ทดลอง-2

ทำควำมรจู้ ัก

หำบเร่

กวำ่ จะมำเป็น

“ หำบเร่ ”

วถิ ีชวี ติ

สดุ ยอดกลเมด็
วิธเี ดด็ กำรขำย

สดุ ยอดกลเมด็ วธิ เี ดด็ การขาย

อาชีพทุกอาชีพล้วนแล้วมีแต่วิธีการทางานและวิธีการขาย
ของมัน ในชีวิตการค้าขายของคนหาบเร่ก็มีวิธีการท่ีแปลกกว่าอาชีพ
พ่อคา้ แมค่ า้ ทัว่ ไป หาบเร่ไมม่ หี น้าร้านไม่มีออนไลน์ไม่ได้ขายสง่ มีแต่การ
เดิน เดิน และเดิน นั้นคือวิธีขายของคนหาบเร่ ทาเลของพวกเรามักจะ
อยู่ตามสถานที่ท่องเท่ียวต่างๆ ท่ีมีหมู่ผู้คนเยอะแยะมากมาย ถ้าคุณคิด
ว่าคนหาบเร่มีวิธีการขายแบบเดินไปหาลูกค้าแล้วก็ขายถ้าพวกคุณคิด
เช่นนั้นคุณคิดถูกแต่ถูกไม่หมด การเป็นหาบเร่ไม่ใช่เรื่องง่ายไม่ใช่แค่การ
ขายของอย่างเดียวแต่ต้องมีเทคนิคการขายท่ีแปลกใหม่และแตกต่างกับ
อาชีพขายของทวั่ ไป ต้องมวี าทศิลปใ์ นการพดู

สดุ ยอดกลเมด็ วธิ เี ดด็ การขาย

ป้าภาที่ผู้หญิงคนนี้มีมีวาทศิลป์ในการพูด ป้าเขาไม่อยากให้ผู้
ซื้อมองป้าเป็นแม่ค้าอยากให้มองว่าป้าเป็นญาติพ่ีน้องของป้า ป้าจะชวนคุยน้ี
คุยนู้นเหมือนกับว่าผู้ซ้ือคือลูกหลานป้า พูดไปพูดมารู้อีกทีก็หมดไปร้อยสอง
ร้อยแล้ว วาทศิลป์ของป้าภานั้นเก่งจริงๆ ไม่ใช่แค่การพูดท่ีเป็นเอกลักษณ์ใน
การขายอย่างเดียวท่ีจะช่วยขาย ความจริงใจและความซ่ือสัตย์กับลูกค้าเป็น
อีกหน่ึงวิธีในการมัดใจลูกค้าได้ เหมือนกับพี่ต๊ักพูดไม่เก่งเหมือนแม่ค้าพ่อค้า
คนไหน

พี่ตั๊กใช้ความจริงใจและความซื่อสัตย์ในการขายของ พ่ีตั๊ก
มักจะบอกลูกค้าเสมอว่าไข่น้ีสุกขนาดไหน ไข่วันน้ีไข่เก่าหรือไข่ใหม่
ไมใ่ ชเ่ ฉพาะแค่ไข่ยังรวมถึงผลไม้ท่ีพี่ตั๊กเลือกลูกที่สวยและสกุ กาลังดี ผิวผลไม้
สวยน่ารับประทาน และอีกหนึ่งอย่างที่ขาดไม่ได้คือถ่ัวต้มที่หาบเร่ต้องขาย
ถ่ัวของพี่ต๊ักไม่แห้งหรือชุ่มน้าจะเกิดไป เป็นถั่วท่ีสดใหม่ทุกวัน วันไหนถ่ัว
เหลือท้ิงทันทีไม่นาเอามาขายใหม่ พี่ต๊ักยังบอกอีกว่าแม้ว่าของท่ีขายเหลือ
มากมายแค่ไหนก็ต้องทิ้ง ถ้านาของเก่ามาขายเหมือนเป็นการทาลายความ
เช่ือใจของลกู ค้า

คนหาบเร่สองคนน่ีมีวิธีการขายที่แตกต่างกันคนหนึ่งพูดไม่เก่งใช้
ความจรงิ ใจอีกคนพดู เก่ง ใชค้ าพูดให้รู้สึกเหมือนคยุ กบั ญาตพิ นี่ ้องคยุ แลว้
อบอุ่น สรุปง่ายๆของกลยุทธ์ในการขาย คือ การขยัน ขยันเดิน เดินได้
เยอะลูกค้าเยอะ ขยันพูด พูดดีมีวาทศิลป์ลกู ค้าชอบ คัดสรร ของท่ีเสีย
ไมเ่ กบ็ ของเก่า และอีกหนงึ่ ท่สี ิง่ ทีส่ าคัญของการขายที่ไม่น้อยไปกว่าคาว่า
“ขยัน” คือ“อดทน” คนหาบเร่มีความอดทนที่สูงมาก ไหนจะเดิน
ไหนจะระยะทาง บางคนเดินจากบ้านท่ีห่างไกลจากจุดที่ขายเป็นสิบสิบ
กโิ ล ถา้ จะไม่เรียกวา่ ความอดทนแล้วจะให้เรียกว่าอะไร

ทาเลการค้าขาย

พูดเทคนิคการขายไปกันเยอะแล้ว เราลองเปล่ียนมาเป็น
กลุ่มเป้าหมายลูกคนกันบ้าง ส่วนใหญ่ลูกค้าของคนหาบเร่จะเป็น
พวกนักท่องเท่ียวชาวไทยและมาเลเซีย ในการขายของคนหาบเร่จะ
อยูท่ ่ีบริเวณชายทะเลทาไมถึงเปน็ แค่คนไทยกับชาวมาเลเซีย คนไทยไม่
ต้องพูดถึงเพราะคนไทยเป็นลูกค้าทั่วทุกมุมของประเทศไทย ส่วนชาว
มาเลเซียเพราะดินแดนประเทศไทยอยู่ติดกับชาวมาเลเซียทาให้ลูกค้า
ชาวมาเลเซยี เดนิ ทางมาประเทศไทยไดง้ า่ ย และค่าเงินของชาวมาเลเซีย
สงู กวา่ ไทยทาให้เปน็ หนึง่ แรงจูงใจที่ดีในการมาเที่ยวพักผ่อนในประเทศ
ไทย ทง้ั หมดคือกลุ่มลูกค้าชัน้ ดีของคนหาบเร่อยา่ งพวกเรา

วิธแี กป้ ัญหาเฉพาะหน้า

เมื่อคุณอ่านถึงตรงนี้แล้วคุยอาจจะมองว่าอาชีพของ พวกเราเป็น
เร่ืองง่ายๆ ไม่จริงหรอกอาชีพของคนหาบเร่ไม่ได้ง่ายอย่างที่คุณคิด สิ่งท่ี
เป็นปัญหาของพวกเราคนหาบเร่มาที่สุดคือ ลูกค้าน้ีแหละ มีคนบอกว่า
อาชพี พอ่ คา้ แม่ค้าลกู คา้ คือพระเจา้ คุณคดิ ถกู ถา้ ไมม่ ลี ูกคา้ คนหาบเร่อย่าง
พวกเราคงไม่รู้จะขายใคร พูดมาขนาดน้ีแล้วคงรู้แล้วสินะว่าพวกเราคน
หาบเร่จะพูดถึงใคร ลูกค้าบางคนก็น่ารักบางคนก็หน้าตี ลูกค้าหน้าตีน้ี
แหละตอ้ งรับมือยาก อย่างเชน่ มาแอบกินฟรีบา้ ง ไมจ่ ่ายเงินบ้าง บางคร้งั
มาว่าของเราว่าของเก่า สกปรก แต่พวกเราคนหาบเร่ไม่ได้ว่าลูกค้ากลับ
นะ

วิธแี ก้ปัญหาเฉพาะหนา้

พวกเราคนหาบเร่มีวิธีการรับมือในแบบของพวกเรา เหมือนมาหลอก
กินฟรีเราจะใช้มุกหยอดๆ กับลูกค้าว่า “ลูก ลูก ลืมอะไรรึเปล่า”เทคนิคน้ี
เป็นของป้าภา ถ้าลูกค้ามาว่าของเราขายไม่สะอาด สกปรก เอาของเก่ามา
ขาย พวกเราเรียกลูกค้าแบบน้ันมานั่งกินและดูให้มาดูว่าเป็นไหนของเก่า
แบบไหนของใหม่ วิธีการดูไข่ป้ิงใหม่ไข่ป้ิงเก่าให้ดูจากสีของหัวไข่ถ้าเหลือง
แสดงว่า ใหม่ ถ้าดาแสดงว่าเก่า ถ้าดูถั่วให้ดูท่ีเปลอื กถ้าเมือกๆ แสดงว่าเก่า
เ ท ค นิ ค น้ี ค น ห า บ เ ร่ ทั่ ว ไ ป ใ ช้ ใ น ก า ร ดู ข อ ง เ ก่ า ข อ ง ใ ห ม่
ผลไม้ก็เหมือนกันมองดูแลว้ ดาๆคลา้ แสดงว่าเก่า คนหาบเร่อยากจะฝากว่า
เวลาซ้ือสินค้าของพวกเราไม่ต้องกลัวสนิ ค้าเก่าสินค้าไม่สด พวกเราคนหาบ
เร่ไม่โกงลกู คา้ และซื้อสัตย์ต่อลูกค้ามากๆ อยากให้ลูกค้าทุกคนแวะมากินไข่
ป้ิง ถ่วั ต้มของคนหาบเร่เยอะๆ เพราะ อร่อย บริการดี สะอาด กินแลว้ ท้อง
ไมเ่ สยี จดู๊ จดู๊

อปุ สรรคชีวติ
พิชติ ชยั ชนะ

ทุกๆคนบนโลกมกั จะพบเจอท้ังสิ่งท่ีดีและไม่ดี ทุกๆการ
ดาเนนิ ชวี ิต ทกุ ๆอาชีพย่อมมีสิ่งที่ตนเองต้องพบเจอกับสิ่งที่ทุกข์และ
มีความสุข ซึ่งการท่ีจะประสบความสาเร็จได้ในแต่ละอย่างกว่าจะไป
ถึงเส้นชัย บางคนอาจจะท้อ บางคนอาจจะถอย บางคนอาจจะมอง
ส่งิ ทเ่ี กิดข้ึนตอ้ งลุกขน้ึ สู้ใหก้ ับชีวติ ที่ต้องเจอ ในเม่อื ชะตาฟ้าได้ลิขิต
มาให้พบเจอก็ต้องเจอ ไม่ใช่เรื่องง่ายเลยที่เดินทางไปสู่ฝ่ังด้วยการ
เดินทางท่ีเต็มไปด้วยกลีบกุหลาบ เชื่อว่าหลายๆคน หลายๆอาชีพ
ไม่ได้เป็นแบบน้ี ทุกอย่างบนโลกใบนี้ล้วนมีอุปสรรคมากมาย ขึ้นอยู่
ท่ีใจว่าจะมองส่ิงน้ันว่าเป็นอุปสรรคหรือแรงผลักดันในการใช้ชีวิต
ต่อไปข้างหน้า ขึ้นอยู่กับแต่ละคนท่ีจะมองว่าสิ่งน้ันคือ ชัยชนะ หรือ
เปลา่ แล้วคุณคิดวา่ อปุ สรรคของอาชีพอาชพี หน่ึงที่ทางานหาเช้ากิน
ค่า ขายของได้กาไรวนั ละเล็กวนั ละนอ้ ย

อปุ สรรคกับสภาพอากาศในการขายของ อาชีพทพ่ี ดู ถึงคือ

อาชีพหาบเร่ อาชีพน้ีถือเป็นอาชีพหนึ่งท่ีคนทั่วไปมักจะมองว่าเป็น
อาชีพท่ีต่า เป็นอาชีพท่ีไม่มีใครคิดที่จะอยากทา ไม่มีใครท่ีเคยใฝ่ฝัน
อยากจะทาอาชีพน้ี แต่อาชีพน้ีแหละ เป็นอาชีพท่ีสุจริต เป็นเจ้านาย
ตัวเอง เป็นเจ้าของธุรกิจด้วยตนเอง ไม่จาเป็นต้องเป็นลกู น้องของใคร
ทาอาชีพที่สุจริตก็เลยทาให้ขายของดี จนทาให้ขายหมดเกลยี้ ง แต่ทว่า
บางวันก็ขายไม่ได้เลย เนื่องจากสภาพอากาศที่ฝนตกหนัก ไม่สามารถ
ขายของได้ หรือไม่ถ้าขายได้ก็น้อย คนท่ัวไปมักจะไม่ออกไปซื้อของ
ตอนฝนตก อุปสรรคในครั้งนี้ถือได้เป็นส่ิงท่ีไม่สามารถห้ามได้ บนโลก
ใบน้ีก็ต้องมีอุปสรรคเป็นสิ่งท่ีเกิดขึ้นได้โดยธรรมชาติ ทาให้ของท่ีทา
มาขายบ้างก็เทท้ิง บ้างก็นาไปถวายวัดให้ทานสุนัขกิน ทาให้ต้อง
ขาดทุน

อุปสรรคกับเทศกิจ การขายของบนทางเท้าถือเป็นเร่ืองที่

ผิดกฎหมาย ซ่ึงทาให้เขาต้องหนีเทศกิจเนื่องจากไม่มีร้านค้าเป็นของ
ตนเอง ที่เป็นหลักแหล่ง แต่ทาไมรับบาลถึงไม่แก้ไขสิ่งท่ีเกิดขึ้นตรงนี้
แต่ทุกอย่างล้วนมีเหตุและผลในตัวของมัน แต่เขาก็สามารถหลบหลีก
เทศกิจได้ เขากลับมองว่าตรงนี้คือ ความท้าทายในชีวิตของการขาย
ของ เชื่อว่าอาชีพค้าขายเป็นอาชีพท่ีเหน่ือยท้ังกายและใจ การท่ีจะลง
มือทาสิ่งใดเช่ือว่าต้องเจอ ไม่ใช่เป็นการสนับสนุนให้เขาทาในส่ิงท่ีผิด
กฎหมายแต่ เป็นการฟังประสบการณ์ท่ีได้ลงไปพูดคุยกับอาชีพนี้
โดยตรง ถ้าการจัดการของรัฐดีจะทาให้ทุกๆอาชีพดี ไม่จาเป็นต้องมา
หลบหลีก บางทีทาให้สิ่งที่เตรียมมาขายหก เต็มถนนเรียราดไปหมด
ดังนั้นขนึ้ อยู่กับการท่จี ะมองวา่ อปุ สรรคตรงน้ีสามารถแก้ไขได้แต่ ไม่ได้
ขน้ึ อยู่กบั ผู้ขาย แตข่ ึ้นอยกู่ ับผู้ทีร่ ับผิดชอบด้านนโ้ี ดยตรง

อุปสรรคและสุขภาพการค้าขาย สงิ่ ที่สาคัญของการใช้ชีวิต
คือ ร่างกาย โดยมองว่าร่างกายเป็นส่ิงแรกที่ควรรักษาไว้ ไม่ว่าจะทาส่ิง
ใดๆก็ตาม ร่างกายของคนเราก็เปรียบเสมือนกับเครื่องจักร มีท้ังวันที่ดี
และวนั ทตี่ ้องเสีย ส่ิงสาคัญของอาชีพหาบเร่คือ หัวไหล่ เป็นส่งิ ท่ีต้องใช้
ในการหาบของไปขายในทุกๆวัน ช่วงแรกร่างกายของคนเราก็จะยังไม่
ชิน ไม่สามารถที่จะยกได้โดยท่ีไม่เกิดอาการเจ็บปวดเลย แต่กลับ
กลายเปน็ ช่วงท่ีทาให้เจ็บท่ีสุด ในหาบประกอบไปด้วยไข่ป้ิง เตาถ่าน ถ่ัว
ตม้ ซึ่งหาบนีไ้ ม่ไดห้ นักแค่ 2 ถึง 3 กโิ ลแตห่ นักถงึ 30 กว่ากโิ ล จึงทาให้
บางรายหัวไหล่หลุด บางรายเกิดกระดูกแตก แต่มีประโยคหนึ่งท่ีกินใจ
มากทสี่ ดุ “ถึงจะเจ็บจนไหล่หลุดก็ไม่กลัว เจ็บแล้วต้องเจ็บให้สุดมันถึง
จะชินไปเอง”เป็นประโยคที่ทาให้เห็นอะไรหลายๆอย่าง เข้าใจส่ิงต่างๆ
มากยิ่งขึ้น เห็นได้ว่าเขามองอุปสรรคตรงนี้เป็นความท้าทาย ต่อร่างกาย
ของตวั เองเอง ในเมอ่ื เลือกท่จี ะสูก้ บั อาชีพน้ีแลว้ ต้องส้ใู ห้ถงึ ที่สดุ ด

ดังนั้นแล้วอาชีพแต่ละอาชีพล้วนแล้วแต่ต้องพบเจอ
อุปสรรคมากมาย ไม่อยากให้ใครต้องมาท้อแท้ กับบางสิ่งบางอย่างท่ี
จะทาใหเ้ กิดความลม้ เหลวในภายหลัง แตอ่ ยากให้ทุกคนมองอุปสรรค
เปรียบเสมือนความท้าทายในชีวิต ทว่าเราผ่านอุปสรรคตรงน้ีไปได้ก็
ไม่อยากในการใช้ชีวิต การฝึกความอดทนจากสิ่งต่างๆ อาชีพหาบเร่
เป็นอาชีพหน่ึงท่ีเป็นอาชีพท่ีคนท่ัวไปมองข้ามส่ิงน้ี แต่อยากให้ทุกๆคน
ได้ลองเปิดใจมองอาชีพนี้เป็นอาชีพที่สุจริต สามารถเลี้ยงตัวเองได้
ครอบครัวได้ ถึงแม้จะไม่สุขสบายในเร็ววันแต่มันเกิดความสุขใจ ไม่ว่า
จะยากดีมีจนเพียงใด ไมว่ า่ อาชพี ไหนแคเ่ รามองออปุ สรรคข้างหน้าเป็น
ความสุข ทุกๆอย่างจะเกิดแต่ความสุข อยากจะเป็นกาลังใจให้ทุกๆ
อาชีพให้สามารถข้ามผ่านอุสรรคต่างๆในชีวิตให้ได้ก็เป็นพอ มอง
อุปสรรคให้เป็นความท้าทาย จะทาให้การใช้ชีวิตของคุณสนุกและมี
ความสุขมากย่งิ ข้ึน

เงำ

สะท้อนสงั คม

เงาสะทอ้ นสังคม

โครงสร้างทางสงั คมเปน็ ตวั สาคญั ในการกาหนด บทบาท

และ หน้าที่ บง่ ชส้ี ภาพชวี ิตของผู้คนในระบบสังคมทุกระดับ การมอง
โครงสร้างทางสังคมจึงจาเป็นอย่างย่ิงที่ต้องมองผา่ นทุกมิติและแง่มุม
เพราะสังคมน้ันยังคงเหลือความเหลือมล้าอย่างเห็นได้ ที่มีการแบ่ง
ชนชั้นในสังคม ชนชั้นทางสังคมมีความแตกต่างท่ีทุกคนตีความใน
ความแตกต่างไปในหลายแง่มุม บางคน ตีความ แตบ่ างคน ตตี รา ให้
ความแตกต่างน้ันเป็นไปในทางลบ ทั้งที่ในช่วงชนช้ันน้ันอาจมีได้มี
ความหมายหรือชีวิตไปเช่นนั้น ท้ังนี้ท้ังนั้น ความมีหรือไม่มีอันเกิด
ในช่วงชั้นทางสังคมยังบ่งช้ีถึงต้นทุนชีวิตท่ีแตกต่างกัน ทาให้หวนนึก
ถึงวลีท่วี า่ “ทุกคนมี แตม่ ไี ม่เทา่ กนั ”

เราลองมามองดใู นหลากหลายมิติแงม่ ุมต่ออาชีพหาบเร่
ว่าจะมีความเหมือนหรือแตกต่างกันอยา่ งไรกันบ้างในแต่ละมุมมอง
ของผขู้ ายและลูกค้าผ้ซู ้ือ

มมุ มองตอ่ อาชพี ตนเอง

จากบุคคลตัวอย่างในการลงพื้นที่สารวจตลอดพื้นท่ี

บริเวณชายหาดสมิหลาและชายหาดชลาทัศน์ มองหาเรื่องราวเรียง
ร้อยผา่ นหาบ การสารวจ เจอพี่ๆป้าๆลงุ ๆ หลากหลายท่านมีมุมมอง
ที่น่าสนใจในเรื่องราวหาบเร่ จนนึกคิดว่า หาบเร่ มิได้มีแค่การขาย
ของไปในแต่ละวันแต่ยงั มีมุมมองและเรื่องราวต่างๆเกิดข้ึนและเรียง
รอ้ ยอยู่

มุมมองแรกเป็นมุมมองของ ลุงทิน หรือคุณลุงสุทินชาย
วัยทางาน ชาวร้อยเอ็ด คุณลุงมองว่าการทางานหาบเร่เป็นอาชีพที่
คนมองข้ามไม่ค่อยเป็นอาชีพท่ีมีเกียรติไม่เหมือนตอนทางานใน
โรงงานแต่อาชีพหาบเร่มัน “ทำให้มีควำมสุข” มากกว่าการทางาน
ในโรงงานท่ีถูกกดข่ี และไม่ได้ถูกกดดันจากสังคม การเป็นนายตัวเอง
ดที ่ีสดุ

คนหลายๆ คนอาจมองว่าเราเปน็ คนต่าๆ เพราะขายของ
ไม่เป็นหลักแหล่งและอยู่ต่ากว่าเขา ดูถูกเรา “แต่อยำกจะบอกว่ำมี
หนกั แตส่ ่งลูกเรยี นปริญญำจนจบได้ก็แล้วกัน แต่ป้ำก็ภูมิใจมำกใน
กำรที่ทำอำชีพตรงนี้ เพรำเป็นอำชีพท่ีสุจริต” ป้าวรรณได้กล่าวไว้
คาพดู ของ ป้าวรรณ หญิงส้ชู ีวิตชาวนครสวรรค์ วัยเกษียณ คงสะกิด
ใจใครหลายๆคน ท่ีเมอ่ื เห็นหาบเร่แลว้ ไม่อยากท่ีจะเขา้ ไปซอ้ื ของด้วย
อาจคิดว่า ทาไม? ถึงต้องขายของกับพื้น ขายของอยู่ติดบนดินจนลืม
มองส่วนดีหรอื มองข้ามความปกติไปดว้ ยใจทอี่ คติ

มมุ มองตอ่ อาชีพตนเอง

พี่ตั๊ก ชายหนุ่มวัยร้อยเอ็ดอีกหนึ่งคน ให้สัมภาษณ์ไว้ว่า
“คนท่ัวไปจะมองพ่ีอย่างไร พ่ีก็ไม่สนใจ พี่คิดแค่ว่ามีเงินใช้ เป็น
อาชีพที่สุจริต ไม่ทาให้ใครเดือดร้อนและพ่ีมีความสุขก็พอแล้ว”
ทั้งน้ีพ่ีคิดว่าคนทั่วไปจะมองว่าอาชีพหาบเร่ เป็นอาชีพที่ต่า ด้วย
รูปลักษณ์ภายนอก โดยคนท่ัวไป จะมองการแต่งกายเป็นตัววัดค่า
ของคน แต่คนทั่วๆไปกลับมองข้ามอาชีพท่ีสุจริต เป็นอาชีพท่ีไม่
อยากทา ไม่ได้อยู่ในห้องแอร์สบายๆ ได้เงินน้อย แต่หลักความเป็น
จรงิ อาชพี นีเ้ ปน็ อาชีพทม่ี คี วามสขุ และพออยู่พอกินก็อยู่ได้แล้ว พ่ีคิด
เชน่ นน้ั

ป้าภา ชาวจังหวดั สรุ ินทร์ ท่ีตา่ งถ่ินมาทางานในต่างบ้าน
เกิด กว่า 20 ปีท่ีทาอาชีพน้ีมา ป้าภาเชื่อว่าอาชีพน้ีใครทาเก่ง ใคร
ขยัน ก็ทาได้เยอะ มันข้ึนอยู่กับตัวบุคคล ซึ่งตัวป้าน้ันก็ไม่ได้ทา
แข่งกบั ใคร วนั ไหนอากาศดี ๆ หรอื วนั หยุดก็ทาเยอะหนอ่ ย วันไหน
รู้สึกเหน่ือยๆก็ทาลดน้อยลงมา ป้าภารู้สึกมีความสุขกับอาชีพนี้
เพราะมันไม่ต้องเดือดร้อนใครและไม่ต้องไปแข่งกับคนอื่น ไม่ว่าใคร
จะมองอยา่ งไรแต่ปา้ กม็ ีความสุขกบั การทาอาชพี นี้

มมุ มองตอ่ อาชพี ตนเอง

มุมมองต่างๆ มองผ่านหาบเร่ท่ีหาบเรื่องราวมากมาย
มาถึงจุดตรงนี้ ทาให้เห็นชัดเจนว่า มุมมองมีความแตกต่างกัน แต่
กลับกันหลายเร่ืองท่ีเป็นไปในทิศทางเดียวกัน สาหรับคนทาอาชีพ
หาบเร่นี้ มองว่าอาชีพตนเองว่า “ส่วนใหญ่คนทั่วไปมองว่ำอำชีพ
หำบเร่เป็นอำชีพท่ีต่ำ มองไปในทิศทำงที่ดูถูก แต่อย่ำงไรก็ตำมผู้
ประกอบอำชีพนี้มองว่ำเป็นอำชีพที่สุจริต ภูมิใจ ในกำรทำอำชีพ
หำบเร่ เป็นนำยของตัวเองที่ดีกว่ำกำรไปเป็นลูกจ้ำงของคนอ่ืนที่
ไม่มีอิสระในกำรทำงำน ขำดควำมสุขในกำรทำงำนหำกไม่มีอิสระ
ในหลำยๆคนนั้นสำมำรถสง่ ลูกเรียนจบระดับปริญญำไดด้ ้วยอำชีพ
หำบเรำน”้ี

มมุ มองลูกคา้ /คนท่ัวไป

หลังจากที่เราได้ไปมองในมมุ ผู้ขายแลว้ มองภายนอกของ
ลูกค้าหรือบุคคลท่ัวไปก็สาคัญที่จะทาให้เราเห็นมุมมองมากขึ้นและ
สามารถสะทอ้ นโครงสรา้ งทางสังคมได้ดีย่ิงอีกทางหน่ึง ลูกค้าและคน
ทวั่ ไปมที ัศนคติวา่ อาชีพหาบเร่เปน็ อาชีพทีส่ จุ รติ ไม่ผิดที่จะทาอาชีพ
น้ี แต่คนหาบเร่อาจไม่มีทุนรอนในการเปิดร้านขาบของเลยต้องหาบ
เร่ในการขายของไปเรื่อยๆ ท้ังนี้อาจเหน่ือยมากถ้าไม่มีจุดหมาย
แนน่ อนในการขาย อีกทง้ั อาจจะทาให้เกิดปัญหาตอ่ สว่ นรวมหากขาย
ไม่ถูกทไ่ี มถ่ ูกทาง อาทิ บนฟุตบาททางเดิน บนทางจราจร จนอาจทา
ให้เกิดปัญหา อันตรายต่อผู้หรือหรือตัวผู้ขายเอง นิสิตชั้นปีท่ี 1
สาขาวิชาสังคมศึกษา มหาวิทยาลัยทักษิณ คนนึง ได้ให้ความเห็นท่ี
นา่ สนใจไว้ประการหน่ึงว่า “กำรทำงำนในอำชพี ท่สี จุ รติ อยำ่ งอำชีพ
หำบเร่ ถึงจะเปน็ ไปอย่ำงเหนอ่ื ยล้ำแต่คงภมู ใิ จและรคู้ ุณค่ำของเงิน
ทุกบำทสตำงค์ที่ได้มำจำกกำรทำงำน กลับจำกคนท่ีทำงำนสบำย
มำก มักจะใช้เงนิ อย่ำงไม่รคู้ ุณคำ่ มำกนัก ก็คิดวำ่ หำกอำชีพใดที่ทำ
แลว้ ไมไ่ ด้ทำให้คนอ่นื เดือดรอ้ นกย็ ่อมทำได้”

มุมมองเป็นไปในทิศทางทส่ี ะทอ้ นวา่ อาชีพหาบ
เร่ในสายตาผู้คนในสังคม เป็นอาชีพท่ีสุจริต
และหากไม่ทาให้เกิดปัญหาต่อสังคมหรือ
ส่วนรวมก็ทาได้ เป็นอาชีพที่อาจเหน่ือย
อาจล้า แต่ต้องดิ้นรนและสู้กับชีวิตในการทา
อาชีพทหี่ นักหน่วงแตค่ งภมู ิใจในอาชพี ของตน

ควำมสุข

ที่ถกู มองขำ้ ม

ความสขุ ทถ่ี กู มองขา้ ม

ในหลาย ๆ เรือ่ ง ชวี ติ ของคนเรามักจะมองหาปลายทางชีวิตที่
ยดึ กบั วัตถุนิยม ลาภยศ เงนิ ทอง เรามักจะแกง่ แย่งอานาจบารมี ทรัพย์สิน
เงินตรา จนทาให้เกิดปัญหาหรือความขัดแย้งต่าง ๆ เพียงแค่ต้องการ
ครอบครองปจั จัยเหลา่ น้นั จนลืมไปว่าสิ่งทส่ี าคญั ทส่ี ุดของชีวิตคอื ความสุข

ความสขุ จะมาในรปู แบบที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการที่ได้เห็นคนท่ี
เรารักมีการงานท่ีดี มเี พ่อื นร่วมงานที่ดี มีคุณภาพชีวิตที่ดี หรือการที่ตัวเรา
เองได้รับส่งิ ท่ีเราคาดหวังไว้ หรือการใช้ชีวิตที่พอเพียง ไม่อยากอยู่ในวังวน
ที่วุ่นวาย ชีวติ ทเ่ี รยี บง่ายมักจะตอบโจทย์ความสุขชวี ติ ของหลาย ๆ คน

แตถ่ ึงอย่างน้ัน ชวี ติ คนเรากต็ อ้ งมีเป้าหมายท่ีวาดฝนั ไว้กันท้ังน้ัน การ
งาน ความเป็นอยู่ท่ีไม่ยังไม่ได้รับการตอบสนองความต้องการของเรา ก็
มกั จะเปลย่ี นแปลงไปเสมอตามกาลเวลา ชว่ งอายุ ซ่งึ ก็มอี ปุ สรรคของแต่ละ
ช่วงท่ีคอยผลักดันความฝันของเราให้รู้สึกมีพลัง อยากต่อสู้เพื่อให้ได้มาซ่ึง
เปา้ หมายท่เี ราวาดฝนั ไว้

การหาบเร่ไม่ได้เป็นธุรกิจที่สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกา ไม่ได้เป็น
ธุรกิจท่ีสร้างอานาจทางการตลาด แต่เป็นเพียงแค่อาชีพสุจริตท่ีใช้แรงกาย
เดินไปตามถนน ทางเท้า หรอื ริมทะเล ซงึ่ กลายเป็นเสน่หข์ องการทอ่ งเทย่ี ว
ในปัจจบุ ันไปเสียแลว้

ความสขุ ทถ่ี กู มองข้าม

เร่ืองราวชีวิตของป้าวรรณ หญิงสาววัยกลางคนที่เดินทางข้ามแดน
จากภาคอีสานสู่แดนใต้เมืองสงขลา เพ่ือยกระดับคุณภาพชีวิตของตัวเอง
และครอบครัว ผ่านการทางานมาหลากหลายอาชีพทั้งขายของ โรงงาน
ร้านก๊ิฟช็อป สุดท้ายก็พลิกชีวิตเลือกเส้นทางหาบเร่ท่ีสร้างความม่ันคง
ให้กับชีวิต และเติมฝันให้กับลูกจนสาเร็จ การศึกษาระดับปริญญาตรี
ป้าวรรณพูดด้วยสีหน้าท่ีย้ิมแย้มแจ่มใสกับความสุขที่ได้ทาให้กับลูก
ครอบครัว และตัวเอง ที่ผ่านพ้นความยากลาบากจนมาลงตัวกับอาชีพ
หาบเรใ่ นปัจจบุ ัน

ความสขุ ทถี่ ูกมองข้าม

เช่นเดียวกับพี่ต๊ัก ชายหนุ่มวัยสามสิบปีท่ีหอบเสื้อผ้าจากแดนอีสาน
ลงใต้ เพ่อื มาหาอาชีพท่จี ะเปล่ียนชวี ติ ให้กบั ตัวเองและครอบครัว พ่ีตั๊กเป็น
หนุ่มวัยกลางคนรุ่นใหม่ ท่ีเขาสามารถเลือกอาชพี ไหนกไ็ ด้ แตเ่ ขากต็ ดั สินใจ
มาเลือกทาอาชีพหาบเร่ โดยให้เหตุผลคือ “ผมไม่อยากเป็นลูกจ้าง
ผมอยากทางานที่เป็นตัวของตัวเอง อยากเป็นผู้กาหนดชีวิตด้วยตัวเอง
ดงั นน้ั อาชพี ทีด่ ีทส่ี ดุ สาหรับผมตอนนีก้ ค็ ือ หาบเร่” พี่ตั้กกลา่ ว ด้วยสหี น้าท่ี
ภาคภูมิใจกับอาชีพท่ีเขาทาอยู่ตอนน้ี ซ่ึงความใฝ่ฝันท่ีทุกคนมักจะวาดฝัน
ไว้คงเปน็ บา้ นทีใ่ หญโ่ ต รถหรูหรา มีเงินทองมากมาย หรือกระท่ังมีช่ือเสียง
เป็นที่รู้จักของสังคม แต่สาหรับพี่ตั๊กแล้วการมีบ้านหลังเล็ก ๆ มีร้านเป็น
ของตัวเองเพ่ือให้พี่น้องได้มาขายของท่ีเดียวกันโดยไม่มีค่าเช่าแต่อย่างใด
เปน็ สงิ่ ท่ีพตี่ ๊ักอยากใฝ่ฝันว่าจะมีใหไ้ ด้ในอนาคต

“ความสาเรจ็ ในทุก ๆ อาชีพ
มักจะเกดิ ขึ้นหลังจากคาว่าพยายาม”

ความสุขที่ถกู มองข้าม

ความสุข เป็นคาส้ัน ๆ ท่ีมีความหมายลกึ ซ้ึงท้ังในแง่ของการตีความ
และความเข้าใจ มีคนนิยามคาว่า “ความสุข” มากมายนับไม่ถ้วน บางคน
เรียกความสุขคือความรัก บางคนเรียกความสุขที่หมายถึงเงินทอง บางคน
เรยี กความสุขคอื ความพอเพียง ซึ่งความสุขของแต่ละคนยอ่ มไม่เหมือนกนั
เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว แต่ก็ไม่สามารถปฏิเสธได้ว่ามนุษย์ทุกคนล้วนต้องการ
ความสุข

ความสุขของทุกคนจะมาในรูปแบบไหนก็ล้วนแต่เป็นสิ่งที่ทุกคน
คาดหวังไว้ แต่ก็มีบางคร้ังที่ความสุขมาในรูปแบบที่เราไม่ได้คาดหวัง
มาตั้งแต่แรก ความสุขอาจจะเป็นแค่การท่ีเราได้ทาส่ิง ๆ หนึ่งที่เรารัก
ที่เราชอบ และมันสามารถสร้างความสุขให้กับเรา ดั่งอาชีพหาบเร่ที่เหล่า
ผ้คู นมองว่าเป็นอาชีพของคนที่อยู่ส่วนล่างของชนช้ันทางสังคม เป็นอาชีพ
ที่ถูกมองว่าเป็นคนจนท่ีไม่สามารถหาอาชีพอ่ืนได้แล้ว จึงหันมาทาอาชีพ
หาบเร่ แต่จะมีใครสักก่ีคนที่จะคิดว่าอาชีพหาบเร่ท่ีคนบางกลุ่มได้ทานั้น
เป็นอาชีพท่สี ร้างความมน่ั คงใหก้ บั ชีวติ ไดเ้ ติมฝันใหก้ บั คนทเ่ี ขารกั ไดส้ ร้าง
ความสขุ ให้กบั ตัวเอง

ความสุขที่ถกู มองขา้ ม

การต่ืนมาท่ีไม่ต้องรีบเร่งอย่างคนทางานออฟฟิซ ไม่ได้มีตาราง
เหมือนข้าราชการ ก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ดีที่เราเป็นผู้กาหนดเส้นทางเดินของ
เราด้วยตัวเอง มีการวางแผน มีการคิดต้นทุน กาไร มีการหยุดพักที่
สามารถเลือกเองได้ ส่ิงเหล่าน้ีล้วนเป็นเพียงแค่ส่วนหน่ึงท่ีบ่งบอกถึงชีวิต
“เจา้ คนนายคน” ของตวั เองไดเ้ ป็นอย่างดี

บางคร้ังมันอาจจะมีเหน่ือยบ้าง ท้อบ้างในวันท่ีขายไม่หมด บางวันก็
อยากร้องไห้ในวันท่ีมรสุมชีวิตเข้ามาถาโถมอย่างไม่ทันตั้งตัว แต่การท่ี
อาชีพเหลา่ นท้ี างานดว้ ยจิตใจทีเ่ ขม้ แขง็ มาตลอด ทางานดว้ ยพลงั ขบั เคลอ่ื น
ด้วยความรัก ด้วยครอบครัวท่ีเขานึกถึงอยู่ตลอดเวลา ทาให้การทางาน
เป็นไปอยา่ งราบรืน่ และมีความสุข

ทุกครั้งท่ีเริ่มออกเดินทางขายของ หาบสินค้าที่วางไว้ในตะกร้า เข้าสู่
ตัวเมืองสงขลาเพ่ือเร่ิมวันใหม่ของการขาย ก็จะได้พบเจอหน้าผู้คน เจอ
ลูกค้าซ่ึงเป็นกาลังสาคัญในการทางานในทุก ๆ วัน บางวันก็คนน้อยบ้าง
เยอะบ้าเป็นสิ่งธรรมดาในการหาบเร่ แต่ส่ิงที่ยังคงอยู่กับการออกเดินทาง
ขายของคงไม่พ้นกับรอยยิ้มและพลังชีวิตที่ได้จากลูกค้าและผู้คนที่เดิน
ทางผา่ นไปมา โดยเฉพาะลูกค้าท่ีมาเลือกสินค้าด้วยรอยย้ิมที่เบ่งบานชวน
ผู้ขายต้องยิ้มตาม กับวาจาท่ีดูเป็นกันเอง ก็มักจะสร้างรอยยิ้มให้กับผู้ขาย
ไดเ้ สมอ ซ่งึ ก็เป็นเสน่หอ์ ยา่ งหนึ่งของการหาบเรใ่ นเมืองสงขลา

ความสขุ ท่ีถูกมองขา้ ม

ความสุขที่บริสุทธิ์เป็นสิ่งหน่ึงที่ผู้คนแสวงหา มันไม่ได้อยู่ไหนไกล
เอาเข้าจริงเราแทบไม่ต้องตามหามันเลย เพียงแค่ทาบางสิ่งบางอย่าง
ที่ตัวเองรัก บางสิ่งบางอย่างเพ่ือคนท่ีเรารัก ก็สามารถสร้างความสุขอัน
บริสทุ ธ์ทิ ไ่ี มต่ อ้ งหาจากท่อี นื่ เลย การได้ทาสิง่ หน่งึ เพื่อตวั เอง เพ่ือใครสักคน
อาจต้องใช้แรงกาย พลังขับเคลื่อนชีวิตที่ต้องเหน็ดเหนื่อยอยู่บ้าง แต่ส่ิงท่ี
จะตามมาในภายหลังนัน้ คือ ความสขุ ทเี่ ปน็ ความสุขอยา่ งแทจ้ รงิ

ความสุขที่ถูกมองข้าม