E-Book คำสมาส สนธิ

ส ะ เ อ๋ ย ย ย

สมาส

ส น เ อ๋ ย ย ย

ส น ธิ

1

สมาสสะเอ๋ยย...
คำสมาส คือ..?
คำที่มาจากภาษา บาลี หรือ สันสกฤต เท่านั้ น
จำนวน 2 คำ ขึ้นไป นำมาสร้างเข้าเป็นคำเดียวกันให้เกิดเป็นคำใหม่

หลักสังเกตคำสมาส

คำมูล คำมูล

บาลี บาลี คณบดี คำมูลนี้ต้องมี
คณะ บดี รากศัพท์จาก

บาลี สันสกฤต บาลีและสันสกฤต
รัฐ มนตรี
เท่านั้ นนะคะน้อง ๆ

รัฐมนตรี

2

สมาสสะเอ๋ยย...
คำสมาส คือ..?

คำที่มาจากภาษา บาลี หรือ สันสกฤต เท่านั้ น
จำนวน 2 คำ ขึ้นไป นำมาสร้างเข้าเป็นคำเดียวกันให้เกิดเป็นคำใหม่

หลักสังเกตคำสมาส

สันสกฤต สันสกฤต มัธยมศึกษา

มัธยม ศึกษา

สันสกฤต บาลี มาตรฐาน
ทุนทรัพย์
มาตร ฐาน

ไม่ใช่บาลี บาลี
สันสกฤษ สันสกฤษ

ทุน ทรัพย์
(คำไทยแท้)
ไม่ใช่บาลี ผลไม้
บาลี สันสกฤษ
สันสกฤษ
ไม้
ผล (คำไทยแท้)

3

สมาสสะเอ๋ยย...
ตัวอย่างคำสมาส..?

อิทธิพล มาฆบูชา มัจจุราช วิทยฐานะ
วรรณกรรม สัมมาอาชีพ หัตถศึกษา ยุทธวิธี




หลักสังเกตคำสมาส

พยางค์ สระอะ บาลี วีรชน
สุดท้าย สระอา สันสกฤต อิสรภาพ
คำหน้า เจดียสถาน
สระอา ชน ทิพยเตร
คงคา สระอะ ภาพ
การันต์ สถาน
อิสระ การันต์ เนตร
เจดีย์
ทิพย์

4

สมาสสะเอ๋ยย...
ตัวอย่างคำสมาส..?

จีรกาล บุปผชาติ ประถมศึกษา ราชทัณฑ์
มหาราช ฉันทลักษณ์ พุทธธรรม วรรณคดี

หลักสังเกตคำสมาส

พยางค์ สระอะ บาลี
สระอา สันสกฤต
สุดท้าย
คำหน้า ชน
ภาพ
คงคา สระอา วีรชน
อิสระ สระอะ อิสรภาพ

บาลี ศาตร์ ภูมิศาสตร์
สันสกฤต กรรม ศิลปกรรม
ภาพ
ภูมิ ภัย สุขภาพ
ศิลป์
สุข ศาสตร์

กรรม

ภาพ

5

สมาสสะเอ๋ยย...
ตัวอย่างคำสมาส..?
ธุรกิจ กิจกรรม กรรมกร ขัณฑสีมา
คหกรรม เอกภพ กาฬทวีป สุนทรพจน์

การอ่านคำสมาส

คำสมาสจะอ่านเสียงสระเนื่องกัน ถึงแม้จะไม่มีรูปสระ

อุบัติเหตุ อุ-บัด-ติ-เหด

เ ท พ บุ ต ร เทบ-พะ-บุด

การแปลความหมาย

การแปลความหมายจะแปลจากคำหลังไปยังคำหน้า ความหมายหลัก
หรือที่เรียกว่า "คำตั้งอยู่หลัง คำขยายอยู่หน้า"

คำ คำ คำหลัก/ คำ
สมาส ขยาย คำตั้ง แปล

นายกสมาคม นายก สมาคม นายมของ
วีรบุรุษ บุรุษ สมาคม
วีร
ชายที่ได้รับ
ยกย่องว่ากล้า

หาญ

6

สนเอ๋ยย... สนธิ
ตัวอย่างคำสระสนธิ..?
หิมาลัย ชลาลัย วโรกาส ภุชงค์
นเรศวร มเหสี ประชาธิปไตย ราชาธิราช

หลักสังเกตคำสนธิ

1. เกิดจากคำมูลตั้งแต่ 2 คำขึ้นไป

คำมูล คำมูล

2. ต้องเป็นคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเท่านั้น

บาลี บาลี
สันสกฤต สันสกฤต

3. มีการเชื่อมคำโดยเปลี่ยนแปลงสระ คำมูลนี้ต้องมี
พยัญชนะ หรือนิคหิต ของคำเดิม รากศัพท์จาก

4. มักเรียงคำหลักไว้หลังคำขยาย ดังนั้นในการ บาลีและสันสกฤต
แปลความหมายจะแปลจากหลังไปหน้า
เท่านั้ นนะคะน้อง ๆ

คำสมาส คำขยาย คำหลัก/ คำแปล
คำตั้ง

7

สนเอ๋ยย... สนธิ
ตัวอย่างคำสระสนธิ..?
หิมาลัย ชลาลัย วโรกาส ภุชงค์
นเรศวร มเหสี ประชาธิปไตย ราชาธิราช

ชนิดคำสนธิ

สระสนธิ

คือการนำคำบาลีสันสกฤตมาสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วย สระ มีหลักดังนี้

พยางค์ สระอะ สระ คำสนธิ
สุดท้าย สระอา พยางค์หน้า
คำหน้า คงคาลัย
สระอา คำท้าย หิมาลัย
คงคา สระอะ
หิมะ อาลัย
อาลัย

8

สนเอ๋ยย... สนธิ
ตัวอย่างคำสระสนธิ..?
หิมาลัย ชลาลัย วโรกาส ภุชงค์
นเรศวร มเหสี ประชาธิปไตย ราชาธิราช

ชนิดคำสนธิ

สระสนธิ

คือการนำคำบาลีสันสกฤตมาสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วย สระ มีหลักดังนี้

พยางค์ สระอิ สระเอ คำสนธิ

สุดท้าย พยางค์หน้า
คำหน้า คำสุดท้าย

ราม อิศวร สาระเอ ราเมศวร
สาระเอ ปรมินทร์
ปรม อินทร์
กรี+อินทร์ เป็น กรินทร์
ยกเว้น ภูมิ+อินทร์ เป็น ภูมินทร์ โกสี+อินทร์ เป็น โกสินทร์
มุนิ+อินทร์ เป็น มุนินทร์

9

สนเอ๋ยย... สนธิ
ตัวอย่างคำสระสนธิ..?

ชโลธร ราชูปถัมภ์ คุณูปการ ราโชบาย
ธันวาคม จักขวาพาธ สินธวานนท์ อัธยาศัย

ชนิดคำสนธิ

สระสนธิ

คือการนำคำบาลีสันสกฤตมาสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วย สระ มีหลักดังนี้

พยางค์ สระอุ สระอู คำสนธิ
สระโอ
สุดท้าย พยางค์หน้า ราชูปโภค
คำหน้า คำสุดท้าย นโยบาย

ราช อุปโภค สาระอู

นย อุบาย สาระโอ

ยกเว้น มัคคุ+อุเทศก์ เป็น มัคคุเทศก์

10

สนเอ๋ยย... สนธิ
ตัวอย่างคำสระสนธิ..?

ชโลธร ราชูปถัมภ์ คุณูปการ ราโชบาย
ธันวาคม จักขวาพาธ สินธวานนท์ อัธยาศัย

ชนิดคำสนธิ

สระสนธิ

คือการนำคำบาลีสันสกฤตมาสนธิกับคำที่ขึ้นต้นด้วย สระ มีหลักดังนี้

สระ อิ อี ย คำบาลี คำสนธิ
พยางค์สุดท้าย ว สันสกฤต
รตย
คำหน้า อารมณ์ รตยารมณ์
สระ อุ อู
พยางค์สุดท้าย
คำหน้า

รติ

ยกเว้น หัตถี+อาจารย์ เป็น หัตถาจารย์ ศักดิ+อานุภาพ เป็น ศักดานุภาพ

11

สนเอ๋ยย... สนธิ
ตัวอย่างคำพยัญชนะสนธิ..?

มโนธรรม มโนมัย รโหฐาน ศิโรเวฐน์
นิรคุณ นิรโทศ ทุรพิษ ทุรชน

ชนิดคำสนธิ

พยัญชนะสนธิ

คือคำภาษาบาลี สันสกฤตที่นำมาสนธิกับพยัญชนะ มีหลักดังนี้

ส โ คำบาลี คำสนธิ
พยางค์
สุดท้าย
สันสกฤต
คำหน้า
มโน ธรรม มโนธรรม
มนัส

คำขึ้นต้นด้วย ส คำบาลี คำสนธิ
ทุส แล
ะ นิส ร สันสกฤต

คำหน้า ทุร กันดาร ทุรกันดาน

ทุส นิร เทศ นิรเทศ
นิส

12

สนเอ๋ยย... สนธิ
ตัวอย่างคำนฤคหิตสนธิ..?

สังเกต สังขาร สัญชาติ สัญญา
สัณฐิติ สันโดษ สมภพ สังวร

ชนิดคำสนธิ

นฤคหิตสนธิ

คือคำบาลีสันสกฤตที่นำมาสนธิกับนฤคหิต มีหลักดังนี้

เปลี่ยน ๐ ง คำบาลี คำสนธิ
วรรค กะ ญ สันสกฤต
วรรค จะ ณ
วรรค ฏะ น
วรรค ตะ ม
วรรค ปะ ง
เศษวรรค

วรรค กะ สัง กร สังกร
สัญ จร สัญจร
สํ สัณ ฐาน สัณฐาน
สัน ดาน สันดาน
วรรค จะ

สํ

วรรค ฏะ

สํ

วรรค ตะ

สํ

13

เ ค ล็ ด ไ ม่ ลั บ

จำง่าย

สมาสชน
สนธิเชื่อม

จัดทำโดย
นางสาวณัชภัทร คำมูล
รหัสนักศึกษา 613080915-2