งานสำรวจฐานทรัพยากรท้องถิ่น

งานสำรวจฐานทรพั ยากรท้องถ่นิ

(ชอ่ื หมูบ่ ้าน ชุมชน แขวง) บา้ นปา่ ปว๋ ย
ตำบล/แขวง บ้านโฮ่ง อำเภอ/เขต บา้ นโฮง่ จงั หวดั ลำพูน

สนองพระราชดำรโิ ดย...

เทศบาลตำบลบ้านโฮ่ง

อำเภอบา้ นโฮ่ง จังหวดั ลำพนู

ใบงานที่ 1

เรื่อง การเก็บขอ้ มูลพ้ืนฐานในท้องถิ่น

1. ช่ือหมู่บ้าน ชุมชน (ท่เี ป็นทางการ) ป่าป๋วย ช่ือชุมชนทช่ี าวบ้านเรียก ป่าป๋วย
บ้านโฮ่ง
2. ทีต่ ั้ง หมู่ 3 ซอย - ถนน - แขวง/ตาบล
ลาพูน
เขต/อาเภอ บ้านโฮง่ เทศบาล ตาบลบ้านโฮ่ง จังหวัด

เส้นทางหลวง หมายเลข - เส้นทางท้องถิ่น 3004

แผนท่ีหมู่บ้านโดยสังเขป

เหนอื

3. ข้อมูลทางศาสนา  พุทธ วัด 1 แห่ง เจ้าอาวาส รูป พระ รูป
 อิสลาม มัสยิด แห่ง อิหม่าม คน แห่ง
คริสต์ โบสถ์ แห่ง บาทหลวง คน
 อ่ืนๆ เช่น ศาลเจ้า โรงเจ สถานปฏิบัติธรรม


4. จานวนประชากร 504 ครัวเรือน จานวนพื้นที่ ไร่
ชาย 522 คน หญิง 602 คน
จานวนประชากร 1,124 คน ชาย 43 คน หญิง 52 คน
ชาย 32 คน หญิง 20 คน
เด็กเล็ก (แรกเกิด -12ปี) 95 คน ชาย 293 คน หญิง 350 คน
ชาย 154 คน หญิง 180 คน
วัยรุ่น (12-18 ปี) 52 คน

วัยทางาน (18-60 ปี) 643 คน

ผู้สูงอายุ (60 ปีข้ึนไป) 334 คน

หมายเหตุ : พิมพ์วันที่ 10 มีนาคม 2565 ข้อมูลจากรายงาน : นายสมยศ ศรีอรรถิกานันท์

5. ข้อมูลสถานศึกษาที่เปิดให้บริการ 1 แห่ง  ประถมศึกษา 1 แห่ง
 อนุบาล
 มัธยมศึกษาตอนต้น แห่ง  มัธยมศึกษาตอนปลาย/ปวช. 1 แห่ง
 ปวส./อนุปริญญา
 สูงกว่าปริญญาตรี 1 แห่ง  ปริญญาตรี แห่ง

แห่ง  อื่นๆ แห่ง

โรงเรียน /สถานศึกษา

ชื่อโรงเรียน / สถานศึกษา โรงเรียนองค์การบริหารส่วนจังหวัดลาพูน ป่าป๋วย
นายโกศล กัญญสาย
ผู้อานวยการโรงเรียน /สถานศึกษา

จานวนครู 14 คน

จานวนนักเรียน 179 คน นักเรียนชาย 89 คน นักเรียนหญิง 90 คน

โรงเรียน /สถานศึกษา

ช่ือโรงเรียน / สถานศึกษา วิทยาลัยการอาชีพบ้านโฮ่ง (ปวส. - ปวช.)

ผู้อานวยการโรงเรียน /สถานศึกษา

จานวนครู คน

จานวนนักเรียน คน นักเรียนชาย คน นักเรียนหญิง คน

(หมายเหตุ : หากมีสถานศึกมากกว่า 2 แห่ง สามารถเพมิ่ ข้อมูลของสถานศึกษาได้ตามจริง)

6. ข้อมูลบริหารขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

สถานทีต่ ้ังของหมู่บ้านสังกัด  เทศบาล  องค์การบริหารส่วนตาบล  อ่ืนๆ
ตาแหน่ง นายกเทศมนตรี
ผู้บริหาร ช่ือ - สกุล นางศรีรัตน์ เขียวสิงห์

7. ศูนย์สุขภาพชุมชน /โรงพยาบาล - แห่ง
8. สถานีตารวจ - แห่ง

ใบงานที่ 2

เรื่อง การเก็บข้อมลู การประกอบอาชีพในทอ้ งถน่ิ

9. การประกอบอาชีพ

9.1 ด้านเกษตรกรรม

พ้ืนท่ีทานา 2.25 ไร่ ( 2 ครัวเรือน)

1 ข้าวเหนยี ว 4 จานวน 1.25 ไร่ (1 ครัวเรือน)

2 ข้าวเจ้า 4 จานวน 1.00 ไร่ (1 ครัวเรือน)

พ้ืนที่ทาสวน 674.81 ไร่ ( 219 ครัวเรือน)

พืชสวนที่สาคัญ ได้แก่

1 มะม่วง จานวน 467.93 ไร่ ( 156 ครัวเรือน)

- มะม่วงเขียวมรกต (ทองดา) จานวน 372.97 ไร่ ( 115 ครัวเรือน)

- มะม่วงมหาชนก จานวน 24.06 ไร่ ( 14 ครัวเรือน)

- มะม่วงแดงจักรพรรดิ์ จานวน 1.04 ไร่ ( 1 ครัวเรือน)

- มะม่วงงาช้างแดง จานวน 0.33 ไร่ ( 1 ครัวเรือน)

- มะม่วงอาร์ทูอีทู จานวน 10.68 ไร่ ( 7 ครัวเรือน)

- มะม่วงมันศรีวิชัย จานวน 21.02 ไร่ ( 3 ครัวเรือน)

- มะม่วงพันธุ์จินหวง จานวน 16.49 ไร่ ( 10 ครัวเรือน)

- มะม่วงพันธ์ุอ่ืนๆ จานวน 21.34 ไร่ ( 5 ครัวเรือน)

2 ลาไย จานวน 188.56 ไร่ ( 56 ครัวเรือน)

- ลาไยพันธุ์อีดอ จานวน 188.56 ไร่ ( 56 ครัวเรือน)

- ลาไยพันธ์ุอ่ืนๆ จานวน - ไร่

3 มะนาว จานวน 1.25 ไร่ ( 1 ครัวเรือน)

4 โกโก้ จานวน 0.75 ไร่ ( 1 ครัวเรือน)

5 ไม้ยืนต้น จานวน 8.93 ไร่ ( 2 ครัวเรือน)

- ไม้ยืนต้น (ไม้สัก) จานวน 6.93 ไร่ ( 1 ครัวเรือน)

- ไม้ยืนต้น (อื่นๆ) จานวน 2.00 ไร่ ( 1 ครัวเรือน)

6 พืชผกั จานวน 7.39 ไร่ ( 3 ครัวเรือน)

พ้ืนท่ีทาไร่ 4.22 ไร่ ( 1 ครัวเรือน)

บนั ทกึ ขอ้ มูลโดยหนว่ ยงาน : สานกั งานเกษตรอาเภอ

ปศุสตั ว์

จานวนสตั ว์ในพื้นท่ีโดยรวม

โคเนือ้ 71 ตัว ไก่พื้นเมือง 302 ตัว ไก่เนอื้ - ตัว
- ตัว
เปด็ - ตัว ไก่ไข่ - ตัว อ่ืนๆ
- ไร่
บันทึกข้อมลู โดยหน่วยงาน : สานักงานปศุสตั ว์อาเภอ - ไร่

ประมง

แหล่งน้าสาธารณะเพาะพันธ์ุสัตว์น้า - แห่ง พ้ืนท่ี

สถานที่เพาะเล้ียงสัตว์นา้ เอกชน - แหง่ พื้นที่

ท่าเทียบเรือ/สะพานปลา จานวน - แห่ง

ผลผลติ สตั ว์นา้ จากการเพาะเลี้ยง - ตัน/ปี

ผลผลิตสตั ว์น้าจากแหลง่ นา้ สาธารณะ - ตัน/ปี

อ่ืนๆ -

ใบงานท่ี 2

เรื่อง การเกบ็ ข้อมูลการประกอบอาชีพในท้องถน่ิ

9. การประกอบอาชีพ

9.1 ด้านเกษตรกรรม

พ้ืนที่ทานา ไร่ ครัวเรือน

พ้ืนท่ีทาสวน ไร่ ครัวเรือน

พืชสวนที่สาคัญ ได้แก่

1 มะม่วง จานวน 471.40 ไร่ ( 140 ครัวเรือน)

2 ลาไยพันธ์ุอีดอ จานวน 188.57 ไร่ ( 56 ครัวเรือน)

3 จานวน ไร่

4 จานวน ไร่

พื้นที่ทาไร่ ไร่ ครัวเรือน
พืชสวนท่ีสาคัญ ได้แก่
1 จานวน ไร่
2 จานวน ไร่
3 จานวน ไร่
4

9.2 ด้านอุตสาหกรรม

จานวนโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ - แหง่

(มีคนงานตง้ั แต่ 200 คนขึ้นไป หรือมีทรัพย์สินเกินกว่า 50 ลา้ นบาทขึ้นไป)

กิจการอุตสาหกรรม เก่ียวกับ

1

2

จานวนโรงงานอุตสาหกรรมขนาดกลาง - แห่ง

(มีคนงานตัง้ แต่ 10-49 คน หรือมีทรัพย์สนิ ต้งั แต่ 10-50 ลา้ นบาท)

กิจการอุตสาหกรรม เก่ียวกับ

1

2

จานวนโรงงานอุตสาหกรรมขนาดกลาง - แหง่

(มีคนงานต่ากว่า 10 คน หรือมีทรัพย์สนิ ตง้ั แต่ 10 ลา้ นบาท)

กิจการอุตสาหกรรม เก่ียวกับ

1

2

10. การพาณิชย์ - แห่ง สถานบี ริการนา้ มัน 1 แห่ง
ธนาคาร 2 แหง่ ศูนย์การค้า/ห้างสรรพสนิ ค้า - แหง่
บริษัท 1 แห่ง ตลาดสด 1 แหง่
ห้างหนุ้ ส่วนจากัด 12 แหง่ โรงฆา่ สตั ว์ - แห่ง
ร้านค้าต่างๆ 7 แห่ง โรงสีข้าว - แหง่
อื่นๆ

11. สถานบริการ - แห่ง
โรงแรม 13 แห่ง
ร้านอาหาร - แหง่
โรงภาพยนตร์ - แหง่
สถานีขนส่ง - แห่ง
อื่นๆ
บนั ทึกข้อมลู โดยหน่วยงาน
: กองคลงั เทศบาลตาบลบา้ นโฮ่ง

10. การพาณิชย์ - แห่ง
ธนาคาร

บริษัท 2 แห่ง
1. บริษัทบุญรอดเทรดด้งิ จากัด (สนง.ใหญ่) เพชรนาโชคพาณิชย์
2. บริษัท ศรีสวัสด์ิพาวเวอร์ 2014 จากัด

หา้ งหุ้นสว่ นจากัด 1 แหง่

1. หจก.นยิ มพาณิช บา้ นโฮ่ง

ร้านค้าต่างๆ 12 แหง่

1. ทองอินทร์ 6. บิ๊กเบญมินิมาร์ท สาขา2 11. ร้านชัยมงคล
7. ร้านขวัญทอง 12. ร้านเอ็กซ์สกรีน
2. บก๊ิ เบญมินมิ าร์ท 8. สมศรีอาหารสัตว์
9. จาหน่ายเนอ้ื ควายสด
3. เฮอื นก๋อง 10. เจริญขวัญการเกษตร

4. พิทยาเฟอร์นิเจอร์

5. เนเน่ Shop

อื่นๆ 7 แห่ง
ช่างเสริมสวย อู่รถ/ช่างบริการ
1. แอร์ เสริมสวย 1. ก้าวเกียรติยนต์
2. เสริมสวยจินตนา
3. ปัญญาคาร์แคร์
4. เสริมสวยตมุ้
5. เมก้าซาลอน
6. ร้านเสริมสวยอี๊ด

สถานีบริการน้ามัน 1 แห่ง

1. ร้านปั๊มน้ามันหยอดเหรียญ

10. การพาณิชย์ - แหง่
ศูนย์การค้า/หา้ งสรรพสนิ ค้า

ตลาดสด 1 แห่ง
1.ตลาดชัยมงคล

โรงสีข้าว - แหง่

11. สถานบริการ - แหง่
โรงแรม

ร้านอาหาร 13 แห่ง

1. ครัวปา้ พิน 6. โบทานคิ คิชเช่น 11. ไก่ย่างวิเชียรบรุ ี
7. ร้านบัคคาเฟ่ 12. น่านฟ้า 1
2. บ้านนอกคาเฟ่ 8. ลาบนอ้ งกุ้ง 13. นา่ นฟ้า 2
9. จุ่มจิ้มดินเผา
3. ณ นัดทิพย์ 10. ร้านน้องเบลล์

4. ร้านโกต้วนต้มเลือดหมู

5. นุ้ยกาแฟสด

โรงภาพยนตร์ - แห่ง

สถานขี นสง่ - แห่ง

อ่ืนๆ - แห่ง

ใบงานท่ี 3

เร่อื ง การเกบ็ ข้อมลู ด้านกายภาพในท้องถิน่

12.สภาพภูมปิ ระเทศ เช่น ทรี่ าบ ลาดเอยี ง เนิน ภเู ขา ลมุ่ แอง่ สังคมพืช เชน่ ป่าชายหาด ปา่ ชายเลน ป่าพรุ

ลกั ษณะภมู ิประเทศของบ้านปา่ ปว๋ ย เป็นภเู ขา และทร่ี าบระหว่างภเู ขา ภูมิประเทศด้านทิศตะวนั ตกเฉียง
ใต้ของหมบู่ า้ นตดิ กับเชิงดอยกาน ลักษณะหมบู่ า้ นเปน็ ท่ีราบเชิงเขา มีนำ้ เหมอื ง (คลองส่งน้ำ) ท่ีมาจากฝายของน้ำล้ี
คอื ฝายนำ้ ตง้ั สองเส้น ประชากรส่วนใหญม่ อี าชีพเกษตรกรรม ซ่งึ เป็นอาชีพที่สามารถทำรายได้หมุนเวียนตลอดท้งั ปี
พืชเศรษฐกิจท่สี ำคญั ไดแ้ ก่ หอมแดง กระเทยี ม ลำไย และทำนาข้าวไว้บรโิ ภคในครัวเรือน มอี าณาเขตติดต่อกนั ดังน้ี

ทิศเหนือ ตดิ ตอ่ กบั บา้ นโฮง่ หมู่ท่ี 2 ต.บา้ นโฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

ทศิ ใต้ ติดต่อกับ บา้ นหว้ ยกาน หม่ทู ี่ 1 ต.บ้านโฮ่ง อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพนู

ทิศตะวนั ออก ตดิ ตอ่ กบั บ้านโฮ่ง หมทู่ ่ี 2 ต.บ้านโฮง่ อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพนู

ทิศตะวันตก ติดต่อกบั บา้ นปา่ ดำ หมทู่ ี่ 13 ต.บ้านโฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

13.ลักษณะดิน
ชดุ ดนิ กล่มุ ชุดดินท่ี 3

ลักษณะกลุ่มชุดดนิ ที่ 33

ลักษณะเด่น กลุ่มดินทรายแป้งละเอียดหรือดินร่วนละเอียดลึกมากที่เกิดจากตะกอนแม่น้ำหรือตะกอนน้ำพา
รปู พดั ปฏิกริ ยิ าดนิ เปน็ กรดเลก็ นอ้ ยถึงเปน็ กลาง การระบายนำ้ ดีถึงดีปานกลาง ความอดุ มสมบูรณป์ านกลาง

สมบตั ิของดิน เป็นกลมุ่ ชดุ ดนิ ท่ีมีวตั ถตุ ้นกำเนดิ ดินเปน็ พวกตะกอนลำน้ำ พบบนสนั ดินริมน้ำเก่า เนินตะกอนรูป
พัด หรือที่ราบตะกอนน้ำพา พบบริเวณพื้นที่ดอนที่มีสภาพพื้นที่ค่อนข้างราบเรียบถึงเป็นลูกคลื่นลอนลาด
เป็นดนิ ลกึ มาก การระบายน้ำดีถึงดปี านกลาง เน้ือดินเป็นพวกดนิ ทรายแป้งหรือดินร่วนละเอยี ด สีดนิ เป็น สนี ้ำตาล
หรือสีน้ำตาลปนแดง บางแห่งในดินล่างลึกๆ มีจุดประสีเทาและสีน้ำตาล อาจมีแร่ไมกาหรือก้อนปูนปะปนอยูด่ ้วย
ดินชั้นบนมักมีปฏิกิริยาเป็นกรดปานกลางถึงเป็นกลาง ส่วนชั้นดินล่าง ถ้ามีก้อนปูนปะปน มีปฏิกิริยาเป็นกลาง
ถึงเป็นดา่ งจดั มีคา่ ความเป็นกรดเป็นดา่ งประมาณ 7.0-8.5

อินทรียวตั ถุ ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ความเปน็ กรดเปน็ ด่าง
(เปอร์เซ็นต์) (ส่วนตอ่ ลา้ นส่วน) (สว่ นตอ่ ล้านส่วน) (pH)

ดนิ บน 2.6 98.7 272.8 6.0-7.0
ดินลา่ ง 1.9 43.1 195.4 7.0-8.5

*เปอร์เซ็นต์ค่าไนโตรเจน มคี ่าเทา่ กบั เปอรเ์ ซ็นต์อินทรียวตั ถุ x 0.05

ความอุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติ ปานกลาง

การใช้ประโยชน์ ใช้ปลกู พืชไรต่ า่ งๆ เชน่ ข้าวโพด อ้อย ฝา้ ย ยาสูบ ถ่วั ต่างๆ และสบั ปะรด บางแห่งใชป้ ลูกไมผ้ ล
หรอื เป็นที่อยู่อาศัย

ปญั หา ดนิ กลุ่มน้ี ไมค่ ่อยมีปัญหาในการใช้ประโยชน์ แต่อาจขาดแคลนนำ้ ในระยะทีฝ่ นท้ิงช่วงนาน บางพน้ื ท่อี าจ
พบชัน้ ดานแข็งที่เกิดจากการเกษตรกรรม

แนวทางการจดั การดนิ เพื่อการเพาะปลูก

ปลกู พชื ไร่ หรือพืชผกั ไถพรวนขณะทดี่ นิ มีความชื้นท่เี หมาะสม จัดระบบการปลูกพชื หมนุ เวยี นให้มีการปลูกพืช
บำรุงดนิ อย่ดู ว้ ย ปรับปรุงดนิ ด้วยป๋ยุ หมักหรอื ปุ๋ยคอก 2-3 ตัน/ไร่ หรอื ไถกลบพืชปุ๋ยสด (หวา่ นเมล็ดถวั่ พร้า 8-10
กก./ไร่ เมล็ดถ่วั พ่มุ 6-8 กก./ไร่ หรือปอเทอื ง 4-6 กก./ไร่ ไถกลบระยะออกดอก ปล่อยไว้ 1-2 สัปดาห)์ รว่ มกบั
ปุย๋ เคมี หรอื ปยุ๋ อินทรีย์นำ้ มีวสั ดคุ ลมุ ดิน หรอื ทำแนวรั้วหญา้ แฝก มกี ารใชป้ ยุ๋ เคมหี รือปุย๋ อินทรยี ์น้ำตามชนดิ พืชที่ปลกู
เพื่อรักษาความสามารถในการผลติ ของดนิ ไวไ้ ม่ใหเ้ ส่ือมโทรมลงพัฒนาแหล่งนำ้ และจดั ระบบการให้นำ้ ในแปลงปลูก

ปลูกไมผ้ ล ขดุ หลมุ ปลูกขนาด 50x50x50 ซม. ปรบั ปรงุ หลมุ ปลูกดว้ ยปยุ๋ หมักหรือปุ๋ยคอก 20-35 กก./หลุม
มีวัสดุคลุมดนิ ปลูกพชื คลุมดิน ปลกู พืชแซม ทำแนวรั้วหรือฐานหญา้ แฝกเฉพาะต้น ในช่วงเจรญิ เตบิ โต

แหลง่ อา้ งองิ กรมพฒั นาท่ีดินกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoilinf/62_soilgroup/62sg_desc/desc_33.html

14. แหล่งน้ำ

แหล่งนำ้ ธรรมชำติ (จ้ำนวน ควำมกว้ำง ควำมยำว ปริมำณนำ้ มีน้ำตลอดปี หรือเปน็ ฤดูกำล)

คลอง ชื่อ ล้ำเหมืองแม่หละแก๊ะ

ขนำด ควำมกว้ำง 0.003 กิโลเมตร ควำมยำว 2.475 กิโลเมตร

o มีน้ำตลอดปี  มีน้ำเป็นฤดูกำล

ช่ือ ลำ้ เหมืองดัง

ขนำด ควำมกว้ำง 0.003 กิโลเมตร ควำมยำว 1.056 กิโลเมตร

o มีน้ำตลอดปี  มีนำ้ เปน็ ฤดูกำล

แหล่งนำ้ ชลประทำน (จ้ำนวน ควำมกว้ำง ควำมยำว ปริมำณน้ำ มีนำ้ ตลอดปี หรือเป็นฤดูกำล)

ฝำย ชื่อ

ขนำด ควำมกว้ำง กิโลเมตร ควำมยำว กิโลเมตร

o มีนำ้ ตลอดปี o มีนำ้ เปน็ ฤดูกำล

คลองชลประทำน ช่ือ

ขนำด ควำมกว้ำง กิโลเมตร ควำมยำว กิโลเมตร

o มีนำ้ ตลอดปี o มีนำ้ เป็นฤดูกำล

เขื่อน ช่ือ

ขนำด ควำมกว้ำง กิโลเมตร ควำมยำว กิโลเมตร

o มีน้ำตลอดปี o มีนำ้ เป็นฤดูกำล

อ่ำงเก็บน้ำ ชื่อ

ขนำด ควำมกว้ำง กิโลเมตร ควำมยำว กิโลเมตร

o มีน้ำตลอดปี o มีนำ้ เป็นฤดูกำล

o ฝำยชะลอควำมชุ่มชืน จ้ำนวน ครอบคลุมพืนท่ี

o ปริมำณนำ้ ฝนเฉลี่ยต่อปี มิลลเิ มตร

o ปริมำณนำ้ ฝนเฉลี่ยสูงสดุ ต่อปี มิลลิเมตรช่วงเดือน -เดือน
-เดือน
o ปริมำณนำ้ ฝนเฉลี่ยต้่ำสุดต่อปี มิลลเิ มตรช่วงเดือน

ปริมำณควำมต้องกำรใช้น้ำเปรียบเทียบกับปริมำณน้ำที่มีในพืนท่ี

o เพียงพอตลอดปี

o น้ำแห้งในช่วงเดือน -เดือน

o นำ้ ท่วมในช่วงเดือน -เดือน

คุณภำพของนำ้
o ปนเปอ้ื นโลหะหนัก
o ปนเปอ้ื นจุลินทรีย์
o นำ้ สะอำดไม่มีปญั หำกำรปนเปอื้ น

15. อุณหภูมิ เช้ำ องศำเซลเซียส เท่ียง องศำเซลเซียส เย็น องศำเซลเซียส
สงู สุด องศำเซลเซียส ต่้ำสดุ
องศำเซลเซียส ณ พืนท่ีเก็บโดยรวมต่อวัน

16. ปริมำณแสง เช้ำ เปอร์เซนต์ เที่ยง เปอร์เซนต์ เย็น เปอร์เซนต์

17. พิกัดทำงภมู ศิ ำสตร์ ค่ำ X: ค่ำ Y:

บันทกึ ขอ้ มลู โดยหนว่ ยงำน กองช่ำง เทศบำลต้ำบลบ้ำนโฮ่ง

วัน/เดอื น/ปี 25 มีนำคม 2565

ใบงานท่ี 4

เรื่อง การเกบ็ ข้อมลู ประวตั ิหม่บู ้าน ชุมชน วถิ ีชุมชน

18.ขอ้ มลู ประวตั ิหมู่บ้าน ชุมชน แขวง

1. ชือ่ บ้าน ปา่ ป๋วย คำวา่ ปา่ ปว๋ ย เนอื่ งจากบรเิ วณดังกล่าวเปน็ ปา่ ไมป้ ๋วย (ไมต้ ะแบก) อยู่มากมาย โดยเฉพาะ
บริเวณวดั ปา่ ปว๋ ยไปจนถงึ โรงเรยี นปัจจบุ ัน เปน็ คำผสมอยู่ 2 คำ คือคำวา่ “ป่า” และ “ป๋วย”

2. ประวัตชิ ุมชน เดมิ ทีบรเิ วณดงั กล่าว เปน็ ป่าไม้ปว๋ ย (ไม้ตะแบก) อยู่มากมาย โดยเฉพาะบริเวณวดั ป่าปว๋ ยไป
จนถึงโรงเรียนปัจจบุ ันชาวบ้านกลมุ่ แรกท่ีเข้ามาต้งั รกรากอยู่ ได้อพยพมาจากหมู่บา้ นสนั กำแพง หมูบ่ ้านฉางข้าวน้อย
ซึง่ อยู่ในเขตอำเภอป่าซางจงั หวดั ลำพูนในปจั จุบนั ตอนแรกชาวบ้านกลุ่มน้ี ได้อพบพมากันเพยี ง 2-3 ครอบครวั
เรม่ิ แรกมผี ู้อพยพเข้ามา 2 กลุ่ม กลุ่มแรกนำโดย พ่อหลวงต๋า ทนั วนั ไดพ้ ำนักอยู่ตรงหนองหมู่ อีกกลุ่มหนง่ึ นำโดย
พ่อหนานกันทา เขอื่ นควบ พำนักอยบู่ า้ นใน (เยื้องหนา้ วัดเขา้ ไป) ต่อมาประชากรกลุ่มนีไ้ ดม้ ีจำนวนเพม่ิ ขึ้นเรื่อยๆ
ประมาณ 10 กวา่ ครอบครวั ไดม้ ีนายสม อดออม เปน็ ผนู้ ำคนแรกของหมบู่ ้าน จนกระทั่งประมาณปี พ.ศ. 2445
กระทรวงมหาดไทยจงึ ได้ยกฐานะขนึ้ เปน็ หมบู่ ้านโดยให้ชือ่ วา่ “บ้านปา่ ปว๋ ย” และราษฎรไดร้ ว่ มใจกันเลือกต้ัง นาย
พรหม สิทธิการ ผใู้ หญบ่ า้ นคนแรก ภายหลังไดร้ บั ฐานันดรศกั ดิ์เป็น “หม่นื ” ผู้คนจงึ ได้เรียกขานทา่ นวา่ ท่านหมืน่
พรหม สทิ ธกิ าร ปจั จุบันอายขุ องหมู่บา้ นตั้งมาแลว้ 147 ปี (2565)

รายนามผูใ้ หญบ่ ้านปา่ ป๋วย

1. ทา่ นหมน่ื พรหม สทิ ธกิ าร

2. นายทา ชมภูเทพ

3. นายกองใจ สนุ ลิ หงษ์

4. นายศรพี รหม หลวงมลู

5. นายอำนวย จันทรห์ ลวง

6. นายประพนั ธ์ วรรณภิระ

7. นายประดษิ ฐ์ สวุ รรณแพร่

8. นายประพนั ธ์ วรรณภิระ

9. นายวนั ชยั เดชอูป (คนปจั จุบนั )

คำขวัญบา้ นปา่ ป๋วย

มรดกชาติหอไตร โพธใ์ิ หญร่ อ้ ยปี

เด่นดภี ูมิปญั ญา บูชาสี่ศาล

สมานสามัคคี ประเพณพี ระธาติ

บุปผาชาติ ดอกปว๋ ย

19.ขอ้ มูลวิถชี ีวติ ของหมู่บา้ น ชุมชน แขวง

ลักษณะประชากร

สภาพสังคมของหมู่บ้านป่าป๋วยเป็นสังคมแบบระบบครอบครัวและเครือญาติ เริ่มอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐาน
ในหมู่บ้านป๋วย ซึ่งปัจจุบันมีลักษณะพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันในหมู่บ้าน บ้านป่าป๋วย หมู่ที่ 3 ตำบลบ้านโฮ่ง
อำเภอบา้ นโฮง่ จงั หวดั ลำพนู มปี ระชากรทง้ั สิน้ 1,156 คน แบ่งเป็นชาย 504 คน และเปน็ หญิง 652 คน

วฒั นธรรมและภมู ิปญั ญา

บ้านปา่ ปว๋ ยมสี ถานที่สำคญั ของหมู่บ้าน คือ หอไตร (หอธรรม) ที่เก่าแก่ ซึง่ ปัจจบุ ันมเี พยี ง 2 แหง่ เทา่ นั้นท่ี
เก่าแก่ที่สุดและไดร้ บั การยกยอ่ งว่าเป็นมรดกล้านนาโลก มีประเพณีที่สำคัญคอื “ ประเพณียี่เป็งหรือแค่หลวง ที่มี
เพยี งแห่งเดียวในโลก ส่วนประเพณีวัฒนธรรมอื่น ๆ มคี ล้าย ๆ กบั ชุมชนอน่ื ๆ ในล้านนา เช่น ประเพณีสลากภัตร
ปอยหลวง การละเลน่ การแสดงตา่ ง ๆ

องค์ความรู้และภูมปิ ญั ญา ที่สำคัญของหมูบ่ ้านป่าป๋วย มีการสืบทอดแพทย์แผนโบราณตำรับชาววัง การ
นวดตอกเส้นห้องอบสมุนไพรล้านนา มีแพทย์แผนไทย ยาสมุนไพร เช่น ยาต้มสมุนไพร ลูกประคบ รวมทั้งมีการ
แปรรปู และการถนอมอาหารท่ขี ้ึนชอ่ื เช่น การทำเค้กลำไย กระเทยี มเจียว

ผู้มีความรู้ ภูมิปัญญาท้องถน่ิ (ปราชญ์ชาวบ้าน)

- แพทย์แผนไทย / สมนุ ไพร /หมอพ้ืนบ้าน ไดแ้ ก่

1. นายอนิ สม สิทธติ ัน ท่อี ยู่ บ้านเลขที่ 52 หม่ทู ่ี 3 ต.บ้านโฮง่ อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพูน

เก่งเร่ือง แพทย์แผนไทย / สมุนไพร

2. นางฟองแก้ว มณที อง ท่ีอยู่ บ้านเลขท่ี 8 หม่ทู ่ี 3 ต.บ้านโฮ่ง อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เกง่ เรอื่ ง นวดแผนไทย

- ผอู้ นรุ กั ษศ์ ิลปวฒั นธรรม / ประเพณีท้องถน่ิ ไดแ้ ก่

1. นายวนั ชยั เดชอปู ท่ีอยู่ บา้ นเลขท่ี 150 หมู่ท่ี 3 ต.บา้ นโฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เกง่ เรอ่ื ง พิธีการทางศาสนา

2. นายอินตา ชมภเู ทพ ที่อยู่ บา้ นเลขท่ี 81/2 หมู่ท่ี 3 ต.บา้ นโฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพนู

เก่งเรอื่ ง พิธกี ารทางศาสนา

3. นายบุญชว่ ย ไชยวรรณ์ ที่อยู่ บา้ นเลขที่ 28/2 หมทู่ ี่ 3 ต.บา้ นโฮ่ง อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เก่งเรือ่ ง พิธีการทางศาสนา

4. นายศรีวงค์ กาบศรี ทอ่ี ยู่ บา้ นเลขที่ 73/2 หมทู่ ี่ 3 ต.บ้านโฮง่ อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพูน

เก่งเรื่อง พธิ กี ารทางศาสนา

- งานฝมี ือต่างๆ เช่น ชา่ งไม้ ช่างปัน้ ช่างแกะ หัตถกรรม / จักสาน ทอผา้ ได้แก่

1. นายแก้ว มณที อง ทอ่ี ยู่ บ้านเลขท่ี 88/1 หมูท่ ี่ 3 ต.บา้ นโฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพนู

เก่งเรอ่ื ง จกั สาน

2. พ่อหนานเสาร์ จิตรหาร ทอ่ี ยู่ บา้ นเลขท่ี 97 หมทู่ ่ี 3 ต.บ้านโฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

เก่งเรื่อง จกั สาน

3. นางแดง ทะสุใจ ที่อยู่ บ้านเลขที่ 108 หมทู่ ่ี 3 ต.บ้านโฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

เก่งเรอื่ ง จักสาน

4. นายสอน ปันวารี ที่อยู่ บา้ นเลขที่ 7/1 หมู่ท่ี 3 ต.บ้านโฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เกง่ เรอ่ื ง ช่างไม้ ช่างปูน

5. นายวริ ัตน์ มูลรงั ษี ทอ่ี ยู่ บา้ นเลขท่ี 7/1 หมทู่ ่ี 3 ต.บ้านโฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เกง่ เรอื่ ง ชา่ งไม้ ช่างปนู

- ผู้มีความรูด้ ้านการเกษตร เช่น การเพาะปลกู ขยายพนั ธุ์ การปรบั ใช้เทคโนโลยี ได้แก่

1. นายวันเรียบ เดชอูป ที่อยู่ บ้านเลขท่ี 54 หมทู่ ี่ 3 ต.บา้ นโฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

เก่งเรอ่ื ง การทำปุ๋ยหมกั

2. นายสุระเดช ภูมิทัศน์ ที่อยู่ บา้ นเลขท่ี 73/2 หมู่ที่ 3 ต.บ้านโฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

เกง่ เรอ่ื ง การทำปยุ๋ หมักจากมูลสัตว์

3. นางแดง ทะสใุ จ ทีอ่ ยู่ บา้ นเลขท่ี 108 หมูท่ ่ี 3 ต.บ้านโฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

เก่งเรื่อง การเพาะปลูก ขยายพนั ธพุ์ ชื

- ผู้ที่มคี วามรู้ด้านการถนอมอาหาร ไดแ้ ก่

1. วา่ ท่ี ร.ต.ชนะ ไชยชนะ ทอ่ี ยู่ บา้ นเลขที่ 141/1 หมทู่ ่ี 3 ต.บา้ นโฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เก่งเรื่อง การแปรรปู อาหารและเกษตรอนิ ทรยี ์

2. นายวงแก้ว ทนั วนั ทีอ่ ยู่ บ้านเลขท่ี 57/2 หมู่ที่ 3 ต.บ้านโฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพนู

เก่งเรอื่ ง ลำไยเนือ้ สีทอง

3. นางสมศรี พลั วนั ที่อยู่ บ้านเลขที่ 47 หมู่ที่ 3 ต.บา้ นโฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เก่งเรอื่ ง แปรรปู ขา้ ว (ข้าวแคบ)

- ผู้มีความสามารถดา้ นการบรหิ ารจดั การกลมุ่ / คน ไดแ้ ก่

1. นางเยาวเรศ หลวงมลู ทอ่ี ยู่ บ้านเลขที่ 141 หมู่ที่ 3 ต.บา้ นโฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

เก่งเรอ่ื ง การบรหิ ารจดั การบัญชี

2. นางรจนา วรรณภริ ะ ท่ีอยู่ บา้ นเลขท่ี 120/1 หมทู่ ี่ 3 ต.บา้ นโฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพูน

เกง่ เรื่อง การจัดการข้อมลู อสม และชมรม อสม

3. นายปราโมทย์ ศรสี วุ รรณนพกลุ ท่ีอยู่ บา้ นเลขท่ี 123 หมู่ท่ี 3 ต.บ้านโฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

เก่งเรอ่ื ง การจัดการชมรมผสู้ งู อายุ

ทะเบียนพรรณ

(ชอื่ หมบู่ ้าน ชุมชน แขวง) บา้ นปา่ ปว๋
ตำบล/แขวง บ้านโฮ่ง อำเภอ/เขต

ณไม้ในชุมชน

วย
บ้านโฮง่ จังหวดั ลำพูน

การสำรวจคร้งั ที่ 1 /2565

ทะเบียนพรรณไมใ้ นชุมชน บา้ นป่าปว๋ ย ตำบล/แขวง
(ชอ่ื หมู่บา้ น ชุมชน แขวง)

รหัสพรรณไม้ ช่อื พน้ื เมือง ลกั ษณะ ลกั ษณะเดน่ ของพชื

8-5510301-03- (ชอ่ื ทีท่ ้องถน่ิ วสิ ยั
001
น้นั เรียก) (เช่น ไม้ตน้ (เชน่ สี กลน่ิ ยาง มหี น
8-5510301-03-
002/1 ไมพ้ ุ่ม ไม้ ฯลฯ)
8-5510301-03-
002/2 เล้อื ย ไม้รอ

เลื้อย ฯลฯ)

ลำไย พันธ์ุ ไม้ตน้ ไม้ รสชาตหิ วาน เน้ือแน่น

พวงทอง ผล ขาวใส ลกั ษณะของผล

ค่อนข้างกลมโต เปลือก

บาง สีนำ้ ตาลอ่อนออก

เปน็ พวงขนาดใหญ่

มะม่วง พันธ์ุ ไมต้ น้ ไม้ พันธ์ุอาทู ลกู กลม รสช

อาร์ทูอีทู ผล เปรี้ยวอมหวาน

มะมว่ ง พนั ธุ์ ไม้ตน้ ไม้ ผลกลมมีสีแดงชมพู

อาร์ทูอที ู ผล

8-5510301-03- มะมว่ ง พนั ธ์ุ ไมต้ ้น ไม้ เขียวมรกต
003 เขยี วมรกต ผล

8-5510301-03- มะม่วง พันธุ์ ไม้ต้น ไม้ พนั ธจ์ นี หงส์
004 หงสจ์ ินหวง ผล

บา้ นโฮง่ อำเภอ/เขต บา้ นโฮง่ จงั หวัด ลำพนู

ช ขอ้ มูลภูมปิ ัญญาท้องถนิ่ บรเิ วณทพี่ บ หมายเหตุ

นาม (เช่น เป็นอาหาร ยารกั ษาโรค (ระบุ ชอ่ื หมู่บา้ น
เครอื่ งมือเครอื่ งใช้ ฯลฯ) ตำบล อำเภอ
จังหวัด)

สี ใช้รับประทานผลสกุ 43 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
ล อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพนู
ก
กผล

ชาติ ใชร้ ับประทานและจำหน่าย 294 ม.3 ต.บ้านโฮ่ง
นยิ มนำผลสกุ มารบั ประทาน อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน
ผลผลิตไว้จำหนา่ ย
ใช้รับประทานและจำหน่าย 79/2 ม.3 ต.บา้ น
โฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.
ลำพูน

18/1 ม.3 ต.บ้าน
โฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.
ลำพนู

72 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

8-5510301-03- มะขามปอ้ ม ไม้ต้น ไม้ ในรีเลก็ เรียงกัน ผลกลม
005 มะขาม ผล รสฝาด

8-5510301-03- ไม้ต้น ไม้ ลำต้นสงู ใหญผ่ ิวขรุขระ
006 ผล ผลรสเปร้ียว

8-5510301-03- มะยงชิด ไมต้ น้ ไม้ ผลมีสเี หลืองมีรสชาติ
007 ลองกอง ผล หวาน

8-5510301-03- ไมต้ น้ ไม้ ผลเปน็ พวงสีเหลอื งมีรส
008 ผล หวานอมเปรย้ี ว

8-5510301-03- ละมุด ไม้ต้น ไม้ ใบรีเรียวปลายเเหลมีเข
009/1 ผล มีขนมีผลสนี ำ้ ตาล

8-5510301-03- ละมดุ ไมต้ น้ ไม้ ผลมสี ีน้ำตาลมรี สหวาน
009/2 ผล สีเขียวมนั เงา

8-5510301-03- ละมุด ไมต้ น้ ไม้ ลำตน้ สงู ใบรีเรยี วปลาย
009/3 ขนนุ ผล แหลมมีขน/ใบใหญ่สีเข

8-5510301-03- ไมต้ ้น ไม้ ใบรีมันเงา ผลมีผวิ ขรุข
010 ผล กลิ่นเฉพาะตวั

8-5510301-03- ขนุน พันธ์ุ ไมต้ น้ ไม้ ผลมีลักษณะขรุขระคล

011 จำปาทอง ผล หนามผลมีกลิน่ เฉพาะต

มมี นิยมนำผลมารบั ประทานให้ชุ่มคอ 151 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
ะมี นิยมนำผลมาประกอบอาหารและ อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพนู

ทานดิบสุก 113/1 ม.3 ต.บ้าน
นิยมทานผบสุก โฮง่ อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ส นิยมนำผลสกุ มารับประทาน ลำพนู

ขยี ว นำผลมารบั ประทาน 171 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน
นใบ นิยมนำผลสกุ มารบั ประทาน
51/2 ม.3 ต.บ้าน
ย ละมุดรบั ประทานผล โฮ่ง อ.บ้านโฮง่ จ.
ขียว ลำพูน
ขระมี นำผลดบิ สกุ มารับประทาน
55/4 ม.3 ต.บ้าน
ล้าย ผลดิบนำมาประกอบอาหาร ผลสกุ โฮ่ง อ.บา้ นโฮง่ จ.
ตัว นำมารบั ประทานสด ลำพนู

22/3 ม.3 ต.บา้ น
โฮง่ อ.บา้ นโฮง่ จ.
ลำพูน

179 ม.3 ต.บา้ นโฮง่
อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพนู

80/2 ม.3 ต.บา้ น
โฮง่ อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ลำพนู

101 ม.3 ต.บา้ นโฮง่
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

8-5510301-03- ลูกหวา้ ไมต้ ้น ไม้ ใบรีปลายแหลม ผลสุก
012 ผล ม่วง

8-5510301-03- มะปินซาอุ ไมต้ น้ ไม้ ลำต้นสงู มีใบรีเรยี วสเี ข
013 ลกู ยอ ผล เข้ม
ลกู ยอ
8-5510301-03- ไม้ตน้ ไม้ ใบกลมมนั เงามีรอยยบั
014/1 ผล มลี กั ษณะขรุขระ

8-5510301-03- ไมต้ น้ ไม้ ผลมีผวิ ขุขระ ใบสเี ขียว
014/2 ผล หยกั เลก็ น้อย

8-5510301-03- มะเมา่ ไมต้ น้ ไม้ ยอดอ่อนมีรสเปรย้ี ว
015 ผล

8-5510301-03- ตะลงิ ปงิ ไม้ตน้ ไม้ ใบกลมเรียงเหมือนแผง
016 ผล นก

8-5510301-03- ผักหวานบา้ น ไม้พุ่ม ใบมีรสหวาน
017/1

8-5510301-03- ผักหวานบ้าน ไมพ้ ุ่ม ใบอ่อนมรี สหวาน
017/2

8-5510301-03- ผกั หวานบา้ น ไมพ้ ุ่ม มีใบสีเขยี วเล็กๆมรี สชา
017/3 ผกั หวานบา้ น ไมพ้ ุ่ม หวาน

8-5510301-03- ใบมรี สหวาน
017/4

กมีสี นิยมนำผลสุกมารับประทาน 29/2 ม.3 ต.บา้ น
โฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.
ขยี ว นยิ มนำผมมารบั ประทาน ลำพูน
ผล นิยมนำยอดอ่อน ผล มารับประทาน
วเขว้ ใชป้ ระกอบการทำอาหาร 108 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพนู
นยิ มนำยอดอ่อนมาประกอบอาหาร
146 ม.3 ต.บา้ นโฮง่
งขน นยิ มนำผมมารับประทาน อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพูน
นยิ มนำยอดอ่อนมาประกอบอาหาร
41/1 ม.3 ต.บ้าน
นยิ นำยอดอ่อนมาประกอบอาหาร โฮง่ อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ลำพูน
าติ ใช้ประกอบทำอาหาร
นยิ มนำยอดอ่อนมาประกอบอาหาร 18/2 ม.3 ต.บ้าน
โฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ลำพูน

108 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพนู

23/1 ม.3 ต.บ้าน
โฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.
ลำพนู

120/5 ม.3 ต.บา้ น
โฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.
ลำพนู

8/2 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

26 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

8-5510301-03- ผกั หวานบ้าน ไม้พุ่ม ใบเลก็ ๆสีเขยี วมีรสชาต
017/5 หวาน

8-5510301-08- องั กาบหนู ไม้พุ่ม ผลคล้ายมะนาวแต่เน้ือ
018 สะเดา ไม้ยืนต้น สีเหลืองมีกล่นิ ฉนุ กวา่
มะนาว
8-5510301-08-
019 ใบหยักเลก็ น้อยสีเขยี สส
มีรสชาติขม

8-5510301-08- คะนา้ ไชยา ไมย้ นื ตน้ ใบมแี ฉก มีรสคลา้ ยผงช
020 ไพลแดง ไม้ยืนต้น
เชยี งดา ไมย้ นื ตน้ ดอกเปน็ สแี ดงเข้มเรยี ง
8-5510301-08- ซ้อนกัน
021 ลำต้นเป็นเถาใบรี

8-5510301-08-
022

8-5510301-08- ส้มป่อย ไม้ยนื ตน้ ลำตน้ มหี นามยอดมีรสช
023 เปรย้ี ว

8-5510301-08- ขเ้ี หล็ก ไม้ยนื ต้น ใบรปู ทรงคลา้ ยไข่ มี
024 รสชาติขม

8-5510301-08- ตน้ เลียบ / ไม้ยืนตน้ ลำตน้ มีสเี ทาขาวยอดอ

025/1 ผักเฮือด มสี แี ดง

ติ ใช้ประกอบทำอาหาร 57/2 ม.3 ต.บ้าน
อเป็น นิยมนำผลมารบั ประทาน โฮง่ อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ลำพนู

73 ม.3 ต.บ้านโฮ่ง
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

สด ใช้เปน็ เครื่องแนมกับอาหาร 52/1 ม.3 ต.บ้าน
ชูรส นิยมนำยอดออ่ นมาประกอบอาหาร โฮง่ อ.บา้ นโฮง่ จ.
ง มีฤทธเิ์ ป็นยาระบายอ่อนๆ ลำพนู

นิยมนำยอดอ่อนมาประกอบอาหาร 147 ม.3 ต.บ้านโฮง่
ชาติ อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน

ใชก้ ารประกอบอาหาร 96 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ่อน นิยมนำยอดออ่ นมาประกอบอาหาร อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพนู

32/1 ม.3 ต.บา้ น
โฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ลำพูน

13/2 ม.3 ต.บา้ น
โฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.
ลำพนู

20/1 ม.3 ต.บ้าน
โฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.
ลำพูน

5/1 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

8-5510301-08- ต้นเลียบ / ไมย้ ืนตน้ ลำตน้ มีสีขาวเทายอดอ
025/2 ผกั เฮือด มสี ีแดง
8-5510301-08- เพกา /บา่ ลิด ไม้ยนื ต้น ลำต้นสูงมผี ลเปน็ ฝัก
026 ไม้ เหมือนมีดดาบ
8-5510301-08- โปร่งฟ้า ไมล้ ม้ ลกุ ใบรูปทรงคลา้ ยไข่ สีเขีย
027/1 สด มกี ลน่ิ หอมรสชาติ
โปร่งฟา้ ไมล้ ม้ ลกุ หวานเย็น
8-5510301-08- โปร่งฟ้าใบมีกล่ินเฉพาะ
027/2 โกฐทัง้ เก้า ไม้ลม้ ลุก
8-5510301-08- ใบเป็นฝอยๆลำต้นสีเขยี
028

8-5510301-08- ดีปลี ไมเ้ ลอ้ื ย ผลมรี สเผ็ดร้อนสกุ มีสีส
029/1 ดีปลี ไมเ้ ลอ้ื ย
มกี ลิ่นเฉพาะตัว ใบวงร
8-5510301-08- ไข่สเี ขยี วเข้ม ผลมีผิวขขุ
029/2

8-5510301-08- ดปี ลี ไม้เลอื้ ย ใบรีปลายแหลม ผลมีร
029/3 ดปี ลี ไมเ้ ลอ้ื ย เผ็ดรอ้ น
พลู ไม้เล้ือย
8-5510301-08- ใบรปี ลายแหลม ผลมีร
029/4 เผ็ดรอ้ น

8-5510301-08- ใบรปู ไข่ ใบอ่อนจะเป็น
030 เขยี วและใบแก่สีจะเข้ม
และมกี ล่ินฉุน

อ่อน นิยมนำยอดออ่ นมาประกอบอาหาร 102 ม.3 ต.บา้ นโฮง่
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน
นำผลมาเป็นเครอ่ื งแนม 62 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพนู
ยว ใช้ปน็ เครือ่ งแนม 10/2 ม.3 ต.บ้าน
โฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.
ะตัว ใชเ้ ปน็ เครอื่ งเคยี ง ลำพนู
108 ม.3 ต.บ้านโฮ่ง
ยว ใชเ้ ปน็ เคร่ืองเเนม/นยิ มนำผมมา อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพนู
รับประทาน/ใช้เปน็ เครอ่ื งเเนม/ใช้ 108 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
เป็นเคร่อื งเเนม อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพนู

สม้ นยิ มนำผลมาประกอบเครอื่ งเทศ 116 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพูน
รีรปู ใชป้ ระกอบการทำเครื่องเทศ 103/1 ม.3 ต.บ้าน
ขระ โฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.
ลำพนู
รส นยิ มนำผลมารบั ประทาน 44 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพนู
รส นิยมนำผลสกุ มาเป็นเคร่ืองเทศ 70 ม.3 ต.บ้านโฮ่ง
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพนู
นสี ใช้เป็นสมุนไพรแกล้ มพิษ รักษา 74/1 ม.3 ต.บา้ น
มขึ้น อาการคนั โฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.
ลำพนู

8-5510301-08- ฟักข้าว ไมเ้ ลือ้ ย ใบมีแฉกสามแฉก ผลส
031 สีสม้ ออกแดง

8-5510301-08- ยา่ นาง ไมล้ ม้ ลกุ ใบรปี ลายแหลมลำต้นเ
032 เถา

8-5510301-08- สมิง,บา่ ชกั ไมล้ ้มลุก ใบย่อยสีเขียวอ่อน, ใบร
033 ไม้ลม้ ลกุ ใหญ่รปู ทรงคล้ายไข่
8-5510301-08- ฟา้ ทะลาย พืชหวั ใบสีเขียวสด รสชาตขิ ม
034 โจร พชื หวั
8-5510301-08- หนุมานนั่ง พชื หวั ใบเว้า 5 แฉกสเี ขียวสด
035/1 แท่น / หวั พืชหวั ดอกสแี ดง มรี สชาตขิ ม
ละมาน พืชหวั ฝาด
8-5510301-08- หนมุ านน่ัง ลำตน้ ขรุขระใบกลมมีย
035/2 แท่น / หัว ใหญ่
ละมาน
8-5510301-08- บอนสบู่ ลำตน้ สูงใบรเี รียวปลาย
036 เหล็ก แหลมมขี น/ใบใหญส่ เี ข
เข้ม
8-5510301-08- บา่ ฮั่ว ผลคล้ายมะนาวแตเ่ น้ือ
037 สีเหลืองมกี ลิ่นฉุนกว่า
มะนาว/ใบรปี ลายแหล
8-5510301-08- วา่ นหาง ใบยาวปลายแหลมมีหน
รอบขอบใบ
038/1 จระเข้

สกุ มี นิยมนำยอดออ่ นมาประกอบอาหาร 25/2 ม.3 ต.บา้ น
โฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.
เปน็ นิยมนำยอดอ่อนมาประกอบอาหาร ลำพนู

รี เป็นยาสมุนไพรพ้นื บา้ น 70/1 ม.3 ต.บา้ น
ม ไว้รับประทาน โฮง่ อ.บา้ นโฮง่ จ.
ด เป็นยาทารักษาแผลมดี บาด แผล ลำพูน
มอม ถลอก
ยัก นำยางมาทาแผล 52 ม.3 ต.บา้ นโฮง่
อ.บา้ นโฮง่ จ.ลำพูน
ย บอนสบู่เหลก็ ใชส้ มานแผลสด
ขยี ว 58 ม.3 ต.บา้ นโฮง่
อ.บ้านโฮง่ จ.ลำพนู

21/1 ม.3 ต.บ้าน
โฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ลำพูน

31/2 ม.3 ต.บ้าน
โฮ่ง อ.บา้ นโฮง่ จ.
ลำพูน

179 ม.3 ต.บา้ นโฮง่
อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพนู

อเปน็ นำเป็นยารกั ษามะเร็ง 73 ม.3 ต.บา้ นโฮ่ง
อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพูน
ลม
นาม นิยมนำมาทาแผลสด 41/2 ม.3 ต.บ้าน
โฮ่ง อ.บา้ นโฮ่ง จ.
ลำพนู

8-5510301-08- ว่านหาง พชื หัว ใบปลายแหลมมีหนามร
พืชหัว ขอบใบ
038/2 จระเข้
ขมิ้นขาวมหี วั รปู ไข่ ภาย
8-5510301-08- ขม้นิ ขาว มสี ขี าวบริเวณแกนกลา
039/1 หัวมีสเี หลอื งอ่อน เหง้า
แตกสาขา ใบมลี กั ษณะ
8-5510301-08- ขมน้ิ ขาว พชื หวั เปน็ ใบ ก้านยาวห้มุ ตน้
039/2 ดอกสเี หลอื งอ่อน กลีบ
ประดบั สีเขยี วอมชมพู
ซอ้ นทับกันหลายกลีบ
ดอกขมิ้นขาวจะออกเป
ชอ่ กา้ นชอ่ ยาวแทงจาก
เหง้าใตด้ นิ มกั ออกดอก
ฤดูฝน
ขมิ้นขาวมหี วั รปู ไข่ ภาย
มีสีขาวบรเิ วณแกนกลา
หัวมีสเี หลอื งอ่อน เหงา้
แตกสาขา ใบมลี กั ษณะ
เปน็ ใบ กา้ นยาวหุม้ ตน้
ดอกสีเหลอื งอ่อน กลีบ
ประดบั สีเขยี วอมชมพู
ซ้อนทบั กนั หลายกลีบ
ดอกขมน้ิ ขาวจะออกเป
ช่อ กา้ นชอ่ ยาวแทงจาก

รอบ นยิ มนำมาประคบแผลไฟไหม้น้ำรอ้ น 31/1 ม.3 ต.บ้าน

ลวก โฮง่ อ.บ้านโฮ่ง จ.

ลำพูน

ยใน เหงา้ ของขมิ้นขาวสามารถ 73/2 ม.3 ต.บา้ น

าง รับประทานสด ๆ เป็นเคร่ืองเคียง โฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.

า หรือจะนำเหง้าอ่อนมาเป็นผักจม้ิ ลำพนู

ะ นำ้ พรกิ ทำยำขมน้ิ ขาว ทำแกงขมนิ้

รักษาอาการต่างๆไดเ้ ชน่ ขบั ปสั สาวะ

บ บรรเทาอาการคลนื่ ไส้

ป็น
ก
กใน

ยใน เหง้าของขมน้ิ ขาวสามารถ 79 ม.3 ต.บา้ นโฮง่

าง รบั ประทานสด ๆ เป็นเครื่องเคียง อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน

า หรือจะนำเหงา้ อ่อนมาเปน็ ผักจ้มิ

ะ นำ้ พริก ทำยำขม้ินขาว ทำแกงขมิ้น

รกั ษาอาการต่างๆได้เช่น ขบั ปสั สาวะ

บ บรรเทาอาการคล่ืนไส้

ปน็
ก

เหงา้ ใตด้ นิ มกั ออกดอก
ฤดูฝน

8-5510301-08- ขมนิ้ ดำ พชื หัว ลำต้นใตด้ ิน ลกั ษณะเป
040 แงง่ หรือเหง้า เน้ือในหวั

เขยี วครามออกดำ ใบ
ประดับมสี เี ขียวอ่อนๆ
หรอื สีขาว ปลายช่อดอ
มสี ชี มพูอ่อนจดั เรยี งซ้อ
กนั อย่างเปน็ ระเบียบ

8-5510301-08- ไมพ้ ยุง ไม้ตน้ เป็นไม้เนื้อแข็งลายไมส้
040

กใน

ป็น เหงา้ หวั รสเฝ่อื น ใช้เปน็ ยาขับไล่ 79 ม.3 ต.บ้านโฮง่
วมสี ี พยาธิทัง้ มวล ในสมยั โบราณวงการ อ.บา้ นโฮ่ง จ.ลำพนู

แพทย์แผนโบราณ (แพทย์แผนไทย) 59/1 ม.3 ต.บา้ น
ใชก้ นั อยา่ งกวา้ งขวาง โดยใช้แกโ้ รค โฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.
อกจะ กษยั ต่างๆ แก้โรคลำไส้ แกบ้ ิดมีเช้อื ลำพนู
อน นอกจากนีย้ งั เปน็ ยารักษาโรค
กระเพาะซมึ ใช้เป็นยาแก้ปวดทอ้ ง
ลงท้อง จุกเสยี ด เปน็ ยาถ่ายพยาธิ
เสน้ ดา้ ย และใช้เปน็ ยาขบั ถ่ายพยาธิ
รา้ ยท้ังมวลใหอ้ อกไปจากร่างกาย

สวย นยิ มนำมาทำเปน็ เฟอร์นเิ จอร์

ทะเบียนพันธ

(ชือ่ หมูบ่ ้าน ชุมชน แขวง) บ้านปา่
ตำบล/แขวง บา้ นโฮง่ อำเภอ/เขต

ธสุ์ ตั ว์ในชมุ ชน

าป๋วย
บา้ นโฮ่ง จังหวัด ลำพูน

การสำรวจคร้งั ที่ 1 /2565

ทะเบยี นพนั ธ์ุสตั ว์ในชุมชน บ้านป่าปว๋ ย ตำบล/แขวง บา้ นโฮง่
(ชอ่ื หมู่บา้ น ชุมชน แขวง)

รหสั พันธุ์สตั ว์ ชื่อพืน้ เมือง ประเภท ลกั ษณ
(ช่อื ท่ีท้องถิน่ นั้น
(เชน่ สัตวน์ ้ำ สัตว์ (เชน่ ขน
เรียก) เลย้ี งลกู ดว้ ยนำ้ นม ลำ
สตั วเ์ ลอื้ ยคลาน
8-5510301-03- ไก่ พนั ธ์ุพนื้ เมือง สัตวค์ รึง่ บกคร่ึงนำ้ ไก่ พันธ
001/1 แมจ่ ะมีข
สัตวป์ กี ฯลฯ) น้ำตาล
8-5510301-03- ไก่ พันธ์ุพน้ื เมือง สัตวป์ กี ดำ แขง้
001/2 ตวั ผู้จะม
สัตวป์ ีก สวยงาม
8-5510301-03- ไก่ พนั ธุ์พื้นเมือง ดำ และ
สตั วป์ ีก เอกลักษ
001/3 สวยสีแด
สัตวป์ กี เดอื ย
8-5510301-03- ไก่ พนั ธ์ุพน้ื เมือง (ไก่

001/4 แจ)้

8-5510301-01- ไกช่ น พนั ธุ์ พม่า สัตว์ปกี ลกั ษณะ
002 ความดุ
ดวงตาก
หงอนห

อำเภอ/เขต บ้านโฮง่ จังหวัด ลำพนู หมายเหตุ

ณะเด่นของ ข้อมูลภูมิปัญญา บรเิ วณทพี่ บ
สตั ว์ ท้องถิ่น
นาด สี รูปรา่ ง (เชน่ เปน็ อาหาร ยา (ระบุ ชื่อหม่บู า้ น
ำตวั ฯลฯ) รักษาโรค เคร่ืองมือ ตำบล อำเภอ

เครื่องใช้ ฯลฯ) จังหวดั )

ธุ์พื้นเมือง ตวั เลยี้ งเพอ่ื ความ 41/1 ม.3 ต.บ้าน
ขนสดี ำ สวยงาม โฮง่ อ.บ้านโฮง่ จ.
หรอื เทา หน้า ลำพูน
งดำ หงอนหนิ เลีย้ งเพื่อประกอบ
มสี สี นั อาชพี 107/1 ม.3 ต.บา้ น
ม สีแดง ขาว โฮง่ อ.บา้ นโฮง่ จ.
ะทอง เปน็ เล้ียงเพือ่ เปน็ อาหาร ลำพูน
ษณ์ หงอนจะ
ดง ตวั ผจู้ ะมี เลยี้ งเพอ่ื เป็นอาหาร 61 ม.3 ต.บ้านโฮง่
อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน
ะเด่น คือมี เลี้ยงเพ่อื ความ
ใบหน้ากลม สวยงาม 59/1 ม.3 ต.บา้ น
กลมสดใส โฮง่ อ.บา้ นโฮง่ จ.
หมบู หงอนชี้ ลำพนู

119/2 ม.3 ต.บ้าน
โฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.
ลำพนู

8-5510301-01- ไก่ พนั ธุ์ไข่ สตั ว์ปกี หรือหวั จ
003 แขง้ เล็ก

ไก่ พนั ธ
น้ำตาลอ
น้ำตาลเ
นำ้ ตาล
น้ำตาลเ
จกั รใหญ
เหนียงส
ตุ้มหูแด
เลก็ น้อย
แขง้ มีสีเ
หางมสี ีด
สีนำ้ ตาล
ไข่ฟองแ
ประมาณ
ผลผลิต
290 ฟ

จกุ เนอ้ื แน มี

กแห้ง

ธ์ุไข่ มีขนสี เล้ยี งเพื่อเปน็ อาหาร 29/2 ม.3 ต.บ้าน

อ่อนถึงสี โฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.

เข้ม ขนปีกสี ลำพูน

สร้อยคอสี

เข้ม หงอน

ญ่สีแดงสด

สแี ดงใหญ่

ดงมสี ีขาวปน

ย ผิวหนังและ

เหลือง ปลาย

ดำ เปลอื กไข่

ลออ่ น จะให้

แรกเม่ืออายุ

ณ 169 วนั

ตประมาณ

ฟองต่อตวั ตอ่ ปี

ใบงานที่ 8

เร่อื ง การเก็บข้อมูลภูมปิ ัญญาในท้องถ่ิน

23. ข้อมูลทรพั ยากรทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญา
1. สาขา สาขาการแพทย์แผนไทย

ประเภท (สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม / สาขาการแพทยแ์ ผนไทย / สาขาการจดั การ
ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม / สาขากองทนุ และธรุ กจิ ชุมชน / สาขาสวัสดกิ าร / สาขาศลิ ปกรรม / สาขา
การจดั การองค์กร / สาขาภาษาและวรรณกรรม / สาขาศาสนาและประเพณี

ชอ่ื ภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน กลุ่มวสิ าหกจิ ชุมชนนวดแผนไทยแม่บ้านปา่ ป๋วย

รหัสภูมิปญั ญา 8-5510301-003

2. เจา้ ของภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ (นาย / นาง / นางสาว / ชุมชน / กลุ่ม)

นางฟองแกว้ มณที อง บ้านโฮ่ง อำเภอ/เขต บ้านโฮ่ง จังหวดั ลำพนู
บ้านเลขท่ี 283 หมทู่ ี่ 3 ตำบล/แขวง โทรสาร
รหัสไปรษณยี ์ 51130 โทรศัพท์

พิกดั ทางภมู ศิ าสตร์ (GIS) X: N 18 ° 18’ 4.386” Y: E 98 ° 48’ 52.821”

E-mail address :

3. ประเภทของภูมิปญั ญาท้องถิน่  ภูมปิ ญั ญาท้องถนิ่ ด้านผลิตภัณฑแ์ ละการแปรรูป
 ภมู ิปัญญาท้องถ่ินดา้ นพืช  ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ดา้ นเคร่ืองมือเคร่ืองใช้ทางการเกษตร
 ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ดา้ นสตั ว์  อน่ื ๆ
 ภูมปิ ัญญาท้องถิ่นดา้ นประมง

4. จดุ เด่นของภูมิปัญญาท้องถ่ิน

สมุนไพรแตล่ ะชนิดทีน่ ำมาแปรรูปล้วนแตห่ าได้ในชุมชน และยงั พฒั นาสูตรต่างๆให้เข้ากบั ในยคุ ปจั จบุ ันที่
มีการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อโคโรน่าไวรัส-19 ซง่ึ ยงั องิ ตามสรรพคุณของสมนุ ไพรชนิดน้ันๆอยู่

5. รายละเอยี ดของภูมิปัญญาท้องถนิ่

กลุ่มนวดแผนไทยบ้านป่าป๋วย ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2550 ได้รับการสนับสนุนนจากทางเทศบาลตำบล
บ้านโฮ่ง ชมรมหมอพื้นบ้านล้านนา และโรงพยาบาลล้านโฮ่ง เพื่อจัดตั้งศูนยน์ วดแผนไทย โดยพ่อหมดอินสม สิทธิ
ตันได้ประสานงานกับโรงพยาบาลบ้านโฮ่ง ในการจดั หลักสูตรอบรมการเปิดอบรมนวดแผนไทยให้กับ อสม. ท่ีไดร้ ับ
การอบรม พลัดเปลี่ยนกันมาประจำอยู่เพื่อบริการให้กับผู้ที่มาใช้บริการ ในปัจจุบันทางศูนย์นวดแผนไทยบ้าน

ปา่ ป๋วย เปน็ กลมุ่ ฯท่มี คี วามม่ันคงในการดำเนนิ งานและไดร้ ับการสนบั สนนุ จากหนว่ ยงานราชการท้ังในเรื่องความรู้
และงบประมาณดว้ ยดมี าตลอด

ในปจั จุบันของกลมุ่ นวดแผนไทยบ้านป่าปว๋ ยมีสมาชิก จำนวน 30 คนและมเี จา้ หน้าท่ปี ระจำศนู ย์ 10 คน
ให้บริการทั้งการนวดแผนไทยและการรักษาด้วยสมุนไพรแก่ผู้ป่วยที่เข้ามารักษาแบบภูมิปัญญาท้องถิ่นจากบรรพ
บุรุษ มกี ารแปรรูปสมนุ ไพรเพอื่ จำหน่าย ท้ังลูกประคบ ยาตม้ อาบสมนุ ไพร เปน็ ต้น

6. การประชาสัมพันธแ์ ละเผยแพรภ่ ูมิปญั ญาทอ้ งถนิ่

 ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่ / ใช้เฉพาะบุคคล

 เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน

 มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอก จำนวน คร้งั จำนวน คน

 มกี ารนำไปใช้ในพ้ืนที่เดยี วกัน คน นอกพ้ืนท่ี คน

 อืน่ ๆ (ระบุ)

7. ลักษณะของภูมิปญั ญาท้องถ่ิน

 ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่ินดั้งเดิมได้รับการถา่ ยทอดมาจาก

หมอ่ นคำ หม่อนปอน หลวงมูล

 ภูมปิ ญั ญาท้องถิ่นท่ีได้พัฒนาและต่อยอด

แบบเดมิ คือ

แบบเดิมจะทำในรปู แบบเป็นมัด
การพัฒนาและต่อยอด คือ

ได้เปล่ียนแปลงบรรจภุ ณั ฑใ์ นรปู แบบซอง และมีการทำตราสัญลักษณข์ องกลุ่ม

 ภูมิปัญญาท้องถ่ิน / นวัตกรรมทค่ี ิดค้นขนึ้ มาใหม่

8. วตั ถดุ บิ ทใี่ ช้ในผลติ ภัณฑ์ทเ่ี กดิ จากภมู ปิ ญั ญา ซึ่งพ้นื ที่อน่ื ไมม่ ี ไดแ้ ก่

1. เปานอ้ ย

2. โบวลาขาว

3. ลม เม็ดลำไย

4. ฝอย

5. ส้มจ๊ืน

หมายเหตุ : กรณีภมู ิปญั ญา ในแต่ละสาขา มีข้อมูล / ผรู้ มู้ ากกวา่ 1 คน ขอใหเ้ พ่ิมเตมิ แบบฟอร์ม
วาดภาพประกอบ

บันทึกข้อมลู โดยหน่วยงาน เจ้าหน้าที่สำรวจงานฐานทรพั ยากรทอ้ งถน่ิ สงั กัด เทศบาลตำบลบา้ นโฮง่
วนั /เดอื น/ปี 3/4/2022, 14:39:24
มาตราส่วน

ใบงานที่ 8

เรอื่ ง การเก็บข้อมูลภูมิปญั ญาในทอ้ งถิน่

23. ข้อมลู ทรพั ยากรทางวัฒนธรรมและภมู ปิ ัญญา
1. สาขา สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม

ประเภท (สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม / สาขาการแพทย์แผนไทย / สาขาการจดั การ
ทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ ม / สาขากองทนุ และธุรกจิ ชุมชน / สาขาสวัสดกิ าร / สาขาศลิ ปกรรม / สาขา
การจัดการองค์กร / สาขาภาษาและวรรณกรรม / สาขาศาสนาและประเพณี

ชอ่ื ภูมิปัญญาท้องถิ่น ทำกลองลา้ นนา (รา้ นเฮือนก๋อง)

รหสั ภมู ิปญั ญา 8-5510301-004

2. เจา้ ของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ (นาย / นาง / นางสาว / ชุมชน / กลุ่ม)

นายบุญช่วย สิทธมิ า บ้านโฮ่ง อำเภอ/เขต บ้านโฮง่ จังหวดั ลำพูน
บ้านเลขท่ี 1 หม่ทู ี่ 3 ตำบล/แขวง โทรสาร
รหสั ไปรษณยี ์ 51130 โทรศัพท์

พกิ ัดทางภมู ศิ าสตร์ (GIS) X: N 18 ° 18’ 13.610” Y: E 98 ° 48’ 22.579”

E-mail address :

3. ประเภทของภูมิปญั ญาท้องถน่ิ  ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ ดา้ นผลิตภณั ฑ์และการแปรรปู
 ภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ ดา้ นพชื  ภูมปิ ัญญาท้องถิ่นดา้ นเครอื่ งมือเครื่องใชท้ างการเกษตร
 ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ ดา้ นสัตว์  อน่ื ๆ
 ภมู ิปัญญาท้องถิ่นด้านประมง

4. จุดเดน่ ของภมู ิปัญญาท้องถนิ่

เป็นงานฝีมือ เพื่อใช้ตถี วายเป็นพุทธบูชาในวันโกน วนั พระ วนั สำคญั ตา่ งๆ

5. รายละเอยี ดของภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน

รา้ นเฮือนก๋อง บ้านป่าปว๋ ย ตำบลบา้ นโฮ่ง อำเภอบ้านโฮ่ง จงั หวดั ลำพูน กอ่ ต้งั ขน้ึ เมือ่ พ.ศ.2557 โดยพ่อ
ไล สิทธิมา นายบุญช่วย สิทธิมา สล่ากลองล้านนามีการทำกลองมาตั้งแต่เด็ก (พ.ศ.2520) ซึ่งสืบทอดความรู้มา

จากผู้เป็นพ่อ (พ่อปี๋ สิทธิมา ศิลปินดีเด่นด้านการผลิตกลองทำมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2509)จึงสามารถทำกลองได้อย่าง
ชำนาญจนมาถงึ ปจั จุบัน

กลองและการทำกลองเป็นหัตถกรรมที่แสดงออกถงึ ภูมปิ ญั ญาชาวบ้าน ท้ังภูมิปัญญาด้านความสามารถใน
การออกรูปแบบ สัดส่วน ของกลองที่ผลิตเพื่อให้ได้กลองที่มีเสียงไพเราะและเสียงที่ต้องการในการใช้งานตาม
วตั ถุประสงคท์ ่ีแตกต่างกันออกไป ความเชอ่ื และวิถชี วี ติ คนภาคเหนอื มคี วามผูกพันกบั กลองมาตงั้ แตโ่ บราณกาล ซึ่ง
จะใชเ้ สียงกลองเป็นสัญญาณบอกเหตุตา่ งๆรวมทั้งการประชุมของชาวบา้ น ตามเหตุการณน์ ั้นๆนอกจากนั้นวัดทาง
เหนอื จะมกี ลองบูชาประจำวดั ซง่ึ ถือว่าเป็นกลองศกั ด์สิ ิทธิ์ใชต้ ีถวายเปน็ พทุ ธบชู าในวันโกน วนั พระ วนั สำคัญต่างๆ
จนกระทั่งถึงปจั จบุ ัน

6. การประชาสมั พนั ธ์และเผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่

 ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่ / ใชเ้ ฉพาะบุคคล

 เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน

 มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน ครั้ง จำนวน คน
นอกพ้นื ท่ี คน
 มกี ารนำไปใชใ้ นพืน้ ท่เี ดยี วกัน คน

 อืน่ ๆ (ระบ)ุ

7. ลกั ษณะของภูมิปญั ญาท้องถน่ิ

 ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่นดัง้ เดิมไดร้ บั การถ่ายทอดมาจาก

พอ่ ไล สทิ ธิมา

 ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ ท่ีได้พฒั นาและต่อยอด

แบบเดิม คือ

-
การพัฒนาและต่อยอด คอื

-
 ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ / นวัตกรรมทค่ี ิดค้นขึ้นมาใหม่

8. วัตถดุ ิบทใ่ี ชใ้ นผลติ ภณั ฑ์ทเ่ี กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซง่ึ พ้นื ที่อน่ื ไมม่ ี ได้แก่
1. หนงั วัว
2. ไม้มะค่า
3. ไม้ขนนุ
4. ไมป้ ระดู่
หมายเหตุ : กรณภี ูมิปัญญา ในแตล่ ะสาขา มีขอ้ มลู / ผู้ร้มู ากกวา่ 1 คน ขอให้เพ่ิมเตมิ แบบฟอร์ม
วาดภาพประกอบ

บันทึกข้อมูลโดยหนว่ ยงาน เจ้าหน้าท่ีสำรวจงานฐานทรัพยากรทอ้ งถ่นิ สังกัด เทศบาลตำบลบา้ นโฮง่
วนั /เดอื น/ปี 3/4/2022, 14:55:19

ใบงานท่ี 8

เรอื่ ง การเก็บข้อมูลภูมิปัญญาในท้องถ่ิน

23. ขอ้ มลู ทรัพยากรทางวัฒนธรรมและภูมปิ ญั ญา

1. สาขา สาขาการแพทย์แผนไทย

ประเภท (สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม / สาขาการแพทย์แผนไทย / สาขาการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม / สาขากองทนุ และธุรกิจชมุ ชน / สาขาสวสั ดกิ าร / สาขาศลิ ปกรรม / สาขา
การจดั การองค์กร / สาขาภาษาและวรรณกรรม / สาขาศาสนาและประเพณี

ชือ่ ภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ ศูนยก์ ารเรยี นรู้ภูมิปัญญาไทย

รหัสภมู ิปัญญา 8-5510301-03-010

2. เจ้าของภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น (นาย / นาง / นางสาว / ชุมชน / กลุ่ม)

พ่อหมออนิ สม สทิ ธติ นั

บา้ นเลขที่ 52 หมู่ท่ี 3 ตำบล/แขวง บ้านโฮง่ อำเภอ/เขต บา้ นโฮ่ง จังหวัด ลำพนู

รหสั ไปรษณีย์ 51130 โทรศัพท์ โทรสาร

พกิ ัดทางภมู ิศาสตร์ (GIS) X: 18.30619152635336N Y: 98.8100284896791E ±6.50m

E-mail address :

3. ประเภทของภูมิปญั ญาท้องถ่นิ

 ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่นด้านพืช  ภมู ิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ดา้ นผลิตภัณฑ์และการแปรรปู

 ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ดา้ นสตั ว์  ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ ดา้ นเคร่ืองมือเคร่ืองใชท้ างการเกษตร

 ภูมิปญั ญาท้องถ่นิ ด้านประมง  อน่ื ๆ

4. จุดเด่นของภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ

ใช้พืชสมนุ ไพรพืน้ บา้ น

5. รายละเอยี ดของภมู ิปัญญาท้องถิ่น

เปน็ หมอผู้สืบสานภมู ปิ ัญญาการแพทย์พ้ืนบ้านล้านนาบ้านป่าป๋วย มคี วามรู้ความเชยี่ วชาญด้านการแพทย์
พนื้ บา้ นล้านนา เชน่ การนวดตอกเสน้ ยำ่ ขาง สมุนไพรบำบัด พ่อหนานอินสมบอกว่า การรักษาโรคแบบพืน้ บา้ น
ไมใ่ ช่ใครก็ทำได้ ต้องใช้การฝึกฝนและบ่มวิชานานหลายปี

6. การประชาสัมพนั ธ์และเผยแพร่ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน

 ยังไม่เคยมีการเผยแพร่ / ใชเ้ ฉพาะบุคคล

 เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน

 มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จำนวน คร้งั จำนวน คน
นอกพ้นื ท่ี คน
 มีการนำไปใชใ้ นพ้ืนทเ่ี ดียวกนั คน

 อน่ื ๆ (ระบุ)

7. ลกั ษณะของภูมิปัญญาท้องถน่ิ
 ภูมิปัญญาท้องถ่นิ ด้งั เดิมไดร้ บั การถ่ายทอดมาจาก

 ภูมิปัญญาท้องถิน่ ที่ไดพ้ ฒั นาและต่อยอด
แบบเดิม คือ
-
การพฒั นาและต่อยอดคอื
-

 ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ / นวตั กรรมที่คิดคน้ ข้ึนมาใหม่
8. วตั ถดุ ิบที่ใช้ในผลิตภัณฑ์ท่เี กดิ จากภมู ปิ ญั ญา ซ่ึงพืน้ ที่อ่นื ไมม่ ี ได้แก่
1. สม้ ป่อย
2. ละมงึ หลวง
3. กะวาน
4. เจียงดา
5. การะบรู
หมายเหตุ : กรณภี ูมิปัญญา ในแตล่ ะสาขา มีขอ้ มลู / ผรู้ ูม้ ากกว่า 1 คน ขอใหเ้ พ่ิมเตมิ แบบฟอร์ม

วาดภาพประกอบ

บันทึกขอ้ มลู โดยหนว่ ยงาน เจ้าหนา้ ท่สี ำรวจงานฐานทรพั ยากรท้องถ่ิน สังกัด เทศบาลตำบลบา้ นโฮง่
วนั /เดอื น/ปี 30/4/2022, 9:15:12
มาตราสว่ น