ชนิดของเมฆ

พรพรรณ ระดมบุญ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ ธypes of clouds

คำ นำ รายงานเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชานวัฒกรรมและเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการสื่อสารการศึกษาและการเรียนรู้EEDU621301 โดยมีเนื้อหา ประกอบด้วย ความหมายของเมฆ การเกิดของเมฆ ลักษณะที่สำ คัญของเมฆ ระ ดัับของเมฆ และเมฆชนิดต่างๆ ผู้จัดทำ หวังว่า รายงานเล่มนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน หรือนักเรียน นักศึกษาที่กำ ลังหาข้อมูลเรื่องนี้อยู่ หากมีข้อแนะนำ หรือข้อผิดพลาด ประการใด ผู้จำ ทำ ขอน้อมรับไว้ละขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย จัดทำ โดย นางสาวพรพรรณ ระดมบุญ สาขาสังคมศึกษา ก

สารบัญ เ รื่ อ ง หน้าคำ นำส า รบั ญค ว า มหม า ย ข อ ง เ ม ฆเ ม ฆที่เ กิ ด จ า ก ก า ร ก่ อ ในทา ง ตั้ งเ ม ฆที่เ กิ ด จ า กแนวปะทะเ ม ฆที่เ กิ ด จ า ก ล า ด ภู เ ข าเ ม ฆที่เ กิ ด จ า ก ก า รแผ่ รั ง สี ค ว า ม ร้ อนรูปลั ก ษ ณ ะที่สำ คั ญ ข อ ง เ ม ฆร ะ ดับข อ ง เ ม ฆคิ ว มู ลั สนิม โบส เ ต ร ตั สส เ ต ร ตั สส เ ต ร โ ต คิ ว มู ลั สอั ล โ ต ส เ ต ร ตั สอั ล โ ต คิ ว มู ลั สเ ซ อ ร์ รั สเ ซ อ ร์ โ ร คิ ว มู ลั สเ ซ อ ร์ โ ร ส เ ต ตั สคิ ว มู โ ลนิมบัสบร ร ณ านุก ร มกข23344567891 01 1 1 21 3 1 41 5 1 6ค ข

1

เมฆ เกิดจากการรวมตัวหรือเกาะกลุ่มของไอน้ำ ลอยตัว อยู่ในชั้น บรรยากาศ ที่เราสามารถมองเห็นได้ เมฆจะเกิด การควบแน่น และตกลงมาเป็น ฝน ละอองน้ำ และเกล็ด น้ำ แข็ง ไอน้ำ ที่ควบแน่นเป็นละอองน้ำ (โดยปกติแล้วจะมีขนาด 0.01 มิลลิเมตร) หรือเป็นเกล็ดน้ำ แข็ง ซึ่งเมื่อเกาะตัวกัน เป็นกลุ่มจะเห็นเป็นก้อนเมฆ ก้อนเมฆนี้สะท้อนคลื่นแสง ในแต่ละความยาวคลื่นในช่วงที่ตามองเห็นได้ ในระดับที่ เท่า ๆ กัน จึงทำ ให้เรามองเห็นก้อนเมฆนั้นเป็นสีขาว แต่ ถ้าหากเมฆนั้นมีความหนาแน่นสูงมาก จนแสงผ่านไม่ได้ก็สามารถมอง เห็นเป็นสีเทาหรือสีดำ ได้เช่นกัน ความหมายของเมฆ 2

เมฆที่เกิดจากแนวปะทะ (Frontal Clouds) เกิดจากอากาศที่ลอยตัวสูงขึ้นตามลาดของ แนวปะทะ จะเย็นลงแบบ Adiabatic ถ้าหากอากาศนั้นมีการทรงตัวดี จะเกิดเป็น เมฆแผ่น(Stratiform) Ci, Cs, As, St, Sc และ Ns แต่ถ้าหากอากาศตอนแรกมีการทรงตัวดี และเปลี่ยนอากาศไม่ทรงตัวจะเป็นพวกเมฆ ก้อน เช่น Cu, Cb เมฆที่เกิดจากการก่อตัวในทางตั้ง (Convectic clouds) เกิดจากกระแสอากาศที่ไหลขึ้น เป็นผล เนื่องมาจากอากาศไม่ทรงตัว (Unstable air) คิวมูลัส (Cumulus) คิวมูโลนิมบัส (Cumulonimbus) 3

4 เมฆที่เกิดจากลาดภูเขา (Orographic Clouds) เกิดจากการที่อากาศถูกทำ ให้ยกตัวสูง ขึ้นตามลาดส่วนมากจะเป็นเมฆ Stratus ซึ่งไม่หนานัก และสลายตัวอย่างรวดเร็ว แต่ถ้าหากอากาศนั้นไม่ทรงตัวหรือ เปลี่ยนมาเป็นไม่ทรงตัวในขณะที่ยกตัว ขึ้น เมฆ Cu และ Cb ก็จะเกิดขึ้นทางด้าน รับลมของภูเขา แม้ว่าบางส่วนจะถูกลมพัด พาไป แต่ส่วนใหญ่ก็จะอยู่กับที่ ส่วนเมฆด้านหลังลม (Lee side) ได้แก่เมฆรูปเลนส์ (Lenticular Clouds) และเมฆม้วน (Roll Clouds) ซึ่ง เป็น ลักษณะการเกิดของกระแสอากาศ ปั่นป่วน (Turbulence) อย่างรุนแรง เมฆที่เกิดจากการแผ่รังสีความร้อน (Outgoing Radiation) การแผ่รังสีความร้อนออกจากบริเวณ อากาศ ที่มีความชื้นสูง ทำ ให้อากาศเย็น ลงจนเกิดเมฆก้อนขนาดใหญ่

รูปลักษณะที่สำ คัญของเมฆ 1. เซอร์รัส(Cirrus) คือเมฆที่มีลักษะคล้ายขนนก หรือเส้นใยบาง ๆ 2. สเตรตัส(Stratus) คือ เมฆแผ่นกระจายออกไปเป็น บริเวณกว้าง 3. คิวมูลัส(Cumulus) คือเมฆ ที่เป็นก้อน มีกระแสอากาศ ไหลขึ้นทางดิ่ง 4. นิมบัส(Nimbus) คือ กลุ่มของเมฆฝน มีขนาด ใหญ่และมีสีเทาดำ 5

ระดับ ดั ของเมฆ 2. เมฆชั้นกลาง ในระบบสากลทั่วไป โดยจัดแบ่งตามระยะสูง ของฐานเมฆนั้น ๆ แบ่งได้ 3 ระดับ คือ 1. เมฆชั้นต่ำ 3. เมฆชั้นสูง 6

เมฆที่มีลักษณะเป็นก้อนๆ แยกกันอยู่ ก้อนไม่ใหญ่และ ก่อตัวอยู่ในชั้นบรรยากาศที่ใกล้กับ พื้นโลก คิวมูลัส Cumulus (CU) 7

นิมโบสเตรตัส NimboStratus (NS) เป็นเมฆที่ก่อตัวเป็นก้อนหนา เป็นแผ่นๆและเป็นเมฆที่ทำ ให้ เกิดฝนตก ส่วนใหญ่จะมีฐานเมฆ เป็นปื้นดำ ๆ 8

สเตรตัส Stratus (ST) เป็นเมฆที่เกิดเป็นชั้นหนาและ มักมีแนวยาวๆ ต่างจาก cumulus ที่เป็นก้อนปุยๆ 9

สเตรโตคิวมูลัส StratoCumulus (SC) เมฆชนิดนี้เป็นปุยๆก้อนๆและ ก่อตัวเป็นแนวยาว (strato-) ก่อตัวสูงขึ้นจากพื้นโลก 10

อัลโตสเตรตัส AltoStratus (AS) กลุ่มเมฆชั้นกลาง (ความสูง) ที่ก่อ ตัวเป็นชั้นหนาและเป็นแนวยาว 11

อัลโตคิวมูลัส AltoCumulus (AC) เป็นเมฆชั้นกลางอีกเช่นกัน มัน จะก่อตัวเป็นก้อนๆต่างจาก cumulus ตรงที่ความสูงที่มันอยู่ 12

เซอร์รัส Cirrus (CI) เป็นกลุ่มเมฆชั้นสูง คือ เกิดขึ้นที่ ระยะสูงๆในชั้นบรรยากาศห่าง จากพื้นโลกและเป็นริ้วๆเหมือน แส้ม้า หรือเปียผม 13

เซอร์โรคิวมูลัส CirroCumulus (CC) เมฆชั้นสูงอีกชนิดหนึ่งซึ่งเกิด เป็นกลุ่มและมีลักษณะเป็นก้อนๆ แยกจากกัน 14

เซอร์โรสเตรตัส CirroStratus (CS) เป็นเมฆที่เกิดสูงจากพื้นโลกและ ก่อตัวเป็นชั้นหนาไม่เป็นริ้วๆ หรือแยกเป็นก้อนๆ 15

เมฆชนิดนี้มีความพิเศษกว่าเมฆแบบอื่นๆ เพราะความ สูงของ CB นั้นก่อตัวตั้งแต่ระยะเกือบถึงพื้นจนกระทั้งสูง ขึ้นไปในอากาศได้ถึงกว่า 12 กิโลเมตรหรือ 40000 ฟุต เลยทีเดียว เป็นเมฆชนิดที่เครื่องบินห้ามบินเข้าเด็ดขาด เพราะภายในก้อนเมฆชนิดนี้กระแสลมจะอลวนอย่าง รุนแรง มีประจุไฟฟ้าสูงมาก เป็นเมฆฝนฟ้าคะนองที่มี ขนาดใหญ่ได้ถึงหลายสิบกิโลเมตร คิวมูโลนิมบัส Cumulonimbus (CB) 16

บรรณานุกรม วิกิพีเดียสาราณุกรมเสรี. (2567). เมฆ. สืบค้นเมื่อ 22 มกราคม 2567 จาก https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%86 มานะ เฉียบแหลม พ.ท. มาทำ ความรู้จักรชนิดของเมฆกันเถอะ สืบค้นเมื่อ 22 มกราคม 2567 จากhttps://www.aavnschool.ac.th/avn/WEB_%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%95/%E0%B8%81%E 0%B8%9D/avn/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B 2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%B2 %E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%99/%E0%B8%9E.%E0%B8%97 .%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B0%20KM.pdf Captain Sopon Phikanesuan. (2566). เมฆ 10 ชนิด. สือบค้นเมื่อ 22 มกราคม 2567 จาก Captain Sopon Phikanesuan ค

เรียบเรียงโดย นางสาวพรพรรณ ระดมบุญ รหัส 66121100114 สาขาสังคมศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ [email protected] Thanks