ทำรูปเล่ม (1)

Royal Stable Unit Horse riding clubข้อควรปฏบิ ตั ิเมื่อมา้ ปล่อยแปลง

1. การนา้ มา้ ปลอ่ ยแปลงในฤดหู รือหนาวสามารถท้าได้แตต่ ้องเพมิ่ การดูแลสขุ ภาพม้าเปน็
พิเศษ เช่นการใช้ผา้ หม่ กนั หนาวหม่ มา้ ตอนปล่อยแปลง
2. มา้ ทป่ี ลอ่ ยแปลงในขณะทม่ี ีฝนตกทา้ ใหร้ า่ งกายม้าเปียกน้าฝนไม่ควรกราดแปรงเพราะจะทา้
ใหน้ า้ ซึมเข้าถึงผิวหนงั ได้ควรใช้วิธีเช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาดจะดีกว่าเพราะม้าจะไดไ้ มห่ นาวจน
เกดิ การเปน็ หวัด มา้ ทเ่ี ปียกน้าหรอื ฝนเปน็ เวลานานๆ สามารถสังเกตเห็นได้ว่าขนแผงคอและ
ขนหางจะลลู่ ง หากมา้ ยนื แช่น้าเป็นเวลานานๆ จะให้ผนังกีบนมุ่ เบา อาจเป็นสาเหตุของโรคกบี
เปื่อยได้ ควรใช้ยาทากีบทาบรเิ วณพื้นกีบ จะช่วยปอู งกนั การเปื่อยได้จากนั้น จึงนา้ ม้าไปอยู่ใน
บรเิ วณทแี่ หง้ จนกบี กลับเปน็ ปกติ
3. การปลอ่ ยมา้ ในฤดูรอ้ นที่มีอากาศร้อนจัดตอ้ งระมดั ระวงั และปอู งกนั มิใหม้ า้ เกดิ โรคพษิ
ความร้อน (Heat stroke) และการอ่อนเพลียหมดกา้ ลัง (Exhaustion)

ส้าหรบั ในประเทศไทย ใหเ้ ลอื กเวลาปลอ่ ยเวลาเชา้ หรือตอนบ่าย ซ่งึ แดดยังไมจ่ ดั เพื่อไมใ่ หม้ า้
รอ้ นจนเกนิ ไปและแปรงปลอ่ ยม้าควรมรี ่มเงา

ข้อควรระวัง

- อบุ ัติเหตรุ ะหวา่ งการปล่อยแปลง เชน่ การล้ม , การเตะรวั้ แปลงปล่อย
- การจับม้าหลงั จากปลอ่ ยแปลงควรใชค้ วามระมัดระวัง

การจงู ม้าเดนิ และปลอ่ ยแปลง

Royal Stable Unit Horse riding clubระยะเวลาของการปล่อยให้พิจารณาจากสภาพ
อากาศ และแผนการใช้ม้า ก่อนนาม้าเข้าคอกให้
ทาความสะอาดม้าและสารวจอาการบาดเจ็บ
ทุกครัง้

การประคบขามา้ ลดการอกั เสบจากการใช้มา้ ท่ีมีความเส่ียงต่อ ขอ้ ขา เอ็น เช่นการ

กระโดด Gallop โดยหลงั จากการแข่งขนั หรอื การใชม้ า้ เปน็ เวลานาน ประโยชน์ ชว่ ยลดการ
อกั เสบ ช่วยลดการยดื ของเอน็ ชว่ ยลดความร้อนท่ีเกิด เอ็น, เนอื้ เยือ่ ออ่ น ชว่ ยลดการบวมที่ขา
ม้า ชว่ ยลดความเจ็บปวด ชว่ ยลดการเกิดการเกร็งตัวของกลา้ มเนอื้ ชว่ ยให้การบาดเจ็บหาย
เรว็ ขน้ึ ให้ทาการประคบขาม้าโดยใชร้ ะยะเวลา 20 - 30 นาทตี ่อครงั้ และทาการพักอย่างน้อย
1 ชว่ั โมงซึ่งสามารถใชไ้ ดท้ งั้ น้าแข็ง เจลเย็น หรอื แชใ่ นถงั น้าเยน็ กไ็ ดข้ น้ึ อยู่กับอปุ กรณ์ท่มี ีอยู่
ของแตล่ ะคอก หรอื พิจารณาจากการใช้งาน

- ทาไดว้ นั ละ 2 – 3 ครงั้ และได้มากกวา่ ถา้ มคี วามจาเปน็
- ควรทาจนเน้อื เย่ือมีอณุ หภมู ทิ ่ี 59 – 66 F จงึ จะชว่ ยได้

การประคบขาม้า

Royal Stable Unit Horse riding clubการใช้โคลนพอกขาม้า สว่ นใหญจ่ ะใชห้ ลังจากการประคบน้าแขง็ เรยี บร้อยแล้ว โดย

พิจารณาจากการ ซอ้ มหนกั มีระยะเวลานานในการฝึก และ การกระโดดขา้ มเครื่องกีดขวางทมี่ ี
ความสูงมากๆ โดยโคลนพอกขาจะมีความเย็นช่วยใหล้ ดความร้อนการอักเสบ ที่มผี ลต่อข้อต่อ
ข้อเอน็ มา้ การพอกโคลน ทุกคร้งั ให้หลีกเลยี่ งบริเวณทีม่ แี ผลอาจจะทา้ ให้ผลเกดิ การอักเสบได้

ขน้ั ตอนการพอกโคลน

 ทาความสะอาดขาม้า
 ทาการพอกจากข้อตาตุ่มข้ึนไปยงั ใตห้ วั เขา่
 ใชก้ ระดาษชบุ น้าเพอ่ื รกั ษาความชมุ่ ชนื้ ของโคลนลดการแหง้ ของโคลนพอก
 ใช้ stable boot หรือ ผ้านวมพันเพือ่ รกั ษาความเย็น
 สามารถพอกทิ้งไวไ้ ด้ 10-12 ชั่วโมงเพราะโคลนพอกจะแหง้
 เม่ือครบเวลาตามกาหนดใหท้ าความสะอาดด้วยนา้ เปลา่
 เชด็ ทาความสะอาดดว้ ยผา้ ทากีบม้า
 จูงเดนิ ประมาณ 5-10 นาที

การใช้โคลนพอกขาม้า

Royal Stable Unit Horse riding clubการยืดกล้ามเนื้อม้า

สามารถทา้ ไดท้ งั้ กอ่ นและหลังการใช้งาน การยืดกล้ามเน้ือม้ามีความส้าคัญเป็นอย่างมาก โดยมี
ประโยชน์เพ่ือลดอาการบาดเจบ็ ของมา้ สร้างความพร้อมก่อนการใช้งาน สร้างความผ่อนคลาย
ให้กับม้า ลดความเกร็งตึงของกล้ามเน้ือ ตรวจสอบอาการบาดเจ็บของม้า ผ่อนคลาย
ความเครียดของม้าได้ โดยการคลายกล้ามเนื้อม้าแบบง่ายและแบ่งออกเป็น 5 ส่วนหลัก คือ
1. คอม้า 2. ขาคู่หนา้ /หัวไหล่ 3. ขาคู่หลัง/ทา้ ยม้า 4. แผ่นหลงั มา้ 5. ท่ายืน
ตามภาพประกอบ

การยืดกล้ามเนื้อม้า

Royal Stable Unit Horse riding club การ ืยดก ้ลามเ ื้นอ ้มา

Royal Stable Unit Horse riding club การ ืยดก ้ลามเ ื้นอ ้มา

Royal Stable Unit Horse riding club การ ืยดก ้ลามเ ื้นอ ้มา

Royal Stable Unit Horse riding club การ ืยดก ้ลามเ ื้นอ ้มา

Royal Stable Unit Horse riding club การ ืยดก ้ลามเ ื้นอ ้มา

Royal Stable Unit Horse riding club คอกมา้

ลักษณะคอกม้าทีด่ ี
1. แข็งแรง ทนทาน สามารถกนั ลม แดด ฝน และปลอดภัยสาหรับม้า
2. สามารถระบายอากาศไดด้ ี ภายในคอกเยน็ สบายแต่ไมถ่ ึงกบั มีลมโกรก
3. สามารถกนั พาหนะนาโรคต่างๆ ได้ เชน่ นก หนู แมว สนุ ัข เป็นต้น
4. สามารถทาความสะอาดไดโ้ ดยง่าย ไมเ่ ปน็ ที่น้าขัง แลดสู ะอาดตา
5. ห่างจากบา้ นพกั อาศยั ของคนพอสมควร
6. ราคาถกู สรา้ งไดง้ า่ ย
7. แยกออกเปน็ อิสระต่อกนั ในแตล่ ะหลงั เพอื่ ลดปญั หาการตดิ ตอ่ ของโรค
8. โรงเรือนควรต้ังอยู่ในแนวตามความยาวจากทิศตะวันออกไปทิศ

ตะวันตกเพอ่ื จะไดไ้ ม่รอ้ นจัดมาก
9. แสงแดดสามารถส่องถงึ พ้นื ไดบ้ ้าง ไมอ่ บั ทึบ
10. สามารถขยาย ต่อเติม หรือดัดแปลงได้ง่าย โดยไม่กระทบกระเทือนต่อ

สุขภาพของม้าและดูเรยี บร้อยเป็นระเบียบดแู ล้วไม่เกะกะ

คอกมา้

Royal Stable Unit Horse riding club ขนาดของคอกมา้

ควรมีขนาดทเี่ หมาะสมกบั ม้า ไมเ่ ล็กเกินไป ควรมพี ืน้ ทใ่ี ห้
ม้าได้ขยบั ตวั เดินภายในคอก นอนกลิง้ ได้ ไมอ่ ึดอดั
สาหรบั ม้า หรอื ถา้ ใหญเ่ กินไป มา้ อาจวิ่งเวลาตกใจ

และล้มในคอกได้ อีกทั้งจะส้นิ เปลืองวัสดุปูนอน และใช้
เวลาการทาความสะอาดคอกนาน

ขนาดคอกม้าขนาดเล็ก คอื 8 x 12 ฟุต
ขนาดคอกมา้ ขนาดมาตรฐาน คือ 12 x 12 ฟตุ
ขนาดคอกม้าขนาดใหญ่ คอื 12 x 16 ฟตุ

ขนาดของคอกมา้

สงิ่ อุปกรณ์ ปนู อน

สิง่ ปูนอน – มีสว่ นส้าคญั ในการพักผ่อนของม้า ม้าแต่ละตวั จะมกี ารพักผอ่ นแตกต่างกัน
ไป บางตัวยืนหลับ บางตัวนอนหลับไปกบั พ้ืน และ มียนื หลับแล้วล้มลงนอนไปกบั พ้นื
โดยตรง
• ซมึ ซบั ของเหลวของมลู มา้ ทา้ ให้คอกมา้ แหง้ ไมอ่ บั ช้ืน
• ลดการเสียดสี สง่ิ ปูนอนจะเป็นตัวซบั แรงและเคลื่อนตัวลดการสมั ผสั โดยตรงระหว่าง

ม้ากบั พืน้ คอก ท่จี ะท้าใหม้ า้ เกดิ แผลจากจุดต่างๆ เชน่ ข้อตาตมุ่ ของเขา่ สะโพก ฝี
ระบาย
• เพมิ่ ความอบอนุ่ ใหม้ า้ โดยในต่างประเทศจะมีอากาศเยน็ มาก พน้ื คอกจะเก็บความ
หนาวเยน็ ใว้ สง่ิ ปนู อน จะชว่ ยเกบ็ ความอบอุ่นจากอุณหภูมิจากตวั ม้าลงสู่สิง่ ปูนอน
• ลดการกระแทกขณะมา้ ลม้ ลงนอนหรอื มกี ิจกรรมในคอก
• จะต้องแหง้ นิ่ม มคี วามยืดหย่นุ ไดด้ ี ไมม่ ีกลน่ิ ไมร่ ะคายเคอื งและเปน็ อันตรายตอ่ มา้
• หาง่ายในทอ้ งถนิ่ และราคาถกู

ปจั จุบันที่หนว่ ยใชอ้ ยู่ 3 ประเภท คือ แกลบ ข้เี ลอื่ ย และฟาง

แกลบ
Royal Stable Unit Horse riding club

ขีเ้ลอ่ื ย ฟาง

ส่งิ อุปกรณ์ ปนู อน

ตารางเปรยี บเทียบส่งิ ปนู อนชนิดตา่ งๆ

ล้าดับ ชนดิ ข้อดี ขอ้ เสีย

1. ดนิ หางา่ ย ใกล้เคยี งธรรมชาติ ท้าความสะอาดตวั มา้ ยาก

Royal Stable Unit Horse riding club2. ทรายไม่ดดู ซบั ความช้นื มนี ้าหนกั มากการ
หางา่ ย ขนย้ายมปี ัญหา ทรายทะเลมีเกลือ

สรา้ งความระคายเคอื งให้ผวิ หนัง

3. แกลบ ดูดซับความช้นื ไดด้ ี มนี ้าหนกั เบา อุดตันทอ่ ระบายน้า
และทา้ ความสะอาดง่าย
หาไดง้ ่าย ราคาถกู

4. ขีเ้ ลื่อย ดูดซบั ความชน้ื ได้ดีท่สี ุด อดุ ตันทอ่ ระบายนา้
ม้าไม่กิน ชอบติดตามเกือกม้า

ความยดื หยนุ่ ดี นมิ่ มา้ นอนสบาย ตอ้ งมีท่ีเก็บอย่างดี
5. ฟางข้าว แห้งง่าย มีน้าหนกั เบา งา่ ยต่อการ

ขนย้าย

6. หญา้ แห้ง ปนู อนไดด้ ี มีน้าหนกั เบา และทา้ ซึมซับไม่ดี
ความสะอาดง่าย

7. กกแห้ง มีความยดึ หย่นุ ดมี าก นมุ่ แต่ ม้าอาจกนิ เข้าไป เมอ่ื กกถูกน้า จะ
เหนยี ว ไมข่ าดงา่ ย ใช้ เหนียว ม้าเคี้ยวไมข่ าด เปน็ อันตราย

ทนทานได้หลายครงั้ ตอ่ มา้ ได้

8. เกลด็ ไม้ ใช้ปนู อนไดด้ มี าก หาไดย้ าก

9. แผ่นยาง ม้าไม่ลน่ื ,ไม่ต้องเปลย่ี นบ่อย เมอื่ ใชน้ านๆมา้ จะมปี ญั หาท่ีกบี ,แผล
กดทับ

สิง่ อปุ กรณ์ ปูนอน

Royal Stable Unit Horse riding club แกลบ

แกลบจะท้าให้ซมึ ซบั ของเหลวไดด้ ี ทา้ ให้คอกม้าแหง้ เรว็ เมื่อเจอของเหลว การ
ท้าความสะอาดง่าย การเลือกแกลบ ควรเปน็ แกลบทม่ี ีฝนุ น้อยทส่ี ุด หรอื ควร
กา้ จดั ฝนุ ออกใหไ้ ดม้ ากทสี่ ุด และม้าบางตัว อาจแพ้แกลบ โดยจะมตี มุ่ คันขนึ้
ตามตวั และ ขอ้ ส้าคญั ผ้ดู แู ลมา้ ควรหมัน่ สงั เกตเมื่อไสแ่ กลบใหม่ มา้ จะกิน
แกลบ อาจท้าให้ม้าเสยี ดท้องได้ ถ้ากนิ ปรมิ าณมากเกินไป

สงิ่ อุปกรณ์ ปนู อน

Royal Stable Unit Horse riding club ฟางข้าว / หญ้าแห้ง

เปน็ ส่งิ ปนู อนทีห่ าง่ายตามฤดูกาล เช่นเดยี วกบั แกลบ แต่จะมีราคาถกู กว่าสามารถใชไ้ ดด้ ี
ไม่เป็นอันตรายเมอื่ ม้ากินเขา้ ไป ง่ายตอ่ การใชง้ านและท้าความสะอาดคอก

สง่ิ อุปกรณ์ ปนู อน

Royal Stable Unit Horse riding clubขี้เล่อื ย

เปน็ สง่ิ ปนู อน ที่ได้รับความนยิ มในต่างประเทศ แต่มีราคสูงกว่าและมีคุณภาพดีมากกว่าส่ิงปูนอน
ชนดิ อืน่ ซ่ึงสะดวกต่อการใชง้ าน และ งา่ ยต่อการท้าความสะอาดคอก สามารถนา้ กลับมาใชไ้ ด้อีก
ไม่เก็บความช้ืน แหง้ เร็ว และมา้ ส่วนใหญ่ไม่กนิ ข้เี ลือ่ ย จึงมีความอนั ตรายน้อยกว่า

สิ่งอุปกรณ์ ปนู อน

Royal Stable Unit Horse riding club ความสะอาดของคอกมา้

เป็นส่ิงสาคญั ของสขุ ภาพม้าที่ดี ผ้ดู ูแลมา้ หมัน่ ทาความสะอาดของคอกมา้ อยเู่ สมอ เพอ่ื
ลดส่งิ ปฎกิ ูลออกจากคอกมา้ ให้ได้มากท่สี ุดการหมักหมมของเชอื้ โรคของคอกม้าโดยจะ
แบง่ ออกเป็นสว่ นง่ายๆ ตามลกั ษณะคอกมา้ แต่ละคอก

ความสะอาดของคอกมา้

Royal Stable Unit Horse riding clubขัน้ ตอน การทาความสะอาดพ้ืนคอกม้า

สิง่ สกปรก ความช้ืนจากปัสสาวะ เป็นปจั จยั ท่ีทาใหเ้ กิดกลิ่นและสภาพแวดลอ้ มท่ีไม่
พงึ ประสงคส์ าหรับมา้ ดังนั้นจึงมคี วามจาเป็นอย่างย่ิงที่จะต้องรีบกาจดั และทาความสะอาด
อย่ตู ลอดเวลา

ถ้าสิง่ ปูนอนของม้านั้นมีความชนื้ สะสมและไมไ่ ด้รบั การทาความสะอาดอย่างต่อเนอ่ื ง
นอกจากจะทาใหก้ ารทาความสะอาดคอกจะลาบากมากขึ้นเนือ่ งจากมีการหมักสะสมของ
เสยี ทฝ่ี ังอย่ใู ต้สิ่งปูนอน ความชืน้ ท่ีหมักสะสมนจ้ี ะสามารถทาให้เกิดการติดเช้อื แกม่ า้ ได้
โดยเฉพาะกีบมา้
1. กาจัดมูลต่างๆที่สามารถมองเห็นไดด้ ้วยตาเปลา่ ออกก่อน โดยทาการดอู ยา่ งละเอียด
เน่ืองจากอาจจะมีมลู ทฝ่ี ังลึกอย่ใู ต้ส่ิงปูนอนของม้า จากนนั้ ทาการตกั โดยลักษณะของการ
ตกั มลู ออกนัน้ ใหช้ ้อนไปข้างใต้สง่ิ ปนู อน
2. พยายามรกั ษาสง่ิ ปนู อนใหม้ ากทส่ี ุดโดยไม่ตักสว่ นที่สะอาดออกใหม้ ากจนเกนิ ไป

ขนั้ ตอน การทาความสะอาดพื้นคอกมา้

Royal Stable Unit Horse riding club3. ทาการแยกสว่ นทีเ่ ปียกกับส่วนท่ี
แห้งออกจากกนั

4. นาส่งิ ปนู อนส่วนทเี่ ปียกแยกไปบน
รถเข็น โดยพยายามไม่ให้สว่ นทเ่ี ปียกน้นั
ร่วงลงมารวมอยู่กับส่วนท่ีแห้ง

5. ค่อยๆ แยกส่วนปนู อนสว่ นแหง้ ท่เี หลอื
ไปใหช้ ดิ กับกาแพงแตล่ ะฝั่งของคอก
เพื่อจะได้ตรวจสอบว่ามีสง่ิ สกปรกทฝ่ี ังลึก
หลงเหลอื อยู่ข้างใต้หรือไม่

ขั้นตอน การทาความสะอาดพน้ื คอกม้า

Royal Stable Unit Horse riding club6. นาอปุ กรณท์ ี่ใชท้ าความสะอาดคอกมาทาความสะอาดให้แหง้

7. นาสิ่งสกปรกท่อี ยบู่ นรถเข็น ไปยงั จดุ รวบรวมทเี่ หมาะสม เพ่อื ดาเนินการกาจดั
หรอื แปรรูปต่อไป

ข้ันตอน การทาความสะอาดพ้นื คอกม้า

Royal Stable Unit Horse riding clubการปคู อกม้า

1. หลังจากทาความสะอาดเสรจ็ เรยี บร้อย
ใหท้ งิ้ ไว้ใหอ้ ากาศไดถ้ ่ายเทจนคอกนน้ั แห้ง
พอสมควรกอ่ น หลังจากนนั้ จึงทาการจัดสิ่งปู
รองนอน โดยนาสง่ิ ปนู อนเดิมที่อยู่ชดิ กาแพงลง
มากระจายให้อย่บู นพ้นื ให้ท่ัวพืน้ ท่ี และนาสิ่งปู
นอนใหมม่ าเติมให้เท่ากบั สว่ นท่ีตกั ออกไปท้งิ

2. ทาการกระจายสิ่งปนู อนให้ทัว่ พน้ื ท่ี จนชดิ
ขอบกาแพง เพื่อเปน็ การปูองกันการบาดเจ็บ
ของมา้ ไม่ให้ลาตัวหรืออวยั วะสว่ นอ่นื กระแทก
ในเวลาทม่ี า้ ลงไปนอน

3. ตรวจสอบว่าสิ่งปูนอนทป่ี ลู งไปนัน้ มคี วาม
หนาพอหรือไม่ โดยการให้ลองท้งิ อุปกรณ์ทต่ี ัก
ลงไปทพ่ี ้นื ถา้ ไดย้ นิ เสียงกระแทกให้เตมิ ความ
หนาของส่ิงปนู อน

การปูคอกมา้

Royal Stable Unit Horse riding club การปูคอกขณะทมี่ ีมา้ อยใู่ นคอก

ในการทาความสะอาดคอกและการปูสิ่งปูนอนในขณะที่มา้ ยังอยใู่ นคอกน้ัน
ควรจะขยับให้มา้ อยคู่ นละสว่ นของคอกกบั บรเิ วณทผ่ี ้ปู ฏบิ ตั จิ ะทาความสะอาด
และไมน่ าอุปกรณ์ทาความสะอาดเข้าใกล้ม้าจนเกินไป รวมไปถงึ ไม่ควรอย่ใู กล้
กบั ตัวม้าจนเกนิ ไป เพอ่ื เป็นการปอู งกันไมใ่ ห้ม้าตกใจ หรอื หวาดกลวั ซง่ึ
อาจจะนามาซง่ึ การบาดเจบ็ ของท้งั ตวั ม้าและผปู้ ฏิบตั ิ

การปูคอกขณะทมี่ มี า้ อยใู่ นคอก

Royal Stable Unit Horse riding clubเพดานคอก /หน้าต่าง / ชอ่ งระบายอากาศ

โดยส่วนใหญจ่ ะเกดิ จากฝุน หยากไย่ ซงึ่ จะสง่ ผลตอ่ ระบบหายใจของมา้ และการใชง้ านม้า
ควรทา้ ความสะอาดอย่างน้อยสัปดาห์ ละ 1 ครัง้

ผนังคอก

โดยมากพฤตกิ รรมม้าบางตวั จะถ่ายมูลตดิ ฝาผนัง ดงั นั้นควรท้าความสะอาดอยเู่ สมอ อย่าง
น้อยควรทา้ ความสะอาด 2-3 คร้ังตอ่ สัปดาห์

เพดานคอก / หนา้ ต่าง / ชอ่ งระบายอากาศ / ผนังคอก

Royal Stable Unit Horse riding clubความปลอดโปรง่ ของคอกมา้

อากาศถา่ ยเทไดด้ ี ปอู งกันอณุ หภมู ิจากภายนอก โดยหมนั่ ตรวจวดั อุณหภูมิ
ภายในคอกม้า จากเครอ่ื งวัดอุณหภูมิ ซึง่ เป็นสงิ่ สา้ คญั ของสุขภาพของมา้ ดังนั้นคอก

มา้ ทดี่ ี ควรมพี ดั ลม เพื่อใหค้ อกม้าไม่เก็บอณุ หภมู ไิ ว้ภายในคอก
สามารถปูองกันความร้อนจากแสงแดด ละอองฝนจากภายนอก

การระบายอากาศ คอกมา้ ควรมีทางระบายอากาศอย่างดี มกี ารหมนุ เวียนของอากาศและ
เป็นการระบายความร้อนภายในคอก เช่น หลังคอกควรมีลักษณะเปน็ แบบจ่ัว 2 ช้นั หรอื มี
หนา้ ตา่ งเปิดปิดบนหลังคาได้

ความปลอดโปร่งของคอกม้า

Royal Stable Unit Horse riding club การถ่ายเทของเหลวภายในคอก / นา้ / ปสั สาวะมา้

คอกม้าควรมีระบบ การถา่ ยเทของเหลวทีด่ ี เพราะจะส่งผลโดยตรงต่อความแขง็ แรงของ
กีบม้า หากมขี องเหลวขงั ในคอกม้าจะทา้ ให้ม้ากบี ผุ เน่า เปอื่ ย ทา้ ใหม้ ้าเจ็บปุวยได้
ในกรณีทพ่ี ื้นคอกมา้ ไม่สามารถถ่ายเทได้ ควรมีแผน่ ยางเพอื่ ใช้ กนั ของเหลว ไม่ใหส้ มั ผัสกับ
กบี มา้ โดยตรง

การถ่ายเทของเหลวภายในคอก / น้า / ปสั สาวะม้า

Royal Stable Unit Horse riding clubการมดั ตาขา่ ยให้หญ้า

โดยธรรมชาตแิ ล้ว ม้านนั้ จะทาการเลม็ หญา้ จากพื้น แต่การกระทาดังกล่าวนั้น
ทาใหห้ ญ้านน้ั ตกค้างอยู่ท่ีพ้นื เป็นจานวนมาก จงึ เป็นท่มี าของตาข่ายใหห้ ญา้ ซ่ึงจะถูก
ผูกมัดไว้กับคอกม้า เพื่อให้เกิดความสะดวกแก่ทั้งตัวม้าเองและผ้ดู ูแลคอกมา้ โดยควรจะ
ใส่หญ้าในตาขา่ ยให้อยู่ในปรมิ าณท่พี อดี

ความสงู ท่ีพอดีควรจะอยใู่ นระดบั เดียวกนั กับสายตาของมา้ เน่ืองจากถ้าตา่
เกินไป อาจจะทาให้ขาของม้าน้นั เข้าไปติดกบั ตาข่ายได้ ในขณะเดยี วกันถ้าอยู่ในระดับท่ี
สูงเกนิ ไปอาจจะทาใหฝ้ ุนจากหญา้ เขา้ ตาของมา้ ได้

1. หลังจากใส่หญ้าเขา้ ไปในตาขา่ ย ผกู ตา
ข่ายใหเ้ ป็นปม โดยใหค้ วามสูงของตาขา่ ย
น้นั อย่เู หนือพื้น และอยใู่ นระดับสายตา
ของม้า

2. ให้นาปลายเชอื กเขา้ ไปมัดผา่ นหนง่ึ ใน
ช่องของตาข่ายอีกที เพ่ือเพิ่มความแนน่
ใหก้ ับหญา้ ท่อี ยูใ่ นตาข่าย และจะไม่ทาให้
ตาข่ายนนั้ ตกลงมาส่พู น้ื เมอ่ื หญ้าน้ันถกู
เลม็ ไปจนหมด และจะไดไ้ มท่ าใหข้ าของ
ม้านั้นเข้าไปติดอยูก่ บั ตาข่าย

3. หมุนตาข่ายเพอ่ื ทาให้ปมของตาข่ายนัน้
ซอ่ นอยดู่ ้านหลัง

การมดั ตาขา่ ยให้หญา้

Royal Stable Unit Horse riding club การประเมินความอว้ น – ผอม ของม้า

Body score

คะแนนสภาพรา่ งกายมา้ ( Body Condition Score )

ระบบการให้คะแนนสภาพร่างกายของ Henneke คือ ระบบการประเมิน
สภาพร่างกายของม้า ตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ ได้รับการ Developed in
1983 by Don R. Henneke, Ph.D., of Tarleton State Texas University, it
is based on both visual appraisal and palpable fat cover of the six
major points of the horse that are most responsive to changes in
body fat.พัฒนาในปี 1983 โดย ดร.อาร์ดอน Henneke, Ph.D., เท็กซัส,
Tarleton State University, มันจะข้ึนอยู่กับการประเมินท้ังภาพตัวม้าที่เห็นด้วย
ตา และไขมนั ที่ปกคลุมใต้ผิวหนงั ส่วนทเี่ ห็นได้ชดั ของม้า ๖ จุดสาคัญที่ตอบสนองต่อ
การเปล่ียนแปลงของไขมันในร่างกายมากที่สุด ซึ่งทั้ง ๖ จุดน้ัน ประกอบไปด้วย คอ(
Neck ) ตะโหงก( Wither ) หัวไหล่(Shoulder) ซ่ีโครง (Ribs) บนั้ เอว (Loin) และ
โคนหาง (Tailhead)

การใช้คะแนนสภาพร่างกาย มักถูกใช้อย่างกว้างขวางเพื่อช่วยในการ
บริหารจัดการฟาร์ม โคและแกะ งานวิจัยในม้าได้แสดงถึงคะแนนสภาพร่างกายที่ใช้
เป็นเครื่องมือวิธีในการช้ีวัดรูปร่างของม้ามักจะถูกใช้มากที่สุดในการชี้นาความ
เหมาะสมเกี่ยวกับการให้อาหารม้า

การให้คะแนนสภาพร่างกายม้า เพ่ือประมาณสภาพร่างกายของม้า
๑.การรวบรวมมีความถูกต้อง,ทาซ้าบ่อยๆ,โดยใช้ความรู้สึก (จากการสัมผัส)
ที่ คอ ตะโหงก ซ่โี ครง สนั หลัง สะโพกและบั้นทา้ ยรวมท้ังโคนหางของม้า
๒.เปน็ คะแนนท่ใี หเ้ ฉพาะตวั ให้กับมา้ แตล่ ะตัวเท่าน้นั
๓. การใช้บริเวณที่เชิงกรานและบ้ันท้าย เป็นพ้ืนฐานในการดู โดยให้
คะแนนในสองส่วนนี้เป็นก่ึงหนึ่งของคะแนนรวม ร่วมกับอีกหนึ่งที่เพิ่มเติมหรือจาก
คะแนนทคี่ อและซ่โี ครง

Body score

ตาแหนง่ บนตัวม้า เพอ่ื ให้คะแนนสภาพร่างกาย ตามวธิ ีของ Henneke

Royal Stable Unit Horse riding club
เกณฑ์การใหค้ ะแนนสภาพร่างกายตามวธิ ขี อง Henneke ( 1 – 9 )

สภาพ คอ ตะโหงก หวั ไหล่ ซ่ีโครง บัน้ เอว โคนหาง

1 โครงสร้างกระดกู โครงสร้างกระดกู โครงสร้างกระดกู ซี่โครงยื่นออกมา ปลายกระดกู บน กระดกู ปลายแหลม

แย่ เหน็ ได้ชดั อยา่ ง เหน็ ได้ชดั อย่าง เหน็ ได้ชดั อย่าง อย่างเดน่ ชดั บนั้ เอวยืน่ ออกมา โคนหางและกระดกู

งา่ ยดาย งา่ ยดาย งา่ ยดาย อยา่ งเดน่ ชดั โค้งเหน็ นนู อย่าง

เดน่ ชดั

2 โครงสร้างกระดกู โครงสร้างกระดกู โครงสร้างกระดกู ซี่โครงเหน็ โดดเดน่ มีไขมนั เลก็ น้อย ปลายแหลมโคนหาง

ผอมมาก มองเหน็ ลาง ๆ มองเหน็ ลางๆ มองเหน็ ลาง ๆ ครอบคลมุ บนฐานของ โดดเดน่

ปลายกระดกู

บนกระดกู ตามขวาง

ของกระดกู สนั หลงั ช่วง

เอวรู้สกึ กลม ปลาย

กระดกู บนยื่นโดดเดน่

3 เร่ิมเหน็ ไขมนั เริ่มเหน็ ไขมนั เริ่มเหน็ ไขมนั ไขมนั เลก็ น้อยปก ไขมนั สะสมครึ่งหนงึ่ ใน โคนหางเดน่ ชดั แตไ่ ม่

ผอม คลมุ ซโ่ี ครง ปลายกระดกู แต่ เหน็ กระดกู หาง ท่ีเป็น

มองเหน็ ได้ อย่าง มองเหน็ ได้งา่ ยดาย ข้อๆกระดกู โค้งเหน็

งา่ ยดาย กระดกู ตามขวาง กลมๆแตย่ งั คงมองเหน็

ของกระดกู สนั หลงั ได้อย่างงา่ ยดาย

มองไมเ่ หน็

Body score

Royal Stable Unit Horse riding clubสภาพคอตะโหงกหวั ไหล่ ซ่ีโครง บัน้ เอว โคนหาง
บางอย่าง ไมไ่ ด้บาง มองเหน็ ได้ลางๆ ความโดดเดน่ ขนึ ้ อยู่
4 เหน็ ได้ชดั อย่างเหน็ ได้ชดั ไม่ได้บาง ไมม่ ีปลายแหลม กบั โครงสร้าง ไขมนั
พอดถี งึ ผอม อยา่ งเหน็ ได้ชดั (ลกั ษณะแหลม สามารถรู้สกึ ได้ กระดกู
ปรากฏให้เหน็ )
ตามแนวสนั หลงั โค้งมองไมเ่ หน็

5 เชื่อมกบั ร่างกาย โค้งมนเหนือ ผสมผสาน เข้ากบั ไม่สามารถ ด้านบนแบนราบ มีไขมนั รอบโคนหาง

พอด(ี นา้ หนัก ได้อย่างราบร่ืน ปลายแหลม ร่างกายได้อยา่ ง มองเหน็ แต่ เมื่อจบั จะรู้สกึ ออ่ นน่มุ

ในอุดมคต)ิ ราบรื่น คลาพบได้อยา่ ง

ง่ายดาย

6 ไขมนั เร่ิมมสี ะสม ไขมนั เริ่มมสี ะสม ไขมนั เริ่มมสี ะสม ไขมนั เร่ิมปกคลมุ อาจจะมีร่องเป็นแนว ไขมนั รอบโคนหางเม่ือ

พอดถี งึ ซโ่ี ครงเมอ่ื คลาดู ยาวท่กี ลางหลงั จบั จะรู้สกึ ออ่ นนมุ่

เจ้าเนือ้ จะเหมือนฟองนา้

7 ไขมนั สะสมตาม ไขมนั สะสมตาม ไขมนั สะสมท่ี คลาพบซี่โครงแต่ อาจจะมรี ่องเป็นแนว ไขมนั รอบโคนหางเมอ่ื
เจ้าเนือ้ ด้านหลงั ของ ละซต่ี ้องใช้แรงกด ยาวทีก่ ลางหลงั จบั จะรู้สกึ อ่อนนมุ่
แนวยาว ตะโหงก ไขมนั เหน็ ได้ชดั
หวั ไหล่
ของลาคอ อยรู่ ะหวา่ ง
ร่องซ่ีโครง

8 คอหนามองเหน็ พนื ้ ทตี่ ามตะโหงก ด้านหลงั ของไหล่ ยากท่จี ะรู้สกึ ถงึ มีร่องเป็นแนวยาว ไขมนั รอบโคนหางเม่อื
อ้วน ได้ชดั เจน เตม็ ไปด้วยไขมนั กลมกลนื กบั กระดกู ซี่โครง ทีก่ ลางหลงั จบั จะรู้สกึ อ่อนน่มุ มาก

ร่างกาย

9 ไขมนั ปดู เหน็ ไขมนั ปดู เหน็ ไขมนั ปดู เห็น แผน่ ไขมนั ปรากฏ มีร่องเป็นแนวยาวท่ี มีก้อนไขมนั
อ้วนมาก เป็นก้อน บนกระดกู ซโ่ี ครง กลางหลงั ชดั เจน รอบโคนหาง
เป็นก้อน เป็นก้อน

Body score

Royal Stable Unit Horse riding clubมา้ จาแนกตามคะแนนสภาพรา่ งกาย

Body score

Royal Stable Unit Horse riding clubการใหค้ ะแนนสภาพรา่ งกายมา้ ( Body Condition Score ) โดยแบ่งตามมาตรฐานของ
Australia :

การประยุกต์ใช้ทฤษฏีของ Henneke โดยการดดั แปลงของ Carroll and Huntington
(1988) ส้าหรบั คนเล้ียงม้าหรือฟาร์มม้า ซ่ึงจะใหค้ ะแนนอยู่ในเกณฑ์ 0 - 5 ในกรณีท่ีมีความ
ก้ากึ่งกันของค่าคะแนน โดยเฉพาะอย่างย่ิง 2 , 3 และ 4 ใหอ้ นุโลมใช้คะแนนแบบก่ึง( 0.5 )
เช่น 2.5 , 3.5 เปน็ ตน้
Six point scale 0 to 5 ( 6 ลาดบั คะแนน ตงั้ แต่ 0 - 5 )
การสงั เกตรูปรา่ งและรายละเอยี ดการให้คะแนน ในแต่ละลาดบั ดงั นี้

0 = Emaciated( ขาดอาหาร )

 No fatty tissue can be felt – skin tight over bones สัมผัสไม่พบชั้นไขมันใต้
ผวิ หนงั ผิวหนังแนบกระดกู อยา่ งเห็นได้ชดั เจน

 Shape of individual bones visible มองเหน็ กระดกู ชัดเจน
 Marked ewe-neck บริเวณดา้ นบนของลาคอมลี กั ษณะโค้งเวา้
 Very prominent backbone and pelvis มองเห็นปุมกระดูกสันหลังและสะโพก

ชัดเจนมาก
 Very sunken rump ตะโพกจมมาก
 Deep cavity under tail มีชอ่ งวา่ งใต้โคนหางมาก
 Large gap between thighs มชี ่องว่างขนาดใหญ่ระหว่างโคนขาหลัง

Body score

Royal Stable Unit Horse riding club1 = Very thin( ผอมมาก, Poor )

 Barely any fatty tissue – shape of bones visible เร่ิมมีช้ันไขมันใต้ผิวหนงั
มองเหน็ รปู ร่างของกระดูกชัดเจน

 Narrow ewe-neck บริเวณด้านบนของลาคอมีลักษณะโค้งเว้า คอบาง และไม่
แข็งแรง

 Ribs easily visible มองเห็นกระดูกซโี่ ครงได้ง่าย
 Prominent backbone, croup and tail head มองเห็นปุมกระดูกสันหลังสะโพก

และโคนหาง
 Sunken rump ตะโพกจม
 Cavity under tail มชี อ่ งว่างใตโ้ คนหาง
 Gap between thighs มชี อ่ งว่างระหว่างโคนขาหลัง

Body score

Royal Stable Unit Horse riding club2 = Very lean( ปานกลาง , Moderate )

 Very thin layer of fat under the skin
 Narrow neck – muscles sharply defined คอบางแตแ่ ข็งแรง
 Backbone covered but still protruding มองไม่เหน็ ปมุ กระดกู สนั หลงั
 Withers, shoulders and neck accentuated
 Ribs just visible มองเหน็ กระดกู ซีโ่ ครงเป็นเงา
 Hip bones easily visible but rounded ตะโพกทงั้ สองด้านของกระดูกสนั หลังเรยี บ
 Rump sloping from backbone to point of hips, only rounded if very fit

Body score

Royal Stable Unit Horse riding club3 = Healthy weight( พอดี,Good )

 Thin layer of fat under the skin มชี ั้นไขมนั บางๆใต้ผิวหนัง
 Muscles on neck less defined กล้ามเนื้อท่คี อ เร่มิ มองไม่เหน็
 Shoulders and neck blend smoothly into body คอและไหลเ่ ช่ือมตอ่ กันเปน็

เน้ือเดยี วกนั
 Back is flat or forms only a slight ridge หลงั แบนราบหรอื เร่ิมมีรอ่ งกลางหลัง

เล็กนอ้ ย
 Ribs not visible but easily felt มองไมเ่ หน็ กระดกู ซโี่ ครงแต่ลบู สมั ผสั ไดง้ า่ ย
 Rump beginning to appear rounded ตะโพกเรม่ิ กลม
 Hip bones just visible กระดกู หัวตะครากยังคงมองเหน็ อยู่

Body score

Royal Stable Unit Horse riding club4 = Fat( อ้วน )

 Muscles hard to determine กล้ามเน้อื สังเกตได้ยาก
 Spongy fat developing on crest มสี ันคอนนู ข้ึนมาเล็กนอ้ ย
 Fat behind shoulders มีก้อนไขมันด้านหลังของหวั ไหล่
 Ribs and pelvis difficult to feel คลาหรอื สมั ผสั กระดูกซ่ีโครงและเชงิ กรานไดย้ าก
 Rump well rounded – apple shaped from behind ตะโพกกลม มองจาก

ด้านหลังเหมือนผลแอปเปิล
 Spongy fat around tail head มีกอ้ นไขมนั รอบโดยโคนหาง
 Gutter along back มีร่องตรงกลางหลังตามความยาวของหลัง

Body score

Royal Stable Unit Horse riding club5 = Obese( อ้วนมาก )

 Blocky, bloated appearance มองเห็นไขมันสะสมอยู่ตามบริเวณร่างกายอย่าง
ชัดเจน

 Muscles not visible มองไม่เห็นมัดกล้ามเนอ้ื
 Pronounced crest with hard fat มสี ันคอนูนข้ึนมา ซง่ึ เห็นได้ชดั เจน
 Pads of fat; ribs cannot be felt มแี ผน่ ไขมันปกคลุม คลากระดูกซโ่ี ครงไม่พบ
 Deep gutter along back and rump มีรอ่ งลึกตรงกลางตามความยาวของหลัง
 Lumps of fat around tail head มกี ้อนไขมันสะสมโดยรอบโคนหาง
 Very bulging apple shaped rump ตะโพกกลมและนูนข้ึนมามาก รูปร่างคล้าย

ผลแอปเปิล
 Inner thighs pressing together ซอกขาด้านในเบียดกันแนน่

Is your horse's body score healthy?

Body score

เอกสารอ้างองิ

-พ.อ.นกุ ูล กองกาญจนะ, มา้ และการเล้ยี งมา้ ,หนา้ 14
-www.equestricare.com.au
Royal Stable Unit Horse riding club

Royal Stable Unit Horse riding club
RSUT HORSE CARE

RSUT Horse riding club