แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1 รายวิชา สังคมศึกษา เรื่อง พลเมืองดีของสังคม หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 หน้าที่พลเมือง ศีลธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เวลา 6 ชั่วโมง 1. สาระสำคัญ พลเมืองดีหมายถึงคนที่มีคุณธรรม จริยธรรมและศีลธรรมตามค่านิยมในสังคม 2. ผลการเรียนที่คาดหวัง 1. ตระหนักในคุณค่าในการปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย 2. ตระหนักถึงบทบาทหน้าที่ของพลเมืองดีในสังคม 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความหมายพลเมืองดีได้ 2. ปฏิบัติตนตามคุณธรรมที่ส่งเสริมความเป็นพลเมืองดีได้ 3. อธิบายลักษณะประชาธิปไตยได้ 4. วิเคราะห์ผลของการปฏิบัติตนเป็นพลเมืองที่ดีได้ 4. เนื้อหาสาระ 1. การเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย 2. การเป็นพลเมืองดีของสังคม 5. กระบวนการจัดการเรียนรู้ คาบที่ 1-3 1. นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน 2. ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ 3. นักเรียนดูวีดีทัศน์เกี่ยวกับประชาธิปไตย 4. แบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่มๆ ละ 4-5 คน ทำกิจกรรมในใบงานที่ 1 และ 2 5. นักเรียนกลุ่มเดิม แสดงบทบาทสมมติเกี่ยวกับลักษณะพลเมืองดีในระบอบ ประชาธิปไตย 6. นักเรียนทำแผนผังความคิดเรื่อง การเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตย คาบที่ 4-6 1. นักเรียนกลุ่มเดิม ศึกษาและทำใบงานที่ 3-4 2. นักเรียนกลุ่มเดิมพลัดกันเล่าประสบการณ์ของตนเกี่ยวกับการเป็นพลเมืองดี และนำ ความรู้ไปปฏิบัติตนในสังคม ครอบครัวอย่างไรบ้าง จากนั้นส่งตัวแทนออกมานำเสนอ หน้าชั้น
3. ครูและนักเรียนช่วยกันเสนอความคิดว่าการกระทำใดของนักเรียนสอดคล้องหน้าที่ของ พลเมืองที่ดี - รับฟังความคิดเห็นซึ่งกันและกัน - การประนีประนอม - การแก้ปัญหาโดยเหตุผล - การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน 4. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดีของสังคม นักเรียนช่วยกัน ยกตัวอย่าง การปฏิบัติตนเป็นพลเมืองดี ตามหัวข้อต่อไปนี้ - การปฏิบัติตามระเบียบกฎข้อบังคับของโรงเรียน - ความรับผิดชอบในหน้าที่ของตน - ความเสียสละเพื่อประโยชน์ส่วนรวม - การเข้าร่วมกิจกรรมของโรงเรียน 5. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับข่าวที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ ว่า เป็นการกระทำที่เป็นพลเมืองดีอย่างไร มีผลดีต่อประเทศชาติอย่างไร 6. นักเรียนแต่ละกลุ่มทำใบงานที่ 5 ส่งตัวแทนนำเสนอหน้าชั้น 7. นักเรียนช่วยกันสรุปการเป็นพลเมืองดี 8. นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน 6. แหล่งเรียนรู้ 1. หัวข้อจากหนังสือพิมพ์ 2. ใบงานที่ 1-5 3. หนังสือแบบเรียน 4. แผนผังความคิด 7. กระบวนการวัดผลประเมินผล ………………………………………………………………………………………………………............................................ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………......................................................................................... 8. กิจกรรมเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………….....................................................…... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………........................................................................................……………………………….
9. บันทึกผลหลังสอน ผลการสอน ………………………………………………………….....................................................…………………………………... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………........................................................................................……………………. ปัญหา / อุปสรรค ………………………………….....................................................…………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………........................................................................................……………………………………………. ข้อเสนอแนะ / แนวทางแก้ไข ……………………………………………………………….....................................................……………………………... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………........................................................................................………. ลงชื่อ……………….................……….ผู้สอน (………………...........…………….)
ใบงานที่ 1 เรื่อง วิเคราะห์พฤติกรรมการเป็นพลเมืองดีของสังคม คำชี้แจง ให้นักเรียนเขียนเรียงความเรื่อง ลักษณะพลเมืองดี ความยาวประมาณ 15-20 บรรทัด
ใบงานที่ 2 คำชี้แจง ให้นักเรียนจัดกลุ่ม กลุ่มละ 5-6 คน นำเรียงความเรื่อง ลักษณะพลเมืองที่ดีวิเคราะห์ พฤติกรรมว่า พลเมืองดีของแต่ละคนนั้นมีพฤติกรรมอย่างไร แล้งเขียนลงในแผนผัง คนที่ 1……………………………………….. …………………………………………. ………………………………………… คนที่ 6……………………………………….. คนที่ 2………….....…………………………. …………………………………………. ……………………………….………… …………………………………………. …………………………….…………… พลเมืองดี ที่ต้องการ คนที่ 5……………………………………….. คนที่ 3………………………………….....…. …………………………………………. ………………………………………… …………………………………………. ………………………………………… คนที่ 4……………………………………….. …………………………………………. ………………………………………… 2. จากลักษณะพฤติกรรมของคนดีในข้อ 1 นักเรียนได้นำพฤติกรรมใดมาปฏิบัติบ้าง 1)…………………………………เหตุผล…………………………………………………. 2)…………………………………เหตุผล…………………………………………………. 3)…………………………………เหตุผล…………………………………………………. 4)…………………………………เหตุผล…………………………………………………. 5)…………………………………เหตุผล………………………………………………….
ใบงานที่ 3 เรื่อง วิเคราะห์คุณธรรมจริยธรรมของพลเมืองดี คำชี้แจง ให้นักเรียนร่วมกันคิดและเขียนวิธีการปฏิบัติตนตามคุณธรรมของพลเมืองดี ที่ คุณธรรมจริยธรรม การปฏิบัติตนในครอบครัว การปฏิบัติตนในสังคม 1. ความซื่อสัตย์สุจริต 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 2 ความรับผิดชอบ 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 3 ความเสียสละ 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 4 การตรงต่อเวลา 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 5 ความมีระเบียบวินัย 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 6 ความกล้าหาญทาง จริยธรรม 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 7 การยึดมั่นในหลักธรรม ทางศาสนา 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 8 ความจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ 1……………………………… 2………………………………. 3.……………………………… 1……………………………… 2………………………………. 3.………………………………
ใบงานที่ 4 สรุปผลจากการปฏิบัติตนในครอบครัว 1. ผลดีต่อตนเอง ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 2. ผลดีต่อสังคม ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… สรุปผลจากการปฏิบัติตนในสังคม 1. ผลดีต่อตนเอง ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 2. ผลดีต่อสังคม ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………
ใบงานที่ 5 เรื่อง ความรู้เกี่ยวกับการเป็นพลเมืองดีของสังคม คำชี้แจง ให้นักเรียนค้นคว้าหาความหมายและยกตัวอย่างประกอบคำต่อไปนี้ การเป็นพลเมืองดี ความหมาย ตังอย่าง 1. สถานภาพ …………………………………………………… …………………………………………………… …………………………………..................… ……………………………………………… ……………………………………………… ……………...............…………………… 2. บทบาท …………………………………………………… …………………………………………………… …………………..................………………… ……………………………………………… ……………………………………………… …………………...............……………… 3. สิทธิ …………………………………………………… …………………………………………………… ……………………..................……………… ……………………………………………… ……………………………………………… …………................……………………… 4. เสรีภาพ …………………………………………………… …………………………………………………… …………………..................………………… ……………………………………………… ……………………………………………… ………………………...............………… 5. หน้าที่ …………………………………………………… …………………………………………………… …………..................………………………… ……………………………………………… ……………………………………………… …………………...............………………
แบบทดสอบก่อน – หลังเรียน คำชี้แจง จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงข้อเดียว 1. การปฏิบัติตามกฎหมาย ทำให้เกิดผลดีอย่างไร ก. รายได้เพิ่มขึ้น ข. สังคมสงบสุข ค. ได้รับยกย่องชมเชย ง. รับบาลมีความมั่นคง 2. ข้อใดคือความหมายที่ถูกต้องของคำว่าจริยะ ก. กิริยาที่สงบเรียบร้อย ข. กิริยาที่สมควรประพฤติ ค. กิริยาที่มีความสัมพันธ์กับจิต ง. กิริยาที่เกิดขึ้นจากอารมณ์โดยตรง 3. คำใดใช้แทนความหมายของคำว่า จริยธรรม ได้ ก. การศึกษาธรรม ข. การเผยแผ่ธรรม ค. การประพฤติธรรม ง. การสรรเสริญธรรม 4. เพราะเหตุใดคำว่า จริยธรรม จึงมีความหมายรวม ไปถึงค่านิยมในด้านอื่นๆ ของสังคมด้วย ก. ค่านิยมเป็นตัวกำหนดพฤติกรรม ข. ค่านิยมเป็นสิ่งที่สังคมให้การยอมรับ ค. ค่านิยมเป็นสิ่งที่ใช้กำหนดความดีของบุคคล ง. ค่านิยมและจริยธรรม มีความหมายเหมือนกัน 5. ข้อใด ไม่ใช่ ความหมายของคำว่าคุณธรรม ก. สิ่งที่ประเสริฐ ข. สิ่งที่เป็นคุณงามความดี ค. สิ่งที่นำประโยชน์มาสู่ผู้ปฏิบัติ ง. สิ่งที่จะนำไปสู่ความสว่างที่ปราศจากความ ร่วมมือ 6. เมื่อได้เห็นคำว่า คุณธรรม เราจะนึกถึงสิ่งใดเป็น อันดับแรก ก. กฎระเบียบของสังคม ข. คำสั่งสอนของศาสนา ค. ความเชื่อถือจากคนในสังคม ง. สิ่งที่ช่วยดับกิเลสในตัวมนุษย์ 7. มีผู้ชวนให้สมชายไปขายยาเสพติด ซึ่งครูเคยสอน ว่าเป็นสิ่งที่นำความหายนะมาสู่ตนเอง และผู้อื่น สมชายจึงปฏิเสธ และไม่คบหากับผู้นั้นอีกต่อไป จากข้อความนี้แสดงว่าคุณธรรมมีความสำคัญต่อ สมชายอย่างไร ก. ช่วยให้เป็นผู้ที่มีประสบการณ์ในชีวิต ข. ช่วยให้ดำเนินชีวิตอย่างมีระเบียบวินัย ค. ช่วยให้เป็นผู้ที่ไม่เอารัดเอาเปรียบผู้อื่น ง. ช่วยให้เป็นผู้มีสติสัมปชัญญะตลอดเวลา 8. การที่จะกล่าวว่า บุคคลมีคุณธรรมจริยธรรมนั้น ใช้อะไรเป็นเกณฑ์ตัดสิน ก. หลักศาสนา ข. การยอมรับของสังคม ค. คนส่วนมากในสังคมปฏิบัติ ง. เกณฑ์ที่ผู้ปฏิบัติกำหนดไว้ 9. คนที่ไม่รับผิดชอบต่อหน้าที่จะเกิดผลเสียในข้อใด อย่างชัดเจน ก. เป็นคนเกียจคร้าน ข. ไม่มีคนเคารพนับถือ ค. ไม่มีผู้ใดยกย่องสรรเสริญ ง. ผู้ร่วมงานไม่อยากร่วมงานด้วย 10. ถ้านักเรียนไม่รับผิดชอบต่อหน้าที่ของตนเองจะ เป็นอย่างไร ก. เรียนไม่ดี ข. พ่อแม่เสียใจ ค. เพื่อนๆ รังเกียจ ง. ถูกลงโทษ
เฉลย แบบทดสอบก่อน – หลังเรียน ข้อที่ เฉลย 1 ข 2 ข 3 ค 4 ค 5 ง 6 ค 7 ง 8 ค 9 ง 10 ง
แบบประเมินผลจากการทำกิจกรรมกลุ่ม (นักเรียน) ชื่อครูผู้ประเมิน.................................................................................................................................... กลุ่ม ...........………..ชั้น………………วิชา………………………………………………………… วันที่ทำกิจกรรม วัน………………………..….เดือน……………………………พ.ศ…………….. 1. การทำกิจกรรมกลุ่ม พฤติกรรมของตนเองต่อการทำงาน ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง 1. การมีส่วนร่วมในการทำงาน 2. การแสดงความคิดเห็น 3. ความเข้าใจในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย 4. ความรับผิดชอบในการทำงาน 2. ผลของการทำกิจกรรมกลุ่ม สิ่งที่ได้รับจากการทำกิจกรรมกลุ่ม ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง 1. ความรู้ที่ได้รับในการทำกิจกรรม 2. ความพอใจในผลงานกลุ่ม 3. อุปสรรคในการทำกิจกรรมกลุ่ม 4. แนวทางแก้ไขปัญหา ๕. สิ่งที่ได้รับจากการทำกิจกรรมกลุ่ม / ข้อเสนอแนะ
แบบประเมินตนเองรายบุคคล ชื่อ-สกุล……………………………………………………….………………ชั้น……………..เลขที่……… ชิ้นงานที่………เรื่อง…………………………………………………..……………………………………… คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ตามความเป็นจริง 1. ความพึงพอใจ มากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย น้อยที่สุด 2. ประโยชน์ที่ได้รับ มากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย น้อยที่สุด 3. การใช้ความสามารถของตนเอง มากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย น้อยที่สุด 4. จุดเด่นจุดด้อยของงาน จุดเด่น จุดด้อย วิธีปรับปรุงแก้ไข และการพัฒนาให้ดีขึ้น 5. โดยภาพรวม ถ้ามีคะแนนเต็ม 10 คะแนน นักเรียนให้คะแนนตนเอง……………คะแนน เหตุผล…………………………………………………………….............................................……………………….. ………………………………………………................................................……………………………………………. ………................................................……………………………………………………………………………………. 6. ข้อเสนอแนะ………............................................……………………………………………………………………… …………………………................................................…………………………………………………………………. ……………................................................………………………………………………………………………………. ลงชื่อ………………………..........................………ผู้ประเมิน วันที่………เดือน………………..พ.ศ……........
บันทึกการรายงาน รายงานเรื่อง……………………………………………......................................……………………………………………. ผู้รับผิดชอบ……………………………….......................................…………………………………………………………. วัน เดือน ปี ……………………………….เวลา………….สถานที่………………………………. 1. ข้อมูลสาระจากรายงาน ……………………………………………………………………...........................................…………………………………. …………………………………………………………………………………………...........................................……………. ………………………………………………………………………………...........................................………………………. ……………………………………………………………...........................................…………………………………………. ………………………………………………………...........................................………………………………………………. ………………………………...........................................………………………………………………………………………. …………………………………...........................................……………………………………………………………………. ………………………………….......................................................…………………………………………………………. 2.คุณค่าและประโยชน์ที่ได้รับ ……………………………………………………...........................................…………………………………………………. ……………………………………………………...........................................…………………………………………………. ………………………………………………...........................................………………………………………………………. …………………………………………...........................................……………………………………………………………. 3. ข้อเสนอแนะ ……………………………………………………...........................................…………………………………………………. ……………………………………...........................................…………………………………………………………………. ……………………………………………...........................................…………………………………………………………. ………………………………………………...........................................………………………………………………………. ลงชื่อ…………………………………ผู้บันทึก วันที่……..เดือน………………..พ.ศ……......
แบบประเมินผลงานกลุ่ม ชื่อครูผู้ประเมิน…………………………………………………………………………………….. ประเมินกลุ่ม……………………….เรื่อง………………………………………………………….. รูปแบบผลงาน………………………………………วันที่……เดือน…………………พ.ศ………. คำชี้แจง ให้ผู้ประเมินใส่เครื่องหมาย / ลงในช่องว่างตามความเป็นจริง 4 หมายถึง ดีมาก 3 หมายถึง ดี 2 หมายถึง ปรับปรุง 1 หมายถึง ควรปรับปรุง รายการ 4 3 2 1 ข้อเสนอแนะ เนื้อหา 1.ความถูกต้องของเนื้อหา 2. การลำดับความคิด 3. การสรุปความคิดเห็น รูปแบบการนำเสนอ 1. น่าสนใจ 2. ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ การทำงานกลุ่ม 1. การเตรียมตัว 2. การทำงานเป็นระบบ 3. การมีส่วนร่วมของสมาชิก 4. ความภูมิใจในผลงานของสมาชิก เกณฑ์การประเมิน ร้อยละ 80 ขึ้นไป ระดับ ดีมาก ร้อยละ 70-79 ระดับ ดี ร้อยละ 60-69 ระดับ พอใช้ ต่ำกว่าร้อยละ 60 ระดับ ปรับปรุง สรุปการประเมินผลงานกลุ่ม ……………………………………………………………. รวมได้คะแนน……………………………………………. คิดเป็นร้อยละ…………………………………………….. อยู่ในเกณฑ์……………………………………………….