ประวัติหนองจอก (6)

คํานาํ ก

หนังสือเลมนี้เป็นสว นหน่ึงของวิชาพระราชดําริ
และภูมิปัญญาของนักศกึ ษาชนั้ ปีที่ 4 โดยมีจดุ ประสงค
เพ่ือการศึกษาความรูเกี่ยวกบั ชุมชนเกาหนองจอก
อาํ เภอทายาง จงั หวัดเพชรบรุ ี ซ่ึงหนังสอื เลม นี้มเี น้ือหา
เก่ยี วกับความรูของชุมชนเกา หนองจอกแหงนี้ และมี
สถานทท่ี องเทย่ี ว ไดร คู วามเป็นมาของหนองจอกใน
อดีคจนมาถึงหนองจอกในชว งปัจจบุ ัน อันแสดงใหเ ห็น
วาชุมชนเกาหนองจอกนัน้ มีความเปลยี่ นแปลงและแตก
ตา งจากอดีตอยางไรบา ง

ผจู ัดทําไดเลอื กหวั ขอนี้ในการทาํ หนังสือเลมเลก็
เน่ืองมาจากเป็นเร่ืองที่นาสนใจเกี่ยวกบั ตําบลของตนเอง
ซ่งึ มีเร่อื งราวมากมายท่เี ปลีย่ นแปลงไปตามยคุ สมัยของ
หนองจอกแหงนี้ ขอขอบคณุ นายอจลวชิ ญ ศรที อง ผใู ห
ความรูแ ละแนวทางการศึกษา ผูจ ดั ทาํ หวังวา รายงาน
ฉบับนี้จะใหความรู และเป็นประโยชนแกผ อู านทกุ ๆทา น

สารบญั ข

เรอง หน้า

คํานํ า ก
สารบญั ข
ประวตั ิหนองจอก 1-2
สถานีรถไฟหนองจอก 3-4
บัวหลวงพระราชินี ของดีหนองจอก 5-6
street art 7-8
ลุงพร ทองโบราณ 9-10
ขนมเปี๊ ยะหนองจอก 11-12
พพิ ธิ ภณั ฑหนองจอก 13-14

1

ป ร ะ วั ติ ห น อ ง จ อ ก

น า ย อ จ ล วิ ช ญ์ ศ รี ท อ ง

ผู้ ใ ห ญ่ บ้ า น ห มู่ 6
ตํา บ ล ห น อ ง จ อ ก ใ น ป จ จุ บั น

2

ป ร ะ วั ติ ชุ ม ช น ห น อ ง จ อ ก

เทศบาลตําบลหนองจอก เปนเทศบาลขนาดเล็กในเขตจงั หวดั เพชรบุรี

ไดร้ บั การยกฐานะจากสขุ าภิบาลหนองจอกเปนเทศบาลตําบลหนองจอก

ตามพระราชกฤษฎีกา เมอื วนั ที 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2542

ในอดตี หนองจอกเคยเปนทีตังของทีวา่ การอําเภอชะอํา โดยไดม้ กี ารยา้ ย

ทีวา่ การอําเภอนายาง มายงั ตําบลหนองจอก เมอื พ.ศ. 2457 และได้

เปลียนชอื เปนอําเภอหนองจอก ภายหลังสงครามมหาเอเชยี บูรพา

กระทรวงมหาดไทยไดย้ า้ ยทีวา่ การอําเภอหนองจอกไปตังทีตําบลชะอํา

และไดเ้ ปลียนเปนอําเภอชะอํา เมอื วนั ที 1 ตลุ าคม พ.ศ. 2487 สว่ นตําบล

หนองจอกปจจุบนั อยูใ่ นความปกครองของอําเภอท่ายางจนถึงทกุ วนั นี

สมยั ก่อนหนองจอกเปนดนิ แดนทีมคี วามอุดมสมบูรณ์ มหี นองนาํ

เก่าแก่ขนาดใหญ่ นาํ ใสสะอาด ใชไ้ ดท้ ังปไมม่ แี หง้ ขอด อีกทังมดี อก

จอกใหญง่ มรากยาวเปนศอก ขนึ อยูเ่ ต็มหนองนาํ จงึ เปนทีมาของ

ชอื บา้ นนามเมอื งวา่ "หนองจอก" จนถึงปจจุบนั

3

ส ถ า นี ร ถ ไ ฟ
หนองจอก

v สถานีรถไฟหนองจอก 4
สถานีเก่า โครงการอนุรกั ษ์สถานีรถไฟหนองจอกเก่า

เนืองจาก การรถไฟแห่งประเทศไทย ได้มีโครงการก่อสรา้ งรถไฟ

ทางคู่ตังแต่ป 2561 ซึงสถานีรถไฟหนองจอกอยู่ในเส้นทางของรถไฟสาย

ใต้ โดยขณะนีการก่อสรา้ งคืบหน้าไปได้ราว 70% และบ้านเรอื นทีอยู่ในเขต

ของการรถไฟได้ทยอยย้ายออกไปแล้ว รวมทังศาลาพ่อชู ศาลารมิ

ทางรถไฟเก่าแก่ ทีชาวชุมชนรว่ มแรงรว่ มใจกันย้ายสาํ เรจ็ ตังแต่วันที 9

กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562มาถึงสถานีรถไฟเก่า ซึงจะต้องถูกรอื ถอนออกไป

ภายในเดือนพฤศจิกายน

สถานีรถไฟหนองจอก ตังอยู่ถึงวันนีมีอายุกว่าศตวรรษ นับจาก

ประวัติวันทีเรมิ ก่อสรา้ งในป พ.ศ. 2452 เปนเวลา 111 ป ได้ผ่านการใช้

งาน ผ่านเวลา ผ่านเรอื งราวมากมาย ถึงขนาดเกือบโดนทิงระเบิดคราว

สงครามโลกครงั ที 2 ก็ยังแคล้วคลาดปลอดภัย มาได้จนถึงวันนี

พวกเรา ลูกหลานบรรพบุรุษบ้านหนองจอกหน่วยราชการและผู้ทีมีหัวใจรกั

ในภูมิปญญาโบราณ ได้ตกลงรว่ มกันอนุรกั ษ์ สถานีรถไฟหนองจอกไว้ให้

คงอยู่คู่ชุมชน โดยจะจัดการทอดผ้าปาสามัคคีเพือหาทุนดาํ เนินการย้าย

สถานีเก่าแก่นี มาไว้ทีสนามเด็กเล่นเคียงคู่กับศาลาพ่อชูเหมือนเดิม และใน

โอกาสต่อไป ก็จะได้ปรบั ปรุงทําเปนหอประวัติศาสตร์ แหล่งเรยี นรูค้ ู่การ

อนุรกั ษ์ ภูมิปญญาของบรรพบุรุษกําหนดวันทอดผ้าปาสามัคคี ในวันศุกร์

ที 23 ตุลาคม พ.ศ. 2563 เอาฤกษ์วันปยมหาราช พระมหากษัตรยิ ์ไทย

รชั กาล ที 5 ผู้ทรงให้กําเนิดการรถไฟไทย ให้คนไทยได้ใช้ประโยชน์มาอย่าง

ยาวนาน (ทีมา เพจเฟสบุ๊ค“อําเภอเก่าชุมชนหนองจอก”)

ส ถ า นี ร ถ ไ ฟ ห น อ ง จ อ ก

5

บัวหลวงพระราชินี
ของดีหนองจอก

WWW.CERULEANDESIGNS.COM

6

- วนั ที 29 มถิ นุ ายน 2562 เวลา 16.00 น. ณ สถานีรถไฟ
เพชรบุรี อําเภอเมอื ง จงั หวดั เพชรบุรี มหาวทิ ยาลัยราชภัฏ
เพชรบุรี นาํ โดยผชู้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.เสนาะ กลินงาม
อธกิ ารบดมี หาวทิ ยาลัยราชภัฏเพชรบุรี พรอ้ มดว้ ยคณะผบู้ รหิ าร
มหาวทิ ยาลัยฯ บุคลากรและนักท่องเทียว ขนึ รถไฟเพอื เดนิ ทาง
ไปรว่ มงาน “เปดบา้ นยา่ นชุมชนเก่าหนองจอก ครงั ที 3” ตอน
“หลงรกั หนองจอก ชมดอกบวั หลวงพระราชนิ ”ี ใสผ่ า้ ไทย ขนึ
รถไฟ ไปหนองจอก ชมดอกบวั หลวงพระราชนิ ี ณ สระบวั หลวง
พระราชนิ ี หลังวดั หนองจอก อําเภอท่ายาง จงั หวดั เพชรบุรี
- ซงึ ก่อนหน้านมี หาวทิ ยาลัยราชภัฏเพชรบุรไี ดเ้ ขา้ ไปบรกิ าร
วชิ าการในพนื ทีชุมชนหนอกจอกแล้วพบวา่ สระบวั หลวงพระ
ราชนิ แี หง่ นขี าดการดแู ลเอาใจใสเ่ ท่าทีควร มหาวทิ ยาลัยฯ จงึ ได้
เขา้ ไปฟนฟูและปรบั ปรงุ ใหม้ คี วามสวยงาม ยกระดับสระบวั หลวง
พระราชนิ สี กู่ ารพฒั นาทีถกู ระบบ เปนแหล่งการท่องเทียวและ
ศูนยเ์ รยี นรูบ้ วั หลวงพระราชนิ ี พฒั นาผลิตภัณฑ์จากดอกบวั
หลวงพระราชนิ สี กู่ ารค้าเศรษฐกิจสรา้ งสรรค์ เชน่ นําหอมจากบวั
หลวง สบูเ่ กสรบวั หลวง อาหารจากดอกบวั หลวง ไมว่ า่ จะเปน
เมยี งกลีบบวั ยาํ เกสรบวั ไอติมเมด็ บวั กลีบบวั ชุบแปงทอด
เปนต้น ซงึ ใน 2 ปทีผา่ นมา จดั ขนึ ระหวา่ งวนั ที 29 – 30
มถิ นุ ายน 2562 ตังแต่เวลา 17.00 น. เปนต้นไป

7

STREET
ART

วาดรูปโดย มหาวทิ ยาลัยราชภัฎเพชรบุรี

STREET ART 8

ชุมชนหนองจอก อําเภอท่ายาง เปนชุมชนเก่าแก่กว่ารอ้ ยป
ทียังคงอนุรกั ษ์วิถีชีวิตดังเดิมทังทางวัฒนธรรมและ
สถาปตยกรรมทีเปนบ้านไม้สวยงาม

โครงการ Nongchok Street Art เกิดจากความรว่ มมือ
ของคนในชุมชนและหน่วยงานต่างๆ เพือพัฒนาชุมชนเก่า
แก่แหง่ นีใหเ้ ปนแหล่งท่องเทียวเท่ๆ ทีนักท่องเทียวจะได้มา
เรยี นรูว้ ิถีชีวิตและวัฒนธรรมของคนในชุมชนผ่านงานศิลปะ

" หนองจอก สตรที อารท์ " ... ชุมชนเก่า กับผลงานศิลป
แนวอารท์ ๆ แบบใหม่ ทีเกิดจากความรว่ มมือของคนชุมชน

หนองจอก อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี กับ บรษิ ัทประชารฐั รกั
สามัคคีเพชรบุรี จาํ กัด - สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรม
ราชูปถัมภ์ - สถาปนิกอาสาประชารฐั สาํ นักงานพัฒนาชุมชน
จังหวัดเพชรบุรี เพือส่งเสรมิ ใหก้ ลายเปนแหล่งท่องเทียวชุม
ชม ทีนักท่องเทียวสามารถเดินชมบ้านเรอื น ตลาดเก่า รวม
ถึงเรยี นรูเ้ กียวกับการวิถีชีวิต วัฒนธรรมและชมผลงาน

ศิลปะทีแฝงอยู่ตามกําแพงบ้านภายในชุมชน

9

ลุ ง พ ร
ทองโบราณ

10

ลุงพรทองโบราณ งานช่างทองสกุลเมืองเพชร ลุงพรหรอื ผู้พันพร
"ทองโบราณ" ศิลปนทีเรยี กได้ว่า ศิลปนระดับโลก ทีปจจุบันมีช่าง
ทองสกุลนีเหลือแค่ 20-30ท่าน งานลวดลายทีเห็นในรูป เปนงาน
ทองทีเรยี กว่า "สกุลเมืองเพชรบุร"ี ซึงจัดได้ว่าเก่าแก่กว่าทีอืน เพราะ
ได้รบั อิทธิพลมาจากช่างทองชาวจีนสมัยก่อนนู้น และปจจุบัน
กระทรวงวัฒนธรรม ได้ยกให้ช่างทองสกุลเมืองเพชรเปน "มรดก
ทางภูมิปญญา และวัฒนธรรมของชาติ สาขางานฝมือช่างดังเดิม"
ประกาศไว้ตังแต่ป 2552 และจัดเปน 1 ใน 3 ของสกุลช่างทองหลัก
ของประเทศไทย งานของลุงพรเปนมรดกตกทอดจากรุน่ พ่อ และลุง
พรเองได้ไปเรยี นด้านนีมาเฉพาะเพือต่อยอดงานของพ่อ และกลับมา
อนุรกั ษ์งานทองเก่าแก่ของเมืองเพชรบุรบี ้านเรา รา้ นทองของลุงพร
ปจจุบันอยู่ ทีหนองจอก ตังอยู่ท่ามกลางสวน กลางนา ไม่มีทีไหน
เหมือน ขายทองกันกลางทุ่งแห่งแรกในไทยท่านใดสนใจอาจจะต้อง
สังจองล่วงหน้าหน่อยนะคะ เพราะงานทุกชินแฮนด์เมด

11

ขนมเปยะหนองจอก

โ ง้ ว ฮั ง เ ฮ ง

12

ข น ม เ ป ย ะ ไ ข่ ร ะ เ บิ ด ไ ส้ ท ะ ลั ก อั น ดั บ ห นึ ง เ มื อ ง
เ พ ช ร บุ รี ท า ง เ ร า รั บ ร อ ง ค ว า ม อ ร่ อ ย เ นื อ ง จ า ก เ ป ด
บ ริ ก า ร ม า อ ย่ า ง ย า ว น า น สื บ ท อ ด รุ่ น สู่ รุ่ น เ ป น เ ว ล า
ก ว่ า 6 0 ป เ ข้ า สู่ รุ่ น ที 3 ข อ ง ต ร ะ กู ล มี ค ว า ม พั ฒ น า
ม า อ ย่ า ง ม า ก ม า ย ผ่ า น ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ม า อ ย่ า ง
โ ช ก โ ช น จ น ไ ด้ ข น ม เ ป ย ะ แ ส น อ ร่ อ ย ถู ก ป า ก ค น ไ ท ย
โ ด ย ท า ง เ ร า ใ ห้ ก า รั น ตี ว่ า เ ป น ข น ม เ ป ย ะ ที อ ร่ อ ย
ที สุ ด ที ตั ง แ ต่ ก่ อ ตั ง ม า คื อ “ ข น ม เ ป ย ะ ไ ข่ ร ะ เ บิ ด ”
แ ป ง บ า ง นุ่ ม ๆ ก ลิ น ห อ ม ห ว า น ไ ส้ ถั ว ล ะ มุ่ น ลิ น ฟ ก
ห อ ม ก ร อ บ ก ร อ บ ไ ข่ เ ค็ ม แ น่ น แ น่ น รั บ ร อ ง เ มื อ ท่ า น
ไ ด้ ล อ ง แ ล้ ว จ ะ ติ ด ใ จ

13

พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์
หนองจอก

ท่ า ย า ง
เ พ ช ร บุ รี

14

พพิ ธิ ภัณฑ์หนองจอก

บรรณานุกรม

สํานักงานการทองเท่ียวและกฬี าจงั หวดั เพชรบุรี. ชุมชน
หนองจอก https://phetchaburi.mots.go.th. 2018. แหลง
ทีม่ า : https://phetchaburi.mots.go.th/news_view.php?
nid=402 [22 มนี าคม 2564]

เพชรภูมิ เพชรนิวส. ฟ้ืนความหลังหนองจอก...บา นยา น
ชุมชนเกา . http://petchpoom.com 2019. แหลงที่มา :
http://petchpoom.com/ฟ้ืนความหลังหนองจอก/ [23
มีนาคม 2564]

FOODYAS. ขนมเปี๊ยะไขร ะเบิดไสท ะลกั .
https://www.foodyas.com/ 2019. แหลงทม่ี า :
https://www.foodyas.com/TH/Phetchaburi/222133964
991188/ขนมเปี๊ยะไขร ะเบดิ ไสท ะลกั / [23 มีนาคม 2564]

TAT_Tiewpakklang. Street Art ... @ ชุมชนหนองจอก
จ.เพชรบุรี. https://www.facebook.com/ 2017. แหลง
ท่ีมา : https://www.facebook.com/tatcentralregion/
posts/1670590662953394/ [24 มีนาคม 2564]