พบว่า คนไทยร้อยละ 76.3 หรือประมาณ 40.69 ล้านคน เคยเล่นพนัน และคนไทยประมาณ
คร่ึงหนึ่งเร่ิมเล่นพนันคร้ังแรกเม่ืออายุไม่เกิน 20 ปี อายุต่าสุดของการเริ่มเล่นพนันครั้งแรกอยู่ที่ 7 ปี
ในส่วนของการเล่นพนันผ่านช่องทางออนไลน์ พบว่าคนไทยร้อยละ 7.4 หรือประมาณ 3.19 ล้านคน
ระบุว่าเคยเล่นพนันผ่านช่องทางออนไลน์ นอกจากนี้ ยังพบว่าคนไทยท่ีอายุ 15 ปีข้ึนไปจานวนไม่น้อยคือ
8.259 แสนคนท่ีเลน่ พนนั ออนไลน์ โดยกลุ่มดังกลา่ วเปน็ นกั พนนั หนา้ ใหม่ประมาณ 9.198 หม่นื คน วงเงิน
หมุนเวียน 2.015 หม่ืนล้านบาท ประเภทของการพนันออนไลน์ที่คนไทยเล่นมากที่สุดอันดับแรกคือ
บาคาร่า ป๊อกเด้ง อยู่ท่ีร้อยละ 45.2 ถัดมาคือ เกมไพ่ชนิดอ่ืน ๆ สล๊อตแมชชีนหรือตู้เกม พนันทายผลกีฬา
หวยต่าง ๆ และอ่ืน ๆ โดยมีการพนันสกินหรืออีสปอร์ตท่ีร้อยละ 5.9 อยู่ด้วย เหตุผลสาคัญท่ีเล่นพนัน
ออนไลน์ พบว่าส่วนใหญ่ร้อยละ 93.7 ระบุสะดวก ง่าย เลน่ ได้ทุกที่ ทุกเวลา รองลงมาคือ ฝาก-ถอนเงินจาก
ระบบได้อย่างรวดเรว็ ร้อยละ 39.3 นอกจากน้ี ยังมาจากเพ่อื นชวน และคิดว่าปกปิดเป็นความลับ/ มั่นใจว่า
จะไม่ถูกจับได้ คิดเป็นร้อยละ 33.7 และ 33.1 ตามลาดับ สาหรับอุปกรณ์ที่ใช้เล่น พบว่าสว่ นใหญ่ร้อยละ
97.1 เล่นผ่านมือถือ โดยมีตัวอย่างที่เล่นผ่านคอมพิวเตอร์ PC / โน๊ตบุ๊ค หรือแล็ปท็อป และแท็บเล็ต
เพยี งเล็กน้อย คดิ เปน็ รอ้ ยละ 6.3 และ 4.2 ตามลาดับ

สาหรับผลกระทบที่เกิดจากการพนัน พบว่าการเล่นพนันส่งผลกระทบต่อตัวผู้เล่นทั้งทาง
เศรษฐกิจ สังคม และสขุ ภาพ รายละเอียดดงั น้ี

๑. ผลกระทบดา้ นเศรษฐกิจ โดยปัญหาท่ีพบมากทีส่ ุดคือ ทาให้ขาดเงินใช้จ่ายในชีวติ ประจาวัน
และผลจากการเล่นพนันก่อให้เกิดหน้ีสิน และนามาซึ่งการมีปากเสียงทะเลาะกับคนในครอบครัว
ซึ่งกลุ่มผู้ที่ได้รับผลกระทบต่าง ๆ ส่วนใหญ่คือร้อยละ 88.3 จะแก้ไขปัญหาโดยลาพังไม่ปรึกษาใคร
ส่วนด้านหน้ีสนิ พบวา่ มีคนไทยอายุ 15 ปีท่ีเล่นพนันในรอบ 12 เดือนที่ผ่านมาถึง 1.068 ลา้ นคนที่มี
หน้ีสินจากการพนัน ซึ่งวงเงินโดยรวมอยู่ท่ีประมาณ 1.147 หม่ืนล้านบาท เฉลี่ยต่อหัว ประมาณ
1 หม่นื บาทเศษ ท่นี ่าสนใจคอื คนกลุ่มน้ีสว่ นใหญถ่ ึงร้อยละ 82.9 ระบวุ ่าจะยงั คงเล่นพนนั ตอ่ ไป

๒. ผลกระทบทางสังคม ที่เห็นอย่างเด่นชัดคือ พฤติกรรมการเสพติดพนัน โดยผลการสารวจ
คร้ังน้ี พบว่า มีคนไทยอายุ 15 ปีท่ีเล่นพนันในรอบ 12 เดือนท่ีผ่านมาถึงประมาณ 5.230 ล้านคน
ที่ยอมรับว่าตนเองติดพนัน ซ่ึงเพิ่มข้ึนจากการสารวจครั้งที่ผ่านมา (ในปี 2560) ถึง 5.669 แสนคน และ
ทน่ี ่าสนใจคือ ในจานวนน้ีเป็นนักพนันที่อยู่ในช่วงวัยเด็กและเยาวชนถึงประมาณ 4 แสนคนเศษ นอกจากน้ี
ยังก่อให้เกิดความเสียหายในด้านหน้าท่ีการงานหรือการเรียน และอาจนาไปสู่การกระทาผิดกฎหมายและ
กอ่ อาชญากรรม เชน่ การทาร้ายรา่ งกายผอู้ ่นื การลกั ขโมย จ้ี ปล้นเพ่อื ใหไ้ ดเ้ งนิ มาใช้เลน่ พนัน เปน็ ตน้

ซ

๓. ผลกระทบดา้ นสขุ ภาพ แบ่งเป็น
๓.๑ ผลกระทบทางกาย โดยเฉพาะอย่างย่ิงคือ ส่งผลกระทบต่อสมอง เนื่องจากการพนัน
มีส่วนเปลี่ยนแปลงสมองได้เช่นเดียวกับยาเสพติดและขัดขวางการพัฒนาสมองและทักษะชีวิตของเด็ก
และเยาวชนอย่างถาวร ดังน้ัน หากวัยรุน่ หมกมุ่นหรือติดการพนันจะส่งผลให้สมองส่วนหน้าไม่เพิ่มเน้ือ
สมองสมองส่วนหน้า (Prefrontal Cortex) และจะไมพ่ ัฒนาอย่างถาวรและยังอาจถูกคัดทิง้ เพราะไม่ได้
ใช้งาน ส่งผลต่อระบบคิดและพฤติกรรมท่ีจะติดตัวไปตลอดชีวิต ทาให้ความสามารถในการตัดสินใจ
ลดลง เส่ียงตอ่ โรคจิตเวชและโรคติดสารเสพติดเพิ่มขนึ้ และหากสมองส่วนหน้าทางานบกพร่องย่อมจะ
สง่ ผลใหใ้ ช้เงินมอื เติบ ตลอดจนเสยี่ งต่อการมพี ฤติกรรมลักขโมย ฉ้อฉล และคอรัปช่ัน
๓.๒ ผลกระทบทางจิตใจ จะเก่ียวโยงกับการแสดงอารมณ์หงุดหงิด วิตกกังวล หรือก้าวร้าว
ไม่สบายใจต่อคนใกล้ชิด มีความรู้สึกไม่มีคุณค่าในตนเอง เพราะพฤติกรรมของตนที่น่ารังเกียจ และ
เป็นที่เดือดรอ้ นจนไมม่ ีใครตอ้ งการ เสยี่ งตอ่ การเป็นโรคซึมเศรา้ หรอื คดิ ฆา่ ตวั ตายเพอ่ื หนปี ัญหา
จากสถานการณ์ปัญหาและผลกระทบท่ีเกิดจากการพนันออนไลน์ดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น
ต้องยอมรับว่าการพนันออนไลน์เป็นการพนันรูปแบบใหม่ที่กาลังแพร่ขยายไปท่ัวสังคมไทย และหาก
หนว่ ยงานทีม่ ภี ารกิจในการควบคุมดูแลและจดั การปญั หาทเ่ี กดิ จากการพนนั ออนไลน์ ไมส่ ามารถควบคมุ
การพนันออนไลน์ได้จะย่ิงส่งผลกระทบต่อประเทศไทยท้ังในระยะสั้นและระยะยาว จึงจาเป็นท่ีภาครัฐ
และหน่วยงานที่เก่ียวข้องต้องร่วมกันหามาตรการแกไ้ ขและปอ้ งกันมิให้การพนันออนไลน์ขยายวงกว้าง
เขา้ สู่สงั คมไทยได้
คณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และ
ผู้ด้อยโอกาส วฒุ ิสภา ได้ตระหนกั ถงึ ความจาเป็นเร่งดว่ นในการแกไ้ ขปัญหาท่เี กิดจากการพนนั ออนไลน์
ทก่ี ระทบตอ่ ประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน จึงได้มอบหมายให้คณะทางานเสริมสร้างการร้เู ทา่ ทนั
ส่ือออนไลนใ์ นเด็กและเยาวชน พจิ ารณาศกึ ษาสถานการณป์ ญั หา ผลกระทบ แนวทางและกลไก รูปแบบ
องคป์ ระกอบ ตลอดจนภารกจิ และบทบาทขององค์กรหลกั ทด่ี แู ลจดั การปญั หาการพนนั ออนไลน์ รวมทง้ั
การผลกั ดันให้มีกฎหมายเพือ่ กากบั ดูแลและเปน็ กรอบในการป้องกันและคุม้ ครองเดก็ และเยาวชนใหพ้ ้น
จากอันตรายที่อาจเกิดจากการพนันออนไลน์ ดังน้ัน เพื่อนาไปสู่แนวทางในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว
อย่างย่ังยืน อีกทั้งเพื่อคุ้มครองให้ประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนจากการพนันออนไลน์ดังกล่าว
คณะกรรมาธิการจึงได้จัดทาขอ้ เสนอเชิงนโยบายเพ่ือลดผลกระทบจากการพนันออนไลน์ในเด็กและ
เยาวชนเพ่ือใช้เป็นกรอบในการปฏิบัติงานของหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง โดยแบ่งเป็น ๕ ด้าน
ซึ่งประกอบดว้ ย
๑. การผลกั ดันประเดน็ การรเู้ ทา่ ทันพนนั ออนไลน์เปน็ วาระสาคญั เรง่ ดว่ น
๒. การสรา้ งและพัฒนาใหเ้ กดิ กลไกในกากบั ของรฐั เพื่อทาหน้าที่บรู ณาการ ความรว่ มมือใน
การดาเนินงาน
๓. การสร้างองค์ความรู้ จดั การความรู้ และเผยแพร่
๔. ส่งเสริมบทบาทและระดมความร่วมมือของทุกภาคส่วนในการป้องกัน ลดผลกระทบ
ใหค้ าปรกึ ษา และบาบดั เยียวยา
๕. การสนับสนุนให้เกดิ เครอื ขา่ ยเฝา้ ระวัง และส่งเสริมการบังคับใชก้ ฎหมาย

ฌ

ทง้ั นี้ ขอ้ เสนอเชงิ นโยบายดังกล่าว มีรายละเอียดดงั นี้

๑. การผลักดันประเด็นการรู้เท่าทันพนันออนไลน์เป็นวาระสาคัญเร่งด่วน โดยมีกลยุทธ์
ในการดาเนนิ งาน ดังนี้

๑.๑ การผลักดันเชิงนโยบาย
๑.๑.๑ จัดทาเครื่องมือสื่อสารเชิงนโยบาย เช่น การแถลงการณ์นโยบาย เอกสารสรุปข้อเสนอ
เชงิ นโยบาย (Policy Brief) เพอ่ื สอ่ื สารความเขา้ ใจกับผกู้ าหนดนโยบายทกุ ระดบั
๑.๑.๒ แสวงหาและสรา้ งความเขา้ ใจกบั เครอื ขา่ ยเชงิ นโยบายทม่ี ีศกั ยภาพ (Policy Influencer)
เพ่ือเสริมสรา้ งความเขา้ ใจและเป็นกาลงั สาคัญในการผลักดันประเดน็ การรเู้ ทา่ ทันจากการพนนั ออนไลน์
๑.๑.๓ สนับสนุนให้ประเด็นการรู้เท่าทันการพนันออนไลน์ได้รับการบรรจุในท่ีประชุมสมัชชา
ระดับชาติหรอื การประชุมคณะกรรมการระดบั ชาติท่เี ก่ียวขอ้ ง
๑.๒ การส่อื สารสาธารณะ
๑.๒.๑ วางแผนการสื่อสารสาธารณะให้มีข้อความหลัก (Key Message) ไปในทิศทางเดียวกัน
และมแี ผนจดุ กระแสสงั คมครงั้ ใหญ่ (Big Bang) ในทุกช่องทาง
๑.๒.๒ ผลติ และเผยแพร่สือ่ รณรงค์เชงิ รกุ ผา่ นชอ่ งทางสื่อหลกั และส่อื ออนไลน์
๑.๒.๓ สนับสนุนการผลิตและเผยแพร่ภาพยนตร์และละครที่สอดแทรกเนื้อหาสาระและข้อคิด
เกีย่ วกบั ผลกระทบจากการพนนั และการพนนั ออนไลน์
๑.๒.๔ จัดกิจกรรมรณรงค์สร้างกระแสในโอกาสสาคัญ หรือ ในช่วงที่มีความเส่ียงท่ีเด็กและ
เยาวชนจะได้รับผลกระทบจากการพนนั ออนไลน์ เช่น การแขง่ ฟุตบอลโลก การแข่งขันฟุตบอลแห่งชาติ
ยุโรป เป็นต้น
๑.๒.๕ ประสานความร่วมมือกับดารานักแสดง และเน็ตไอดอลท่ีมีอิทธิพลทางความคิดต่อเด็ก
เยาวชน เพอ่ื รณรงค์ป้องกันยุตกิ ารพนัน
๑.๒.๖ ส่งเสริมการสร้างแรงจูงใจแก่ผู้ที่มีอิทธิพลทางความคิดต่อเด็กและเยาวชนเพื่อเป็นทูต
สือ่ สารสาธารณะรณรงค์ปอ้ งกนั ยุตกิ ารพนนั ออนไลน์ โดยการใหร้ างวลั
๒. การสร้างและพฒั นาให้เกิดกลไกในกากับของรัฐเพ่ือทาหน้าที่บูรณาการ ความร่วมมอื ใน
การดาเนินงาน โดยมีกลยุทธ์ในการดาเนนิ งาน ดงั น้ี
๒.๑ การผลักดันให้เกดิ กลไกในกากบั ของรฐั
๒.๑.๑ ผลกั ดันใหเ้ กิดคณะกรรมการ หรอื คณะอนกุ รรมการ หรือ คณะทางานท่ีเก่ยี วข้องกับการ
ป้องกันและลดผลกระทบเดก็ และเยาวชนจากการพนันออนไลน์
๒.๑.๒ ผลักดนั เป็นระเบียบวาระพิจารณาของกรรมาธกิ ารสามญั ประจาสภาผแู้ ทนราษฎร
๒.๒ การศึกษาความเป็นไปได้และผลักดันให้เกิดกองทุนหรือระบบจัดสรรงบประมาณเพื่อ
ป้องกนั และลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์
๒.๒.๑ แสวงหาแหล่งงบประมาณภายนอกเพ่ือสนับสนุนกิจกรรมป้องกันและลดผลกระทบเด็ก
และเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์
๒.๒.๒ ศกึ ษาความเป็นไปได้ (Feasibility Study) ในการจัดสรรงบประมาณและรายได้อื่นเพื่อ
ปอ้ งกันและลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการพนันออนไลน์ ทเ่ี พียงพอและต่อเนอื่ งในรปู แบบตา่ งๆ

ญ

๒.๒.๓ ผลักดันให้เกิดการจัดสรรงบประมาณเพื่อสนับสนุนการป้องกันและลดผลกระทบเด็ก
และเยาวชนจากการพนันออนไลนร์ ะยะยาว

๓. การสรา้ งองค์ความรู้ จดั การความรู้ และเผยแพร่ โดยมีกลยทุ ธใ์ นการดาเนนิ งาน ดังนี้
๓.๑ การติดตามสถานการณ์การพนนั ออนไลน์ การวิจัย และการจัดการความรู้
๓.๑.๑ สารวจสถานการณ์การพนันออนไลน์และออฟไลน์ในเด็กและเยาวชนระดับชาติ
(National Survey) เปน็ ประจาทุก ๒ ปี เพื่อประเมินแนวโน้มสถานการณ์ และกาหนดมาตรการรับมือ
ทเ่ี หมาะสม
๓.๑.๒ สนับสนุนการวิจัยท่ีเกี่ยวข้องกับการป้องกันและลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการ
พนนั ออนไลน์
๓.๑.๓ ส่งเสริมให้เกิดการวิจัยรูปแบบต่างๆ ของบุคลากรหรือผู้ปฏิบัติการท่ีเก่ียวข้องกับการ
ป้องกันและลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการพนันออนไลน์ อาทิ การวิจัยในช้ันเรียน และการ
พฒั นางานประจาสู่งานวิจัย (Routine to Research: R๒R) เป็นต้น
๓.๑.๔ สนับสนุนการจัดการความรู้ การแลกเปลี่ยนความรู้ การถอดบทเรียน ระหว่างบุคลากรท่ี
เกย่ี วขอ้ งกบั การปอ้ งกนั และลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์
๓.๑.๕ พัฒนาชุดการเรียนรู้ทักษะชีวิต ความรอบรู้เชิงบูรณาการ และผลกระทบจากการพนัน
สาหรับเดก็ และเยาวชน และผปู้ ฏบิ ัติการดา้ นเด็กและเยาวชน
๓.๒ การเผยแพรค่ วามรู้ และพฒั นาทรัพยากรบุคคล
๓.๒.๑ ผลกั ดันการบรรจุชุดการเรยี นรใู้ นการปอ้ งกนั และลดผลกระทบเดก็ และเยาวชนจากการ
พนันออนไลน์ไวใ้ นหลกั สตู รพัฒนาศักยภาพ ผปู้ ฏิบัตกิ ารดา้ นเดก็ และเยาวชน
๓.๒.๒ พัฒนาศักยภาพบุคคลากรด้านเด็กและเยาวชนในระดับพ้ืนที่ ให้มีความรู้ความเข้าใจ
เกย่ี วกบั การปอ้ งกันและลดผลกระทบเดก็ และเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์
๓.๒.๓ พัฒนาระบบเรียนรู้ออนไลน์ (E-learning) สาหรับเจ้าหน้าท่ี และบุคลากรท่ีเกี่ยวข้อง
เพ่อื เสรมิ สรา้ งองค์ความรแู้ ละทกั ษะทีจ่ าเปน็ ในการปฏิบตั งิ าน
๓.๒.๔ ผลักดันการบรรจชุ ุดการเรียนรู้ทักษะชีวิตและความรอบรูเ้ ชิงบูรณาการ และผลกระทบ
จากการพนัน ในชั่วโมงการเรียนรู้ของสถานศึกษา อาทิ การเรียนการสอนวิชาลูกเสือ
เนตรนารี ยุวกาชาด กจิ กรรมชมุ นุม ช่ัวโมงลดเวลาเรยี นเพ่มิ เวลารู้ ผา่ นโครงการหรือกิจกรรม ฯลฯ เพ่ือ
สร้างความตระหนักเรอื่ งการพนันออนไลนใ์ นสถานศึกษา
๔. ส่งเสริมบทบาทและระดมความร่วมมือของทุกภาคส่วนในการป้องกัน ลดผลกระทบ
ใหค้ าปรึกษา และบาบดั เยียวยา โดยมีกลยทุ ธ์ในการดาเนนิ งาน ดังนี้
๔.๑ การส่งเสริมความรับผิดชอบร่วมของผู้ประกอบการด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และ
สือ่ มวลชน
๔.๑.๑ ส่งเสริมผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (Internet Service Provider) ผู้ผลิตเนื้อหาออนไลน์
(Internet Content Provider) ร้านบริการอินเทอร์เน็ต/เกม ผู้ประกอบการเกม เอเย่นซ่ีโฆษณา
ออนไลน์ สื่อมวลชน สื่อออนไลน์ และสื่อบุคคล ให้มีความรู้ความเข้าใจและตระหนักถึงบทลงโทษทาง
กฎหมาย จริยธรรม ศีลธรรม ความรับผิดชอบร่วมต่อสังคม และ แนวปฏิบัติของวิชาชีพ ( Code of
Conduct) เพื่อไม่ใหม้ ีการโฆษณา หรือเชญิ ชวนให้มกี ารพนันออนไลน์

ฎ

๔.๑.๒ หารือกับผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (Internet Service Provider) ผู้ผลิตเน้ือหาออนไลน์
(Internet Content Provider) ร้านบริการอินเทอร์เน็ต/เกม ผู้ประกอบการเกม เอเย่นซ่ีโฆษณา
ออนไลน์ สอื่ มวลชน สือ่ ออนไลน์ และสื่อบคุ คล เพ่ือกาหนดแนวทางทเี่ หมาะสมในการปอ้ งกนั และการ
ปฏบิ ัติ เพื่อลดผลกระทบเดก็ และเยาวชนจากการพนันออนไลน์

๔.๑.๓ พิจารณามอบรางวัลเชิดชูเกียรติแด่ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (Internet Service
Provider) ผู้ผลิตเนื้อหาออนไลน์ (Internet Content Provider) ร้านบริการอินเทอร์เน็ต/เกม
ผู้ประกอบการเกม เอเยน่ ซโ่ี ฆษณาออนไลน์ สือ่ มวลชน ส่ือออนไลน์ และสอื่ บคุ คล ท่ีมีมาตรการปอ้ งกัน
และลดผลกระทบเดก็ และเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์

๔.๒ การส่งเสริมบทบาทและการมีส่วนร่วมของหน่วยงาน องค์กร และภาคีเครือข่ายใน
ระดบั จงั หวดั

๔.๒.๑ เพิม่ ระเบียบวาระเพื่อทราบหรือเพื่อพิจารณาเรอ่ื งการติดตาม เฝ้าระวงั สถานการณ์การ
พนนั ออนไลน์ในเด็กและเยาวชนในคณะอนุกรรมการคมุ้ ครองเด็กจังหวัด

๔.๒.๒ ผลักดันประเด็นการป้องกันและลดผลกระทบเด็กเยาวชนจากการพนันออนไลน์ไว้ใน
แผนระดบั จังหวดั ผา่ นกลไกคณะอนุกรรมการคมุ้ ครองเดก็ จงั หวัด หรอื กลไกอืน่ ทเ่ี กี่ยวข้อง

๔.๒.๓ สนับสนุนให้มีตัวแทนสภาเด็กและเยาวชน หรือเครือข่ายเด็กและเยาวชนเข้าไปเป็น
คณะอนุกรรมการการคุ้มครองเด็กและเยาวชนในระดับจังหวัด เพื่อผลักดันประเด็นป้องกันและลด
ผลกระทบจากการพนนั ออนไลน์

๔.๒.๔ ส่งเสริมและสนับสนุนทรัพยากรในการขับเคล่ือนและรณรงค์การรู้ เท่าทันการพนัน
ออนไลน์ผา่ นสภาเดก็ และเยาวชนระดับจังหวัด อาเภอ และตาบล

๔.๒.๕ สนับสนุนให้เกิดสถานศึกษาปลอดพนันนาร่องในการป้องกันและลดผลกระทบเด็กและ
เยาวชนจากการพนนั ออนไลน์

๔.๒.๖ ส่งเสริมกิจกรรมและพฤติกรรมเชิงบวกเพ่ือต่อต้านการพนันและการพนันออนไลน์ใน
ชมุ ชนและสถานศกึ ษา อาทิ ส่งเสริมกิจกรรมกลุ่มออมทรัพย์ ศนู ย์จัดการกองทนุ ชุมชน กจิ กรรมธนาคาร
โรงเรียน การส่งเสรมิ ความรเู้ ร่อื งการบริหารและวนิ ัยทางการเงนิ ฯลฯ

๔.๒.๗ สนับสนุนให้ชุมชนออกกฎระเบียบ กติกา ธรรมนูญ หรือมาตรการชุมชน เพ่ือป้องกัน
และลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการพนันและการพนนั ออนไลน์ทม่ี ีตอ่ เด็กเยาวชน

๔.๒.๘ สนบั สนุนให้เกดิ ชุมชนตน้ แบบปลอดพนนั เพ่ือเปน็ แบบอย่างและแนวทางในการขยายผล
๔.๒.๙ สนับสนนุ ให้มีเวทหี รือพื้นท่สี าธารณะเพ่อื ลดผลกระทบจากการพนันออนไลนส์ าหรับเด็ก
และเยาวชนระดับจังหวดั
๔.๓ การเพิม่ ศกั ยภาพการปอ้ งกัน ชว่ ยเหลือ คุ้มครอง และเยยี วยา
๔.๓.๑ พัฒนาสมรรถนะของกาลงั คนด้านสาธารณสขุ ท่ีเกี่ยวขอ้ ง รวมทง้ั อาสาสมคั รพัฒนาสังคม
และความมั่นคงของมนุษย์ (อพม.) ซึ่งเป็นอาสาสมัครท่ีปฏิบัติงานด้านต่าง ๆ ในชุมชนอยู่แล้วเพื่อ
ช่วยเหลือ ป้องกัน และให้คาปรึกษาแก่เด็ก เยาวชน และครอบครัว ที่ได้รับผลกระทบจากการพนัน
ออนไลนไ์ ด้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ
๔.๓.๒ เพิ่มศักยภาพและบทบาทหน้าท่ีของสายด่วนด้าน เด็ก เยาวชน และ ครอบครัว ให้
สามารถทาหนา้ ท่ชี ่วยเหลือ ให้คาปรึกษาในเบ้ืองตน้ และประสานส่งต่อไปยังหน่วยงานทเี่ ก่ยี วขอ้ ง

ฏ

๔.๓.๓ สนับสนุนให้สถานศึกษาใช้แบบคัดกรองการติดพนันในกลุ่มเด็กและเยาวชน
เพื่อประสานส่งตอ่ เดก็ เยาวชนกล่มุ เสี่ยงเขา้ ส่รู ะบบการป้องกัน ช่วยเหลอื ค้มุ ครอง และเยยี วยา

๔.๓.๔ เพิ่มศักยภาพและบทบาทหน้าที่ของครอบครัวให้สามารถเฝ้าระวัง ประเมินความเสี่ยง
ในการตดิ พนนั ออนไลนข์ องเด็กและเยาวชน เพือ่ ประสานสง่ ตอ่ ไปยังหนว่ ยงานท่ีเก่ยี วข้อง

๕. การสนับสนุนให้เกิดเครือข่ายเฝ้าระวัง และส่งเสริมการบังคับใช้กฎหมาย โดยมีกลยุทธ์
ในการดาเนนิ งาน ดงั น้ี

๕.๑ การส่งเสริมการบงั คับใชก้ ฎหมาย
๕.๑.๑ ผลกั ดนั การจัดตง้ั ศนู ยป์ ฏิบตั กิ ารปอ้ งกนั และปราบปรามการพนันออนไลนร์ ะดบั ประเทศ
โดยมีงบประมาณและทรพั ยากรที่เพยี งพอในการปฏิบัติงานตลอดปีงบประมาณ รวมท้ังควรเป็นองค์กร
ท่ีมคี วามเป็นอิสระและมคี วามคลอ่ งตวั ในการดาเนนิ งาน
๕.๑.๒ พัฒนาเครื่องมือทางเทคโนโลยีท่สี ามารถคัดกรองหรือปิดกั้นการเผยแพร่และการเข้าถึง
ขอ้ มูลทย่ี ยุ งสง่ เสริม โฆษณา รวมท้ังการกระทาอน่ื ใดทเี่ ก่ยี วข้องกบั การพนนั ออนไลน์
๕.๑.๓ พัฒนาโปรแกรม แอพลิเคช่ัน หรือช่องทางอ่ืนสาหรับประชาชน เพื่อร้องเรียนหรือชี้
เบาะแสแหล่งการพนนั และการพนันออนไลน์
๕.๑.๔ จัดทาฐานข้อมูลด้านการเฝ้าระวังการพนันออนไลน์ที่เป็นส่วนกลาง และมีระบบส่งต่อ
ขอ้ มลู ให้เครือขา่ ยและหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย
๕.๑.๕ ประสานความร่วมมือให้หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน สถาบันการศึกษา และ
โครงการเนต็ ประชารฐั จดั ทาระบบคัดกรองหรือปิดก้ันเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกบั การพนนั ออนไลน์ และ
ภยั คุกคามออนไลนอ์ ่นื ๆ ในโครงขา่ ยอินเตอรเ์ นต็ ของหนว่ ยงาน
๕.๑.๖ ผลักดนั การออกมาตรการปิดก้ันทางการเงนิ และสนิ ทรัพยด์ ิจิทลั เพอ่ื ปราบปรามการทา
ธุรกรรมทางการเงนิ ทเี่ กี่ยวขอ้ งกับการพนันออนไลน์
๕.๑.๗ ผลักดันการออกประกาศ ระเบียบ ข้อบังคับ หรือ จัดทาแนวทางปฏิบัติ โดยใช้อานาจ
ตาม พระราชบัญญัตกิ ารประกอบกจิ การกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ พ.ศ.๒๕๕๑ มาตรา ๓๗ เพ่อื
กากับแนวทางการนาเสนอขา่ วที่เก่ียวข้องกับการพนนั
๕.๑.๘ อบรมพฒั นาทักษะและความรขู้ องเจ้าหนา้ ท่ีผูบ้ งั คับใช้กฎหมาย เรอื่ งการปฏิบัติงานดา้ น
การป้องกนั ปราบปราม และปกป้องเด็กและเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์
๕.๑.๙ สร้างและพัฒนาศกั ยภาพเครือขา่ ยเฝ้าระวงั การพนันออนไลน์
๕.๒ การพัฒนาและปรับปรงุ กฎหมาย
๕.๒.๑ หารือผู้มีส่วนเก่ียวข้องด้านกฎหมาย ได้แก่ ผู้กาหนดนโยบาย ผู้บังคับใช้กฎหมาย
นักวิชาการ และผ้ปู ฏิบัติงานอืน่ ท่ีเกี่ยวข้อง เพ่ือแสวงหาแนวทางร่วมในการปรับปรุงกฎหมายท่ีมอี ยู่เดิม
หรือ พัฒนากฎหมายขึ้นใหม่เพ่ือการปอ้ งกนั และลดผลกระทบเด็กเยาวชนจากการพนันออนไลนเ์ ปน็ การ
เฉพาะ ทั้งนี้ เห็นควรจัดเวทีสร้างการมีส่วนร่วมเพ่ือแก้ไขกฎหมายท่ีบังคับใช้อยู่ในปัจจุบันให้มีความ
เหมาะสม เช่น พระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช 2475 ซึ่งเป็นกฎหมายหลักที่บังคับใช้อยู่ใน
ปัจจุบัน โดยเสนอให้มีการพิจารณาทบทวนแก้ไขในประเด็นต่าง ๆ เช่น การกาหนดนิยามของ
คาว่า “การพนัน” และ “การพนันออนไลน์” ให้ชัดเจน การเพิ่มเติมบทบัญญัติที่คุ้มครองเด็กและ
เยาวชนจากการเล่นพนัน การเพิ่มเติมบทบัญญัติท่ีห้ามการโฆษณาหรือเชิญชวนให้มีการเล่นพนัน

ฐ

โดยเฉพาะศิลปิน ดารา ผู้มีอิทธิพลต่อสังคม เช่น เน็ตไอดอล และเพิ่มเติมบทลงโทษให้เหมาะสม
การจัดตั้งกองทุนเพ่ือเยียวยาผู้ท่ีได้รับผลกระทบจากการพนัน นอกจากนี้ ยังเสนอให้ปรับปรุงแก้ไข
พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. ๒๕๔๒ เพื่อให้สานักงานป้องกันและ
ปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) สามารถบังคับใช้กฎหมายอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งข้ึน เช่น สามารถ
ดาเนินการตรวจสอบธุรกรรมทเ่ี กี่ยวกับการพนนั ผดิ กฎหมาย รวมถึงการพนันออนไลน์ที่มักนิยมโอนเงิน
ผ่านบัญชีเงินฝาก รวมถึงการยึดหรืออายัดทรัพย์สินหรือการทาธุรกรรมผ่านระบบธนาคารพาณิชย์ได้
อย่างทันท่วงที เป็นต้น อย่างไรก็ตาม อาจพิจารณามาตรการทางกฎหมายที่ใช้ในการควบคุมการพนัน
ออนไลน์ของต่างประเทศ เช่น สหราชอาณาจักรและสหรัฐอเมริกา มาใช้ประกอบการแก้ไขปรับปรุง
กฎหมายดังกลา่ ว

๕.๒.๒ สนบั สนนุ การพัฒนากฎหมายอ่นื ทเ่ี ก่ียวขอ้ งกบั การสง่ เสริมคา่ นิยมทถ่ี กู ต้อง และปกปอ้ ง
คุ้มครองไม่ให้เด็กเยาวชนเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องกับการพนันและการพนันออนไลน์ท้ังทางตรงและ
ทางอ้อม อาทิ ร่างพระราชบัญญัติส่งเสริมจริยธรรมและมาตรฐานวิชาชีพสื่อมวลชน พ.ศ. ….
ร่างพระราชบัญญัติการให้รางวัลด้วยการเสี่ยงโชค พ.ศ. ... พระราชบัญญัติท่ีเก่ียวข้องกับกลไกกากับ
ดูแลผู้ผลิตเน้อื หาออนไลน์ เปน็ ตน้

ท้ายน้ี เพื่อให้การขับเคลื่อนงานเพื่อการแก้ไขปัญหาการพนันออนไลน์เกิดความสาเร็จลุล่วง
จึงเห็นควรผลักดันเชิงนโยบายเพื่อให้ประเด็นการป้องกันและแก้ไขปัญหาการพนันออนไลน์เป็นวาระ
สาคัญเร่งด่วน และมีกลไกในกากับของรัฐรับผิดชอบดาเนินการ โดยให้กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ
และสังคมเป็นเจ้าภาพหลัก และประสานร่วมมือกับหน่วยงานภาคีเครือข่าย รวมทั้งกาหนดภารกิจ
ในการดาเนินงานของแต่ละหน่วยงาน เพ่ือให้เกิดการเช่ือมต่อร้อยเรียงการดาเนินงานให้เกิดผลสาเร็จ
อย่างเป็นรูปธรรมต่อไป อีกท้ังยังควรนาแผนปฏิบัติการด้านการป้องกันและลดผลกระทบเด็กและ
เยาวชนจากการพนันออนไลน์ พทุ ธศักราช ๒๕๖๓ – ๒๕๖๙ ซ่ึงจัดทาโดยคณะทางานยกร่างแผนการ
ปอ้ งกันและลดผลกระทบเด็กและเยาวชนจากการพนันออนไลน์ คณะอนุกรรมการส่งเสริมการปกป้อง
คุ้มครองเด็กและเยาวชนในการใช้สื่อออนไลน์ในคณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชน
แห่งชาติ มาส่กู ารปฏิบัติจรงิ

..........................................

ฑ หน้า

สารบัญ ก

รายนามคณะกรรมาธกิ าร ค

รายงานการพจิ ารณาศกึ ษา ฉ

บทสรุปผู้บริหาร ฑ

สารบัญ ๑
๑
บทท่ี ๑ บทนา ๓
๑.๑ ความเปน็ มาและสภาพปัญหา ๓
๑.๒ วัตถปุ ระสงค์ ๔
๑.๓ ขอบเขตของการพิจารณาศึกษา ๔
๑.๔ วิธกี ารพิจารณาศึกษา
๑.๕ ประโยชน์ทค่ี าดวา่ จะไดร้ ับ ๕
๖
บทที่ ๒ แนวคดิ ทฤษฎี งานวิจัย และกฎหมายทเี่ กยี่ วข้อง ๖
๒.๑ แนวคดิ ทฤษฎี และงานวจิ ยั ทเ่ี กย่ี วขอ้ งทง้ั ในและตา่ งประเทศ ๖
๒.๑.๑ ความหมายและวิธีการเขา้ ถึงการพนันออนไลน์ ๗
๒.๑.๒ การพนนั ออนไลน์ในประเทศไทย ๘
๒.๑.๓ การพนันออนไลนใ์ นตา่ งประเทศ ๑๐
๒.๑.๔ แนวนโยบายในการบริหารจดั การการเลน่ พนันออนไลน์ของต่างประเทศ ๑๑
๒.๑.๕ ตวั อย่างผลกระทบจากการพนนั ในตา่ งประเทศ ๑๑
๒.๒ กฎหมายทเ่ี กยี่ วข้อง
๒.๒.๑ พระราชบญั ญตั ิการพนัน พ.ศ. ๒๔๗๘ และที่แกไ้ ขเพ่มิ เติม ๑๓
ฉบบั ที่ ๘ พ.ศ.๒๕๐๕
๒.๒.๒ พระราชบญั ญตั ิสานกั งานสลากกนิ แบ่งรฐั บาล พ.ศ. ๒๕๑๗ ๑๓
และทแี่ ก้ไขเพมิ่ เติม ฉบบั ที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๒ ๑๓
๒.๒.๓ พระราชบญั ญตั ิคุ้มครองเดก็ พ.ศ. ๒๕๔๖
๒.๒.๔ พระราชบญั ญตั สิ ง่ เสรมิ การพฒั นาเดก็ และเยาวชนแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐
และท่ีแกไ้ ขเพิม่ เตมิ ฉบบั ท่ี ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐

ฒ

สารบญั (ต่อ)

หน้า

๒.๒.๕ พระราชบญั ญตั สิ ขุ ภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐ ๑๔
๒.๒.๖ พระราชบญั ญตั วิ า่ ดว้ ยการกระทาผิดเกีย่ วกบั คอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐ ๑๔

และทแี่ ก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐ ๑๕
๒.๒.๗ พระราชบญั ญตั กิ ารประกอบกิจการกระจายเสยี งและกจิ การโทรทัศน์
๑๕
พ.ศ. ๒๕๕๑ ๑๕
๒.๒.๘ พระราชบญั ญตั ปิ อ้ งกันและปราบปรามการฟอกเงนิ พ.ศ. ๒๕๔๒ ๑๖
๒.๒.๙ พระราชบญั ญตั กิ องทุนพฒั นาส่ือปลอดภัยและสร้างสรรค์ พ.ศ. ๒๕๕๘ ๑๗
๒.๒.๑๐ พระราชบญั ญัตกิ องทุนสนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๔ ๑๗
บทที่ ๓ การพจิ ารณาศกึ ษาของคณะกรรมาธิการ
๓.๑ สถานการณป์ ญั หาการพนนั ออนไลน์ ปัจจยั เสย่ี งทกี่ ่อใหเ้ กิดการตดิ พนนั ๒๓
ปญั หาและผลกระทบของการเลน่ พนนั ออนไลน์ ๒๔
๓.๒ แนวทางการจดั การปญั หาและแนวทางการดาเนนิ งานของหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ๒๗
๓.๓ ปัญหาและอปุ สรรค

บทที่ ๔ บทสรุปและขอ้ เสนอแนะของคณะกรรมาธกิ าร

บรรณานกุ รม

ภาคผนวก - สรปุ ผลการจดั เสวนา เร่ือง “กลไกการจัดการการพนันออนไลน์” เมอื่ วันศกุ ร์ที่
ภาคผนวก ก ๒ ตลุ าคม ๒๕๖๓ ระหว่างเวลา ๑๓.๐๐ – ๑๖.๐๐ นาฬกิ า ณ หอ้ งประชมุ
หมายเลข ๒๗๐๒ ชน้ั ๒๗ อาคารสขุ ประพฤติ ถนนประชาชนื่ กรงุ เทพมหานคร
ภาคผนวก ข
- รายชอื่ คณะกรรมาธิการการพัฒนาสงั คม และกจิ การเด็ก เยาวชน สตรี ผสู้ งู อายุ
คนพกิ าร และผู้ดอ้ ยโอกาส วฒุ ิสภา คณะอนกุ รรมาธิการ คณะทางาน
และฝ่ายเลขานกุ าร

บทท่ี ๑
บทนำ

๑.๑ ควำมเป็นมำและสภำพปญั หำ
“กำรพนัน” เป็นกิจกรรมประเภทหน่ึงที่ช่วยสร้างความตื่นเต้นสนุกสนานให้กับ

ผู้เล่น ในทางกลับกันการพนันได้ส่งผลกระทบต่อผู้คนจานวนไม่น้อยที่ไม่สามารถยับยั้งช่ังใจตนเอง
หรือไม่สามารถนาตนเองออกจากวงจรการพนันได้ โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน แม้ว่าประเทศไทย
มีความพยายามที่จะปกป้องไม่ให้คนไทยเข้าไปมีส่วนเก่ียวข้องและได้รับผลกระทบจากการพนัน
นับตั้งแต่อดีต แต่กระน้ันก็ตาม ปัญหาการพนันก็ยังคงเป็นปัญหาที่คงอยู่ในสังคมไทยและกาลัง
ทวีความรุนแรงมากข้ึน เม่ือพิจารณาข้อมูลจากรายงานการศึกษาสถานการณ์ พฤติกรรม และ
ผลกระทบจากการพนันในประเทศไทย ประจาปี ๒๕๖๒๑ โดยศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยร่วมกับศูนย์วิจัยเพ่ือการพัฒนาสังคมและธุรกิจ ระบุว่า ในปี 2562
คนไทยเล่นการพนันร้อยละ 57 หรือประมาณ 30.42 ล้านคน เม่ือเปรียบเทียบกับผลสารวจในปี
2560 พบว่าเพิ่มข้ึนประมาณ 1.49 ล้านคน ในจานวนนี้เป็นผู้ที่เล่นพนันคร้ังแรก หรือเรียกว่า
“นักพนันหน้าใหม่” จานวน 7 แสนกว่าคน แม้พบว่านักพนันส่วนใหญ่มีอายุอยู่ในช่วงวัยทางาน
แต่ก็น่ากังวลใจท่ีมีเด็กอายุ 15-18 ปี เล่นการพนันจานวนประมาณ 7.33 แสนคน หรือคิดเป็น
ร้อยละ 20.9 ของกลุ่มเด็ก โดยมีวงเงินพนันหมุนเวียนรวมประมาณ 10,200 ล้านบาท และ
เยาวชนอายุ 19-25 ปี เล่นการพนันจานวนประมาณ 3.05 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 46.3
ของกลุ่มเยาวชน โดยมวี งเงนิ พนนั หมนุ เวียนรวมประมาณ 58,878 ล้านบาท

เม่ือพิจารณาบริบทและความเจรญิ กา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยที เ่ี ปลีย่ นแปลงไปในปัจจุบนั พบว่า
ส ถ าน ก ารณ์ ก า รพ นั น ใน ช่ ว งห ล า ยปี ที่ ผ่ าน ม ามี รูป แ บ บ แ ล ะ ช่ อ งท างก าร เล่ น ม าก ก ว่า ใน อ ดี ต
โดยเฉพาะการเปล่ียนรูปแบบเป็น “กำรพนันออนไลน์” (Online Gambling) หรือการเล่นพนัน
ผ่านระบบอินเทอร์เน็ตซึ่งถูกพัฒนามาจากการเล่นตามบ่อนคาสิโนท่ีมีเกมพนันออนไลนต์ ่าง ๆ เช่น
การเล่นโป๊กเกอร์ออนไลน์ การทายผลการแข่งขันกีฬาออนไลน์ หรือการเล่นบิงโก/คาสิโนออนไลน์
ซึ่งผู้เล่นรู้สึกเหมือนได้เล่นการพนันอยู่ในบ่อนจริงๆ เพียงแค่มีอินเทอร์เน็ตก็สามารถพนันผ่าน
คอมพวิ เตอรห์ รือโทรศพั ท์มือถอื ได้

๑ ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, “รายงานการศึกษาสถานการณ์ พฤติกรรม และผลกระทบการพนันใน
ประเทศไทย ประจาปี ๒๕๖๒”, ๒๕๖๒, http://www.gamblingstudy-th.org/imgadmins/research_file/2562-05-SAB-
Provincial%20Report_Gambling%202019_Final%20_09.03.2020.pdf , (สบื คน้ เมอื่ ๒ ตลุ าคม ๒๕๖๒)

๒

รายงานประจาปีของศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน พ.ศ. 2559๒ พบว่า การพนันออนไลน์
มีทิศทางการเติบโตท่ีเพิ่มข้ึน โดยเฉล่ียในปี พ.ศ. 2553 - 2557 อยู่ท่ีร้อยละ 8 ต่อปี และคาดว่า
ในช่วงปี พ.ศ. 2558 - 2563 จะมีการขยายตัวเฉล่ียที่ร้อยละ 10.7 ในประเทศแถบยุโรป
มสี ่วนแบ่งการตลาดมากท่ีสุดเป็นร้อยละ 48 ตามด้วยภูมิภาคเอเชยี และตะวันออกกลาง ประมาณ
ร้อยละ 30 และอเมริกาเหนือ ร้อยละ 13 โดยมีประเทศอังกฤษเป็นตลาดท่ีใหญท่ ี่สดุ ของการพนัน
ออนไลน์ นอกจากน้ี ผลการศึกษาเก่ียวกับพนันออนไลน์ พบว่า ผู้เล่นพนันออนไลน์คร้ังแรกท่ีอยู่
ในช่วงอายุ 18-24 ปี มีมากที่สุดถึงร้อยละ 38.6 โดยผู้เล่นพนันออนไลน์คร้ังแรกท่ีมีอายุต่ากว่า
18 ปี มีประมาณร้อยละ 7.7 นอกจากน้ี ยังพบว่า ประมาณร้อยละ 14 ของผู้เล่นพนันออนไลน์
ประสบปัญหาจากการเล่นพนัน (problem gamblers) ซ่ึงในจานวนน้ีเป็นเพศชาย ร้อยละ 71.7
และเพศหญิงร้อยละ 28.3 ซง่ึ ผลการศึกษาดงั กลา่ ว สอดคลอ้ งกบั ขอ้ มลู ของศนู ย์วิจัยเพือ่ การพฒั นา
สังคมและธุรกิจ๓ ซึ่งได้สารวจทัศนคติ พฤติกรรม และผลกระทบจากการเล่นพนันในกลุ่มนักเรียน
ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้ เป็นกลุ่มเดก็ ทมี่ อี ายุต่ากว่า 15 ปี จานวน 3,470 ตวั อยา่ ง พบว่า อายุท่ี
เร่ิมเล่นการพนันคร้ังแรกอายุเฉลี่ย ๑1 ปี และอายุต่าสุดที่พบคือ 6 ปีเท่ากันทั้งเพศชายและ
เพศหญงิ สว่ นการพนนั ที่มกี ารเลน่ ดว้ ยวงเงนิ เฉลย่ี ต่อครงั้ มากทส่ี ุดคอื พนันออนไลน์ โดยมีวงเงินเล่น
พนนั เฉล่ยี ต่อครงั้ คอื 189.๐5 บาทประกอบกับ ผลสารวจพฤติกรรมของเด็กและเยาวชนกบั การใช้
สอื่ ออนไลน์ในช่วง “อยู่บ้าน หยุดเชอ้ื เพอื่ ชาติ” และการเฝ้าระวงั เกยี่ วกับกลยุทธ์ทางการตลาดและ
การโฆษณาของธุรกิจพนันออนไลน์ ระหว่างวันท่ี 1 มีนาคม – 31 พฤษภาคม ๒๕63๔ จานวน
1,089 คน จากทั่วประเทศ ต้ังแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงอุดมศึกษา ผ่านเครือข่ายเยาวชน
6 เครือข่าย ได้แก่ สภาเด็กและเยาวชนแห่งประเทศไทย สถาบันยุวทัศน์แห่งประเทศไทย สมาคม
ผ้บู าเพญ็ ประโยชน์แห่งประเทศไทยฯ สมาคมไอเซคพัฒนาผนู้ านักศกึ ษาระหว่างประเทศ เครือข่าย
เด็กรุ่นใหม่ไม่พนัน และเครือข่ายเพื่อนเยาวชนเพื่อการพัฒนา และสถาบันการศึกษาต่าง ๆ พบว่า
หลังจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID -19) ทาให้มีเว็บ

พนันออนไลน์เพ่ิมข้ึนกว่า 440 เว็บไซต์ ส่งผลให้ธุรกิจพนันออนไลน์ได้พลิกวิกฤตเป็นโอกาสทองที่
ประชาชนส่วนใหญ่ต้องหยุดทางานที่บ้านได้หลอกล่อให้เด็กและเยาวชนเข้ามาเล่นพนันออนไลน์
ในขณะท่ีหลายคนอาจรู้เท่าไม่ถึงการณ์ตกเป็นเครื่องมือในการโฆษณาด้วยการรีวิวให้เว็บไซต์พนัน
โดยคาพูดสวยหรูชวนเชื่อ เช่น “เล่นเกมได้เงิน” “ลงทุนง่าย ได้เงินไว” หรือ “กักตัวไม่กลัวจน”
เป็นต้น อีกท้ังยังพบว่ามีผู้ใช้เฟซบุ๊กกว่า 167 User รับโปรโมตเว็บไซต์พนันออนไลน์ ท้ังบุคคล

๒ ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, “การพนันในยุคเปลี่ยนผ่านรายงานประจาปี 2559”,2559,

http://www.gamblingstudy-th.org/imgadmins/book_file/[ebook]%20CGS-Report-2016-mobilesize.pdf,
(สบื คน้ เมอื่ ๒ ตุลาคม ๒๕๖๒)
๓ ธน หาพิพัฒน์, ศูนย์วิจัยเพ่ือการพัฒนาสังคมและธุรกิจ, “สถานการณ์การเล่นการพนันของนักเรียนมัธยมต้น และ

ผลกระทบ”,๒๕๖๒, http://www.gamblingstudy-th.org/document_book.php , (สบื ค้นเมือ่ ๒ ตุลาคม ๒๕๖๒)
๔ สถาบนั ยวุ ทัศนแ์ ห่งประเทศไทย, “ผลการสารวจพฤติกรรมของเดก็ และเยาวชนกบั การใช้สอ่ื ออนไลนแ์ ละภยั จากพนนั

ออนไลน์”, ๒๕๖๓, https://www.tyithailand.or.th/news, (สืบคน้ เมอื่ ๒ ตลุ าคม ๒๕๖๓)

๓

ท่ัวไปที่มีหลากหลายอาชีพ Net Idol, Influencer โดยแต่ละ User มีผู้ติดตามเป็นจานวนมากซ่ึงมี
อิทธิพลต่อการตัดสินใจของเด็กและเยาวชน และส่งผลให้มีนักพนันหน้าใหม่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเน่ือง
อย่างไรก็ดี นอกเหนือจากปัจจัยทเ่ี กดิ ข้ึนจากความรู้ไม่เท่าทันของตัวเด็กและเยาวชน ตลอดจนการ
ฉวยโอกาสของธุรกิจพนันออนไลน์แล้ว เหตุผลอีกประการหน่ึงที่ทาให้ปัญหาการพนันออนไลน์
ก็ยังคงเป็นปัญหาที่คงอยู่ในสังคมไทย และทวีความรุนแรงมากขึ้น อาจเกิดจากปัญหากลไกการ
จัดการการพนันออนไลน์ในปัจจุบันท่ียังไม่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากยังไม่มีหน่วยงานใดท่ีมีอานาจ
และหน้าท่ีในการจัดการปัญหาดังกล่าวโดยเฉพาะ ตลอดจนยังไม่มีแนวทางในการบูรณาการการ
ทางานกันอย่างชัดเจน ดังน้ัน จึงทาให้ปัญหาที่เกิดจากการพนันออนไลน์ยังคงส่งผลกระทบท้ังใน
ด้านสงั คม เศรษฐกิจ และความมัน่ คง ดังจะเหน็ จากคดอี าชญากรรมทีเ่ กิดขึน้ บอ่ ยครงั้ ในสงั คม

คณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ
และผู้ด้อยโอกาส วุฒิสภา ได้ตระหนักถึงความจาเป็นเร่งด่วนในการแก้ไขปัญหาท่ีเกิดจากการพนัน
ออนไลน์ท่ีกระทบต่อประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน ซ่ึงในปัจจุบันทวีความรุนแรง กว้างขวาง
และรวดเร็วมากข้ึน จึงได้มอบหมายให้คณะทางานเสริมสร้างการรู้เท่าทันสื่อออนไลน์ในเด็กและ
เยาวชนศึกษาสถานการณ์ปัญหา แนวทางและกลไก รูปแบบ องค์ประกอบ ตลอดจนภารกิจและ
บทบาทขององค์กรหลักที่ดูแลจัดการปัญหาการพนันออนไลน์ รวมท้ังการผลักดันให้มีกฎหมายเพื่อ
กากับดูแลและเป็นกรอบในการป้องกันและคุ้มครองเด็กและเยาวชนเพื่อลดผลกระทบจากการพนัน
ออนไลน์ และนาไปสู่การกาหนดข้อเสนอเชิงนโยบายเพ่ือลดผลกระทบจากการพนันออนไลน์ในเด็ก
และเยาวชน เพื่อเสนอต่อวุฒิสภาและรัฐบาลพิจารณาดาเนินงานด้านการป้องกันและลดผลกระทบ
ต่อเดก็ และเยาวชนจากการพนันออนไลน์ใหเ้ กิดผลเป็นรูปธรรมต่อไป

๑.๒ วตั ถุประสงค์
๑.๒.๑ เพ่ือศึกษาสถานการณ์ปัญหาและผลกระทบท่ีเกิดจากการพนันออนไลน์
๑.๒.๒ เพื่อศึกษาหากลไก รูปแบบ องค์ประกอบ ตลอดจนภารกิจและบทบาทขององค์กร

หลักทดี่ แู ลจัดการปัญหาการพนันออนไลน์
๑.๒.๓ เพื่อจัดทาข้อเสนอเชิงนโยบายเพ่ือลดผลกระทบจากการพนันออนไลน์ในเด็กและ

เยาวชนและเสนอต่อวุฒิสภา รัฐบาล และหน่วยงานที่เกยี่ วข้องเพ่ือนาไปส่กู ารแก้ไขปัญหาให้เกิดผล
เป็นรูปธรรมตอ่ ไป

๑.๓ ขอบเขตของกำรพิจำรณำศึกษำ
๑.๓.๑ ขอบเขตด้านเนื้อหา เน้นการศึกษาสถานการณ์และปัญหาภัยที่เกิดจากการพนัน

ออนไลน์โดยเฉพาะที่มีต่อเด็กและเยาวชน ตลอดจนกลไกในการจัดการการพนันออนไลน์และ
กฎหมายต่าง ๆ ท่ีเก่ียวข้อง

๑.๓.๒ ขอบเขตด้านระยะเวลา คณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมฯ วุฒิสภา โดยคณะทางาน
เสริมสร้างการรู้เท่าทันสื่อออนไลน์ในเด็กและเยาวชน ดาเนินการพิจารณาศึกษา รวบรวมข้อมูล
และรับฟังความคดิ เหน็ จากหน่วยงานทีเ่ กยี่ วขอ้ ง ระหวา่ งเดอื นสิงหาคม – พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓

๔

๑.๔ วิธีกำรพจิ ำรณำศกึ ษำ

๑.๔.๑ จัดเสวนาเพ่ือรับฟังข้อมูล ปัญหา อุปสรรค ข้อคิดเห็น ข้อเสนอแนะ และความคิดเห็น
จากทกุ ภาคสว่ นทเี่ กีย่ วขอ้ ง

๑.๔.๒ ศกึ ษาขอ้ มลู จากเอกสารท่เี ก่ยี วขอ้ ง อาทิ กฎหมาย เอกสารวิชาการ รายงานการวจิ ัย
และบทความวิชาการ

๑.๕ ประโยชนท์ ค่ี ำดว่ำจะได้รับ

๑.๕.๑ ได้รับทราบสถานการณ์ปัญหาและผลกระทบท่ีเกิดจากการพนันออนไลน์
๑.๕.๒ ได้กาหนดกลไก รปู แบบ องค์ประกอบ ตลอดจนภารกิจและบทบาทขององค์กรหลัก
ที่ดูแลจัดการปญั หาการพนนั ออนไลน์
๑.๕.๓ ได้ข้อเสนอเชิงนโยบายเพ่ือลดผลกระทบจากการพนันออนไลน์ในเด็กและเยาวชน
และเสนอต่อวุฒิสภา รัฐบาล และหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องเพ่ือนาไปสู่การแก้ไขปัญหาให้เกิดผลเป็น
รูปธรรมตอ่ ไป

๕

บทที่ ๒
แนวคิด ทฤษฎี งำนวจิ ัย และกฎหมำยทเ่ี กีย่ วข้อง

ในบทท่ี ๒ จะกล่าวถึงแนวคิด ทฤษฎี งานวิจัย และกฎหมายที่เก่ียวข้องกับเร่ืองการพนัน
ออนไลน์ ซึ่งประกอบดว้ ย

๒.๑ แนวคิด ทฤษฎี และงานวจิ ยั ที่เก่ยี วขอ้ งทง้ั ในและต่างประเทศ
๒.๑.๑ ความหมายและวธิ ีการเขา้ ถึงการพนันออนไลน์
๒.๑.๒ การพนนั ออนไลนใ์ นประเทศไทย
๒.๑.๓ การพนันออนไลน์ในต่างประเทศ
๒.๑.๔ แนวนโยบายในการบรหิ ารจัดการการเลน่ พนันออนไลน์ของตา่ งประเทศ
๒.๑.๕ ตัวอย่างผลกระทบจากการพนันในต่างประเทศ

๒.๒ กฎหมายท่ีเก่ยี วขอ้ ง
๒.๒.๑ พระราชบญั ญัติการพนนั พุทธศักราช ๒๔๗๘ และทแ่ี กไ้ ขเพ่มิ เติม ฉบบั ที่ ๘

พ.ศ. ๒๕๐๕
๒.๒.๒ พระราชบญั ญัตสิ านกั งานสลากกนิ แบ่งรฐั บาล พ.ศ. ๒๕๑๗ และท่ีแกไ้ ขเพิ่มเติม

ฉบบั ท่ี ๒ พ.ศ. ๒๕๖๒
๒.๒.๓ พระราชบัญญตั ิค้มุ ครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖
๒.๒.๔ พระราชบญั ญตั ิส่งเสริมการพฒั นาเดก็ และเยาวชนแหง่ ชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐ และ

ท่แี ก้ไขเพ่ิมเตมิ ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐
๒.๒.๕ พระราชบญั ญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐
๒.๒.๖ พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทาความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐

และที่แกไ้ ขเพ่ิมเติม ฉบบั ท่ี ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐
๒.๒.๗ พระราชบัญญัติการประกอบกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ พ.ศ.

๒๕๕๑
๒.๒.๘ พระราชบัญญตั ิป้องกนั และปราบปรามการฟอกเงนิ พ.ศ. ๒๕๔๒
๒.๒.๙ พระราชบัญญตั ิกองทนุ พฒั นาสอื่ ปลอดภยั และสรา้ งสรรค์ พ.ศ. ๒๕๕๘
๒.๒.๑๐ พระราชบัญญัติกองทุนสนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๔

ทัง้ น้ี ในแต่ละประเด็นมรี ายละเอยี ด ดังนี้

๖

๒.๑ แนวคดิ ทฤษฎี และงำนวิจยั ทีเ่ กีย่ วขอ้ งท้งั ในและตำ่ งประเทศ

๒.๑.๑ ควำมหมำยและวธิ กี ำรเขำ้ ถึงกำรพนนั ออนไลน์5
กำรพนันออนไลน์ คือ การเล่นพนันผ่านระบบอินเทอร์เน็ต โดยพนันออนไลน์น้ันถูกพัฒนา
มาจากการเล่นตามบ่อนคาสิโนท่ีมีเกมพนันออนไลน์ต่าง ๆ ให้กับผู้เล่นได้เลือกเข้าไปใช้บริการ
อยู่มากมาย เช่น เกมคาสิโน แทงบอลออนไลน์ หวยออนไลน์ และเกมอ่ืน ๆ ถ่ายทอดสดโดยตรงมา
จากบ่อนคาสิโนท่ีช่วยให้ผู้เล่นรู้สึกเหมือนได้เล่นเกมพนันอยูใ่ นบ่อนจริง ๆ อีกท้ังยังมีความปลอดภัย
และมั่นคงสูง ซึ่งการเล่นพนันออนไลน์นั้นผู้เล่นสามารถเล่นได้ผ่านทางคอมพิวเตอร์และ
โทรศพั ทม์ อื ถือ เพยี งแคม่ ีอินเทอร์เน็ต เรยี กไดว้ ่ามคี วามสะดวกสบายเป็นอยา่ งย่ิง โดยลกั ษณะสาคัญ
ของการพนันออนไลน์ คือการมีคนกลาง หรือ เอเย่นต์ คอยทาหน้าท่ีอานวยความสะดวก ระหว่าง
เว็บไซต์พนันและนกั พนนั วิธกี ารเลน่ พนนั ออนไลน์ การเลน่ พนันออนไลนจ์ ะมวี ธิ กี ารท่ีไม่ยงุ่ ยาก และ
สามารถสมัครได้เพียงไม่ถึงครึ่งชั่วโมง ซ่ึงทาให้ผู้ท่ีต้องการใช้บริการกลายเป็นนักพนันได้ในทันที
โดยมขี น้ั ตอนและวธิ กี ารเขา้ ถึงการพนันออนไลน์ ดงั นี้
๑) ผู้ที่ต้องการเล่นพนันจะต้องติดต่อคนกลาง หรือ คอลเซ็นเตอร์เพ่ือทาการเปิดบัญชีและ
สมัครสมาชกิ กบั เวบ็ ไซตพ์ นนั ซง่ึ ทางพนักงานจะทาการสอบถามข้อมูล เพ่อื ใช้เปน็ ข้อมูลในการยนื ยัน
ตัวตน โดยให้ผู้ท่ีต้องการสมัครเตรียม ช่ือ หมายเลขบัญชีท่ีสะดวกจะโอนเงินเข้ามา และเปิดบัญชี
ใหมใ่ หเ้ รยี บร้อยกอ่ นการสมคั ร
๒) โอนยอดเงินตามที่ต้องการจะสมัคร โดยเข้าไปท่ีหมายเลขบัญชีตามที่ พนักงาน
คอลเซ็นเตอร์ได้แจ้งไว้ซ่ึงจะมีการแจ้งยอดเงินขั้นต่าในการเปิดบัญชีครั้งแรก เช่น ๑,๐๐๐ บาท
เปน็ ต้น
๓) ผู้สมัครจะไดร้ บั ชือ่ ทีใ่ ช้การเล่นพนนั และรหัสผ่าน เพ่ือนาไปกรอกในเว็บไซตพ์ นัน จากน้ัน
ก็สามารถเข้าใช้บริการได้ตามวงเงินท่ีมีอยู่ จะเห็นได้ว่าวิธีการสมัครเล่นการพนันออนไลน์น้ันไม่มี
ขน้ั ตอนซบั ซ้อน ง่าย และสะดวกต่อการเข้าถึงของผ้ใู ชบ้ รกิ าร

๒.๑.๒ กำรพนนั ออนไลนใ์ นประเทศไทย
จากการสารวจข้อมูลเว็บไซต์ท่ีเก่ียวกับการพนันออนไลน์ท่ีโฆษณาเชิญชวนและดาเนินการ
รับพนันผ่านเว็บไซต์ต่าง ๆ ในประเทศไทย สามารถจัดแบ่งประเภทของการพนันออนไลน์ออกเป็น
3 ประเภท6 ดังน้ี
1. การเล่มเกมพนันแบบคาสิโน เช่น บาคาร่าออนไลน์, รูเล็ตออนไลน์หรือเกมไพ่ประเภท
ต่าง ๆ ผู้เล่นสามารถเล่นผ่านการถ่ายทอดสดของบ่อนพนันทางอินเทอร์เน็ต โดยเชื่อว่าเว็บพนัน

๕ ชยพล ธานวี ัฒน,์ สานักงานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร, “เอกสารวชิ าการ เรือ่ ง กฎหมายท่เี กี่ยวขอ้ งกบั การพนนั
ออนไลน์”, https://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/elaw_parcy/ewt_dl_link.php?nid=1965, (สบื คน้
เมื่อ ๑๐ ตลุ าคม ๒๕๖๒)
๖ ไพศาล ลิม้ สถติ , มลู นิธสิ ดศรสี ฤษดิ์วงศ์, “เปดิ ปม เปน็ อยู่ คือ พนนั ออนไลนส์ งั คมไทยยคุ ไรพ้ รมแดน”, กรุงเทพฯ :

2555.

๗

บางแห่งทาการถ่ายทอดสดจากบ่อนพนันในปอยเปต ประเทศกัมพูชา เม่ือพิจารณาจากข้อมูลใน
เวบ็ ไซต์พนันที่มกี ารกลา่ วอ้างว่าเป็นการพนนั ถูกกฎหมายในประเทศกัมพชู าเพอ่ื สรา้ งความนา่ เชอื่ ถือ
ให้แก่ผู้เล่นคนไทยว่าจะไม่ถูกดาเนินคดีจากเจ้าหน้าที่ของไทย เว็บ ไซต์คาสิโนออนไลน์จะมี
กลุ่มเป้าหมาย คือ กลุ่มนักพนันหรือผู้ท่ีเคยเข้าเล่นในบ่อนพนันทั่วไปในประเทศหรือต่างประเทศ
มาแลว้

2. การเลน่ พนันบอล การพนันออนไลน์ทไ่ี ด้รบั ความนยิ มมากทส่ี ุดในกลุ่มผ้เู ล่นพนันออนไลน์
คนไทย คือ การพนันบอล เนอ่ื งจากเว็บพนันออนไลนส์ ว่ นใหญจ่ ะเปน็ เวบ็ ท่เี ปดิ ให้เล่นพนันบอล กลมุ่
ผู้เลน่ พนันจงึ มักเป็นคนกลุ่มเดียวกันกบั ผู้เล่นพนันบอล คือ กลุ่มเยาวชนและผใู้ หญ่ท่ีอยู่ในวัยทางาน
ส่ิงท่ีน่าวิตกกังวล คือ นักเรียน นักศึกษานิยมเล่นพนันบอลในสถานศึกษาผ่านโทรศัพท์มือถือ
ทส่ี ามารถใชอ้ ินเทอร์เนต็ ไดผ้ ้เู ล่นสามารถตดิ ตอ่ กบั เจา้ มอื เวบ็ พนนั ผา่ นการส่งขอ้ ความสัน้ (SMS) ผ่าน
แอพพลเิ คชน่ั ต่างๆ ทง้ั LINE และ Facebook

3. การพนนั ประเภทอื่น ๆ เช่น การเลน่ กาถั่ว การเล่นไฮโล หวยออนไลน์ การพนันออนไลน์
จาพวกนี้ จะมชี ่องทางหรือวธิ เี ลน่ เหมือนกบั การเล่นเกมพนนั ออนไลน์อืน่ ๆ

ท้ังนี้ ช่องทางการเล่นพนันออนไลน์ในรูปแบบต่าง ๆ ผู้เล่นสามารถเข้าถึงช่องทางการเล่น
พนันได้ง่ายขึ้น เช่น เล่นผ่านเว็บไซต์โทรศัพท์มือถือ ด้วยการส่งข้อความ (SMS) หรือผ่านอุปกรณ์
อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ การเล่นผ่านแอพพลิเคชั่นต่าง ๆ ท้ัง LINE และ Facebook ผู้เล่นจะเล่นได้ไม่
จากัดสถานที่และเวลา กล่าวคือ ผูเ้ ล่นไม่จาเป็นต้องเดินทางไปในสถานที่หรือบ่อน แต่เลน่ พนันได้ใน
สถานท่ีใดก็ได้และไม่จากัดช่วงเวลา ผู้เล่นพนันออนไลน์สามารถสมัครสมาชิกผ่านเว็บไซต์ แล้วจะ
ได้รับ username และ password เพื่อใช้ในการเล่นพนัน และมีการโอนเงินผ่านบัญชีธนาคาร
พาณชิ ย์ ยงั ถอื เป็นชอ่ งทางหลักในการเล่นพนนั ออนไลนผ์ ิดกฎหมายในไทย

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันเทคโนโลยีการพนันออนไลน์ยังคงมีการพัฒนาอยู่เสมอไม่ว่าจะในแง่
ของการให้บริการโปรโมชั่นต่าง ๆ จากผู้ให้บริการและระบบต่าง ๆ เพ่ือเพ่ิมความมั่นใจให้กับ
ทั้งนักพนันมือใหม่หรือรายเก่าก็ตาม โดยเฉพาะการเข้าถึงได้โดยง่ายด้วยระบบโทรศัพท์มือถือ
ทส่ี ามารถเล่นอินเทอรเ์ นต็ ได้ ยงิ่ มกี ารพัฒนาระบบอินเทอรเ์ น็ตมากข้นึ เท่าใดเด็กและเยาวชนก็จะเข้า
ส่รู ะบบการพนันออนไลน์ไดโ้ ดยง่ายมากข้นึ

๒.๑.๓ กำรพนนั ออนไลน์ในต่ำงประเทศ๗
ปญั หาเร่อื งการเล่นพนนั ออนไลน์นั้นเกดิ ขึน้ ในหลายประเทศ ซึ่งส่วนใหญเ่ ปน็ ผลมาจากความ
คลุมเครือของกฎระเบียบหรือมาตรการท่ีใช้ในการควบคุม ส่งผลให้ผู้ประกอบการด้านธุรกิจพนัน
สบชอ่ งทางในการหาผลประโยชนท์ างธุรกจิ บนความไมช่ ดั เจนของกฎหมายที่ใช้ควบคมุ ดว้ ยการก่อตัง้
บรษิ ัทให้บริการรับแทงพนันออนไลน์โดยในเรื่องของแนวนโยบายในการบริหารจัดการการเล่นพนัน
ออนไลน์ สามารถแบ่งออกได้เปน็ 2 ขั้วหลกั ที่แตกต่างอยา่ งชดั เจน คอื

๗ วษิ ณุ วงศ์สนิ ศริ กิ ุล,ศูนยศ์ ึกษาปญั หาการพนนั จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย, รายงานวิจัยโครงการ เกมพนันออนไลนห์ ายนะ

เกมท่ีต้องควบคุม, รายงานวจิ ยั ฉบบั สมบูรณ์ภายใตโ้ ครงการการศกึ ษาสถานการณพ์ ฤติกรรมและผลกระทบการพนนั ใน
ประเทศไทย, กรุงเทพฯ : 2554.

๘

1. แนวนโยบายที่ไม่ยอมให้ธุรกิจพนันออนไลน์ เป็นธุรกิจที่ถูกกฎหมาย เช่น การบริหาร
จัดการของประเทศสหรฐั อเมริกา รสั เซยี กรีซ ปากีสถาน ไทย เป็นต้น

2. แนวนโยบายท่ียินยอมให้ธุรกิจพนันออนไลน์เป็นธุรกิจที่ถูกต้องตามกฎหมาย เช่น
การบริหารจัดการของประเทศอังกฤษ ยิบรอลตาร์มอลตา เป็นต้น ในขณะท่ีแนวนโยบายที่สองหรือ
แนวนโยบายที่อนุญาตให้ธุรกิจพนันออนไลน์เป็นธุรกิจท่ีถูกกฎหมายยังสามารถแบ่งออกได้อีกหลาย
รูปแบบ ท้ังนีข้ ึ้นกบั การบริหารจดั การของรัฐบาลของแต่ละประเทศ เช่น การอนญุ าตให้บางประเภท
เกมพนันออนไลน์ (สลากลอตเตอรี่ เกมพนันทายผลกีฬา) เป็นส่ิงถูกกฎหมาย เช่น ประเทศสวีเดน
เยอรมนี เป็นต้น การอนุญาต ให้ธุรกิจพนันออนไลน์เป็นสิ่งถูกกฎหมาย แต่ห้ามให้บริการพนันกับ
คนในประเทศอย่างประเทศออสเตรเลยี เป็นต้น การอนุญาตให้การบรกิ ารรับแทงพนันออนไลน์เป็น
ส่ิงถูกกฎหมาย แต่สามารถให้บริการได้เฉพาะคนต่างชาติท่ีอาศัยอยู่ในประเทศน้ัน ๆ เช่น ประเทศ
ฟนิ แลนด์ และประเทศออสเตรีย เป็นต้น

๒.๑.๔ แนวนโยบำยในกำรบรหิ ำรจดั กำรกำรเล่นพนนั ออนไลน์ของตำ่ งประเทศ
๑. ประเทศสหรัฐอเมริกา เน่ืองจากประเทศสหรัฐอเมริกานั้นเป็นประเทศใหญ่
ท่ีประกอบไปด้วยหลายมลรัฐ และแต่ละรัฐ ก็มีกฎหมายเป็นของตัวเอง แต่ท้ังนี้จะต้องไม่ขัดกับ
กฎหมายที่ออกโดยรัฐบาลกลาง โดยทั่วไปแล้วการพนันออนไลน์ถือเป็นสิ่งผิดกฎหมาย
ในประเทศสหรัฐอเมริกา กฎหมายในบางรัฐนั้นเข้มงวดอย่างมากในการปราบปรามการเล่นพนัน
ออนไลน์ ในขณะทก่ี ฎหมายในบางรฐั ดูจะผ่อนคลายและไม่ใครจ่ ะใส่ใจกบั เกมพนันประเภทน้ีมากนัก
แม้การเล่นพนันออนไลน์จะเป็นกิจกรรมท่ีขัดต่อกฎหมาย (The 1961 Wire Wager Act)
ในประเทศสหรฐั อเมริกาก็ตาม แต่ผู้ท่ีได้เงินรางวัลจากการเล่นพนันออนไลน์กลับต้องจ่ายภาษี ด้วย
เหตุนี้ ประเทศสหรัฐอเมริกา จึงเป็นประเทศตัวอย่างท่ีมีช่ือเสียงในเรื่องของความคลุมเครือในการ
บริหารจัดการการพนันออนไลน์ สาเหตุหน่ึงของความคลุมเครือในกฎหมายท่ีเก่ียวข้องกับการเล่น
พนันออนไลน์น้ัน มาจากเจตนารมณ์ของกฎหมายที่ตราขึ้นเพ่ือมุ่งเป้าไปท่ีการควบคุมการเล่นพนัน
ผ่านทางโทรศัพท์ เพราะในสมัยน้ันยังไม่มีการเล่นพนันผ่านทางอินเทอร์เน็ต แต่ในบางมลรัฐได้นา
กฎหมายดังกล่าว มาประยุกต์ใช้กับการเล่นพนันออนไลน์เพราะถือว่าเป็นการเล่นพนันตามสาย
เช่นเดียวกับการแทงพนันผ่านทางโทรศัพท์ จนกระทั่งในเดือนตุลาคม ปี ค.ศ. 2006 กฎหมาย
ท่ีเก่ียวข้องกับการพนันออนไลน์ (The Federal Unlawful Internet Gambling Enforcement
Act; UIGEA) ถูกประกาศใช้โดยมีใจความ รวมว่า “ผู้ใดก็ตามท่ีมีการโอนถ่ายเงินไปยังเว็บไซต์
รับแทงพนันเพ่ือวางเดิมพันทายผลการแข่งขัน ผลกีฬา หรือผลของเกมเสี่ยงโชคต่าง ๆ ถือว่ามี
ความผดิ เพราะเปน็ การกระทาท่ีขัดตอ่ กฎหมายและผใู้ ดก็ตามที่ใหบ้ ริการรับแทงพนันออนไลนก์ ็ให้ถอื
ว่ามีความผิดตามกฎหมายเช่นกัน” หลังจากท่ีกฎหมายฉบับน้ีถูกบังคับใช้ผลปรากฏว่าร้อยละ 25
ของเว็บไซตท์ ่ีรบั แทงพนนั ออนไลนย์ กเลกิ การใหบ้ รกิ ารพนันออนไลนแ์ กน่ กั พนนั ออนไลน์ชาวอเมรกิ ัน
และอัตราการยกเลิกให้บริการนักพนันออนไลน์อเมริกันนี้ขยับขึ้นเป็นร้อยละ 50 ในปี ค.ศ. 2007
ในขณะที่บริษัทผลิตโปรแกรมพนันออนไลน์ก็ประกาศหยุดให้บริการ นอกจากนี้ ความผิดในการ
ให้บริการเกมพนันออนไลน์ท่ีบัญญัติในกฎหมายฉบับดังกล่าว ไม่ครอบคลุมถึงการให้บริการสลาก
ลอตเตอรี่ออนไลน์ของแต่ละรัฐ การให้บริการเกมพนันม้าแข่งออนไลน์ของแต่ละรัฐ และการ

๙

ใหบ้ ริการเกมพนนั ออนไลนท์ ุกประเภทของแต่ละรัฐท่ีกฎหมายของรัฐนั้น ๆ ไม่ไดร้ ะบุอย่างชัดเจนว่า
การเล่นพนันออนไลน์เป็นสิ่งผิดกฎหมาย ด้วยความคลุมเครือทางกฎหมายน้ีเองส่งผลให้ ประเทศ
สหรัฐอเมริกาถือเป็นประเทศหนึ่งที่มีเว็บไซต์รับแทงพนันจดทะเบียน domain name มากที่สุด
ประเทศหน่ึง

๒. ประเทศแคนาดา เป็นอีกหนึ่งประเทศที่ไม่มีกฎหมายที่ชัดเจนรองรับว่าธุรกิจให้บริการ
พนนั ออนไลน์เปน็ ธุรกิจทีถ่ กู กฎหมาย แต่ในขณะเดียวกันกไ็ มม่ กี ฎหมายท่รี ะบอุ ยา่ งชัดเจนว่าการเล่น
พนนั ออนไลนเ์ ปน็ ส่งิ ผดิ กฎหมาย โดยรัฐบาลของแตล่ ะท้องถ่ินมอี านาจในการออกกฎระเบียบควบคุม
และบริหารจัดการธุรกิจพนันออนไลน์ในท้องถ่ินของตน ส่งผลให้มีถึง 263 เว็บไซต์พนันท่ีจด
ทะเบียน domain name ในประเทศแคนาดา ในปี ค.ศ. 2001 โดยเมืองมอนทรีออลในรัฐควิเบก
มกี ารรับจดทะเบียนเวบ็ ไซต์พนนั มากท่ีสุดถึง 108 เว็บไซต์ และในปี ค.ศ. 2007 ประเทศแคนาดา
มีเว็บไซต์พนันถึง 374 เว็บไซต์ ซ่ึงส่วนใหญ่จดทะเบียนท่ีเมืองคาร์นาวาเกในรัฐควิเบก ท้ังน้ีเป็น
เพราะค่าธรรมเนียมในการรับจดทะเบียนเว็บไซต์ที่เมืองน้ีมีอัตราที่ต่า ประกอบกับความจุและ
ความเร็วในการรบั ส่งข้อมูลทางอนิ เตอรเ์ น็ตมีอัตราคอ่ นขา้ งสงู แม้รฐั ควเิ บกจะระบุว่า เว็บไซต์พนนั ที่
จดทะเบียนที่เมืองคาร์นาวาเกน้ันไม่ถูกต้องตามกฎหมายและไม่สามารถให้บรกิ ารการพนันออนไลน์
ได้โดยมีการสอบสวนทั้งจากเจ้าหน้าที่ตารวจ ทางการท้องถิน่ และรัฐบาลกลางก็ตาม แต่ก็ยังไม่มีผใู้ ห้
บริการเว็บไซต์พนันเหล่าน้ันถูกจับกุมแต่อย่างใด อาจกล่าวได้ว่าเว็บไซต์พนันทั้งหลายท่ีจดทะเบียน
ในแคนาดาจะมีลักษณะเช่นเดียวกับเว็บไซต์พนันที่จดทะเบียนในประเทศสหรัฐอเมริกา คือ อาศัย
server ในประเทศทถี่ ือวา่ การเล่นพนันออนไลนน์ น้ั ไม่เป็นกิจกรรมทผ่ี ิดกฎหมาย

๓. สหราชอาณาจักร ถือเป็นประเทศหน่ึงที่มคี วามชัดเจนมากในเรื่องของการบรหิ ารจัดการ
การพนันออนไลน์หลังจากที่รัฐบาลประเทศอังกฤษได้ให้ความเห็นชอบผ่านกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับ
การพนนั (The Gambling Act of 2005) แล้ว กล่าวได้วา่ ธุรกิจให้บรกิ ารการพนันแทบทกุ ประเภท
เป็นธุรกิจที่ถูกกฎหมาย ประเทศอังกฤษจัดเป็นประเทศแรกในทวีปยุโรปท่ีอนุญาตให้การพนัน
ออนไลน์เป็นสิ่งถูกกฎหมาย ยิ่งกว่านั้นรัฐบาลประเทศองั กฤษไม่เพียงแต่ทาใหธ้ ุรกิจพนันเป็นธรุ กิจท่ี
ถกู กฎหมายเทา่ น้ัน หากแต่ยังเชิญชวนให้อีกหลายประเทศจัดทานโยบายเรื่องการพนันให้สอดคล้อง
กับของประเทศอังกฤษ เพื่อการร่วมมือในด้านการลงทุนร่วมกันในอนาคต ท้ังน้ีรัฐบาลประเทศ
องั กฤษมีความเชื่อวา่ การทาใหก้ ารพนันเป็นสง่ิ ถกู กฎหมายน้นั จะสามารถควบคมุ ปญั หาการเล่นพนัน
รวมไปถึงปัญหาต่าง ๆ ท่ีอาจเกิดจากปัญหาการติดการพนันได้ อย่างไรก็ตาม อัตราภาษี
ที่สูงถึงร้อยละ 15 ถือเป็นอุปสรรคที่ลดแรงจูงใจผู้ประกอบการในการต้ังบริษัทเพื่อให้บริการ
เกมพนันออนไลน์ในประเทศองั กฤษ

๔. ประเทศฝร่ังเศส ประเทศเยอรมนีและประเทศสวีเดน ตลาดธุรกิจพนันออนไลน์ของ
ประเทศฝรั่งเศส ประเทศเยอรมนีและประเทศสวีเดน ถือได้ว่าเป็น ตลาดผูกขาด กล่าวคือ
มีผู้ประกอบการท่ีได้รับใบอนุญาตเพื่อให้บริการเกมพนันออนไลน์อย่างถูกต้อง ตามกฎหมายเพียง
รายเดียวในแต่ละชนิดเกมพนัน และผู้ประกอบการที่จะสามารถได้รับใบอนุญาตจะต้อง ถือสัญชาติ
ของประเทศนน้ั ๆ ดว้ ย

๑๐

๕. ประเทศเนเธอร์แลนด์และประเทศออสเตรีย กฎหมายของทั้งสองประเทศถือว่าธุรกิจ
ใหบ้ รกิ ารพนันออนไลน์เป็นธุรกิจทีถ่ กู กฎหมาย หากแต่ต้องให้บริการพนันเฉพาะชาวต่างชาติที่อาศัย
อยูใ่ นประเทศเทา่ น้ัน ประชากรท่ถี อื สัญชาตขิ องทั้งสองประเทศไม่มีสทิ ธทิ ถี่ กู ตอ้ งตามกฎหมายในการ
เล่นพนนั ออนไลน์

๖. ประเทศออสเตรเลีย ถือเป็นอีกหนึ่งประเทศท่ีมีการบริหารจัดการการพนันออนไลน์
ทีค่ ่อนข้างชัดเจน กล่าวคือ รัฐบาลออสเตรเลียอนุญาตให้ธุรกจิ การให้บรกิ ารพนนั ออนไลน์เป็นธุรกิจ
ที่ถูกกฎหมาย แต่ท้ังน้ียังต้องได้รับอนุญาตจากรัฐบาลของรัฐนั้น ๆ ด้วย ผู้ประกอบการสามารถ
ประกอบธรุ กจิ พนันออนไลน์ได้อย่างเสรีเฉกเช่นผปู้ ระกอบการธุรกิจอื่นท่ัวไป และสามารถให้บรกิ าร
พนันได้กับทั้งชาวออสเตรเลียนและชาวต่างชาติที่อาศัยในออสเตรเลีย แต่สาหรับเกมพนันบ่อน
ออนไลน์นั้น การให้บริการรับแทงพนันบ่อนออนไลน์จะสามารถให้บริการได้เฉพาะนอกอาณาจักร
ออสเตรเลียเท่าน้นั แตล่ ะเว็บไซต์เกมพนันบอ่ นออนไลนท์ ี่ผลิตขึน้ ในประเทศออสเตรเลียจะถูกบลอ็ ค
เพ่ือไม่ให้คนท่ีอาศัยอยู่ในประเทศออสเตรเลีย สามารถเข้าไปใช้บริการการพนันได้กล่าวอีกนัยหน่ึง
คือบุคคลท่ีอาศัยอยู่ในประเทศออสเตรเลียจะไม่สามารถเข้าเว็บไซต์เกมพนันบ่อนออนไลน์เพ่ือเล่น
พนนั ได้ แม้วา่ บริษัทท่ใี ห้บรกิ ารเวบ็ ไซต์เกมพนนั บ่อนออนไลน์ จะตั้งอยู่ในประเทศออสเตรเลยี กต็ าม

๗. ฮ่องกง รัฐบาลฮ่องกงไม่อนุญาตให้ผู้ท่ีอาศัยอยู่ในฮ่องกงใช้บริการเกมพนันออนไลน์
จากผู้ให้บริการพนันที่อยู่นอกอาณาจักรฮ่องกงได้โดยบริษัท Hong Kong Jockey Club ถือเป็น
ผใู้ ห้บรกิ ารพนันออนไลน์รายเดยี วทมี่ ีสทิ ธถิ ูกต้องตามกฎหมายในการให้บรกิ ารพนนั ซึ่งให้บริการเกม
พนนั ออนไลนด์ ้วยกนั 3 ประเภท คือ สลากลอตเตอรอ่ี อนไลน์ เกมพนันทายผลฟตุ บอลออนไลน์และ
เกมพนนั มา้ แข่งออนไลน์

๘. ประเทศบราซิล รัฐบาลประเทศบราซิลอนุญาตให้การเล่นพนันออนไลน์เป็นสิ่งถูก
กฎหมายเฉพาะสลาก ลอตเตอรอ่ี อนไลน์และบิงโกออนไลน์

๙. ประเทศแอนติกา ถือเป็นประเทศอันดับต้น ๆ ของโลกท่ีอนุญาตให้ธุรกิจพนันออนไลน์
เป็นธรุ กิจที่ถูกต้องตามกฎหมาย และมีผู้ประกอบการธุรกิจพนันไปลงทุนจดทะเบียนเว็บไซต์รับแทง
พนันที่ประเทศนี้จานวนไม่น้อย ท้ังน้ีเพราะแอนติกาเป็นประเทศท่ีมีช่ือเสียงทางด้านสาธารณูปโภค
ทางการสื่อสาร ยิ่งกว่าน้ันแอนติกายังเป็นประเทศท่ีมีระบบการจัดเก็บภาษีแบบพิเศษ (tax haven)
และมีธุรกิจบริการทางการเงินแบบเสรี (offshore banking) ส่งผลให้ในปี 2001 มีเว็บไซต์รับแทง
พนนั ท่จี ดทะเบียนทง้ั สิ้น 110 เวบ็ ไซต์ ประเทศแอนติกาถอื เป็นแหลง่ server สาคญั ของเว็บไซต์รับ
แทงพนนั ทใ่ี ห้บริการพนนั ในประเทศสหรัฐอเมริกาและแคนาดา

๒.๑.๕ ตัวอย่ำงผลกระทบจำกกำรพนนั ในตำ่ งประเทศ
ประเทศตะวันตกหลายประเทศเร่ิมประสบปัญหาผลกระทบจากการพนันที่เกดิ กับประชากร
ของตนเอง โดยเร่ิมมีการศึกษาถึงปัญหาที่เกิดจากการพนันท่ีเรียกว่า problem gambling ซ่ึงมี
ขอบเขตกว้าง อาทิเช่น ปัญหาโรคติดพนัน (pathological gambling) ซึ่งถือเป็นโรคอย่างหนึ่งท่ี
องค์การอนามัยโลกถือว่าเป็นพฤติกรรมติดการพนันเป็นความผิดปกติทางจิตชนิดหน่ึง โดยพบว่า
มีประชากรในหลายประเทศเข้าข่ายเป็นโรคติดพนันคิดเป็นร้อยละ 2 ถึง 3 ของจานวนประชากร
ท้ังหมด อีกทั้งยังพบปัญหาหนี้สิน ความสัมพันธ์ในครอบครัว การหย่าร้าง หน้าที่การงาน การใช้

๑๑

สิ่งเสพติด (บหุ ร่ี เครือ่ งดม่ื แอลกอฮอล์ ยาเสพตดิ ) การฆา่ ตวั ตาย การเพิม่ ขน้ึ ของการก่ออาชญากรรม
การฟอกเงนิ การทุจรติ คอร์รปั ชน่ั โดยเฉพาะปญั หาเดก็ เยาวชนทเ่ี รมิ่ เล่นพนนั เมอ่ื อายุยังนอ้ ย จนอาจ
กลายเป็นนกั พนันหนา้ ใหม่ และส่งผลต่อพฒั นาการทางสตปิ ญั ญาของเด็กและเยาวชน ทาใหต้ ้องการ
ออกมาตรการปอ้ งกันปัญหาจากการพนัน อาทิเช่น ประเทศสหรัฐอเมรกิ าทม่ี คี าสโิ นจานวนมาก แต่ก็
ยังมีกฎหมายชื่อว่า UnlawfulInternet Gambling Enforcement Act of 2006 ที่บัญญัติห้าม
การเล่นพนันออนไลน์ และการชาระเงินด้วยวิธีการต่าง ๆ ผ่านสถาบันการเงิน เช่น การโอนเงิน
บัตรเครดิต บัตรเดบิต เช็ค ระบบ ACH การชาระเงินออนไลน์ เป็นต้น และมีกฎหมายท่ีบัญญัติ
ให้การพนันทายผลการแข่งขันกีฬาทุกประเภทเป็นสิ่งผิดกฎหมายตามกฎหมายช่ือ Professional
and Amateur Sports Protection Act of 1992 ยกเว้นจะมีกฎหมายบัญญตั เิ ป็นอยา่ งอืน่

๒.๒ กฎหมำยที่เกย่ี วขอ้ ง๘
๒.๒.๑ พระรำชบัญญัติกำรพนัน พุทธศักรำช ๒๔๗๘ และท่ีแก้ไขเพ่ิมเติม ฉบับที่ ๘

พ.ศ. ๒๕๐๕
สาระสาคญั ของพระราชบญั ญตั ิฉบับดงั กลา่ ว แบง่ ออกไดเ้ ปน็ สว่ นต่าง ๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี
๑. การจาแนกประเภทการพนัน โดยพระราชบัญญัติฉบับนี้ได้จาแนกการพนันออกเป็นสอง

บญั ชีด้วยกนั คือ บญั ชี ก. และบัญชี ข. โดยการพนันท่ีกลา่ วไว้ในบญั ชี ก. หรอื การละเล่นท่ีมลี กั ษณะ
คล้ายกันเป็นการพนันท่ี ‘ผิดกฎหมาย’ คือ ห้ามมิให้อนุญาต จัดให้มีหรือเข้าเล่นเลย การเล่นพนันท่ี
บัญญัติไว้ในบญั ชี ก. จะทาไดก้ ต็ อ่ เมื่อรัฐบาลพิจารณาเหน็ สมควรและออกพระราชกฤษฎกี าใหเ้ ลน่ ได้
เท่านั้น ส่วนการพนันในบัญชี ข. หรือการละเล่นที่คล้ายกันถือว่าเป็นการพนันที่ ‘ถูกกฎหมาย’ คือ
จัดให้มีขึ้นได้หากได้รับอนุญาตจากรัฐมนตรีเจา้ หน้าท่ีหรือเจ้าพนักงานผ้อู อกใบอนุญาต หรือเปน็ การ
เลน่ ทีม่ ีกฎกระทรวงใหจ้ ดั ขนึ้ ไดโ้ ดยไมต่ ้องขออนุญาต

๒. ผู้ท่ีมีอานาจในการออกใบอนุญาตตามพระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช ๒๔๗๘
กล่าวคือ ผู้ที่มีอานาจในการควบคุมการเล่นพนันตามพระราชบัญญัติการพนัน สามารถแบ่งออกได้
เป็นสองกลุ่มด้วยกัน ได้แก่ ผู้ที่มีอานาจอนุญาตให้เล่นการพนันตามพระราชบัญญัติการพนัน
พุทธศักราช ๒๔๗๘ และผู้มีอานาจอนุมัติให้ออกใบอนุญาต เช่น เจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาตเล่น
การพนัน และผู้ท่ีมีอานาจในการจับกุมผู้ที่ละเมิดหรือกระทาความผิดกฎหมายการพนัน ได้แก่
เจ้าหนา้ ท่ีตารวจ

๓. การอนุญาตให้เล่นการพนัน สามารถแบ่งออกได้เป็น ๓ ลักษณะ คือ ๓.๑) การอนุญาตที่
เจ้าพนกั งานออกใบอนุญาตไดเ้ อง ๓.๒) การอนญุ าตท่เี จา้ พนกั งานต้องไดร้ บั อนมุ ตั จิ ากอธบิ ดกี รมการ
ปกครอง ในกรณีของกรุงเทพมหานคร หรือผู้ว่าราชการจังหวัดในกรณีจังหวัดอ่ืนนอกจาก
กรุงเทพมหานคร จึงจะออกใบอนุญาตได้ ๓.๓) การออกใบอนุญาตที่ต้องได้รับอนุมัติจากรัฐมนตรี
ว่าการกระทรวงมหาดไทยแล้วจึงจะออกใบอนุญาตได้ จะเห็นได้ว่าบทบัญญัติในพระราชบัญญัติ

๘ พ.ต.ท.สุชารตั น์ คาภรี านนท์, วารสารวชิ าการ มหาวิทยาลยั ราชภฏั พระนคร , การควบคุมธรุ กิจการพนนั ในประเทศไทย :

ศึกษาเฉพาะกรณธี รุ กจิ การพนนั ออนไลน,์ กรุงเทพฯ : 255๖.

๑๒

การพนัน พุทธศกั ราช ๒๔๗๘ ซึ่งเป็นกฎหมายเกา่ มิได้กล่าวถึงการพนันออนไลนเ์ อาไว้และมีลักษณะ
เป็นการพนันหรืออาชญากรรมในรูปแบบทางกายภาพ (traditional gambling หรือ traditional
crime) ซึ่งมีลักษณะยึดโยงอยู่กับเวลาและสถานท่ีท่ีได้กระทาความผิด ณ ขณะน้ัน การปรับใช้
กฎหมายทเี่ กีย่ วขอ้ งกบั การพนันออนไลน์จึงเป็นลกั ษณะของการตีความเทียบเคยี งกบั ตัวบทกฎหมาย
ท่มี ีอยู่ เพอ่ื ให้สามารถดาเนินคดีกบั ผ้กู ระทาความผิดได้

อย่างไรก็ดี แม้พระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช ๒๔๗๘ จะมีการแก้ไขเพ่ิมเติมมาแล้ว
หลายคร้ัง แตก่ ็ยงั ไม่ครอบคลุมถึงการพนันออนไลนอ์ ย่างชัดเจน ประกอบกบั ในปจั จบุ ันมาตรการทาง
กฎหมายของไทยทน่ี ามาใช้รับมอื กับการพนันออนไลน์ก็คอื การอาศยั ความตามมาตรา 4 ประกอบกับ
มาตรา 4 ทวแิ ห่ง พระราชบญั ญตั กิ ารพนนั พุทธศกั ราช ๒๔๗๘ ท่บี ัญญัตวิ า่ ในการเลน่ อนื่ ใดนอกจาก
ที่กล่าวในมาตรา 4 จะพนนั กันหรือจะจัดใหม้ เี พอื่ ให้พนันกนั ไดเ้ ฉพาะการเลน่ ทรี่ ะบุชื่อและเง่อื นไขไว้
ในกฎกระทรวง เมอ่ื การพนันออนไลนเ์ ป็นการเลน่ พนันทม่ี ิได้ถกู ระบุชือ่ และเงอ่ื นไขไวใ้ นกฎกระทรวง
จึงเป็นการพนันที่ผิดกฎหมายน้ันเอง นอกเหนือจากนี้ ยังได้นาเอามาตรการปิดกั้นการเข้าถึงหรือ
บล็อกทเี่ ปิดให้มีการพนันออนไลน์ โดยถือวา่ เข้าข่ายเน้ือหาที่ขัดต่อศีลธรรมอันดตี ามมาตรา 20 (3)
แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทาความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ 2550 และท่ีแก้ไขเพ่ิมเติม
ฉบับที่ ๒ พ.ศ. 2560 ท่ีบัญญัติว่าในกรณีที่มีการทาให้แพร่หลายซ่ึงข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่เป็น
ความผิดอาญาตามกฎหมายเก่ียวกบั ทรัพย์สินทางปัญญาหรือกฎหมายอ่ืนซง่ึ ข้อมลู คอมพิวเตอรน์ ้ันมี
ลกั ษณะขดั ต่อความสงบเรียบร้อยหรอื ศลี ธรรมอันดขี องประชาชนและเจา้ หนา้ ท่ีตามกฎหมายนั้นหรือ
พนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาได้ร้องขอ พนักงานเจ้าหน้าท่ีโดย
ไดร้ ับความเห็นชอบจากรฐั มนตรีอาจยน่ื คาร้องพร้อมแสดงพยานหลักฐานต่อศาลท่ีมเี ขตอานาจขอให้
มคี าสง่ั ระงบั การทาให้แพรห่ ลายหรือลบข้อมูลคอมพิวเตอร์นนั้ ออกจากระบบคอมพิวเตอร์ได้ ซึง่ เป็น
มาตรการหน่ึงท่ีสามารถป้องกันการเข้าถงึ เว็บไซต์การพนันทางอนิ เทอรเ์ น็ตได้

ในสว่ นการแก้ไขปรบั ปรุงกฎหมายเพื่อรับมอื กบั การพนันออนไลน์น้ัน ในรา่ งพระราชบัญญัติ
การพนันที่ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการกฤษฎีกาเม่ือ พ.ศ. 2559 ได้เพ่ิมบทบัญญัติ
ที่เก่ียวเน่ืองกับการพนันออนไลน์ไว้ในมาตรา 36 โดยบัญญัติให้การจัดให้มีการเล่นหรือการพนัน
“โดยใช้วิธีกำรส่ือสำรที่ห่ำงกันโดยระยะทำง หรือส่งข้อควำมผ่ำนคลื่นควำมถี่วิทยุ ทำงโทรศัพท์
หรอื ผ่ำนระบบต่ำง ๆ หรือวธิ อี ืน่ ใดทม่ี ลี กั ษณะคลำ้ ยกัน” เปน็ ควำมผดิ และตอ้ งระวางโทษสองเท่า
ของอัตราโทษสาหรับการเล่นพนันในสถานที่ปกติ เห็นไดว้ ่ามาตรการทางกฎหมายดงั กล่าวมุ่งเน้นไป
ที่การเพ่ิมโทษแก่การกระทาที่มีฐานความผิดเดิมอยู่แล้วเป็นการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุ มิได้มีการ
สร้างข้อจากัดทางกฎหมายในการวางกรอบกิจกรรมการพนันออนไลน์ท่ีทาได้อย่างถูกกฎหมายหรือ
การวางระบบควบคมุ และตรวจสอบการทากิจกรรมการพนันออนไลนแ์ ต่อย่างใด

กล่าวโดยสรุปว่า แม้ว่าจะมีความพยายามร่างกฎหมายท่ีใช้ในการควบคุมการพนันน้ันจะ
ครอบคลุมถงึ รปู แบบวิธกี ารพนนั มากขนึ้ และมีการเพิม่ โทษใหห้ นกั ขนึ้ แต่ในความเปน็ จริงการควบคมุ
ปราบปรามหรือดาเนินการทางกฎหมายท่เี ก่ียวข้องกับการบังคบั ใช้กฎหมายกบั การพนนั ออนไลน์น้ัน
ยงั ไม่สามารถดาเนินการได้อย่างเต็มที่เนื่องจากปัญหาเชิงเทคนิคทางคอมพิวเตอรแ์ ละมาตรการท่ีจะ
นามาปรับใชก้ บั การพนนั ออนไลน์น้นั ยังไม่ชดั เจน

๑๓

๒.๒.๒ พระรำชบัญญัติสำนักงำนสลำกกินแบ่งรัฐบำล พ.ศ. ๒๕๑๗ และที่แก้ไขเพิ่มเติม
ฉบับท่ี ๒ พ.ศ. ๒๕๖๒ ได้กาหนดมาตรการปกป้องคุ้มครองเด็กและเยาวชนจากการพนันไว้ใน
มาตรา ๓๙/๑ ผู้ใดขายสลากกินแบ่งรัฐบาลในสถานศึกษา ต้องระวางโทษปรับไม่เกินหน่ึงหม่ืนบาท
และมาตรา ๓๙/๒ ผู้ใดขายสลากกินแบ่งรัฐบาลแก่บุคคลซ่ึงมีอายุต่ากว่ายี่สิบปีบริบูรณ์ ต้องระวาง
โทษปรับไมเ่ กนิ หนึง่ หมืน่ บาท

๒.๒.๓ พระรำชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ ได้กาหนดนิยามท่ีเก่ียวข้องในมาตรา ๓
ไดแ้ ก่ “เด็ก” หมายความว่า บุคคลซ่งึ มีอายตุ า่ กว่าสิบแปดปีบริบรู ณ์แต่ไม่รวมถงึ ผู้ทบ่ี รรลนุ ติ ภิ าวะด้วย
การสมรส “เด็กที่เส่ียงต่อการกระทาผิด” หมายความว่า เด็กที่ประพฤติตนไม่สมควร เด็กท่ีประกอบ
อาชีพหรือคบหาสมาคมกับบุคคลท่ีน่าจะชักนาไปในทางกระทาผิดกฎหมายหรือขัดต่อศีลธรรมอันดี
หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมหรือสถานที่อันอาจชักนาไปในทางเสียหาย ทั้งนี้ในมาตรา ๒๓ ระบุให้
ผู้ปกครองต้องให้การอุปการะเลี้ยงดูอบรมสั่งสอน พัฒนา และคุ้มครองสวัสดิภาพเด็กท่ีอยู่ในความ
ปกครองดูแลมิให้ตกอยูในภาวะอันน่าจะเกิดอันตรายแก่ร่างกายหรือจิตใจ มาตรา ๒๖ (๘) ระบุห้าม
มิให้ผู้ใดใช้หรือยินยอมให้เด็กเล่นการพนันไม่ว่าชนิดใด หรือเข้าไปในสถานที่เล่นการพนัน สถาน
คา้ ประเวณหี รอื สถานท่ที หี่ ้ามมใิ ห้เดก็ เข้า ไมว่ า่ เด็กจะยนิ ยอมหรอื ไมก่ ็ตาม

๒.๒.๔ พระรำชบัญญัติส่งเสริมกำรพัฒนำเด็กและเยำวชนแห่งชำติ พ.ศ. ๒๕๕๐ และ
ทแ่ี กไ้ ขเพมิ่ เติม ฉบบั ท่ี ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐ ไดก้ าหนดนิยามทีเ่ ก่ียวขอ้ งในมาตรา ๔ “เด็ก” หมายความว่า
บุคคลซ่ึงมีอายุต่ากว่าสิบแปดปีบริบูรณ์ “เยาวชน” หมายความว่า บุคคลซ่ึงมีอายุต้ังแต่สิบแปดปี
บริบูรณ์ถึงยี่สิบห้าปีบริบูรณ์ และกาหนดให้กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์
มีหน้าที่ในการพัฒนาเด็กและเยาวชน รวมท้ังแก้ไขปัญหาที่อาจมีผลกระทบในทางลบต่อเด็กและ
เยาวชน ตามมาตรา ๖ โดยมีแนวทางท่ีเกี่ยวข้องใน (๒) ให้สามารถดาเนินชีวิตได้อย่างปลอดภัย รจู้ ัก
เคารพสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่น รวมทั้งกฎหมาย กฎเกณฑ์ และกติกาในสังคม (๕) ให้มีสุขภาพ
พลานามัยสมบูรณ์แข็งแรง รจู้ ักการปอ้ งกันตนเองจากโรคภัยและส่ิงเสพติด และมาตรา ๑๐ ระบุ ให้มี
คณะกรรมการส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ มีอานาจหน้าที่ตามมาตรา ๑๑ ได้แก่
(๑) เสนอนโยบายและแผนพัฒนาเดก็ และเยาวชนแห่งชาตติ ่อคณะรฐั มนตรีเพอ่ื พจิ ารณาอนมุ ัติโดยต้อง
คานึงถึงพันธกรณีระหว่างประเทศท่ีประเทศไทยมีอยู่ด้วย (๒) เสนอแนวทางปรับปรุงกฎหมาย
ระเบียบ และข้อบังคับเก่ียวกับการส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนต่อคณะรัฐมนตรี (๓) กาหนด
ระเบียบและวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับการช่วยเหลือ ส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็กและ
เยาวชนแก่หน่วยงานของรัฐและเอกชนที่เก่ียวข้อง เพ่ือให้การช่วยเหลือทางวิชาการ การวิจัยและ
พัฒนา เงินอุดหนุน สิ่งอานวยความสะดวก หรือบรกิ ารตา่ ง ๆ อย่างทั่วถึง และเป็นธรรม (๔) ส่งเสริม
สนับสนุนให้มีการจัดสมัชชาการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติอย่างน้อยปีละคร้ัง เพ่ือวิเคราะห์
สถานการณ์ด้านเด็กและเยาวชน ทบทวนกลไกและกระบวนการทางานและพัฒนาองค์ความรู้ทักษะ
และทัศนคติในการพัฒนาเด็กและเยาวชนของประเทศ (๕) จัดการประเมนิ ผลการดาเนนิ งานและเสนอ
รายงานการส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนของประเทศต่อคณะรัฐมนตรีและรัฐสภาอย่างน้อย
ปีละครง้ั (๖) ปฏบิ ัติการอนื่ ตามทก่ี ฎหมายกาหนดหรือตามทคี่ ณะรัฐมนตรีมอบหมาย

๑๔

๒.๒.๕ พระรำชบัญญัติสุขภำพแห่งชำติ พ.ศ. ๒๕๕๐ ได้นิยามความหมายในมาตรา ๓
“สุขภาพ” หมายความว่า ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ท้ังทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสังคม
เช่ือมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุล และ “บริการสาธารณสุข” หมายความว่า บริการต่าง ๆ
อันเก่ียวกับการสร้างเสริมสุขภาพการป้องกันและควบคุมโรคและปัจจัยท่ีคุกคามสุขภาพ การตรวจ
วินิจฉัยและบาบัดสภาวะความเจ็บป่วย และการฟื้นฟู ทั้งนี้ในมาตรา ๕ ระบุว่า บุคคลมีสิทธิในการ
ดารงชีวติ ในสิ่งแวดล้อมและสภาพแวดลอมท่ีเอ้ือต่อสุขภาพ บคุ คลมหี น้าทร่ี ่วมกับหน่วยงานของรัฐใน
การดาเนินการให้เกิดสิ่งแวดล้อมและสภาพแวดล้อมตามวรรคหน่ึง และมาตรา ๖ วรรคสอง ระบุว่า
สุขภาพของเด็ก คนพิการ คนสูงอายุ คนด้อยโอกาสในสังคมและกลุ่มคนต่าง ๆ ที่มีความจาเพาะ
ในเรอ่ื งสุขภาพต้องได้รบั การสร้างเสริมและคุ้มครองอย่างสอดคล้องและเหมาะสมด้วย

๒.๒.๖ พระรำชบัญญัติว่ำด้วยกำรกระทำควำมผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐ และ
ท่แี ก้ไขเพิม่ เติม ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐

จากปัญหาเบือ้ งต้นในกรณที ่ีพระราชบัญญตั กิ ารพนนั พุทธศักราช ๒๔๗๘ นัน้ ไมม่ ีบทบัญญตั ิ
ในการควบคุมการพนันออนไลนโ์ ดยเฉพาะ ดังนน้ั หากต้องการระงบั หรอื ปดิ ก้ันเวบ็ ไซตท์ ี่เปิดใหม้ ีการ
พนันออนไลน์ก็จาเป็นต้องใช้กฎหมายใกล้เคียงในการดาเนินการซึ่งกฎหมายท่ีเก่ียวข้องกับการ
กระทาผิดทางคอมพิวเตอร์และพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทา ความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
พ.ศ. ๒๕๕๐ และที่แก้ไขเพม่ิ เตมิ ฉบบั ที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๖๐ ถือเปน็ กฎหมายเพียงฉบับเดียวในปจั จบุ นั ที่
ใหอ้ านาจแก่พนกั งานเจ้าหน้าท่ที เี่ กย่ี วขอ้ งในการปิดกน้ั เว็บไซต์ท่ีมขี อ้ มลู คอมพวิ เตอรไ์ มพ่ งึ ประสงคท์ ี่
มีผลบังคับใช้อยู่ในปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม การนาบทบัญญัติของพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทา
ความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ มาใช้อาจมีปัญหาได้เนื่องจากเป็นการใช้อานาจตามพระราชบัญญัติ
คนละฉบับกันซ่ึงตามปกติแล้วหากมีกฎหมายเฉพาะในกรณีใดก็จะใช้กฎหมายเฉพาะแก่กรณีนั้น
เท่าน้ัน และอาจมีปัญหาการตีความได้ ท้ังนี้ มาตราที่เก่ียวข้องคือ มาตรา ๒๐ ท่ีบัญญัติไว้ว่า
“ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีสามารถขอให้ศาลมีคาสั่งระงับการเผยแพรข่ ้อมูลอัน “มีลักษณะขัดต่อความ
สงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน” เท่าน้ัน ในการสืบสวนสอบสวนการทาผิดกฎหมาย
การพนันบนอินเทอร์เน็ต ทาโดยให้ตารวจท่ีมีความรู้และเชี่ยวชาญด้านอินเทอร์เน็ตเข้าไปท่องตาม
เว็บไซต์ต่าง ๆ เกี่ยวกับการเลน่ พนันออนไลน์ หากพบเหน็ การกระทาผิดก็จะดาเนนิ การทนั ทีโดยอาจ
ใช้วิธีการล่อซื้อ การขอข้อมูลจราจรทางอินเทอร์เน็ต เป็นตน้ จากน้ันจึงขอคาสั่งศาลในการส่ังบล็อก
เวบ็ ไซต์แต่ในกรณีที่การพนันออนไลน์ เปน็ เรื่องท่ีถกู กฎหมายของประเทศตน้ ทาง ผใู้ ห้บริการกจ็ ะไม่
สามารถดาเนินการได้ จึงบล็อกได้เฉพาะเว็บไซต์ปลายทางในประเทศไทยเท่านั้น อย่างไรก็ตาม
ในพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทาความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ ซึ่งเป็น
การปรับปรุงจากฉบับเดิมเม่ือปี ๒๕๕๐ ให้มีความก้าวหน้าและทันสมัยย่ิงข้ึน ได้มีบทบัญญัติที่
เกี่ยวข้องกับการพนันออนไลน์ โดยในบทบัญญัติมาตรา ๑๔ ท่ีระบุว่า ผู้ใดกระทาความผิดท่ีระบุไว้
ดังตอ่ ไปนี้ต้องระวางโทษจาคุกไม่เกนิ ห้าปหี รือปรบั ไมเ่ กนิ หน่ึงแสนบาท หรอื ทัง้ จาทง้ั ปรบั

(๑) โดยทจุ ริต หรอื โดยหลอกลวง นาเขา้ สูร่ ะบบคอมพวิ เตอร์ซง่ึ ขอ้ มลู คอมพวิ เตอรท์ ี่บดิ เบือน
หรือปลอมไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วน หรือข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะเกิด
ความเสียหายแกป่ ระชาชน อนั มใิ ชก่ ารกระทาความผดิ ฐานหมน่ิ ประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา

๑๕

(๒) นาเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะเกิด
ความเสียหายต่อการรักษาความม่ันคงปลอดภัยของประเทศ ความปลอดภัยสาธารณะ ความม่ันคง
ในทางเศรษฐกิจของประเทศ หรือโครงสร้างพ้ืนฐานอันเป็นประโยชน์สาธารณะของประเทศ หรือ
กอ่ ให้เกดิ ความต่ืนตระหนกแกป่ ระชาชน

(๓) นาเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซ่ึงข้อมูลคอมพิวเตอร์ใด ๆ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความ
มั่นคงแหง่ ราชอาณาจกั รหรอื ความผิดเก่ยี วกับการกอ่ การรา้ ยตามประมวลกฎหมายอาญา

(๔) นาเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซ่ึงข้อมูลคอมพิวเตอร์ใด ๆ ที่มีลักษณะอันลามก และ
ขอ้ มูลคอมพวิ เตอรน์ ั้นประชาชนทวั่ ไปอาจเขา้ ถงึ ได้

๒.๒.๗ พระรำชบัญญตั กิ ำรประกอบกจิ กำรกระจำยเสียงและกิจกำรโทรทัศน์ พ.ศ. ๒๕๕๑
มีวัตถุประสงค์สาคัญในการจัดระบบสื่อภาครัฐ ภาคเอกชน และส่ือชุมชนให้เกิดประโยชน์แก่
สาธารณะโดยแท้จริง จึงมีสาระท่ีเก่ียวข้องกับการกากับและส่งเสริมมาตรฐานทางวิชาชีพ ดังท่ี
ปรากฏในมาตรา ๓๒ ห้ามมิใหอ้ อกอากาศรายการทีม่ ีเน้อื หาสาระที่ก่อใหเ้ กดิ การล้มล้างการปกครอง
ในระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษตั รยิ ์ทรงเป็นประมขุ หรือท่มี ีผลกระทบตอ่ ความมั่นคงของรฐั
ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือมีการกระทาซึ่งเข้าลักษณะลามกอนาจาร
หรือมผี ลกระทบตอ่ การให้เกดิ ความเสื่อมทรามทางจติ ใจหรอื สุขภาพของประชาชนอย่างรา้ ยแรง และ
มาตรา ๓๕ ให้คณะกรรมการดาเนินการส่งเสริมการรวมกลุ่มของผู้รับใบอนุญาต ผู้ผลิตรายการและ
ผู้ประกอบวิชาชีพสื่อสารมวลชนท่ีเก่ียวกับกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ เป็นองค์กร
ในรูปแบบตา่ ง ๆ เพื่อทาหนา้ ทีจ่ ัดทามาตรฐานทางจรยิ ธรรมของการประกอบอาชีพหรือ วชิ าชีพและ
ควบคมุ การประกอบอาชพี หรอื วชิ าชพี กนั เองภายใต้มาตรฐานทางจรยิ ธรรม

๒.๒.๘ พระรำชบัญญัติป้องกันและปรำบปรำมกำรฟอกเงิน พ.ศ. ๒๕๔๒ ได้ระบุมูลฐาน
ความผดิ ในมาตรา ๓ (๙) ความผิดเก่ียวกับการพนันตามกฎหมายว่าด้วยการพนัน เฉพาะเอาความผิด
เกี่ยวกับการเป็นผู้จดั ให้มีการเล่นการพนันโดยไม่ได้รับอนุญาตโดยมีเงินในการกระทาความผดิ รวมกัน
มีมูลค่าต้ังแต่ห้าล้านบาทขึ้นไปหรือเป็นการจัดให้มีการเล่นการพนันทางสื่ออิเล็คทรอนิกส์ และ
ในมาตรา ๖ ระบวุ ่า ผู้ใดกระทาความผิดฐานการฟอกเงิน แม้จะกระทานอกราชอาณาจกั รผูน้ ้ันจะตอ้ ง
รบั โทษในราชอาณาจกั รตามท่กี าหนดไว้

๒.๒.๙ พระรำชบัญญัติกองทุนพัฒนำสื่อปลอดภัยและสร้ำงสรรค์ พ.ศ. ๒๕๕๘
มเี จตนารมณใ์ นการเป็นแหลง่ เงินทนุ เพื่อใช้ในการผลติ การพัฒนาและการเผยแพร่ส่ือท่ีมีคณุ ภาพ ทง้ั นี้
เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และพฤติกรรมที่ดีของเด็กและเยาวชน ส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีในครอบครัว
และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาสื่อ โดยตามมาตรา ๕ ไดก้ าหนดให้กองทุนเป็น
นิติบุคคลและมีวัตถุประสงค์ เพ่ือ (๑) รณรงค์ ส่งเสริม และสนับสนุนการพัฒนาส่ือปลอดภัยและ
สร้างสรรค์ (๒) สง่ เสริมให้มกี ารพัฒนาศักยภาพของผผู้ ลติ ส่ือปลอดภยั และสรา้ งสรรค์ (๓) ส่งเสริมและ
สนับสนนุ ให้ประชาชนโดยเฉพาะเดก็ เยาวชนและครอบครวั มที กั ษะในการรเู้ ท่าทนั สอื่ เฝ้าระวังส่อื ทไี่ ม่
ปลอดภัยและไม่สร้างสรรค์ และสามารถใช้ส่ือในการพัฒนาตนเองชุมชนและสังคม (๔) ส่งเสริมและ
สนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างกว้างขวาง เพ่ือให้เกิดการพัฒนาส่ือปลอดภัยและ
สร้างสรรค์ (๕) ส่งเสริมให้มีการศึกษาวิจัย อบรม พัฒนาองค์ความรู้และการสร้างนวัตกรรมด้านสื่อ

๑๖

ปลอดภัยและสร้างสรรค์ (๖) ส่งเสริมบุคคล องค์กรชุมชน องค์กรเอกชน องค์กรสาธารณประโยชน์
ส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานอ่ืนของรัฐ ที่ดาเนินกิจกรรมเกี่ยวกับส่ือให้มีการผลิตและ
พฒั นาสอ่ื ปลอดภัยและสร้างสรรค์ (๗) ดาเนินการและส่งเสรมิ ใหม้ สี ่ือปลอดภัยและสรา้ งสรรคท์ ี่ทุกคน
สามารถเขา้ ถึงและใชป้ ระโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งทวั่ ถงึ

๒.๒.๑๐ พระรำชบัญญัติกองทุนสนับสนุนกำรสร้ำงเสริมสุขภำพ พ.ศ. ๒๕๕๔ ได้กาหนด
นิยามความหมายในมาตรา ๓ “สร้างเสรมิ สุขภาพ” หมายความวา่ การใด ๆ ทม่ี ่งุ กระทาเพอ่ื สง่ เสริมให้
บุคคลมีสุขภาวะทางกาย จิต และสังคม โดยสนับสนุนพฤติกรรมของบุคคล สภาพสังคม และ
ส่ิงแวดล้อมที่จะนาไปสู่การมีร่างกายท่ีแข็งแรง สภาพจิตท่ีสมบูรณ์ อายุยืนยาว และคุณภาพชีวิตท่ีดี
โดยมีวัตถุประสงค์การจัดต้ังกองทุนตามมาตรา ๕ (๑) ส่งเสริมและสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
ในประชากรทุกวัยตามนโยบายสุขภาพแห่งชาติ (๒) สร้างความตระหนักเรื่องพฤติกรรมการเส่ียงจาก
การบริโภคสุรา ยาสูบ หรือสาร หรือสิ่งอ่ืนที่ทาลายสุขภาพ และสร้างความเช่ือในการสร้างเสริม
สุขภาพแก่ประชาชนทุกระดับ (๓) สนับสนุนการรณรงค์ให้ลดบริโภคสุรา ยาสูบ หรือสารหรอื สิ่งอื่นท่ี
ทาลายสุขภาพ ตลอดจนให้ประชาชนได้รับรู้ข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้อง (๔) ศึกษาวิจัยหรือสนับสนุนให้มี
การศึกษาวิจัย ฝึกอบรม หรือดาเนินการให้มีการประชุม เก่ียวกับการสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
(๕) พัฒนาความสามารถของชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพโดยชุมชน หรือองค์กรเอกชน องค์กร
สาธารณประโยชน์ ส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานอ่ืนของรัฐ (๖) สนับสนุนการรณรงค์สร้าง
เสริมสุขภาพผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ในลักษณะที่เป็นสื่อเพ่ือให้ประชาชนสร้างเสริมสุขภาพให้แข็งแรง
ใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ ป็นประโยชน์และลดบรโิ ภคสุรา ยาสบู หรือสารหรอื ส่งิ อ่ืนทท่ี าลายสขุ ภาพ

๑๗

บทที่ ๓
การพิจารณาศกึ ษาของคณะกรรมาธกิ าร

๓.๑ สถานการณ์ปัญหาการพนันออนไลน์ ปัจจัยเส่ียงที่ก่อให้เกิดการติดพนัน ปัญหาและ
ผลกระทบของการเลน่ พนนั ออนไลน์

3.1.1 สถำนกำรณ์ปัญหำกำรพนันออนไลน์ ศูนย์ศึกษาปัญหาการพนันร่วมกับศูนย์วิจัย
เพ่อื การพฒั นาสังคมและธุรกิจ๙ ได้ศึกษาสถานการณ์ พฤติกรรม และผลกระทบการพนันในประเทศ
ไทย ประจาปี 2562 โดยเก็บข้อมูลกับประชาชนทั่วไปที่มีอายุ 15 ปีข้ึนไป ในพ้ืนที่ 77 จังหวัด
ระหว่างเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคม 2562 รวม 44,050 ตัวอย่าง พบว่า คนไทยร้อยละ
76.3 หรือประมาณ 40.69 ล้านคน เคยเล่นพนัน และคนไทยประมาณครึ่งหน่ึงเริ่มเล่นพนัน
คร้ังแรกเม่ืออายุไม่เกิน 20 ปี อายุต่าสุดของการเร่ิมเล่นพนันครั้งแรกอยู่ที่ 7 ปี คนเร่ิมต้นเล่นการ
พนันตอนอายมุ ากเรม่ิ ตน้ เล่นพนันครั้งแรกตอนอายุ 62 ปี สองประเภทการพนันท่ชี ักจงู ใจคนเริม่ เลน่
พนันคร้ังแรกมากที่สุดคือ สลากกินแบ่งรัฐบาลและหวยใต้ดิน ถัดมาคือ พนันไพ่ ไฮโล พนันฟุตบอล
น้าเต้าปูปลา ไก่ชน และอื่น ๆ ในส่วนของการเล่นพนันผ่านช่องทางออนไลน์ พบว่าคนไทยร้อยละ
7.4 หรือประมาณ 3.19 ลา้ นคน ระบุวา่ เคยเลน่ พนนั ผา่ นช่องทางออนไลน์

ในปี 2562 คนไทยเล่นการพนันร้อยละ 57 หรือประมาณ 30.42 ล้านคน และ
เม่ือเปรียบเทียบกับผลสารวจในปี 2560 พบวา่ เพิ่มขึ้นประมาณ 1.49 ล้านคน ในจานวนนี้เป็นผู้ที่
เล่นพนันคร้ังแรกในช่วง 12 เดือนท่ีผ่านมา หรือเรียกว่า “นักพนันหน้าใหม่” 7 แสนกว่าคน
แม้พบว่านักพนันส่วนใหญ่มีอายุอยู่ในช่วงวัยทางาน แต่ก็น่ากังวลใจที่มีเด็กอายุ 15-18 ปี เล่นการ
พนันประมาณ 7.33 แสนคน หรือคิดเป็นร้อยละ 20.9 ของกลุ่มเด็ก โดยมีวงเงินพนันหมุนเวียน
รวมประมาณ 10,200 ล้านบาท และเยาวชนอายุ 19-25 ปี เล่นการพนันประมาณ 3.05 ลา้ นคน
หรือคิดเป็นร้อยละ 46.3 ของกลุ่มเยาวชน โดยมีวงเงินพนันหมุนเวียนรวมประมาณ 58,878
ล้านบาท ขณะที่กลุ่มผู้สูงวัยอายุ 60 ปีข้ึนไป เล่นการพนันประมาณ 3.35 ล้านคน หรือคิดเป็น
ร้อยละ 42.2 ของกลุ่มผ้สู งู วัย โดยมวี งเงนิ พนันหมนุ เวยี นรวมประมาณ 57,131 ล้านบาท

การพนันยอดนยิ ม 5 อันดบั แรกยงั คงเปน็ เชน่ เดยี วกบั ผลสารวจท่ีผ่านมา ได้แก่ สลากกนิ แบง่
รัฐบาล หวยใต้ดิน ไพ่ พนันทายผลฟุตบอล และไฮโล/โปป่ัน/น้าเต้าปูปลา แต่เมื่อดูจากวงเงิน
ท่ีหมนุ เวยี นในตลาดพนนั กลับพบว่า พนันทายผลฟตุ บอลมาเป็นอนั ดบั 1 มีวงเงินพนนั หมนุ เวยี นมาก
ถึง 160,542 ล้านบาท ตามมาด้วยหวยใต้ดิน 153,158 ล้านบาท และสลากกินแบ่งรัฐบาล
150,486 ล้านบาท เมื่อพิจารณาพฤติกรรมของกลุ่มท่ีเล่นพนันสลากกินแบ่งรัฐบาล พบว่า กลุ่มท่ี
เลน่ ทกุ งวดหรอื เกอื บทุกงวดมสี ัดส่วนมากถงึ ร้อยละ 68.4 เพ่ิมขึ้นมากเมื่อเปรยี บเทียบกบั ผลสารวจ
ปี 2560 ท่ีมีอยู่ร้อยละ 39.4 แน่นอนว่าจานวนเงินซื้อสลากเฉล่ียต่องวดก็เพิ่มขึ้นชัดเจน จากเดิม
ในปี 2560 คนกลุม่ ใหญส่ ดุ ซือ้ สลากไม่เกิน 100 บาทต่องวด ในปี 2562 คนกลมุ่ ใหญส่ ดุ ซ้ือสลาก

๙ รายงานการศึกษาสถานการณ์ พฤตกิ รรม และผลกระทบการพนนั ในประเทศไทย ประจาปี 2562,อา้ งแล้ว.

๑๘

201-500 บาทต่องวด ย่ิงกว่านั้น คนเล่นท้ังสลากกินแบ่งรัฐบาลและหวยใต้ดินควบคู่กันมีมากถึง
13.05 ลา้ นคน และผลสารวจทกุ ครง้ั พบว่าตลาดพนันท้งั สองประเภทขยายตวั เพม่ิ ขึ้นต่อเนอื่ ง ท้งั ใน
แงจ่ านวนผู้เลน่ และวงเงินพนนั

ขณะทกี่ ารพนนั ออนไลนซ์ ง่ึ ถอื เปน็ ช่องทางใหมข่ องนักพนัน พบว่าในรอบ 12 เดือนมีคนไทย
ที่อายุ 15 ปีขึ้นไปจานวนไม่น้อยคือ 8.259 แสนคนที่เล่นพนันออนไลน์ โดยกลุ่มดังกล่าวเป็น
นักพนันหน้าใหม่ประมาณ 9.198 หมื่นคน วงเงินหมุนเวียน 2.015 หมื่นล้านบาท ประเภทของ
การพนนั ออนไลน์ทค่ี นไทยเลน่ มากทส่ี ดุ อันดับแรกคือ บาคาร่า ป๊อกเด้ง อยู่ทร่ี อ้ ยละ 45.2 ถดั มาคือ
เกมไพ่ชนิดอื่นๆ สล๊อตแมชชีนหรือตู้เกม พนันทายผลกีฬา หวยต่าง ๆ และอนื่ ๆ โดยมีการพนันสกิน
หรืออีสปอร์ตที่ร้อยละ 5.9 อยู่ด้วย เหตุผลสาคัญท่ีเล่นพนันออนไลน์ พบว่าส่วนใหญ่ร้อยละ 93.7
ระบุสะดวก ง่าย เล่นได้ทุกท่ี ทุกเวลา รองลงมาคือ ฝาก-ถอนเงินจากระบบได้อย่างรวดเร็ว ร้อยละ
39.3 นอกจากน้ี ยงั มาจากเพ่อื นชวน และคดิ วา่ ปกปิดเปน็ ความลับ/ ม่ันใจวา่ จะไม่ถูกจบั ได้ คิดเป็น
รอ้ ยละ 33.7 และ 33.1 ตามลาดับ สาหรับอุปกรณ์ท่ใี ชเ้ ล่น พบวา่ ส่วนใหญ่รอ้ ยละ 97.1 เล่นผ่าน
มือถือ โดยมีตวั อย่างที่เล่นผ่านคอมพวิ เตอร์ PC / โน๊ตบ๊คุ หรอื แลป็ ทอ็ ป และแทบ็ เลต็ เพียงเล็กน้อย
คดิ เปน็ ร้อยละ 6.3 และ 4.2 ตามลาดบั

ผลสารวจยังพบปัจจัยสนับสนุนอีกหลายประการในการเล่นพนัน เช่น การสร้างช่องทางการเล่น
พนันแบบออนไลน์ ทาให้สามารถเข้าถึงการเล่นพนันได้ง่ายข้ึน โดยผลการสารวจคร้ังน้ีพบว่า
มคี นไทยที่อายุ 15 ปีข้ึนไปท่ีเคยเล่นพนันผ่านช่องทางออนไลนส์ ูงถงึ ประมาณ 3.19 ล้านคน นอกจากน้ี
ยังพบว่าการพนันบางประเภทที่ต้องใช้ข้อมูล ข่าวสาร ประกอบการพิจารณา เช่น กรณีพนันทายผล
ฟุตบอล แม้จะเปน็ สิ่งที่ผิดกฎหมาย แต่สังคมยังขาดมาตรการควบคมุ ที่เหมาะสม โดยเราสามารถพบเห็น
ถงึ กลุ่มท่ที าธรุ กิจสนับสนนุ การพนันประเภทนใี้ นรูปแบบต่าง ๆ ได้ท่วั ไปหลากหลายช่องทาง ไม่ว่าจะเป็น
การวิเคราะห์และวิจารณ์ทีมที่ควรแทงพนัน และอัตราต่อรอง ฯลฯ โดยหากพิจารณาในกลุ่มท่ีเล่นพนัน
ทายผลฟุตบอลจะพบว่ามีถึงร้อยละ 90.6 ที่ใช้ข้อมูลต่าง ๆ ประกอบการเล่นพนัน ซึ่งข้อมูลเหล่านี้
กส็ ามารถหาได้ตามชอ่ งทางสาธารณะทวั่ ไปเชน่ เว็บไซต์ หนังสือพิมพก์ ฬี า ฯลฯ

3.1.2 ปจั จัยเสย่ี งทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ กำรตดิ พนนั ๑๐ เกิดจากหลายสาเหตุ ไดแ้ ก่
๑. อายุน้อย ทาให้ถูกชักจูงหรือล่อลวงให้เข้าไปสู่วงจรการพนันได้ง่ายกว่า เน่ืองจากเด็กมี
สติปัญญา วุฒิภาวะ ประสบการณ์และความยังยั้งช่ังใจน้อยกว่าผู้ใหญ่ โดยเฉพาะการพนันออนไลน์
ทเ่ี ด็กสามารถเข้าไปใชบ้ ริการไดง้ ่ายข้ึน รวมทง้ั การติดตามดแู ลของผู้ปกครองจะทาได้ยากกวา่
๒. เพศชาย พบว่าเพศชายมีความเส่ียงต่อการติดพนันมากกว่าเพศหญิงอย่างมาก ทั้งนี้
อาจเปน็ เพราะบุคลกิ ลักษณะความคดิ ของเพศชายมักชอบการแขง่ ขันทา้ ทาย มีความเสีย่ งกลา้ ไดก้ ล้า
เสยี มากกว่าผ้หู ญิง

๑๐ ผศ.พญ.สุพร อภินันทเวช์, เยาวชนกับการพนันในมุมมองของจิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น , โครงการจัดการความรู้เพื่อ

ขับเคล่ือนสงั คมปลอดพนัน มลู นธิ สิ ดศรี-สฤษด์วิ งศ,์ บริษัท เอมี่ เอ็นเตอร์ไพรส์ จากดั ,กรุงเทพฯ : 255๕.

๑๙

๓. พันธุกรรม จากการศึกษา พบว่า หากเด็กหรือเยาวชนคนใด มียีนที่เสี่ยงต่อการติดพนัน
ซ่ึงได้รับตกทอดมาจากบรรพบุรุษ เด็กอาจมีโอกาสติดพนันได้มากกว่า หรืออาจกล่าวได้ว่า
การส่งผ่านทางพันธุกรรมของบิดามารดาหรือบรรพบุรุษสู่เด็ก มีผลทาให้เด็กเล่นหรือติดพนันได้
หากบดิ ามารดาเปน็ ผ้ตู ดิ การพนนั เพราะลูกจะมีโอกาสที่จะได้รับยีนติดพนันและจะชอบเลน่ การพนนั
หรือติดการพนันได้ด้วยตนเองหรืออาจถูกกระตุ้นด้วยสิ่งแวดล้อมท่ีทาให้ติดการพนั นได้ง่ายกว่าเด็ก
คนอ่นื ท่ีไมม่ ียีนติดพนัน

๔. อิทธิพลจากครอบครัว รวมท้ังเพื่อน จะเห็นได้ว่า การมีสมาชิกในครอบครัว ได้แก่ ปู่ย่า
ตายาย บิดามารดา ญาติพี่น้อง รวมทั้งเพ่ือน เล่นการพนันย่อมมีผลต่อการเล่นพนันและติดพนันใน
ที่สดุ สาหรบั เด็กและเยาวชนทีอ่ ยใู่ นครอบครัวนน้ั และคนที่มีอิทธิพลต่อการตดิ พนันมากท่ีสุดของเด็ก
คือบิดาหรือมารดา เนื่องจากบิดาหรือมารดา คือผู้ที่มีอิทธิพลและเป็นแบบอย่างในการดาเนินชีวิต
ของเด็กมากทส่ี ุด ดังนั้น เด็กท่ีเลน่ การพนันเกิดจากความรสู้ ึกว่าการพนันเป็นเรื่องปกติเนือ่ งจากเห็น
จนเคยชินหรือเคยเล่นกับคนอื่นในครอบครัวหรือไปอยู่ในสถานท่ีเล่นพร้อมบิดามารดา นอกจาก
ครอบครัวแล้ว เพ่ือน ก็ถือเป็นปัจจัยสาคัญที่มีอิทธิพลต่อความคิดของเด็กและเยาวชน ดังนั้น
หากเดก็ ไปอยู่ในกลมุ่ เพ่ือนทเ่ี ลน่ การพนนั ก็อาจนาไปสู่การติดพนันในท่สี ุด

๕. การติดสารเสพติดและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จากการศึกษา พบว่า ผู้ติดสารเสพติด
ประมาณ 1 ใน 4 ตดิ การพนันและผ้ทู ่ีติดการพนนั จานวนครง่ึ หน่ึงที่ติดสารเสพติด ดังน้ัน จะเห็นว่า
วงจรการติดของท้ังสองโรคมีความสัมพันธ์กันและคล้ายคลึงกัน กล่าวคือมีความเกี่ยวโยงกับสมอง
ลกั ษณะบุคคล ความเส่ียง และสิ่งแวดล้อมท่ีเอื้อให้มีการติด ดังน้ัน เด็กและเยาวชนท่ีใช้หรือติดสาร
เสพตดิ จึงจัดเปน็ กลุ่มเสีย่ งตอ่ การเลน่ หรอื ตดิ พนนั เชน่ กัน

๖. บุคลิกภาพใจร้อน วู่วาม หุนหันพลันแล่น ลักษณะบุคลิกภาพท่ีควบคุมอารมณ์ไม่ค่อยได้
ใจร้อน หุนหันพลันแล่น และมีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ง่าย เป็นลักษณะเด่นของบุคลิกภาพ
ผิดปกติประเภทบี (cluster B personality disorders) ซึ่งเป็นโรคหน่ึงในโรคทางจิตเวช ซึ่งจาก
การศกึ ษาพบว่า คนทต่ี ดิ การพนันมักมีบุคลิกภาพผิดปกตปิ ระเภทนี้มากกว่าคนทไี่ ม่ติดการพนันซ่ึงจะ
มีการตัดสินใจแกไ้ ขปญั หาอยา่ งไมค่ ่อยเหมาะสม ไมค่ านึงถงึ ผลทจ่ี ะตามมาในแง่รา้ ยหรอื แง่ลบ ซง่ึ พบ
ได้ในผตู้ ดิ การพนนั ทเ่ี วลาเลน่ การพนนั ก็ไม่คดิ ว่าจะเลน่ แพ้ ประกอบกบั มคี วามคิดเขา้ ขา้ งตนเองเสมอ
ว่าการเล่นครัง้ นี้ตอ้ งชนะและได้เงิน

๗. เศรษฐานะยากจน เดิมผู้ที่มีฐานะยากจนอาจจะไม่มีโอกาสเข้าไปเล่นการพนันในสถานที่
ให้เล่นการพนันใหญ่ ๆ หรูหราในต่างประเทศ ซึ่งต้องมีค่าใช้จ่ายมาก แต่แหล่งพนันในเมืองไทยเป็น
บอ่ นเลก็ ๆ ท่แี อบเปดิ บรกิ ารซุกซ่อนอยูต่ ามชมุ ชนแออดั หรือแหลง่ บันเทงิ ยา่ นเศรษฐกจิ ทีม่ ีคนอพยพ
จากต่างเมอื งเข้าไปอยู่อาศยั เพื่อทามาหากินอยู่ไม่น้อย ทาให้การพนันเกดิ ขนึ้ ไดง้ า่ ย ๆ และอย่ใู กลช้ ิด
กับชุมชนท่ีอยู่อาศัย นอกจากนี้ ระบบพนันออนไลน์ได้รับความนิยมมากข้ึน ทาให้ทุกคนสามารถ
เขา้ ถึงได้งา่ ยข้นึ

๒๐

3.1.3 ปัญหำของกำรเล่นพนันออนไลน์๑๑
การพนันออนไลน์เป็นเกมพนันประเภทหน่ึงที่สร้างปัญหาในหลายมิติซึ่งพอที่จะสรุปปัญหา
ทีเ่ กดิ ไดด้ ังนี้
1. การพนันออนไลน์มีแนวโน้มที่จะทาให้ติดการพนันมากกว่าการพนันประเภทอื่น ๆ
เนื่องจากมีหลายปัจจัยที่ส่งผลให้ผู้เล่นพนันออนไลน์มีความเส่ียงที่จะติดการพนันสูงกว่าผู้เล่นเกม
พนันประเภทอ่ืน ๆ ไม่ว่าจะเป็นความสะดวกในการเข้าถึงกิจกรรมการเล่นพนันออนไลน์ ซึ่งผู้เล่น
พนันสามารถเล่นพนันออนไลน์ได้ทกุ ท่ี ทกุ เวลาท่ี สามารถสอ่ื สารผ่านทางอนิ เทอร์เน็ต เกิดความเป็น
ส่วนตัวซ่ึงมีแนวโน้มท่ีจะทาให้ผู้เล่นรู้สึกผ่อนคลายในขณะท่ีเล่นพนนั จึงเกิดความต่อเนอ่ื งในการเล่น
พนัน เช่น ผู้เล่นไม่ต้องเสียเวลาเดินทางไปยังแหล่งพนัน หรือผู้เล่นไม่ตอ้ งเสียเวลาในการแลกเงินสด
เพ่ือวางเดิมพันในแต่ละเกม ความสามารถในการปิดบังคุณลักษณะของผู้เล่นพนัน กล่าวคือ ผู้เล่น
พนนั ทางอินเทอร์เนต็ สามารถปิดบังลักษณะเฉพาะของตนได้ เชน่ เพศ อายุ เปน็ ตน้ กล่าวอีกนัยหนึ่ง
ปัจจัยเหล่าน้ีคือ ตัวกระตุ้นให้เกิดความถ่ีในการเล่นพนัน ดังน้ัน ผู้ท่ีนิยมเล่นการพนันออนไลน์
มแี นวโน้มทจี่ ะติดการพนนั สูงกวา่ ผ้ทู ี่นิยมเล่นการพนนั ประเภทอืน่
2. การพนนั ออนไลน์มแี นวโน้มท่ีจะกระตนุ้ ให้เกิดความอยากเล่นพนันประเภทอ่ืน ๆ ตามมา
ซ่ึงจะเห็นจากในหลายเว็บไซต์รับแทงพนันมักเปิดโอกาสให้ผู้ที่เร่ิมเล่นพนันหรือผู้ที่สนใจในการเล่น
พนันได้ทดลองเล่นพนัน (practice mode) โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายในการวางเงินเดิมพัน ซึ่งโดย
สว่ นใหญ่มีดว้ ยกัน 2 รปู แบบ คือ หน่ึง หากผทู้ ่ีทดลองเล่นพนนั ยอมให้ขอ้ มูลส่วนตัวเพื่อให้บริษัทรับ
แทงพนันออนไลนส์ ามารถติดตอ่ กบั ผู้ทดลองเล่นพนันจะไดเ้ งินรางวัลตง้ั ต้น (free prize) ซ่ึงสามารถ
ใช้วางเดิมพันได้จริง และผู้ทดลองเล่นก็จะได้เงินรางวัลจริงหากได้พนัน และ สอง หากผู้ทดลองเล่น
พนันไม่ให้ข้อมูลส่วนตัวกับบริษัทรับแทงพนันออนไลน์ ผู้ทดลองเล่นพนันจะได้เพียงวงเงินที่เป็น
เครดติ เพอ่ื ใชใ้ นการวางเดิมพัน โดยผทู้ ดลองเลน่ พนันจะไม่ได้เงนิ รางวลั จริงในกรณที ่ไี ดพ้ นนั จงึ กล่าว
ได้ว่าการเสนอโอกาสให้ทดลองเล่นพนันผ่านทางเว็บไซต์รับแทงพนันโดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการ
วางเงินเดิมพันของบริษัทรบั แทงพนนั ออนไลน์ เปน็ อกี หนงึ่ ปัจจัยที่กระตุ้นให้ผูท้ ี่ไดท้ ดลองเล่นพนนั ให้
ความสนใจมากข้ึนในการวางเงินเดิมพันเล่นพนันจริงทั้งกับเกมพนันทางอินเทอร์เน็ต และเกมพนัน
ประเภทอ่นื ๆ ทีไ่ มต่ ้องเล่นพนันผ่านทางอนิ เทอรเ์ น็ตอยา่ งเชน่ บ่อนการพนัน เปน็ ตน้
3. เกิดการสะสมหนี้พนันค่อนข้างรวดเร็ว เนื่องจากการเล่นพนันเกมพนันออนไลน์ ผู้เล่น
ไม่ได้สัมผัสเงินสดหรือสิ่งที่ใช้แทนเงินสด เพื่อเป็นสื่อกลางในการวางเดิมพนั หรือใช้จา่ ยเพ่ือเล่นพนัน
ดงั นั้น ผูเ้ ล่นพนันออนไลน์สว่ นมากมักไมค่ ่อยตระหนักถงึ จานวนเงินพนันที่ต้องจา่ ยในกรณีทีเ่ สยี พนัน
อาจกล่าวได้ว่าเกมพนันออนไลน์เป็นประเภทเกมพนันที่ผู้เล่นพนันมักไม่สามารถหรือกระทาได้ยาก
ในการควบคุมคา่ ใช้จ่ายในการเลน่ พนัน ซ่ึงส่งผลให้การสะสมหน้ีพนันท่เี กิดจากเกมพนันออนไลน์นั้น
เกดิ ขึ้นคอ่ นขา้ งรวดเรว็ กวา่ การสะสมของหนพ้ี นนั ท่ีเกดิ จากการเลน่ พนันประเภทอืน่

๑๑ นางสาวมทั ยา ศรีพนา, บทความวิชาการ เรื่อง แนวทางการบรหิ ารจดั การการพนนั ออนไลน(์ Management Guideline
for Online Gambling), สานักงานเลขาธกิ ารวฒุ สิ ภา, กรุงเทพฯ : 2556.

๒๑

4. กระบวนการให้บริการพนนั ไม่โปรง่ ใส เกมพนันออนไลนน์ ั้นแตกต่างจากเกมพนันประเภท
อืน่ ๆ ทมี่ ีสถานที่ทีช่ ัดเจนในการให้บริการพนนั อย่างบอ่ นการพนนั สนามแข่งมา้ ฯลฯ งานวิจยั หลาย
เล่มยนื ยนั ว่า หลายเวบ็ ไซตท์ ใ่ี ห้บริการรับแทงพนันนน้ั ฉอ้ โกงผเู้ ล่นพนนั ในหลากหลายรูปแบบไมว่ ่าจะ
เป็นการไม่จ่ายเงินรางวัลให้กับผู้เล่นท่ีได้พนัน การฉ้อโกงเงินเดิมพันที่ผู้เล่นโอนเข้าไปในบัญชีพนัน
เพ่อื วางเดิมพนั เป็นต้น ซ่งึ ปัญหาเหล่าน้ียากทจ่ี ะแกไ้ ขและเจ้าหน้าที่รฐั เองก็มอี านาจจากดั ในการเอา
ผิดผูใ้ ห้บริการพนันออนไลนท์ ่ีก่อปญั หาฉอ้ โกง ทงั้ นี้ เพราะบรษิ ทั ที่ใหบ้ รกิ ารเว็บไซต์รบั แทงพนนั โดย
สว่ นใหญ่มกั จะตั้งอยู่นอกอาณาเขตทีผ่ ู้เลน่ พนนั อาศยั อยู่ ดังนนั้ จึงเกนิ ขอบเขตของอานาจหนา้ ทขี่ อง
เจา้ หนา้ ที่รัฐในการเอาผิดผู้ให้บริการเวบ็ ไซต์พนนั ท่ฉี อ้ โกงได้

5. แหล่งชุมนุมของคนฉ้อฉล ในธุรกิจเกมพนันออนไลน์นั้น ไม่เพียงแต่ฝ่ายผู้ให้บริการพนัน
เท่านั้นท่ีสามารถฉ้อโกงได้ ในทางกลับกันฝ่ายผู้เล่นพนันก็สามารถหากลวิธีในการคดโกงได้เช่นกัน
โดยการพยายามโจรกรรมหรือการเจาะฐานข้อมูลทางคอมพิวเตอร์ (hack) นอกจากน้ี ยังมีกลวิธีใน
การคดโกงระหว่างผู้เล่นพนันออนไลน์ด้วยกันเองอีกด้วย ซ่ึงมักเกิดข้ึนในเกมพนันไพ่โป๊กเกอร์
ออนไลน์ กล่าวคือ ผู้เล่นพนันออนไลน์จานวนหน่ึงจะรวมตัวกันเพื่อฉ้อโกงผู้เล่นพนันออนไลน์
รายอื่น ๆ ที่เล่นพนันในโต๊ะพนันเดียวกัน โดยแสร้งว่าผู้เล่นพนันออนไลน์แต่ละคนนั้นไม่รู้จักกัน
ซึ่งก็ยากแก่การตรวจสอบข้อเท็จจรงิ ทั้งนี้เพราะผู้เล่นพนันออนไลน์แต่ละรายน้ันใช้บริการพนันผ่าน
เครื่องคอมพวิ เตอร์กนั คนละเครื่อง เป็นตน้

6. แหล่งชุมนุมของผู้ถูกห้ามเล่นพนัน เกมพนันออนไลน์ก็เหมือนเกมพนันประเภทอื่นทั่วไป
ทีต่ ้องถกู ควบคมุ ให้ไมส่ ามารถบรกิ ารพนันได้ในทกุ กลุ่มบคุ คลในสังคม หากแตส่ ามารถใหบ้ ริการพนัน
ไดเ้ ฉพาะกล่มุ บคุ คลทก่ี ฎหมายเห็นสมควร เช่น กลุม่ บคุ คลทมี่ ีอายเุ กินกว่าทก่ี ฎหมายกาหนด ซึ่งโดย
สว่ นใหญ่ประเทศที่อนุญาตให้การเล่นพนันเป็นกิจกรรมท่ีถกู กฎหมาย มกั จะกาหนดอายุของบคุ คลที่
สามารถเข้าสู่กจิ กรรมการพนันได้ต้องมีอายุ ต้ังแต่ 18 ปีข้ึนไป ปัญหาเรื่องของการเล่นพนันในกลุ่ม
บุคคลท่ีอายุต่ากว่า 18 ปี โดยเฉพาะเล่นเกมพนันออนไลน์นั้นเกิดขึ้นในหลายประเทศ อาทิ ในปี
ค.ศ. 2006 ร้อยละ 50 ของนักเรียนมัธยมศึกษาและนักศึกษาทางตอนเหนือของประเทศ
สหรัฐอเมริกายอมรับว่าเคยเล่นพนันออนไลน์โดยเล่นพนันผ่านในส่วนท่ีให้ทดลองเล่น (free play)
ในขณะท่ีการสารวจในปีเดยี วกันซึ่งมกี ลุ่มตัวอยา่ งคือ นักเรียนมัธยมศกึ ษาในประเทศแคนาดา พบว่า
ร้อยละ 6 ของนักเรียนท่ีมีอายุระหว่าง 15-17 ปีในรัฐโนวาสโกเชียมีประสบการณ์ในการเล่นเกม
พนันไพ่โป๊กเกอร์ออนไลน์ และร้อยละ 9 ของนักเรียนในรัฐควิเบกเคยเล่นเกมพนันออนไลน์ ใน
ประเทศอังกฤษ มีการสารวจในปี ค.ศ. 2004 พบว่า เยาวชนท่มี ีอายุ 16 ปแี ละมบี ัตรเดบติ (debit
card) สามารถวางเดิมพันผ่านเว็บไซต์รับแทงพนันได้ถึง 30 เว็บไซต์ จาก 37 เว็บไซต์ ท่ีถูกสุ่มเป็น
ตัวอย่าง (คิดเป็นร้อยละ 81) และการสารวจทั่วทั้งทวีปยุโรปในปีค.ศ. 2002 พบว่า ร้อยละ 17
ของผู้เล่นพนันออนไลน์ มีอายุ 17 ปีหรือต่ากว่า จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่า การป้องกันไม่ให้
เยาวชนท่ีมีอายตุ ่ากว่าเกณฑ์ท่ีกฎหมายกาหนดเล่นพนันออนไลน์น้ันกระทาไดล้ าบากอย่างยิ่ง ปัจจัย
สาคัญประการหน่งึ ท่ีทาให้เยาวชนทมี่ ีอายไุ มถ่ ึงเกณฑ์ท่ีกฎหมายอนุญาตใหเ้ ลน่ พนนั สามารถเลน่ พนนั
ออนไลนไ์ ด้คือ การทเ่ี ยาวชนเหลา่ นส้ี ามารถถอื บตั รเครดิตหรอื บตั รเดบิตไดอ้ ยา่ งถูกต้องตามกฎหมาย

๒๒

และเสน้ ทางในการเขา้ สู่วงจรพนันออนไลน์ของเยาวชนเหล่านม้ี ักเร่ิมต้นทกี่ ารทดลองเล่น ซง่ึ เว็บไซต์
รับแทงพนนั ส่วนใหญ่จะจดั เตรียมไว้เพ่ือดงึ ดูดนกั พนันหน้าใหม่

7. ขาดซ่ึงมาตรฐานในการควบคุมการเล่นพนัน ในประเทศที่อนุญาตให้ธรุ กิจพนันเป็นธุรกิจ
ท่ีถูกกฎหมาย ผู้ประกอบการธุรกิจพนันในประเทศนั้น ๆ จะต้องมีมาตรการท่ีมีมาตรฐานในการ
ควบคมุ ผเู้ ลน่ พนัน เชน่ ผู้เล่นพนนั จะต้องแสดงตนว่ามสี ิทธิท่ีจะเขา้ สู่กิจกรรมการพนันได้ถูกต้องตาม
กฎหมายก่อนการเล่นพนัน รวมท้ังมีการจากัดวงเงินพนัน อย่างไรก็ดี เกมพนันออนไลน์เว็บไซต์รับ
แทงพนันส่วนใหญ่จะมีมาตรการควบคุมผู้เล่นพนันท่ีหละหลวมและง่ายต่อการละเมิด เช่น
มีเพียงคาเตือนบนหน้าเว็บไซต์ว่าผู้มีสิทธิเล่นพนันได้จะต้องมีอายุเกินกว่า 18 ปี คาเตือนเก่ียวกับ
โทษของการตดิ พนนั และการใหผ้ ูเ้ ล่นพนันแต่ละรายสามารถกาหนดวงเงนิ ข้ันสงู สุดในการโอนเงนิ เข้า
บัญชีพนันของตนในแต่ละคร้งั เปน็ ต้น

3.1.๔ ผลกระทบของกำรเลน่ พนันออนไลน์ ขอ้ มูลจากการสารวจ พบว่าการเล่นพนนั ส่งผล
กระทบตอ่ ตัวผ้เู ล่นทง้ั ทางเศรษฐกิจ สงั คม และสุขภาพ รายละเอียดดังน้ี

๑. ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ โดยปัญ หาที่พบมากที่สุดคือ ทาให้ขาดเงินใช้จ่าย
ในชีวิตประจาวัน และผลจากการเล่นพนันก่อให้เกิดหนี้สิน และนามาซ่ึงการมีปากเสียงทะเลาะกับ
คนในครอบครัว ซึ่งกลุ่มผู้ที่ได้รับผลกระทบต่าง ๆ ส่วนใหญ่คือร้อยละ 88.3 จะแก้ไขปัญหาโดย
ลาพังไม่ปรึกษาใคร ส่วนด้านหน้ีสิน พบว่ามีคนไทยอายุ 15 ปีท่ีเล่นพนันในรอบ 12 เดือนท่ีผ่าน
มาถึง 1.068 ล้านคนทีม่ ีหน้ีสนิ จากการพนนั ซึ่งวงเงนิ โดยรวมอยทู่ ี่ประมาณ 1.147 หมื่นล้านบาท
เฉลี่ยต่อหัว ประมาณ 1 หม่ืนบาทเศษ ที่น่าสนใจคือคนกลุ่มน้ีส่วนใหญ่ถึงร้อยละ 82.9 ระบุว่าจะ
ยงั คงเลน่ พนันตอ่ ไป

๒. ผลกระทบทางสังคม ที่เห็นอย่างเดน่ ชัดคือ พฤติกรรมการเสพติดพนัน โดยผลการสารวจ
คร้ังน้ี พบว่า มีคนไทยอายุ 15 ปีที่เล่นพนันในรอบ 12 เดือนที่ผา่ นมาถึงประมาณ 5.230 ล้านคน
ท่ียอมรับว่าตนเองติดพนนั ซ่งึ เพิ่มขนึ้ จากการสารวจครัง้ ที่ผา่ นมา (ในปี 2560) ถงึ 5.669 แสนคน
และท่ีน่าสนใจคือ ในจานวนนี้เป็นนกั พนนั ที่อยใู่ นช่วงวยั เด็กและเยาวชนถึงประมาณ 4 แสนคนเศษ
นอกจากนี้ ยังก่อให้เกิดความเสียหายในด้านหนา้ ท่ีการงานหรอื การเรียน และอาจนาไปสู่การกระทา
ผิดกฎหมายและกอ่ อาชญากรรม เชน่ การทาร้ายรา่ งกายผู้อื่น การลกั ขโมย จี้ ปลน้ เพื่อให้ได้เงินมาใช้
เลน่ พนัน เป็นตน้

๓. ผลกระทบด้านสุขภาพ ๑๒ แบง่ เปน็
๓.๑ ผลกระทบทางกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ ส่งผลกระทบต่อสมอง เน่ืองจากการพนัน
มีสว่ นเปล่ียนแปลงสมองไดเ้ ช่นเดยี วกบั ยาเสพตดิ และขดั ขวางการพัฒนาสมองและทกั ษะชวี ติ ของเด็ก
และเยาวชนอย่างถาวร ดังนั้น หากวัยรุ่นหมกมุ่นหรือติดการพนันจะส่งผลให้สมองส่วนหน้าไม่เพิ่ม
เน้ือสมองสว่ นหน้า (Prefrontal Cortex) และจะไม่พฒั นาอย่างถาวรและยังอาจถูกคดั ทิ้งเพราะไมไ่ ด้
ใช้งาน ส่งผลต่อระบบคิดและพฤติกรรมที่จะติดตัวไปตลอดชีวิต ทาให้ความสามารถในการตัดสินใจ

๑๒ รศ.พญ. สุพร อภนิ นั ทเวช,ระบบให้ความชว่ ยเหลอื ผไู้ ดร้ ับผลกระทบจากการพนนั จากความรสู้ กู่ ารสรา้ งรูปธรรม, บรษิ ทั
สหมติ รพรนิ ตัง้ แอนดพ์ ับลชิ ชิ่ง จากัด, กรงุ เทพฯ : 2558.

๒๓

ลดลง เสี่ยงต่อโรคจิตเวชและโรคติดสารเสพติดเพิ่มขึ้น และหากสมองส่วนหน้าทางานบกพร่อง
ยอ่ มจะสง่ ผลให้ใชเ้ งนิ มือเตบิ ตลอดจนเส่ียงตอ่ การมีพฤติกรรมลักขโมย ฉอ้ ฉล และคอรปั ชัน่

๓.๒ ผลกระทบทางจิตใจ จะเก่ียวโยงกับการแสดงอารมณ์หงดุ หงิด วิตกกังวล หรือก้าวร้าว
ไม่สบายใจต่อคนใกล้ชิด มีความรู้สึกไม่มีคุณค่าในตนเอง เพราะพฤติกรรมของตนที่น่ารังเกียจ และ
เปน็ ทีเ่ ดือดรอ้ นจนไมม่ ใี ครตอ้ งการ เส่ยี งต่อการเปน็ โรคซมึ เศรา้ หรือคดิ ฆ่าตัวตายเพื่อหนีปัญหา

ทั้งนี้ จะเห็นได้วา่ ปัญหาการติดพนนั สง่ ผลกระทบอยา่ งกว้างขวางต่อทั้งตัวผู้เล่นพนัน หรือ
ผูใ้ กล้ชิด ได้แก่ ครอบครัว เพ่อื นฝูง และมกั ไม่ได้รับการแก้ไขหรอื ช่วยเหลอื อยา่ งถกู วธิ ี เนอื่ งจากผตู้ ิด
พนันมักไม่แสวงหาการแก้ไขหรือความช่วยเหลือเพราะคิดว่าไม่เป็นปัญหา ส่วนผู้ใกล้ชิดก็อาจขาด
ความเข้าใจเรอื่ งการช่วยเหลือผตู้ ิดการพนัน จึงยงั คงให้การสนบั สนุนโดยไมไ่ ด้ตง้ั ใจในเรื่องการใหเ้ งิน
หรือแนะนาวธิ ีการทท่ี าให้ผู้ตดิ พนันยงั คงวนเวยี นอยู่ในวงการพนันอยูต่ ่อไป

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบัน มีการศึกษาวิธีการช่วยเหลือผู้ติดพนันอย่างหลากหลาย เน่ืองจาก
สาเหตุการติดพนันไม่ได้มาจากสาเหตุใดสาเหตุหน่ึง แต่เป็นสาเหตุร่วมจากหลายๆ ส่วนรอบตัว
ผู้ติดพนันจึงต้องมีการหาวิธีการรักษาตามสาเหตุของการเกิด เป็นลักษณะสหสาขาวิชาชีพ ได้แก่
1. การใช้ยา 2. การปรับเปลี่ยนความคิด 3. การควบคุมพฤติกรรมและอารมณ์ตนเอง 4. การ
ควบคมุ ดว้ ยกฎหมายบังคับรกั ษา 5. การทาจติ บาบัด

ดังนั้น ประเทศไทยควรหันกลับมาพิจารณาว่าขณะน้ีการปล่อยให้ธุรกิจการพนันเติบโตและ
ขยายอย่างรวดเร็วโดยขาดความรับผิดชอบต่อสังคมนั้น ควรมีหน่วยงานใดเข้ามากากับดูแลเพ่ือให้
เกิดความรับผิดชอบท่ีเหมาะสมต่อประชาชนและสังคม หรือควรจัดให้เป็นวาระสาคัญของ
ประเทศชาติในการป้องกันเด็กและเยาวชนให้ห่างไกลจากกิจกรรมการพนันและสร้างค่านิยมที่
เหมาะสมเกี่ยวกับพฤตกิ รรมการเล่นพนันของคนในสงั คมไทย

๓.๒ แนวทางการจัดการปญั หาและแนวทางการดาเนนิ งานของหน่วยงานท่ีเกยี่ วขอ้ ง

ข้อเสนอแนะข้อหน่ึงจากผลการสารวจข้างต้น คือการทบทวนถึงบทบาทและแนวทาง
การบูรณาการความร่วมมือในการทางานของภาคส่วนต่าง ๆ ให้เป็นรูปธรรมมากข้ีน เน่ืองจาก
ในปจั จุบัน พบว่ามีหนว่ ยงานในหลายภาคสว่ นท่ที างานดา้ นการรณรงค์ รวมถงึ ใหค้ วามช่วยเหลอื ผทู้ ีม่ ี
ปัญหาด้านการพนนั ดังนั้น การทบทวนบทบาทดงั กลา่ วจะทาใหเ้ หน็ ความชัดเจนว่าในปัจจบุ นั มใี คร
ทาอะไรเพื่อแก้ปัญหาพนันบ้าง มีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใด ต้องการการสนับสนุนอะไร ทั้งน้ี
เพอื่ ลดรูปแบบการทางานในลักษณะท่ซี ้าซ้อน และให้การดาเนินงานของแต่ละหน่วยงานทเี่ ก่ยี วข้อง
เป็นไปในทิศทางเดียวกนั

ในการดาเนนิ งานป้องกันและจัดการปญั หาการพนันออนไลนน์ ้ัน เม่ือได้ทบทวนตามกฎหมายที่มี
อยใู่ นปัจจบุ นั พบวา่ มกี ฎหมายทรี่ ะบุถงึ อานาจในการจัดการการพนนั ออนไลน์ ใน 5 ประเด็น ๑๓ ดังนี้

๑๓ ศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะการลดปัญหาจากการพนัน (ICGP) รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ ข้อเสนอเชิงนโยบาย

เพื่อป้องกันเด็กและเยาวชนจากการพนันออนไลน์มาตรการจัดการทางการเงินและมาตรการอ่ืน ๆ ,กรุงเทพมหานคร :
2556.

๒๔

3.2.1 การกาหนดมาตรการคุ้มครองเด็กและเยาวชนไม่ให้เกี่ยวข้องกับการพนัน ซ่ึงมีการ
ระบุ ถึงการห้ามเด็กและเยาวชน อายุต่ากว่า 20 ปี เล่นการพนันตามพระราชบัญญัติการพนัน
พุทธศกั ราช 2478 ไดก้ าหนดการคมุ้ ครองเดก็ ทีอ่ ายุตา่ กวา่ 18 ปีไมใ่ หเ้ ล่นการพนัน และเข้าถึงพนื้ ท่ี
ทีจ่ ัดให้มีการพนันตามพระราชบญั ญัติการคุ้มครองเดก็ พ.ศ. 2546

3.2.2 มาตรการเกี่ยวกับผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต ได้แก่ มาตรการการกากับดูแลผู้ได้รับ
ใบอนุญาต ให้บริการโครงข่ายอินเตอร์เน็ต ให้ดูแลผู้ใช้บริการเครือข่ายอินเตอร์เน็ตไปใช้โดยมิชอบ
ทาลายศีลธรรมอันดีของประชาชน ตามพระราชบญั ญัติองค์กรจัดสรรคลื่นความถี่ และกากับกิจการ
วิทยกุ ระจายเสียง วทิ ยุ โทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2543 และพระราชบัญญตั ิประกอบ
กจิ การโทรคมนาคม พ.ศ. 2544

3.2.3 การห้ามโฆษณาประชาสัมพันธ์ เชิญชวนคนเล่นพนัน ตามพระราชบัญญัติการพนัน
พุทธศักราช 2478 และการกากับดูแลมิให้มีการออกรายการท่ีมีเน้ือหาสาระที่ก่อให้เกิดการความ
สงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือมีผลกระทบต่อการให้เกิดความเส่ือมทรามทาง
จิตใจหรือสุขภาพของประชาชนอย่างร้ายแรงตามพระราชบัญญัติการประกอบกิจการกระจายเสียง
และกิจการโทรทศั น์ พ.ศ. 2551 และการกากบั ดแู ลการเผยแพรส่ ่ิงพิมพ์ท่ขี ัดตอ่ ความสงบเรยี บรอ้ ย
และศีลธรรมอนั ดีของประชาชน ตามพระราชบัญญตั ิจดแจ้งการพมิ พ์ พ.ศ. 2550

3.2.4 การปราบปรามการจัดให้มีกิจกรรมการพนันท่ีผิดกฎหมาย และการพนนั ออนไลน์ซึ่ง
เป็นภารกิจของสานักงานตารวจแห่งชาติ และในปัจจุบัน กองบังคับการปราบปรามการกระทา
ความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ปอท.) ถือเป็นอีกหน่วยงานหน่ึงท่ีได้มีการดาเนินการ
ตดิ ตามจับกุมการพนันออนไลน์

3.2.5 การยึดหรืออายัดทรัพย์สินท่ีเกี่ยวกับการพนันผิดกฎหมาย สานักงานป้องกันและ
ปราบปรามการฟอกเงินมีอานาจหน้าที่ดาเนนิ การกบั เจ้ามือพนันออนไลน์ตามพระราชบัญญัติปอ้ งกัน
และปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542 แตม่ ขี อ้ ตดิ ขดั ในทางกฎหมายและการสบื สวนสอบสวนเพอ่ื
ยึดหรืออายัดทรพั ยส์ ินทีเ่ กีย่ วกบั การพนนั ผิดกฎหมาย

๓.๓ ปญั หาและอุปสรรค

จากข้อมูลที่ได้รับจากการจัดเสวนาโต๊ะกลม เร่ือง “กลไกการจัดการการพนันออนไลน์”
ของคณะกรรมาธิการการพฒั นาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผูส้ งู อายุ คนพกิ าร และผ้ดู ้อยโอกาส
วุฒิสภา เมื่อวันศุกร์ท่ี ๒ ตุลาคม ๒๕๖๓ ณ ห้องประชุม หมายเลข ๒๗๐๒ ชั้น ๒๗ อาคารสุขประพฤติ
ถนนประชาช่ืน กรุงเทพมหานคร ประกอบกับการศึกษาข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง อาทิ กฎหมาย
เอกสารวิชาการ รายงานการวิจัย และบทความวิชาการ สามารถสรุปปัญหาและอุปสรรคในการ
ดาเนินงาน ไดห้ ลายประการ ดังน้ี

๓.๓.๑ ปัญหาการขาดเจ้าภาพหลักท่ีรับผิดชอบ และปัญหาการประสานงานระหว่าง
หน่วยงานท่ีมีภารกิจในการดาเนินการในเรื่องการพนันออนไลน์ พบว่าหน่วยงานหลักท่ีมีหน้าท่ี
รับผิดชอบตามพระราชบัญญัติการพนัน พุทธศักราช 2478 คือ กระทรวงมหาดไทยในฐานะ
หน่วยงานรักษาการตามกฎหมาย ยังมิได้ทางานเชิงรุกเพ่ือประสานงานกับหน่วยงานอ่ืนในการ
ป้องกัน หรอื แกไ้ ขปญั หาผลกระทบจากธุรกิจพนันผิดกฎหมาย รวมถึงกรณีพนันออนไลน์

๒๕

๓.๓.๒ ปัญหาเก่ียวกับเนื้อหาของกฎหมายที่ล้าสมัย เนื่องจากพระราชบัญญัติการพนัน
พุทธศักราช 2478 มีเน้ือหาและบทลงโทษที่ไม่สอดคล้องกับสถานการณ์การพนันในปัจจุบัน เช่น
ปัญหาการปรับใช้ฐานความผิดกับบทลงโทษท่ีเหมาะสมระหว่างผู้จัดให้เล่น และผู้เล่น บทลงโทษ
ที่ล้าสมัย อัตราการลงโทษท่ีต่ามาก จึงไม่เหมาะสมกับสภาพปัญหาในปัจจุบัน อีกท้ังไม่มีบทบัญญัติ
ทีค่ ้มุ ครองเดก็ และเยาวชนจากการเลน่ พนันที่เขม้ งวดเปน็ การเฉพาะ

3.๓.๓ ปัญหาในการบังคับใช้กฎหมาย การไม่มีกลไกและมาตรการที่ชัดเจนในการเฝ้าระวัง
และตรวจสอบการพนันท่ีผิดกฎหมาย ประกอบกับการขาดการประสานงานของหน่วยงานรัฐท่ี
รบั ผิดชอบกับหน่วยงานและองค์กรอ่ืน โดยเฉพาะการทางานกบั ภาคประชาชน และแมว้ ่ากฎหมายที่
ใช้ในการควบคุมการพนันจะครอบคลุมถึงรูปแบบการพนันบางประเภท แต่ในการควบคุม
ปราบปราม หรือดาเนินการทางกฎหมายท่ีเก่ียวข้องกับการบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการพนันยังไม่
สามารถดาเนนิ การได้อยา่ งเต็มท่ี เน่ืองจากปญั หาเชิงเทคนิคคอมพวิ เตอร์ และมาตรการทจี่ ะนามาใช้
กบั การพนนั ออนไลน์ยงั ไม่ชัดเจน

๓.๓.๔ ปัญหาการตีความและการปรับใช้พระราชบัญญัตวิ ่าด้วยการกระทาความผิดเกี่ยวกับ
คอมพวิ เตอร์ พ.ศ. 2550 และกฎหมายอ่ืน ๆ ทีเ่ กย่ี วข้อง แมว้ ่าจะมีกฎหมายทีเ่ กี่ยวข้องกับการพนัน
ออนไลน์ แต่ยังมีความสับสนถึงขอบเขตอานาจหน้าที่ในการปฏิบัติ เพื่อป้องกันและปราบปรามการ
พนนั ออนไลน์อยู่

๓.๓.๕ ด้วยเทคโนโลยีที่มีการพัฒนามากขึ้นทาให้การปราบปรามกระทาได้ยากย่ิงขึ้น
โดยเฉพาะการเปิดเว็บไซต์ให้มีการเล่นการพนันแล้วเปิดช่องทางในการเข้าเล่นผ่านแอพพลิเคชั่น
ต่าง ๆ ทง้ั LINE และ Facebook จึงทาใหย้ ากต่อการจบั กุมผู้กระทาความผิด

๒๖

๒๗

บทท่ี ๔
บทสรปุ และข้อเสนอแนะของคณะกรรมำธกิ ำร

จากสถานการณ์ปัญหาและผลกระทบท่ีเกิดจากการพนันออนไลน์ดังท่ีกล่าวมาแล้วข้างต้น
ตอ้ งยอมรับว่าการพนันออนไลน์เป็นการพนันรูปแบบใหม่ท่ีกาลังแพร่ขยายไปทว่ั สังคมไทย และหาก
หน่วยงานที่มีภารกิจในการควบคุมดูแลและจัดการปัญหาที่เกิดจากการพนันออนไลน์ ไม่สามารถ
ควบคุมการพนันออนไลน์ได้จะยิง่ สง่ ผลกระทบต่อประเทศไทยท้ังในระยะสน้ั และระยะยาว จึงจาเป็น
ท่ีภาครัฐและหน่วยงานที่เก่ียวข้องต้องร่วมกันหามาตรการแก้ไขและป้องกันมิให้การพนันออนไลน์
ขยายวงกวา้ งเขา้ สู่สงั คมไทยได้

คณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคม และกิจการเด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ และ
ผู้ด้อยโอกาส วุฒิสภา ได้ตระหนักถึงความจาเป็นเร่งด่วนในการแก้ไขปัญหาท่ีเกิดจากการพนัน
ออนไลน์ จึงได้พิจารณาศึกษาสถานการณ์ปัญหา ผลกระทบ แนวทางและกลไก รูปแบบ
องค์ประกอบ ตลอดจนภารกิจและบทบาทขององค์กรหลักที่ดูแลจัดการปัญหาการพนันออนไลน์
รวมทั้งการผลักดันให้มีกฎหมายเพ่ือกากับดูแลและเป็นกรอบในการป้องกันและคุ้มครองเด็กและ
เยาวชนให้พ้นจากอันตรายที่อาจเกิดจากการพนันออนไลน์ ดังน้ัน เพื่อนาไปสู่แนวทางในการแก้ไข
ปัญหาดังกล่าวอย่างยั่งยืน อีกทั้งเพ่ือคุ้มครองให้ประชาชน โดยเฉพาะเด็กและเยาวชนจากการพนัน
ออนไลน์ดงั กล่าว คณะกรรมำธกิ ำรจึงได้จัดทำขอ้ เสนอเชิงนโยบำยเพ่ือลดผลกระทบจำกกำรพนัน
ออนไลน์ในเด็กและเยำวชนเพื่อใช้เป็นกรอบในกำรปฏิบัติงำนของหน่วยงำนท่ีเกี่ยวข้อง โดย
แบ่งเป็น ๕ ด้ำน ซ่ึงประกอบด้วย

๑. การผลักดันประเด็นการรเู้ ทา่ ทันพนันออนไลน์เป็นวาระสาคญั เร่งดว่ น
๒. การสร้างและพัฒนาใหเ้ กดิ กลไกในกากบั ของรัฐเพื่อทาหนา้ ที่บรู ณาการ ความรว่ มมือใน
การดาเนินงาน
๓. การสร้างองคค์ วามรู้ จัดการความรู้ และเผยแพร่
๔. ส่งเสริมบทบาทและระดมความร่วมมือของทุกภาคส่วนในการป้องกัน ลดผลกระทบ
ใหค้ าปรึกษา และบาบัดเยยี วยา
๕. การสนบั สนุนให้เกิดเครอื ขา่ ยเฝา้ ระวัง และส่งเสริมการบังคับใช้กฎหมาย

ทง้ั นี้ ข้อเสนอเชิงนโยบายดงั กล่าว มรี ายละเอียดดงั น้ี

๑. กำรผลักดันประเด็นกำรรู้เท่ำทันพนันออนไลน์เป็นวำระสำคัญเร่งด่วน โดยมีกลยุทธ์
ในการดาเนินงาน ดงั น้ี

๑.๑ กำรผลกั ดันเชงิ นโยบำย
๑.๑.๑ จดั ทาเครือ่ งมอื สอื่ สารเชงิ นโยบาย เชน่ การแถลงการณ์นโยบาย เอกสารสรุปข้อเสนอ
เชงิ นโยบาย (Policy Brief) เพ่ือสอ่ื สารความเข้าใจกบั ผกู้ าหนดนโยบายทกุ ระดบั

๒๘

๑.๑.๒ แสวงหาและสร้างความเข้าใจกับเครือข่ายเชิงนโยบายท่ีมีศักยภาพ (Policy
Influencer) เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจและเป็นกาลังสาคัญในการผลักดันประเด็นการรู้เท่าทันจาก
การพนนั ออนไลน์

๑.๑.๓ สนบั สนุนใหป้ ระเดน็ การรู้เทา่ ทันการพนนั ออนไลนไ์ ด้รับการบรรจใุ นท่ีประชุมสมัชชา
ระดบั ชาติหรือการประชุมคณะกรรมการระดบั ชาตทิ เี่ กย่ี วข้อง

๑.๒ กำรส่อื สำรสำธำรณะ
๑.๒.๑ วางแผนการสื่อสารสาธารณะให้มีข้อความหลัก (Key Message) ไปในทิศทาง
เดยี วกันและมแี ผนจดุ กระแสสงั คมครงั้ ใหญ่ (Big Bang) ในทกุ ชอ่ งทาง
๑.๒.๒ ผลติ และเผยแพร่ส่อื รณรงคเ์ ชงิ รุก ผ่านชอ่ งทางสอ่ื หลกั และสื่อออนไลน์
๑.๒.๓ สนับสนุนการผลิตและเผยแพร่ภาพยนตร์และละครท่ีสอดแทรกเนื้อหาสาระและ
ขอ้ คิดเกี่ยวกับผลกระทบจากการพนนั และการพนันออนไลน์
๑.๒.๔ จัดกิจกรรมรณรงค์สร้างกระแสในโอกาสสาคัญ หรือ ในช่วงท่ีมีความเส่ียงที่เด็กและ
เยาวชนจะได้รับผลกระทบจากการพนันออนไลน์ เช่น การแข่งฟุตบอลโลก การแข่งขันฟุตบอล
แห่งชาติยโุ รป เป็นต้น
๑.๒.๕ ประสานความร่วมมือกับดารานักแสดง และเน็ตไอดอลท่ีมีอิทธิพลทางความคิดต่อ
เดก็ เยาวชน เพื่อรณรงคป์ ้องกนั ยุติการพนัน
๑.๒.๖ ส่งเสริมการสรา้ งแรงจงู ใจแก่ผูท้ ่ีมอี ิทธิพลทางความคิดตอ่ เด็กและเยาวชนเพือ่ เปน็ ทูต
ส่อื สารสาธารณะรณรงคป์ ้องกันยุตกิ ารพนันออนไลน์ โดยการใหร้ างวลั
๒. กำรสร้ำงและพัฒนำให้เกิดกลไกในกำกับของรัฐเพื่อทำหน้ำท่ีบูรณำกำร ควำมรว่ มมือ
ในกำรดำเนินงำน โดยมีกลยทุ ธ์ในการดาเนนิ งาน ดงั น้ี
๒.๑ กำรผลกั ดันใหเ้ กิดกลไกในกำกับของรัฐ
๒.๑.๑ ผลักดันให้เกิดคณะกรรมการ หรือคณะอนุกรรมการ หรือ คณะทางานทีเ่ กี่ยวข้องกับ
การป้องกนั และลดผลกระทบเดก็ และเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์
๒.๑.๒ ผลกั ดันเปน็ ระเบียบวาระพิจารณาของกรรมาธิการสามญั ประจาสภาผู้แทนราษฎร
๒.๒ กำรศกึ ษำควำมเป็นไปไดแ้ ละผลกั ดนั ใหเ้ กดิ กองทนุ หรอื ระบบจัดสรรงบประมำณเพ่ือ
ปอ้ งกนั และลดผลกระทบเดก็ และเยำวชนจำกกำรพนนั ออนไลน์
๒.๒.๑ แสวงหาแหล่งงบประมาณภายนอกเพ่ือสนับสนุนกิจกรรมป้องกันและลดผลกระทบ
เด็กและเยาวชนจากการพนนั ออนไลน์
๒.๒.๒ ศึกษาความเป็นไปได้ (Feasibility Study) ในการจัดสรรงบประมาณและรายได้อื่น
เพ่อื ป้องกันและลดผลกระทบเดก็ และเยาวชนจากการพนันออนไลน์ท่ีเพยี งพอและตอ่ เนื่องในรูปแบบ
ต่าง ๆ
๒.๒.๓ ผลกั ดันให้เกิดการจัดสรรงบประมาณเพ่ือสนับสนุนการปอ้ งกันและลดผลกระทบเด็ก
และเยาวชนจากการพนันออนไลนร์ ะยะยาว